1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
2 ΕΙΔΗΣΕΙΣ Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Ανεβλήθη για 4 μήνες η εκδίκαση της υπόθεσης αντιπαράθεσης EVN και ELEM Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, οι εταιρείες EVN και ELEM ζήτησαν αναβολή της εκδίκασης της αντιπαράθεσής τους για το τέλος του Σεπτεμβρίου (επρόκειτο να λάβει χώρα στις 14 τρέχοντος μηνός), προκειμένου να έχουν περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους για αναζητήσουν μία εξωδικαστική λύση. Σημειώνεται ότι πριν από ένα χρόνο η ELEM προσέφυγε κατά της αυστριακής EVN, απαιτώντας από την τελευταία να καταβάλει 200.000.000 για μη εισπραχθέντες λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος. Μέσω της διαπραγμάτευσης που πρόκειται να διεξαχθεί, αναμένεται ότι ELEM θα παραιτηθεί από την ανωτέρω διεκδίκηση και σε αντάλλαγμα η EVN θα αποσύρει την προσφυγή της κατά του κράτους της πγδμ ενώπιον του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου στην Ουάσινγκτον. Εγχώριες εταιρίες στην πγδμ Το Οικονομικό Επιμελητήριο της πγδμ δήλωσε ότι οι εγχώριες μεταλλοβιομηχανίες και εταιρείες ηλεκτρικών ειδών δεν επηρεάστηκαν από την κρίση στην Ελλάδα. Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Πρόταση για από κοινού προσπάθεια πγδμ Αλβανίας για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της πγδμ Abdulakim Ademi, ο οποίος συμμετείχε στην φετινή σύνοδο του φόρουμ Kran Montana στα Τίρανα, δήλωσε ότι η πγδμ και η Αλβανία είναι δύο γειτονικές χώρες που θα πρέπει να συνεργάζονται οικονομικά. Ο Ademi ανέφερε ακόμη ότι οι δύο χώρες θα πρέπει να καταβάλλουν από κοινού προσπάθειες για να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις καθώς και να δημιουργήσουν μια μεγαλύτερη περιφερειακή αγορά. Πρότεινε επίσης κοινά προγράμματα για την προώθηση της συνεργασίας με την Αλβανία στον τομέα των υποδομών, της ενέργειας, του τουρισμού κ.λπ., βάσει των οποίων θα σημειωθεί αύξηση του διμερούς εμπορίου. Η Αλβανική κυβέρνηση με τη σειρά της ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα βιομηχανικό μεγα-πάρκο στο Porto Romano κοντά στο λιμάνι του Δυρραχίου. Ο Αλβανός υπουργός Οικονομίας και Ενέργειας Dritan Prifti δήλωσε ότι 5.000.000.000 πρόκειται να επενδυθούν στο εν λόγω πάρκο, συμπληρώνοντας ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το έργο, κυρίως από ξένους επενδυτές. Συνάντηση πρωθυπουργών πγδμ και Μαρόκου Οι πρωθυπουργοί της πγδμ και του Μαρόκου Nikola Gruevski και Abbas El Fassi αντιστοίχως πραγματοποίησαν συνάντηση στο Ραμπάτ, όπου συμφώνησαν για την αποφυγή της διπλής φορολογίας και την αύξηση του όγκου του διμερούς εμπορίου, ο οποίος το 2009 ανήλθε στα 1,7 εκατομμύρια δολάρια, αυξημένος κατά 6,2% σε σύγκριση με το 2008.
