ÔñáðåæéêÞ Äéïßêçóç Bank Management 1. Εισαγωγή 2. Διαπιστεύσεις: Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. ΠιστοποίησηΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001 3. Σκοπός του Προγράμματος 4. Κατηγορίες υποψηφίων που γίνονται δεκτοί στο Πρόγραμμα - Τρόπος ένταξης 5. Το Πιστοποιητικό Εξειδίκευσης 6. Χρονική διάρκεια και κόστος φοίτησης 7. Προαπαιτούμενα 8. Δομή και τρόπος παρουσίασης μαθημάτων 9. Τρόπος Διεξαγωγής του Προγράμματος 10. Επιστημονικό Γραφείο Υποστήριξης (Help Desk) 11. Τρόπος εξέτασης και βαθμολόγησης 12. Λοιπές Υποχρεώσεις Εκπαιδευομένων - Προποθέσεις Χορήγησης Πιστοποιητικού 13. Συγγραφείς του εκπαιδευτικού υλικού 14. Ο Ακαδημακός Υπεύθυνος 15. Πώς διαμορφώνεται η ύλη του Προγράμματος 16. Υπόδειγμα Χορηγούμενου Πιστοποιητικού 3
1. ÅéóáãùãÞ Το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σας καλωσορίζει στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και συγκεκριμένα στο εκπαιδευτικό αντικείμενο Τραπεζική Διοίκηση. Η ανάγκη συνεχούς επιμόρφωσης και πιστοποίησης επαγγελματικών δεξιοτήτων οδήγησε το Κ.Ε.Κ. του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο σχεδιασμό των πρωτοποριακών αυτών Προγραμμάτων Κατάρτισης, με γνώμονα τη διασύνδεση της θεωρητικής με την πρακτική γνώση, αναπτύσσοντας κυρίως, την εφαρμοσμένη διάσταση των επιστημών στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. Η ανάπτυξη των προγραμμάτων στηρίχτηκε κυρίως: στην εμπειρία του Ε.Κ.Π.Α. από πιλοτικά προγράμματα, τα οποία αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τη δημιουργία των Προγραμμάτων εξ Αποστάσεως Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης, στη γνώση των καθηγητών του, αλλά και καθηγητών άλλων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, στην πρακτική εμπειρία ειδικευμένων επιστημόνων διεθνούς κύρους, στην άρτια και σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή του Ιδρύματος. Στη συνέχεια, σας παρουσιάζουμε αναλυτικά το πρόγραμμα σπουδών για το εκπαιδευτικό αντικείμενο Τραπεζική Διοίκηση, τις προποθέσεις συμμετοχής σας σε αυτό, καθώς και όλες τις λεπτομέρειες που πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμες, για να έχετε μια ολοκληρωμένη εικόνα του προγράμματος. 4
2. Διαπιστεύσεις: Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. - Πιστοποίηση ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001 Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. Το ΚΕΚ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών είναι πιστοποιημένο (Κ.Π. 12151701) από τον επίσημο εθνικό φορέα για την ανάπτυξη, εφαρμογή και παρακολούθηση του Εθνικού Συστήματος Πιστοποίησης της Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης στην Ελλάδα (Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.), από τον Οκτώβριο του 2001. Σε συνέχεια της πρώτης απόφασης πιστοποίησης, και σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες σχετικά με την εφαρμογή του Συστήματος Παρακολούθησης και Αξιολόγησης, το ΚΕΚ λαμβάνει σε ετήσια βάση, Βεβαίωση Ανανέωσης Πιστοποίησης. Πιστοποίηση ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2000 Το Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (e-learning) του ΚΕΚ του ΕΚΠΑ, από τον Ιούλιο του 2008, και μετά από σχετική αξιολόγησή του από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛ.Ο.Τ.), διαθέτει Πιστοποίηση Διαχείρισης Συστήματος Ποιότητας, σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2000. Η συγκεκριμένη πιστοποίηση τεκμηριώνει με αντικειμενικό τρόπο την ικανότητα του Οργανισμού να παρέχει εκπαιδευτικά προγράμματα με συνέπεια, διασφαλίζοντας συγχρόνως, την ικανοποίηση των απαιτήσεων του καταρτιζόμενου. Παράλληλα, η εφαρμογή του συστήματος, μεριμνά για την τήρηση επιμέρους διεργασιών που εξασφαλίζουν τη διαρκή βελτίωσή του, καθώς και τη συμμόρφωσή του σύμφωνα με τις απαιτήσεις του τελικού αποδέκτη των παρεχομένων υπηρεσιών εκπαίδευσης. 5
3. Óêïðüò ôïõ ÐñïãñÜììáôïò Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Τραπεζική Διοίκηση» αποσκοπεί στην εμβάνθυση γνώσεων που αφορούν στη διοίκηση των διαφόρων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Με την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ο εκπαιδευόμενος θα είναι σε θέση να αποτιμά και να διαχειρίζεται τον κίνδυνο που προέρχεται από το ιδιαίτερα ανταγωνιστικό κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται τα τραπεζικά ιδρύματα, να καθορίζει αποτελεσματικές στρατηγικές τραπεζικής ανάπτυξης και να αντιλαμβάνεται τις επιπτώσεις που δύναται να έχουν τα διάφορα κυβερνητικά μέτρα και οι εκάστοτε παρεμβάσεις των ρυθμιστικών αρχών στην τραπεζική διοίκηση. Σε γενικά πλαίσια, το πρόγραμμα παρέχει τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να αναλύουν με κριτική σκέψη τις εξελίξεις που συντελούνται τόσο στο τραπεζικό όσο και στο ευρύτερο χρηματοοικονομικό περιβάλλον. Το συγκεκριμένο Πρόγραμμα απευθύνεται κυρίως σε εργαζομένους τραπεζικών ιδρυμάτων, που επιθυμούν να αποκτήσουν επιπλέον εφόδια στην προσπάθειά τους για επαγγελματική ανέλιξη, καθώς και σε άτομα που επιθυμούν να βελτιώσουν το γνωστικό τους επίπεδο για να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους στην ιδιαιτέρως ανταγωνιστική αγορά εργασίας. 4. Êáôçãïñßåò Õðïøçößùí ðïõ ãßíïíôáé äåêôïß óôï Ðñüãñáììá - Ôñüðïò Åéóüäïõ Η έναρξη του Προγράμματος γίνεται με δημόσια αναγγελία (τόσο στον Τύπο, όσο και στο Διαδίκτυο), όπου καθορίζονται οι διαδικασίες που απαιτούνται για την ένταξη του ενδιαφερόμενου στο Πρόγραμμα. Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλλουν: απόφοιτοι ΑΕΙ και ΑΤΕΙ της ημεδαπής και της αλλοδαπής απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με εμπειρία σε συναφή με το εκπαιδευτικό αντικείμενο θέση. Λόγω του περιορισμένου αριθμού των θέσεων συμμετοχής, θα τηρηθούν αυστηρά τα παρακάτω κριτήρια επιλογής υποψηφίων. Κριτήρια Επιλογής Υποψηφίων Βαθμός πτυχίου ή Βεβαίωσης ή Απολυτηρίου Λυκείου, επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας, και για τους αποφοίτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η προπηρεσία σε συναφή με το εκπαιδευτικό αντικείμενο θέση. Η αίτηση συμμετοχής υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας http://elearn.elke.uoa.gr. Η αποδοχή ή η απόρριψή της αίτησης συμμετοχής ανακοινώνεται στον υποψήφιο εκπαιδευόμενο ατομικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. 6
