ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ στην Αναγκαστική Είσπραξη Τι προσέχουμε Λαζαρέτου Θεοδώρας Δρ Νομ., DEA de Droit Μόνιμη εκπαιδεύτρια των νέων ελεγκτών βεβαίωσης-είσπραξης Στις εργασίες της αναγκαστικής είσπραξης, όλα τα έγγραφα που εκδίδει η φορολογική αρχή γνωστοποιούνται, σε αυτόν που αφορούν, με επίσημο και θεσμοθετημένο τρόπο (επίδοση). Το μόνο έγγραφο που γνωστοποιείται στον οφειλέτη με ταχυδρομική αποστολή, -και θεωρείται αυτό αρκετό- είναι η ατομική ειδοποίηση ληξιπροθέσμων οφειλών και η ατομική ειδοποίηση προ λήψης μέτρου αναγκαστικής είσπραξης. Ι. Το νομοθετικό πλαίσιο. Η επίδοση διενεργείται σύμφωνα με το άρθρο 84 ΚΕΔΕ, το περιεχόμενο του οποίου είναι. Άρθρο 84. 1. Αι κατά το παρόν Ν. Διάταγμα Κοινοποιήσεις ενεργούνται άνευ ειδικής εγγράφου παραγγελίας του Διευθυντού του Δημοσίου Ταμείου υπό δικαστικού επιμελητού ή ταμιακού υπαλλήλου ή υπαλλήλου του Δημοσίου ή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου κατά τας διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας 1. 2. Αι, προς τους αγνώστους διαμονής και τους στο εξωτερικό διαμένοντας γνωστής διαμονής, Κοινοποιήσεις γίνονται εις τον κατά το άρθρον 142 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας τυχόν διορισθέντα αντίκλητο, σε κάθε περίπτωση δύναται να γίνονται εις τον σύζυγο, ένα των γονέων ή των αδελφών ή άλλων εξ αίματος συγγενών του προς ον η επίδοση μέχρι 4ου βαθμού εκ πλαγίου, εχόντων ηλικία ουχί κατωτέρα των 17 ετών, αρνουμένων δε τούτων να παραλάβουν το κοινοποιουμένο έγγραφο ή τούτων μη ευρισκομένων γίνεται θυροκόλληση. Εάν ουδείς των ανωτέρω συγγενών υπάρχει η κοινοποίηση γίνεται προς τον Δήμαρχο ή τον Πρόεδρο Κοινότητος ή τον Ιερέα της Ενορίας της τελευταίας κατοικίας ή διαμονής του προς ον η κοινοποίηση οι οποίοι οφείλουν να τοιχοκολλήσουν το κοινοποιηθέν έγγραφο 1Άρθρα 122 και επόμενα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
εις το δημοσιώτερο μέρος και να πέμψουν βεβαίωση περί της τοιχοκολλήσεως εις την παραγγείλασα την κοινοποίηση Αρχή. Πάντως η κοινοποίηση θεωρείται συντετελεσμένη από της παραλαβής του κοινοποιημένου εγγράφου υπό των προσώπων τούτων. 3. Οι κοινοποιήσεις που προβλέπονται στα άρθρα 30 και 30Α δύναται να ενεργούνται με ηλεκτρονικά μέσα, εφόσον: α) τα προς επίδοση έγγραφα φέρουν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την έννοια της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του ν. 3979/2011, β) το προς ο η επίδοση πρόσωπο έχει γνωστοποιήσει συγκεκριμένο μέσο ως προτιμώμενο, ανεξάρτητα αν έχει συγκατατεθεί ρητά στη χρήση του. Η επίδοση θεωρείται ότι συντελέστηκε κατά την ημερομηνία και ώρα παράδοσης του εγγράφου στο ηλεκτρονικό μέσο που δηλώθηκε ως προτιμώμενο. Απόδειξη, που θα φέρει προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την ως άνω έννοια ισχύει ως έκθεση επίδοσης. Τα προηγούμενα εδάφια ισχύουν αναλόγως και για την υποβολή της δήλωσης του άρθρου 32. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας παραγράφου 2. ΙΙ. Γενικά. Η επίδοση αποτελεί το νόμιμο τύπο με τον οποίο ο οφειλέτης ενημερώνεται για την πράξη ή τις πράξεις που έχει εκδώσει η φορολογική αρχή και η οποία ή οι οποίες τον αφορούν. Σκοπός της επίδοσης είναι η εξασφάλιση της βεβαιότητας για το ότι, πράγματι, έγινε η ενημέρωση του οφειλέτη που απαιτεί ο νόμος, για τις πράξεις που η φορολογική αρχή έχει εκδώσει σε βάρος του. Η επίδοση αποτελεί το μέσο με το οποίο αποδεικνύεται πέραν κάθε αμφιβολίας ότι η απαιτούμενη από το νόμο γνωστοποίηση συνέβη. Η επίδοση διενεργείται από περιορισμένο κύκλο προσώπων, σε συγκεκριμένο χρόνο και τόπο και με συγκεκριμένο τρόπο. ΙΙΙ. Αναλυτικά. Α. Όργανα επίδοσης Παραγγελία επίδοσης. Ο ΚΕΔΕ αναφέρει περιοριστικά τα πρόσωπα που μπορούν να διενεργήσουν επιδόσεις στο πλαίσιο των εργασιών της αναγκαστικής είσπραξης. Αυτά είναι κατ αρχήν οι δικαστικοί επιμελητές και οι δημόσιοι υπάλληλοι. 2Η παράγραφος 3 προστέθηκε με το άρθρο 33 παρ.1 του Ν.4141/2013, ΦΕΚ Α 81/5.4.2013.
