Γορτύνης καὶ Ἀρκαδίας

OIΚOYMENIKON OYMENIKON ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΗΣ ΚΑΙ ΑΡΚΑΔΙΑΣ Ἀφιερωμένον εἰς τούς ΑΓΙΟΥΣ MA ΡΤΥΡΑΣ Γορτύνης καὶ Ἀρκαδίας Ε Γ Κ Ο Λ Π Ι Ο Ν Η Μ Ε Ρ Ο Λ Ο Γ Ι Ο Ν ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2012

Ἡ Α. Θ. Π. ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ (Κρήτη 1992) - 2 -

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Γορτύνης καί Ἀρκαδίας, ὑπέρτιμε καί ἔξαρχε Κεντρῴας Κρήτης, ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ἀγαπητέ ἀ - δελφέ καί συλλειτουρ γέ τῆς ἡμῶν Μετριότητος κύριε Μακάριε, χάρις εἴη τῇ ὑμετέρᾳ Ἱερότητι καί εἰρήνη παρά Θεοῦ. Προφρόνως ἀνταποκρινόμεθα εἰς τό εὐ γενές αἴτημα τῆς ὑμετέρας ἀγαπητῆς ἡ - μῖν Ἱερότητος ὅπως εὐλογήσωμεν τήν ἔκ - δοσιν τοῦ ἡμερολογίου τῆς καθ ὑμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ὅπερ μέλλει νά τιμήσῃ πάντας τούς ἐν Γορτύνῃ καί Ἀρκαδίᾳ διαλάμψαντας Ἁγίους Μάρτυρας. Οἱ Ἅγιοι οὗτοι Μάρτυρες καί προστάται τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ὑμῶν καταδεικνύουσι τάς βαθείας ἀνά τούς αἰῶνας ρίζας τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως εἰς τήν Ἐ - παρχίαν ὑμῶν, ἥτις, ἤδη ἐκ τῶν μέσων τοῦ Γ μ.χ. αἰῶνος, ἀπέδωκεν ἀγλαούς καρπούς, οἷοι οἱ Ἅγιοι δέκα Μάρτυρες οἱ ἐν - 3 -

Κρήτῃ, οἱ συνδέοντες τήν εὐκλεᾶ μεγαλόνησον μετά τῆς Ἕδρας τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τῆς Βασιλίδος δηλονότι τῶν Πόλεων, εἰς τήν ὁποίαν τά ἱερά αὐτῶν Λείψανα, «ἔνδροσα καί ἀνθηρά» εὑρεθέντα, ὑπό τοῦ Ἁ - γιωτάτου προκατόχου ἡμῶν Πατριάρχου Παύλου μετηνέχθησαν. Ἡ ἐν Χριστῷ δέ αὔξησις τῆς πίστεως παρ ὑμῖν εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα νά ἀναθάλουν καί κατά τούς μετέπειτα χρόνους Ἅγιοι Μάρτυρες, ὡς ὁ Ὅσιος Εὐτυχιανός, ὁ ἀναιτίως ὑπό κακούργου ἐν τῷ τόπῳ τῆς ἀσκήσεως αὐτοῦ φονευθείς, ὁ νέος Ἱερομάρτυς Ἰσίδωρος, μετά τῶν τέκνων αὐτοῦ Γεωργίου καί Εἰρήνης τόν στέφανον τοῦ μαρτυρίου ἀναδησάμενος, καί οἱ ἐκ τῶν Νεομαρτύρων Ἀπόστολος, Δημήτριος καί Ζαχαρίας, ἔτι δέ καί ὁ ἐξ Ἀγαρηνῶν Ἅγιος Ἰωάννης. Εἶναι ὄντως ἀξιέπαινα τά φιλάγια καί φιλοπάτορα αἰσθήματα ὑμῶν καί ἡ ἐξ αὐτῶν ὑποκινουμένη προσπάθεια ὅπως καί διά τῆς ἐκδόσεως ἡμερολογίου καταστήσητε εὐρύτερον γνωστούς τούς προστάτας τῆς Ἱερᾶς ὑμῶν Μητροπόλεως Ἁγίους Μάρτυρας, τοῦτο μέν εἰς τιμήν αὐτῶν καί δόξαν τοῦ Παναγάθου Θεοῦ, τοῦ ἐνδυναμώ- - 4 -

σαντος αὐτούς, ὥστε νά τελέσωσι τόν δρόμον, τήν πίστιν τετηρηκότες, καί λάβωσι τόν τῆς δικαιοσύνης στέφανον, τοῦτο δέ εἰς βοήθειαν τοῦ ποιμνίου ὑμῶν, τό ὁποῖον, μελετῶν τήν ἀναστροφήν αὐτῶν, θά παρακινηθῇ εἰς μίμησίν των, οὐ μήν δέ καί εἰς ἐπίκλησιν τῆς πρεσβείας αὐτῶν κατά τάς παντοίας τοῦ βίου περιστάσεις. Ὅθεν, εὐχόμενοι ὑμῖν τε καί τῷ καθ ὑμᾶς θεοφιλεῖ ποιμνίῳ τά βέλτιστα διά τόν προσεχῆ ἐνιαυτόν τοῦ Κυρίου, καταστέφομεν ὑμᾶς ταῖς πατρικαῖς καί Πατριαρχικαῖς ἡμῶν εὐλογίαις, αἰ - τούμενοι παρά τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅπως, ταῖς πρεσβείαις τῶν ὡς ἄνω Ἁγίων, κρατύνῃ ὑμᾶς εἰς τὸ γενέσθαι ἀντάξια τέκνα αὐτῶν. Σεπτεμβρίου κ βια - 5 -

Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακάριος. (Στό Καθολικό τῶν ἐρημιτῶν τοῦ Ἁγιοφάραγγου 14-7-2011) - 6 -

Ἀντί προλόγου Τήν περσυνή ἀφιέρωση τοῦ ἡμερολογίου μας στούς Ἁγ. Ἐπισκόπους τῆς Ἀποστολικῆς Μητρόπολης Γορτύνης καί Ἀρκαδίας, τῆς Πρωτόθρονης Ἐκκλησίας τῶν Γορτυνίων, διαδέχεται ἡ παροῦσα, πρός τούς Ἁγ. Μάρτυρές της. Ἡ θερμή πίστη τῶν Ἁγ. Μαρτύρων ἀπέπλευσε μακράν τῆς ἐνδοκοσμικότητος, ἡ καρδιά τους σάλπαρε ἀπό τήν ὑποτονική ἀγάπη τοῦ περιορισμοῦ τῆς ἀσφάλειας, τοῦ φοβικοῦ ζήλου καί κατέφθασε τήν ἅπλωση τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. Κυνηγημένοι, φυλακισμένοι καί συρμένοι μέ ἐξευτελιστικούς κατατρεγμούς στίς ἀρένες τῆς ἀδικίας, μπρός στά ἀστραφτερά κράσπεδα τῶν ὑπάτων τῶν ἐξουσιῶν καί ἀλλοῦ, μέχρι τήν τελική θυσία τους περπάτησαν, ἔζησαν καί δίδαξαν, ἀπό τούς «domus ecclesiae», εὐκτήριους οἴκους, τῆς πολύβουης Γόρτυνας, μέχρι τούς κρυψῶνες καί τίς δύσβατες χαράδρες πού ξεκινοῦν ἀπό τόν ἔφορο μεσσαρίτικο κάμπο καί καταλήγουν σέ ὑψώματα καί παραλίες. Οἱ βαρύφρακτοι τόποι βασανισμοῦ των καί ἄλλοι ἐκκλησιάστηκαν. Τά δάπεδα τῶν ἀμφιθεάτρων θα- - 7 -

νάτου, ἔγιναν Ἱερά θυσίας τῆς νέας ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ τάφοι, τά ἅγ. λείψανα, τά μονοπάτια καί τά περάσματα τῶν Μαρτύρων, ἔγιναν μαρτυρίκια ἀδιάκοπης ἁγ. λατρείας καί εὐσέβειας, αὐτοῦ τοῦ ἀποστολικοῦ νότιου καί κεντρικοῦ τμήματος τῆς Κρήτης. Ἐν τῷ μεταξύ καί στό διάβα τοῦ χρόνου, σχηματισθεῖσες ἐπενδύσεις ἐπί θεσμοθετημένων νοοτροπιῶν ξεθώριασαν. Τελικά, σήμερα δημιουργήθηκε ἕνα διαφορετικό περιβάλλον. Οἱ ἀνθρώπινες διαθέσεις κατάντησαν διαφυγή ἀπό κάθε καλή θυσία. Μόνο τά χαρίσματα τοῦ μαρτυρικά, ἐκκλησιαστικά δοσμένου ἀνθρώπου στό Θεό, ἐντός τοῦ ἱ. θεσμοῦ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ θησαυρός της καί ἡ δυνατότητα ἀπάντησης στούς πειρασμούς τῆς Ἱστορίας. Παρακαλοῦμε, λοιπόν, ἀπό τό ἀποστολικό ἱερό τῆς Γόρτυνας Κέντρο τούς Ἁγ. Μάρτυρές της, νά πρεσβεύουν στόν Ἰησοῦ Χριστό καί γιά τό ἔτος 2012, ὥστε μέ τόν φωτισμό Του, νά προετοιμάσουμε τό πέρασμά μας στό διαφορετικό αὔριο, πού ἤδη ἔφθασε. Χριστιανική ζωή θά πεῖ συνεχές μαρτύριο. Ἄς εἶναι βάση μας οἱ Ἅγ. Μάρτυρες τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας. Καλή χρονιά.- Μέ πατρικές εὐχές Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος - 8 -

Ἀπό τό Σύνθρονο τῆς πρώτης βασιλικῆς τῆς Γόρτυνας, Χωριό Μητρόπολη, πρωτοβυζ. περίοδος. Βιβλ.: «Gortina di Creta, 2010», A. Di Vita Καθ. Ἀρχαιολογίας. - 9 -

- 10 - Πρώτη βασιλική τῆς Γόρτυνας, Χωριό Μητρόπολη, πρωτοβυζ. περίοδος. Βιβλ.: «Gortina di Cre ta, 2010», A. Di Vita, Καθ. Ἀρχαιολογίας.

