ΑΣΗΜΙΝΑ ΣΚΟΝΔΡΑ Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αν ο άνθρωπος λάβει την ορθή παιδεία, μέσα του ξυπνάει η δύναμη και η θέληση να αναπτυχθεί και να γίνει το θεϊκότερο και ημερότερο ζώο. Αν δεν τύχει, όμως, καλής και επιμελούς παιδείας, γίνεται το πιο άγριο από όλα όσα γεννάει η γη. Αυτά είναι λόγια του Πλάτωνα. Ως Ελληνίδες και ως Έλληνες, λοιπόν, οφείλουμε στην πράξη -διότι στα λόγια το λέμε έτσι και αλλιώς- να αποδείξουμε ότι η σωστή παιδεία αποτελεί την απαρχή όλων, όχι μόνο των γνώσεων, αλλά και της συμπεριφοράς, της αγωγής και της ηθικής. Υπάρχει έστω ένας εξ ημών που να διαφωνεί με την υποχρέωσή μας να θωρακίσουμε αλλά και να βελτιώσουμε το θεσμό της δημόσιας παιδείας; Νομίζω πως όχι. Αυτό ακριβώς προσπαθεί να διασφαλίσει το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα, αγαπητοί συνάδελφοι. Ακούστηκαν διάφορες απόψεις. Όμως, θεωρώ ότι υπήρξε καθολική παραδοχή ότι στην Ελλάδα υπάρχει σοβαρό κενό στο ζήτημα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου. Για να ακριβολογούμε, είμαστε η μοναδική χώρα του δυτικού κόσμου στην οποία δεν υφίσταται η έννοια της αξιολόγησης, που για άλλες οργανωμένες κοινωνίες θεωρείται αυτονόητη. Βεβαίως, δεν αναφέρομαι σε αξιολόγηση εκπαιδευτικών με τη στρεβλή ερμηνεία την οποία θέλουν να αποδώσουν οι κομματικές παρατάξεις που αντιδρούν
εντόνως σε αυτήν τη μεταρρύθμιση. Ακούσαμε για παράδειγμα το ΣΥΡΙΖΑ να ισχυρίζεται ότι η διαδικασία της αξιολόγησης στοχεύει στην απόλυση χιλιάδων εκπαιδευτικών και στην καθήλωση των μισθών τους. Η απάντηση που δίνουμε είναι ξεκάθαρη. Στόχος μας είναι η βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης, η ορθολογική διαχείριση των πόρων, η κατάλληλη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και η υποστήριξη της επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών, αλλά και η επανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο δημόσιο σχολείο. Και αυτό διότι τι άλλο δείχνει η ραγδαία εξάπλωση της παραπαιδείας; Το είπε γλαφυρότατα ο συνάδελφος προηγουμένως. Δείχνει αυτό ακριβώς, ότι οι γονείς δεν εμπιστεύονται πλέον το δημόσιο σχολείο. Βρισκόμαστε μπροστά στο φαινόμενο να ξεκινούν τα φροντιστήρια από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Δεν μπορούμε να κρυβόμαστε άλλο πίσω από το δάκτυλό μας. Η αξιολόγηση αποτελεί ουσιαστικό και απαραίτητο εργαλείο. Δεν είναι τιμωρητικό μέσο και σε καμμία περίπτωση δεν συνδέεται με το μισθολόγιο ή με την απόλυση εκπαιδευτικών. Ειλικρινά, δεν μπορώ να καταλάβω τις ρητορείες που είναι εμποτισμένες με αμφισβήτηση και καχυποψία και προσπαθούν να δημιουργήσουν λανθασμένη αντίληψη στους πολίτες, όπως στην προκειμένη περίπτωση ότι ο εργαζόμενος αξιολογείται με απώτερο σκοπό τη δίωξή του.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δημιουργώντας ένα σύστημα αδιάβλητο, αντικειμενικό, δίκαιο και αξιοκρατικό, επιτυγχάνεται η βελτίωση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου. Προσωπικά στέκομαι στο θεσμικό μέρος της αξιολόγησης και όχι τόσο στις τεχνικές λεπτομέρειες. Γι αυτές θα πω μόνο ότι για να γίνουν αποδεκτές και να επιτύχουν τον τελικό τους σκοπό, απαραιτήτως πρέπει να είναι δίκαιες, αντικειμενικές και με αδιαμφισβήτητες δικλείδες ασφαλείας και για τους αξιολογούμενους, αλλά και για τους αξιολογητές. Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά συστήματα αξιολόγησης που έχουν εφαρμοστεί στο εξωτερικό και από ό,τι είδα δεν αντιγράφεται κανένα συγκεκριμένο σύστημα κάποιας άλλης χώρας. Αντιθέτως προσαρμόζουμε τους στόχους που θέλουμε να επιτύχουμε στα δικά μας, τα ελληνικά δεδομένα. Δημιουργούμε μία Ανεξάρτητη Αρχή, η οποία θα διαφυλάξει την εγκυρότητα και την αντικειμενικότητα της όλης διαδικασίας του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών μονάδων. Η ουσία όμως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, βρίσκεται στο ερώτημα: Τι ποιότητα εκπαίδευσης θέλουμε για τα παιδιά μας και πώς τη διασφαλίζουμε; Χρόνια τώρα ακούμε ότι η εκπαίδευση πάσχει, υπονοώντας ότι και οι εκπαιδευτικοί μας δεν συμβάλλουν ουσιαστικά στη βελτίωσή της. Αυτή, όμως, η διαπίστωση αδικεί πάρα πολλούς εκπαιδευτικούς, οι οποίοι έχουν αφιερώσει ολόκληρη τη ζωή τους με αυταπάρνηση στην ποιοτική εκπαίδευση των παιδιών μας.