5. Ôï Ðéóôïðïéçôéêü Åîåéäßêåõóçò Η επιτυχής ολοκλήρωση των δέκα (10) μαθημάτων που περιλαμβάνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα, οδηγεί στη χορήγηση Πιστοποιητικού Εξειδίκευσης στο γνωστικό αντικείμενο «Τραπεζική Διοίκηση». Παρακάτω παρουσιάζεται αναλυτικά ο τρόπος αξιολόγησης των εκπαιδευομένων. 6. Χρονική διάρκεια και κόστος φοίτησης Η χρονική διάρκεια του Προγράμματος είναι εννέα (9) μήνες, ενώ ο απαιτούμενος χρόνος διδασκαλίας εκτιμάται στις 224 ώρες. Η οργάνωση της δομής του προγράμματος εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης βασίζεται σε επίπεδο διδακτικών ενοτήτων. Η εκτίμηση του απαιτούμενου χρόνου διδασκαλίας αποσκοπεί στην διευκόλυνση των ενδιαφερομένων αναφορικά με τον υπολογισμό του χρόνου ενασχόλησής τους με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Προκύπτει δε, από τον συνολικό αριθμό των διδακτικών ενοτήτων του εκπαιδευτικού υλικού, επί την αναγωγή των απαιτούμενων ωρών διδασκαλίας του σε ώρες δια ζώσης διάλεξης (ανάλογα με τον γνωστικό όγκο και τον βαθμό δυσκολίας του), ανά διδακτική ενότητα. Τα παραπάνω βασίζονται σε εκτιμώμενα στοιχεία, ενώ, όπως είναι ευνόητο, η τελική εκτίμηση του χρόνου ενασχόλησης του εκπαιδευομένου, υπόκειται σε υποκειμενικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα το προηγούμενο γνωστικό του επίπεδο και η προσωπική ικανότητα αφομοίωσης γνώσεων. Το συνολικό κόστος φοίτησης είναι 1.750 ευρώ. Τα δίδακτρα καταβάλλονται σε τραπεζικό λογαριασμό και εκδίδεται απόδειξη είσπραξης στα στοιχεία του μετέχοντα. 7. Ðñïáðáéôïýìåíá Τα προαπαιτούμενα για την παρακολούθηση του Προγράμματος από τους εκπαιδευόμενους είναι: Πρόσβαση στο Διαδίκτυο και κατοχή προσωπικού e-mail Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών. 7
8. ñïíéêþ ÄéÜñêåéá êáé Ôñüðïò Ëåéôïõñãßáò ôïõ ÐñïãñÜììáôïò Το περιεχόμενο του κάθε μαθήματος που βρίσκεται στο Διαδίκτυο αφορά τα κύρια σημεία της θεωρίας και είναι εμπλουτισμένο κυρίως με τα εξής: παραδείγματα λυμένες ασκήσεις ασκήσεις αυτοαξιολόγησης μελέτες περιπτώσεων πάνω σε πραγματικά δεδομένα πρόσθετη βιβλιογραφία Μέσω του συγκεκριμένου τρόπου παρουσίασης των μαθημάτων επιτυγχάνεται η εμπέδωση της θεωρίας με έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο απ ότι σε ένα παραδοσιακού τύπου έντυπο. Παράλληλα, η δομή των μαθημάτων είναι διαμορφωμένη, έτσι ώστε το εκπαιδευτικό υλικό να: καθοδηγεί το σπουδαστή στη μελέτη του, προάγει την αλληλεπίδραση του σπουδαστή με το μαθησιακό υλικό, επεξηγεί δύσκολα σημεία και έννοιες, αξιολογεί και ενημερώνει το σπουδαστή για την πρόοδο του, εξειδικεύει τις θεωρητικές γνώσεις με τη χρήση πρακτικών εφαρμογών. 8
9. Τρόπος Διεξαγωγής του Προγράμματος Η διδασκαλία στα προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης του ΚΕΚ διεξάγεται μέσω του διαδικτύου, προσφέροντας στον εκπαιδευόμενο «αυτονομία», δηλαδή δυνατότητα μελέτης ανεξαρτήτως περιοριστικών παραγόντων, όπως η υποχρέωση της φυσικής του παρουσίας σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο. Το εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος διατίθεται σταδιακά, ανά διδακτική ενότητα, μέσω ειδικά διαμορφωμένων ηλεκτρονικών τάξεων. Κατά την εξέλιξη κάθε μαθήματος αναρτώνται σε σχετικό link οι απαραίτητες για την ομαλή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας ανακοινώσεις, όπως: Το Χρονοδιάγραμμα υποβολής των ασκήσεων το οποίο περιλαμβάνει τις ημερομηνίες διάθεσης των ενοτήτων και τις προθεσμίες υποβολής των αντίστοιχων tests, Ο Οδηγός Μελέτης ανά Διδακτική Ενότητα που στοχεύει στην διευκόλυνση της οργάνωσης της μελέτης του εκπαιδευόμενου, Η Τελική Εργασία η οποία διατίθεται κατά την ολοκλήρωση του μαθήματος (εφόσον το απαιτεί η φύση του μαθήματος) και αφορά το σύνολο της διδακτέας ύλης. Ο εκπαιδευόμενος, αφού ολοκληρώσει τη μελέτη της εκάστοτε διδακτικής ενότητας, καλείται να υποβάλει ηλεκτρονικά, το αντίστοιχο τεστ. Τα τεστ περιλαμβάνουν ερωτήσεις αντιστοίχισης ορθών απαντήσεων, πολλαπλής επιλογής, αληθούς/ψευδούς δήλωσης, ή upload, όπου ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να διατυπώσει και να επισυνάψει την απάντησή του. Παράλληλα, παρέχεται πλήρης εκπαιδευτική υποστήριξη δεδομένου ότι ο εκπαιδευόμενος μπορεί να απευθύνεται ηλεκτρονικά (για το διάστημα που διαρκεί το εκάστοτε μάθημα) στον ορισμένο εκπαιδευτή του, μέσω ενσωματωμένου στην πλατφόρμα ηλεκτρονικού συστήματος επικοινωνίας, για την άμεση επίλυση αποριών σχετιζόμενων με τα μαθήματα και τις ασκήσεις αξιολόγησης. Τέλος, το εκπαιδευτικό υλικό παρέχεται και σε ηλεκτρονική μορφή (e-book) προκειμένου να διευκολυνθούν οι εκπαιδευόμενοι σε περιπτώσεις που προτιμούν την έντυπη έκδοσή του. 9
10. Επιστημονικό Γραφείο Υποστήριξης (Help Desk) Μέσω του ενσωματωμένου στην εκπαιδευτική πλατφόρμα συστήματος επικοινωνίας, ο εκπαιδευόμενος έχει επίσης τη δυνατότητα να απευθυνθεί στην Διοικητική ή Τεχνική Υποστήριξη του προγράμματος, ανάλογα με τη φύση του ζητήματος που τον απασχολεί. 11. Τρόπος εξέτασης και βαθμολόγησης Σε κάθε διδακτική ενότητα ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να επιλύει και να υποβάλλει ηλεκτρονικά το αντίστοιχο τεστ, τηρώντας το χρονοδιάγραμμα που έχει δοθεί από τον εκπαιδευτή του. Η βαθμολογία προηγούμενων διδακτικών ενοτήτων ανακοινώνεται στον εκπαιδευόμενο πριν την προθεσμία υποβολής του τεστ της επόμενης ενότητας. Η κλίμακα βαθμολογίας κυμαίνεται από 0 έως 100%. Συνολικά, η βαθμολογία κάθε μαθήματος προκύπτει κατά το 60% από τις ασκήσεις αξιολόγησης και κατά το υπόλοιπο 40% από την τελική εργασία, η οποία εκπονείται στο τέλος του συγκεκριμένου μαθήματος και εφόσον το απαιτεί η φύση αυτού. Η χορήγηση του Πιστοποιητικού Εξειδίκευσης πραγματοποιείται, όταν ο εκπαιδευόμενος λάβει σε όλα τα μαθήματα βαθμό μεγαλύτερο ή ίσο του 50%. Σε περίπτωση που η συνολική βαθμολογία ενός ή περισσοτέρων μαθημάτων δεν ξεπερνά το 50%, ο εκπαιδευόμενος έχει τη δυνατότητα επανεξέτασης των μαθημάτων αυτών μετά την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας του προγράμματος. Η βαθμολογία που θα συγκεντρώσει κατά τη διαδικασία επανεξέτασής του είναι και η οριστική για τα εν λόγω μαθήματα, με την προπόθεση ότι ξεπερνά εκείνη που συγκέντρωσε κατά την κανονική διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σε διαφορετική περίπτωση διατηρείται η αρχική βαθμολογία. Εάν ο εκπαιδευόμενος δεν λάβει προαγωγικό βαθμό στα μαθήματα του προγράμματος και εφόσον σε όλα τα μαθήματα λάβει βαθμό μεγαλύτερο ή ίσο του 30%, τότε δύναται να λάβει Βεβαίωση Παρακολούθησης του προγράμματος στην οποία περιγράφεται η επίδοσή του. 10
