Η Ελληνική Αγορά Φωτοβολταϊκών και Κρίσιμες Επιλογές Δρ. Γεώργιος Αρ. Βόκας «Εβδομάδα Ενέργειας» IENE Workshop με θέμα «Φωτοβολταϊκά & Ανάπτυξη» 26 st of October 2007
Η Conergy είναι ήδη παρούσα σε 25 χώρες του κόσμου Βόρεια Αμερική Ασία Νότια Αμερική Ευρώπη Αυστραλία Αναμενόμενος κύκλος εργασιών 2007: 1250 εκατ. (+60%) 2
Η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας θα διπλασιαστεί στις επόμενες δεκαετίες οι ΑΠΕ θα είναι ο νικητής Καταμερισμός Εξοικονόμηση λόγω ενεργειακής απόδοσης Πυρηνική ενέργεια ΑΠΕ Φυσικό Αέριο Άνθρακας Πετρέλαιο Πηγή: Wissenschaftlicher Beirat der Bundesregierung Globale Umweltveränderungen (WBGU) 3
Η κλιματική αλλαγή είναι γεγονός και θα προκαλέσει σοβαρότατα προβλήματα αν δεν ληφθούν μέτρα Στο περιοδικό Stern προβλέπεται αύξηση της θερμοκρασίας περιβάλλοντος μέχρι 4,5 ο C μέχρι το 2100. Πηγή: Stern Review, 2006 4
Η σταδιακή μείωση των συμβατικών καυσίμων θα οδηγήσει την αγορά των ΑΠΕ σε μεγάλα οικονομικά μεγέθη μέχρι το 2015 >300δισ. Αιολικά Υδρ/κά Βιομάζα Θερμικά Ηλιακά Φ/Β Γεωθερμία ΣΥΝΟΛΟ Πηγή: Conergy 5
Η παγκόσμια αγορά ηλιακής ενέργειας αυξάνεται Συστήματα ΑΠΕ επιδοτούνται ήδη σε 48 χώρες (16 της ΕΕ, 14 αναπτυσσόμενες, 18 US-Πολιτείες, 3 Καναδικές επαρχίες) Περίπου 30 χώρες έχουν επιδοτήσεις όμοιες με το Γερμανικό πρότυπο Παραδείγματα στόχων ΑΠΕ μέχρι το 2020: Καλιφόρνια: 48% της χρήσης ηλεκτρικής ισχύος (με τα Υ/Η). Σήμερα ήδη 11% Κίνα: 17% της ενεργειακής κατανάλωσης. Σήμερα περίπου 3% ΕΕ: Το μερίδιο των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο πρέπει να τριπλασιαστεί στο 20% Πρόβλεψη για Φ/Β Ετήσια αύξηση σε GWp* +36% 6,7 Japan USA Mexico Brasil 1,9 Royaume-Uni +41% +26% 2,4 France +44% Allemagne 3,4 4,9 Rép. Tchèque Autriche Suisse Inde Thailand China / Hong Kong SouthKorea Australia 2006 2007 2008 Italy2009 Greece 2010 Portugal Spain *Πηγή: latest studies from Photon International, Sarasin, Solar Generation, EPIA, LBBW, Piper Jaffray 6
Τιμές Αγοράς Ενέργειας από Φ/Β στην Ευρώπη ΧΩΡΑ Αυστρία Βέλγιο Γαλλία Γερμανία Ιταλία Ισπανία Κύπρος Πορτογαλία 0,45 ΤΙΜΗ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΗΣ Φ/Β kwh 0,60 < 20kWp, 0,47 >20kWp 0,15 (< 5kWp οικίες, < 150kWp εκτός κτιρίων, < 1MWp εμπορικά/δημόσια κτίρια), 0,30 (Κορσική/Κοινοπολιτεία) 0,574 (στέγες), 0,624 (προσόψεις) < 30kWp 0,545 (στέγες), 0,596 (προσόψεις) 30kWp 100kWp 0,540 (στέγες), 0,590 (προσόψεις) > 100kWp 0,60 για σύμβαση 20 έτη, 0,90 για σύμβαση 10 έτη 0,40 < 100kWp, 0,22 από 100kWp 50ΜWp 0,26 σε συνδυασμό με επιδότηση αρχικού κεφαλαίου 0,51 <5kWp, 0,28 >5kWp(αν.π.), 0,25 (αυτοπαρ.) ΣΥΜΒΑΣΗ 2003, 2004 10 έτη 20 έτη 20 έτη από 2005 25 έτη Διάρκεια ζωής 7
