climate.wwf.gr Αχιλλέας Πληθάρας Υπεύθυνος εκστρατειών WWF Ελλάς
Στοχεύοντας με ΑΠΕ σε μια οικονομία χαμηλής έντασης Αιολική ενέργεια άνθρακα Αποφεύγοντας τους σκοπέλους και τις παγίδες Προδημοσίευση 37.60 37.80 38.00 38.20 38.40 38.60 38.80 39.00 max length of dry spell (<1 mm) 23.20 23.60 24.00 24.40 39.00 38.80 38.60 38.40 38.20 38.00 37.80 37.60 37.60 37.80 38.00 38.20 38.40 38.60 38.80 39.00 Nb of days with extreme fire risk (FWI>30) 23.20 23.60 24.00 24.40 39.00 38.80 38.60 38.40 38.20 38.00 37.80 37.60 23.20 23.60 24.00 24.40 23.20 23.60 24.00 24.40 mean future - mean control mean future - mean control -19.30-10.33-1.36 7.62 16.59 25.56 34.53-4.07 0.74 5.54 10.35 15.16 19.96 24.77 Η Εύβοια του 2020-2050: Αύξηση των καυτών ημερών (Θ>35οC) κατά 15 ημέρες Αύξηση των ημερών με αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιάς κατά 15 ημέρες
Πλαίσιο Το ενεργειακό μίγμα της χώρας απέχει από να χαρακτηριστεί ιδανικό Οι πολιτικές για την ενέργεια διαχρονικά απέτυχαν Στόχος του WWF Ελλάς δεν είναι ο σχολιασμός των παθογενειών, αλλά η παροχή προτάσεων για το μέλλον
Συνθήκες χάραξης της ενεργειακής πολιτικής Κάλυψη αναγκών Ενεργειακή ανεξαρτησία Περιβαλλοντική προστασία σε τοπικό επίπεδο Τήρηση των δεσμεύσεων για την μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου Μακροπρόθεσμος σχεδιασμός για τα επόμενα τουλάχιστον 30-40 χρόνια (όσα και ο ελάχιστος χρόνος ζωής νέων θερμικών μονάδων)
Δεσμεύσεις της Ελλάδας Μείωση των εκπομπών μέσα από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών κατά 21% έως το 2020 (σε σχέση με τα επίπεδα του 2005) Μείωση εκπομπών κατά 4% στους τομείς εκτός εμπορίας ρύπων Συμμετοχή ΑΠΕ κατά 18% στην τελική κατανάλωση ενέργειας Πλήρης δημοπράτηση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από την ηλεκτροπαραγωγή
Οι τελευταίες (θετικές) εξελίξεις Εκτός ενεργειακού μίγματος λιθάνθρακας και πυρηνικά Εξαγγελία προγραμμάτων για εξοικονόμηση σε νοικοκυριά και αντικατάσταση ενεργοβόρων συσκευών Διαβούλευση για αξιοποίηση ΕΣΠΑ σε πράσινα έργα Προσπάθειες για απεμπλοκή επενδύσεων ΑΠΕ και άρση εμποδίων για φ/β στις κατοικίες Εφαρμογή (επιτέλους;) Οδηγίας 2002/91 για την απόδοση των κτιρίων Θετικές πρωτοβουλίες, που πρέπει να προχωρήσουν ακόμα περισσότερο (Πράσινο πακέτο ανάκαμψης της οικονομίας)
Μια επιτακτική ερώτηση Είναι η Ελλάδα σε θέση να ανταποκριθεί εγκαίρως στην ανάγκη άμεσης μείωσης των εκπομπών, και ταυτόχρονα να ικανοποιήσει τις ενεργειακές και αναπτυξιακές της ανάγκες;
Λύσεις για την κλιματική αλλαγή Προσπαθήσαμε να δώσουμε απάντηση με τη νέα επιστημονική έκθεση του WWF Ελλάς: «Λύσεις για την κλιματική αλλαγή: όραμα Μακροχρόνιος βιωσιμότητας ενεργειακός για την σχεδιασμός Ελλάδα του 2050» Όραμα βιωσιμότητας για την Ελλάδα του 2050 Μέσα από την έγκαιρη λήψη μέτρων σε όλους τους τομείς, η Ελλάδα μπορεί να μειώσει τις εκπομπές της κατά 67% έως το 2050, ή μεσοπρόθεσμα κατά 2% έως το 2020 Μείωση των εκπομπών, παράλληλα με την οικονομική ανάπτυξη Βασική παραδοχή: αύξηση ΑΕΠ κατά 3% ετησίως έως το 2020, και 1,5% από το 2020 έως το 2050
Όραμα στην ηλεκτροπαραγωγή Η ηλεκτροπαραγωγή μπορεί να αλλάξει πρόσωπο Αδιαπραγμάτευτη συνθήκη, ο περιορισμός της κατανάλωσης ηλεκτρισμού στις 69.000 GWh το 2020, και στις 73.000 GWh το 2050 Συνάδει με το στόχο 20% της ΕΕ και μπορεί να επιτευχθεί με μέτρα διαχείρισης της ζήτησης Για περισσότερες πληροφορίες δείτε την επιστημονική έκθεση του WWF Ελλάς, http://climate.wwf.gr
