ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Μάθημα 4ο ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ Η ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Η ΑΦΑΝΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑ Διδάσκων: Θοδωρής Κουλουριάνος, Δρ.Ν., LLM th.koulourianos@gmail.com ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013

Α. Έννοια Η ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Ι. Έννοια και χαρακτηριστικά της ετερόρρυθμης εταιρίας Ετερόρρυθμη εταιρία είναι η εταιρία με νομική προσωπικότητα, που επιδιώκει εμπορικό σκοπό και για τα χρέη της οποίας ένας τουλάχιστον από τους εταίρους ευθύνεται περιορισμένα (ετερόρρυθμος εταίρος), ενώ ένας άλλος τουλάχιστον από τους εταίρους ευθύνεται απεριόριστα (ομόρρυθμος εταίρος) (άρθρο 271 παρ. 1 Ν 4072/2012). Β. Γενική περιγραφή Η ετερόρρυθμη εταιρία δεν είναι ακραιφνώς προσωπική όπως η ομόρρυθμη εταιρία, καθώς σε αυτήν συμμετέχουν δυο ειδών εταίροι, εκτός δηλ. από τους ομόρρυθμους και οι ετερόρρυθμοι. Για το λόγο αυτό, όπου ο νομοθέτης το έκρινε απαραίτητο, έθεσε ειδικότερες διατάξεις για τους ετερόρρυθμους εταίρους, ενώ όπου δεν υπάρχει ειδικότερη πρόβλεψη στο νόμο, θα εφαρμόζονται οι διατάξεις για την ομόρρυθμη εταιρία. Βασικές διαφορές μεταξύ των δυο ειδών εταίρων, ομόρρυθμων και ετερόρρυθμων, συνίστανται, πρώτον, στις διαφορετικές, δηλ. στις μειωμένες, εξουσίες που έχουν οι ετερόρρυθμοι εταίροι σε σύγκριση με εκείνες των ομόρρυθμων και δεύτερον, που αποτελεί και τη λογική συνέπεια, στην υπό προϋποθέσεις περιορισμένη ευθύνη τους.

Γ. Ουσιώδη χαρακτηριστικά της Ε.Ε. Η Ε.Ε. έχει τα εξής τυπολογικά χαρακτηριστικά: i) Έχει νομική προσωπικότητα (τούτο σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι τα δικαιώματα της Ε.Ε. δεν νομιμοποιούνται να τα ασκήσουν ατομικά τα μέλη της, ακόμη και αν είναι διαχειριστές της (οι τελευταίοι τα ασκούν στο όνομα και για λογαριασμό της εταιρίας)). ii) Συμβιώνουν δύο ομάδες εταίρων. Οι ομόρρυθμοι που ευθύνονται άμεσα, απεριόριστα και σε ολόκληρο. Οι ετερόρρυθμοι που ευθύνονται άμεσα και σε ολόκληρο, αλλά περιορισμένα, μέχρι της αξίας της οφειλόμενης εισφοράς ή του μεγαλύτερου ποσού που ορίζεται στην εταιρική σύμβαση. Μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι από δύο εταίροι, πρέπει όμως να έχει τουλάχιστον έναν, ο οποίος να ευθύνεται ως ομόρρυθμος, και έναν ως ετερόρρυθμος (αποκλείεται δηλ. προσωπική εταιρία στην οποία όλοι οι εταίροι είναι ετερόρρυθμοι, δηλ. να μην ευθύνονται καθόλου ή να ευθύνονται περιορισμένα). Οι ετερόρρυθμοι εταίροι κατονομάζονται στο καταστατικό (οι λοιποί θα είναι αναγκαστικά ομόρρυθμοι). iii) Είναι μικτή εταιρία: προσωπική ως προς τον ομόρρυθμο, κεφαλαιουχική ως προς τον ετερόρρυθμο. iv) Αποκτά την ιδιότητα του εμπόρου κατά το ουσιαστικό σύστημα.

ΙΙ. Η σύσταση της ετερόρρυθμης εταιρίας 1. Προϋποθέσεις για τη σύσταση μιας Ε.Ε: Α) Η κατάρτιση εταιρικής σύμβασης (καταστατικού) (άρθρο 271) Β) Η τήρηση των προβλεπόμενων στο νόμο διατυπώσεων δημοσιότητας (άρθρο 273)

Α. Σύναψη και περιεχόμενο της εταιρικής σύμβασης (καταστατικού) 1. Σύμπραξη (τουλάχιστον) δύο (φυσικών ή νομικών) προσώπων με εμπορική ικανότητα i) τα φυσικά πρόσωπα : - όταν πρόκειται να λάβουν θέση ομόρρυθμου εταίρου οι συμβαλλόμενοι πρέπει να έχουν την εμπορική ικανότητα, δηλ. την ικανότητα απόκτησης της εμπορικής ιδιότητας, εφόσον με μόνη τη συμμετοχή τους στην εταιρία γίνονται έμποροι. Παρά το γεγονός ότι η κτήση της εμπορικής ιδιότητας από τον ομόρρυθμο εταίρο γίνεται κατά παράγωγο τρόπο (απλώς δηλ. εξαιτίας της σχέσης του με άλλο πρόσωπο, το οποίο φέρει την εμπορική ιδιότητα πρωτότυπα (ομόρρυθμη εταιρία) ο εταίρος πρέπει να έχει αυτοδύναμη ικανότητα εμπορικής δραστηριότητας (όπως εάν προέβαινε στην άσκηση ατομικής εμπορικής δραστηριότητας)). - όταν πρόκειται να αποκτήσουν τη θέση ετερόρρυθμου εταίρου, αρκεί η ικανότητα προς δικαιοπραξία, αφού από μόνη τη συμμετοχή τους στην εταιρία με την ιδιότητα του ετερόρρυθμου εταίρου δεν αποκτούν την εμπορική ιδιότητα. ii) τα νομικά πρόσωπα: - προκειμένου να λάβουν τη θέση του ομόρρυθμου εταίρου, πρέπει να είναι μια από τις εμπορικές εταιρίες που να διαθέτει νομική προσωπικότητα (αφού το νομικό πρόσωπο είναι εκείνο που θα αποκτήσει την εμπορική ιδιότητα).