- 11 - Ἀξονομετρική ἀναπαράσταση τῆς πρώτης βασιλικῆς τῆς Γόρτυνας, Χωριό Μητρόπολη, πρωτοβυζ. Περίοδος, τῆς κ. Μ. Ricciardi, Βιβλ.: «Gortina di Creta, 2010», A. Di Vita, Καθ. Ἀρχαιολογίας.

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΓΟΡΤΥΝΗΣ ΚΑΙ ΑΡΚΑΔΙΑΣ - 12 -

Μ ε γ α λ υ ν ά ρ ι ο ν Ἦχος πλ. δ Ὑμνήσωμεν μάρτυρας τοῦ Χριστοῦ* τούς γῆν τῆς Γορτύνης* ἁγιάσαντας ἀληθῶς* ῥήθροις τῶν αἱμάτων καί πλήθει τῶν θαυμάτων* πᾶσαν δέ Ἐκκλησίαν κατακοσμήσαντας. - 13 -

Ἅγ. Δέκα Μάρτυρες Ἱ. Εἰκόνα τοῦ Ἱ. Ν. Ἁγ. Δέκα τῆς ὁμώνυμης Κώμης, 1851. Στούς Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες, ἀφιερώσαμε τό ἡμερολόγιο τοῦ ἔτους 2010. Μπορεῖτε νά τό βρεῖτε στό διαδίκτυο: http://www.imga.gr/hmerol2010.pdf - 14 -

Ἅγ. Κύριλλος Γορτύνης, Ἱερομάρτυς Ἱ. Εἰκόνα τοῦ Ἱ. Ν. Ἁγ. Κυρίλλου τῆς ὁμώνυμης Κώμης, 17ου αἰ. Γιά τόν Ἅγ. Ἱερομ. Κύριλλο Γορτύνης, ἀναφερθήκαμε στό ἡμερολόγιο τοῦ ἔτους 2011, τό ὁποῖο ἦταν ἀφιερωμένο στούς Ἁγ. Ἐπισκόπους Γορτύνης καί Ἀρκαδίας. Μπορεῖτε νά τό βρεῖτε στό διαδίκτυο: http://www.imga.gr/images/imerologio2011.pdf - 15 -

Ἅγ. Πέτρος Γορτύνης, Νέος Ἱερομάρτυς Γιά τόν Ἅγ. Νέο Ἱερομάρτυρα Πέτρο Γορτύνης, ἀναφερθήκαμε στό ἡμερολόγιο τοῦ ἔτους 2011, τό ὁποῖο ἦταν ἀφιερωμένο στούς Ἁγ. Ἐπισκόπους Γορτύνης καί Ἀρκαδίας. Μπορεῖτε νά τό βρεῖτε στό διαδίκτυο: http://www.imga.gr/images/imerologio2011.pdf - 16 -

Ἅγ. Εὐτυχιανός, Ὁσιομάρτυς Δυτικά καί στά ὅρια τῆς Ἱ. Μ. Ὁδηγήτριας στήν τοποθεσία «Ἁγιούς» ἀσκήτεψαν oἱ ἀδελφοί Εὐτύχιος καί Εὐτυχιανός, μετά τήν ταφή τῶν δύο Ἁγίων στή θέση αὐτή ὁλόκληρη ἡ περιοχή πῆρε τό ὄνομά τους, «στούς Ἁγιούς», δηλαδή στόν τόπο τῶν Ἁγίων. Ὁ Ἅγ. Εὐτυχιανός βρῆκε μαρτυρικό θάνατο ἔξω ἀπό τό χωριό Λίσταρος, στήν τοποθεσία «Μαναριά», ἐκεῖ ὅπου σήμερα βρίσκεται τό ἐξωκκλήσι τοῦ Μιχ. Ἀρχάγγελου. Πάνω στό βράχο πού μαρτύρησε ἀποτυπώθηκαν τό χέρι καί ἡ τσεκουριά (μαναριά). Τά δύο ἀδέλφια του, Εὐτύχιος καί Κασσιανή, κήδεψαν τόν Ἅγ. Εὐτυχιανό σέ σπηλιά ὅπου ἐτάφη - 17 -

ἀργότερα καί ὁ Εὐτύχιος Ἐπίσκοπος Γορτύνης, σύμφωνα μέ τήν ἐπιθυμία του. Ἡ σπηλιά αὐτή λειτουργεῖ σήμερα ὡς ἐξωκκλήσι τῆς Ἱ. M. Ὁδnγήτριας, πρός τιμήν τῶν τριῶν αὐταδέλφων Ἁγίων. Ἡ ἀδελφή τῶν Ἁγίων, Κασσιανή, ἀσκήτεψε σέ σπηλιά πού βρίσκεται σέ ἀπρόκρημνο μέρος, στό ἀκρωτήριο Λίθινo ἤ Κεφάλι, στήν ὀνομαστή «σπηλιά τῆς Καλόγριας». Γιά τό πῶς βρῆκε τούς Ἁγ. Εὐτύχιο καί Εὐτυχιανό ἀναφέρεται στήν διαθήκη του ὁ ἐκ Σίβα Μεσαρᾶς, Ἅγ. Ἰωάννης ὁ Ξένος, ὁ ὁποῖος ἔζησε μετά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπό τόν Νικηφόρο Φωκᾶ τό 961 μ. Χ. Κατόπιν θείας ἀποκαλύψεως βρῆκε τούς τάφους των καί ἔκτισε Ναό πρός τιμήν των. Τήν ἐν λόγῳ διαθήκη δημοσίευσε ὁ Νικ. Τωμαδάκης στό β τόμο τῆς ἐπιστημονικῆς σειρᾶς «Κρητικά Χρονικά» 1948, σελ. 47-72. Ἀναλυτικά στοιχεῖα περί τῶν Ἁγίων ὑπάρχουν στό βιβλίο: «Ἱ. Πατριαρχική καί Σταυροπηγιακή Μονή Ὁδηγητρίας καί τά ἐρημητήριά της», ἔκ - δοση τῆς Ἱ. Μονῆς, 2011. Στίς 8 Μαΐου 2011, ὁ Σεβ. Μητροπ. Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακάριος, τέλεσε τά ἱ. ἐγκαίνια τοῦ πρός τιμήν τῶν Ἁγ. Εὐτυχίου, Εὐτυχιανοῦ καί Κασσιανῆς, ἀνεγερθέντος Ἱ. Ναοῦ στό Ἱ. Μετόχιο τῶν Ἁγ. Εὐτυχιανῶν, μέ τήν φροντίδα τοῦ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. Παρθενίου Βουλγαράκη, Ἡγουμένου καί τῶν ἀδελφῶν τῆς Ἱ. Μ. Ὁδηγήτριας. - 18 -

Ἀπό τούς τάφους τῶν Ἁγ. Εὐτυχιανῶν, θέση «Ἁγιούς», Μετόχιο τῆς Ἱ. Μ. Ὁδηγητρίας. Ἀπό τόν παλαιό Ἱ. Ν. Ἁγ. Εὐτυχιανῶν, θέση «Ἁγιούς», Μετόχιο τῆς Ἱ. Μ. Ὁδηγητρίας. - 19 -

Βράχος μαρτυρίου Ἁγ. Εὐτυχιανοῦ, θέση «Μαναριά». Θ. Λειτουργία ἀπό τόν ἀοίδιμο Μητροπ. Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Τιμόθεο, στούς Ἁγ. Εὐτυχιανούς. (17-8-1976) - 20 -

Ὁ νέος Ἱ. Ν. Ἁγ. Εὐτυχίου, Εὐτυχιανοῦ καί Κασσιανῆς, Ἱ. Μετόχιο Ἁγ. Εὐτυχιανῶν τῆς Ἱ. Μ. Ὁδηγητρίας. (2010) Ἀπό τά ἱ. ἐγκαίνια τοῦ νέου Ἱ. Ν. Ἁγ. Εὐτυχίου, Εὐτυχιανοῦ καί Κασσιανῆς, Ἱ. Μετόχιο Ἁγ. Εὐτυχιανῶν τῆς Ἱ. Μ. Ὁδηγητρίας. (8-5-2011) - 21 -

Ἅγ. Ἱερομάρτυς Ἰσίδωρος καί τά τέκνα αὐτοῦ Γεώργιος καί Εἰρήνη Φανερώθηκαν καί αὐτοβιογραφήθηκαν μέ ἐνύπνια σέ πολλούς καί ἔκαμαν γνωστό τόν τρόπο τοῦ μαρτυρίου καί τόν τόπο ταφῆς τῶν ἱ. Λειψάνων τους. Ὑπάρχουν ἀρκετές ἐξιστορήσεις γιά τίς θεῖες ἀποκαλύψεις τῶν Ἁγίων αὐτῶν Μαρτύρων καί τά θαύματα πού ἀκολούθησαν. Ἡ ἀνακομιδή τους ἔγινε στίς - 22 -

