Η παράκτια ζώνη και η ανθεκτικότητα στην αύξηση στάθμης της θάλασσας.

Transcript

1 [ Αρχιτεκτονική τοπίου και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή με τη συμβολή της χωρικής ανάλυσης. Η παράκτια ζώνη και η ανθεκτικότητα στην αύξηση στάθμης της θάλασσας. [ Ευθυμία Σταματοπούλου Αρχιτέκτων Μηχανικός ΑΠΘ M.La. Αρχιτέκτων Τοπίου ΑΠΘ

2 [OUTLINE] Κλιματική Αλλαγή: Απειλή ή πρόκληση; Αύξηση στάθμης της θάλασσας: μια νέα πραγματικότητα Η παράκτια ζώνη ως περιοχή υψηλού κινδύνου Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήματα: Η χωρική ανάλυση ως εργαλείο σχεδιασμού Πρακτικές προσαρμογής με άξονα την ανθεκτικότητα: Soft infrastructure στο σχεδιασμό τοπίου Συμπεράσματα

3 [εισαγωγή Ι κίνητρα] Η κλιματική αλλαγή είναι το μείζον θέμα του 21 ου αι. με την αύξηση στάθμης της θάλασσας [ΑΣΘ] επικείμενο κίνδυνο για τη μεσογειακή λεκάνη. cm Υφιστάμενες μελέτες αφορούν την ανάλυση της παράκτιας ζώνης και της αντιμετώπισης της ΑΣΘ με αμυντικά τεχικά έργα. Ανθεκτικότητα κα μείωση ρίσκου με οικολογικά, οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια. Ανάπτυξη προτάσεων που αποτελούν δυναμικά περιβάλλοντα και επαναδιαπραγματεύονται τη σχέση σχέση των πόλεων με το υδάτινό τους όριο.

4 [ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: απειλή ή πρόκληση;] Ορισμός κατά τη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές μεταβολές (UNFCCC). Το αστικό περιβάλλον των μεγαπόλεων κύτταρο της περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Αντιμετώπιση και μείωση των επιπτώσεων. Βέλτιστη κατανόηση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής για την ανάπτυξη στρατηγικών και μέτρων προσαρμογής.

5 [ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: απειλή ή πρόκληση;] επιπτώσεις στο αστικό περιβάλλον Aύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας και της μέσης στάθμης της θάλασσας. Περιορισμός της έκτασης των θαλάσσιων πάγων. Ανάπτυξη ακραίων καιρικών φαινομένων. Διάβρωση παράκτιας ζώνης. Αλλαγές στο κλίμα απειλούν τις υποδομές, τα οικοσυστήματα και τις κοινωνίες. Μετακίνηση πληθυσμών, μετανάστευση λόγω κλιματικής αλλαγής.

6 [ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: απειλή ή πρόκληση;] αίτια και αποτελέσματα ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Άυξηση αμοσφαιρικής θερμοκρασίας CO 2 Άυξηση συχνότητας καταιγίδων Άυξηση UV ακτινοβολίας Αύξηση στάθμης της θάλασσας Άυξηση CO 2 Άυξηση επιφανειακής θερμοκρασίας

7 [Αύξηση στάθμης της θάλασσας: μια νέα πραγματικότητα] Καταγεγραμένη μεταβολή της στάθμης της θάλασσας : 240mm

8 [Αύξηση στάθμης της θάλασσας: μια νέα πραγματικότητα] Επιπτώσεις στην οικολογία Συχνότητα και η ένταση πλημμυρικών φαινομένων λόγω εκτεταμένων καταιγίδων θα αυξηθούν δραματικά. Αλλαγές στη θαλάσσια και παράκτια βιοποικιλότητα και στους πληθυσμούς των ψαριών. Η πλημμύρα της εκατονταετίας μπορεί να εμφανιστεί με συχνότητα 15ετίας, ενώ η πλημμύρα των 500 ετών να πλησιάσει στα 120 χρόνια.

9 [Αύξηση στάθμης της θάλασσας: μια νέα πραγματικότητα] Επιπτώσεις στην οικονομία Βλάβες στις υποδομές [λιμάνια, παραθαλάσσιοι οδικοί άξονες, παράκτια αεροδρόμια, συστήματα αποχέτευσης, μονάδες επεξεργασίας λυμάτων]. Ανακατατάξεις σε δραστηριότητες που εξαρτώνται από το κλίμα, όπως ο τουρισμός που αποτελεί θεμέλιο της μεσογειακής οικονομίας. Αυξημένο κόστος προστασίας των ακτών και υπερμεγέθη τεχνικα έργα. Αλλαγή στις χρήσεις γης και τις δραστηριότητες σε επαφή με το υδάτινο μέτωπο.

10 [Αύξηση στάθμης της θάλασσας: μια νέα πραγματικότητα] Επιπτώσεις στην κοινωνία Συνέπειες στην αλιεία και μετακινήσεις πληθυσμών που κατοικούν σε πληγείσες παράκτιες ζώνες. Αύξηση των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία από πλημμύρες και καταιγίδες. Επιδείνωση της ποιότητας του πόσιμου νερού. Απώλεια δραστηριοτήτων αναψυχής στο υδάτινο όριο.