2. Εταιρική σύμβαση (καταστατικό) 2.1. Έγγραφος τύπος κατάρτισης Η σύναψη της εταιρικής σύμβασης (καταστατικού) γίνεται με ιδιωτικό έγγραφο (δυνατή η χρήση «προδιατυπωμένου καταστατικού») ή με συμβολαιογραφικό έγγραφο (τα μέρη επιλέγουν ελεύθερα τον τύπο του εγγράφου (ιδιωτικό ή δημόσιο (συμβολαιογραφικό), εκτός αν το είδος της εισφοράς απαιτεί δημόσιο (συμβολαιογραφικό) τύπο, όπως π.χ. επί εισφοράς στην εταιρία ακινήτου). Το έγγραφο έχει συστατικό χαρακτήρα (άρθρ. 15 παρ. 1 περ. α Ν 3419/2005). 2.2. Περιεχόμενο καταστατικού Υποχρεωτικό (κατά νόμο ελάχιστο) περιεχόμενο που πρέπει να περιέχεται στο καταστατικό εκτός από τα στοιχεία που αναφέρονται στο νόμο για την Ο.Ε., δηλ.: - όνομα και κατοικία των εταίρων - εταιρική επωνυμία - η ιδιότητα της εταιρίας ως ετερόρρυθμης - έδρα της εταιρίας - σκοπός της εταιρίας, και : - ονόματα και διεύθυνση των ετερόρρυθμων εταίρων - η αξία της εισφοράς των ετερόρρυθμων εταίρων (αφού αυτό αποτελεί και το μέτρο της ευθύνης τους για τα εταιρικά χρέη)

Ειδικότερα: - ως προς την εταιρική επωνυμία: Με το νέο άρθρο 272 Ν 4072/2012, προβλέπεται ότι η επωνυμία της ετερόρρυθμης εταιρίας σχηματίζεται είτε από το όνομα ενός ή περισσότερων ομόρρυθμων εταίρων είτε από το αντικείμενο της επιχείρησης είτε από άλλες ενδείξεις, με την προσθήκη των λέξεων «ετερόρρυθμη εταιρεία», ολογράφως ή με τη σύντμηση «Ε.Ε.». Αν στην επωνυμία ετερόρρυθμης εταιρίας περιληφθεί το όνομα ετερόρρυθμου εταίρου, τούτο έχει ως συνέπεια την απεριόριστη ευθύνη του, εκτός αν ο τρίτος που συναλλάχθηκε με την εταιρεία γνώριζε ότι είναι ετερόρρυθμος εταίρος. Αν αποχωρήσει ο ετερόρρυθμος εταίρος από την εταιρία, οι υπόλοιποι εταίροι είναι υποχρεωμένοι να αφαιρέσουν το όνομά του από την επωνυμία. Για να το διατηρήσουν, πρέπει να εξασφαλίσουν τη σύμφωνη γνώμη (συναίνεση, έγκριση) του ιδίου ή των κληρονόμων του.

Β. Διατυπώσεις δημοσιότητας Υπηρεσία μιας στάσης (one-stop shop) - Η αρμόδια Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ., - Επιμελητήρια και επιλεγμένα ΚΕΠ, - Συμβολαιογράφος (όπου από το νόμο ή τη βούληση των μερών προβλέπεται συμβολαιογραφικός τύπος) Κατάθεση του συμφωνητικού σύστασης της εταιρίας + αίτηση καταχώρησης στο Γ.Ε.ΜΗ. (μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας σύστασης) Κατά τόπο αρμόδιο Πρωτοδικείο (σ.σ. της έδρας εταιρίας) Αποστέλλεται βεβαίωση και έντυπο αντίγραφο του καταστατικού Τμήμα Γ.Ε.ΜΗ ή στην κατά τόπο, με βάση την έδρα της εταιρίας, αρμόδια Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ. Διαβιβάζεται ο πλήρης (φυσικός) φάκελο της εταιρίας Η καταχώρηση στο Γ.Ε.ΜΗ. περιλαμβάνει την καταχώρηση στο Γενικό Ευρετήριο Επωνυμιών, στη Μερίδα και το Φάκελο. Από την καταχώρηση στο Γ.Ε.ΜΗ. η Ε.Ε. αποκτά νομική προσωπικότητα (η καταχώρηση δηλ. έχει συστατικό χαρακτήρα).

1. Έλλειψη δημοσιότητας (μη δημοσίευση καταστατικού) Η μη καταχωρισθείσα στο Γ.Ε.ΜΗ (αδημοσίευτη) ετερόρρυθμη εταιρία (ΝΕΟ άρθρο 280 Ν Ν 4072/2012) Όταν μια Ε.Ε έχει ξεκινήσει την λειτουργία της (σ.σ. πρόκειται για την περίπτωση που η εταιρία έχει ξεκινήσει να λειτουργεί, μόλις δηλ. αρχίσουν να επιδιώκονται πράξεις του εταιρικού σκοπού και συγκεκριμένα μόλις η εταιρία εμφανιστεί στις συναλλαγές, έστω και με την κατάρτιση προπαρασκευαστικών δικαιοπραξιών) πριν την καταχώρισή της στο Γ.Ε.ΜΗ., κάθε ετερόρρυθμος εταίρος ευθύνεται (ΜΟΝΟ) για τα χρέη που δημιουργήθηκαν κατά το διάστημα αυτό ως ομόρρυθμος, εκτός αν οι τρίτοι γνώριζαν ότι συμμετείχε στην εταιρεία ως ετερόρρυθμος εταίρος. Το ίδιο ισχύει και αν ο ετερόρρυθμος εταίρος εισήλθε στην εταιρία μετά την έναρξη λειτουργίας της (μετά δηλ. την «σύστασή» της), αλλά πριν από την εγγραφή της στο Γ.Ε.ΜΗ. Η αδημοσίευτη, δηλ., αλλά λειτουργούσα (προς τα έξω) Ε.Ε τυγχάνει νομικής μεταχειρίσεως, όπως αν είχε αποκτήσει πλήρη νομική προσωπικότητα, με τις ίδιες συνέπειες που αναφέρθηκαν και για την αδημοσίευτη Ο.Ε., δηλ. : - δεν θα έχει νομική προσωπικότητα, αλλά απλή ικανότητα δικαίου και πτωχευτική ικανότητα, - θα διέπεται όμως από τις περί Ο.Ε. διατάξεις χωρίς ανάγκη εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ. Η μη καταχωρισθείσα στο Γ.Ε.ΜΗ. εταιρία δεν θα είναι ετερόρρυθμη, θα αποτελεί δηλ. μια ένωση προσώπου εμπορικού σκοπού. Σ αυτή, φορέας της εταιρικής περιουσίας είναι η ένωση («συλλογική ενότητα»), η οποία έχει εταιρική επωνυμία και αδικοπρακτική ικανότητα.

