Σχήμα 1.β: Δείκτης Οικονομικού Κλίματος και Ρυθμός Οικονομικής Μεγέθυνσης (μονάδες δείκτη (ΜΔ) και %)

ISSN:2241 4878 Τεύχος 193 3 Φεβρουαρίου 2017 Δρ. Στυλιανός Γ. Γώγος Οικονομικός Αναλυτής sgogos@eurobank.gr Στάσιμος ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Ιανουάριο 2017 % ATG GR10YT Ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρέμεινε στάσιμος στις 95,1 μονάδες δείκτη (ΜΔ) - υψηλό 21 μηνών - τον Ιανουάριο 2017. Οι δείκτες εμπιστοσύνης στους τομείς της βιομηχανίας και του λιανικού εμπορίου σημείωσαν μηνιαία αύξηση της τάξης των +0,7 και +3,1 ΜΔ αντίστοιχα. Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκαν οι τομείς των υπηρεσιών, του καταναλωτή και των κατασκευών, καθώς κατέγραψαν πτώση της τάξης των -0,1, -3,4 και -1,3 ΜΔ αντίστοιχα. Σχήμα 1.α: Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (μονάδες δείκτη (ΜΔ)) Όπως αποτυπώνεται στο Σχήμα 1.β, ο μέσος όρος του δείκτη οικονομικού κλίματος ενισχύθηκε σε τριμηνιαία και σε ετήσια βάση στο διάστημα Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2016. Αυτό το στοιχείο αποτελεί μια θετική ένδειξη για το ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης το 4 ο τρίμηνο 2016 (αναμένουμε θετική ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ, ωστόσο μικρότερη του αντίστοιχου μεγέθους το 3 ο τρίμηνο 2016, ήτοι +1,8%). Εντούτοις, η στασιμότητα του εν λόγω δείκτη τον Ιανουάριο 2017, παράλληλα με την πτώση του δείκτη εμπιστοσύνης καταναλωτή σε χαμηλό 5 μηνών προκαλεί προβληματισμό για τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας το 1 ο τρίμηνο 2017. Σχήμα 2: Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή (μονάδες δείκτη (ΜΔ)) Πηγή: (α) Thomson Reuters. ΡΗΤΡΑ ΜΗ ΕΥΘΥΝΗΣ Το παρόν εκδόθηκε από την Τράπεζα Eurobank Ergasias A.E ("Εurobank") και δεν επιτρέπεται να αναπαραχθεί, κατά οποιονδήποτε τρόπο, από τα πρόσωπα στα οποία αποστέλλεται. Οι πληροφορίες που παρέχονται δεν συνιστούν επενδυτική ή άλλη συμβουλή, δεν αποτελούν προσφορά αγοράς ή πώλησης ούτε πρόσκληση για υποβολή προσφορών αγοράς ή πώλησης ή εν γένει προσφορά ή πρόσκληση για κατάρτιση συναλλαγών επί των χρηματοπιστωτικών μέσων που αναφέρονται. Οι επενδύσεις που αναλύονται μπορεί να είναι ακατάλληλες για επενδυτές με κριτήρια του συγκεκριμένους επενδυτικούς στόχους τους, τις ανάγκες τους, την επενδυτική εμπειρία τους και την οικονομική κατάστασή τους. Οι πληροφορίες που περιέχονται προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευθεί από την Eurobank. Οι απόψεις που διατυπώνονται ενδέχεται να μη συμπίπτουν με αυτές οποιουδήποτε μέλους της Eurobank. Καμία δήλωση ή διαβεβαίωση (ρητή ή σιωπηρή) δεν δίδεται όσον αφορά την ακρίβεια, πληρότητα, ορθότητα ή καταλληλότητα των πληροφοριών ή απόψεων, οι οποίες μπορεί να αλλάξουν χωρίς προειδοποίηση. Καμία απολύτως ευθύνη, με οποιονδήποτε τρόπο και αν δημιουργείται, δεν αναλαμβάνεται από την ούτε βαρύνει τη Eurobank ή τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ή τα στελέχη της ή τους υπαλλήλους της όσον αφορά το περιεχόμενο του παρόντος. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο παρόν δεν καταρτίζονται ή εγκρίνονται από την Εurobank και εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις του συντάκτη τους και δε δεσμεύουν ούτε αντιπροσωπεύουν τις απόψεις και τη θέση της Eurobank. Σχήμα 1.β: Δείκτης Οικονομικού Κλίματος και Ρυθμός Οικονομικής Μεγέθυνσης (μονάδες δείκτη (ΜΔ) και %) Πηγή: (α) Ευρωπαική Επιτροπή, (β) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), (γ) Eurobank Research. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρουσιάζει θετική συσχέτιση με την ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ, ήτοι με το ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, καθώς ενσωματώνει, σε έναν βαθμό τουλάχιστον, τις προσδοκίες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων για την πορεία της οικονομίας στο μέλλον. Πηγή: (α) Ευρωπαική Επιτροπή, (β) Eurobank Research. Αναμφισβήτητα, τα εγχώρια μακροοικονομικάμικροοικονομικά στοιχεία παρουσίασαν βελτίωση το 2 ο εξάμηνο 2016 (π.χ. θετική τριμηνιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ το 2 ο και το 3 ο τρίμηνο 2016, ενίσχυση της βιομηχανικής παραγωγής, ανάκαμψη του δείκτη όγκου στο λιανικό εμπόριο, σχετικά μικρή βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών κ.α.). Η εν λόγω θετική εξέλιξη αναμένεται να αποτυπωθεί τόσο στο τελικό μέγεθος του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης (εκτίμηση Eurobank Research +0,3% σε σύγκριση με -0,3% της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) για το 2016 όσο και στο αντίστοιχο μέγεθος για το 2017 (θετική επίδραση βάσης). Ωστόσο, θα πρέπει να τονιστεί ότι στην περίπτωση που καταγραφεί σημαντική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση 1

της 2 ης αξιολόγησης του 3 ου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής τότε, αυξάνεται η πιθανότητα να «χαθεί» η δυναμική των τελευταίων μηνών, να αυξηθεί η αβεβαιότητα και να επιστρέψει η ελληνική οικονομία στην παγίδα στασιμότητας των τελευταίων ετών. Ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο κατέγραψε ετήσια (μηνιαία) αύξηση (μείωση) +3,5% (-0,2%) το Νοέμβριο 2016 από +2,2% (+0,5%) τον Οκτώβριο 2016. Το αντίστοιχο μέγεθος σε όρους μέσου 3 και 12 μηνών ήταν +2,6% και -0,4% αντίστοιχα. Το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε βελτίωση τους δύο πρώτους μήνες του 4 ου τριμήνου 2016. Πιο αναλυτικά, η ετήσια μεταβολή της εν λόγω μεταβλητής διαμορφώθηκε στα + 80,8 εκατ. (σε ονομαστικούς όρους) από μείωση - 977,7 εκατ. το 3 ο τρίμηνο 2016. Για το σύνολο της περιόδου Ιανουαρίου- Νοεμβρίου 2016, το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε ετήσια μείωση - 1.163,0 εκατ. Ο τομέας των υπηρεσιών είχε αρνητική συνεισφορά της τάξης των - 1.847,2 εκατ. ενώ ο αντίστοιχος των αγαθών είχε θετική συνεισφορά της τάξης των + 684,2 εκατ. Στον Πίνακα 1 παραθέτουμε τα αναλυτικά στοιχεία των ετήσιων μεταβολών του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών για το διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2016. Για το σύνολο του έτους (2016), ο εξωτερικός τομέα αναμένεται να έχει αρνητική συνεισφορά στο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης. Πίνακας 1: Εξαγωγές και Εισαγωγές Αγαθών και Υπηρεσιών, Ονομαστικές Τιμές, Στοιχεία Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών της Τραπέζης της Ελλάδος (ετήσια μεταβολή) 1 ο τρίμηνο 2016 2 ο τρίμηνο 2016 3 ο τρίμηνο 2016 Οκτ-Νοε 2016 Ιαν-Νοε 2016 Δ Ετήσια Δ Ετήσια Δ Ετήσια Δ Ετήσια Δ Ετήσια % εκατ. % εκατ. % εκατ. % εκατ. % εκατ. Σύνολο Εξαγωγών -20,7-2.227,0-16,7-2.442,5 +3,1% +531,8 +8,7 +615,8-7,1-3.521,9 Αγαθά -8,9-543,6-6,9-452,5 +5,6 +332,1 +4,9 +204,7-2,0-459,3 Καύσιμα -29,6-494,0-15,7-269,9 +5,4 +88,3-2,5-29,6-11,4-705,2 Πλοία -70,9-51,8 +2,1 +1,8 +666,5 +14,3 +73,5 +8,3-16,0-27,4 Αγαθά ΧΚΠ +0,1 +2,3-3,9-184,4 +5,3 +229,4 +7,6 +226,0 +1,7 +273,3 Υπηρεσίες -35,9-1.683,4-24,7-1.989,9 +1,8 +199,7 +14,0 +411,1-11,5-3.062,6 Ταξιδιωτικές +4,5 +23,2-9,7-353,5-7,8-676,3 +8,0 +92,1-6,6-914,5 Μεταφορών -44,9-1.393,9-43,2-1.436,4 +29,0 +475,4 +10,3 +128,9-23,9-2.226,0 Λοιπών Υπηρ. -29,1-312,7-18,3-200,0 +55,7 +400,6 +35,4 +190,0 +2,3 +77,9 Σύνολο Εισαγωγών -17,4-2.515,1-13,1-1.888,2 +13,6 +1.509,4 +6,3 +535,0-4,9-2.358,9 Αγαθά -12,8-1.413,4-7,9-879,3 +9,6 +889,0 +3,7 +260,2-3,0-1.143,5 Καύσιμα -39,7-1.140,7-25,5-687,5-16,7-453,8 +15,5 +257,3-20,3-2.024,8 Πλοία -59,4-158,4-66,5-163,2 +131,9 +30,5-29,2-17,9-51,8-309,0 Αγαθά ΧΚΠ -1,4-114,3-0,4-28,6 +20,3 +1.312,3 +0,4 +20,8 +4,3 +1.190,2 Υπηρεσίες -32,4-1.101,7-30,5-1.008,9 +32,4 +620,4 +19,2 +274,9-12,1-1.215,3 Ταξιδιωτικές +6,0 +26,2-9,8-52,0 +5,5 +30,3 +2,7 +9,0 +0,7 +13,5 Μεταφορών -38,9-664,4-38,7-683,4 +31,8 +277,0 +9,4 +66,8-19,9-1.004,0 Λοιπών Υπηρ. -37,0-463,5-26,9-273,6 +64,1 +313,1 +51,3 +199,0-7,1-224,9 Συνολικό Ισοζύγιο +288,1-554,2-977,7 +80,8-1.163,0 Αγαθά +869,8 +426,8-556,9-55,5 +684,2 Καύσιμα +646,7 +417,6 +542,1-286,9 +1.319,6 Πλοία +106,6 +165,0-16,2 +26,2 +281,6 Αγαθά ΧΚΠ +116,5-155,8-1.082,9 +205,2-916,9 Υπηρεσίες -581,7-981,0-420,7 +136,2-1.847,2 Ταξιδιωτικές -3,0-301,5-706,6 +83,1-928,0 Μεταφορών -729,5-753,0 +198,4 +62,1-1.222,0 Λοιπών Υπηρ. +150,8 +73,5 +87,5-9,0 +302,9 Πηγή: (α) Τράπεζα της Ελλάδος, (β) Eurobank Research. Σημείωση: (α) ως Δ ορίζουμε τη μεταβολή και ως ΧΚΠ τα αγαθά χωρίς καύσιμα και πλοία. 2

Πίνακας Α1: Βασικά Μακροοικονομικά Μεγέθη της Ελληνικής Οικονομίας Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (εποχικά διορθωμένα στοιχεία) Το 3 ο τρίμηνο (2016) ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης ήταν +1,84% (-0,51% (2016Q2) και -2,21% (2015Q3)). Η αντίστοιχη τριμηνιαία % μεταβολή ήταν +0,76% (+0,35% (2016Q2) και -1,57% (2015Q3)). 1996Q3-2016Q3 2013Q3 2016Q3 Βασικά Στατιστικά Στοιχεία Πραγμ. ΑΕΠ Δ (ετήσια, %) Περίοδος: 1996Q1 2016Q3 Στοιχεία: τριμηνιαία Μέσος Όρος: +0,84% Διάμεσος: +2,40% Μέγιστο: +6,77% (2003Q4) Ελάχιστο: -10,24% (2011Q1) Ποσοστό Ανεργίας (εποχικά διορθωμένα στοιχεία) Τον Οκτώβριο (2016) το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 23,01% (23,11% (9/2016) και 24,54% (10/2015)) και η αντίστοιχη ετήσια μεταβολή ήταν -1,53 ΠΜ (-1,63 ΠΜ (9/2016) και -1,53 ΠΜ (10/2015)). Ο αριθμός των απασχολούμενων ανήλθε στα 3,688 εκατ. άτομα (3,696 εκατ. (9/2016) και 3,638 εκατ. (10/2015)) και των ανέργων στα 1,102 εκατ. άτομα (1,111 εκ (9/2016) και 1,183 εκατ. (10/2015)). 10/2007 10/2016 10/2013 10/2016 Σημείωση: Δ = μεταβολή Δημοσίευση: 29/11/2016 Επομ. δημ.: 14/2/2017 (εκτιμήσεις), 6/3/2017 (προσωρινά στοιχεία) Βασικά Στατιστικά Στοιχεία Ποσοστό Ανεργίας, % Περίοδος: 1/2004-10/2016 Στοιχεία: μηνιαία Μέσος Όρος: 16,31% Διάμεσος: 12,36% Μέγιστο: 27,91% (7/2013) Ελάχιστο: 7,29% (5/2008) Σημείωση: Δ = μεταβολή, ΑΑ = αριστερός άξονας, ΔΑ = δεξιός άξονας, ΠΜ = ποσοστ. μοναδ. Δημοσίευση: 12/1/2017 Επομ. δημ.: 9/2/2017 Εναρμονισμένος ΔΤΚ και Εθνικός ΔΤΚ Τον Δεκέμβριο (2016) η ετήσια μεταβολή (%) του ΕνΔΤΚ ήταν στο +0,29% (-0,16% (11/2016) και +0,39% (12/2015)) και η αντίστοιχη μέση ετήσια μεταβολή ήταν στο +0,01% (+0,02% (11/2016) και -1,09% (12/2015)). Για τον ίδιο μήνα η ετήσια μεταβολή (%) του Εθνικού ΔΤΚ ήταν στο +0,02% (-0,89% (11/2016) και -0,17% (12/2015)) και η αντίστοιχη μέση ετήσια μεταβολή ήταν στο -0,82% (-0,84% (11/2016) και -1,73% (12/2015)). 12/2001 12/2016 12/2013 12/2016 Βασικά Στατιστικά Στοιχεία ΕνΔΤΚ, Δ (ετήσια, %) Περίοδος: 1/1997-12/2016 Στοιχεία: μηνιαία Μέσος Όρος: 2,50% Διάμεσος: 3,05% Μέγιστο: 6,65% (1/1997) Ελάχιστο: -2,86% (11/2013) Σημείωση: Δ = μεταβολή Δημοσίευση: 11/1/2017 Επομ. δημ.: 15/2/2017 Πηγή: (α) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), (β) Eurobank Research. 3

