Μήνυμα από τη Φουκουσίμα: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι το μέλλον!

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μήνυμα από τη Φουκουσίμα: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι το μέλλον!"

Πολωνα Μιχαηλίδης
9 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Μήνυμα από τη Φουκουσίμα: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι το μέλλον! Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι μία βιώσιμη λύση για να αντικατασταθούν οι επικίνδυνοι και πανάκριβοι πυρηνικοί και ανθρακικοί σταθμοί σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η πυρηνική καταστροφή στη Φουκουσίμα το Μάρτιο του 2011, για άλλη μία φορά εξέθεσε τους εγγενείς κινδύνους των πυρηνικών σταθμών αλλά και του παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος εν γένει. Η τήξη των τριών αντιδραστήρων στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα, που ακολούθησε το σεισμό και το τσουνάμι στην ανατολική ακτή της Ιαπωνίας, προκλήθηκε από την αποτυχία των θεσμών και των οργανισμών που υποτίθεται ότι ήταν αρμόδιοι για την προστασία των κατοίκων από πυρηνικά ατυχήματα. Τέτοιου είδους αποτυχίες ήταν η κύρια αιτία όλων των παλαιότερων πυρηνικών ατυχημάτων, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μεγάλων ατυχημάτων στο Three Mile Island των ΗΠΑ και το Τσερνόμπιλ της Ουκρανίας. Αντίστοιχα περιστατικά αποτυχίας έχουν επαναληφθεί σε πολλές χώρες με αντιδραστήρες, θέτοντας εκατομμύρια ζωές σε κίνδυνο. Η Φουκουσίμα αποτελεί ένα προειδοποιητικό μήνυμα για τον υπόλοιπο πλανήτη. Ο μόνος τρόπος να διασφαλίσουμε ότι ένα τέτοιο ατύχημα δεν θα ξανασυμβεί, είναι να εγκαταλείψουμε τις βρώμικες πηγές ενέργειας (όπως τα πυρηνικά και ο άνθρακας) και να στραφούμε σε ένα μονοπάτι που οδηγεί σε 100% ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ που στηρίζεται στην πιο αποδοτική χρήση ενέργειας. Στο δρόμο αυτό, η λειτουργία μονάδων παραγωγής ενέργειας από πυρηνικά και άνθρακα αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο για τεχνικούς και οικονομικούς λόγους στην υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ και τη μετάβαση σε ένα ασφαλές και καθαρό μέλλον. ΠΡΟΣ ΕΝΑΝ ΠΛΑΝΗΤΗ 100% ΑΠΕ Η νέα εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ ιδίως αιολικής και ηλιακής ενέργειας είναι κατά μία τάξη μεγέθους μεγαλύτερη σε σύγκριση με τη νέα εγκατεστημένη πυρηνική ισχύ, εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία. Στην πραγματικότητα η συνολική εγκατεστημένη πυρηνική ισχύς βρίσκεται σε διαρκή πτώση. Για παράδειγμα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, περισσότερα από 6.000MW πυρηνικής ισχύος αποσύρθηκαν το 2011 και μόλις 311MW συνδέθηκαν στο δίκτυο. Την ίδια περίοδο, περισσότερα από MW ηλιακής και αιολικής ισχύος εγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη.

Η πυρηνική καταστροφή στη Φουκουσίμα το Μάρτιο του 2011, για άλλη μία φορά εξέθεσε τους εγγενείς κινδύνους των πυρηνικών σταθμών αλλά και του παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος εν γένει.