Γ. Σύσταση Ε.Ε. από μετατροπή υφιστάμενης εταιρίας Η ετερόρρυθμη (όπως και η ομόρρυθμη) εταιρία μπορεί επίσης να προκύψει από : ι) μετατροπή ανώνυμης εταιρίας (ή εταιρίας περιορισμένης ευθύνης). Απαιτείται ομόφωνη απόφαση των μετόχων/εταίρων, στην οποία θα περιλαμβάνονται οι όροι του καταστατικού της Ε.Ε. Ο μετασχηματισμός σε Ε.Ε. συντελείται με την καταχώρηση της απόφασης των μετόχων και του καταστατικού της νέας εταιρίας (Ε.Ε.) στο Γ.Ε.ΜΗ. ιι) μετατροπή ομόρρυθμης εταιρίας (άρθρο 282 Ν 4072/2012). Αφορά τις περιπτώσεις, κατά τις οποίες η μετατροπή: - αποφασίζεται ομόφωνα από τους εταίρους, με τροποποίηση καταστατικού, - στην περίπτωση που αποβιώσει εταίρος μιας ομόρρυθμης εταιρίας και το καταστατικό αυτής προβλέπει (ή αποφασίζεται ομοφώνως από τους εναπομείναντες εταίρους) τη συνέχιση της εταιρίας με τους κληρονόμους, οι τελευταίοι δε εξαρτήσουν την παραμονή (ή είσοδό) τους στην εταιρία, από το αν θα λάβουν θέση ετερόρρυθμου εταίρου. Αν η απαίτησή τους αυτή γίνει δεκτή από τους εναπομείναντες εταίρους, απαιτείται να τηρηθεί η διαδικασία μετατροπής της εταιρίας σε ετερόρρυθμη, με σχετική τροποποίηση του καταστατικού και τήρηση των προβλεπομένων διατυπώσεων δημοσιότητας στο Γ.Ε.ΜΗ.

ΙΙΙ. Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ (ΔΙΕΠΕΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΑΠΟ ΝΕΟ ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ) Α. ΓΕΝΙΚΑ Διοίκηση Ε.Ε. (διαχείριση υπό ευρεία έννοια) Διαχείριση Ε.Ε. (διαχείριση υπό στενή έννοια ή εσωτερική διαχείριση) η οποία αφορά τις εσωτερικές σχέσεις της εταιρίας Εκπροσώπηση Ε.Ε. (εξωτερική διαχείριση) η οποία αφορά τις εξωτερικές σχέσεις της εταιρίας Γενικά Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν συμμετέχει στα όργανα της εταιρίας (συνέλευση εταίρων, διαχειριστές), εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην εταιρική σύμβαση. Γενικά Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν έχει τέτοια εξουσία, είναι όμως δυνατό να ανατίθεται η εξουσία αυτή και στον ετερόρρυθμο εταίρο με πρόβλεψη στο καταστατικό

Β. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ 1. Ως προς τη διαχείριση με στενή έννοια (ή διαχείριση χωρίς εκπροσώπηση) (εσωτερικές σχέσεις της εταιρίας) Στο δίκαιο που ίσχυε μέχρι την εισαγωγή του Ν 4072/2012, η νομική θέση του ετερόρρυθμου εταίρου, όσον αφορά τουλάχιστον στις εσωτερικές σχέσεις της εταιρίας, δεν διέφερε σημαντικά από αυτήν των ομόρρυθμων εταίρων. Θεωρήθηκε όμως ότι η όμοια αυτή αντιμετώπιση ετερόρρυθμων και ομόρρυθμων εταίρων δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί επαρκώς (καθώς οι ετερόρρυθμοι συμμετέχουν σε αυτήν κυρίως με την εισφορά τους και έχουν περιορισμένη ευθύνη για τα εταιρικά χρέη, άρα θα έπρεπε να έχουν λιγότερα δικαιώματα, όπως έχουν και λιγότερες υποχρεώσεις από τους ομόρρυθμους εταίρους). Έτσι: Ενώ έως σήμερα γινόταν δεκτό ότι στην εσωτερική διαχείριση (σε αντίθεση με την εξωτερική δηλ. την εκπροσώπηση της εταιρίας) συμμετέχουν και οι ετερόρρυθμοι εταίροι, ως πραγματικοί εταίροι, με τη νέα ρύθμιση (άρθρο 274 Ν 4072/2012), αν δεν υπάρχει ειδική πρόβλεψη στο καταστατικό, δεν συμμετέχουν ούτε στην εσωτερική διαχείριση ούτε στη λήψη των αποφάσεων στα όργανα της εταιρίας (συνέλευση εταίρων, διαχειριστές). Αν όμως για τις ανάγκες της εταιρίας θεωρηθεί ότι είναι προτιμότερο να συμμετέχουν στη διαχείριση και τη λήψη των αποφάσεων οι ετερόρρυθμοι εταίροι, δίδεται η δυνατότητα, με ειδική πρόβλεψη στο καταστατικό, να ανατεθεί και σε έναν ή περισσότερους από αυτούς η εν λόγω αρμοδιότητα.

2. Ως προς την εξουσία εκπροσώπησης του ετερόρρυθμου εταίρου Όσον αφορά στην εξουσία εκπροσώπησης της εταιρίας, τίθεται κατ αρχήν ο κανόνας ότι ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν έχει τέτοια εξουσία. Παρέχεται όμως η δυνατότητα να ανατίθεται η εξουσία αυτή και στον ετερόρρυθμο εταίρο (από κοινού με άλλους συνεταίρους ή ατομικά, γενικά με τη διαχείριση ή ειδικά και εξαιρετικά) με πρόβλεψη στην εταιρική σύμβαση. Επειδή όμως με τις συναλλαγές του ετερορρύθμου με τους τρίτους, όταν έχει τέτοια εξουσία, δεσμεύεται η εταιρία και δημιουργείται απεριόριστη ευθύνη των ομόρρυθμων εταίρων, προβλέπεται ότι στην περίπτωση εκπροσώπησης της εταιρίας από μέρους του ετερόρρυθμου, θα ευθύνεται και αυτός όπως οι ομόρρυθμοι (βλ. αναλυτικά για την ευθύνη του ετερόρρυθμου εταίρου κατωτέρω). Σε αντίθεση όμως με τα όσα ίσχυαν έως σήμερα, ΠΛΕΟΝ προβλέπεται η απαλλαγή του ετερορρύθμου από τη βαρύτερη αυτή ευθύνη, αν ήταν γνωστή στον τρίτο η ιδιότητα του ως ετερόρρυθμου εταίρου.

