Π. Π. Λύκειο Αναβρύτων, Τμήμα Α 3, Σχολική Χρονιά 2014-2015 Εργασία Τετραμήνου στο μάθημα «Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι», με θέμα: Εργασία των μαθητών: Μαστρογιάννη Τ.- Ε., Μαυράκη Μαρία, Μαυράκη Νικολέττα, Μούσης Θεόδωρος
Καταστροφή της Μήλου Καταστροφή των Αθηναϊκών Τειχών Κατάληψη των Πλαταιών
Καταστροφή της Μήλου
Αντίθετα με τα άλλα νησιά των Κυκλάδων, η Μήλος, σύμμαχος της Σπάρτης, αρνήθηκε τη συμμετοχή στη Δηλιακή Συμμαχία, ενώ όταν ξέσπασε ο Πελοποννησιακός πόλεμος οι Μήλιοι παρέμειναν ουδέτεροι. Οι Αθηναίοι, μη ανεχόμενοι τη στάση αυτή, συγκέντρωσαν τριήρεις και οπλίτες έξω από το νησί με σκοπό να υποχρεώσουν τους κατοίκους να συμμετάσχουν στη συμμαχία. Οι Μήλιοι αρνήθηκαν, οπότε οι Αθηναίοι κατέλαβαν το νησί, θανάτωσαν τους άνδρες και πούλησαν ως σκλάβους τα γυναικόπαιδα.
Οι Αθηναίοι λένε εκ προοιμίου: Ι «έπισταμένονς πρός είδότας ὅ-τι δί-και-α μὲν ἐν τῷ ἀν-θρω-πε-ί-ῳ λό-γῳ ἀ-πὸ τῆς ἴ-σης ἀ-νάγ-κης κρί-νε-ται, δυ-να-τὰ δὲ οἱ προ-ύ-χον-τες πράσ-σου-σι καὶ οἱ ἀ-σθε-νεῖς ξυγ-χω-ροῦ-σιν.»
ΙΙ Οι Αθηναίοι, προτάσσοντας το νόμο της φύσης, δεν φαίνεται να πιστεύουν ότι παραβιάζουν τη θεία τάξη. Χαρακτηριστικά, υποστηρίζουν ότι δεν αμφιβάλλουν για την εύνοια των Θεών διότι οι πράξεις τους είναι σύμφωνες με την ανθρώπινη φύση και κοινώς αποδεκτές.
«Τῆς μὲν το-ί-νυν πρὸς τὸ θεῖ-ον εὐ-με-νε-ί-ας οὐ-δ' ἡ-μεῖς οἰ-ό-με-θα λε-λε-ί-ψε-σθαι οὐ-δὲν γὰρ ἔ-ξω τῆς ἀν-θρω-πε-ί-ας τῶν μὲν ἐς τὸ θεῖ-ον νο-μί-σε-ως, τῶν δ' ἐς σφᾶς αὐ-τοὺς βου-λή-σε-ως δι-και-οῦ-μεν ἢ πράσ-σο-μεν.ἡ-γο-ύ-με-θα γὰρ τό τε θεῖ-ον δό-ξῃ τὸ ἀν-θρώ-πει-όν τε σα-φῶς διὰ παν-τὸς ὑ-πὸ φύ-σε-ως ἀ-ναγ-κα-ί-ας, οὗ ἂνκρα-τῇ, ἄρ-χειν καὶ ἡ-μεῖς οὔ-τε θέν-τες τὸν νό-μον οὔ-τε κει-μέ-νῳ πρῶ-τοι χρη-σά-με-νοι, ὄν-τα δὲ πα-ρα-λα-βόν-τες καὶ ἐ-σό-με-νον ἐς αἰ-εὶ κα-τα-λε-ί-ψον-τες χρώ-με-θα αὐ-τῷ, εἰ-δό-τες καὶ ὑ-μᾶς ἂν καὶ ἄλ-λους ἐν τῇ αὐ-τῇ δυ-νά-μει ἡ-μῖνγε-νο-μέ-νους δρῶν-τας ἂνταὐ-τό.»