Σας ερωτώ, λοιπόν το εξής. Αυτοί άραγε φοβούνται την αξιολόγηση; Μάλλον όχι, την επιζητούν, όπως και στην υπόλοιπη δημόσια διοίκηση. Αυτοί που τρομάζουν στην ιδέα του να αξιολογηθούν με αντικειμενικά κριτήρια είναι πάντα εκείνη η μικρή μερίδα υπαλλήλων που δεν παράγει και στις όποιες αλλαγές μονίμως αντιστέκεται. Αυτό, όμως, το πανηγύρι οφείλει να τελειώσει, διότι η εκπαίδευση δεν αποτελεί κτήμα κανενός, αλλά δικαίωμα των παιδιών μας και της πατρίδας μας, αν σκεφθεί κανείς ότι αυτά τα παιδιά είναι η μεγαλύτερη επένδυση της Ελλάδος στο μέλλον! Επίσης, οφείλουμε επιτέλους να δούμε και μία άλλη πραγματικότητα, ότι δεν ευθύνονται πάντα οι υπάλληλοι -οι εκπαιδευτικοί στην προκειμένη περίπτωση- για την αρνητική εικόνα. Αυτό ισχύει τόσο στην εκπαίδευση βεβαίως, αλλά και σε όλη τη δημόσια διοίκηση. Δεν συμφωνείτε ότι υπάρχουν εκατοντάδες καταγεγραμμένα προβλήματα, τα οποία λιμνάζουν και πρέπει να μπούμε στη διαδικασία να τα ταξινομήσουμε, να τα αξιολογήσουμε, τόσο από πλευράς προσωπικού όσο και από πλευράς υποδομής, ώστε έστω και σταδιακά να τα διορθώσουμε; Αγαπητοί συνάδελφοι, είμαι απόλυτα πεπεισμένη ότι το σχέδιο νόμου κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Πρέπει να τολμήσουμε να βάλουμε μία τάξη στα του οίκου μας. Άλλα περιθώρια δεν υπάρχουν. Οι παθογένειες κακοφόρμισαν και από μόνη της η κατάσταση μάς δείχνει το αδιέξοδο.
Το ξαναείπα -και το πιστεύω- ότι η αξιολόγηση αποτελεί χρήσιμο εργαλείο, τόσο στην εκπαίδευση όσο και σε ολόκληρη τη δημόσια διοίκηση. Σαφώς και θα πρέπει να γίνονται οι διορθώσεις όταν διαπιστώνουμε αδυναμίες στο σύστημα. Όμως, ο όποιος φόβος και η όποια καχυποψία δεν μπορούν να αποτελούν τη μόνιμη δικαιολογία, ώστε να μη γίνεται ποτέ μία αρχή, πολύ δε περισσότερο όταν οι όποιες δικαιολογίες είναι προϊόντα υποκρισίας και λαϊκισμού. Στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση ο στόχος της αξιολόγησης είναι να εξοπλίσουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις υψηλές απαιτήσεις μιας σύγχρονης εκπαίδευσης, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Δεν έχει να κάνει με την τιμωρία του εκπαιδευτικού, αλλά αντιθέτως με την υποστήριξή του. Άλλωστε σε περίπτωση δεύτερης αρνητικής κρίσης για τον αξιολογούμενο, όπως πολλοί συνάδελφοι αναρωτήθηκαν, θα υπάρχει σύστημα επιμόρφωσης για να ανταποκριθεί καλύτερα στα καθήκοντά του. Γνωρίζοντας ότι τόσο η μαθητική κοινότητα όσο και η εκπαιδευτική -που υπό αντίξοες συνθήκες ασκούν τα καθήκοντά τους- θα ευνοηθούν από αυτό το νέο σύστημα, σας καλώ να αναθεωρήσετε και να στηρίξουμε όλοι το εν λόγω νομοσχέδιο. Κλείνοντας, θα ήθελα να απευθυνθώ στον κύριο Υπουργό και να του ζητήσω μέσα στα πλαίσια του σχεδίου «Αθηνά», να δοθεί το δικαίωμα εκείνου του απαιτούμενου διαστήματος παράτασης στους φοιτητές και στους σπουδαστές που ήδη φοιτούν στις σχολές που μεταφέρονται, ούτως ώστε να τελειώσουν στις πόλεις που βρίσκονται και
τούτο κυρίως για οικονομικούς λόγους που παίρνουν τεράστια διάσταση μέσα σε αυτές τις δύσκολες ώρες.