3. Το περιορισμένο δικαίωμα εναντίωσης του ετερόρρυθμου εταίρου-διαχειριστή Στην περίπτωση που ανατεθεί στον ετερόρρυθμο εταίρο διαχειριστική εξουσία ατομικά, με ή χωρίς εξουσία εκπροσώπησης, αυτός δεν διαθέτει κατά το νέο νόμο- το γνωστό δικαίωμα εναντίωσης (βλ. την ενότητα για την Ο.Ε.), παρά μόνον αν η πράξη του συνδιαχειριστή του υπερβαίνει τα όρια της «συνήθους διαχείρισης», οπότε αν ασκηθεί εναντίωση ο διαχειριστής οφείλει να απόσχει της πράξεως. Αν παραταύτα επιχειρηθεί η πράξη, αυτή θα δεσμεύει προφανώς την εταιρία, εκτός αν ο τρίτος προς τον οποίο επιχειρήθηκε τελούσε σε γνώση της εναντίωσης (βλ. και πάλι τη σχετική ενότητα για την Ο.Ε.). Αναλογική εφαρμογή των διατάξεων για τη διαχείριση της Ο.Ε. Κατά τα λοιπά, για τον τρόπο άσκησης των καθηκόντων των εταίρων κατά τη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων εφαρμόζονται και στην Ε.Ε όσα ισχύουν και στην Ο.Ε. Έτσι: - Αν δεν υπάρχει διαφορετική ρύθμιση στο καταστατικό, δικαίωμα και υποχρέωση διαχείρισης της εταιρίας έχουν όλοι οι εταίροι (κανόνας ατομικής διαχείρισης).

ΙΙΙ. Η νομική θέση του ετερόρρυθμου εταίρου Α. Άλλα δικαιώματα και υποχρεώσεις 1. Γενικά Εταιρική ιδιότητα ετερόρρυθμου εταίρου Δικαιώματα εταίρου Υποχρεώσεις εταίρου Δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη της εταιρίας και στο προϊόν της εκκαθάρισης) Δικαίωμα ελέγχου των εταιρικών λογαριασμών και βιβλίων της εταιρίας (εκτός αν το καταστατικό το απαγορεύει ή το περιορίζει) Υποχρέωση αποφυγής πράξεων μη αναγωνισμού (εκτός αν το καταστατικό ή (ομόφωνη απόφαση των εταίρων) τις επιτρέπει Υποχρέωση συμμετοχής στις ζημιές

2. Ειδικότερα: Η υποχρέωση του ετερόρρυθμου εταίρου για συμμετοχή στις ζημίες της εταιρίας Ο ετερόρρυθμος εταίρος συμμετέχει στις ζημίες της εταιρίας έως το ποσό της εισφοράς του, εκτός αν στην εταιρική σύμβαση προβλέπεται η συμμετοχή του για ορισμένο μεγαλύτερο χρηματικό ποσό. Τούτο έχει την έννοια ότι: - ότι η καταβεβλημένη πάσης φύσεως εισφορά του ετερόρρυθμου στην εταιρία υπόκειται στα αποτελέσματα της εταιρικής δράσης και, ως στοιχείο της εταιρικής περιουσίας, μπορεί να διατίθεται προς οιονδήποτε (επομένως και για την κάλυψη ζημιών) - το καταστατικό μπορεί να προβλέπει προσωπική συμμετοχή του ετερόρρυθμου στις ζημιές με ένα μεγαλύτερο της εισφοράς του πάντως όμως συγκεκριμένο και περιορισμένο- χρηματικό ποσό, οπότε η ευθύνη του απέναντι στην εταιρία για συμμετοχή στις ζημιές της συγκεκριμενοποιείται ποσοτικά με βάση το ποσοστό συμμετοχής του στις ζημίες (βλ. και αμέσως κατωτέρω).

Β. Η ευθύνη του ετερόρρυθμου εταίρου ΝΕΑ ΡΥΘΜΙΣΗ Γενικά: Σε περίπτωση που ο ετερόρρυθμος έχει καταβάλει την εισφορά του δεν ευθύνεται για τα εταιρικά χρέη με την προσωπική του περιουσία (ούτε όμως και μέχρι του ύψους της εισφοράς τους). Απλά η εισφορά του, ως τμήμα της εταιρικής περιουσίας, υπόκειται στον επιχειρηματικό κίνδυνο και μπορεί να απολεσθεί σε περίπτωση που η εταιρία έχει ζημιές. Ειδικότερα: Περιπτώσεις περιορισμένης, αλλά άμεσης και εις ολόκληρον ευθύνης του ετερόρρυθμου εταίρου μπορεί να υπάρξει: - όταν στο καταστατικό ορίζεται ότι ο ετερόρρυθμος εταίρος, πέρα από την εισφορά του, ευθύνεται μέχρις ενός ορισμένου ποσού. Στην περίπτωση αυτή ευθύνεται προσωπικά και σε ολόκληρο, μέχρι όμως του περιορισμένου ποσού της ευθύνης του - εάν ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν έχει καταβάλει την εισφορά του, δηλ. την οφείλει εν όλω ή εν μέρει προς την εταιρία), τότε ευθύνεται έναντι των τρίτων με την ατομική του περιουσία προσωπικά μέχρι την αξία της οφειλόμενης εισφοράς του. Έτσι: - ο εταιρικός δανειστής μπορεί να στραφεί ευθέως εναντίον του για την εξόφληση του εταιρικού χρέους, ο δε εταίρος θα ευθύνεται με όλη του μεν την ατομική περιουσία, περιορισμένα όμως, μέχρι την αξία της οφειλόμενης εισφοράς. - ο συνεταίρος που κατέβαλε σε τρίτον εταιρικό χρέος μπορεί να αναχθεί αν δεν ικανοποιείται από την εταιρία- κατά του ετερόρρυθμου (που οφείλει την χρηματική του εισφορά στην εταιρία), απαιτώντας απ αυτόν ευθέως να του καταβάλει το μερίδιο του χρέους που του αναλογεί με βάση το ποσοστό συμμετοχής του στις ζημιές της εταιρίας, μέχρι όμως του ποσού της οφειλόμενης χρηματικής εισφοράς.