2 Σχήμα 1 Νέα εγκατεστημένη ισχύς (MW) στην Ευρώπη ανά τεχνολογία το 2011 Πηγή: EWEA 2012 Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι επίσης ενθαρρυντική. Μόνο το 2011 εγκαταστάθηκαν 311MW αιολικής και 426MW ηλιακής ενέργειας, ξεπερνώντας συνολικά τα MW και σημειώνοντας αύξηση κατά σχεδόν 48% σε σύγκριση με το 2010! Η Ενεργειακή Επανάσταση δείχνει ότι οι ΑΠΕ μπορούν να καλύψουν το 38% της παγκόσμιας ηλεκτροπαραγωγής έως το 2020 και το 95% έως το Η ανάπτυξη των ΑΠΕ τα τελευταία 25 χρόνια, δεν έχει προηγούμενο. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, διατηρούν διψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης από το Κανένα άλλο τμήμα του ενεργειακού τομέα δεν έχει αναπτυχθεί τόσο γρήγορα. Η αιολική ενέργεια είναι η πιο οικονομική νέα ενεργειακή τεχνολογία, χάρη στα συνεχώς μειωμένα κόστη εγκατάστασης, τα μηδενικά κόστη καυσίμου και το μικρό χρόνο κατασκευής που δεν ξεπερνά το ένα έτος, σε σύγκριση με τις πολυετείς κατασκευές των ανθρακικών και πυρηνικών σταθμών. Σύμφωνα με την Ενεργειακή Επανάσταση, ο συνδυασμός ΑΠΕ και εξοικονόμησης ενέργειας μπορεί να οδηγήσει σε απόσυρση το 90% των πυρηνικών και ανθρακικών σταθμών παγκοσμίως έως το 2050 στους τομείς της ηλεκτροπαραγωγής και της θερμότητας. Αντίστοιχα, στον τομέα των μεταφορών η χρήση ορυκτών καυσίμων μπορεί να περιοριστεί σε περίπου 30% έως το Κάθε χώρα μπορεί να δημιουργήσει ένα γηγενές, τοπικά παραγόμενο και αποκεντρωμένο σύστημα παραγωγής ενέργειας που εξοικονομεί πόρους από τις αγορές εισαγόμενης ενέργειας. Καθώς οι ΑΠΕ δεν έχουν κόστη καυσίμου, μπορούν να εξοικονομηθούν 282 δις δολάρια το χρόνο έως το 2030 και περίπου 964 δις δολάρια ετησίως για την περίοδο , σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Ενεργειακή Επανάσταση δείχνει ότι οι ΑΠΕ μπορούν να καλύψουν το 38% της παγκόσμιας ηλεκτροπαραγωγής έως το 2020 και το 95% έως το 2050.

3 Μερικά παραδείγματα της επιτυχίας των ΑΠΕ: Οι επενδύσεις σε ΑΠΕ παγκοσμίως ανήλθαν σε 260 δις δολάρια το 2011, σημειώνοντας αύξηση 5% σε σύγκριση με το Η αιολική ενέργεια στην Ισπανία είναι πλέον η τρίτη μεγαλύτερη πηγή ηλεκτροπαραγωγής το 2009 ξεπερνώντας τον άνθρακα. Το 2010, η Κίνα εγκαθιστούσε μία ανεμογεννήτρια κάθε μία ώρα. Οι ΑΠΕ κάλυψαν το 71,3% των νέων εγκαταστάσεων το Αυτό αντιστοιχεί σε MW επί συνόλου MW Η εγκατεστημένη ισχύς αιολικής και ηλιακής ενέργειας στην Ελλάδα το 2011, αυξήθηκε κατά 48% σε σύγκριση με το ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ Το πυρηνικό λόμπι συχνά ισχυρίζεται ότι η πυρηνική ενέργεια είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών. Πρόκειται για ένα θεμελιωδώς λανθασμένο επιχείρημα, τόσο για τεχνικούς όσο και οικονομικούς λόγους. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, 1 στο ανεδαφικό σενάριο, κατά το οποίο οι πυρηνικοί σταθμοί θα τετραπλασιάζονταν έως το 2050 (δηλαδή αν κατασκευάζαμε έναν καινούργιο αντιδραστήρα κάθε εβδομάδα από σήμερα μέχρι τα μέσα του αιώνα), αυτό θα οδηγούσε σε μείωση των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά μόλις 6% και μάλιστα μετά το 2020, δηλαδή πολύ μετά το χρονικό όριο που έχει θέσει η επιστημονική κοινότητα για την αποτελεσματική καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών. Το κόστος δε ενός τέτοιου εγχειρήματος θα ξεπερνούσε τα 10 τρις δολάρια, χρήματα που θα αφαιρούνταν από την ανάπτυξη των καθαρών πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας. Σχήμα 2 Οι βασικές τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής και το δυναμικό μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050, σύμφωνα με το σενάριο Blue Map της Διεθνούς Υπηρεσίες Ενέργειας, Πηγή: ΙΕΑ 1