Πίνακας Α2: Εξωτερικός Τομέας (άθροισμα περιόδου 12 μηνών) Συγκεντρωτικά Ισοζύγια (11/2013-11/2016) Επί μέρους Ισοζύγια (11/2013-11/2016) Δημοσίευση: 20/1/2017 Αγαθών (καυσίμων, πλοίων, χωρίς καύσιμα και πλοία) Το διάστημα Δεκεμβρίου ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε στα -0,95 δις ευρώ (10/2015-9/2016: -0,93 και 11/2014-10/2015: -0,80). Το διάστημα Δεκεμβρίου ισοζύγιο αγαθών διαμορφώθηκε στα -16,55 δις ευρώ (10/2015-9/2016: -16,50 και 11/2014-10/2015: -17,78). Υπηρεσιών (ταξιδιωτικό, μεταφορών και λοιπών υπηρεσιών) Το διάστημα Δεκεμβρίου ισοζύγιο υπηρεσιών διαμορφώθηκε στα +15,09 δις ευρώ (10/2015-9/2016: +15,02 και 11/2014-10/2015: +17,14). Το διάστημα Δεκεμβρίου ταξιδιωτικό ισοζύγιο διαμορφώθηκε στα +11,16 δις ευρώ (10/2015-9/2016: +11,21 και 11/2014-10/2015: +12,07). Πρωτογενών Εισοδημάτων (αμοιβ. & μισθ., τόκων, μερισμ. & κερδ. και λοιπ. πρωτογ. εισοδ.) Το διάστημα Δεκεμβρίου ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων διαμορφώθηκε στα +0,96 δις ευρώ (10/2015-9/2016: +0,94 και 11/2014-10/2015: +0,71). Το διάστημα Δεκεμβρίου ισοζύγιο τόκων, μερισμάτων και κερδών διαμορφώθηκε στα -1,77 δις ευρώ (10/2015-9/2016: -1,75 και 11/2014-10/2015: -1,71). Δευτερογενών Εισοδημάτων (γενικής κυβέρνησης και λοιπών τομέων) Το διάστημα Δεκεμβρίου ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων διαμορφώθηκε στα -0,46 δις ευρώ (10/2015-9/2016: -0,39 και 11/2014-10/2015: -0,87). Το διάστημα Δεκεμβρίου ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης διαμορφώθηκε στα -0,66 δις ευρώ (10/2015-9/2016: -0,60 και 11/2014-10/2015: -0,96). Πηγή: (α) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), (β) Eurobank Research. Επόμενη δημοσίευση: 20/2/2017 4

Πίνακας Α3: Χρηματοδότηση της Ελληνικής Οικονομίας από εγχώρια ΝΧΙ εκτός της ΤτΕ Συνολική Περίοδος: 12/2004-12/2017 Υποπερίοδος: 12/2013 12/2016 Δημοσίευση: 27/1/2017 Γενικό Σύνολο (υπόλοιπα) Τον Δεκέμβριο (2016) το γενικό σύνολο της χρηματοδότησης ανήλθε στα 213,80 δις ευρώ (11/2016: 221,07 δις ευρώ και 12/2015: 227,65 δις ευρώ). -6,08% (11/2016: -2,72% και 12/2015: -3,21%). Γενικής Κυβέρνησης (υπόλοιπα) Τον Δεκέμβριο (2016) η χρηματοδότηση της γενικής κυβέρνησης ανήλθε στα 19,05 δις ευρώ (11/2016: 22,99 δις ευρώ και 12/2015: 23,72 δις ευρώ). -19,67% (11/2016: -0,03% και 12/2015: +0,66%). Ιδιωτικών Επιχειρήσεων (υπόλοιπα) Τον Δεκέμβριο (2016) η χρηματοδότηση των ιδιωτικών επιχειρήσεων ανήλθε στα 94,58 δις ευρώ (11/2016: 93,97 δις ευρώ και 12/2015: 96,36 δις ευρώ). -1,85% (11/2016: -2,67% και 12/2015: -4,92%). Ιδιωτών και Ιδιωτικών μη Κερδοσκοπικών Ιδρυμάτων (υπόλοιπα) Τον Δεκέμβριο (2016) η χρηματοδότηση των ιδιωτών και των ΙΜΚΙ ανήλθε στα 87,04 δις ευρώ (11/2016: 90,92 δις ευρώ και 12/2015: 94,16 δις ευρώ). -7,56% (11/2016: -3,54% και 12/2015: -2,63%). Προσοχή: από το Δεκέμβριο 2016 το ταμείο παρακαταθηκών και δανείων δεν λογίζεται ως ΝΧΙ. Πηγή: (α) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), (β) Eurobank Research. Επόμενη Δημοσίευση: 28/2/2017 5

Πίνακας Α4: Καταθέσεις και Ρέπος των μη ΝΧΙ στα Εγχώρια ΝΧΙ εκτός της ΤτΕ Συνολική Περίοδος: 12/2004-12/2016 Υποπερίοδος: 12/2013 12/2016 Δημοσίευση: 27/1/2017 Γενικό Σύνολο (υπόλοιπα) Τον Δεκέμβριο (2016) το γενικό σύνολο (κάτοικοι εσωτερικού, λοιπών χωρών ευρωζώνης και μη κάτοικοι ζώνης ευρώ) των καταθέσεων (και ρέπος) ανήλθε στα 157,46 δις ευρώ (11/2016: 162,18 δις ευρώ και 12/2015: 157,81 δις ευρώ). -0,22% (11/2016: +4,51% και 12/2015: -24,09%). Γενικής Κυβέρνησης (υπόλοιπα) Τον Δεκέμβριο (2016) οι καταθέσεις (και ρέπος) της γενικής κυβέρνησης ανήλθαν στα 10,73 δις ευρώ (11/2016: 11,61 δις ευρώ και 12/2015: 10,41 δις ευρώ). +3,06% (11/2016: +18,77% και 12/2015: -19,52%). Ιδιωτικών Επιχειρήσεων (υπόλοιπα) Τον Δεκέμβριο (2016) οι καταθέσεις (και ρέπος) των ιδιωτικών επιχειρήσεων (ασφαλιστικές, λοιπά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και μη