3 Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος Η κρίση στην Ελλάδα επηρεάζει αρνητικά το χρηματιστήριο της πγδμ Την προηγούμενη εβδομάδα το χρηματιστήριο της πγδμ παρουσίασε κάμψη 5%, ενώ ούτε η καταβολή των μερισμάτων από τις εταιρείες βοήθησε στη μεταστροφή της πτωτικής τάσης. Οι οικονομικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι δεν είναι φυσιολογικό για την αγορά μετοχών να υποχωρεί σε μια περίοδο κατά την οποία σημειώνονται θετικά εταιρικά αποτελέσματα. Κατά την άποψή τους, τα φαινόμενα αυτά συνιστούν συνέπειες της αβεβαιότητας που δημιουργήθηκε από την ελληνική κρίση, η οποία επεκτάθηκε στην περιοχή, καθώς και της αποχής των εγχώριων επενδυτών. Η αξία των μετοχών την περασμένη Παρασκευή υποχώρησε 2,5% και η εμπορία ανήλθε στα 9 εκατομμύρια δηνάρια (περίπου 146.000 ευρώ) καθώς μόνο 14.195 μετοχές αποτέλεσαν αντικείμενο συναλλαγής. Κατά τη διάρκεια του Απριλίου, οι εταιρείες δημοσιοποίησαν τα αποτελέσματα αναφορικά με τις οικονομικές επιδόσεις τους του προηγούμενου έτους και πολλές από αυτές αποφάσισαν να καταβάλουν μερίσματα. Το μέγεθος των τελευταίων κυμάνθηκε από 1.500 δηνάρια (περίπου 25 ευρώ) ανά μετοχή της Fersped, έως 180 δηνάρια (περίπου 3 ευρώ) ανά μετοχή της Stopanska Banka, και 20 δηνάρια (0,32 ευρώ) ανά μετοχή της κατασκευαστικής εταιρείας Granit. Η Vesna Karkinska από την επενδυτική εταιρεία KD εξήγησε ότι η χρηματιστηριακή αγορά της πγδμ δεν παρουσιάζει ανοσία σε αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα, αν και πολλές εταιρείες δημοσιοποίησαν εξαιρετικά οικονομικά αποτελέσματα. Επίσης ο Kiril Mitrovski από την Invest Broker πιστεύει ότι η κατάσταση δεν είναι φυσιολογική, διότι όχι μόνον δεν υπάρχει κίνηση στην αγορά, αλλά και οι μετοχές σημειώνουν πτώση. Κατά την άποψή του, θα πρέπει να υπάρξει πολιτική και οικονομική σταθερότητα όχι μόνο στη χώρα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Πάντως, έπειτα από τη συνεχή πτώση κατά την περασμένη εβδομάδα στο χρηματιστήριο, οι δείκτες την περασμένη Δευτέρα (10 Μαΐου)πήγαν στο πράσινο, σημειώνοντας αύξηση. Ο κύριος δείκτης του χρηματιστηρίου MBI-10 αυξήθηκε περισσότερο από 3,7%. Μειώθηκαν κατά το ήμισυ οι εξαγωγές στην Ελλάδα Τοπικά δημοσιεύματα στην πγδμ αναφέρουν ότι η εξαγωγή των προϊόντων της χώρας στην Ελλάδα μειώθηκαν δραματικά κατά τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους σε σύγκριση με το 2008 και πριν από την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Όπως σχολιάζουν, ως αποτέλεσμα των συνεχών απεργιών και των περιορισμών των πιστωτικών όρων που πρόκειται να αντιμετωπίσουν οι Έλληνες επιχειρηματίες, η πγδμ ενδέχεται να χάσει έναν από τα πιο σημαντικούς εμπορικούς εταίρους της. Τα σχετικά δημοσιεύματα αναφέρουν επίσης ότι η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες με τις οποίες η πγδμ διατηρούσε μέχρι πρόσφατα εμπορικό πλεόνασμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει η ίδια πηγή, κατά τους τρεις πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους, ο όγκος του εμπορίου μεταξύ της πγδμ και της Ελλάδος ανήλθε στα 143 εκατομμύρια δολάρια, εκ των οποίων 59 εκατομμύρια δολάρια συνιστούσαν εξαγωγές, ενώ πριν από δύο χρόνια το σύνολο των συναλλαγών ανερχόταν στα 234 εκατομμύρια δολάρια, εκ των οποίων οι εξαγωγές ανέρχονταν στα 124 εκατομμύρια δολάρια για την αντίστοιχη περίοδο. Σημειώνεται ότι τα εκδιδόμενα από την Κρατική Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ στοιχεία εμφανίζουν μόνιμη απόκλιση από αυτά της ΕΣΥΕ, κατά την οποία το