18-10-1953, στό Βαλῆ. Σύμφωνα μέ τίς μαρτυρίες ὁ Ἱερέας Ἰσίδωρος, μέ τά κατά σάρκα τέκνα του μαρτύρησαν ἀπό τούς Ἀγαρηνούς, ἐντός τοῦ Ἱ. Ναοῦ ὅπου ὁ Ἅγιος τελοῦσε τήν Θ. Λειτουργία. Τούς ἔκοψαν τά κεφάλια, τά πέταξαν καί ἀφοῦ τά περισυνέλεξαν εὐλαβεῖς χριστιανοί, τά ἐνταφίασαν παρά τούς πόδας τῶν σωμάτων τῶν μαρτύρων, ὅπως ἀκριβῶς βρέθηκαν κατά τήν ἡμέρα τῆς ἐκταφῆς τους. Σήμερα ὑπάρχει μέρος τῶν ἱ. Λειψάνων, ἀφοῦ μιά ἀσεβής σχισματική "μοναχή" ἔκλεψε τό μεγαλύτερο μέρος τους. Ἱ. Λείψανα τῶν Ἁγίων. - 23 -

Ἱ. Ν. Ἁγ. Δημητρίου, 17 ου αἰ. στό Βαλῆ, ὅπου καί ὁ τάφος τῶν Ἁγ. Ἰσιδώρου καί τῶν τέκνων του. Ὁ τόπος ταφῆς τῶν Ἁγ. Ἰσιδώρου καί τῶν τέκνων αὐτοῦ Γεωργίου καί Εἰρήνης, στό Βαλῆ. - 24 -

Ὁ Ἱ. Ν. τῶν Ἁγ. Ἰσιδώρου καί τῶν τέκνων αὐτοῦ Γεωργίου καί Εἰρήνης, στό Βαλῆ. - 25 -

Ἅγ. Νεομάρτυς Ἰωάννης ὁ ἐξ Ἀγαρηνῶν, ὁ ἐπικαλούμενος «Ἀρναουτογιάννης», ὁ ἐν Ἁγ. Ἰωάννῃ Φαιστοῦ Ἦταν ἀλβανικῆς καταγωγῆς. Ἔλαβε μέρος ὡς στρατιώτης, στήν κατάπνιξη Κρητικῶν ἐπαναστάσεων. Βαπτίστηκε χριστιανός, μέ τό ὄνομα Ἰωάννης καί τόν ἀποκαλοῦσαν «Ἀρναουτογιάννη». Στό χωριό Ἅγ. Ἰωάννης Φαιστοῦ, ἦταν δραγάτης (ἀγροφύλακας). Κάποιοι ἐπαναστάτες σκότωσαν δύο Τουρκόγυφτους. Οἱ ὀθωμανοί πού μισοῦσαν τόν Ἰωάννη ἐπειδή ἀπαρνήθηκε τή θρησκεία τους, βρῆκαν τήν εὐκαιρία νά τόν ἐκδικηθοῦν. Τόν κατήγγειλαν ὅτι αὐτός ἦταν ὁ φονιάς τῶν δύο Τουρκόγυφτων, κατηγορώντας τον μάλιστα ὅτι μετά τήν ἀλλαγή τοῦ θρησκεύματός του εἶχε διάθεση ἐξόντωσης Μουσουλμάνων. - 26 -

Ὁ Ἰωάννης συνελήφθη καί ὁδηγήθηκε στό Ἡράκλειο σέ δίκη, ὅπου ἀποδείχθηκε ἡ ἀθωότητά του. Ὅμως ὁ δικαστής Ρεχίτ-Ἐφέντης, τοῦ ζήτησε νά ἀλλάξει θρησκεία καί πάλι, γιά νά φανεῖ ὅτι δέν σκότωσε λόγῳ θρησκευτικῆς ἀντιπαλότητας, διαφορετικά θά τόν καταδίκαζε σέ θάνατο. Ὁ Ἰωάννης μέ θάρρος ὁμολόγησε τόν Χριστό. Βασανίστηκε μέ φρικτά μαρτύρια. Μεταξύ τῶν ἄλλων πύρωσαν ἕνα σιδερένιο δοχεῖο καί τοῦ τό ἔβαλαν στό κεφάλι. Ὁ Ἅγ. Ἰωάννης παρέδωσε τήν ψυχή του στόν Θεό. Ὁ Πασᾶς ἔδωσε διαταγή νά δοθεῖ τό σῶμα του στούς Χριστιανούς καί νά ταφεῖ. Τό πῆραν καί τό ἔθαψαν στά «Σπιτάλια» τῆς Πόλεως Ἡρακλείου. Τά ἁγιασμένα λείψανά του τά πῆρε ὁ Πρόξενος τῆς Ρωσίας καί τά ἔστειλε στό Κίεβο. Βιβλίο γιά τόν Ἅγ. Νεομ. Ἰωάννη, συνέγραψε ὁ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. Χρυσ. Παπαδάκης, Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱ. Μητροπόλεώς μας, μέ τίτλο: «Ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Ἰωάννης ὁ ἐξ Ἀγαρηνῶν, ἔκδοσις Πολιτιστικοῦ Συλλόγου Ἁγ. Ἰωάννου Φαιστοῦ, 2004», στό ὁποῖο ὑπάρχει ἀναλυτική βιογραφία τοῦ Ἁγίου. Ἕνα νέο στοιχεῖο μᾶς ὑπέδειξε ὁ κ. Ζαχ. Καψαλάκης, Διδάσκαλος, στή ἐπιστημονική σειρά «Κρητικά Χρονικά», τ. 3, ὅπου ὁ Μεν. Παρλαμᾶς δημοσίευσε τά: «Ἱ - στορικά καί βιογραφικά σημειώματα τοῦ Στεφάνου Νικολαΐδου». Στήν σελ. 316, ὁ Στ. Νικολαΐδης (1817-1907) ἀναφέρει χαρακτηριστικά: «1845, Μαΐου, 5, ἡμέραν Σάββατον, ἔγινε φοβερά στάσις τῶν Χριστιανῶν ἐναντίον τῆς Κυβερνήσεως διά Ἀρναουτογιάννην θανατωθέντα διά φρικωδεστάτων βασάνων Ἔγιναν τρεῖς στάσεις μετέπειτα, ἐφυλακίσθην ἐγώ καί ὁ λαός μέ ἐξεφυλάκισε». - 27 -

Ἅγ. Νεομάρτυρες Μουλίων Ἀπόστολος, Ζαχαρίας καί Δημήτριος Στήν ἐπιστημονική σειρά «Κρητικά Χρονικά», τ. Η, 1954, σελ. 23, ἡ Κ. Τσατσαρωνάκη δημοσίευσε «Ἔκ - θεση ὠμοτήτων τοῦ 1866» στήν ὁποία ἀναφέρεται: «Μούλια, Ἐκ τῶν 20 οἰκιῶν τάς 10 ἔκαυσαν, τήν Ἐκκλησίαν «Ἅγιοι Ἀπόστολοι» βεβηλώσαντες κατεύκασαν. Κατά τόν Αὔγουστον τοῦ 1867 συλλαβόντες τούς ὑποτεταγμένους Δημήτριον Μανουσάκην, Ἀπόστολον Χοιρομουριδάκην καί Ζαχάρην Κορνιλάκην δέσαντες τάς χεῖρας, ἐξωρύξαντες τούς ὀφθαλμούς, ἀπεκόψαντες τάς χεῖρας, τήν ῥίνα, τά ὦτα, τά χείλη ἀπεκεφάλισαν». Μικρό 4/σέλιδο ἔντυπο μέ πληροφορίες τῆς περιοχῆς γιά τή θυσία τῶν Ἁγίων κυκλοφόρησε ὁ π. Ἐμμ. Λεκάκης, Ἐφημέριος Ἄ. Μουλίων. Βιβλίο μέ ἀναλυτικές πα- - 28 -

ρουσιάσεις συνέγραψε ὁ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. Χρυσόστομος Παπαδάκης, Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱ. Μητροπόλεώς μας, μέ τίτλο: «Τῶν Ἁγίων Τριῶν Κρητῶν Νεομαρτύρων τῶν ἐκ Μουλίων Ἀποστόλου, Δημητρίου καί Ζαχαρίου, βίος, ἀκολουθία, παρακλητικοί κανόνες, ἔκδοσις Ἐνορίας Ἄ. Μουλίων, 2004». Οἱ ὠμότητες εἶχαν ἔντονο χαρακτῆρα. Οἱ χριστιανικές οἰκογένειες τῶν Ἄ. Μουλίων ἀναγκάστηκαν νά φύγουν μόλις ἐντάθηκε ἡ ἐπανάσταση τοῦ 1866. Οἱ οἰκογένειες τῶν Νεομαρτύρων, κατέφυγαν στό φαράγγι πάνω ἀπό τό Ζαρό, στόν Ἅγ. Νικόλαο. Ὅταν ἔφθαναν στό Μουλιανό Πόρο, ἔπεσαν σέ περίπολο τήν ὁποία ἀποτελοῦσαν Ἀξεντιανοί ὀθωμανοί, οἱ ὁποῖοι φημίζονταν γιά τά βάρβαρά τους ἔνστικτα. Οἱ ἔφιπποι τῆς περιπόλου τούς ἔφθασαν στήν περιοχή Ἅγ. Βασίλειος. Οἱ τρεῖς δέν κρατοῦσαν ὅπλα, οὔτε δημιούργησαν συμπλοκή. Συνελήφθησαν ὁ Δημήτριος καί ὁ Ἀπόστολος. Ἀρνήθηκαν νά ἀλλαξοπιστήσουν καί τούς ὑπέβαλλαν σέ φρικτά βασανιστήρια. Τούς χτύπησαν ἀλύπητα, τούς ἔκοψαν τά χέρια, τή μύτη καί τά αὐτιά, τούς ἔβγαλαν τά μάτια καί τέλος τούς θανάτωσαν διά σφαγῆς. Τόν Ζαχαρία τόν ἄφησαν τελευταῖο γιά νά δεῖ τά βασανιστήρια τῶν ἄλλων καί νά λυγίσει. Συνέβη ὅμως τό ἀντίθετο, γι αὐτό ἀφοῦ τοῦ πέρασαν γύρω ἀπό τήν μέση ἕνα σχοινί, τό ἔδεσαν στή σέλα ἑνός ἀλόγου καί τόν ἔσερναν μέ ταχύτητα πάνω στά βράχια καί τά κλαδιά. Κρατήθηκε ἀπό τόν κορμό μιᾶς ἀγριαχλαδιᾶς καί τότε τοῦ ἔκοψαν μέ σπαθί καί τά δυό χέρια. Ἐκεῖ τόν ἀποτέλειωσαν χτυπώντας τον στό κεφάλι ἑπτά φορές. Αὐτές οἱ ἑπτά σπα- - 29 -