Οι ΑΠΕ κάλυψαν το 71,3% των νέων εγκαταστάσεων το 2011. Αυτό αντιστοιχεί σε 32.043MW επί συνόλου 44.

4 ΒΡΩΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΑΠΕ: ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΔΥΣΚΑΜΠΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΒΑΣΗΣ Η κατεύθυνση πολύτιμων κεφαλαίων προς την ανάπτυξη πυρηνικών και ανθρακικών σταθμών εις βάρος της προώθησης των ΑΠΕ και της εξοικονόμησης ενέργειας, είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Εξίσου σημαντικά, ένα βασικό πρόβλημα των πυρηνικών και ανθρακικών σταθμών είναι η ανάγκη τους να λειτουργούν συνεχόμενα, παράγοντας αδιάλειπτα ενέργεια (φορτίο βάσης, baseload). Η βιομηχανία άνθρακα και πυρηνικών, προβάλλουν αυτό το χαρακτηριστικό ως πλεονέκτημα. Στην πραγματικότητα όμως ισχύει το αντίθετο για τρεις βασικούς λόγους. Πρώτον, η παραγωγή ενέργειας σε μόνιμη βάση ανεξάρτητα δηλαδή από την πραγματική ζήτηση ανά δεδομένη χρονική στιγμή είναι αναγκαία ώστε να μειώνονται τα κόστη που συνδέονται με την παραγωγή ενέργειας. Επομένως η λογική του φορτίου βάσης όσο περισσότερο, τόσο φθηνότερα είναι ένα ζήτημα περισσότερο οικονομικής, παρά τεχνικής φύσης που απέχει από τη λογική της έξυπνης και αποδοτικής χρήσης της ενέργειας. Δεύτερον, σε αντίθεση με τις σύγχρονες μονάδες αερίου οι οποίες μπορούν να ανταποκριθούν μέσα σε δευτερόλεπτα στη διακύμανση της ζήτησης ενέργειας, οι πυρηνικοί και ανθρακικοί σταθμοί δεν μπορούν να αυξομειώσουν εύκολα την ωφέλιμη ισχύ προς το δίκτυο, έχουν δηλαδή δύσκαμπτη παραγωγή, με αποτέλεσμα την υποχρεωτική διακοπή λειτουργίας αιολικών πάρκων ώστε να δοθεί προτεραιότητα στην ανελαστική ηλεκτροπαραγωγή από πυρηνικούς σταθμούς και σταθμούς καύσης άνθρακα. Πρόκειται για ένα θεμελιώδες περιβαλλοντικό και οικονομικό λάθος! Τρίτον, το σημερινό γερασμένο ευρωπαϊκό δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχει κατασκευαστεί πριν από δεκαετίες και εξυπηρετεί τη φιλοσοφία της μη αποδοτικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από μεγάλες δύσκαμπτες μονάδες βάσης σε συγκεκριμένα ενεργειακά κέντρα. Σχήμα 3 Η κατάσταση σήμερα: δίνεται προτεραιότητα στις μονάδες βάσεις (μπλε πεδίο: πυρηνικά, άνθρακας) και οι ΑΠΕ (πράσινο πεδίο) αναγκάζονται να τίθενται εκτός λειτουργίας όταν υπερβαίνουν την καμπύλη ζήτησης. Σε αυτήν την περίπτωση η διείσδυση ΑΠΕ σε ποσοστό πάνω από 50% είναι πρακτικά αδύνατη (Πηγή: Greenpeace Battle Of The Grids)

Εξίσου σημαντικά, ένα βασικό πρόβλημα των πυρηνικών και ανθρακικών σταθμών είναι η ανάγκη τους να λειτουργούν συνεχόμενα, παράγοντας αδιάλειπτα ενέργεια (φορτίο βάσης, baseload).