Ιστορικό μέτρων υποστήριξης Φ/Β στη Γερμανία Ετήσια Εγκετεστημένη Ισχύς Φ/Β, [MWp] 800 700 600 500 400 300 200 100 Γερμανία ημεγαλύτερηαγοράφ/βστηνευρώπη Εγκατεστημένη Ισχύς 2006: ~2.600MWp Κύκλος Εργασιών: 1.500Μ Νέες Θέσεις Εργασίας: 70.000 Πρόγραμμα 1.000-Φ/Β Στεγών (2.500 3kWp) Πρόγραμμα 100.000 Φ/ΒΣτεγών Επιδότηση Παραγόμενης kwh (feed-in tariff law) Νέος νόμος Feed-in Tariff 2800 2400 2000 1600 1200 800 400 Συνολική Εγκατεστημένη Ισχύς Φ/Β, [MWp] 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 0 Διασυνδεδεμένα Αυτόνομα Συνολική Ισχύς Πηγή: ΕΡΙΑ 8
Η συνολική οικονομία ωφελείται από την υλοποίηση έργων ΑΠΕ. Το καλύτερο παράδειγμα: η Γερμανία 11,8% της κατανάλωσης από ΑΠΕ 2 δισ. επιδοτήσεων δόθηκαν για παραγωγή από έργα ΑΠΕ το 2006 4,2 δισ. εξοικονομήθηκαν από εισαγωγές καυσίμων 3,2 δισ. εξοικονομήθηκαν από αποφυγή περιβ. ζημιών 214.000 εργαζόμενοι στον τομέα των ΑΠΕ Γερμανικές εταιρείες κατέχουν το 25% της παγκόσμιας αγοράς Φ/Β και το 40% στο χώρο της Αιολικής ενέργειας (Source: BEE e.v. 2007) Εξαιτίας της μαζικής παραγωγής το κόστος για ηλιακά συστήματα πέφτει περίπου 7% ετησίως. 9
Η επιδότηση της τιμής της kwh (feed-in-tariff) βοηθά την βελτίωση της ελληνικής Φ/Β αγοράς 100 100,00 80 MW 60 40 20 0 1,00 1,57 2,37 3,25 4,50 5,44 6,69 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2008e Σωρρευτική εγατεστημένη ισχύς Από τον Ιούνιο 2006 η Ελλάδα έχει ένα νέο νόμο για τις ΑΠΕ. Αξιόλογη τιμή επιδότησης της kwh για Φ/Β, εγγυημένη για 10+10 έτη. Προβλέπεται ετήσια αναπροσαρμογή των τιμών λαμβάνοντας υπόψη την τιμή πώλησης της ενέργειας και τον πληθωρισμό. Η αγορά Φ/Β στην Ελλάδα υπολογίζεται σε 4 δισ.. Η Ελληνική αγορά έχει το δυναμικό να φθάσει το επίπεδο του 1 Gigawatt. Πηγή: Hellenic Association of Photovoltaic Companies 2007 10
Εξέλιξη της εγκατεστημένης ισχύος των Φ/Β στην Ελλάδα 11
Υποβληθείσες προτάσεις στη ΡΑΕ < 150 kwp: 697 MWp (6.482 αιτήσεις) > 150kWp: 1.912 MWp (941 αιτήσεις) Γεωγραφική κατανομή των υποβληθέντων έργων: Ηπηρωτική χώρα (4.377 αιτήσεις) Μακεδονία & Θράκη: 617 MWp Ήπειρος: 80 MWp Θεσσαλία: 295 MWp Στερεά: 647 MWp Πελοπόννησος: 599 MWp Νησιά (3.046 αιτήσεις) Ιόνια νησιά: 8 MWp Νησιά Αιγαίου: 148 MWp Κρήτη: 215 MWp 12
Αυτόνομη ενεργειακά κατοικία στο Γραμματικό 12 kwp PV on tracked mounting systems Wind turbine Conergy SWT 6000 AC Battery 2400 Ah / 240 Volt Conergy ISA Hybrid 30kVA / 3 phase Inverter charger 13