12. Λοιπές Υποχρεώσεις Εκπαιδευομένων - Προποθέσεις Χορήγησης Πιστοποιητικού Πέρα από την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος για τη χορήγηση του Πιστοποιητικού απαιτούνται τα εξής: Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Η διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Εκπαιδευόμενου στοχεύει στη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, εξουσιοδοτημένο στέλεχος του ΚΕΚ, επικοινωνεί τηλεφωνικώς με ένα τυχαίο δείγμα εκπαιδευόμενων, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συμμετείχαν στις εκπαιδευτικές διαδικασίες του προγράμματος, εάν αντιμετώπισαν προβλήματα σε σχέση με το εκπαιδευτικό υλικό, την επικοινωνία με τον ορισμένο εκπαιδευτή τους, καθώς και με τη γενικότερη μαθησιακή διαδικασία. Η τηλεφωνική επικοινωνία διεξάγεται με την ολοκλήρωση του εκάστοτε προγράμματος, ενώ η μέση χρονική διάρκειά της συγκεκριμένης διαδικασίας είναι περίπου 2-3 λεπτά. Σε περίπτωση μη συμμετοχής του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης, εφόσον κληθεί, ή μη ταυτοποίησής του κατά τη διεξαγωγή της, δεν χορηγείται το πιστοποιητικό σπουδών, ακόμα και αν η βαθμολογία που έχει συγκεντρώσει ο εγγεγραμμένος στο πρόγραμμα είναι προβιβάσιμη. Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία αξιολόγησης προτεινόμενων εκπαιδευτικών αντικειμένων Η διαδικασία αξιολόγησης των προτεινόμενων εκπαιδευτικών αντικειμένων διεξάγεται ηλεκτρονικά μέσω του συνδέσμου http://elearn.elke.uoa.gr/eval, όπου ο μετέχων μπορεί να δει σύντομη περιγραφή των εν λόγω προγραμμάτων, καθώς και να υποβάλλει ηλεκτρονικά τη φόρμα ταξινόμησής τους, με βάση το βαθμό προτίμησης που τους αποδίδει. Στοχεύει δε, στη μελέτη και τον σχεδιασμό ενεργειών, προς την κατεύθυνση της κάλυψης πραγματικών εκπαιδευτικών αναγκών, σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Προγράμματος E-learning του ΕΚΠΑ. 11
Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων Η διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων διεξάγεται ηλεκτρονικά μέσω του συνδέσμου http://elearn.elke.uoa.gr/evalprograms από τον εκπαιδευόμενο μετά την περάτωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στόχος της εν λόγω διαδικασίας αξιολόγησης είναι αφενός η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που εμπλέκονται στη διενέργεια της μαθησιακής διαδικασίας και αφορούν την εκπαιδευτική, γραμματειακή και τεχνική υποστήριξη, και αφετέρου στη μελέτη και το σχεδιασμό ενεργειών προς την κατεύθυνση της διαρκούς αναβάθμισης του Προγράμματος e-learning του ΕΚΠΑ, μέσω της ανάπτυξης νέων εκπαιδευτικών εργαλείων για την αποτελεσματικότερη αφομοίωση των προσφερόμενων γνώσεων, καθώς και στη διασφάλιση της πρακτικής εφαρμογής αυτών, σε πραγματικές συνθήκες εργασίας. Αποπληρωμή του συνόλου των διδάκτρων Ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να μην έχει οικονομικής φύσεως εκκρεμότητες. Σε περίπτωση που υπάρχουν τέτοιες, το πιστοποιητικό σπουδών διατηρείται στο αρχείο της Γραμματείας, για εύλογο χρονικό διάστημα και μέχρι την κάλυψη της εκκρεμότητας. 12
13. Óõããñáöåßò ôïõ Åêðáéäåõôéêïý Õëéêïý Οι συγγραφείς του εκπαιδευτικού υλικού είναι μέλη ΔΕΠ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ή και ειδικοί εμπειρογνώμονες με ιδιαίτερη συγγραφική καταξίωση, οι οποίοι κατέχουν πολύ βασικό ρόλο στην υλοποίηση του προγράμματος. Συγγράφουν τα βασικά κείμενα και αναλαμβάνουν την επιστημονική ευθύνη για την μετατροπή του εκπαιδευτικού υλικού σε e-learning μορφή. 14.Ï åðéóôçìïíéêüò õðåýèõíïò Ο Ακαδημακός Υπεύθυνος του Προγράμματος είναι ο Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Παναγιώτης Ε. Πετράκης, ο οποίος έχει την ευθύνη για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση της ακαδημακής διαδικασίας για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. 13
15. Ðþò äéáìïñöþíåôáé ç ýëç ôïõ ÐñïãñÜììáôïò Óðïõäþí ÏÉÊÏÍÏÌÉÊÇ ÈÅÙÑÉÁ ÊÁÉ ÐÏÓÏÔÉÊÇ ÁÍÁËÕÓÇ Διδακτική Ενότητα 1: Οικονομική Ανάλυση Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι να αποτυπωθούν οι βασικές αρχές της οικονομικής ανάλυσης. Η ενότητα αυτή αποτελεί ουσιαστικά μια εισαγωγή στην οικονομική επιστήμη. Στην ενότητα αυτή θα αναλυθεί το αντικείμενο της οικονομικής επιστήμης, η έννοια της προσφοράς και της ζήτησης καθώς και ο τρόπος λειτουργίας της οικονομίας μέσα από το διάγραμμα κυκλικής ροής. Διδακτική Ενότητα 2: Μακροοικονομική Θεωρία Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι να εισάγει τους εκπαιδευόμενους στην μακροοικονομική ανάλυση. Θα γίνει αναφορά στα ποσοτικά δεδομένα της μακροοικονομίας, τις έννοιες της οικονομικής άνθησης και ύφεσης και του οικονομικού κύκλου. Τέλος, σε αυτήν τη διδακτική ενότητα, θα εξεταστούν οι σχολές μακροοικονομικής σκέψης, πώς γίνεται η διάρθρωση χαρτοφυλακίου, και γενικά η μακροοικονομική πολιτική. Διδακτική Ενότητα 3: Μικροοικονομική Θεωρία Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι να εισάγει τους εκπαιδευόμενους στην μικροοικονομική ανάλυση. Θα αναφερθούμε στην έννοια της Αγοράς, θα δούμε το Υπόδειγμα Προσφοράς - Ζήτησης και το Κόστος Παραγωγής, καθώς και τις Δομές Αγοράς. Τέλος θα ασχοληθούμε με την Οικονομική της Ευημερίας, τα Δημόσια Αγαθά και τις Εξωτερικές Οικονομικές Επιπτώσεις. Διδακτική Ενότητα 4: Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Στόχος της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι να γνωρίσουν οι εκπαιδευόμενοι τα βασικά στοιχεία της επιχειρήσεως. Η ενότητα ξεκινά με την παρουσίαση των λειτουργιών της διοίκησης. Στη συνέχεια η εξετάζεται η επιχείρηση ως σύστημα και αναλύονται οι στόχοι που μπορεί να έχει ένα σύστημα. Διδακτική Ενότητα 5: Βασικά Στοιχεία Στατιστικής και Οικονομετρικής Ανάλυσης Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι να αποτυπωθούν οι βασικές αρχές της στατιστικής ανάλυσης. Η ενότητα αυτή αποτελεί ουσιαστικά μια εισαγωγή στην στατιστική επιστήμη. Στην ενότητα αυτή θα αναλυθεί το αντικείμενο της περιγραφικής στατιστικής και κάποια στοιχεία της οικονομετρικής ανάλυσης. 14