Ο εισερχόμενος μετά τη σύσταση της εταιρίας ετερόρρυθμος εταίρος ευθύνεται, με τους ίδιους τρόπους που αναφέρθηκαν ανωτέρω (ανάλογα δηλ. με το εάν ι) έχει καταβάλει την εισφορά του και/ή ιι) στο καταστατικό ορίζεται ότι ο ετερόρρυθμος εταίρος, πέρα από την εισφορά του, ευθύνεται μέχρις ενός ορισμένου ποσού), και για τα προ της εισόδου του χρέη. Αντίθετη συμφωνία όσον αφορά στην ευθύνη του ετερόρρυθμου εταίρου, δεν ισχύει έναντι των τρίτων (έχει όμως ισχύ έναντι των συνεταίρων). Ευθύνη ετερόρρυθμου εταίρου πριν την καταχώριση της εταιρίας Στην περίπτωση κατά την οποία μια ετέρορρυθμη εταιρία ξεκινήσει τη λειτουργία της πριν από την καταχώρισή της στο Γ.Ε.ΜΗ., κάθε ετερόρρυθμος εταίρος ευθύνεται έναντι των τρίτων ως ομόρρυθμος για τα εταιρικά χρέη που δημιουργήθηκαν στο μεσοδιάστημα μεταξύ έναρξης λειτουργίας και καταχώρισης της εταιρίας στο Γ.Ε.ΜΗ ως ομόρρυθμος, εκτός αν οι τρίτοι γνώριζαν ότι συμμετείχε στην εταιρία ως ετερόρρυθμος εταίρος. Το ίδιο ισχύει και αν ο ετερόρρυθμος εταίρος εισήλθε στην εταιρία στο μεσοδιάστημα μεταξύ έναρξης λειτουργίας και καταχώρισης της εταιρίας στο Γ.Ε.ΜΗ.

IV. Μεταβολές στα πρόσωπα των εταίρων 1. Μεταβίβαση της εταιρικής συμμετοχής Για τη μεταβίβαση της εταιρικής συμμετοχής στην ετερόρρυθμη εταιρία θα έχουν εφαρμογή οι ρυθμίσεις που ισχύουν για το θέμα στην Ο.Ε. (βλ. σχετική ενότητα στην ανάλυση για την Ο.Ε.). Ως εκ τούτου προϋπόθεση για να είναι δυνατή η μεταβίβαση της εταιρικής συμμετοχής είναι: - η ύπαρξη σχετικής ρήτρας στο καταστατικό ή - η συναίνεση όλων των εταίρων (άρθρο 256 Ν 4072/2012) Σε περίπτωση που δεν υπάρχει καμία από τις προϋποθέσεις αυτές, η εγκυρότητα της μεταβίβασης θα εξαρτηθεί από την εκ των υστέρων έγκριση των άλλων εταίρων. Για κάθε μεταβολή σε σχέση με τα πρόσωπα, τόσο των ομόρρυθμων όσο και των ετερόρρυθμων εταίρων της Ε.Ε., πρέπει να λάβει χώρα τροποποίηση του καταστατικού και τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας, που επιβάλλει ο νόμος, δηλ. καταχώρισή της στο Γ.Ε.ΜΗ. Απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού και νόμιμη δημοσίευση αυτής, ούτως ώστε η μεταβίβαση να αντιτάσσεται έναντι των τρίτων.

1.1. Συνέπεια της μεταβίβασης της εταιρικής συμμετοχής του ετερόρρυθμου εταίρου: Ο αποκτών νέος εταίρος υπεισέρχεται ως ετερόρρυθμος στη νομική θέση του εταίρου που αποχώρησε, πράγμα που ισχύει τόσο, όσον αφορά στις υποχρεώσεις, όσο, και όσον αφορά στα δικαιώματά του. Έτσι: - Αν ο αποχωρήσας εταίρος δεν είχε καταβάλει την εισφορά του στην εταιρία, η υποχρέωση αυτή μεταβιβάζεται μαζί με την εταιρική συμμετοχή στο νέο εταίρο, με την εξής επισήμανση: - έναντι της εταιρίας, για την καταβολή της εισφοράς υπέχουν παράλληλη ευθύνη και οι δύο. - έναντι των εταιρικών δανειστών, η ευθύνη του αποχωρήσαντος εταίρου ισχύει μόνο για τα χρέη, που είχαν δημιουργηθεί μέχρι την αποχώρησή του και τη δημοσίευσή της στο Γ.Ε.ΜΗ. ΠΡΟΣΟΧΗ: Απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού και νόμιμη δημοσίευση αυτής, ούτως ώστε τα αποτελέσματα της μεταβίβασης αναφορικά με την ευθύνη του αποχωρήσαντος εταίρου (ότι δηλ. δεν δημιουργείται ευθύνη του για τα χρέη που δημιουργήθηκαν μετά την αποχώρησή του) να αντιτάσσονται έναντι των τρίτων. - Αν ο αποχωρήσας ετερόρρυθμος εταίρος είχε καταβάλει την εισφορά του, η μεταβίβαση της εταιρικής συμμετοχής δεν συνεπάγεται ευθύνη του για τα υπάρχοντα κατά την αποχώρησή του εταιρικά χρέη.

- Αν ο αποχωρήσας ετερόρρυθμος εταίρος είχε απεριόριστη ευθύνη έναντι των καλόπιστων τρίτων, διότι το όνομά του είχε περιληφθεί στην εταιρική επωνυμία ή διότι είχε ανατεθεί σε αυτόν η εκπροσώπηση της εταιρίας, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η απεριόριστη ευθύνη του έναντι των εν λόγω τρίτων δεν μεταβιβάζεται στον νέο ετερόρρυθμο εταίρο, αλλά συνεχίζει να ευθύνεται ο ίδιος απεριόριστα έναντι των τρίτων και μετά την έξοδό του από την εταιρία. Τούτο, επειδή η εν λόγω ευθύνη συναρτάται με περιστατικά, που αφορούν στο πρόσωπο του εταίρου, που μεταβίβασε την εταιρική του συμμετοχή. 2. Είσοδος νέου εταίρου Όπως και στην ο.ε, και στην ε.ε είναι δυνατόν να εισέλθει νέος εταίρος μετά τη σύστασή της, εφόσον τούτο προβλέπεται στο καταστατικό ή εφόσον ληφθεί ομόφωνη απόφαση από τους εταίρους. Την είσοδό του πρέπει να ακολουθήσει τροποποίηση του καταστατικού και καταχώρισή του στο Γ.Ε.ΜΗ. Ο νέος εταίρος πρέπει να καταβάλει στην εταιρία την εισφορά του, η οποία είναι υπέγγυα σε όλα τα εταιρικά χρέη. 3. Αποχώρηση εταίρου Κάθε εταίρος μπορεί, καταρχήν, να εξέλθει εκούσια από την εταιρία (να παραιτηθεί) με απλή δήλωσή του προς την εταιρία και τους λοιπούς εταίρους, οποτεδήποτε και χωρίς επίκληση σπουδαίου λόγου, ΕΚΤΟΣ ΑΝ προβλέπεται διαφορετικά στο καταστατικό (άρθρο 261). Ο εξερχόμενος εταίρος αποκτά δικαίωμα είσπραξης της αξίας της εταιρικής του συμμετοχής στο τέλος της εταιρικής χρήσης.