Οι αδύνατοι έχουν κάθε λόγο να επικαλούνται το «δίκαιο» και την «ηθική», όμως αυτό το όπλο δεν είναι ισχυρότερο απ όσους υποχρεώνονται να καταφύγουν σε αυτό. Έτσι, η επίκληση των αρχών του δικαίου και της ηθικής από τους Μηλίους πέφτει αυτόματα στο κενό. Ορισμένες μάλιστα φορές, η χρήση του όπλου αυτού γεννάει μάταιες ελπίδες που μπορεί να αποδεδειχθούν αυτοκαταστροφικές: Οι δικές σας ελπίδες στηρίζονται, κυρίως, στο μέλλον, ενώ τα μέσα που έχετε τώρα συγκρινόμενα με την δύναμη που αντιμετωπίζετε είναι εντελώς ανε-παρκή (Μετάφραση Ν. Σκουτερόπουλου)
Συμβουλεύουν οι Αθηναίοι τους Μηλίους και καταλή-γουν: Σας προσφέρεται η εκλογή μεταξύ του πολέμου και της σωτηρίας. Μη διαλέξετε, από πείσμα, το χειρότερο. Ακολου-θούν την πιο σωστή πολιτική όσοι απέναντι των ίσων δεν υπο-χωρούν, απέναντι των ισχυρότερων συμπεριφέρονται με φρόνηση και απέναντι των κατωτέρων είναι μετριοπαθείς (Μετάφραση Ν. Σκουτερόπουλου)
Η καταστροφή των Αθηναϊκών Τειχών
Μετά από την ταπεινωτική ήττα των Αθηναίων στους Αιγός ποταμούς, ακολούθησε η πολιορκία και η παράδοση της Αθήνας με σύναψη ειρήνης με ταπεινωτικούς όρους για την ηγέτιδα Αθήνα Οι Σπαρτιάτες σεβόμενοι την προσφορά των Αθηναίων κατά τους Περσικούς πολέμους, δε συμφώνησαν στην υποδούλωση της Αθήνας αλλά προτίμησαν τη σύναψη ειρήνης, με την οποία επέβαλαν σκληρούς όρους στους Αθηναίους
Συγκεκριμένα, σύμφωναμετονξενοφώνταησυνθήκη προέβλεπε: να γκρεμίσουν τα Μακρά Τείχη και τα τείχη του Πειραιά να παραδώσουν το στόλο τους εκτός από δώδεκα πλοία να επιτρέψουν να επιστρέψουν στην Αθήνα οι εξόριστοι ολιγαρχικοί θεωρώνταςτουςίδιουςεχθρούςκαιφίλουςοιαθηναίοινα ακολουθούν τους Λακεδαιμονίους σε οποιαδήποτε εκστρατεία σε ξηρά και θάλασσα
Ο ιστορικός Πλούταρχος, αν και ο ίδιος δεν αποδεχόταν αυτό το χαρακτηρισμό για το έργο του, στο «Λύσανδρο» αναφέρει πως οι όροι που έθεσαν οι Σπαρτιάτες στους Αθηναίους ήταν: να γκρεμίσουν τα Μακρά Τείχη και τα τείχη του Πειραιά να αποχωρήσουν από τις άλλες πόλεις που είχαν και να περιοριστούν στη δική τους να επιτρέψουν στους εξόριστους να επιστρέψουν για τον αριθμό των πλοίων ήταν υπεύθυνοι να αποφασίσουν ο Λύσανδρος και οι υπόλοιποι Σπαρτιάτες επί τόπου
Όροι, είτε όπως τους αναφέρει ο Ξενοφώντας είτε όπως ο Πλούταρχος, σαφώς ταπεινωτικοί και εξευτελιστικοί για την παλιά «υπερδύναμη» της Αθήνας. Με αυτές τις προϋποθέσεις αποσκοπούσαν: στον πλήρη έλεγχο της κατάστασης και στη σταθερότητα της εφαρμογής της συνθήκης Χωρίς τα τείχη και τον στόλο της η Αθήνα είχε αποδυναμωθεί ενώ παράλληλα η επιστροφή των ολιγαρχικών επέτρεπε στους Σπαρτιάτες να ασκούν επιρροή στην εσωτερική πολιτική της πόλης. στην αποτροπή επανάκαμψης της Αθήνας Χωρίς τον στόλο της η Αθήνα δεν αποδυναμωνόταν μόνο ως προς την άμυνά της αλλά και ως προς τη δυνατότητα επίθεσης καθώς ο στόλος αποτελούσε το σημαντικότερο όπλο της.
στην εκμετάλλευση των οικονομικών δυνατοτήτων της Χάρη στο στόλο της Αθήνας οι Σπαρτιάτες μπορούσαν να επεκταθούν σε τομείς στους οποίους διέπρεπαν οι Αθηναίοι, όπως η ναυτιλία και το εμπόριο. Ακόμα, με τη συμβολή των ολιγαρχικών που είχαν επιστρέψει στην πόλη, οι Σπαρτιάτες μπορούσαν να εξασφαλίσουν την οικονομική υποστήριξη της Αθήνας σε περίπτωση ανάγκης. στην αναγνώρισή τους ως πρώτη δύναμη στον ελληνικό χώρο Έχοντας αποδυναμώσει την έκτοτε ηγέτιδα δύναμη του ελληνικού χώρου, ησπάρτη, παρά τις σοβαρές απώλειες που είχε υποστεί, απέμεινε η μόνη επικρατούσα δύναμη της εποχής.