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Διδακτική Ενότητα 1: Η Επιχείρηση και οι Λειτουργίες της Σκοπός της διδακτικής ενότητάς είναι να παρουσιαστούν οι στόχοι της επιχείρησης και να αναλυθεί ο τρόπος επίτευξης αυτών στο πλαίσιο του περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργεί η επιχείρηση. Διδακτική Ενότητα 2: Ανάλυση των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της Επιχειρήσεως Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι να αναλύσει τις βασικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις όπως τον ισολογισμό, την κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης, την κατάσταση διάθεσης των κερδών. Ταυτόχρονα θα μελετήσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι καταστάσεις αυτές δίνουν πληροφορίες για την ακριβή εικόνα της επιχείρησης. Διδακτική Ενότητα 3: Μορφές Χρηματοδότησης Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι να αναλύσουμε ποιες είναι οι βασικές κατηγορίες χρηματοδότησης και τι περιλαμβάνει η κάθε μία από αυτές. Παράλληλα, εξετάζουμε τους τρόπους με τους οποίους η επιχείρηση μπορεί να αντλήσει βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα κεφάλαια, καθώς επίσης και τους κινδύνους που διατρέχει η οικονομική μονάδα από την άντληση αυτών. Διδακτική Ενότητα 4: Μερισματική Πολιτική Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι να εξετάσουμε με ποιον τρόπο η μερισματική πολιτική που ακολουθεί μία επιχείρηση επηρεάζει την αξία της. Ταυτόχρονα, θα μελετήσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις αποφασίζουν ποια μερισματική πολιτική θα ακολουθήσουν, καθώς και τους παράγοντες που επηρεάζουν την κατανομή των κερδών σε μερίσματα και σε παρακρατηθέντα κέρδη. Διδακτική Ενότητα 5: Θεωρία Κεφαλαιακής Διάρθρωσης Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι να αναλύσει τις επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει μια μεταβολή της κεφαλαιακής διάρθρωσης στα κέρδη ανά μετοχή. Θα εξετάσουμε, επίσης, τις πηγές χρηματοδότησης, τον επιχειρηματικό και το χρηματοοικονομικό κίνδυνο, ενώ ταυτόχρονα γίνεται προσπάθεια προσδιορισμού της άριστης χρηματοοικονομικής δομής μιας επιχείρησης. 15
Διδακτική Ενότητα 6: Κίνδυνοι που προκύπτουν από την Δανειακή Επιβάρυνση της Επιχείρησης Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η κατανόηση της επίδρασης της δανειακής εξάρτησης της επιχείρησης στα κέρδη αλλά και στον κίνδυνο που επωμίζονται οι μέτοχοι. Ταυτόχρονα, περιγράφεται η επίδραση της δανειακής εξάρτησης στην τρέχουσα αξία της επιχείρησης. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Διδακτική Ενότητα 1: Βασικά Πρότυπα Συμπεριφοράς και Λειτουργίας των Αγορών Στην ενότητα αυτή αρχικά θα γνωρίσουμε τον τρόπο με τον οποίο γίνεται αντιληπτή η έννοια του κινδύνου από διαφορετικά άτομα ενώ στην συνέχεια η ανάλυση θα εστιάσει στον χώρο των χρηματοοικονομικών αγορών. Τέλος, θα παρουσιαστεί η σχέση η οποία συνδέει την έννοια της απόδοσης μα τον κίνδυνο. Διδακτική Ενότητα 2: H Λειτουργία, Οργάνωση και Μεταβολή του Χρηματοοικονομικού Συστήματος Στην παρούσα διδακτική ενότητα θα μελετήσετε τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας του χρηματοοικονομικού συστήματος. Συγκεκριμένα, θα είσαστε σε θέση να κατανοείτε τους λόγους ύπαρξής του και τα ιδιαίτερα θεσμικά πλαίσια που το διέπουν. Εν γένει, θα διερευνήσετε τη διαμόρφωση των σχέσεων που αναπτύσσονται ανάμεσα στην παραγωγική δραστηριότητα και τις διάφορες μορφές χρηματοδότησής της. Η προσέγγιση που θα ακολουθήσετε στηρίζεται τόσο στην ανάλυση μακροοικονομικών χρηματοδοτικών ροών όσο και στην εστίαση των σχέσεων που δημιουργούνται μεταξύ του χρηματοοικονομικού συστήματος και των οικονομικών ρυθμών ανάπτυξης και μεγέθυνσης. Διδακτική Ενότητα 3: Χρηματοοικονομικό Σύστημα και Οικονομική Πολιτική Στην παρούσα ενότητα, θα αναλύσουμε το ρόλο, τις λειτουργίες και τα μέσα των Κεντρικών Τραπεζών, όπως αυτά χρησιμοποιούνται για την άσκηση οικονομικής πολιτικής, μέσω ελέγχου της προσφοράς χρήματος και της νομισματικής βάσης. Στη συνέχεια, θα προσεγγίσουμε τη λειτουργία της συναλλαγματικής πολιτικής από την Κεντρική Τράπεζα και την εξέλιξη του νομισματικού συστήματος. 16
Διδακτική Ενότητα 4: Μη Τραπεζικά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι να παρουσιαστούν οι υπόλοιπες μορφές χρηματοοικονομικών οργανισμών που είτε δέχονται καταθέσεις όπως οι τράπεζες (Depository Institutions), είτε οργανισμοί που λειτουργούν στη βάση αμοιβαίων συμφωνιών (Contractual Savings Institutions) είτε άλλες μορφές οργανισμών. Διδακτική Ενότητα 5: Ισοδυναμίες Επιτοκίου, Πληθωρισμός και Κίνηση Κεφαλαίων Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η ανάλυση των παραγόντων που διαμορφώνουν τη διεθνή κίνηση κεφαλαίων για χρηματοοικονομικούς σκοπούς (διεθνείς χρηματοοικονομικές επενδύσεις) καθώς και τις βασικές θεωρίες που σχετίζονται με την ισοδυναμία της αγοραστικής δύναμης. Διδακτική Ενότητα 6: Το Ενοποιημένο Πλαίσιο των Διεθνών Χρηματοπιστωτικών Αγορών Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι να διερευνήσει τα βασικά συστατικά που συνθέτουν το ενοποιημένο χρηματοοικονομικό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα, θα αναλυθούν έννοιες όπως το αποτέλεσμα του Fisher, το διεθνές αποτέλεσμα του Fisher, καθώς επίσης και η ισοδυναμία των επιτοκίων. Διδακτική Ενότητα 7: Ονομαστικά Επιτόκια και Πληθωρισμός Σκοπός της Διδακτικής Ενότητας είναι η ανάλυση της σχέσης και της αλληλεξάρτησης που υπάρχει μεταξύ των ονομαστικών επιτοκίων και των μεταβολών στο επίπεδο των τιμών μέσα σε ένα ενοποιημένο χρηματοπιστωτικό σύστημα. 17
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Διδακτική Ενότητα 1: Βασικές Έννοιες Λογιστικής - Τα δυο Λογιστικά Υποδείγματα Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι να εισάγει τον εκπαιδευόμενο στον κόσμο της λογιστικής διασαφηνίζοντας τόσο την έννοια της λογιστικής ως επιστήμη, όσο και την έννοια της λογιστικής μονάδας. Παρουσιάζονται οι διάφοροι κλάδοι με τους οποίους σχετίζεται ο κλάδος της λογιστικής και παράλληλα διαχωρίζεται η λογιστική, ως γενικός κλάδος, σε επιμέρους κλάδους. Σε αυτή την ενότητα επίσης γίνεται μία συνοπτική παρουσίαση των δύο βασικών λογιστικών υποδειγμάτων τα οποία συνυπάρχουν σε μία σύγχρονη επιχείρηση και τα οποία θα αναλυθούν με λεπτομέρεια στις διδακτικές ενότητες που θα ακολουθήσουν. Διδακτική Ενότητα 2: Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική - Βασικές Λογιστικές Αρχές Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι η εισαγωγή του εκπαιδευόμενου στο χώρο της χρηματοοικονομικής λογιστικής. Στην ενότητα