11 [Η παράκτια ζώνη ως περιοχή υψηλού κινδύνου] 60% παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε απόσταση < 60 χλμ από κάποια ακτή. Συνθέτουν ταυτόχρονα ευαίσθητα και αξιόλογα οικοσυστήματα που χρήζουν προστασίας και μιας χώρας. Αναπτύσσεται σημαντική βιοποικιλότητα. Συναντάται αξιόλογη και διαφορετική γεωμορφολογία. Δυναμικά σημεία για την ανάπτυξη μια περιοχής, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους και του φυσικού πλούτου που διαθέτουν.

12 [Η παράκτια ζώνη ως περιοχή υψηλού κινδύνου] Η σημασία της ελληνικής παράκτιας ζώνης. 20% έκτασης Ελλάδας είναι νησιά παράκτια ζώνη 85% πληθυσμού ελληνική ακτογραμμή 1/2 της ακτογραμμής της Μεσογείου 80% βιομηχανίας 90% τουρισμού

13 [Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήματα: Η συνεισφορά στην κλιματική αλλαγή] Πλατφόρμα ψηφιακής τεχνολογίας [Αντιμετωπίζονται ως νέα, ισχυρή πλατφόρμα] > ψηφιακοί χάρτες > τηλεπισκόπηση > πλήθος άλλων τύπων γεωγραφικών δεδομένων [Χρήσεις που αφορούν τις διεργασίες της Γης] >ανάλυση >αξιολόγηση >μοντελοποίηση >οπτικοποίηση

14 [Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήματα: Η συνεισφορά στην κλιματική αλλαγή] Η προσομοίωση διαδικασιών της Γης και τα εργαλεία απεικόνισης δεδομένων είναι αναγκαία για την κατανόηση των διεργασιών που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. > Καταγραφή της κλιματικής αλλαγής. Εκτιμήσεις των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Ανάλυση των αποτελεσμάτων κλιματικών μοντέλων με συνθετική επεξεργασία των πληροφοριών.

15 [Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήματα: Η συνεισφορά στην κλιματική αλλαγή] Εφαρμογές GIS ως εργαλείο μοντελοποίησης των πιθανών συνεπειών της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, πχ. μέσω what if? τύπους σεναρίων. Ως διαδικτυακό εργαλείο για την πρόσβαση σε σενάρια επιπτώσεων. Ως βάση ανάλυσης για τη δημιουργία προτάσεων που συνδυάζουν δεδομένα, μοντέλα επιπτώσεων και επιλογές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Από τους επιστήμονες για την ανταλλαγή υλικού ως κοινό εργαλείο ανάλυσης των πιθανών σεναρίων και μοντέλων προσομοίωσης. Χάρτες και απεικονίσεις ως εργαλείο εκπαίδευσης για το ευρύ κοινό. Ως εργαλείο χάραξης πολιτικής από τους φορείς των κοινοτήτων.

16 [Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήματα: Η συνεισφορά στην κλιματική αλλαγή] Εργαλείο διεπιστημονικότητας > Διεπιστημονική έρευνα & collaborative science. > Αναβάθμιση της έρευνας & διαλειτουργικότητα των χωρικών δεδομένων. >Η δυνατότητα συνεισφοράς σε συνολικότερες μελέτες, αποτελεί ένα μεγάλο πλεονέκτημα των ΓΠΣ. > Η δυνατότητα εκπόνησης μελετών μεγάλης ή μικρής κλίμακας σε παγκόσμιο εύρος οφείλεται στην λειτουργία των ΓΠΣ ως εργαλεία υποδομής.

17 [Πρακτικές προσαρμογής με άξονα την ανθεκτικότητα: Soft infrastructure στο σχεδιασμό τοπίου] Στόχοι [Δημόσιος χώρος] [Μείωση ρίσκου] [Οικολογία]

18 [Συμπεράσματα] Η κλιματική αλλαγή αποτελούσε απειλή, σήμερα είναι και μια πρόκληση προς επίλυση. Η αύξηση στάθμης της θάλασσας βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης στη σύγχρονη μελέτη για την κλιματική αλλαγή. Η ΑΣΘ αποτελεί απειλή για την παράκτια ζώνη. Η σημασία της παράκτιας ζώνης είναι αδιαπραγμάτευτη και χρίζει εργαλείων και πολιτικών προστασίας. Τα ΓΠΣ θα αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο ανάλυσης των μεταβολών και επιλογής της βέλτιστης λύσης για την αντιμετώπιση της ΑΣΘ. Η προσαρμογή στην ΑΣΘ και επαναπροσδιορσμός της σχέσης των πόλεων με το υδάτινό τους όριο, μέσα από υποδομές δυναμικές και ανθεκτικές στις αλλαγές.

19 [ Ευχαριστώ για την προσοχή σας. [