β. i) Τα κέρματα, ii) Τα χαρτονομίσματα, iii) Οι τραπεζικές επιταγές, iv) Οι πιστωτικές κάρτες

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΘΕΜΑ Α Γ ΤΑΞΗ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Α ) & ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΕΤΑΡΤΗ 27/04/2016 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. α) Σωστό β) Λάθος γ) Λάθος δ) Σωστό ε) Λάθος Α2. 1 ε 2 γ 3 α 4 β Α3. 1 γ 2 δ ΘΕΜΑ Β Β1.α. Το Α.Ε.Π. δεν συμπεριλαμβάνει την αξία των αγαθών και υπηρεσιών της παραοικονομίας. Παραοικονομία είναι το μέρος της οικονομικής δραστηριότητας το οποίο αποκρύπτουν οι πολίτες από το κράτος, είτε επειδή θέλουν να αποφύγουν τη φορολόγησή της είτε επειδή είναι παράνομη, όπως; λαθρεμπόριο, ναρκωτικά κ.τ.λ. Όλες αυτές οι οικονομικές δραστηριότητες δεν καταγράφονται στο Α.Ε.Π. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι οι ατέλειες αυτές του Α.Ε.Π. κάνουν προβληματική και τη σύγκριση του βιοτικού επιπέδου μεταξύ διαφόρων κρατών. Το μέγεθος της παραοικονομίας, για παράδειγμα, διαφέρει από χώρα σε χώρα, άρα και οι συγκρίσεις είναι προβληματικές. β. i) Τα κέρματα, ii) Τα χαρτονομίσματα, iii) Οι τραπεζικές επιταγές, iv) Οι πιστωτικές κάρτες Β2. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που επιβάλλουν τη διάκριση της ανάλυσης της οικονομικής θεωρίας σε μικροοικονομικό και μακροοικονομικό επίπεδο. Ο σπουδαιότερος είναι το σφάλμα σύνθεσης. Το σφάλμα σύνθεσης συμβαίνει, όταν δεχόμαστε ότι εκείνο το οποίο ισχύει για τα άτομα ισχύει αναγκαστικά και για το σύνολο της οικονομίας. Το σφάλμα σύνθεσης είναι σφάλμα λογικής. Παράδειγμα: Στη μικροοικονομική ανάλυση γίνεται δεκτό ότι,όταν μειωθεί ο εργατικός μισθός (που αποτελεί στοιχείο του κόστους παραγωγής), η ατομική επιχείρηση μπορεί να αυξήσει το κέρδος της, εφόσον η τιμή του παραγόμενου προϊόντος παραμένει σταθερή. Από μακροοικονομική άποψη το συμπέρασμα αυτό δεν είναι αναγκαία αποδεκτό, γιατί, αν μειωθούν οι μισθοί σε όλους τους κλάδους για όλη την οικονομία, θα μειωθεί η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, με συνέπεια τη μείωση της συνολικής ζήτησης και στη συνέχεια των τιμών, άρα και των κερδών των επιχειρήσεων. ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β3.α. Τα δάνεια εσωτερικού που συνάπτει το Δημόσιο προέρχονται από τρεις πηγές. Μια πηγή είναι η Κεντρική Τράπεζα, Μια δεύτερη πηγή είναι οι αποταμιεύσεις του κοινού. Μια τρίτη πηγή είναι το εμπορικό τραπεζικό σύστημα. β. Οι κοινωνικοί θεσμοί είναι: 1. Τα νοικοκυριά 2. Οι επιχειρήσεις 3. Τα εργατικά σωματεία 4. Το κράτος ΘΕΜΑ Γ 2 η ΟΜΑΔΑ Γ1. Πληθωρισμός κόστους. Η άποψη ότι ο πληθωρισμός είναι αποτέλεσμα υπερβάλλουσας ζήτησης δεν εξηγεί γιατί υπάρχει πληθωρισμός και σε περιόδους χαμηλής σχετικά ζήτησης, δηλαδή σε περιόδους ανεργίας και μείωσης του εισοδήματος. Ο πληθωρισμός κόστους τονίζει το ρόλο των εργατικών σωματείων και τη δύναμη των ολιγοπωλίων. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, τα εργατικά σωματεία ή, ορισμένα απ' αυτά έχουν αρκετή δύναμη, ώστε να μπορούν να πετυχαίνουν αυξήσεις των μισθών και ημερομισθίων, ακόμα και όταν υπάρχει ανεργία. Από τη μεριά τους τα μεγάλα μονοπώλια και ολιγοπώλια έχουν αρκετή δύναμη στην αγορά, ώστε να μεταβιβάζουν τις αυξήσεις του κόστους, που προκαλούνται από την αύξηση των εργατικών μισθών, στους αγοραστές αυξάνοντας την τιμή του προϊόντος. Πολλά, όμως, από τα προϊόντα αυτά αποτελούν πρώτη ύλη για την παραγωγή άλλων αγαθών, που σημαίνει αύξηση του κόστους και της τιμής τους. Κατ' αυτόν τον τρόπο η αρχική αύξηση του κόστους σε ορισμένους κλάδους διαχέεται σε ολόκληρη την οικονομία, με αποτέλεσμα, την αύξηση του γενικού επιπέδου των τιμών. Είναι φανερό ότι η παραπάνω διαδικασία μπορεί να ξεκινήσει τόσο από τα εργατικά σωματεία (αύξηση μισθών) όσο και από τις επιχειρήσεις (αύξηση κερδών). Στον πληθωρισμό κόστους ανήκει φυσικά και η περίπτωση που η αύξηση του κόστους προέρχεται από την αύξηση της τιμής ορισμένων βασικών πρώτων υλών και ενέργειας, κυρίως της τιμής του πετρελαίου. Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου που πέτυχαν κατά το 1973 και 1979 οι χώρες του ΟΠΕΚ (OPEC) είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα πληθωρισμού κόστους. Γ2. α. 1200 0 200 2, 0 0 500 500 5 B Γ 200 500 0 500 10 250 200 50 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

β.i) ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A 0 1200 A 80 Ψ=; 2 B 0 1200 2 160 1200 1040 A A' 80 0 Παρατηρούμε, λοιπόν πως όταν η οικονομία παράγει 80 μονάδες του το μέγιστο της ποσότητας του Ψ που μπορεί να παραχθεί είναι 1040 μονάδες, άρα ο συνδυασμός (Χ=80, Ψ=1040) είναι μέγιστος και βρίσκεται επί της Κ.Π.Δ.. ii) Β 0 Β 120 Ψ=; 5 Γ 200 500 0 5 0 900 ' 120 Παρατηρούμε, λοιπόν πως όταν η οικονομία παράγει 120 μονάδες του το μέγιστο της ποσότητας του Ψ που μπορεί να παραχθεί είναι 900 μονάδες, άρα ο συνδυασμός (Χ=120, Ψ=800) είναι εφικτός και βρίσκεται αριστερά της Κ.Π.Δ. iii) Γ 200 500 Γ 210 Ψ=; 10 Δ 250 0 500 10 500 400 210 200 Παρατηρούμε, από τον πίνακα πως όταν η οικονομία παράγει 210 μονάδες του το μέγιστο της ποσότητας του Ψ που μπορεί να παραχθεί είναι 400 μονάδες, άρα ο συνδυασμός (Χ=210, Ψ=500) είναι ανέφικτος και βρίσκεται δεξιά της Κ.Π.Δ.. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΘΕΜΑ Δ Δ1. Στο πρώτο στάδιο παραγωγής (Σιτάρι): Αξία πώλησης = Προστιθέμενη αξία = 10.000 Στο δεύτερο στάδιο παραγωγής (Αλευροβιομηχανία): Προστιθέμενη αξία = Αξία πώλησης 2 - Αξία πώλησης 1 =30.000-10.000=20.000 Στο Τρίτο στάδιο παραγωγής (Όμιλος φούρνων): Προστιθέμενη αξία = Αξία πώλησης 3 - Αξία πώλησης 2 =70.000-30.000=40.000 Το άθροισμα των προστιθέμενων αξιών όλων των σταδίων παραγωγής είναι ίσο με την αξία του τελικού προϊόντος, δηλαδή : 10.000+20.000+40.000=70.000 Στάδια Επεξεργασίας Αξία πώλησης Προστιθέμενη Αξία 1 ο στάδιο 10.000 10.000 2 ο στάδιο 30.000 20.000 3 ο στάδιο 70.000 40.000 ΣΥΝΟΛΟ 70.000 Δ2. 20 3 3 K 0(1 i) 10.000(1 ) 10.000 1, 2 10.000 1,728 17.280 Δ3. Όταν το ποσοστό ρευστών διαθεσίμων είναι 10%, η εμπορική τράπεζα μπορεί να δανείζει το 90% των καταθέσεων. Άρα: Από την κατάθεση του Δημήτρη Λ η τράπεζα δανείζει στην Στέλλα Μ: 20.000 90% = 18.000 Από την κατάθεση της Στέλλα Μ η τράπεζα δανείζει στον Γιώργο Γ: 18.000 90% = 16.200 Η ποσότητα του χρήματος που δημιούργησε η εμπορική τράπεζα είναι: 18.000 +16.200=34.200 Δ4. α. Ο φόρος που θα πληρώσει ο Νίκος Π θα είναι: 0 15 30 10. 000 20. 000 10. 000 0 3. 000 3. 000 6. 000 ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ β. Σύνολο φόρου εισοδήματος ποσοστό φόρου στο εισόδημα % = Σύνολο φορολογητέου εισοδήματος 6.000 = = 15% 40.000 Δ5.α. Εισόδημα Δαπάνη Φόρος Δαπάνης Νίκος Π 40.000 5.000 Ηλίας Κ 20.000 5.000 18 5.000 900 18 5.000 900 β. 900 Νίκος Π : Ποσοστό φόρου ά στο εισόδημα% = =2,25% 40.000 900 Ηλίας Κ: Ποσοστό φόρου ά στο εισόδημα% = =4,5% 20.000 Παρατηρούμε ότι για τον Ηλία Κ με εισόδημά 20.000 ευρώ, ο φόρος δαπάνης είναι το 4,5% του εισοδήματός του ενώ για τον ο Νίκο Π με εισόδημα 40.000 ευρώ, ο φόρος είναι το 2,25% του εισοδήματός του. Βλέπουμε λοιπόν ότι η αναλογία του φόρου μειώνεται, καθώς αυξάνεται το εισόδημα. Κατά συνέπεια, ο συνολικός φόρος είναι φθίνουσα αναλογία του εισοδήματος άρα ο φόρος αυτός είναι αντίστροφα προοδευτικός. ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