αυτή προσδιορίζεται η έννοια του όρου Χρηματοοικονομική Λογιστική και αναλύονται τα βασικά χαρακτηριστικά που διακρίνουν τον συγκεκριμένο κλάδο της Λογιστικής. Παράλληλα, αναλύεται το πλαίσιο ζήτησης και προσφοράς των χρηματοοικονομικών πληροφοριών καθώς επίσης αναφέρονται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των χρηματοοικονομικών πληροφοριών, οι οποίες τελικά θα ενσωματωθούν στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου. Τέλος, γίνεται μία συνοπτική παρουσίαση όλων των υποθέσεων, των αρχών και των παραδοχών οι οποίες διέπουν την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Διδακτική Ενότητα 3: Ισολογισμός Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι η ανάλυση της χρηματοοικονομικής κατάστασης του ισολογισμού. Αναλύονται τα συστατικά μέρη του Ισολογισμού καθώς επίσης και η βασική σχέση η οποία τα συνδέει. Παράλληλα, παρουσιάζονται οι δύο μορφές με τις οποίες μπορεί να καταρτιστεί ένας ισολογισμός, ενώ αναλύονται και τα διάφορα είδη ισολογισμών. Τέλος, γίνονται κάποιες παρατηρήσεις σχετικές με την κατάρτιση ενός ισολογισμού. 18
Διδακτική Ενότητα 4: Λογιστική Χρήση και Απογραφή Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι να κάνει μια εισαγωγή στις θεμελιώδεις έννοιες της λογιστικής χρήσης και της απογραφής. Αποσαφηνίζεται η έννοια της λογιστικής χρήσης και διαχωρίζεται από την έννοια της λογιστικής περιόδου. Επίσης, αναλύεται η έννοια και η χρησιμότητα της απογραφής καθώς επίσης παρουσιάζονται και οι τρόποι αποτίμησης των βασικότερων στοιχείων της απογραφής. Τέλος, διακρίνονται τα είδη της απογραφής ανάλογα με διάφορα κριτήρια και γίνεται συσχετισμός ανάμεσα στην απογραφή και τη χρηματοοικονομική κατάσταση του ισολογισμού. Διδακτική Ενότητα 5: Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι να αναλύσει τις έννοιες του εσόδου και του εξόδου, και το χρόνο αναγνώρισης αυτών από την οικονομική μονάδα. Επιπλέον, αναλύονται οι έννοιες του κέρδους και της ζημίας ενώ διακρίνεται πλήρως η έννοια του λειτουργικού αποτελέσματος σε σύγκριση με το αποτέλεσμα χρήσης. Τέλος, γίνονται κάποιες επισημάνσεις ως προς τις μορφές της κατάστασης αποτελέσματος χρήσεως ανάλογα με τον τρόπο κατάρτισης της. Διδακτική Ενότητα 6: Λογιστικό Γεγονός Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι να αναλύσει την έννοια του λογιστικού γεγονότος, καθώς και να συγκρίνει αυτό σε σχέση με το κοινωνικό και το οικονομικό γεγονός, και τέλος, να αποσαφηνίσει τα είδη των λογιστικών γεγονότων ανάλογα με το κριτήριο του πόσα μέρη της βασικής λογιστικής ισότητας επηρεάζουν όταν λαμβάνουν χώρα. Διδακτική Ενότητα 7: Το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο και τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Κύριος σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι να εισάγει τον αναγνώστη στο Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο αναλύοντας τα επιμέρους στοιχεία που το συνθέτουν. Καθώς, όμως, από 1/1/2005 οι εισηγμένες εταιρίες είναι υποχρεωμένες να συντάσσουν οικονομικές καταστάσεις βάσει των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων αντί βάσει του Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου, κρίνεται σκόπιμο στην παρούσα διδακτική ενότητα να γίνει και μια συνοπτική παρουσίαση της νέας αυτής πρακτικής. 19
Διδακτική Ενότητα 8: Λογαριασμός - Ημερολόγιο και Λογιστικό Κύκλωμα Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι να αναλύσει την έννοια και τη λειτουργία του λογαριασμού και του λογιστικού βιβλίου του ημερολογίου περιγράφοντας τις έννοιες της χρέωσης και της πίστωσης και παραθέτοντας σχετικά παραδείγματα. Επίσης, η παρούσα διδακτική ενότητα ασχολείται με την παρουσίαση του λογιστικού συστήματος, έτσι όπως αυτό υφίσταται σε μία σύγχρονη οικονομική ομάδα. ΑΡΧΕΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Διδακτική Ενότητα 1: Ο Τραπεζικός Ισολογισμός και η Αποτελεσματική Διαχείριση των Μεγεθών Στην ενότητα αυτή θα παρουσιάσουμε τους βασικούς λογαριασμούς που απαρτίζουν τον ισολογισμό και την κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσεως μιας τράπεζας. Συγκεκριμένα, θα αναλύσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά και την δομή των επιμέρους στοιχείων. Διδακτική Ενότητα 2: Η Διαχείριση Ενεργητικού - Παθητικού ενός Τραπεζικού Οργανισμού Σκοπός της ενότητας είναι να γίνει κατανοητό πώς μια τράπεζα διαχειρίζεται τις δύο πλευρές του ισολογισμού της, πώς χειρίζεται τις απαιτήσεις και πώς ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της. Μέσα στο πλαίσιο αυτό επιδιώκεται να διευκρινιστεί ποιες στρατηγικές ακολουθεί η τράπεζα για την διαχείριση της ρευστότητας και του περιθωρίου επιτοκίου. Τέλος θα αναλυθεί το περιθώριο επιτοκίου και το άνοιγμα κεφαλαίων. Διδακτική Ενότητα 3: Διαχείριση Ρευστότητας και Ρευστά Διαθέσιμα Στην υποενότητα αυτή θα δούμε τη σημασία την οποία έχει η ρευστότητα για ένα τραπεζικό ίδρυμα καθώς και τους τρόπους διαχείρισής της. Θα εξετάσουμε πώς γίνεται ο υπολογισμός των ρευστών διαθεσίμων καθώς και τις ενέργειες στις οποίες προβαίνει η τράπεζα σε μια περίοδο έλλειψης ρευστότητας. Διδακτική Ενότητα 4: Η Ανάλυση ενός Υποδείγματος Στρατηγικής Διοίκησης στην Τραπεζική Διαχείριση Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι να αναλύσει με τρόπο σαφή και περιεκτικό το βασικό υπόδειγμα στρατηγικής διοίκησης στην τραπεζική διαχείριση παρουσιάζοντας ταυτόχρονα τους παράγοντες που επηρεάζουν την κερδοφορία ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. 20
ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Διδακτική Ενότητα 1: Βασικές Αρχές Λήψης Επενδυτικών Αποφάσεων Σκοπός της ενότητας είναι να παρουσιαστούν οι βασικές ιδέες και τα μαθηματικά εργαλεία που είναι απαραίτητα για τις τεχνικές αξιολόγησης επενδύσεων, όπως είναι η αξιακή μέθοδος, η χρονική αξία του χρήματος, καθώς επίσης και βασικές έννοιες θεωρίας που έχουν να κάνουν με τη διαδικασία λήψεως χρηματοδοτικών αποφάσεων. Αναλύονται όλοι οι πιθανοί τρόποι και τα απαραίτητα μαθηματικά εργαλεία με βάση τα οποία ένας αναλυτής μπορεί να εκτιμήσει και, στη συνέχεια, να αξιολογήσει την επενδυτική κίνηση μίας επιχείρησης. Τέλος, σκοπός της ενότητας αυτής αποτελεί και η ουσιαστική εισαγωγή και ανάλυση του θεωρητικού υπόβαθρού μεταξύ της ανταγωνιστικής επιλογής μεταξύ κατανάλωσης και επένδυσης. Διδακτική Ενότητα 2: Θεωρητικά Ζητήματα Επενδύσεων Σκοπός της 2ης Διδακτικής Ενότητας είναι να παρουσιαστούν βασικές έννοιες που έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη, τη μεγέθυνση και την παραγωγικότητα. Επιπλέον, παραθέτουμε εισαγωγικές παρατηρήσεις που είναι απαραίτητες για την συγκριτική αξιολόγηση επενδύσεων. Τέλος, σκοπός είναι να εισάγουμε βασικά θεωρητικά ζητήματα επενδύσεων, ώστε να προσεγγιστεί καλύτερα το ζήτημα της αξιολόγησης των επενδύσεων. Διδακτική Ενότητα 3: Μαθηματικά Εργαλεία για την Αξιολόγηση Επενδύσεων Σκοπός της ενότητας είναι να παρουσιαστούν τα μαθηματικά κριτήρια που είναι απαραίτητα για τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων, με την παράθεση, αρχικά, της έννοιας της παρούσας αξίας, της μελλοντικής αξίας χρηματοροών, καθώς επίσης και των εννοιών της προεξόφλησης και του ανατοκισμού. Εισάγουμε βασικές έννοιες, απαραίτητες για την κατανόηση της χρηματοοικονομικής επιστήμης και της αξιολόγησης επενδύσεων. Σημαντικό θέμα στη συγκεκριμένη ενότητα αποτελεί η πλήρης κατανόηση τόσο των εννοιών σχετικά με την παρούσα και μελλοντική αξία, όσο και της προεξόφλησης. Τέλος, βασικό και απαραίτητο εργαλείο για τον υπολογισμό χρηματοροών και στη συνέχεια για τον καθορισμό της αξίας μιας επένδυσης αποτελεί η μέθοδος της καθαράς παρούσας αξίας. 21
Διδακτική Ενότητα 4: Τιμολόγηση Ράντων Ομολογιών και Μετοχών Σκοπός αυτής της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη και η ανάπτυξη των μαθηματικών εργαλείων που απαιτούνται για την τιμολόγηση απλών χρηματοοικονομικών προόντων. Εισάγουμε θεμελιώδη εργαλεία της χρηματοοικονομικής, όπως είναι οι ράντες, οι ομολογίες και οι μετοχές. Εστιάζουμε αρχικά να παρουσιάσουμε τον ορισμό τους και το ρόλο τους στην αγορά, ενώ στη συνέχεια αφού έχει κατανοηθεί πλήρως η δομή τους, μελετάμε τους τρόπου τιμολόγησης αυτών, καθώς επίσης και διαφορετικέ εκδοχές και χαρακτηριστικά που έχουν αυτά τα χρηματοοικονομικά εργαλεία. Διδακτική Ενότητα 5: Καθαρά Παρούσα Αξία Σκοπός της ενότητας είναι να παρουσιαστεί η βασικότερη και η σημαντικότερη μέθοδος αξιολόγησης επενδύσεων, μέθοδος που αποδίδει κατά πόσο μια επένδυση είναι κερδοφόρα ή ζημιογόνα. Η μέθοδος αυτή καλείται μέθοδος της Καθαράς Παρούσας Αξίας, και ο κύριος ρόλος της είναι η αξιολόγηση και στη συνέχεια η σύγκριση επενδύσεων. Ο υπολογισμός της Καθαράς Παρούσας Αξίας βασίζεται στην προεξόφληση των μελλοντικών χρηματοροών που αποφέρει η επένδυση, καθώς επίσης και στον υπολογισμό του κεφαλαίου που απαιτείται για να πραγματοποιηθεί η επένδυση. Διδακτική Ενότητα 6: Κανόνες για τη Λήψη Επενδυτικών Αποφάσεων Σκοπός της ενότητας είναι να παρουσιαστούν οι κυριότερες μέθοδοι αξιολόγησης επενδύσεων, πέραν αυτή της Καθαράς Παρούσας Αξίας. Αρχικά εισάγουμε τον ορισμό της κάθε μεθόδου αλλά και τον τρόπο που χρησιμοποιείται, καθώς επίσης και το ρόλο της στην ανάλυση επενδύσεων. Στη συνέχεια παραθέτουμε παραδείγματα με σκοπό την καλύτερη και πληρέστερη κατανόηση των κανόνων. Τέλος, παρουσιάζονται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε μεθόδου έναντι των άλλων, και εναλλακτικοί τρόποι υπολογισμού χρηματοροών και αποδόσεων επενδύσεων με βάση την προεξόφληση. Διδακτική Ενότητα 7: Ο Προσδιορισμός των Χρηματοροών σε Επένδυση, η Διαχείριση των Απαιτήσεων και των Δεσμεύσεων Πόρων και το Κεφάλαιο Κίνησης Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη και η ανάλυση των επιπρόσθετων χρηματοροών στην επιχείρηση. Για καλύτερη κατανόηση εξετάζουμε περιπτώσεις επενδύσεων, μέσα από παραδείγματα, που έχουν να κάνουν με το κεφάλαιο που διατίθεται στην επένδυση, αλλά δεν μπορεί να ανακτηθεί από αυτήν. Επιπλέον, σκοπός μας είναι να εισάγουμε την έννοια του κόστους ευκαιρίας, χρηματοροές που έχουν να κάνουν με τις απαιτήσεις, τη δέσμευση πόρων και το κεφάλαιο κίνησης και το ρόλο 22
τους στην αξιολόγηση των επενδύσεων. Στη συνέχεια, μελετάμε το ρόλο και τη σημαντικότητα του κεφαλαίου κίνησης για την ομαλή λειτουργία της επιχείρησης. Για την καλύτερη και πλήρη κατανόηση αυτών των εννοιών παραθέτουμε παραδείγματα και περιπτώσεις επενδύσεων. Μελετάμε λεπτομερώς το θέμα του προσδιορισμού των χρηματοδοτικών ροών που χρησιμοποιούνται για τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων, λαμβάνοντας υπ όψιν μας τους τόκους και τα χρεολύσια. Αρχικά, εισάγουμε την έννοια και το ρόλο των χρεολυσίων, παραθέτοντας περιπτώσεις για την ανάλυση και την αξιολόγηση των επενδυτικών προγραμμάτων. Τέλος, εξετάζουμε περιπτώσεις επενδυτικών προγραμμάτων που συνδέονται με τη μίσθωση, αφού πρώτα μελετήσουμε το ρόλο της στον καθορισμό της αξιολόγησης μια επένδυσης. Διδακτική Ενότητα 8: Ο Προσδιορισμός των Σχετικών Χρηματοροων και η Ανάλυση της Καθαράς Παρούσας Αξίας Οι Φόροι και ο Πληθωρισμός στην Ανάλυση Χρηματοροων Επένδυσης Σκοπός της Διδακτικής Ενότητας είναι η μελέτη και η ανάλυση των φόρων στις χρηματοροές που αποφέρει μια επένδυση στην επιχείρηση. Για την καλύτερη κατανόηση εξετάζουμε περιπτώσεις επενδύσεων, μέσα από παραδείγματα, που έχουν να κάνουν με το κεφάλαιο που διατίθεται στην επένδυση και υπόκειται σε φορολογία. Στη συνέχεια, αναλύουμε τη σημαντικότητα της ανάλυσης των φόρων στην ομαλή λειτουργία της επιχείρησης. Αρχικά, εισάγουμε την έννοια και το ρόλο των αποσβέσεων, παραθέτοντας περιπτώσεις για την ανάλυση και την αξιολόγηση των επενδυτικών προγραμμάτων. Στη συνέχεια, εξετάζουμε τον όρο της υπολειμματικής αξίας, μέσα από παραδείγματα επενδύσεων και μαθηματικών υπολογισμών. Τέλος, εξετάζουμε περιπτώσεις επενδυτικών προγραμμάτων αναλύοντας χρηματοροές λαμβάνοντας υπ όψιν τον πληθωρισμό. Διδακτική Ενότητα 9: Εισαγωγή στην Έννοια του Κινδύνου Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η κατανόηση της έννοιας του κινδύνου και της απόδοσης ενός χαρτοφυλακίου. Προκειμένου να αξιολογηθεί ορθά εκ των προτέρων μια χρηματική επένδυση, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα κατάλληλα εργαλεία μέτρησης της προσδοκώμενης απόδοσης και του κινδύνου. Ο αναλυτής των χρηματοοικονομικών επενδύσεων θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένος με την έννοια του κινδύνου και κατ επέκταση του συντελεστή β. Στη θεωρία των χρηματοοικονομικών έχει αποδειχθεί ότι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα υπολογισμού του κινδύνου της απόδοσης ενός χρεογράφου είναι ο συντελεστής β. 23
