ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ - ΚΛΙΜΑ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ και ΚΛΙΜΑ ΕΛΛΑ ΟΣ ύο Μέρη Γενική Κλιµατολογία-Κλίµα Μεσογείου Κλίµα Ελλάδος
ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ & ΚΛΙΜΑ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ιδάσκων Χρήστος Μπαλαφούτης Καθηγητής Τοµέα Μετεωρολογίας και Κλιµατολογίας
Το άµεσο ανθρώπινο περιβάλλον αποτελείται από τέσσερις ενότητες: α) τη Λιθόσφαιρα β) την Υδρόσφαιρα γ) την Ατµόσφαιρα δ) τη Βιόσφαιρα
Το βασικό περιβάλλον του ανθρώπου
Μετεωρολογία είναι η επιστήµη η οποία µελετά την ατµόσφαιρα και τα φαινόµενα τα οποία συµβαίνουν µέσα σ αυτήν. Αυτή αποτελεί την κατ εξοχήν ατµοσφαιρική επιστήµη, που µελετά τη δυναµική της ατµόσφαιρας και τις επιδράσεις των δυναµικών αιτίων στην επιφάνεια της γης.
Η Μετεωρολογία ως εφαρµοσµένη επιστήµη επιδιώκει την απόλυτη κατανόηση και την ακριβή πρόβλεψη των ατµοσφαιρικών φαινοµένων, τα οποία διαµορφώνουν τις καιρικές συνθήκες σε κάθε σηµείο του πλανήτη.
Η έννοια του καιρού µπορεί να αποδοθεί από ένα πολύπλοκο συνδυασµό των ατµοσφαιρικών φαινοµένων, τα οποία εκδηλώνονται σε ένα τόπο κατά τη διάρκεια µιας ηµέρας ή και για µικρότερο χρονικό διάστηµα.
Ο καιρός σε µια δεδοµένη χρονική στιγµή παρουσιάζει µια µεγάλη ποικιλία από τόπο σε τόπο. Τα δελτία καιρού περιγράφουν τον καιρό σαν θερµό, βροχερό, ψυχρό, χιονώδη, ανεµώδη, ηλιόλουστο κ.λ.π. Όταν αναφέρονται στον ευρύ Ευρωπαϊκό χώρο.
Σε ένα τόπο οι συνθήκες αυτές παρουσιάζουν µια διαδοχή η οποία συνδέεται µε την αέρια µάζα που επικρατεί στην περιοχή και που εκφράζει τις µεταβολές βραχείας χρονικής διάρκειας στις συνθήκες θερµότητας, υγρασίας και κίνησης του αέρα
Αντικαθιστώντας την έννοια της ηµέρας µε µεγαλύτερες χρονικές περιόδους (µήνες, χρόνια, δεκαετίες) και αναλύοντας το τελικό αποτέλεσµα των ανταλλαγών µάζας και ενέργειας στο σύστηµα γης-ατµόσφαιρας οδηγούµεθα σε µια πιο σταθερή συνθήκη η οποία διαµορφώνει το χαρακτηριστικό για κάθε τόπο κλιµατικό καθεστώς
Εποµένως η έννοια κλίµα αποδίδει πολύ καλά το αποτέλεσµα του συνόλου των ατµοσφαιρικών διεργασιών, οι οποίες περικλείουν τη θερµότητα, την υγρασία και την κίνηση του αέρα σε προκαθορισµένες µεγάλες χρονικές περιόδους.