V. Η λύση της ετερόρρυθμης εταιρίας Η λύση της ετερόρρυθμης εταιρίας επέρχεται για τους ίδιους, όπως για την ομόρρυθμη, λόγους (βλ. ανάλυση για την Ο.Ε.). Νόμιμοι λόγοι περάτωσης (λήξης) της Ε.Ε. Α. Η πάροδος του χρόνου διάρκειας της εταιρίας Β. (Ομόφωνη) απόφαση των εταίρων Γ. Πτώχευση της εταιρίας Δ. Δικαστική απόφαση που διατάσσει τη λύση για σπουδαίο λόγο Ε. Λόγοι που αναφέρονται στο καταστατικό ΣΤ. Μονοπρόσωπη εταιρία Υπάρχει όμως και ένας επιπλέον λόγος λύσης: Ζ. Η Ε.Ε λύεται και σε περίπτωση εξόδου ή αποκλεισμού ή θανάτου του μοναδικού ομόρρυθμου εταίρου, όχι όμως αμέσως, αλλά μετά την παρέλευση διμήνου και εφόσον εν τω μεταξύ δεν καταστεί νέος ομόρρυθμος εταίρος, ένας ήδη ετερόρρυθμος εταίρος ή εισερχόμενος τρίτος (π.χ κληρονόμος του θανόντος εταίρου), με τροποποίηση του καταστατικού και καταχώρισή της στο Γ.Ε.ΜΗ εντός διμήνου. Στο διάστημα αυτό η εταιρία, η εταιρία ευρίσκεται σε αδράνεια.

VI. Η εκκαθάριση της Ε.Ε. Για την εκκαθάριση της ε.ε. εφαρμόζονται όσα ισχύουν και για την εκκαθάριση της ο.ε. Ετερόρρυθμος εταίρος ως εκκαθαριστής Εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στο καταστατικό, καθήκοντα εκκαθαριστή ασκεί και ο ετερόρρυθμος εταίρος. Η ανάμειξή του στην εκκαθάριση δεν επηρεάζει το περιορισμένο της ευθύνης του, υπό την προϋπόθεση όμως ότι έχει δημοσιευτεί στο Γ.Ε.ΜΗ η λύση της εταιρίας και τα ονόματα των εκκαθαριστών, ούτως ώστε να έχουν οι τρίτοι τη δυνατότητα να λάβουν γνώση ότι η εταιρία βρίσκεται στο στάδιο της εκκαθάρισης. Και τούτο επειδή, αν δεν έχει προηγηθεί η καταχώριση της λύσης, υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθεί στους τρίτους η εντύπωση ότι η εταιρία λειτουργεί κανονικά και ότι ο εταίρος που την εκπροσωπεί είναι ομόρρυθμος και συνεπώς έχει απεριόριστη ευθύνη για τα χρέη της εταιρίας. Μετά το πέρας της εκκαθάρισης, η εταιρία, ως νομικό πρόσωπο, πρέπει να διαγραφεί από το Γ.Ε.ΜΗ

Η ΑΦΑΝΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑ (ΔΙΕΠΕΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΑΠΟ ΝΕΟ ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ) Ι. Έννοια και χαρακτηριστικά της αφανούς εταιρίας Η πιο σωστή βάση για τη σύλληψη της έννοιας της αφανούς εταιρίας είναι η διάκριση των εταιριών σε εξωτερικές και εσωτερικές εταιρίες. Αφανής είναι η εταιρία εκείνη που ενεργεί μόνο στις σχέσεις μεταξύ των εταίρων και δεν έχει νομική προσωπικότητα. Η δραστηριότητα που τείνει στην πραγμάτωση του εταιρικού σκοπού (δηλ. η απόκτηση δικαιωμάτων και η ανάληψη υποχρεώσεων) αναπτύσσεται στο όνομα του ενός και μοναδικού εταίρου (και όχι στο όνομα της εταιρίας ή των συνεταίρων του), που καλείται εμφανής, σε αντίθεση με άλλους εταίρους, που καλούνται αφανείς, οι οποίοι δεν είναι γνωστοί στους τρίτους, και έχουν τα δικαιώματα που τους αναγνωρίζει ο νόμος. Ο εμφανής εταίρος δικαιούται και υποχρεούται έναντι των συνεταίρων του να μεταβιβάζει τα οικονομικά αποτελέσματα της δράσης του με βάση τη μεταξύ τους εταιρική σύμβαση. Η αφανής εταιρία μπορεί να έχει ένα ή περισσότερους αφανείς εταίρους, οι σχέσεις των οποίων ορίζονται από την εταιρική σύμβαση και τις διατάξεις του ΑΚ. Αντίθετα, δεν νοείται αφανής εταιρία με περισσότερους εμφανείς εταίρους. Σε μια τέτοια περίπτωση είτε θα υπάρχουν στην πραγματικότητα περισσότερες παράλληλες αφανείς εταιρίες, είτε θα πρόκειται για μια αδημοσίευτη «εν τοις πράγμασι» εταιρία μεταξύ των περισσότερων «εμφανών» εταίρων, διεπόμενη από το δίκαιο της ομόρρυθμης εταιρίας, με συμμετοχή των αφανών στην κοινή επιχείρηση των εμφανών