4 διμερές ισοζύγιο είναι σταθερά πλεονασματικό υπέρ της χώρας μας. Η πτώση είναι πιο δραματική (20-25%) όσον αφορά στην εξαγωγή αμνοεριφίων, γλυκισμάτων και φρέσκων λαχανικών. Η πγδμ εξάγει στην Ελλάδα κυρίως κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, καπνό, μάρμαρο, αμνοερίφια, σιδηροπυρίτιο και προϊόντα σιδήρου. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Εξωτερικό Εμπόριο Όγκος Συναλλαγών Εμπορικό Ισοζύγιο Αύξηση του εξωτερικού εμπορίου Σύμφωνα με την Κρατική Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ, το πρώτο τρίμηνο του 2010 παρατηρήθηκε αύξηση του εξωτερικού εμπορίου της χώρας κατά 4,5%. Η Γερμανία και η Ελλάδα, χώρες όπου εξήχθησαν εμπορεύματα αξίας περίπου 60 εκατομμυρίων δολαρίων, εξακολουθούν να είναι ο μεγαλύτερος και ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της πγδμ αντιστοίχως. Εξ αιτίας αυτής της θέσεως της Ελλάδος, οι αρχές και η επιχειρηματική κοινότητα της πγδμ εξέφρασαν την ανησυχία ότι η ελληνική κρίση θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην εγχώρια οικονομία. Οικονομική κατάσταση στην πγδμ Γενικά Προβλέψεις της Κεντρικής Τράπεζας για την οικονομία της πγδμ Η Κεντρική Τράπεζα της πγδμ (NBM) προέβη σε μείωση του επιτοκίου αναφοράς κατά 0,5%, με αποτέλεσμα αυτό να ανέρχεται πλέον στο 6%. Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Petar Gosev δήλωσε ότι η το εν λόγω χρηματοπιστωτικό ίδρυμα αποφάσισε μια ελάχιστη μείωση του επιτοκίου αν και όλοι οι οικονομικοί δείκτες επέτρεπαν μεγαλύτερη μείωση, λόγω των εξαιρετικών κινδύνων, δηλαδή λόγω της ελληνικής κρίσης και της ανακοίνωσης ότι αυτή μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα επίσης με τις προβλέψεις της Κεντρική Τράπεζας, η οικονομία της πγδμ το τρέχον έτος θα παρουσιάσει: (α) αύξηση 1%, σε αντίθεση με τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της κυβέρνησης βάσει των οποίων η αύξηση θα ανέλθει στο 2%. Επίσης, η ΚΤ προβλέπει για το 2010 πληθωρισμό από 1,5% (το πρώτο τρίμηνο του έτους ανήλθε στο 0,5%), (β) ήπια αύξηση των συναλλαγματικών αποθεμάτων τα οποία τώρα ανέρχονται στα 1,6 δις ευρώ και (γ) μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έως τα τέλη του έτους στο 6,4% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τον κ. Gosev, το τραπεζικό σύστημα της χώρας παραμένει σταθερό και η ελληνική κρίση μπορεί να έχει επιπτώσεις μόνον στην πραγματική παραγωγή. Κριτική από τον Πρέσβη της ΕΕ στην πγδμ Erwan Fouér é για ορισμένους τομείς της οικονομίας της πγδμ Κατά την εκδήλωση για την Ημέρα ΓΙΑ τους Επιχειρηματίες, ο Πρέσβης της ΕΕ στα Σκόπια Erwan Fouéré άσκησε κριτική για ορισμένους τομείς της οικονομίας της χώρας.