Αυτόνομη ενεργειακά κατοικία στην Κύθνο 1.4 kwp PV flat surface mounted Wind turbine Whisper 100 Marine Battery 800 Ah / 48 Volt Single Phase Inverter charger 8000 VA Solar Thermal (Hot water usage 100% - 30% penetration for heat demand) 14
Έργο ΚΑΠΕ 40 kwp PV in various instalaltion schemes (roof mounted, free mounted, vertical installation, parking area) Completion date 2003 15
Έργο ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ Ο.Ε. (Ολοκλήρωση 10/2007) : 1600 PV generators type First Solar FS-262 (thin film CdTe technology) 100kWp 18 pieces inverters type Conergy IPG 5000 (3 of them with integrated touch screen) Mounting structure type Conergy Solar Gigant II 130km/h wind withstand Monitoring system through GSM type Conergy Sunreader Expected energy yield: 1200 kwh/kwp/year 16
Έργο 100kWp Σέρρες Ολοκλήρωση 10/2007: 17
Έργο 100kWp Καλάβρυτα Ολοκλήρωση 11/2007: 18
Κρίσιμες Επιλογές Πλευρά επενδυτή Ενδελεχής έλεγχος αγοράς για επιλογή των σοβαρότερων προμηθευτών Έλεγχος ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ υλικού Έλεγχος ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ και ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ υλικού Έλεγχος για ύπαρξη SERVICE -ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Έλεγχος για πλήρη γκάμα προϊόντων Έλεγχος του μεγέθους του Φ/Β πάρκου που θα επιλέξουν Το οικονομικότερο προϊόν δεν είναι και το καλύτερο... Επιλογή έμπειρου και εξειδικευμένου εγκαταστάτη μηχανικού 19
Κρίσιμες Επιλογές Πλευρά εγκαταστατών Καθορισμός κανόνων εγκατάστασης Φ/Β συστημάτων Ενημέρωση για τις τεχνικές οδηγίες διαφόρων κρατών Καθορισμός κανόνων ποιότητας υλικών (dc καλώδια, γειώσεις, κλπ) Στο διαδίκτυο BEST PRACTICE CASES Εκπαίδευση εγκαταστατών μέσω εντεταλμένων φορέων με παροχή πιστοποιητικού Διαρκής ενημέρωση των εγκαταστατών για τις εξελίξεις της τεχνολογίας και των επιμέρους υλικών Εκπαίδευση εγκαταστατών και στη συντήρηση των εγκαταστάσεων 20
Κρίσιμες Επιλογές Πολιτική #1 Το μοντέλο επιδότησης τιμής παραγόμενης kwh (Feed-in Tariff) έχει αποδειχθεί το καλύτερο εργαλείο ανάπτυξης διεθνώς. Η Πολιτεία πρέπει να προβεί σε σωστό σχεδιασμό και υπολογισμό του λαμβάνοντας υπόψη τα Ελληνικά δεδομένα (ακτινοβολία, νησιά, αιχμή, μείωση απωλειών, κλπ). Καλά σχεδιασμένο Feed-in Tariff δεν θα δημιουργήσει στρέβλωση αλλά μια υγιή ανάπτυξη της αγοράς η οποία θα λειτουργεί με διαφάνεια και ανταγωνιστικότητα χωρίς διανομή δημόσιου χρήματος. Αύξηση του Feed-in-Tarrif και μείωση των επιδοτήσεων κεφαλαίου είναι καλό διότι: Οι επενδυτές θα προσέχουν ιδιαίτερα την ποιότητα του προϊόντος αγοράς εάν θέλουν σταθερή απόδοση για μεγάλο χρονικό διάστημα ζωής. Η πώληση ενέργειας των επενδυτών είναι διασφαλισμένη. Το κόστος μοιράζεται στους καταναλωτές αλλά αναμένονται μακροπρόθεσμα οφέλη. Δεν επιβαρύνει τους ετήσιους κρατικούς προϋπολογισμούς και δημόσιο χρήμα για επιδότηση. Σημαντικά πλεονεκτήματα και οφέλη στο δίκτυο διανομής και στα νησιωτικά συστήματα. 21