ΙΙ. Η χρησιμότητα της αφανούς εταιρίας Συχνά υπάρχουν λόγοι αντικειμενικοί ή υποκειμενικοί, που δεν επιτρέπουν σε κάποιον να εμφανίζεται επίσημα ότι συμμετέχει σε εταιρία ή ότι αναπτύσσει επιχειρηματική δραστηριότητα: είτε επειδή έτσι πιστεύει ότι εξυπηρετούνται καλύτερα τα συμφέροντά του, είτε επειδή με αυτόν τον τρόπο παρακάμπτουν τα λεγόμενα ασυμβίβαστα ή τους περιορισμούς και τις απαγορεύσεις που θεσπίζει ο νόμος (π.χ. δημόσιος υπάλληλος ο οποίος δεν μπορεί να αναπτύξει εμπορική δραστηριότητα), είτε, τέλος, επειδή ο εταιρικός αυτός τύπος δεν χρειάζεται διατυπώσεις δημοσιότητας. Παράδειγμα: 1) Κατά τις διατάξεις των άρθρων 13-22 του νόμου 1044/71, όπως ισχύουν σήμερα, σε αναπήρους και θύματα πολέμου, καθώς και σε ορισμένες άλλες κατηγορίες προσώπων, μπορεί να παραχωρηθεί δικαίωμα εκμεταλλεύσεως περιπτέρων, που είναι τοποθετημένα επάνω στα πεζοδρόμια. Τo ως άνω δικαίωμα είναι αμεταβίβαστο με πράξεις εν ζωή και προσωποπαγές, δηλ. πρέπει να ασκείται από το δικαιούχο αυτοπροσώπως. Κατ` εξαίρεση επιτρέπεται η εκμίσθωσή του για χρονικό διάστημα μιας τριετίας, υποκειμένης σε παράταση, για εξαιρετικούς λόγους. Η αφανής εταιρία η οποία καταρτίζεται μεταξύ του μισθωτή (ενοικιαστή) περιπτέρου και τρίτου, με στόχο την εκμετάλλευσή του, δεν συνεπάγεται μεταβίβαση της χρήσεως του περιπτέρου oύτε προς την εταιρία, αφού αυτή στερείται νομικής προσωπικότητος, oύτε προς τον αφανή εταίρο, η συμμετοχή του οποίου στην εταιρία περιορίζεται μόνα στα κέρδη και τις ζημίες της εμπορικής επιχειρήσεως, που ασκεί o εμφανής εταίρος. 2) Σύμφωνα με την γενική αρχή του διοικητικού δικαίου απαγορεύεται η παραχώρηση προσωπικής άδειας σε τρίτο. Τούτο ισχύει και για την άδεια πράκτορα του ΟΠΑΠ. Η σύσταση αφανούς εταιρίας καταρτίζεται μεταξύ του πράκτορα διάθεσης του δελτίου προγνωστικών και τρίτου, με σκοπό την εκμετάλλευση της λειτουργίας πρακτορείου ΠΡΟ-ΠΟ, που λειτουργεί στο όνομά του, και η οποία δεν συνεπάγεται "υπενοικίαση ή παραχώρηση της χρήσης της χορηγηθείσας στον πράκτορα άδειας" που απγαορεύεται από το νόμο.

ΙΙΙ. Τυπολογικά χαρακτηριστικά της αφανούς εταιρίας 1. Αποτελεί εταιρία με την έννοια του νόμου (συνέπεια του χαρακτηρισμού της ως εταιρίας, είναι η υποχρέωση των εταίρων για εισφορά). 2. Είναι προσωπική εταιρία (με κεφαλαιουχικά στοιχεία, αφού ο αφανής εταίρος μετέχει μόνο οικονομικά σ' αυτήν). 3. Είναι εσωτερική εταιρία. Αυτό σημαίνει ότι ο εταιρικός δεσμός λειτουργεί μόνο στις εσωτερικές σχέσεις των εταίρων. Προς τα έξω δεν εμφανίζεται η εταιρία (είτε ως νομικό πρόσωπο είτε ως ένωση προσώπων), ούτε οι αφανείς εταίροι. Εμφανίζεται μόνο ο εμφανής εταίρος, που συναλλάσσεται στο όνομά του (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει σημασία, αν στους τρίτους είναι γνωστό ότι ο εμφανής εταίρος δεν ενεργεί μόνο για δικό του λογαριασμό αλλά ότι είναι εταίρος αφανούς εταιρίας). 4. Αυτονόητη συνέπεια του εσωτερικού χαρακτήρα της αφανούς εταιρίας είναι ότι ο εταιρικός αυτός τύπος δεν έχει νομική προσωπικότητα (και δεν καταχωρίζεται στο ΓΕ.Μ.Η). 5. Αν και λέγεται ότι αποτελεί ότι αποτελεί εμπορική εταιρία, αυτό δεν είναι ακριβές. Εφόσον ο εμφανής εταίρος ασκεί εμπορικές πράξεις κατά σύνηθες επάγγελμα, μόνο αυτός αποκτά την εμπορική ιδιότητα, όχι και οι αφανείς εταίροι (αφού ο εμφανής δεν δρα και στο όνομα των αφανών αλλά μόνο στο δικό του όνομα). Πάντως η αφανής εταιρία είναι εταιρία του εμπορικού δικαίου αν και δεν είναι κατ' ακριβολογία εμπορική.

IV. Σύσταση της αφανούς εταιρίας Οι γενικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για τη σύσταση της εταιρίας απαιτούνται και για τη σύσταση αφανούς εταιρίας (οι προϋποθέσεις αυτές αναλύθηκαν σε άλλες θεματικές του μαθήματος). Επισημαίνουμε τα ακόλουθα αναφορικά με ορισμένα ζητήματα που σχετίζονται με τη σύσταση της αφανούς εταιρίας: 1. Ύπαρξη δύο τουλάχιστον προσώπων Οι συμβαλλόμενοι μπορούν να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ο δε εμφανής εταίρος πρέπει να έχει εμπορική ικανότητα, ενώ για τον αφανή αρκεί η ικανότητα προς δικαιοπραξία. 2. Άτυπη σύσταση της αφανούς εταιρίας Για τη σύσταση αφανούς εταιρίας δεν απαιτείται η τήρηση τύπου (εγγράφου) και δεν υπόκειται σε διατυπώσεις δημοσιότητας. Το τυχόν συντασσόμενο έγγραφο έχει αποδεικτική μόνον σημασία (η ύπαρξη αφανούς εταιρίας αποδεικνύεται με κάθε αποδεικτικό μέσο). Οι όροι της εταιρικής σύμβασης, εφόσον παρεκκλίνουν των ρυθμίσεων του νόμου, αποδεικνύονται υποχρεωτικά με έγγραφο.

V. Λειτουργία της αφανούς εταιρίας 1. Η εισφορά των αφανών εταίρων Αν και η αφανής εταιρία δεν έχει συνήθως εταιρική περιουσία, οι εταίροι, εμφανείς και αφανείς, έχουν υποχρέωση να καταβάλλουν εισφορά. Η καταβολή των εισφορών μπορεί να διαμορφωθεί ως ακολούθως: - η εισφορά του αφανούς εταίρου, που μπορεί να είναι είτε σε χρήμα είτε σε είδος, καταβάλλεται στον εμφανή εταίρο, δηλ. σ' αυτόν μεταβιβάζεται το αντικείμενο της εισφοράς, κατά κυριότητα ή κατά χρήση. - η μεταβίβαση μπορεί να γίνεται κατά ιδανικά μερίδια, ούτως ώστε επί του εισφερόμενου αντικειμένου να δημιουργείται κοινωνία δικαιώματος μεταξύ εμφανούς και αφανών εταίρων. 2. Η διοίκηση Η διαχείριση της αφανούς εταιρίας ανήκει προφανώς στον εμφανή εταίρο (αυτό προκύπτει από τη φύση της εταιρίας και από το γεγονός ότι ο εμφανής εταίρος ευθύνεται προσωπικά για τα χρέη της εταιρίας). Τα αποκτώμενα δε από την διαχείριση της εταιρίας περιέρχονται στην περιουσία του εμφανούς εταίρου. Οι τρίτοι αποκτούν δικαιώματα και αναλαμβάνουν υποχρεώσεις μόνον έναντι του εμφανούς εταίρου (ακόμη και αν γνωρίζουν την ύπαρξη της εταιρίας). Ανάκληση του διαχειριστή δεν μπορεί να υπάρξει.