Η παραγγελία για επίδοση δίδεται από τον προϊστάμενο της φορολογικής αρχής, χωρίς να απαιτείται η παραγγελία να έχει τον έγγραφο τύπο. Η παραγγελία δημιουργεί μεταξύ της φορολογικής αρχής και του οργάνου της επίδοσης σχέση δημοσίου δικαίου. Απόρροια αυτής της σχέσης είναι: α)οι δικαστικοί επιμελητές, όταν επιδίδουν έγγραφα της φορολογικής αρχής, δρουν ως δημόσια όργανα και σύμφωνα με το νόμο, β) δεν δικαιούνται να αρνηθούν την επίδοση παρά μόνο στην περίπτωση κανονικής ή αναρρωτικής άδειας και γ)έχουν την ευθύνη των πράξεων τους. Β. Τόπος και χρόνος επίδοσης. Τόπος επίδοσης Η επίδοση γίνεται σε οποιοδήποτε τόπο που αποτελεί τη μόνιμη ή προσωρινή κατοικία ή την έδρα της εργασίας του οφειλέτη. Αν ο οφειλέτης έχει περισσότερες από μια κατοικίες, η επίδοση είναι ισχυρή σε οποιαδήποτε από αυτές γίνει. Ο προσδιορισμός του τόπου επίδοσης από το νόμο γίνεται προκειμένου να εξασφαλιστεί ο σκοπός της επίδοσης. Δηλαδή, η άμεση και ασφαλή περιέλευση του επιδοτέου εγγράφου στα χέρια του οφειλέτη. Χρόνος επίδοσης 3 3Μεταβολή στο καθεστώς αυτό έχει επέλθει με το άρθρο 1 της από 7/8/2013 ΠΝΠ (ΦΕΚ Α 176/09-08-2013), όπου η παράγραφος 3 του άρθρου 11 του ν. δ. 356/1974 τροποποιήθηκε ως εξής: «3.Κατά την διάρκειαν της νυκτός, τας Κυριακάς και τας νόμω εξαιρετέας ημέρας δεν δύναται να επιβληθή κατάσχεσις κινητών εις χείρας του οφειλέτου πλην αν το μέτρον λαμβάνεται κατ` εφαρμογήν του άρθρου 8 του παρόντος οπότε παρίσταται ως μάρτυς αντί του ενηλίκου προσώπου, Δήμαρχος ή Πρόεδρος Κοινότητος ή Δημοτικός ή Κοινοτικός Σύμβουλος ή δημόσιος υπάλληλος ή αστυνομικόν όργανον. «Σε βάρος επιχειρήσεων που λειτουργούν κατά τα ανωτέρω χρονικά διαστήματα και έχουν συνολική βεβαιωμένη ληξιπρόθεσμη οφειλή, αποκλειστικά προς το Δημόσιο, άνω του ποσού των 50.000 ευρώ, επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση του προηγούμενου εδαφίου, η κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη εντός της επιχείρησης κατά τις ώρες λειτουργίας αυτής και καθ` όλη τη διάρκεια του έτους. Στη κατάσχεση κατά τις νυχτερινές ώρες παρίσταται ως μάρτυρας δημόσιος υπάλληλος ή αστυνομικό όργανο».