Αν και οι απόψεις του αθηναϊκού λαού διχάζονταν σχετικά με τη στάση την οποία έπρεπε να κρατήσουν απέναντι στους όρους που έθεσαν οι Λακεδαιμόνιοι, η τραγική κατάληξη ήταν αναπόφευκτη. Η απειλήτου υποσιτισμού και του λιμού και η έλλειψη πλοίων και η αποστασία των συμμάχων από τη Δηλιακή Συμμαχία ήταν οι συνιστώσες βάσει των οποίων η Εκκλησία του δήμου συμβιβάστηκε με τους ταπεινωτικούς όρους. Άρχισαν, λοιπόν, οι Αθηναίοι την καταστροφή των Μακρών Τειχών υπό τη συνοδεία μουσικής.
Κατάληψη των Πλαταιών
Ο Πελοποννησιακός πόλεμος διακρίνεται στις εξής φάσεις: α) Δεκαετής ή Αρχιδάμειος πόλεμος β) Εκστρατεία Αθηναίων στη Σικελία γ) Πόλεμος σε Ανατολικό Αιγαίο Τα πιο σημαντικά γεγονότα της πρώτης περιόδου είναι: 1) ηεπέκτασητουπεδίουμάχης 2)η απάνθρωπη σκληρότητα 3)οι αντιθέσεις μεταξύ των δύο φιλοπόλεμων λαών
Η βάναυση συμπεριφορά εντοπίζεται στην κατάληψη των Πλαταιών από τους Σπαρτιάτες αφού παραδόθηκαν οι Πλαταιείς εξαντλημένοι από τη δίχρονη πολιορκία. Η αναπόφευκτη σύγκρουση μεταξύ της Σπάρτης και της Αθήνας ήρθε με ένα συμβάν τον Μάρτιο του 431 π.χ στις Πλαταιές, συμμαχική πόλη των Αθηνών.
Ένα βράδυ, 300 Θηβαίοι μπήκαν στην πόλη με τη βοήθεια μιας ομάδας ολιγαρχικών. Αμέσως, πήγαν στην αγορά όπου προέτρεψαν τους τοπικούς κατοίκους να ενωθούν με τη Βοιωτική συμμαχία. Λόγω του σκοταδιού, οι Πλαταιείς, οι οποίοι δεν γνώριζαν τον αριθμό των Θηβαίων, δέχτηκαν. Το επόμενο πρωί όμως, όταν είδαν τον μικρό τους αριθμό, τους επιτέθηκαν και έπιασαν πολλούς από αυτούς. Όταν οι σύμμαχοι τους, οι Αθηναίοι, έμαθαν για το περιστατικό, έστειλαν αγγελιαφόρο στους Πλαταιείς να μην τραυματίσουν τους αιχμαλώτους, αλλά ήταν ήδη αργά. Οι 180 αιχμάλωτοι είχαν εκτελεστεί. Οι Αθηναίοι συνειδητοποιώντας τις συνέπειες αυτού, καθώς παραβιάστηκε η συνθήκη των 30 χρόνων, μετέφεραν στη συνέχεια τα παιδιά, τις γυναίκες και τους γέροντες στις Πλαταιές, στέλνοντας προμήθειες και μια Αθηναϊκή δύναμη 80 ανδρών.
Ακόμη, τον τρίτο χρόνο του πολέμου, απαίτησε από τους κατοίκους την παράδοση των Πλαταιών αλλά και όλης της περιουσίας τους. Βέβαια, υποσχέθηκε πως μετά τον πόλεμο θα τους επιστρέφονταν όλα. Παρόλο που η πλειοψηφία των Πλαταιών ήθελε να γίνει δεκτή η πρόταση του βασιλιά Αρχίδαμου, οι Αθηναίοι τους παρότρυναν να αρνηθούν καθώς τους υποσχέθηκαν ότι θα τους παρέχουν βοήθεια. Έτσι, οι κάτοικοι αρνήθηκαν με αποτέλεσμα ο βασιλιάς να περικυκλώσει την πόλη και να αρχίσει τότε η περίφημη πολιορκία της πόλης. Για 3 μήνες οι Σπαρτιάτες προσπαθούσαν μάταια να την καταλάβουν και για αυτό στη συνέχεια απέκλεισαν την πόλη με σκοπό να λιμοκτονήσει ο πληθυσμός.
Έχτισαν διπλό τείχος γύρω από την πόλη, αλλά αυτές οι ενέργειες δεν έφεραν άμεσα την επιτυχία. Οι προμήθειες τελείωσαν μετά από δύο χρόνια, και μια νύχτα του Δεκεμβρίου απέδρασαν 212 άτομα. Οι υπόλοιποι Πλαταιείς παραδόθηκαν στους Σπαρτιάτες το 427 π.χ., οι οποίοι αφού πέρασαν από μια παρωδία δίκης από 5 Σπαρτιάτες δικαστές, εκτελέστηκαν. Τελικά η πόλη των Πλαταιών παραδόθηκε από τους Σπαρτιάτες στη Θήβα, οι οποίοι μετά από κάποιους μήνες κατέστρεψαν ολοσχερώς τα σπίτια της, κάτι που συμβόλιζε τη νίκη των Ελλήνων ενάντια των Περσών.