Άσκηση1: ΑΣΚΗΣΕΙΣ Τίτλοι ερευνών Διατύπωση υπόθεσης Ανεξάρτητη, εξαρτημένη και ελεγχόμενες μεταβλητές. Στις παρακάτω προτάσεις υπογραμμίστε με μια γραμμή την ανεξάρτητη και με δύο την εξαρτημένη μεταβλητή: 1. Αν προσθέσουμε διαφορετικές ποσότητες χημικών ουσιών στο νερό τότε επηρεάζεται ο ρυθμός εξάτμισής του. 2. Ο όγκος που καταλαμβάνει ένα αέριο μπορεί να επηρεαστεί από τη θερμοκρασία 3. Το χρώμα του χαρτιού στο οποίο κρατάμε σημειώσεις έχει σχέση με το χρονικό διάστημα που θυμόμαστε τις σημειώσεις που γράφουμε σ αυτό. 4. Ο προσανατολισμός ενός σπιτιού το κάνει να είναι πιο αποδοτικό σε ενέργεια 5. Το ph του εδάφους επηρεάζει την ανάπτυξη συγκεκριμένου φυτού Άσκηση2: 1. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω προτάσεις σε μορφή «Υπόθεσης» (Αν.. τότε..). 2. Να καθορίσετε την εξαρτημένη και την ανεξάρτητη μεταβλητή στην υπόθεση που διατυπώσατε 3. Αναφέρετε ποιες θα έπρεπε να είναι οι ελεγχόμενες μεταβλητές στην συγκεκριμένη έρευνα Παράδειγμα: Η θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει αλλαγή χρώματος στα φύλλα. Αν το χρώμα των φύλλων εξαρτάται από την θερμοκρασία, τότε αν εκθέσουμε τα φύλλα σε χαμηλές θερμοκρασίες θα προκληθεί αλλαγή στο χρώμα τους. Η θερμοκρασία Το χρώμα των φύλλων Το είδος του φυτού η ηλικία του φυτού το πόσο υγιές είναι το φυτό το είδος του εδάφους ή του χώματος στο οποίο είναι φυτεμένο το φυτό κ.λ.π. 1. Η προσθήκη χημικών ουσιών στο νερό επηρεάζει τον ρυθμό εξάτμισής του 1
2) Το μήκος του εκκρεμούς επηρεάζει την περίοδο ταλάντωσής του. 3) Το φως (τεχνητό ή φυσικό) μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη συγκεκριμένου φυτού 4) Η περιεκτικότητα του εδάφους σε CaCO 3 (θρεπτική ουσία) επιδρά στην ανάπτυξη ενός συγκεκριμένου φυτού 5) Ο χρόνος μελέτης ενός μαθητής για μια συγκεκριμένη ενότητα επηρεάζει το βαθμό που θα πάρει στο τεστ 2
Άσκηση3: Να βρείτε ποιες οι εξαρτημένες, ανεξάρτητες και ελεγχόμενες μεταβλητές στα παρακάτω παραδείγματα: 1. Το ποσοστό διοξειδίου του άνθρακα που περιέχει η ατμόσφαιρα επηρεάζει την ανάπτυξη των μπιζελιών 2. Ποια η σχέση βάρους ενός χάρτινου αεροπλάνου με την απόσταση που θα πετάξει; 3. Οι μαθητές της Α Λυκείου έχουν καλύτερη επίδοση με την εφαρμογή προγραμματισμένης διδασκαλίας με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, παρά με το διάβασμα. 4. Ποιο υλικό είναι καλύτερος αγωγός του ηλεκτρισμού ; 5. Το αιθυλένιο επηρεάζει το ρυθμό ωρίμανσης των φρούτων 3
6. Το χρώμα των φύλλων ενός φυτού μεταβάλλεται αν εκτεθεί σε διαφορετικές ποσότητες φωτός 7. Το βάθος φύτευσης σπόρων επηρεάζει την ανάπτυξή τους 8. Η θερμότητα που αναπτύσσεται σε μια αντίσταση, έχει σχέση με την ένταση του ρεύματος που τη διαρρέει. 9. Ο χρόνος μετατροπής ενός υγρού σε στερεό, έχει σχέση με την πυκνότητά του. 10. Tα διάφορα υγρά επηρεάζουν την υγιεινή των δοντιών. Άσκηση4: Απαντήστε τις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Μπορεί ένα χαρακτηριστικό που είναι μεταβλητή για κάποιο σύνολο να είναι σταθερά για κάποιο άλλο; Αιτιολογήσετε δίνοντας παράδειγμα 4
