ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Νομικό πρόσωπο. Ένωση προσώπων: Μέτοχοι. Σύνολο περιουσίας: Κεφάλαιο. Κεφαλαιουχική εταιρεία. Αδιάφορα τά πρόσωπα τών μετόχων. Δεν είναι, κατ ακριβολογίαν, εταιρεία. Σωματειακή μορφή. (Μη κερδοσκοπικό τό σωματείο κερδοσκοπική η ΑΕ). Οικονομική σημασία. Μεγάλες επιχειρήσεις που χρειάζονται μεγάλα κεφάλαια, που θα αντληθούν από ευρύ κοινό. Δυνατή όμως και σε μικρές επιχειρήσεις, με μετοχές συγκεντρωμένες σε λίγους. (Αυτό τό σύνηθες στήν Ελλάδα). Κατάχρηση τής μορφής σκάνδαλα. Βασικά χαρακτηριστικά: Ελευθέρως μεταβιβαστή η εταιρική ιδιότητα. Διοίκηση από τρίτο όργανο. Ευθύνη μετόχων εξαντλουμένη στήν κάλυψη τού κεφαλαίου. Εκτενής δημοσιότητα. Κρατική εποπτεία. ΙΔΡΥΣΗ 1) Καταστατικό. Σύμβαση μεταξύ ιδρυτών. Συμβολαιογραφικό έγγραφο (ΑΚ63, Ν2190/20,4 1). Περιεχόμενο καταστατικού: Επωνυμία. Από τό είδος τής επιχειρήσεως, συν «ανώνυμος εταιρεία». Μπορεί πάντως να περιέχεται και τό όνομα φυσικού προσώπου, ή η επωνυμία άλλης εμπορικής εταιρείας. (ν.2190,5). Πρόσωπα ιδρυτών. Σκοπός. Έδρα. Πραγματική/ καταστατική. (Υποκαταστήματα). Διάρκεια (πάντοτε ορισμένη, κατά κρατούσα, αλλά αμφίβολης ορθότητας γνώμη). Ύψος μετοχικού κεφαλαίου. Τρόπος καταβολής. Αριθμός και είδη μετοχών (αν προβλέπονται και προνομιούχες ή δεσμευμένες), ονομαστική αξία αυτών. Γενική συνέλευση και διοικητικό συμβούλιο. Συγκρότηση, σύγκληση, αρμοδιότητα. Ελεγκτές. Ισολογισμός και διάθεση κερδών. Δικαιώματα μετόχων. Λύση και εκκαθάριση. 2) Κάλυψη κεφαλαίου. Ελάχιστο 24.000 (ν.2190,8 2). (Πρόσφατη μείωση (από τίς 60.000), με τήν ΠΝΠ 12/12/2012).
3) Άδεια συστάσεως. Δεν απαιτείται πλέον, κατόπιν τής Ν3853/10,11, παρά μόνο για τράπεζες, ασφαλιστικές, χρηματιστηριακές, εισηγμένες και αθλητικές αε. Υποχρεωτική, κατόπιν ελέγχου νομιμότητας μόνο. 4) Δημοσίευση. Καταχώρηση στό Γ(ενικό) Ε(μπορικό) ΜΗ(τρώο) και στό Μ(ητρώο) Α(νωνύμων) (Εταιρειών) τού καταστατικού και τής αδείας συστάσεως (όπου απαιτείται). Κτήση νομικής προσωπικότητας. Δημοσίευση ανακοινώσεως, στό «Τ(εύχος) ΑΕ, ΕΠΕ και ΓΕΜΗ» τής Εφημερίδας τής Κυβερνήσεως. Ελλείψει τής τελευταίας δεν αντιτάσσονται στούς τρίτους καταχωρήσεις που αυτοί δεν γνώριζαν. Επί ασυμφωνίας ΜΑΕ και ΤΑΕ, η εταιρεία δεν μπορεί να επικαλεστεί τό πρώτο, ενώ οι τρίτοι επικαλούνται οποιοδήποτε. Ελαττώματα στήν ίδρυση Μετά τή δημοσίευση θεραπεία, εκτός από τίς εξής περιπτώσεις (4α 1): Έλλειψη συμβολαιογραφικού εγγράφου Σκοπός παράνομος ή αντίθετος με τή δημόσια τάξη Έλλειψη τής απαιτουμένης αδείας συστάσεως Έλλειψη προβλέψεως εταιρικού κεφαλαίου ή κεφάλαιο κάτω τού νομίμου Όλοι οι ιδρυτές ανίκανοι προς δικαιοπραξία Χωρεί και εκ τών υστέρων θεραπεία, με τροποποίηση τού καταστατικού, εκτός τής περιπτώσεως τής ακυρότητας λόγω ανικανότητας προς δικαιοπραξία. Η ακυρότης κηρύσσεται με δικαστική απόφαση και δεν θίγει τίς τυχόν ήδη ανειλημμένες υποχρεώσεις. Λοιπές διατάξεις τού καταστατικού που αντίκεινται στό νόμο θεωρούνται ως μη γεγραμμένες. Δεν εφαρμόζεται η ΑΚ181. ΑΕ υπό ίδρυση Προσωπική εταιρεία μεταξύ τών ιδρυτών, με σκοπό τήν ίδρυση τής ΑΕ. Οι εισφορές μεταβαίνουν αυτομάτως στήν ΑΕ μετά τήν ίδρυση. Τά έξοδα συστάσεως βαραίνουν τήν ΑΕ, εφόσον ανεγράφησαν, κατά προσέγγιση έστω, στό καταστατικό (2 2περ.