Ενεργειακό μείγμα 80,00 70,00 60,00 50,00 TWh 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 2005 2020 2050 Λιγνίτης Φυσικό αέριο Πετρέλαιο Υδροηλεκτρικά ΑΠΕ
Ανεξάντλητη ενέργεια 40 35 30 25 TWh 20 15 10 05 00 2005 2020 2050 Αιολικά
Ανεξάντλητη ενέργεια 40 35 30 25 TWh 20 15 10 05 00 2005 2020 2050 Αιολικά Βιομάζα
Ανεξάντλητη ενέργεια 40 35 30 25 TWh 20 15 10 05 00 2005 2020 2050 Αιολικά Βιομάζα Γεωθερμία
Ανεξάντλητη ενέργεια 40 35 30 25 TWh 20 15 10 05 00 2005 2020 2050 Αιολικά Βιομάζα Γεωθερμία Θερμικά ηλιακά
Ανεξάντλητη ενέργεια 40 35 30 25 TWh 20 15 10 05 00 2005 2020 2050 Αιολικά Βιομάζα Γεωθερμία Θερμικά ηλιακά Φωτοβολταϊκά
Ανεξάντλητη ενέργεια 40 35 30 25 TWh 20 15 10 05 00 2005 2020 2050 Αιολικά Βιομάζα Γεωθερμία Θερμικά ηλιακά Φωτοβολταϊκά Κυματική
Καθαρή ηλεκτροπαραγωγή Η Ελλάδα καλύπτει τις ανάγκες της σε ηλεκτρισμό, κάνοντας πράξη την εξοικονόμηση ενέργειας και τις δεσμεύσεις της Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου μειώνονται από 58 εκ. τόνους CO2 τo 2005, σε 48 εκ. τόνους το 2020 και σε μόλις 3 εκ. τόνους το 2050, κάνοντας εφικτή την μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλής έντασης άνθρακα Η αιολική ενέργεια θα αποτελέσει την αιχμή του δόρατος των προσπαθειών
Αιολικά σήμερα Μόλις 1000 MW Γραφειοκρατία Αναίτιες αντιδράσεις εκ μέρους μερίδας πολιτών Έλλειψη στρατηγικού στόχου (που, πόσο, πως) Κακές πρακτικές εκ μέρους μερίδας επενδυτών (πχ. Σέριφος κτλ)
Ο μεγάλος μύθος «Κάθε περιοχή της Ελλάδας μπορεί και πρέπει να αξιοποιηθεί για τουριστικές και οικιστικές υποδομές» Άρση των ψευδαισθήσεων, με κατάλληλη ενημέρωση των πολιτών για τα οφέλη των ΑΠΕ σε θέσεις εργασίας, υγεία, περιβάλλον, ανταποδοτικά οφέλη Όμως, το ειδικό χωροταξικό για τον τουρισμό και η νομιμοποίηση της εκτός σχεδίου δόμησης δεν βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση
Ο δεύτερος μεγάλος μύθος «Οι ΑΠΕ είναι απόλυτα φιλικές προς το περιβάλλον και άρα θα πρέπει να περιοριστεί η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης» Οι ΑΠΕ είναι όντως απόλυτα φιλικές προς το περιβάλλον Και επειδή είναι έτσι, απαιτείται μια καλή και διάφανη περιβαλλοντική αδειοδότηση Αντιθέτως, κάθε προσπάθεια παράκαμψης των περιβαλλοντικών νόμων, δίδει αντεπιχειρήματα στους πολέμιους των ΑΠΕ, ανοίγει το δρόμο για μερικές κακές επενδύσεις π.χ. μεγάλα φράγματα, ενδυναμώνει την καχυποψία μεταξύ των τοπικών κοινωνιών, και κάνει τις επενδύσεις ευάλωτες ενώπιον του ΣτΕ
Βήματα εμπρός Στην σημερινή μετέωρη προώθηση των ΑΠΕ, και ιδιαίτερα της αιολικής ενέργειας, μερίδιο ευθύνης έχουμε όλοι: Πολιτεία, πολίτες, περιβαλλοντικές οργανώσεις, επενδυτές Μπορούμε να κατηγορούμε αλλήλους ή μπορούμε να προχωρήσουμε έστω και σήμερα
Προτάσεις -I Δημιουργία one-stop-shop για την αδειοδότηση έργων ΑΠΕ, που θα στελεχώνεται από καταρτισμένα στελέχη όλων τωνσχετιζόμενωνυπουργείωνκαιφορέων, θα λαμβάνει υπόψη τις πρόνοιες του ειδικού χωροταξικού και θα έχει την εποπτεία για την ορθή κατανομή των έργων ΑΠΕ στην επικράτεια Αύξηση του ανταποδοτικού τέλους που κατευθύνεται προς τις τοπικές κοινωνίες σε 4% τουλάχιστον, με υποχρέωση για κατεύθυνση των πόρων σε επιλέξιμες δαπάνες που θα αφορούν κυρίως πράσινα έργα σε ΕΞΕ, μεταφορές κτλ.