Η επίδοση δεν μπορεί να γίνει κατά τη διάρκεια της νύχτας, την Κυριακή και τις αργίες. Η διάρκεια της νύχτας καθορίζεται από τις 7 το βράδυ μέχρι 7 το πρωί. Η απαγόρευση των επιδόσεων κατά τη διάρκεια της νύχτας αποτελεί εκδήλωση παλιάς συνταγματικής αρχής, όπου, η «κατοικία εκάστου είναι άσυλο» και οι επισκέψεις των οργάνων της δημόσιας εξουσίας επιβάλλονται να γίνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας έτσι ώστε τυχόν αυθαιρεσίες να γίνονται αντιληπτές από τους περιοίκους. Η απαγόρευση των επιδόσεων κατά την Κυριακή αποτελεί εκδήλωση της ανάγκης σεβασμού της ανάπαυσης των ατόμων. Αργίες είναι οι ημέρες που έχουν οριστεί ως τέτοιες από το νόμο για τις δημόσιες υπηρεσίες. Η επίδοση σε χρόνο που δεν επιτρέπεται από το νόμο είναι δυνατή μετά από σχετική άδεια της δικαστικής εξουσίας. Γ. Τρόπος επίδοσης Παραλήπτες επίδοσης. Οι τρόποι επίδοσης είναι τρείς: α) με παραλαβή του εγγράφου από τον οφειλέτη, β) με θυροκόλληση του εγγράφου και γ)παραλαβή του εγγράφου ως αγνώστου διαμονής. Η επίδοση διενεργείται, κατ αρχήν προς στον ίδιο τον οφειλέτη. Στην περίπτωση που αυτός δεν βρίσκεται στον τόπο της επίδοσης κατά το χρόνο της επίδοσης, το έγγραφο νόμιμα επιδίδεται στο/στη σύζυγο, στο γονέα ή αδελφό ή συγγενή (η υπάλληλο αν πρόκειται για νομικό πρόσωπο) που βρίσκεται κατά το χρόνο της επίδοσης στην κατοικία του οφειλέτη. Η συνοίκηση των προσώπων αυτών με τον οφειλέτη που αφορά η επίδοση δεν αποτελεί προϋπόθεση νομιμότητας της επίδοσης. Στην περίπτωση που δεν ανευρεθεί ο οφειλέτης στην κατοικία του, η επίδοση διενεργείται με θυροκόλληση και στην περίπτωση που δεν ανευρεθεί η κατοικία του οφειλέτη η επίδοση διενεργείται προς το δήμαρχο της τελευταίας γνωστής κατοικίας του οφειλέτη ως αγνώστου διαμονής. Οποιοδήποτε είναι ο τρόπος επίδοσης, το όργανο της επίδοσης συντάσσει σε κάθε περίπτωση σχετική έκθεση, την έκθεση επίδοσης. Η έκθεση επίδοσης συντάσσεται κατά τη διενέργεια της επίδοσης, σε δύο πρωτότυπα (ένα για την
παραγγέλλουσα φορολογική αρχή και ένα για το αρχείο του δικαστικού επιμελητή). Η έκθεση έχει το εξής περιεχόμενο: αναφέρει τον τόπο της επίδοσης αναφέρει το χρόνο της επίδοσης αναφέρει το ονοματεπώνυμο αυτού που διενήργησε την επίδοση και αυτού που παρέλαβε το επιδιδόμενο έγγραφο αναφέρει τον τρόπο της επίδοσης αιτιολογημένα. Σ αυτήν βεβαιώνεται από το όργανο της επίδοσης για ποιό λόγο η επίδοση διενεργήθηκε με θυροκόλληση ή ως αγνώστου διαμονής. Ειδικά, όταν η επίδοση διενεργείται ως αγνώστου διαμονής, ο δικαστικός επιμελητής αναγράφει στην έκθεση τις συγκεκριμένες προσπάθειες που κατέβαλε για την ανεύρεση της κατοικίας του οφειλέτη με τη σημείωση ότι αυτές απέβησαν ατελέσφορες. Τέλος, η σύνταξη της έκθεσης επίδοσης είναι απαραίτητη γιατί αποτελεί συστατικό στοιχείο της τυπικής γνωστοποίησης της πράξης της φορολογικής αρχής προς τον οφειλέτη. Αν δεν συνταχθεί έκθεση επίδοσης δεν υπάρχει γνωστοποίηση και η πράξη της φορολογικής αρχής πάσχει ακυρότητας. Βιβλιογραφικές πηγές Β.Παπαχρήστου, Επιδόσεις-Κοινοποιήσεις, Λογιστής 1988 σελ. 1054. Β.Παπαχρήστου, Κοινοποιήσεις και Εκπροσώπηση του Δημοσίου, Δίκη 1983 σελ. 200.