Κρίσιμες Επιλογές Πολιτική #2 Αύξηση της διείσδυσης στα νησιά για μεγιστοποίηση του κοινωνικού και οικονομικού οφέλους. Υπάρχει έλλειψη κινήτρων στον οικιστικό τομέα. Υπάρχει έλλειψη κινήτρων για mini-grids. Υψηλός ΦΠΑ = αντικίνητρο: 9% όπως τα ηλιακά, ρεύμα ΔΕΗ... Δημιουργία συστήματος παρακολούθησης παραγωγής (monitoring): η ENEA με κωδικούς ελέγχει τα πάντα και ενημερώνει το Υπουργείο, στη Γερμανία με 50 /y... Αρχιτεκτονική ενσωμάτωση σε νέα κτίρια (στην Ισπανία υποχρεωτικό). Αξιοποίηση και Ενσωμάτωση ελεύθερων επιφανειών σε σχολεία, δημόσια κτίρια, κλπ. με χρήση εύκαμπτων υλικών. 22
23
24
25
26
Κρίσιμες Επιλογές Πολιτική #3 Η πολιτεία να λύσει άμεσα το θέμα της πολεοδομικής έγκρισης/άδειας Εχθρική η στάση των Αρχαιολογικών υπηρεσιών... Κοινή γνώση (και κοινό νου) όλες οι τοπικές αρχές... Γη υψηλής παραγωγικότητας από το...1940 : Διόρθωση χαρτών Να ξεκαθαρισθεί επισήμως το θέμα 10+10 και η τιμή μετά τα δέκα έτη... Καμία υποχρέωση άδειας για συστήματα έως 0,5MW. Στην Ιταλία αυτό ισχύει για 1MW. Παράλληλα έχει καθοριστεί και ένα ποσό σύνδεσης ανάλογα με την ισχύ. Αν δεν γίνει αυτό τότε τουλάχιστον η δημιουργία One-Stop-Shop (ΚΕΠ;) Η Ιταλία δεν δίστασε να αλλάξει το νόμο της 2 φορές (01.05 02.06 02.07) βαίνοντας σε συνεχείς απλοποιήσεις. 27
Κρίσιμες Επιλογές Πολιτική #4 Ανάπτυξη βιομηχανικών δραστηριοτήτων εντός και εκτός της χώρας. Ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων με έντονη συμβολή σε αναπτυξιακούς και κοινωνικούς στόχους (νέες θέσεις εργασίας). Απαλλαγή φορολογίας εσόδων από πώληση ηλεκτρικής ενέργειας για τους οικιακούς καταναλωτές και μείωση της αντικειμενικής αξίας ακινήτων με ενσωματωμένα Φ/Β. Εξαίρεση άδειας εγκατάστασης για αυτόνομα Φ/Β ή υβριδικά συστήματα σε αγροικίες, γεωργικές εφαρμογές, επικοινωνίες, τουρισμό, κλπ. Παροχή κινήτρων στον τουριστικό τομέα για καλύτερο περιβάλλον και οικολογικό τουρισμό, ιδιαίτερα στα νησιά. Πανεπιστήμια Συνεργασίες Έρευνα Προτάσεις προτύπων Στο Δ ΚΠΣ: έμφαση στην αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των Φ/Β συστημάτων αλλά και των θερμικών ηλιακών τόσο μεμονωμένα όσο και συνδυαστικά. 28
Our world is full of energy!!! Σας ευχαριστώ πολύ... 30