χρηματοπιστωτικές) ανήλθαν στα 20,61 δις ευρώ (11/2016: 22,15 δις ευρώ και 12/2015: 21,19 δις ευρώ). -2,73% (11/2016: +10,61% και 12/2015: -18,65%). Νοικοκυριών και Ιδιωτικών μη Κερδοσκοπικών Ιδρυμάτων (υπόλοιπα) Τον Δεκέμβριο (2016) οι καταθέσεις (και ρέπος) των νοικοκυριών και ΙΜΚΙ ανήλθαν στα 121,38 δις ευρώ (11/2016: 124,80 δις ευρώ και 12/2015: 123,38 δις ευρώ). -1,62% (11/2016: +3,23% και 12/2015: -23,03%). Προσοχή: από το Δεκέμβριο 2016 το ταμείο παρακαταθηκών και δανείων δε λογίζεται ως ΝΧΙ και οι καταθέσεις του ΤΕΚΕ μεταφέρονται στη Γεν. Κυβερν. Πηγή: (α) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), (β) Eurobank Research. Επόμενη Δημοσίευση: 28/2/2017 6

Πίνακας Α5: Δείκτες Οικονομικού Κλίματος - Εμπιστοσύνης, Ελλάδα και Ευρωζώνη Συνολική Περίοδος: 1/2002-1/2017 Υποπερίοδος: 1/2014 1/2017 Δημοσίευση: 30/1/2017 Οικονομικό Κλίμα Συγκεντρωτικός Δείκτης Εμπιστοσύνης δείκτης οικονομικού κλίματος (95,1 μονάδες δείκτη (ΜΔ)) παρέμεινε στάσιμος σε σχέση με το Δεκέμβριο και βελτιώθηκε κατά +3,1 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Βιομηχανία (Στάθμιση: 40%) δείκτης εμπιστοσύνης στη βιομηχανία (-5,0 ΜΔ) βελτιώθηκε κατά +0,7 ΜΔ σε σχέση με το Δεκέμβριο και βελτιώθηκε κατά +5,1 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Υπηρεσίες (Στάθμιση: 30%) δείκτης εμπιστοσύνης στις υπηρεσίες (-3,2 ΜΔ) επιδεινώθηκε κατά -0,1 ΜΔ σε σχέση με το Δεκέμβριο και βελτιώθηκε κατά +2,1 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Καταναλωτές (Στάθμιση: 20%) δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή (-67,8 ΜΔ) επιδεινώθηκε κατά -3,4 ΜΔ σε σχέση με το Δεκέμβριο και επιδεινώθηκε κατά -3,9 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Λιανικό Εμπόριο (Στάθμιση: 5%) δείκτης εμπιστοσύνης στο λιανικό εμπόριο (12,9 ΜΔ) βελτιώθηκε κατά +3,1 ΜΔ σε σχέση με το Δεκέμβριο και βελτιώθηκε κατά +16,3 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Κατασκευές (Στάθμιση: 5%) δείκτης εμπιστοσύνης στις κατασκευές (-45,3 ΜΔ) επιδεινώθηκε κατά -1,3 ΜΔ σε σχέση με το Δεκέμβριο και επιδεινώθηκε κατά -7,4 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Πηγή: (α) Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission), (β) Eurobank Research. Επόμενη δημοσίευση: 27/2/2017 7

Ενημέρωση: 3/2/2017 Μεταβλητές Πίνακας Α6: Βασικά Μακροοικονομικά Μικροοικονομικά Μεγέθη της Ελληνικής Οικονομίας Παρατήρηση Εποχ. Τελευταία Προηγούμενης Στοιx. Πηγή Παράθεση Διόρθ. Παρατήρηση Περιόδου Παρατηρήσεις Παρελθόντων Ετών Βασική Επισκόπηση Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν y (1), (7) Δ (yoy, %) 0.22% 2015 0.35% 2014 3.24% 2013 7.30% 2012 9.13% 2011 5.48% 2010 Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν δις 184.47 184.87 184.22 190.39 205.39 226.03 Ονομαστικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν 175.70 177.94 180.65 191.20 207.03 226.03 Ποσοστό Ανεργίας % 24.90% 26.49% 27.47% 24.44% 17.87% 12.72% Εθνικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Δ (yoy, %) 0.82% 2016 1.73% 2015 1.31% 2014 0.92% 2013 1.51% 2012 3.34% 2011 Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή 0.01% 1.09% 1.39% 0.85% 1.04% 3.13% Αποπληθωριστής Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος 1.37% 2015 1.89% 2014 2.31% 2013 0.36% 2012 0.81% 2011 0.76% 2010 Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν q Ναι 1.84% 2016 Q3 0.51% 2016 Q2 2.21% 2015 Q3 0.82% 2014 Q3 1.76% 2013 Q3 7.90% 2012 Q3 Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Δ (qoq, %) 0.76% 0.35% 1.57% 1.14% 0.36% 1.40% Ποσοστό Ανεργίας m % 23.01% Οκτ 16 23.11% Σεπ 16 24.54% Οκτ 15 26.07% Οκτ 14 27.72% Οκτ 13 26.06% Οκτ 12 Εθνικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Δ (yoy, %) Όχι 0.02% Δεκ 16 0.89% Νοε 16 0.17% Δεκ 15 2.61% Δεκ 14 1.71% Δεκ 13 0.80% Δεκ 12 Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή 0.29% 0.16% 0.39% 2.53% 1.82% 0.33% Αποπληθωριστής Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος q Ναι 0.52% 2016 Q3 0.65% 2016 Q2 1.02% 2015 Q3 0.55% 2014 Q3 3.42% 2013 Q3 0.05% 2012 Q3 Συνιστ. Πραγμ. Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος Πραγμ. Ιδιωτική Καταναλ. (Νοικοκυριά και ΜΚΙΕΝ) q (1), (7) Δ (yoy, %) Ναι 5.11% 2016 Q3 1.25% 2016 Q2 4.07% 2015 Q3 0.21% 2014 Q3 1.84% 2013 Q3 8.31% 2012 Q3 Πραγμ. Δημόσια Κατανάλωση 0.57% 0.93% 0.82% 3.15% 1.23% 14.61% Πραγμ. Επενδύσεις Παγίων (Ιδιωτικές και Δημόσιες) 12.61% 17.86% 4.40% 6.74% 1.91% 32.66% Πραγμ. Εξαγωγές (Αγαθά και Υπηρεσίες) 10.23% 3.19% 6.97% 9.71% 4.32% 0.20% Πραγμ. Εισαγωγές (Αγαθά και Υπηρεσίες) 12.01% 4.90% 14.07% 5.41% 0.34% 11.69% Αποτελεσματικότητα Πραγμ. Παραγωγικ. της Εργασίας (ανά άτομο) q (4), (7) Δ (yoy, %) Όχι 0.20% 2016 Q3 1.77% 2016 Q2 2.56% 2015 Q3 0.00% 2014 Q3 0.00% 2013 Q3 0.68% 2012 Q3 Πραγμ. Παραγωγικ. της Εργασίας (ανά ώρα εργασίας) 2.05% 2.32% 4.69% 3.12% 0.10% 1.78% Ονομ. Μοναδ. Κόστος Εργασίας (ανά άτομο) 0.63% 4.50% 0.64% 2.48% 5.28% 4.59% Ονομ. Μοναδ. Κόστος Εργασίας (ανά ώρα εργασίας) 0.36% 4.59% 0.97% 1.78% 4.97% 3.80% Αγορά Εργασίας Απασχολούμενοι m (1), (7) χιλ. άτομα Ναι 3688.4 Οκτ 16 3695.5 Σεπ 16 3638.1 Οκτ 15 3543.9 Οκτ 14 3498.0 Οκτ 13 3611.1 Οκτ 12 Άνεργοι 1102.3 1110.5 1183.0 1249.6 1341.5 1272.7 Εργατικό Δυναμικό 4790.7 4806.0 4821.1 4793.5 4839.5 4883.8 Μη Ενεργός Πληθυσμός 3245.5 3233.3 3253.1 3325.9 3331.4 3339.4 Αγορά Ακινήτων Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων q (2), (7) Δ (yoy, %) Όχι 1.50% 2016 Q3 2.45% 2016 Q2 5.94% 2015 Q3 6.98% 2014 Q3 10.18% 2013 Q3 12.56% 2012 Q3 Συνολική Οικοδ. Δραστηριότητα (αριθμός αδειών) m (1), (7) 5.69% Οκτ 16 1.03% Σεπ 16 11.35% Οκτ 15 19.02% Οκτ 14 4.05% Οκτ 13 42.69% Οκτ 12 Βιομηχανία και Εμπόριο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) m (6), (7) ΜΔ Ναι 46.6 Ιαν 17 49.3 Δεκ 16 50.0 Ιαν 16 48.3 Ιαν 15 51.2 Ιαν 14 41.7 Ιαν 13 Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής (1), (7) Δ (yoy, %) 2.04% Νοε 16 6.90% Οκτ 16 2.34% Νοε 15 3.53% Νοε 14 6.37% Νοε 13 1.95% Νοε 12 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία 2.00% 2.92% 9.74% 0.61% 11.55% 4.60% Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο 1.68% 1.01% 5.37% 1.44% 0.10% 16.00% Δείκτης Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο 3.45% 2.18% 4.33% 1.43% 2.41% 16.37% Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Χονδρικό Εμπόριο q (1), (7) 3.33% 2016 Q3 3.72% 2016 Q2 10.55% 2015 Q3 1.61% 2014 Q3 11.24% 2013 Q3 10.05% 2012 Q3 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τομέα των Αυτοκιν. 18.22% 13.62% 3.04% 27.98% 0.96% 33.63% Εξωτερικός Τομέας Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (Α+Β+Γ+Δ) m (2), (7) Σ12m δις Όχι 0.95 Νοε 16 0.93 Οκτ 16 0.80 Νοε 15 1.78 Νοε 14 4.01 Νοε 13 8.50 Νοε 12 A. Ισοζύγιο Αγαθών (Α1+Α2+Α3) 16.55 16.50 17.78 21.84 20.53 21.53 Α1. Καυσίμων 2.89 2.73 4.41 6.11 6.69 8.72 Α2. Πλοίων 0.15 0.16 0.58 2.08 1.41 1.27 Α3. Χωρίς Καύσιμα και Πλοία 13.51 13.61 12.79 13.65 12.43 11.54 Β. Ισοζύγιο Υπηρεσιών (Β1+Β2+Β3) 15.09 15.02 17.14 18.28 15.58 13.99 Β1. Ταξιδιωτικό 11.16 11.21 12.07 11.36 10.28 8.58 Β2. Μεταφορών 3.32 3.25 4.85 6.80 5.46 6.06 Β3. Λοιπών Υπηρεσιών 0.61 0.56 0.22 0.12 0.17 0.64 Γ. Ισοζύγιο Πρωτογενών Εισοδημάτων (Γ1+Γ2+Γ3) 0.96 0.94 0.71 1.32 0.22 0.16 Γ1.Αμοιβών και Μισθών 0.10 0.09 0.25 0.26 0.24 0.28 Γ2.