β ). Λοιπές υποχρεώσεις που ανελήφθησαν στό όνομα τής υπό ίδρυση ΑΕ βαρύνουν τά ενεργήσαντα πρόσωπα, απεριορίστως και εις ολόκληρον. Αυτά παύουν να ευθύνονται, εφόσον, εντός τριμήνου από τής ιδρύσεως, αναλάβει τίς υποχρεώσεις η ΑΕ (με απόφαση δ.σ.). (ν.2190,7δ). ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μετοχικό κεφάλαιο εταιρική περιουσία. Δέσμευση τής δεύτερης (δεν επιτρέπεται διάθεση στούς μετόχους) κατά τό ποσό τού μετοχικού κεφαλαίου πλέον αποθεματικών. Τό επιπλέον αδέσμευτη περιουσία. Ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο 24.000. Καταβεβλημένο κατά τή σύσταση. (8 2) Διαιρείται σε μετοχές που διατίθενται σε τιμή όχι κατώτερη τής ονομαστικής τους αξίας (14 2). Αξία μετοχής: Ονομαστική, πραγματική, χρηματιστηριακή. Περιορισμοί κτήσεως ιδίων μετοχών. 15β, 16, 16α. Κάλυψη καταβολή. Καταβολή όχι μικρότερου τού ¼ τής ονομαστικής αξίας, συν τήν πλέον τού αρτίου διαφορά (12 2β). Εξόφληση εντός πενταετίας (12 2α). Εισφορά σε είδος. Εφόσον είναι δεκτική χρηματικής αποτίμησης (αποκλείεται εισφορά σε προσωπική εργασία) επιτρέπεται. Προϋποθέτει εκτίμηση από επιτροπή
εμπειρογνωμόνων, εκτός αν πρόκειται για κινητές αξίες ή αν έχει ήδη λάβει χώρα πρόσφατη αποτίμηση από κατάλληλο ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα. Η εκτίμηση από επιτροπή εμπειρογνωμόνων απαιτείται και επί πωλήσεων προς τήν εταιρεία από ιδρυτές ή μέλη δ.σ. (ή συγγενείς αυτών), ή μετόχους εκπροσωπούντες άνω τού 1/20 τού καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου, με τίμημα μεγαλύτερο τού 1/10 τού καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου. (10). ΟΡΓΑΝΑ: Γενική συνέλευση, διοικητικό συμβούλιο, (ελεγκτές). Α. ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ Ανώτατο όργανο. Αποκλειστική αρμοδιότητα για: Τροποποίηση καταστατικού (34). Π.χ. αυξομείωση κεφαλαίου (αλλά προβλέπεται αύξηση και χωρίς τροποπ. με εξουσιοδότηση στό δσ (13 1)), μεταβολή εθνικότητας, αντικειμένου, τρόπου διαθέσεως κερδών (29 3), πρόωρη λύση, αναβίωση, έκδοση προνομιούχων μετοχών. Εκλογή/ ανάκληση μελών δ.σ. και ελεγκτών. Διορισμός εκκαθαριστών. Έγκριση ισολογισμού. Διάθεση ετησίων κερδών (προβλέπεται και εξουσιοδότηση δ.σ.). Έκδοση ομολογιακού δανείου. Απαλλαγή μελών δ.σ. και ελεγκτών από ευθύνης αποζημιώσεως (35). Απαιτείται συναίνεσή της για συγκεκριμένες πράξεις/ συμβάσεις τής εταιρείας με μέλη δ.σ., διευθυντές, συγγενείς αυτών (10 3, 23 1, 23Α 2). Τό καταστατικό μπορεί να απαιτεί τή συναίνεσή της για συγκεκριμένες πράξεις δ.σ. Μπορεί να περιορίζει κατά περίπτωση τή διαχειριστική εξουσία τού δ.σ. Τακτική γενική συνέλευση: Σε τακτά χρονικά διαστήματα. Τουλάχιστον μία ανά εταιρική χρήση (25), για έγκριση λογαριασμών, διάθεση ετησίων κερδών, απαλλαγή μελών δ.σ. και ελεγκτών, εκλογή ελεγκτών. Έκτακτη γ.σ.: Για συγκεκριμένο θέμα, κατ αίτησιν μειοψηφίας, ελεγκτών, ή με πρωτοβουλία δ.