θιές φαίνονται στό κρανίο του. Κάποιοι χριστιανοί ἔσπευσαν στούς τόπους τοῦ μαρτυρίου. Δίπλα ἀπό τόν τόπο πού μαρτύρησαν οἱ δυό πρῶτοι, βρισκόταν ἕνα ρυάκι. Στήν κοίτη του πού ἦταν τό χῶμα μαλακό ἔσκαψαν πρόχειρα καί ἔθαψαν καί τούς τρεῖς. Κάθε βράδυ παρουσιάζονταν τρία φῶτα πάνω ἀπό τόν τόπο τῆς ταφῆς. Ἄλλαξε ὁ ροῦς τοῦ ρυακιοῦ καί τοῦτο γιά νά μήν παρασύρουν τά νερά τό ἁπαλό χῶμα τῶν τάφων καί παρασύρουν τά ἱ. σκηνώματα. Μέ ἐνύπνιο σέ συγχωριανό τους, ζήτησαν οἱ Ἅγιοι νά γίνει ἡ ἐκταφή τους καί νά μεταφερθοῦν τά ἱ. Λείψανα στό Ν. τῶν Ἁγ. Ἀποστόλων. Ἔγινε ἡ ἐκταφή καί τοποθετήθηκαν τά Λείψανα σέ ἕνα σεντούκι. Μεταφέρθηκαν στό Ναό τοῦ χωριοῦ καί τοποθετήθηκαν στήν ἀριστερή κόγχη πρό τοῦ ἱ. Βήματος. Μέ τόν καιρό, ἄρχισε νά παρουσιάζεται πάνω ἀπό τό σεντούκι ἕνα παράδοξο θέαμα, ἐμφανίστηκε ἱστός ἀράχνης πού μέρα μέ τή μέρα πύκνωνε καί πάνω σ αὐτόν σχηματίστηκαν τά πρόσωπα τῶν Ἁγίων. Μετά τό μαρτύριο, οἱ ὀθωμανοί προξένησαν δεινά στίς οἰκογένειες τῶν Ἁγίων, ὅπως ἡ ἀπαγωγή μιᾶς ἀπό τίς τρεῖς θυγατέρες τοῦ μάρτυρα Ζαχαρία, πού τήν ἔλεγαν Παπαδιά, τήν ὁποία πούλησαν σκλάβα στήν Κων/ πολη. Ἐκεῖ παντρεύτηκε κάποιο χριστιανό καί ἔκανε οἰκογένεια. Αὐτή εἶδε σέ ἐνύπνιο τόν πατέρα της, ὁ ὁποῖος τῆς εἶπε νά σκάψει ὁ Ἰωσήφ Χασουράκης, τότε παιδί, (διππάπους τοῦ σημερινοῦ Ἐφημερίου Ἄ. Μουλίων, π. Ἰωάν. Χασουράκη) μέσα στήν Ἐκκλησία καί στόν τόπο ὅπου εἶχαν τοποθετηθεῖ ἀρχικά τά ἅγ. Λείψανα, διότι θά εὕρισκαν ἁγίασμα μέ τό ὁποῖο θά γίνονταν - 30 -

πολλές θεραπεῖες. Ἡ Παπαδιά ἦλθε ἀπό τήν Κων/πολη καί διηγήθηκε τό ἐνύπνιό της. Πράγματι, σέ βάθος δυό μέτρων, βρέθηκε τό ἁγίασμα καί πολλοί ἀσθενεῖς ἔρχονταν ἀπό πολλά μέρη τῆς Κρήτης καί γιατρεύονταν. Ὁ χῶρος αὐτός τοῦ ἁγιάσματος σήμερα εἶναι προστατευμένος. Τό 1946, ὁ π. Μιχ. Τσαφαντάκης ἐφημέριος τῆς Ἐνορίας, ἔβαλε τόν ἀνιψιό του Κων. Π. Ἀποστολάκη νά ἀντικαταστήσει φθαρμένο σοβά στά χαμηλά μέρη τοῦ Ἱ. Βήματος. Χτυπώντας κατάλαβε ἀπό ὑπόκωφο θόρυβο πού ἄκουσε, ὅτι μέσα στόν τοῖχο ὑπῆρχε κενό. Φώναξε τό θεῖο του Ἱερέα καί ἀφοῦ ἀφαίρεσαν τό λεπτό κτῖσμα, βρῆκαν τό ἐντοιχισμένο ντουλαπάκι καί μέσα σ αὐτό τό σεντούκι μέ τά ἅγ. Λείψανα. Καθώς τό ἄνοιξαν, ὁ Ναός πλημμύρισε ἀπό ἔντονη θεία εὐωδία ἡ δέ ὀροφή τοῦ Ναοῦ, γέμισε μυροβόλες σταγόνες ἁγιάσματος. Τό σεντούκι εἶχε ὑποστεῖ φθορά καί θεώρησαν καλύτερο νά τοποθετήσουν τά λείψανα, μέσα σέ μεταλλικό δίσκο καί στή συνέχεια νά τά βάλλουν στό ἴδιο κούφωμα. Τήν Κυριακή 23 Αὐγούστου 1981, λειτούργησε στά Μούλια ὁ μακαριστός Μητροπ. Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Κύριλλος, ἔγινε τό ἄνοιγμα τῆς μικρῆς αὐτῆς κρύπτης καί ἡ μετακομιδή τῶν λειψάνων στόν κυρίως Ναό. Τήν Κυριακή 21 Αὐγούστου 2011, ὁ Σεβ. Μητροπ. Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος, τέλεσε μέ τεμάχια τῶν ἱ. Λειψάνων τῶν Ἁγ. Τριῶν Νεομαρτύρων τά ἱ. ἐ γκαί - νια τοῦ πρώτου πρός τιμήν τους ἀνεγερθέντος Ἱ. Ναοῦ στά Ἄ. Μούλια, μέ δαπάνες τῶν ἐκ τῶν συγγενῶν τῶν Ἁγίων, Κων/νου Ἀποστολάκη καί Ἐμμ. Ἀναγνωστάκη. - 31 -

Βόρεια κόγχη Ἱ. Ν. Ἁγ. Ἀποστόλων Μουλίων, μέ τά ἱ. Λείψανα τῶν Ἁγ. Τριῶν Νεομ. Ἀποστόλου, Ζαχαρίου καί Δημητρίου. Πάνω τοιχογραφία τῆς μή καιομένης βάτου τοῦ 12ου αἰ. καί κάτω τό ἁγίασμα. - 32 -

Ἱ. Ν. Ἁγ. Τριῶν Νεομ., δωρεά κ. κ. Κων. Ἀποστολάκη καί Ἐμμ. Ἀναγνωστάκη. (2010) Ἀπό τά ἱ. ἐγκαίνια τοῦ Ἱ. Ναοῦ, Μούλια, 21-8-2011. - 33 -

IANOYAPIOΣ 2012 1 Κ ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου 2 Δ Σιλβέστρου Ρώμης, Θεαγένους ἱερομ., Σεραφείμ Σάρωφ ὁσίου 3 Τ Μαλαχίου προφ., Γορδίου μάρτ., Θωμαΐδος μάρτ. ἐν Λέσβῳ 4 Τ Σύναξις τῶν 70 Ἀποστόλων, Θεοκτίστου ὁσίου 5 Π Θεοπέμπτου & Θεωνᾶ μαρτύρων, Συγκλητικῆς ὁσίας 6 Π ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ 7 Σ Ἡ Σύναξις Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ 8 Κ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ Δομνίκης ὁσίας, Γεωργίου Χοσεβίτου 9 Δ Πολυεύκτου μ., Εὐστρατίου θαυματ. ὁσ., Παρθένας Ἐδεσσαίας 10 Τ Γρηγορίου ἐπισκ. Νύσσης, Δομετιανοῦ Μελιτινῆς 11 Τ Θεοδοσίου ὁσ. Κοινοβιάρχου, Θεοδοσίου ὁσ. Ἀθωνίτου 12 Π Τατιανῆς, Εὐθασίας καί Μερτίου μαρτύρων 13 Π Ἑρμύλου & Στρατονίκου μ., Μαξίμου ὁσίου Καυσοκαλυβίτου 14 Σ Ἁγίων Ἀββάδων τῶν ἐν Σινᾷ καί Ραϊθῷ ἀναιρεθέντων, Νίνας ἰσαποστ. 15 Κ ΙΒ ΛΟΥΚΑ (10 ΛΕΠΡΩΝ), Παύλου Θηβαίου, Ἰωάννου Καλυβίτου ὁσ. 16 Δ Προσκύνησις τιμίας ἁλύσ. Ἀπ. Πέτρου, Νικολάου Μυτ. νεομ. 17 Τ Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου, Γεωργίου νεομ. ἐν Ἰωαννίνοις 18 Τ Ἀθανασίου & Κυρίλλου Πατριαρχῶν Ἀλεξανδρείας 19 Π Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου, Μάρκου Εὐγενικοῦ, Ἀρσενίου Κερκ. 20 Π Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου, Ζαχαρίου νεομ. ἐξ Ἄρτης 21 Σ Μαξίμου ὁμολογ., Ἁγνῆς μ., Μαξίμου τοῦ Γραικοῦ 22 Κ ΙΕ ΛΟΥΚΑ (ΖΑΚΧΑΙΟΥ), Τιμοθέου Ἀπ., Ἀναστασίου ὁσιομ. 23 Δ Διονυσίου ὁσ. τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ, Κλήμεντος Ἀγκ., Ἀγαθαγγέλου μ. 24 Τ Ξένης ὁσ., Βαβύλα ἱερομ., Νοεφύτου Ἐγκλ., Φίλωνος Καρπασίας θαυμ. 25 Τ Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Αὐξεντίου νεομ., Βελλάς Ἰωαννίνων 26 Π Ξενοφῶντος & Μαρίας ὁσ. & συνοδείας, Κλήμεντος ὁσ. Ἀθηναίου 27 Π Ἀνακομ. λειψάνων Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Μαρκιανῆς βασιλ. 28 Σ Ἐφραίμ τοῦ Σύρου, Παλλαδίου, Χάριτος μάρτυρος 29 Κ ΙΖ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΧΑΝΑΝΑΙΑΣ), Ἀνακ. λειψ. Ἰγνατίου Θεοφόρ. 30 Δ Τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Ἱππολύτου Ρώμης & τῶν σύν αυτῷ 31 Τ Κύρου & Ἰωάννου τῶν Ἀναργύρων, Ἀρσενίου ὁσ. τοῦ ἐν Πάρῳ - 34 -

IANOYAPIOΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Κολασ. β 8-12 Λουκ. β 20-21, 40-52 δ Ι Ζ 6 Τίτ. β 11-14, γ 4-7 Ματθ. γ 13-17 Θεοφανείων 7 Πράξ. ιθ 1-8 Ἰωάν. α 29-34 Βαπτιστοῦ Ἰωάννου 8 Ἐφεσ. δ 7-13 Ματθ. δ 12-17 πλ. α Η 15 Κολοσ. γ 15-17 Λουκ. ιζ 12-19 πλ. β Θ 18 Ἑβρ. ιγ 7-16 Ματθ. ε 14-19 Ἀθανασίου - Κυρίλλου 22 Α Τιμ. α 15-17 Λουκ. ιθ 1-10 βαρύς Ι 25 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Ἰωάν. ι 9-16 Γρηγορίου Θεολόγου 27 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Ἰωάν. ι 9-16 Ἰωάν. Χρυσοστόμου 29 Β Κορ. στ 16 - ζ 1 Ματθ. ιε 21-28 πλ. δ ΙΑ 30 Ἑβρ. ιγ 7-16 Ματθ. ε 14-19 Τριῶν Ἱεραρχῶν ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 5 Ὁσ. Γρηγορίου τοῦ ἐν Ἀκρίτᾳ. (820) 11 Ἁγ. Νεομάρτ. Νικηφόρου ἐκ Κριτσᾶς. (1832) 13 Ὑπερ. Θεοτόκου Μεσοπαντήτισσας. 15 Ἁγ. Γερασίμου Παλλαδᾶ, Πατρ. Ἀλεξανδρείας. (1714) 21 Ὁσ. Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ. (7ος αἰ.) 22 Ὁσ. Ἰωσήφ Σαμάκου τοῦ Ἡγιασμένου, ἐξ Ἀζω - κεράμου τῆς Σητείας. (1511) 29 Ὁσ. Ἰγνατίου τοῦ Σιναΐτου. (17ος αἰ.) - 35 -

ΦΕΒΡOYAPIOΣ 2012 1 Τ Τρύφωνος μ., Βασιλείου Θεσ/νίκης, Ἀναστασίου νεομ. ἐκ Ναυπλίου 2 Π Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ 3 Π Συμεών τοῦ Θεοδόχου, Ἄννης Προφ., Σταματίου, Ἰωάννου νεομ. 4 Σ Ἰσιδώρου Πηλουσιώτου, Ἀβραμίου ἱερομ., Ἰωσήφ Χαλεπλῆ νεομ. 5 Κ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ (Ἀρχή Τριωδίου), Ἀγάθης μ. 6 Δ Βουκόλου Σμύρνης, Φωτίου ΚΠόλεως τοῦ μεγάλου 7 Τ Παρθενίου Λαμψάκου, Λουκᾶ ὁσ. ἐν Στειρίῳ 8 Τ Θεοδώρου Στρατηλάτου μεγαλομάρτ., Ζαχαρίου Προφήτου 9 Π Νικηφόρου μ., Μαρκέλλου Σικελίας, Παγκρατίου Ταυρομενίου μ. 10 Π Χαραλάμπους ἱερομάρτυρος, Ζήνωνος ὁσ. ταχυδρόμου 11 Σ Βλασίου Σεβαστείας ἱερομ., Θεοδώρας της βασ. Βλασίου ἱερομ. 12 Κ ΑΣΩΤΟΥ, Μελετίου Ἀντιοχείας, Ἀντωνίου Β ΚΠόλεως 13 Δ Ἀκύλλα & Πρισκίλλης ἀπ., Μαρτινιανοῦ ὁσ., Εὐλογίου Ἀλεξανδ. 14 Τ Αὐξεντίου, Ἀβραάμου, Μάρωνος ὁσ., Νικολάου νεομ. Κορινθίου 15 Τ Ὀνησίμου ἀπ., Ἀνθίμου ἐν Χίῳ, Ἰωάννου ν. ὁσιομ. ἐκ Χαλάστρας 16 Π Παμφίλου μάρτυρος, Φλαβιανοῦ πατριάρχου ΚΠόλεως 17 Π Θεοδώρου Τήρωνος, Μαρκιανοῦ & Πουλχερίας βασιλ. 18 Σ Ψυχοσάββατον, Λέοντος Πάπα Ρώμης, Ἀγαπητοῦ Σινάου 19 Κ ΑΠΟΚΡΕΩ, Φιλοθέης τῆς Ἀθηναίας, Ἀρχίππου ἀπ., Νικήτα ν. 20 Δ Λέοντος ἐπ. Κατάνης, Ἀγάθωνος Πάπα Ρώμης 21 Τ Εὐσταθίου Ἀντιοχείας, Τιμοθέου ὁσίου, Ζαχαρίου Ἱεροσολύμων 22 Τ Εὕρεσις λειψ. τῶν ἐν τοῖς Εὐγενίου μ., Ἀθανασίου ὁμ., Βαραδάτου ὁσ. 23 Π Πολυκάρπου ἐπισκ. Σμύρνης, Γοργονίας ὁσίας 24 Π Α & Β εὕρεσις τιμίας κεφαλῆς Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου 25 Σ Ταρασίου ΚΠόλεως, Ρηγίνου ἐπισκόπου Σκοπέλου ἱερομ. 26 Κ ΤΥΡΙΝΗΣ, Πορφυρίου Γάζης, Φωτεινῆς μ. & ἰσαπ. της Σαμαρ. 27 Δ ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ, Προκοπίου Δεκαπολίτου, Γελασίου μίμου 28 Τ Βασιλείου ὁμ., Κυράννης νεομ. ἐν Θεσ/νίκη, Προτερίου Ἀλεξανδρ. 29 Τ Κασσιανοῦ ὁσίου τοῦ Ρωμαίου - 36 -

ΦEBPOYAPIOΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 2 Ἑβρ. ζ 7-17 Λουκ. β 22-40 Ὑπαπαντῆς 5 Β Τιμ. γ 10-15 Λουκ. ιη 10-14 α Α 10 Β Τιμ. β 1-10 Ἰωάν. ιε 17 ιστ 2 Χαραλάμπους ἱερομ. 12 Α Κορ. στ 12-20 Λουκ. ιε 11-32 β Β 18 Α Θεσ. δ 13-17 Λουκ. κα 8-9 Ψυχοσάββατον 25-27, 35-36 19 Α Κορ. η 8-θ 2 Ματθ. κε 31-46 γ Γ 24 Β Κορ. δ 6-15 Ματθ. ια 2-15 Προδρόμου 26 Ρωμ. ιγ 11 - ιδ 4 Ματθ. στ 14-21 δ Δ ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 3 Συνάξεως Θεοτόκου Βρεφο τρό φου, ἐν Ἁγ. Νικο - λάῳ Λασιθίου. (12ος αἰ.) 4 Ὁσ. Νικολάου, Στουδίτου τοῦ Ὁμολογητοῦ, ἐκ Κυδωνίας. (868) 7 Ἁγ. Νεομ. Γεωργίου Διβόλη, ἐξ Ἀλικιανοῦ Κυδωνίας. (1867) - 37 -