5 Εξαιτίας των παραπάνω, σήμερα υπάρχουν σοβαροί τεχνικοί περιορισμοί στη διείσδυση των ΑΠΕ στο δίκτυο σε ποσοστά μεγαλύτερα από 45 50%. Σήμερα έχουμε φτάσει στο κρίσιμο σημείο, στο οποίο θα πρέπει ταυτόχρονα να αποσύρονται οι δύσκαμπτες μονάδες βάσεις και να προωθούνται οι απαραίτητες αλλαγές και αναβαθμίσεις των δικτύων για να εξυπηρετήσουν τη μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ. Ήδη τις ανησυχίες για την κατάλληλη ανάπτυξη των δικτύων ώστε να εξυπηρετούν τις ΑΠΕ συμμερίζεται και ο πλέον αρμόδιος φορέας, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ENTSO E). 2 Αυτό αποτελεί μονόδρομο, τόσο για την εξοικονόμηση δισεκατομμυρίων από τη μείωση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων, όσο και για την επίτευξη των κλιματικών στόχων. Για την ακρίβεια, έως το 2030 θα πρέπει να έχει αποσυρθεί το 90% των δύσκαμπτων μονάδων βάσης, εφόσον θέλουμε να πετύχουμε με τον πιο οικονομικό τρόπο 100% καθαρή ενέργεια στην ηλεκτροπαραγωγή ως τα μέσα του αιώνα. Σε αυτήν την περίπτωση, η φιλοσοφία του νέου μοντέλου ηλεκτροπαραγωγής θα πρέπει να έχει την παρακάτω μορφή, προκειμένου να ανταποκρίνεται στη ζήτηση παρέχοντας απόλυτη προτεραιότητα στις μη ελεγχόμενες ΑΠΕ (αιολικά, φωτοβολταϊκά) και αξιοποιώντας ευέλικτες μονάδες βάσης, όπως είναι οι ελεγχόμενες ΑΠΕ (γεωθερμία, βιομάζα, ηλιοθερμικά, υδροηλεκτρικά) για τη σταθεροποίηση του δικτύου. Σχήμα 4 Η λύση: το μελλοντικό σύστημα ηλεκτροπαραγωγής με τη χρήση ευέλικτων δικτύων και την αποδοτική χρήση ενέργειας, θα καλύπτει τη ζήτηση δίνοντας απόλυτη προτεραιότητα στις μη ελεγχόμενες ΑΠΕ (αιολικά, Φ/Β) και θα σταθεροποιεί το δίκτυο με τη χρήση ευέλικτων μονάδων βάσης (γεωθερμία, βιομάζα, ηλιοθερμικά, υδροηλεκτρικά). Σε αυτήν την περίπτωση, η χρήση δύσκαμπτων μονάδων βάσης όπως πυρηνικά ή άνθρακας είναι οικονομικά ασύμφορη ή τεχνικά αδύνατη Συνεπώς, όσο περισσότερο επενδύουμε στην ανάπτυξη δύσκαμπτων μονάδων βάσης, όπως οι πυρηνικοί και ανθρακικοί σταθμοί, τόσο εμποδίζουμε την ανάπτυξη των ΑΠΕ και την αποδοτική χρήση της ενέργειας και τόσο απομακρυνόμαστε από ένα καθαρό και ασφαλές μέλλον, χωρίς την απειλή των κλιματικών αλλαγών. 2

εξυπηρετήσουν τη μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ.

Σχετικά έγγραφα

ενεργειακή επανάσταση ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

ενεργειακή επανάσταση ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ενεργειακή επανάσταση 3 ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Ενεργειακή Επανάσταση Τεχνική έκθεση που δείχνει τον τρόπο με τον οποίον εξασφαλίζεται ενεργειακή επάρκεια παγκοσμίως