5 Μεταξύ άλλων, ο κ. Fouéré τόνισε ότι η πγδμ παρουσιάζει το χαμηλότερο επίπεδο ξένων επενδύσεων στην περιοχή και τον μεγαλύτερο αριθμό ανέργων, ενώ οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν χρηματοπιστωτικά προβλήματα. Δήλωσε ακόμη ότι η διαφθορά εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, το οποίο επιβαρύνει τις επιχειρήσεις. Κατά τον ίδιο επίσης, η δικαστική εξουσία πρέπει να είναι ανεξάρτητη και να προστατεύεται από κάθε είδους πολιτικές επιρροές. Αναφέρθηκε εξ άλλου στη μελέτη που διεξήγαγε το European Business Centre, η οποία κατέδειξε ότι τα κύρια εμπόδια που αποτρέπουν επενδύσεις από τις ξένες εταιρείες στην περιοχή είναι η διαφθορά, η έλλειψη διαφάνειας και η έλλειψη πρόσβασης σε πληροφορίες στο πλαίσιο της δημόσιας διοίκησης. Όπως τέλος εξήγησε ο κ. Fouéré, κάποια από τα νέα νομοθετήματα της κυβέρνησης δεν εκδόθηκαν βάσει αναλύσεων του συστήματος και, κυρίως, διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς και εταίρους, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν προβλήματα, ειδικά εναρμόνησης. Αγροτική Πολιτική Ενισχύσεις προς τους οινοπαραγωγούς και τους καπνοπαραγωγούς Κατά το τρέχον έτος παραμένουν αδιάθετα μεγάλα αποθέματα κρασιού στις κάβες της χώρας, περίπου 20 εκατομμύρια λίτρα περισσότερο από πέρυσι. Λόγω μάλιστα των μειωμένων πωλήσεων, τοπικά δημοσιεύματα αναφέρουν ότι τα οινοποιεία αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο πτώχευσης. Προς το σκοπό αυτό, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει τη χορήγηση πιστώσεων στους οινοπαραγωγούς. Εξ άλλου, το Υπουργείο Οικονομικών πρόκειται να ξεκινήσει από τις 17 Μαΐου την καταβολή των επιδοτήσεων στους καπνοπαραγωγούς, οι οποίες εφέτος πρόκειται να ανέλθουν συνολικά στα 22.600.000. Ενέργεια Νέο εγχειρίδιο κανονισμών (rulebook) για την κατανάλωση ενέργειας Η Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας εντός δύο περίπου μηνών πρόκειται να εκδώσει νέο εγχειρίδιο κανονισμών σχετικά με τους κανόνες της αγοράς ηλεκτρικής. Βάσει μίας εκ των προβλεπόμενων τροποποιήσεων, οι οκτώ μεγαλύτεροι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να αναφέρουν προς την Ρυθμιστική Επιτροπή την καθημερινή ζήτηση τους σε ηλεκτρική ενέργεια. Το νέο εγχειρίδιο κανονισμών επίσης προβλέπει κυρώσεις για τις εταιρείες που δεν υποβάλλουν σωστές αξιολογήσεις, επηρεάζοντας έτσι τη σταθερότητα του ενεργειακού συστήματος. Ο θερμοηλεκτρικός σταθμός REK Bitola πρόκειται να εκσυγχρονισθεί πλήρως Ο εκσυγχρονισμός του θερμοηλεκτρικού σταθμού REK Bitola, της μεγαλύτερης μονάδας παραγωγής ενέργειας στην πγδμ, πρόκειται να ξεκινήσει τον ερχόμενο Ιούλιο και να ολοκληρωθεί στα επόμενα τρία έτη. Η κρατική εταιρεία παραγωγής ενέργειας ELEM πρόκειται να δαπανήσει για την υλοποίηση του εν λόγω προγράμματος 25.900.000 εξ ιδίων κεφαλαίων ενώ επίσης υπέγραψε συμφωνία για λήψη δανείου ύψους 30 εκατ. ευρώ από τη Stopanska Βanka. Μεταφορές Η εταιρεία "AIR LIFT SERVICE" της πγδμ έλαβε άδεια τακτικού αερομεταφορέα