σ. Καταστατική: Για αποφάσεις που παίρνονται με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Συγκαλείται από τό διοικητικό συμβούλιο. Τυπική διαδικασία: α) Δημοσίευση προσκλήσεως τών μετόχων και ημερησίας διατάξεως, κατά 26 1, 20 τουλάχιστον ημέρες πριν. β) Ανάρτηση πίνακα μετόχων με δικαίωμα ψήφου, κατά 27 2, 48 ώρες πριν. 24 ώρες πριν, για εισηγμένες. γ) Ενημέρωση τής αρμόδιας αρχής, 20 τουλάχιστον ημέρες πριν, κατά 26Α. (Μετά τή γενική συνέλευση απαιτείται εντός 20ημέρου υποβολή και τών πρακτικών αυτής στήν αρμόδια αρχή). δ) 5 μέρες πριν κατατίθενται στήν εταιρεία οι μετοχές (ή οι αποδείξεις καταθέσεως αυτών στό ΤΠ&Δ ή σε τράπεζα ή όπου ορίζει τό καταστατικό) όσων θέλουν να λάβουν μέρος. Αυτό δεν αφορά εισηγμένες, όπου για να συμμετάσχει κανείς στή συνέλευση θα πρέπει να εμφανίζεται ως μέτοχος στά αρχεία τηρήσεως τών κινητών αξιών τής εταιρείας 5 μέρες πριν τή συνέλευση και να περιέλθει η σχετική βεβαίωση στήν εταιρεία 3 τουλάχιστον ημέρες πριν τή συνέλευση. Μέτοχος που δεν
ανταποκρίθηκε στίς προϋποθέσεις αυτές, αποκλείεται τής συνελεύσεως, εκτός αν αποφασίσει να τόν δεχτεί η τελευταία. (28, 28Α). Δεν βλάπτει η έλλειψη τής προκαταρκτικής διαδικασίας, επί καθολικής γενικής συνελεύσεως, αν δεν αντιλέγει κανείς. Κάθε μέτοχος δικαιούται 10 μέρες πριν τή συνέλευση να λάβει τίς ετήσιες οικονομικές καταστάσεις και τίς εκθέσεις τού δ.σ. και τών ελεγκτών. 27 1. Οι μέτοχοι μπορούν στή γενική συνέλευση να αντιπροσωπεύονται από άλλους. Εξωεταιρικές συμφωνίες ψήφου ή συμμετοχής έχουν ενοχική ενέργεια, αλλά είναι άκυρες αν προσκρούουν στό άρθρο 59. Απαρτία. Συνήθης: 1/5 τού καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου. Αυξημένη: 2/3 αυτού. Πλειοψηφία. Συνήθης: 50% + 1 ψήφο. Αυξημένη: 2/3. Τό καταστατικό μπορεί να ορίζει αυξημένα ποσοστά απαρτίας και πλειοψηφίας. Για τή συνήθη όμως απαρτία και πλειοψηφία δεν μπορεί να απαιτεί περισσότερα από τά 2/3. (29, 31). Ελαττώματα αποφάσεων γ.σ. Άρθρα 35Α-35Γ. Ακυρότητα επί αποφάσεως κατά τό περιεχόμενο αντίθετης με τό νόμο ή τό καταστατικό, ή αν δεν υπήρξε πρόσκληση γ.σ. Η ακυρότητα αυτή προβάλλεται εντός έτους από όποιον έχει έννομο συμφέρον, εκτός αν από τήν απόφαση προκύπτει διαρκής παραβίαση τού νόμου, οπότε δεν υπάρχει προθεσμία. Ακυρωσία σε προβλήματα τής διαδικασίας λήψεως αποφάσεως. Αγωγή εντός τριμήνου. Ανυπόστατες οι αποφάσεις που ελήφθησαν με τίς ψήφους μη μετόχων. Β. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Όργανο διαχειρίσεως (και εκπροσωπήσεως). Μέλη δ.σ. οποιοιδήποτε, όχι κατ ανάγκην μέτοχοι. Υπάρχουν όμως ασυμβίβαστα για ορισμένους, όπως δικαστικούς, δικηγόρους, δημοσίους υπαλλήλους. Εντολοδόχοι, ή με σύμβαση εργασίας (μη εξηρτημένης). Εκλέγονται από τή γενική συνέλευση. Εξαιρέσεις: Τό πρώτο δ.σ. από τής ιδρύσεως ορίζεται από τό καταστατικό. Αντικατάσταση από τό δ.σ. μέλους που παραιτήθηκε, πέθανε, εξέπεσε, εφόσον προβλέπεται από τό καταστατικό. Προσωρινό δ.σ. από ΜΠρ, επί συγκρούσεως συμφερόντων ή ελλείψεως διοικήσεως. Τό καταστατικό μπορεί να ορίζει θέματα για τά οποία και τρίτα πρόσωπα ή συγκεκριμένα μέλη εκπροσωπούν τήν εταιρεία. 22. Τό καταστατικό μπορεί να προβλέπει ότι συγκεκριμένοι μέτοχοι διορίζουν μέλη δ.σ., μέχρι τού 1/3 αυτών. 18 3-5. Απώλεια ιδιότητας μέλους: Λήξη χρόνου θητείας, ανικανότης, ανάκληση από γ.σ. Αμοιβή.