Διδακτική Ενότητα 10: Υποδείγματα Αξιολόγησης Κεφαλαιακών Στοιχείων Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η κατανόηση των θεωριών αξιολόγησης των κεφαλαιακών στοιχείων. Το βασικό εργαλείο των νέων χρηματοοικονομικών θεωριών αξιολόγησης των επενδύσεων αποτελούν δυο υποδείγματα, το υπόδειγμα αποτίμησης κεφαλαιακών στοιχείων και το υπόδειγμα αντισταθμιστικής αποτίμησης. Τα δυο υποδείγματα αποτελούν ιδιαίτερης σημασίας εργαλεία στη θεωρία των χρηματοοικονομικών διότι δίνουν τη δυνατότητα στους οικονομικούς ερευνητές να προβλέψουν, με αρκετή ακρίβεια, τη σχέση που θα δημιουργηθεί μεταξύ του κινδύνου ενός περιουσιακού στοιχείου και της προσδοκώμενης απόδοσης. Εξετάζουν τον κίνδυνο και την απόδοση μεμονωμένων αξιόγραφων, τα οποία αποτελούν μέρος ενός μεγαλύτερο χαρτοφυλακίου. Τα εν λόγω δυο υποδείγματα, παρόλο που δεν υποστηρίζονται εξ ολοκλήρου από εμπειρικές αποδείξεις, είναι ευρέως χρησιμοποιούμενα για τις προβλέψεις, λόγω της ικανοποιητικής ακρίβειας που έχουν σε πολλές σημαντικές εφαρμογές. Διδακτική Ενότητα 11: Χρηματοοικονομικά Παράγωγα Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση των βασικών αρχών των τίτλων παραγώγων. Οι τίτλοι ή και τα συμβόλαια των οποίων η υπόσταση και η αξία στηρίζεται στην αξία κάποιου άλλου στοιχειώδους τίτλου καλούνται τίτλοι παραγώγων ή παράγωγα αξιόγραφα. Ο βασικός όρος, ο οποίος πρέπει να πληρούται για την ύπαρξη παραγώγων συμβολαίων είναι ότι, το στοιχειώδες αγαθό στο οποίο αναφέρεται πρέπει να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης του χρηματιστηρίου. Στην παρούσα ενότητα θα αναπτυχθούν οι έννοιες των προθεσμιακών συμβολαίων και των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης. Διδακτική Ενότητα 12: Χρηματοοικονομικά Δικαιώματα Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η μελέτη χρηματοοικονομικών παραγώγων και συγκεκριμένα των χρηματοοικονομικών δικαιωμάτων. Αρχικά, παραθέτουμε την έννοια και τη δομή των δικαιωμάτων, ενώ στη συνέχεια εστιάζουμε στο ρόλο τους ως εργαλεία της τρέχουσας και της προθεσμιακής αγοράς. Συγκεκριμένα, σκοπός της ενότητας είναι η πλήρης κατανόηση όλων των ειδών των δικαιωμάτων, καθώς επίσης και τα χαρακτηριστικά αυτών. Με αυτό τον τρόπο παρουσιάζονται και οι παράγοντες που επηρεάζουν τα χρηματοοικονομικά δικαιώματα, αλλά και ο σημαντικός ρόλος τους σε στρατηγικές για την αντιμετώπιση του κινδύνου. 24
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Διδακτική Ενότητα 1: Αποδοτικότητα ενός Χαρτοφυλακίου Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η ανάλυση του κινδύνου και της αναμενόμενης απόδοσης χαρτοφυλακίου. Θα, μελετηθεί επίσης, πότε ένα χαρτοφυλάκιο θεωρείται αποδοτικό, ποια τα οφέλη που προκύπτουν από την διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου και, τέλος, το σύνορο του αποδοτικού χαρτοφυλακίου. Διδακτική Ενότητα 2: Σχέση Απόδοσης και Κινδύνου ενός Χαρτοφυλακίου Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι να αναλυθεί η σχέση απόδοσης και κινδύνου ενός χαρτοφυλακίου, είτε αυτό αποτελείται αποκλειστικά από χρεόγραφα με κίνδυνο είτε αποτελείται από χρεόγραφα χωρίς κίνδυνο. Ταυτόχρονα εξετάζεται η εισαγωγή του δανεισμού στη θεωρία του χαρτοφυλακίου. Διδακτική Ενότητα 3: Το Υπόδειγμα Αποτίμησης Παγίων Περιουσιακών Στοιχείων και η Εκτίμηση του Υποδείγματος της Αγοράς Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι να παρουσιάσει αναλυτικά τις βασικές αρχές του υποδείγματος αποτίμησης παγίων περιουσιακών στοιχείων. Μέσα στο πλαίσιο της ανάλυσης αυτής επιδιώκεται να εξηγηθεί ο τρόπος αποτίμησης των μετοχών και τα βασικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτό. Διδακτική Ενότητα 4: Προσδιορισμός της Ελάχιστης Απαιτούμενης Απόδοσης (Κόστος Κεφαλαίου) για την Αξιολόγηση Επενδύσεων στα Πλαίσια των Αρχών του Χαρτοφυλακίου Σκοπός αυτής της διδακτικής ενότητας είναι να παρουσιάσει τον τρόπο προσδιορισμού της Ελάχιστης Απαιτούμενης Απόδοσης ή αλλιώς του κόστους κεφαλαίου. Η εκτίμηση της Ελάχιστης Απαιτούμενης Απόδοσης βοηθάει στην ανάληψη επενδυτικών αποφάσεων που είναι σύμφωνες με τις αρχές της θεωρίας χαρτοφυλακίου. Διδακτική Ενότητα 5: Αρχές Διαμόρφωσης και Πολιτικής Συγκρότησης Χαρτοφυλακίου ενός Χρηματοοικονομικού Οργανισμού Στην ενότητα αυτή θα ασχοληθούμε με τα οικονομικά και λειτουργικά στοιχεία της σύναψης των χρηματοοικονομικών συμφωνιών. Επίσης, θα αναλύσουμε τους βασικούς όρους που εμπεριέχονται στις συμφωνίες, και ιδιαίτερα σε ζητήματα που σχετίζονται σε θέματα πληροφόρησης και πληρότητας των συμφωνιών και των συμβολαίων. 25
Τέλος, μετά την μελέτη της ενότητας θα κατανοηθούν ζητήματα που άπτονται με την ικανότητα των χρηματοοικονομικών οργανισμών να συνάπτουν συμφωνίες και να επιτυγχάνουν αποδόσεις. Διδακτική Ενότητα 6: Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Διαχείριση Κινδύνου Στη διδακτική ενότητα αυτή θα επικεντρωθούμε στη μελέτη της χρήσεως προθεσμιακών συμβολαίων και δικαιωμάτων για την αντιστάθμιση του κινδύνου. Επιπλέον, θα διερευνήσουμε τις βασικές μεθόδους αντιστάθμισης κάλυψη του συναλλαγματικού κινδύνου, που αναφέρονται στη χρήση προθεσμιακών συμβολαίων, στη δραστηριοποίηση στην αγορά χρήματος και στη χρήση δικαιωμάτων από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Διδακτική Ενότητα 7: Επιτόκια και Αποδόσεις Σκοπός της ενότητας είναι να αναλυθούν οι έννοιες των επιτοκίων και των αποδόσεων, να παρουσιαστούν οι κίνδυνοι που προέρχονται από την μεταβολή τους να παρουσιαστεί η διάρθρωσή τους αλλά και να εξηγηθεί η καμπύλη αποδόσεων και επιτοκίων. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Διδακτική Ενότητα 1: Εισαγωγή στην Έννοια του Κινδύνου Σκοπός της ενότητας αυτής είναι να καλυφθούν τα εισαγωγικά θέματα του κινδύνου. Έτσι, θα αναφερθούμε στην ανάγκη διαχείρισης των κινδύνων, στα είδη του κινδύνου και στους ανθρώπους που ασχολούνται στον τομέα διαχείρισής του. Επίσης, θα αναφερθούμε στην ανάπτυξη και τη δομή των συστημάτων διαχείρισης κινδύνων και στους σημαντικότερους κατασκευαστές τους. Διδακτική Ενότητα 2: Εισαγωγή στη Μέθοδο Μέτρησης Κινδύνου VaR (Value at Risk) Σκοπός της ενότητας αυτής σε πρώτο στάδιο είναι η εισαγωγή των σπουδαστών στις μεθόδους διαχείρισης κινδύνων που χρησιμοποιούνται παραδοσιακά, και σαν δεύτερο στάδιο η εισαγωγή στο VaR. Σχετικά με το VaR, αναπτύσσονται εισαγωγικά θέματα και καθοριστικά συστατικά του, όπως η κανονική κατανομή και η μεταβλητότητα (volatility). 26