2. Να αναφέρετε δύο βασικά χαρακτηριστικά της Επιστημονικής Έρευνας (που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να δώσουμε τον ορισμό της). Άσκηση5: Σημειώστε αν είναι σωστή ή λάθος η παρακάτω πρόταση, περιβάλλοντας με ένα κύκλο το αντίστοιχο γράμμα: 1 Η απάντηση στο ερώτημα «Από τι συνίστανται τα πρωτόνια, τα ηλεκτρόνια και τα νετρόνια;» είναι αντικείμενο βασικής έρευνας. Σ Λ 2. Σε μια έρευνα που περιλαμβάνει δύο μεταβλητές που αλληλοεπηρεάζονται, η μεταβλητή που αποτελεί την αιτία των μεταβολών λέγεται «ανεξάρτητη μεταβλητή». Σ Λ 3. Στην πειραματική έρευνα ο ερευνητής μπορεί να επηρεάσει την εξαρτημένη μεταβλητή ενώ στην περιγραφική όχι. Σ Λ 4. Μπορούμε να ταξινομήσουμε την έρευνα με βάση τη δυνατότητα πρακτικής αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της σε βασική και εφαρμοσμένη Σ Λ Άσκηση6: Οι γέφυρες πρέπει να αντέχουν σε μεγάλα φορτία. Μερικές φορές ορισμένες γέφυρες για κάποιες αιτίες μπορούν να καταστραφούν. Μπορούμε να κάνουμε μια γέφυρα πιο ανθεκτική; Παίζει ρόλο το υλικό που χρησιμοποιούμε για να τις κατασκευάσουμε ; Τι άλλο μπορεί να παίζει ρόλο στην κατασκευή μιας γέφυρας; Με βάση την προηγούμενη εισαγωγή, απαντήστε στα επόμενα: α) Διατυπώσετε τίτλο για μια έρευνα που θα μπορούσατε να κάνετε (για γέφυρες). β) Διαμορφώσετε μια υπόθεση για την έρευνά σας. γ) Ονομάσετε τις μεταβλητές: ανεξάρτητη, εξαρτημένη και ελεγχόμενες. δ) Αναφέρετε αν η συγκεκριμένη έρευνα είναι πειραματική ή περιγραφική και εξηγήσετε το λόγο ε) Προτείνετε ένα πείραμα που θα μπορούσατε να κάνετε στο εργαστήριο με απλά δοκίμια για να ελέγξετε την υπόθεσή σας. στ) Θέσετε όρια και περιορισμούς για την έρευνά σας. ζ) Κάνετε δύο προτάσεις συμπληρωματικής έρευνας. 5
Άσκηση 7: Χωρισμός σε ομάδες. Κάθε ομάδα να απαντήσει στα ερωτήματα που της αντιστοιχούν και να παρουσιάσει τις απαντήσεις της στις υπόλοιπες ομάδες: ΟΜΑΔΑ Α: 1. Να ερευνηθεί πώς το πότισμα επηρεάζει την ανάπτυξη του τριαντάφυλλου 2. Να ερευνηθεί αν το αλάτι επηρεάζει τη θερμοκρασία πήξης του νερού ΟΜΑΔΑ Β: 1. Επίδραση του βάθους φύτευσης βολβών στην ανάπτυξή τους 2. Επίδραση της περιεκτικότητας αλατιού στο σημείο βρασμού του νερού ΟΜΑΔΑ Γ: 1. Η επίδραση του εμβαδού του δοχείου στην ταχύτητα εξάτμισης του οινοπνεύματος 2. Η επίδραση αλατούχου νερού στην ανάπτυξη συγκεκριμένου είδους φυτού 6
ΟΜΑΔΑ Δ 1. Η αλλαγή θερμοκρασίας επηρεάζει την τιμή της αντίστασης μεταλλικού αγωγού. 2. Ποιο μέταλλο είναι καλύτερος αγωγός της θερμότητας ; ΟΜΑΔΑ Ε 1. Το λίπασμα επηρεάζει την ανάπτυξη της πατάτας 2. Η διαφορετική αναλογία χώματος και άμμου επηρεάζει το χρόνο στράγγισης των εδαφών ΟΜΑΔΑ ΣΤ 3. Ποιο μέταλλο επηρεάζεται περισσότερο από ένα οξύ. 4. Ποια η σχέση τύπου αλευριού και ύψους ενός κέικ; Σε τι νομίζετε ότι μπορεί να εξυπηρετήσει μια τέτοια έρευνα 7
ΟΜΑΔΑ Ζ 1. Πώς η θερμοκρασία επηρεάζει το χρόνο αποσύνθεσης τροφίμων. 2. Ποια η σχέση τύπου μπαταρίας και διάρκειας ζωής τους; Σε τι νομίζετε ότι μπορεί να εξυπηρετήσει μια τέτοια έρευνα ΟΜΑΔΑ H Τίτλος έρευνας 1. Να ερευνηθεί αν σε μια κτηνοτροφική μονάδα η παραγωγή γάλατος επηρεάζεται από την τροφή που δίνουμε στις αγελάδες. 2. Θέλουμε να ερευνήσουμε σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα, ποια είναι η σχέση που συνδέει την τάση και ένταση του ρεύματος που διαρρέει ένα συγκεκριμένο φορτίο Α) Να βρείτε την ανεξάρτητη, εξαρτημένη και τις ελεγχόμενες μεταβλητές για καθεμία από τις Σε τι νομίζετε ότι μπορεί να εξυπηρετήσει μια τέτοια έρευνα ΟΜΑΔΑ Θ Τίτλος έρευνας 1. Να ερευνηθεί αν αριθμός αναβοσβυσμάτων μικρού λαμπτήρα επηρεάζει τη διάρκεια ζωής του. 2. Η επίδραση καυστικού υγρού σε διάφορες ποιότητες μαρμάρου Α) Να βρείτε την ανεξάρτητη, εξαρτημένη και τις ελεγχόμενες μεταβλητές για καθεμία από τις Β) Να προτείνετε συγκεκριμένο τρόπο για να κάνετε την 2 η έρευνα. Σε τι νομίζετε ότι μπορεί να εξυπηρετήσει μια τέτοια έρευνα 8