Εφόσον, όπως αναφέρθηκε, ο εμφανής εταίρος συμβάλλεται στο όνομά του (και όχι στο όνομα της εταιρίας), δεν τίθεται θέμα εκπροσώπησης από αυτόν των άλλων εταίρων ούτε χρήσης εταιρικής επωνυμίας. Συνεπεία αυτού είναι ότι: - ο εμφανής εταίρος ευθύνεται (με την προσωπική του περιουσία) για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει έναντι των τρίτων (άλλο το θέμα αν στις εσωτερικές τους σχέσεις ο αφανής έχει αναλάβει την υποχρέωση να καλύπτει τον εμφανή). Και τούτο διότι ο εμφανής, παρά το γεγονός ότι "εκπροσωπεί" την εταιρία συμβάλλεται στο όνομά του. - αυτά που αποκτά ο εμφανής εταίρος από τη διαχείριση, ανήκουν μόνο σ' αυτόν. Μόνο αν τα αποκτώμενα είναι χρήματα έχει ο εμφανής εταίρος την υποχρέωση να τα διανείμει υπό τη μορφή κερδών. Βάσει πάντως της εταιρικής συμφωνίας ο εμφανής θα έχει αναλάβει την υποχρέωση να μεταβιβάζει τα αποκτήματα και στον αφανή εταίρο (π.χ. κατά το λόγο συμμετοχής του) ή να τα διανέμει αμέσως.

Συμμετοχή του αφανούς εταίρου στα κέρδη και τις ζημίες της εταιρίας Ο αφανής εταίρος συμμετέχει στα κέρδη της εταιρίας κατά το ποσοστό ή το ποσό που έχει συμφωνηθεί στην εταιρική σύμβαση, διαφορετικά -αν δεν προβλέπεται τίποτα στην εταιρική σύμβαση- η συμμετοχή του θα είναι κατ' ίσα μέρη, ανεξαρτήτως εισφοράς. Επίσης, αν δεν ορίζεται διαφορετικά, ο αφανής εταίρος μετέχει στις ζημίες που προκύπτουν κατά το ίδιο ποσοστό με τα κέρδη. Μπορεί να συμφωνηθεί ότι η συμμετοχή του στις ζημίες δεν υπερβαίνει την αξία της εισφοράς του. Τούτο σημαίνει ότι μπορεί να συμφωνηθεί: - ο αποκλεισμός του αφανούς εταίρου από τις ζημίες της εταιρίας, αν ο αυτός (αφανής εταίρος) έχει ήδη καταβάλει την εισφορά του στον εμφανή - ότι, αν ο αφανής εταίρος οφείλει ακόμη την εισφορά του, θα ευθύνεται έναντι του εμφανούς για συμμετοχή στις ζημιές μέχρι την αξία της εισφοράς του - ότι ο αφανής εταίρος θα ευθύνεται πέραν της καταβεβλημένης εισφοράς, και με την προσωπική του περιουσία, μέχρι όμως την αξία της εισφοράς που έχει καταβάλει. Τα κέρδη και οι ζημίες υπολογίζονται από τον εμφανή εταίρο στο τέλος κάθε ημερολογιακού έτους ή στον συμφωνημένο από τα μέρη χρόνο και στον χρόνο λύσης της εταιρίας. Τότε μόνον ο εμφανής εταίρος είναι υποχρεωμένος σε λογοδοσία και σε καταβολή των αναλογούντων κερδών στους εμφανείς. Τότε επίσης δικαιούται να ζητήσει από τους αφανείς εταίρους και το μερίδιο συμμετοχής τους στις ζημιές της εταιρίας.

VI. Η περάτωση της αφανούς εταιρίας 1. Η λύση της εταιρίας 1.1. Λόγοι λύσης της αφανούς εταιρίας Η αφανής εταιρία λύεται για τους ίδιους λόγους για τους οποίους λύεται η αστική εταιρία. Ο θάνατος, η πτώχευση, η θέση σε δικαστική συμπαράσταση και η καταγγελία επιφέρουν τη λύση της εταιρίας, ακόμη και αν συντρέχουν στο πρόσωπο του αφανούς εταίρου. Επιπλέον, λύση επιφέρει: η πάροδος του χρόνου διάρκειας, η ομόφωνη απόφαησ των εταίρων καθώς και η αδυναμία πραγμάτωσης του σκοπού της εταιρίας. 2. Η εκκαθάριση της εταιρίας Η εκκαθάριση της αφανούς εταιρίας: - διενεργείται από τον εμφανή εταίρο. - συνίσταται στην απόδοση στον αφανή εταίρο της αξίας της συμμετοχής του, μειωμένης κατά τις ζημίες που του αναλογούν. Η κατά χρήση εισφορά του αφανούς εταίρου επιστρέφεται αυτούσια.

Ως προς τη διανομή: - Απόδοση της εταιρικής εισφοράς Η εταιρική εισφορά αποδίδεται στους εταίρους, εφόσον το ενεργητικό της εταιρίας επαρκεί για την πληρωμή των χρεών της προς τρίτους και τους εταίρους. Αν δεν επαρκεί το ενεργητικό, αποδίδεται στους εταίρους το ποσό της εισφοράς που απομένει μετά την πληρωμή των χρεών, κατά την αναλογία που βαρύνει καθένα απ' αυτούς. - Συμμετοχή του αφανούς εταίρου στις ζημίες μετά τη λύση της εταιρίας Το ποσό που λείπει για την εξόφληση των χρεών και την απόδοση των εισφορών αποτελεί ζημία. Η ζημία αυτή κατανέμεται στους εταίρους κατά το λόγο της συμμετοχής του στις ζημίες, κατά την εταιρική συμφωνία, ή αν δεν ορίζεται τίποτα σχετικο, κατά ίσα μέρη (ανεξαρτήτως του ύψους της εισφοράς τους).