Διδακτική Ενότητα 3: Υπολογισμός VaR με Αναλυτικές Μεθόδους Ο σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η εισαγωγή του αναγνώστη στις προσεγγίσεις του VaR, την delta - normal, την full valuation και την delta - gamma approximation (the Greeks). Στην συνέχεια επικεντρωνόμαστε στην έννοια του χαρτοφυλακίου και της διαφοροποίησης. Παρουσιάζεται ο τρόπος υπολογισμού του VaR ενός χαρτοφυλακίου και δίνεται παράδειγμα. Διδακτική Ενότητα 4: Υπολογισμός VaR με Μεθόδους Προσομοίωσης Σκοπός της ενότητας αυτής είναι να εισάγει τον σπουδαστή στην θεωρία και την εφαρμογή των δύο διάσημων μεθόδων προσομοίωσης για τον υπολογισμό του VaR. Αναλύονται τα βασικά χαρακτηριστικά και οι υπολογισμοί των δύο μεθόδων προσομοίωσης, της Ιστορικής προσομοίωσης και της προσομοίωσης Monte - Carlo. Διδακτική Ενότητα 5: Υλοποίηση της Μεθόδου VaR Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι να εισάγει τον αναγνώστη στα θέματα υλοποίησης του VaR και στα τυχόν προβλήματα που παρουσιάζονται. Καλύπτονται θέματα όπως η διαδικασία λήψης αποφάσεων και ο προσδιορισμός των παραγόντων κινδύνου αλλά και πιο εξειδικευμένα θέματα όπως η μέθοδος των χρηματοροών και η μέθοδος που βασίζεται στις ευαισθησίες (sensitivities) των παραγόντων κινδύνου. Σε αυτή την ενότητα θα συγκεντρωθούμε στην έκθεση στον κίνδυνο αγοράς που είναι και ο κίνδυνος για τον οποίο το VaR αποτελεί σταθερή πρακτική. Θα ασχοληθούμε με διαφορετικές μορφές του κινδύνου αγοράς χρησιμοποιώντας τους παράγοντες κινδύνου (risk factors). Διδακτική Ενότητα 6: Διαχείριση Κινδύνου Σκοπός της ενότητας αυτής είναι να αναλύσει θέματα που αφορούν γενικά στη διαχείριση κινδύνων. Ξεκινάμε από απλά θέματα, όπως το ποιος χρησιμοποιεί το VaR, την ποικιλία που παρουσιάζουν οι κίνδυνοι, την πολυπλοκότητα των εργαλείων που χρησιμοποιούνται καθώς και το VaR σε επίπεδο επιχείρησης και επιχειρησιακής μονάδας. Κλείνουμε με πιο σύνθετα θέματα, όπως η απόδοση προσαρμοσμένη στο κίνδυνο, το RAROC κλπ. 27
Διδακτική Ενότητα 7: Πιστωτικός Κίνδυνος (Credit Risk) Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι να βοηθήσει τον αναγνώστη στην κατανόηση της έννοιας του Πιστωτικού Κινδύνου. Ο Πιστωτικός Κίνδυνος δεν είναι μια απλή περίπτωση. Παρουσιάζει πολύπλοκα θέματα και θεωρίες ενώ η σωστή ποσοτικοποίησή του είναι μια δύσκολή διαδικασία. Στην ενότητα παρουσιάζονται οι διαφορές του Πιστωτικού Κινδύνου με τον Κίνδυνο Αγοράς, το ποσοστό επανάκτησης (recovery rates), την πιστωτική βαθμολογία (credit rating), κ.α. Διδακτική Ενότητα 8: Προσομοίωση Καταστάσεων Κρίσης - Stress Testing Ο σκοπός αυτής της διδακτικής ενότητας είναι να εισάγει τον σπουδαστή σε μια πολύ σημαντική πτυχή της διαχείρισης των κινδύνων, το Stress Testing. Στην ενότητα εξετάζονται τα διάφορα είδη σεναρίων, η χρησιμότητά τους καθώς και τα τυχόν προβλήματα που παρουσιάζονται, κατά την εφαρμογή του stress testing. ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΙΣΤΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ Διδακτική Ενότητα 1: Εργαλεία Ανάλυσης Πιστοληπτικής Ικανότητας Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι να γίνει με τρόπο σαφή και κατανοητό ο τρόπος με τον οποίο μια τράπεζα προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει τον πιστωτικό της κίνδυνο, να μειώσει την αβεβαιότητα και να χαράξει έναν καλύτερο επενδυτικό προγραμματισμό. Διδακτική Ενότητα 2: Η Επιχείρηση ως Πελάτης Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι να παρουσιαστούν ο ορισμός και οι μορφές της εμπορικής πίστωσης, να αναλυθούν τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει μια τράπεζα στη διαδικασία ανάλυσης πιστοληπτικής ικανότητας και να προσφερθούν κάποιες πιθανές πολιτικές επίλυσης των προβλημάτων αυτών. Διδακτική Ενότητα 3: Καταναλωτική Πίστη και Ανάλυση Πιστοληπτικής Ικανότητας Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι να παρουσιαστούν ο ορισμός και τα είδη της καταναλωτικής πίστης καθώς και οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την πιστοληπτική ικανότητα στην αγορά της καταναλωτικής πίστης. Στη συνέχεια παρουσιάζεται ο ορισμός και η λειτουργία μιας πιστωτικής κάρτας καθώς και οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάλυση πιστοληπτικής ικανότητας στην περίπτωση των πιστωτικών καρτών. 28
Διδακτική Ενότητα 4: Στεγαστική Πίστη και Real Estate Evaluation Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι να παρουσιαστούν ο ορισμός και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της στεγαστικής πίστης καθώς και οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την πιστοληπτική ικανότητα στην αγορά της στεγαστικής πίστης. Στη συνέχεια παρουσιάζεται ο τρόπος υπολογισμού της τοκοχρεολυτικής δόσης και στο τέλος γίνεται μια αναφορά στους παράγοντες που επηρεάζουν την αγοραία αξία ενός ακινήτου. ΣΥΓΚΕΝΤΡΟΠΟΙΗΣΗ, ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣH Διδακτική Ενότητα 1: Οικονομίες Παραγωγής στον Τραπεζικό Κλάδο Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι να εξηγήσει με τρόπο σαφή και κατανοητό πως οι οικονομίες παραγωγής (production economies) και συγκεκριμένα οι δύο μορφές τους, οι οικονομίες κλίμακας και οι οικονομίες φάσματος, αποτέλεσαν τους κύριους παράγοντες καθορισμού της παγκόσμιας δομής και κερδοφορίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Διδακτική Ενότητα 2: Διεύρυνση και Εξειδίκευση Εργασιών: Η Πορεία προς τα Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα Γενικής Τραπεζικής «Universal Banks». Η συγκεκριμένη διδακτική ενότητα ασχολείται με τη Γενική τραπεζική (Universal Banking) και τα θέματα που προκύπτουν από την επέκτασή των τραπεζικών ιδρυμάτων αυτού του τύπου. Το μέγεθος και η ποικιλία των υπηρεσιών που προσφέρουν δημιουργούν νέες ισορροπίες στην χρηματοπιστωτική αγορά και ζητήματα πολιτικής που πρέπει να αναλυθούν. Η παγκόσμια μορφή που παίρνουν αυτοί οι τραπεζικοί οργανισμοί τους προσδίδει ένα επιπρόσθετο χαρακτηριστικό που χρήζει προσοχής. Διδακτική Ενότητα 3: Συγχωνεύσεις και Εξαγορές στον τραπεζικό Κλάδο Στη συγκεκριμένη διδακτική ενότητα θα αναλύσουμε τις συγχωνεύσεις και εξαγορές εταιρειών στον τραπεζικό κλάδο. Θα μελετήσουμε τις κατηγορίες των συγχωνεύσεων και τα κίνητρα που οδηγούν τις εταιρείες στην συγκεκριμένη στρατηγική και τους τρόπους μέσω των οποίων επιτυγχάνεται. Τέλος, γίνεται μια ανάλυση κόστους-οφέλους και αναλύονται οι εναλλακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την αποτίμηση. 29
16. Õðüäåéãìá Âåâáßùóçò Ðéóôïðïéçôéêïý 30