Άμισθοι, αν δεν ορίζει σχετικά τό καταστατικό, ή δεν αποφασίσει η γ.σ. Τό καταστατικό μπορεί να προβλέπει ορισμένο ποσό αμοιβής ή να τό ορίσει η γ.σ. Τυχόν υπέρογκη αμοιβή που αποφασίστηκε από τή γ.σ. μπορεί να μειωθεί από τό δικαστήριο, εφόσον αντετάχθη σε αυτήν τό 1/10 τουλάχιστον τών μετόχων. Υποχρέωση πίστεως. Τήρηση απορρήτου. Όχι ανταγωνιστικές πράξεις. Συναλλαγές με τήν εταιρεία. 23Α. Δάνεια ή εγγυήσεις προς ιδρυτές, μέλη δ.σ., διευθυντές και συγγενείς μέχρι 3ου βαθμού ή συζύγους απαγορεύονται. Λοιπές συναλλαγές, εκτός τών ορίων τής συνήθους συναλλαγής με πελάτες τής εταιρείας προϋποθέτουν άδεια γ.σ., στήν οποία μπορεί να αντιταχθεί τό 1/3 τών μετόχων. Σύνθεση, λήψη αποφάσεων. Τό καταστατικό ορίζει αριθμό μελών, όχι μικρότερο τών 3. Απαρτία αν παρίστανται οι μισοί επί τού συνόλου, τουλάχιστον 3. (Τό καταστατικό μπορεί να απαιτεί περισσοτέρους). Απόλυτη πλειοψηφία τουλάχιστον, για τή λήψη αποφάσεως. Μπορεί να απαιτείται κατά περίπτωση αυξημένη πλειοψηφία, από νόμο ή τό καταστατικό. Εκπροσώπηση συλλογική: Τόσα μέλη όσα απαιτούνται για τή λήψη τής σχετικής αποφάσεως. Τό καταστατικό μπορεί να ορίζει διαφορετικά και σύμπραξη όλων ή και ατομική εκπροσώπηση. Μπορεί να ορίζει και αρμοδιότητες ανά πρόσωπο, όπως και να αναθέτει σε τρίτους. Έναντι τρίτων η εκπροσωπευτική εξουσία δεν περιορίζεται. Ούτε από τόν σκοπό (εκτός αν ο τρίτος γνώριζε ή ώφειλε να γνωρίζει τήν υπέρβαση), ούτε από τό καταστατικό, ούτε από τή γ.σ. Υπέρβαση τής διαχειριστικής εξουσίας συνεπάγεται ευθύνη απλώς τών συμβούλων προς τήν εταιρεία. Ευθύνη μελών δ.σ. 22Α Αποζημίωση εταιρείας επί πλημμελούς εκπληρώσεως καθηκόντων. Ευθύνη για κάθε πταίσμα. Απαλλαγή αν αποδείξει ότι κατέβαλε τήν επιμέλεια συνετού επιχειρηματία. Εταιρική αγωγή. 22Β. Ασκείται από τό δ.σ., με πρωτοβουλία δική του, ή απόφαση γ.σ., ή κατ αίτησιν μετόχων που έχουν καταβάλει τό 1/3 τουλάχιστον τού μετοχικού κεφαλαίου και που ήταν ήδη μέτοχοι 3 μήνες προ τής αιτήσεως. Απαλλαγή με απόφαση γ.σ., 2 τουλάχιστον χρόνια μετά τή γένεση τής αξιώσεως, και εφόσον δεν αντιτίθεται 1/4 τών εκπροσωπουμένων μετόχων. Ποινική ευθύνη. 54επ.