6 Η αεροπορική εταιρία "Air Lift Service", της οποίας ιδιοκτήτης είναι η εταιρεία Sky Wings" έλαβε άδεια τακτικού αερομεταφορέα στη χώρα. Η "Air Lift Service" μάλιστα ανακοίνωσε ότι έχει λάβει άδεια εθνικού αερομεταφορέα, είδηση όμως την οποία διέψευσε άμεσα η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας της πγδμ. Η εν λόγω Υπηρεσία κατέστησε σαφές ότι η "Air Lift Υπηρεσία" έγινε τακτικός αερομεταφορέας, δηλαδή μπορεί να διατηρεί μια τακτική αεροπορική γραμμή από τα Σκόπια σε έξι πόλεις της Ευρώπης, ενώ επίσης επεσήμανε ότι, για να επιβεβαιώσει την ιδιότητα του τακτικού αερομεταφορέα η "Air Lift Service", θα πρέπει να λάβει ανάλογες άδειες από τις χώρες προς τις οποίες θα πραγματοποιεί πτήσεις. Τέλος, η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας ανακοίνωσε ότι, με την άδεια τακτικού αερομεταφορέα, η εν λόγω εταιρεία αναλαμβάνει περισσότερες υποχρεώσεις παρά προνόμια. Η "Air Lift Service έως τώρα λειτουργούσε ως εταιρεία ναυλωμένων πτήσεων και δεν είχε καμία υποχρέωση να διατηρεί αεροπορικές γραμμές. Μέχρι πρόσφατα η μοναδική αεροπορική εταιρία της χώρας η οποία είχε την ιδιότητα του τακτικού αερομεταφορέα ήταν η ΜΑΤ, ωστόσο η εταιρεία κήρυξε πτώχευση. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, οι αρμόδιες Αρχές της χώρας εξετάζουν τις αιτήσεις για την απόκτηση του καθεστώτος τακτικού αερομεταφορέα από άλλες δύο εγχώριες αεροπορικές εταιρείες, τη «MAT Airways» και τη «Monter», καθώς και από ορισμένες άλλες ξένες αεροπορικές εταιρείες. Οικονομική κατάσταση Άλλο Αύξηση στις τιμές των βιομηχανικών προϊόντων Σύμφωνα με την Κρατική Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ, οι τιμές των βιομηχανικών προϊόντων τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους αυξήθηκαν κατά 10,5. Η μεγαλύτερη αύξηση, σχεδόν 30%, παρατηρήθηκε στον τομέα της ενέργειας. Οικονομική πολιτική στην πγδμ Γενικά Δηλώσεις του πρωθυπουργού της πγδμ για το ΔΝΤ Όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός της πγδμ Νίκολα Γκρούεφσκι, προς το παρόν η χώρα του δεν έχει ανάγκη συμφωνίας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Αντί αυτής, κατά τον ίδιο, η κυβέρνηση αποφάσισε να εκδώσει μια νέα σειρά ευρωομολόγων καθώς αυτή η κίνηση οδήγησε σε θετικά αποτελέσματα κατά το παρελθόν έτος. Σύμφωνα πάντοτε με τις δηλώσεις του, η κυβέρνηση ασκεί ανεξάρτητη οικονομική πολιτική ενώ η έκδοση του ευρωομολόγου αποστέλλει ένα θετικό μήνυμα στη διεθνή κοινότητα, ότι δηλαδή η χώρα είναι σε θέση να δανειστεί χρήματα στη διεθνή αγορά. Όπως συνέχισε, επιθυμία της κυβέρνησης είναι να παραμείνει η πγδμ στην ομάδα των χωρών που είναι ανεξάρτητες από το ΔΝΤ, εάν ωστόσο καταστεί αναγκαίο θα συναφθεί συμφωνία με τον εν λόγω διεθνή οργανισμό. Δήλωσε ακόμη ότι η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης έδωσε πολύ καλά αποτελέσματα πέρυσι και η χώρα ήταν στην 3 η θέση στην Ευρώπη όσον αφορά στη μικρή πτώση του ΑΕΠ. Ανέφερε όμως ότι, παρά τα καλά οικονομικά αποτελέσματα, η πγδμ αντιμετωπίζει προβλήματα, έχοντας ωστόσο καταφέρει να αποφύγει το μεγαλύτερο αριθμό των αρνητικών συνεπειών από την οικονομική κρίση, τις οποίες αντιμετωπίζουν οι άλλες χώρες.