Η άποψη ότι το κλίµα εκφράζει τον µέσο καιρό σήµερα έχει πλήρως αναθεωρηθεί. Το κλίµα είναι πολύ συνθετότερο από το µέσο όρο και είναι ανεξάρτητο από τις στιγµιαίες καταστάσεις, ενσωµατώνοντας ακραίες καταστάσεις, τάσεις µεταβολής κλιµατικών παραµέτρων και εξαιρετικά γεγονότα
Η επιστήµη η οποία µελετά το κλίµα ονοµάζεται Κλιµατολογία και ο κύριος σκοπός και στόχος είναι να ανακαλύψει και να εξηγήσει την κανονική συµπεριφορά των ατµοσφαιρικών φαινοµένων, να περιγράψει και να εξηγήσει τη φύση του κλίµατος, (συνεχίζεται)
να προσδιορίσει τις µεταβολές αυτού από τόπο σε τόπο, τις πιθανές αλλαγές του κλίµατος µέσα σε µεγάλες χρονικές περιόδους, να διαπιστώσει αν υφίστανται τάσεις κλιµατικών αλλαγών, και τέλος, να βρει τις σχέσεις που συνδέουν το κλίµα µε τα άλλα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος και µε τις δραστηριότητες του ανθρώπου.
Η Κλιµατολογία επιδιώκει: α) να εξηγήσει την κανονική συµπεριφορά των ατµοσφαιρικών διεργασιών και αυτό την εντάσσει στον ευρύ χώρο της Μετεωρολογίας, δείχνει όµως: β) ενδιαφέρον για τις κλιµατικές συνθήκες που επικρατούν στις διάφορες γεωγραφικές περιοχές της γης και εποµένως έχει και έντονο γεωγραφικό χαρακτήρα. Η σχέση της µε τις δύο αυτές επιστήµες αποδίδεται παραστατικά από το σχήµα: Κλιµατολογία= Μετεωρολογία Γεωγραφία
Η Κλιµατολογία χρησιµοποιεί Μετεωρολογικά κριτήρια αλλά καταλήγει σε αποτελέσµατα Γεωγραφικά και για το λόγο αυτό χρησιµοποιείται στην επίλυση προβληµάτων που αντιµετωπίζουν άλλοι κλάδοι (Ιατρική, Γεωργία, Βιολογία, Αρχιτεκτονική, Υδρολογία, Γεωγραφία κ.λ.π)
ιαίρεση της Κλιµατολογίας Περιγραφική Κλιµατολογία (Μάκρο- Μέσο- Τόπο-Μίκρο-κλιµατολογία) υναµική Κλιµατολογία Συνοπτική Κλιµατολογία Φυσική Κλιµατολογία Εφαρµοσµένη Κλιµατολογία ορυφορική Κλιµατολογία
Κλιµατικά Στοιχεία και Κλιµατικοί Παράγοντες Μετεωρολογικά Στοιχεία Θερµοκρασία, Υγρασία, Βροχόπτωση, Άνεµος, Πίεση, Νέφωση κ.λ.π. Κλιµατικά Στοιχεία Οι µέσες τιµές των παραπάνω για περιόδους συνήθως µιας ολόκληρης 30ετίας (Κανονική Περίοδος)
Κλιµατικοί Παράγοντες Η ηλιακή ακτινοβολία Η φύση της επιφάνειας (ξηρά, θάλασσα) Η φυτοκάλυψη Η θαλάσσια κυκλοφορία- το El Ninio Ανάγλυφο, υψόµετρο, προσανατολισµός Η γενική κυκλοφορία της ατµόσφαιρας Ο κύκλος του ύδατος Ο άνθρωπος
Οι µετεωρολογικοί και κλιµατικοί χάρτες 1. Οι συνοπτικοί χάρτες καιρού ιακρίνονται σε επιφανειακούς και ανώτερης ατµόσφαιρας Οι πρώτοι απεικονίζουν τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν την ίδια στιγµή σε ένα µεγάλο τµήµα της γης: κατανοµή της ατµοσφαιρικής πίεσης, µορφή των βαροµετρικών συστηµάτων, θέσεις µετώπων κακοκαιρίας. Οι δεύτεροι τα γεωδυναµικά ύψη της πίεσης.
2. Οι κλιµατικοί χάρτες Απεικονίζουν µε ακρίβεια την κατανοµή των κλιµατικών στοιχείων. Αποτελούν χρήσιµο βοήθηµα για την κατανόηση του κλίµατος µιας περιοχής. Συνοδεύονται από µικρούς ένθετους πίνακες µε στατιστικά χαρακτηριστικά του στοιχείου που απεικονίζουν.