Προτάσεις -II Άμεση παροχή κατευθυντήριων οδηγιών για α) μελέτες ορνιθοπανίδας, β) κατασκευή υδροηλεκτρικών, Διασφάλιση περιβαλλοντικής αδειοδότησης υψηλής ποιότητας Θεσμοθέτηση υποχρεωτικών διαδικασιών a priori διαβούλευσης επενδυτών και τοπικών κοινωνιών, αντί της σημερινής a posteriori ανακοινώσεων για την υλοποίηση έργων Έρευνα σκοπιμότητας και βιωσιμότητας για αιολικά off-shore, λαμβάνοντας υπόψη τις πρόνοιες ασφάλειας του περιβάλλοντος και τις ναυσιπλοΐας
Προτάσεις - III Δημιουργία ολοκληρωμένου συστήματος πρόβλεψης της συμμετοχής ΑΠΕ στο μείγμα (με στοχαστικά μοντέλα πρόβλεψης καιρικών συνθηκών και ζήτησης) Διόρθωση των στρεβλώσεων του ειδικού χωροταξικού ΑΠΕ (π.χ. αποκλεισμός εκτάσεων υψηλής παραγωγικότητας και λατομικών δραστηριοτήτων) Άμεση βελτίωση των δικτύων για την υποδοχή της μέγιστης ισχύος ΑΠΕ (παράλληλα με έργα αποθήκευσης ενέργειας π.χ. υβριδικά, ηλιακά θερμικά) Διασύνδεση των νησιών του Αιγαίου και βελτίωση διασύνδεσης με τις βαλκανικές χώρες
Και επιπλέον Θέσπιση νόμου για υποχρεωτική συμμετοχή ΑΠΕ στις κατοικίες και τα ξενοδοχεία (στα πρότυπα της Ισπανίας) Παράλληλες δράσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας σε όλους τους τομείς, με επαρκή παροχή κινήτρων και κατεύθυνση πόρων ΕΣΠΑ Μεγάλο πρόγραμμα ευαισθητοποίησης, κυρίως στα νησιά του Αιγαίου Αλλαγές στο ειδικό χωροταξικό τουρισμού Ξεκάθαρη πολιτική βούληση για ένα πράσινο new deal
Αν όχι ΑΠΕ, τότε τι; Αύξηση εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα Βλάβες στην υγεία και το περιβάλλον Αδυναμία υλοποίησης των δεσμεύσεων για μείωσητωνεκπομπώνκαιαπε Καταβολή τιμήματος μέσα από το σύστημα εμπορίας ρύπων, χωρίς κανένα όφελος Μια χαμένη ευκαιρία για αναζωογόνηση της οικονομίας, της έρευνας και ανάπτυξης, την παραγωγή τεχνολογίας και τεχνογνωσίας
Εν κατακλείδι Το «Όραμα βιωσιμότητας για την Ελλάδα του 2050» υπάρχει. Η Ελλάδαμπορείνα: Καλύψει όλες τις ενεργειακές της ανάγκες Συνεχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμό 3% έως το 2020, και 1,5% από το 2020 έως το 2050 Μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά 67% έως το 2050, σε σχέση με το έτος βάσης 1990, καλύπτοντας έτσι τις δεσμεύσεις της Η μέγιστη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, και ιδιαίτερα των αιολικών, είναι το κλειδί της επιτυχίας
Ώρα για δράση, λοιπόν climate.wwf.gr