ΜΑΡΤIOΣ 2012 1 Π Εὐδοκίας ὁσ., Μαρκέλλου & Ἀντωνίνης μ., Παρασκευᾶ νεομ., Τραπ. 2 Π Α ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Ἡσυχίου μ., Νικολάου Πλανᾶ ὁσ. 3 Σ Θαῦμα Κολλύβων Ἁγ. Θεοδώρου, Εὐτροπίου, Κλεονίκου, Βασιλίσκου μ. 4 Κ Α ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Ὀρθ/ξίας), ΓερασίμουἸορδ., Παύλου & Ἰουλιανῆς μ. 5 Δ Μάρκου ὁσ. Ἀθηναίου, Γεωργίου νεομ. ἐκ Ραψάνης, Κόνωνος ὁσιομ. 6 Τ Τῶν ἐν Ἀμορίῳ 42 μαρτύρων, Μνήμη εὑρεσις Τιμίου Σταυροῦ 7 Τ Λαυρεντίου ὁσ. Μεγάρων, Ἐφραίμ, Βασιλέως Εὐγενίου κ.λπ. ἱερομ. 8 Π Θεοφυλάκτου Νικομηδείας ὁσ., Ἑρμοῦ ἀπ., Παύλου ὁμολογητοῦ 9 Π Β ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Τῶν Ἁγίων 40 Μαρτύρων ἐν Σεβαστείᾳ 10 Σ Κοδράτου Κορίνθου, Ἀναστασίας τῆς Πατρικίας 11 Κ Β ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Γρ. Παλαμᾶ), Σωφρονίου Ἱεροσολύμων, Θεοδώρας 12 Δ Θεοφάνους ὁσ. ὁμολογητοῦ, Γρηγορίου Διαλόγου 13 Τ Πουπλίου Ἀθηνῶν ἱερομ., Ἀνακ. λειψ. Νικηφόρου ΚΠόλεως 14 Τ Βενεδίκτου ὁσ., Εὐσχήμονος ὁμολογητοῦ Λαμψάκου 15 Π Ἀγαπίου μάρτ., Ἀριστοβούλου Βρετανίας, Μανουήλ νεομ. Κρητός 16 Π Γ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Ἰουλιανοῦ μ., Χριστοδούλου ὁσ. ἐν Πάτμῳ 17 Σ Ἀλεξίου ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, Θεοστηρίκτου ὁσ. τοῦ ὁμολογητοῦ 18 Κ Γ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Σταυρ/νήσεως) Κυρίλλου Ἱεροσολύμων 19 Δ Χρυσάνθου καί Δαρείας μαρτύρων, Δημητρίου Τορναρά νεομ. 20 Τ Τῶν ἐν Μ. Ἁγ. Σάββα ἀναιρ. ὁσίων, Νικήτα ὁμολ., Ἀπολλωνιάδος 21 Τ Θωμᾶ ΚΠόλεως, Ἰακώβου ὁσ. ὁμ., Μιχαήλ τοῦ Εὐρυτάνος νεομ. 22 Π Βασιλείου ἱερομ., Καλλινίκης μάρτ., Εὐθυμίου νεομ. ἐκ Δημητσάνης 23 Π Δ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Νίκωνος & τῶν 199 μαρτ., Λουκᾶ νεομ. 24 Σ Ἀρτέμονος Σελευκείας, Παρθενίου Γ Κωνσταντινουπόλεως 25 Κ Δ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Ἰωάν. Κλίμ.) ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 26 Δ Σύναξις Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ, Στεφάνου ὁμολογητοῦ 27 Τ Ματρώνης τῆς ἐν Θεσσαλονίκη, Φιλητοῦ & Λυδίας μαρτ. 28 Τ Ἱλαρίωνος τοῦ νέου, Ἡρωδίωνος ἐκ τῶν Ο ἀποστόλων 29 Π Μ. ΚΑΝΩΝ, Μάρκου Ἀρεθουσ., Κυρίλλου διακόνου & σύν αὐτοῖς μ. 30 Π ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ, Ἰωάννου Κλίμακος, Ζαχ. νεομ. Κορ. 31 Σ Ὑπατίου ἐπισκόπου Γαγγρῶν, Ἀκακίου ὁμ., Θεοφίλου Κρητός - 38 -

MAPTIOΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 3 Β Τιμ. 1-10 Μάρκ. β 23-γ 5 Σαββάτου Α Νηστ. 4 Ἑβρ. ια 24-26, Ἰωάν. α 44-52 πλ. α Ε 32-40 9 Ἑβρ. ιβ 1-10 Ματθ. κ 1-16 Τεσσαράκοντα Μαρτύρων 11 Ἑβρ. α 10-β 3 Μάρκ. β 1-12 πλ. β ΣΤ 18 Ἑβρ. δ 14-ε 6 Μάρκ. η 34-θ 1 βαρύς Ζ 25 Ἑβρ. β 11-18 Λουκ. α 24-38 πλ. δ Εὐαγγελ. ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 15 Ἁγ. Νεομ. Μανουήλ τοῦ ἐκ Σφακίων. (1792) 17 Ὁσιομ. Παύλου. (8ος αἰ.) 20 Ἁγ. Νεομ. Μύρωνος, ἐξ Ἡρακλείου. (1793) 31 Ἁγ. Μάρτ. Θεοφίλου καί τῶν σύν αὐτῷ. (4ος αἰ.) - 39 -

ΑΠΡΙΛIOΣ 2012 1 Κ Ε ΝΗΣΤΕΙΩΝ Ὁσ. Μαρίας Αἰγ., Σάββα Καλύμν., Μακαρίου ὁμ. 2 Δ Τίτου ὁσ., Ἀμφιανοῦ και Αἰδεσίου μαρτ., Θεοδώρας Παρθενομ. 3 Τ Νικήτα ὁσίου ὁμολογητοῦ, Ἰωσήφ ὑμνογράφου 4 Τ Γεωργίου ὁσ. τοῦ ἐν Μαλεῷ, Ζωσιμᾶ ὁσίου, Νικήτα ἐν Σέρραις 5 Π Κλαυδίου, Διοδώρου, Νικηφόρου μ., Γεωργίου νεομ. τοῦ ἐν Ν. Ἐφέσῳ 6 Π Εὐτυχίου ΚΠόλεως, Τῶν ἐν Περσίδι 120 μαρτ. 7 Σ ΕΓΕΡΣΙΣ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ, Καλλιοπίου & Ἀκυλλίνης μαρτ. 8 Κ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ, Ἡρωδίωνος, Ἀγάβου, Ρούφου, Ἀσυγκρίτου 70 Ἀπ. 9 Δ Μ. ΔΕΥΤΕΡΑ, Ἰωσήφ Παγκάλου, Εὐψυχίου μαρτ. 10 Τ Μ. ΤΡΙΤΗ, Τῶν 10 Πρθένων 11 Τ Μ. ΤΕΤΑΡΤΗ, Τῆς ἁλειψάσης τόν Κύριον μύρῳ 12 Π Μ. ΠΕΜΠΤΗ, Ὁ Μυστικός Δεῖπνος 13 Π Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, Τά Ἅγια Πάθη τοῦ Κυρίου 14 Σ Μ. ΣΑΒΒΑΤΟΝ, Ἡ εἰς Ἅδου κάθοδος τοῦ Κυρίου 15 Κ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ, Η ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ 16 Δ Ἀγάπης, Εἰρήνης, Χιονίας μαρτύρων 17 Τ Ραφαήλ, Νικολάου & Ειρήνης μ., Συμεών ἱερομ. Περσίδος 18 Τ Σάββα στρατηλάτου, ὁσ. Ἰωάννου & Ἀθανασίας ἐξ Αἰγίνης 19 Π Παφνουτίου ἱερομ., Φιλίππας, Γεωργίου Πισιδίας 20 Π Ζωοδόχου Πηγῆς, Θεοδώρου τοῦ Τριχινᾶ, Ἀθανασίου ὁσ. Μετεώρου 21 Σ Ἰανουαρίου ἱερομ., Ἁγ. Ἀλεξάνδρας Βασ., Ἀναστασίου Σιναΐτου 22 Κ ΤΟΥ ΘΩΜΑ, Θεοδώρου Συκεώτου, Ναθαναήλ ἀποστ. 23 Δ Γεωργίου τοῦ τροπαιοφόρου, Γεωργίου νεομ. ἐκ Κύπρου 24 Τ Ἐλισάβετ ὁσ. θαυμ., Νικολάου νεομ. ἐν Μαγνησίᾳ 25 Τ Μάρκου Εὐαγγελιστοῦ, Μακεδονίου ΚΠόλεως 26 Π Βασιλέως Ἀμασείας ἱερομάρτ., Γλαφύρας & Ἰούστας ὁσ. 27 Π Συμεών ἐπισκ. Ἱεροσολύμων, Ἰωάννου ὁσίου Μονῆς Καθαρῶν 28 Σ Τῶν ἐν Κυζίκῳ 9 μαρτύρων, Μέμνονος θαυματουργοῦ 29 Κ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ, Ἰάσονος & Σωσιπάτρου ἀπ. ἐκ τῶν Ο 30 Δ Ἰακώβου ἀποστ. υἱοῦ Ζεβεδαίου, Κλήμεντος ὁσ. ὑμνογρ. - 40 -

AΠPIΛΙΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Ἑβρ. θ 11-14 Μάρκ. ι 32-45 α Θ 7 Ἑβρ. ιβ 28 - ιγ 8 Ἰωάν. ια 1-45 Τοῦ Λαζάρου 8 Φιλίπ. δ 4-9 Ἰωάν. ιβ 1-18 Τῶν Βαΐων 15 Πράξ. α 1-8 Ἰωάν. α 1-17 Ἀναστάσεως 16 Πράξ. α 12-17, Ἰωάν. α 18-28 Δευτέρας Διακαινησ. 21-26 20 Πράξ. γ 1-8 Ἰωάν. β 18-22 Zωοδόχου Πηγῆς 22 Πράξ. ε 12-20 Ἰωάν. κ 19-31 - Α 23 Πράξ. ιβ 1-11 Ἰωάν. ιε 17-ιστ 1-2 Ἁγίου Γεωργίου 25 Α Πέτρ. ε 6-14 Μάρκ. στ 7-13 Μάρκου Εὐαγγελιστοῦ 29 Πράξ. στ 1-7 Μάρκ. ιε 43-ιστ 8 β Δ ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 3 Ὁσ. Ἰωσήφ τοῦ Ὑμνογράφου. (833) 7 Ὁσ. Γερασίμου τοῦ Βυζαντίου. (1770) Τοῦ θαύματος τοῦ Ἁγ. Μηνᾶ (1826), Ἡράκλειο, Τρίτη τῆς Διακαινησίμου. Ἀνακομιδῆς Λειψάνων Ὁσ. Ἰωσήφ τοῦ Γεροντο - γιάννη, Τετάρτη τῆς Διακαινησίμου. 20 Ὁσ. Ἀθανασίου τοῦ Μετεωρίτου. (14ος αἰ.) - 41 -