Τόκων, Μερισμάτων και Κερδών 1.77 1.75 1.71 1.36 2.72 2.32 Γ3. Λοιπών Πρωτογενών Εισοδημάτων 2.83 2.77 2.67 2.94 2.73 2.44 Δ. Ισοζύγιο Δευτερογενών Εισοδημάτων (Δ1+Δ2) 0.46 0.39 0.87 0.47 1.16 0.81 Δ1. Γενικής Κυβέρνησης 0.66 0.60 0.96 0.16 0.69 0.84 Δ2. Λοιπών Τομέων 0.21 0.20 0.09 0.31 0.47 0.03 Δημοσιονομικά Στοιχεία (Γενική Κυβέρνηση) Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης % του ΑΕΠ y (1), (7) % 7.53% 2015 3.60% 2014 13.15% 2013 8.84% 2012 10.28% 2011 11.20% 2010 Πρωτογενές Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης % του ΑΕΠ 3.93% 0.38% 9.12% 3.75% 3.00% 5.34% Χρέος Γενικής Κυβέρνησης % του ΑΕΠ 177.39% 179.68% 177.42% 159.57% 172.10% 146.25% Κυβέρνηση (Εκτέλεση Κρατικού Προϋπολογισμού) A. Καθαρά Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) (5), (7) δις 54.04 Δεκ 16 47.94 Νοε 16 42.81 Οκτ 16 37.82 Σεπ 16 31.95 Αυγ 16 28.00 Ιουλ 16 B. Καθαρά Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) 52.35 46.44 41.87 37.31 32.53 28.64 Απόκλιση Έσοδα (A B) 1.69 1.50 0.94 0.51 0.59 0.64 Γ. Δαπάνες Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) 55.18 45.92 41.50 37.23 32.99 28.83 Δ. Δαπάνες Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) 55.97 48.29 43.48 40.33 36.41 32.13 Απόκλιση Δαπάνες (Γ Δ) 0.79 2.37 1.98 3.10 3.43 3.30 Πρωτογενές Αποτελ. Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) 4.44 7.42 6.50 5.44 3.75 3.55 Πρωτογενές Αποτέλ. Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) 1.98 3.55 3.57 1.91 0.98 0.87 Ισοζύγιο Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) 1.14 2.02 1.31 0.59 1.04 0.83 Ισοζύγιο Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) 3.62 1.85 3.50 3.02 3.88 3.49 Επιτόκια Αναφοράς Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Διευκόλυνση Αποδοχής Καταθέσεων (2), (7) % 0.40% 16/3/16 0.30% 9/12/14 0.20% 10/9/14 0.10% 11/6/14 0.00% 13/11/13 0.00% 8/5/13 Δημοπρασίες Σταθερού Επιτοκίου 0.00% 0.05% 0.05% 0.15% 0.25% 0.50% Διευκόλυνση Οριακής Χρηματοδότησης 0.25% 0.30% 0.30% 0.40% 0.75% 1.00% Τίτλοι Ελληνικού Δημοσίου και Τραπεζικά Επιτόκια Απόδοση Τίτλων Ελληνικού Δημοσίου (10 έτη) m (2), (7) % 7.82% Ιαν 17 7.03% Δεκ 16 9.69% Ιαν 16 11.45% Ιαν 15 8.70% Ιαν 14 10.69% Ιαν 13 Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Καταθέσεων (νέων) 0.35% Νοε 16 0.37% Οκτ 16 0.58% Νοε 15 1.19% Νοε 14 1.81% Νοε 13 2.79% Νοε 12 Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Δανείων (νέων) 4.83% 5.01% 4.92% 5.12% 5.50% 5.63% Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Καταθέσεων (υφιστάμενων) 0.37% 0.38% 0.61% 1.38% 2.14% 2.89% Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Δανείων (υφιστάμενων) 4.85% 4.86% 5.07% 5.25% 5.59% 5.82% Χρηματοδότηση Γενικό Σύνολο Χρηματοδότησης (Α+Β+Γ+Δ) m (2), (7) δις Όχι 213.80 Δεκ 16 221.07 Νοε 16 227.65 Δεκ 15 235.20 Δεκ 14 239.33 Δεκ 13 255.50 Δεκ 12 A. Γενική Κυβέρνηση 19.05 22.99 23.72 23.56 21.81 28.24 B. Ιδιωτικές Επιχειρήσεις 94.58 93.97 96.36 101.35 103.20 107.33 Γ. Ιδιώτες και ΙΜΚΙ 87.04 90.92 94.16 96.70 100.43 106.14 Δ. Αγρότες, Ελευθ. Επαγγελματίες και Ατομικές Επιχ. 13.13 13.19 13.40 13.58 13.89 13.79 Καταθέσεις και Ρέπος Σύνολο Καταθέσεων και Ρέπος (Α+Β+Γ+Δ) m (2), (7) δις Όχι 157.46 Δεκ 16 162.18 Νοε 16 157.81 Δεκ 15 207.89 Δεκ 14 212.84 Δεκ 13 218.91 Δεκ 12 Α. Κάτοικοι Εσωτερικού (Α1+Α2+Α3) 132.11 136.41 133.79 173.22 177.02 173.35 Α1. Γενική Κυβέρνηση 10.73 11.61 10.41 12.93 13.77 11.90 Α2. Ιδιωτικές Επιχειρήσεις (Α2.1+Α2.2+Α2.3) 20.61 22.15 21.19 26.05 28.26 26.39 Α2.1. Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις 1.17 1.47 1.38 2.00 3.10 2.21 Α2.2. Λοιπά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα 1.56 3.74 3.64 4.56 4.38 3.75 Α2.3. Μη Χρηματοπιστωτικές Επιχειρήσεις 17.89 16.94 16.17 19.49 20.77 20.42 Α3. Νοικοκυριά και ΙΜΚΙ 100.77 102.65 102.19 134.24 134.99 135.06 Β. Κάτοικοι Λοιπών Χωρών Ευρωζώνης 1.72 2.33 1.36 1.44 1.39 1.70 Γ. Μη Κάτοικοι Ευρωζώνης 6.38 6.19 5.07 11.97 12.05 16.15 Δ. Υποχρεώσεις Σχετιζ. με Μεταβιβαζ. Περιουσ. Στοιχεία 17.25 17.25 17.60 21.26 22.38 27.71 Δείκτες Εμπιστοσύνης Δείκτης Οικονομικού Κλίματος m (3), (7) ΜΔ Ναι 95.1 Ιαν 17 95.1 Δεκ 16 92.0 Ιαν 16 96.3 Ιαν 15 93.8 Ιαν 14 86.8 Ιαν 13 Βιομηχανία (στάθμιση 40%) 5.0 5.7 10.1 7.9 11.2 13.7 Υπηρεσίες (στάθμιση 30%) 3.2 3.1 5.3 9.0 2.5 28.6 Καταναλωτής (στάθμιση 20%) 67.8 64.4 63.9 49.3 62.7 71.9 Λιανικό Εμπόριο (στάθμιση 5%) 12.9 9.8 3.4 1.0 11.6 30.5 Κατασκευές (στάθμιση 5%) 45.3 44.0 37.9 29.8 23.4 58.6 Πηγή: (1) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), (2) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), (3) Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission), (4) Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat), (5) Υπουργείο Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ), (6) Markit, (7) Τομέας Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών Eurobank. Σημείωση: (1) ως y, q και m ορίζουμε τα ετήσια, τριμηνιαία και μηνιαία στοιχεία αντίστοιχα, (2) ως Δ(yoy%) ορίζουμε την ετήσια ποσοστιαία μεταβολή, ως Δ(qoq%) ορίζουμε την τριμηνιαία ποσοστιαία μεταβολή, ως Σ12m ορίζουμε το άθροισμα 12 μηνών και ως ΜΔ ορίζουμε τις μονάδες δείκτη, (3) ως Π ορίζουμε το πραγματοποιηθέν και ως Σ το στόχο, (4) στο πεδίο δημοσιονομικά στοιχεία (γενική κυβέρνηση) η μεταβλητή του πρωτογενούς ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης διαφέρει από το αντίστοιχο μέγεθος του ελληνικού προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, (5) στα πεδία κυβέρνηση (εκτέλεση κρατικού προϋπολογισμού) και επιτόκια αναφοράς Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τα στοιχεία παρελθόντων ετών αναφέρονται στη μεν πρώτη περίπτωση στην εκτέλεση του πρϋπολογισμού κατά τους προηγούμενους μήνες, στη δε δεύτερη στις παρελθούσες ημερομηνίες κατά τις οποίες υπήρξε μεταβολή στα εν λόγω επιτόκια. 8

Τομέας Οικονομικής Ανάλυσης & Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος Επικεφαλής Οικονομολόγος Ομίλου Eurobank Δρ. Τάσος Αναστασάτος Αναπληρωτής Επικεφαλής Οικονομολόγος Ομίλου Eurobank Ιωάννης Γκιώνης: Ερευνητής Οικονομολόγος Δρ. Στυλιανός Γώγος: Οικονομικός Αναλυτής Άννα Δημητριάδου: Οικονομική Αναλύτρια Όλγα Κοσμά: Ερευνήτρια Οικονομολόγος Αρκαδία Κωνσταντοπούλου: Βοηθός Ερευνητικής Ομάδας Παρασκευή Πετροπούλου: Οικονομική Αναλύτρια G10 Δρ. Θεόδωρος Σταματίου: Ανώτερος Οικονομολόγος Ευαγγελία Τσιαμπάου: Οικονομική Αναλύτρια Γαλάτεια Φωκά: Ερευνήτρια Οικονομολόγος Άννα Μαρία Παπουτσάκη Eurobank Ergasias SA, 8 Othonos Str., 10557 Athens, tel: +30 210 33 37 000, fax: +30 210 33 37 190, contact email: Research@eurobank.gr Eurobank Οικονομικές Μελέτες Περισσότερες εκδόσεις μας διαθέσιμες στο http://www.eurobank.gr/research Daily Overview of Global markets & the SEE Region: Ημερήσια επισκόπηση με τις βασικές μακροοικονομικές εξελίξεις στην αγορά της Ελλάδας και τις παγκόσμιες αγορές Greece Macro Monitor: Περιοδική έκδοση για τις τελευταίες οικονομικές εξελίξεις της αγοράς της Ελλάδας Regional Economics & Market Strategy Monthly: Μηνιαία έκδοση για την οικονομία και τις εξελίξεις της αγοράς ανά περιοχή Global Economy & Markets Monthly: Μηνιαία ανασκόπηση της διεθνούς οικονομίας και των χρηματοπιστωτικών αγορών Εγγραφείτε ηλεκτρονικά στο: http://www.eurobank.gr/research Ακολουθήστε μας στο twitter: http://twitter.com/eurobank_group 9