ΜΑΪOΣ 2012 1 Τ Ἱερεμίου Προφ., Εὐθυμίου νεομ. ἐκ Δημητσάνης 2 Τ Ἀνακ. λειψ. Μ. Ἀθανασίου Ἀλεξανδρ., Ματρώνης Ρωσίδος Ἀομμ. 3 Π Τιμοθέου & Μαύρας μαρτ., Πέτρου Ἄργους, Ξενίας Καλαματιανῆς 4 Π Πελαγίας μάρτυρος, Ἱλαρίου ὁσίου θαυματουργοῦ 5 Σ Εἰρήνης μεγαλομ., Εὐθυμίου Μαδύτου θαυμ. 6 Κ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ, Ἰώβ δικ. & πολυάθλ., Σεραφείμ ὁσ. ὄρει Δομβοῦς 7 Δ Μνήμη τοῦ ἐν οὐρανῷ φανέντος Τιμίου Σταυροῦ, Ἀκακίου μάρτ. 8 Τ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Ἀρσενίου ὁσ. Μεγάλου 9 Τ ΜΕΣΟΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ, Ἠσαΐου πρ., Χριστοφόρου μεγαλομ. 10 Π Σίμωνος ἀποστόλου τοῦ Ζηλωτοῦ, Λαυρεντίου ὁσίου 11 Π Κυρίλλου & Μεθοδίου ἰσαπ., Μωκίου ἱερομ., Ἀργυροῦ νεομ. 12 Σ Ἐπιφανίου Κύπρου, Γερμανοῦ ΚΠόλεως, Θεοδώρου ὁσ. Κυθήρ. 13 Κ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ, Γλυκερίας μάρτ., Σεργίου ὁμολογητοῦ 14 Δ Ἰσιδώρου Χίου, Θεράποντος Κύπρου ἱερομ., Λεοντίου Ἱεροσολύμων 15 Τ Παχωμίου ὁσίου τοῦ Μεγάλου, Ἀχιλλίου Λαρίσης 16 Τ Θεοδώρου τοῦ ἡγιασμένου, Γεωργίου Μυτιλήνης ὁμολογητοῦ 17 Π Ἀνδρονίκου & Ἰουνίας ἀπ., Ἀθανασίου Χριστιανουπόλεως Τριφυλίας 18 Π Διονυσίου, Ἀνδρέου, Παύλου, Χριστίνης, Ἡρακλείου & τῶν σύν αὐτῷ 19 Σ Πατρικίου Προύσσης & σύν αὐτῷ μαρτ., Ἀκολούθου, Θεοτίμης μαρτ. 20 Κ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ, Θαλλελαίου μάρτ., Λυδίας Φιλίπ. 21 Δ Κωνσταντίνου & Ἑλένης τῶν Ἰσαποστόλων 22 Τ Δημητρίου & Παύλου νεομ. ἐν Τριπόλει, Βασιλίσκου μάρτ. 23 Τ ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΕΟΡΤΗΣ ΠΑΣΧΑ, Μιχαήλ Συννάδων, Μαρίας μυροφ. 24 Π ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ, Συμεών ὁσ. ἐν θαυμαστῷ ὄρει 25 Π Ἡ Γ Εὕρ. Τιμίας κεφ. Προδρόμου, Κελεστίνου μάρτ. 26 Σ Κάρπου & Ἀλφαίου ἐκ τῶν 70 Ἀπ., Ἀλεξάνδρου Δερβίση νεομ. Θεσ. 27 Κ ΑΓ. 318 ΠΑΤΕΡΩΝ (Α Οἰκ. Συνόδου), Ἰωάννου Ρώσου ὁμολ. 28 Δ Εὐτυχοῦς Μελιτινῆς, Ἑλικωνίδος μάρτ., Νικήτα Χαλκηδόνος 29 Τ Θεοδοσίας Κωνσ. ὁσιομ., Ἀλεξάνδρου Ἀλεξανδρείας, Ὑπομονῆς ὁσ. 30 Τ Ἰσαακίου ὁσ., Ναταλίου μ., Ἐμμελείας ἁγ. μητρός Μεγ. Βασιλείου 31 Π Ἑρμείου μάρτυρος, Εὐσεβίου μ., Εὐσταθίου πατρ. ΚΠόλεως - 42 -

MAΪΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 2 Ἑβρ. ιγ 7-16 Ματθ. ε 14-19 Ἁγίου Ἀθανασίου 6 Πράξ. θ 32-42 Ἰωάν. ε 1-15 γ Ε 8 Α Ἰωάν. α 1-7 Ἰωάν. ιθ 25-27, Ἰωάννου Θεολόγου κη 24-25 9 Πράξ. ιδ 6-18 Ἰωάν. ζ 14-30 Μεσοπεντηκοστῆς 13 Πράξ. ια 19-30 Ἰωάν. δ 5-42 δ Ζ 20 Πράξ. ιστ 16-34 Ἰωάν. θ 1-38 πλ. α Η 21 Πράξ. κστ 1, 12-20 Ἰωάν. ι 1-9 Κων/ντίνου - Ἑλένης 23 Πράξ. ιη 22-28 Ἰωάν. ιβ 36-47 Ἀπόδοσις Πάσχα 24 Πράξ. α 1-12 Λουκ. κδ 36-53 Ἀναλήψεως 25 Β Κορ. δ 6-13 Λουκ. ζ 17-30 Προδρόμου 27 Πράξ. κ 16-18, Ἰωάν. ιζ 1-13 πλ. β Ι 28-36 ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ Τήν Α Κυριακή τοῦ Μαΐου: ἡ Σύναξις Πάντων τῶν ἐν Γορτύνῃ καί Ἀρκαδίᾳ τῆς Κρήτης διαλαμψάντων Ἁγίων. 1 Ἁγ. Νεομ. Μαρίας τῆς Μεθυμοπούλας ἐκ Φουρ - νῆς Μεραμβέλλου. (1826) 14 Ἁγ. Νεομ. Μάρκου τοῦ Κρητός. (1643) Ἁγ. Λεοντίου Β, Πατρ. Ἱεροσολύμων. (12ος αἰ.) 15 Ἀνάμνησις ἐπανακομιδῆς Τ. Κάρας Ἁγ. Τίτου. (1966) 19 Ἰωάννου Νεομ. «Ἀρναουτογιάννη», τοῦ ἐν Φαιστῷ. (1845) 26 Ἀποστόλου Κάρπου. (1ος αἰ.) - 43 -

IOYΝIOΣ 2012 1 Π Ἰουστίνου φιλοσόφου μάρτ., Θεσπεσίου μάρτ. 2 Σ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟΝ, Νικηφόρου ΚΠόλεως, Κωνσταντίνου νεομ. 3 Κ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ Λουκιλλιανοῦ & Παύλης μαρτ. & 4 νηπίων 4 Δ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, Παναγίας Φανερωμένης Λευκάδος 5 Τ Δωροθέου Τύρου ἱερομ., Νικάνδρου, Μάρκου νεομ. ἐν Χίῳ 6 Τ Ἱλαρίωνος ὁσ. τοῦ νέου (Μ. Δαλμάτων), Ἀττάλου ὁσ. θαυμ., Γελασίου μ. 7 Π Θεοδότου Ἀγκύρας, Ζηναΐδος μάρτ., Σεβαστιανῆς ὁσίας 8 Π Ἀν. λειψ. Θεοδώρου Στρατηλ., Καλλιόπης μ., Θεοφάνους νεομ. ἐν ΚΠόλει 9 Σ Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, Ἀνανίου μάρτ., Θέκλης & 4 Παρθενομ. 10 Κ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ, Ἀλεξάνδρου & Ἀντωνίνης μαρτ. 11 Δ Βαρθολομαίου & Βαρνάβα Ἀποστ., Παναγίας Ἄξιόν ἐστιν 12 Τ Ὀνουφρίου ὁσίου, Πέτρου τοῦ ἐν Ἄθῳ 13 Τ Ἀκυλίνης μάρτυρος, Ἀντιπάτρου Βόστρων 14 Π Ἐλισσαίου πρ., Μεθοδίου ΚΠόλεως ὁμολ., Νήφωνος ὁσ. Ἀθωνίτου 15 Π Ἀμώς προφ., Ἱερωνύμου ὁσίου, Αὐγουστίνου Ἱππῶνος 16 Σ Τύχωνος & Μνημονίου Ἀμαθοῦντος Κύπρου 17 Κ Β ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΤΩΝ ΑΓΙΟΡΕΙΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ), Ἰσαύρου διακ. 18 Δ Λεοντίου ἐξ Αἰγίνης, Ὑπατίου, Θεοδούλου & Αἰθερίου μαρτ. 19 Τ Ἰούδα ἀποστόλου, Παϊσίου ὁσίου τοῦ Μεγάλου 20 Τ Μεθοδίου ἐπισκ. Πατάρων, Νικολάου Καβάσιλα 21 Π Ἰουλιανοῦ μάρτ., Τερεντίου ἱερομ., Νικήτα νεομ. τοῦ Νισυρίου 22 Π Εὐσεβίου, Σαμοσάτων, Ζήνωνος & Ζηνᾶ μαρτύρων 23 Σ Ἀγριππίνης μ., Ἀριστοκλέους πρεσβ., Βαρβάρου ὁσ. Πενταπολίτου 24 Κ Γ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, ΑΓ. ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ, Γενέθλ. Ἰωάννου Προδρόμου 25 Δ Φεβρωνίας ὁσιομ., Ὀρεντίου μ., Διονυσίου ὁσ. ἐκ Κορησσοῦ Καστορίας 26 Τ Δαβίδ ὁσίου ἐν Θεσ/νίκῃ,Ἰωάννου Γοτθίας 27 Τ Σαμψών Ξενοδόχου ὁσ., Μαρκίου & Μαρκίας μαρτ. 28 Π Εὕρεσις λειψ. Κύρου & Ἰωάννου τῶν Ἀναργύρων 29 Π ΠΕΤΡΟΥ & ΠΑΥΛΟΥ Πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων 30 Σ Σύναξις τῶν 12 Ἀποστόλων, Μιχαήλ τοῦ κηπουροῦ Ἀθηναίου - 44 -

IOYNIOΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 2 Α Θεσ. δ 13-17 Ἰω. κα 15-25 Ψυχοσαββάτου 3 Πράξ. β 1-11 Ἰωάν. ζ 37-52, η 12 Τῆς Πεντηκοστῆς 4 Ἐφεσ. ε 8-19 Ματθ. ιη 10-20 Ἁγίου Πνεύματος 10 Ἑβρ. ια 33-ιβ 2 Ματθ. ι 32-33, πλ. δ Α 37-38, ιθ 27-30 17 Ρωμ. β 10-16 Ματθ. δ 18-23 α Β 24 Ρωμ. ιγ 11-ιδ 4 Λκ. α 1-25, 57-68, β Γ 76, 80 29 Β Κορ. ια 21-ιβ 9 Ματθ. ιστ 13-19 Πέτρου καί Παύλου 30 Α Κορ. δ 9-16 Ματθ. θ 36, ι 1-8 Δώδεκα Ἀποστόλων ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 9 Ἁγ. Πέντε Κανονικῶν Παρθένων. (4ος αἰ.) 15 Ὁσ. Σάββα τοῦ διά Χριστόν Σαλοῦ. (14ος αἰ.) 23 Ἁγ. Νεομ. Ἐπισκόπων Κρήτης καί τῶν σύν αὐ - τοῖς. (1821-1822) 25 Ὁσ. Μεθοδίου τοῦ ἐν Νυβρίτῳ, Γορτύνης. (17ος-18ος αἰ.) 27 Κυρίλλου Λουκάρεως Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας καί Κων/πόλεως. (1623) 28 Ὁσ. Σεργίου τοῦ Μαγίστρου. (9ος αἰ.) 29 Ἁγ. Ἀπ. Παύλου. (1ος αἰ.) - 45 -

IOYΛIOΣ 2012 1 Κ Δ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Κοσμᾶ & Δαμιανοῦ τῶν Ἀναργύρων τῶν ἐν Ρώμῃ 2 Δ Παναγίας ἐν Βλαχέρναις, Κοΐντου μάρτυρος 3 Τ Ὑακίνθου μ., Ἀνατολίου ΚΠόλεως, Γερασίμου ἐν Μεγ. Χωρίου 4 Τ Ἀνδρέου Κρήτης, Μιχαήλ Χωνιάτου Ἀθηνῶν 5 Π Ἀθανασίου ἐν Ἄθῳ, Λαμπαδοῦ ὁσ., Κυπριανοῦ νέου ὁσιομ. 6 Π Σισώη ὁσίου τοῦ Μεγάλου, Λουκίας τῆς Παρθένου 7 Σ Κυριακῆς Μεγαλομάρτυρος, Θωμᾶ ὁσίου τοῦ ἐν Μαλεῷ 8 Κ Ε ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Προκοπίου Μεγαλομάρτ., Θεοφίλου Ζίχνης 9 Δ Παγκρατίου ἱερομ., Μιχαήλ (Πακνανᾶ) Ἀθηναίου νεομ. 10 Τ Τῶν ἐν Νικοπόλει Ἀρμενίας 45 μ., Παρθενίου & Εὐμενίου μ. 11 Τ Εὐφημίας Μεγαλ., Ὄλγας ἰσαποστ., Νεκταρίου ὁσιομ. Βρυούλ. 12 Π Πρόκλου & Ἱλαρίου μαρτ, Βερονίκης τῆς αἱμορροούσης 13 Π Σύναξις Ἀρχαγγ. Γαβριήλ, Στεφάνου ὁσίου τοῦ Σαββαΐτου 14 Σ Ἀκύλα ἀποστόλου, Ἰούστου μάρτ., Νικοδήμου ὁσ. τοῦ Ἁγιορείτου 15 Κ ΤΩΝ ΑΓ. ΠΑΤΕΡΩΝ (Δ Οἰκ. Σύνοδος), Κηρύκου & Ἰουλίττης μ. 16 Δ Ἀθηνογένους ἱερομάρτυρος, Φαύστου μάρτυρος 17 Τ Μαρίνης Μεγαλομάρτυρος, Βερονίκης Σπεράτου μ. 18 Τ Αἰμιλιανοῦ μ., Παύλου, Θέης & Οὐαλεντίνης μ., Ὑακίνθου μ., Παμβῷ ὁσ. 19 Π Μακρίνης & Δίου ὁσίων, Θεοδώρου Σαββαΐτου 20 Π Προφήτου Ἠλιοῦ τοῦ Θεσβίτου 21 Σ Ἰωάννου & Συμεών τοῦ Σαλοῦ, Παρθενίου ἐπ. Ἄρτης 22 Κ Ζ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Μαρίας Μαγδαληνῆς Μυροφόρου 23 Δ Φωκᾶ ἱερομ., Ἰεζεκιήλ πρ., Πελαγίας ὁσ. ἐν Τήνῳ 24 Τ Χριστίνης Μεγαλομ., Θεοφίλου Ζακυνθίου νεομάρτ. 25 Τ Ἡ Κοίμησις Ἁγ. Ἄννης, Ὀλυμπιάδος διακόνου 26 Π Παρασκευῆς ὁσιομάρτυρος, Ἑρμολάου ἱερομάρτυρος 27 Π Παντελεήμονος Μεγαλομ. & Ἰαματικοῦ, Ἀνθούσης ὁσ. ὁμολ. 28 Σ Προχόρου, Νικάνορος, Τίμωνος διακ., Εἰρήνης Χρυσοβαλάντου 29 Κ Η ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Καλλινίκου μ., Θεοδότης μ., Θεοδοσίου Β Μικροῦ 30 Δ Σίλα, Σιλουανοῦ, Κρήσκεντος, Ἐπαινετοῦ & Ἀνδρονίκου ἐκ 70 ἀποστ. 31 Τ Εὐδοκίμου τοῦ δικαίου, Ἰωσήφ τοῦ ἀπό Ἀριμαθαίας - 46 -

IOYΛΙΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Α Κορ. ιβ 27 - ιγ 8 Ματθ. η 5-13 γ Δ 8 Ρωμ. ι 1-10 Ματθ. η 28-θ 1 δ Ε 15 Τίτ. γ 8-15 Ματθ. ε 14-19 πλ. α ΣΤ 22 Ρωμ. ιε 1-7 Ματθ. θ 27-35 πλ. β Ζ 25 Γαλ. δ 22-27 Λουκ. η 16-21 Ἁγίας Ἄννης 26 Γαλ. γ 23 - δ 5 Μάρκ. ε 24-34 Ἁγίας Παρασκευῆς 27 Β Τιμ. β 1-10 Ἰωάν. ιε 17-ιστ 2 Ἁγίου Παντελεήμονος 29 Α Κορ. α 10-17 Ματθ. ιδ 14-22 βαρύς Η ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ Τήν Α Κυριακή τοῦ Ἰουλίου: ἡ Σύναξις Πάντων τῶν ἐν Κρήτῃ διαλαμψάντων Ἁγίων. 2 Συνάξ. Εἰκ. Παν. Ὀρφανῆς Ἱ. Μ. Ἀ γκαράθου. 4 Ἁγ. Ἀνδρέου Κρήτης. (712) 5 Ὁσ. Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτου. (10ος αἰ.) 9 Ἁγ. Κυρίλλου Ἐπισκόπου Γορτύνης. (4ος αἰ.) Ἁγ. Ἱερομ. Μεθοδίου, Ἐπισκ. Λάμπης. (1793). 10 Ὁσ. Παρθενίου καί Εὐμενίου, τῶν ἐν Κουδουμᾷ. (1905 καί 1920) 12 Ὁσ. Γερασίμου καί Ἀκακίου τῶν Νέων Ἀσκητῶν. (18ος αἰ.) 14 Ἁγ. Νέου Ἱερομ. Πέτρου Γορτύνης. (4 αἰ.) Ὁσ. Ἀρσενίου Ἁγιοφαραγγίτου. (14ος αἰ.) Ἁγ. 4 Νεομ., ἐν Μελισσουργείῳ Κισάμου. (1681) 15 Ἁγ. Μαρτυρίου Ἐπισκόπου Γορτύνης. (451) 25 Ἁγ. Θεοδώρου Ἐπισκόπου Γορτύνης. (553) - 47 -

ΑΥΓΟΥΣΤOΣ 2012 1 Τ Ἡ Πρόοδος τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τῶν Ἑπτά παίδων Μακκαβαίων 2 Π Ἀνακομ. λειψ. Ἁγ. Στεφάνου, Θεοδώρου νεομ. Δαρδανελλίων 3 Π Δαλματίου, Φαύστου & Ἰσαακίου ὁσ., Θεοδώρας τῆς ἐν Θεσ/νίκῃ 4 Σ Τῶν ἐν Ἐφέσῳ 7 παίδων, Εὐδοκίας ὁσίας 5 Κ Θ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Εὐσιγνίου μ., Εὐγενίου, Νόννης μητρ. Γρ. Θεολόγου 6 Δ Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ 7 Τ Δομετίου ὁσιομ., Νικάνορος ὁσ. θαυμ., Θεοδοσίου ὁσ. ἰαματικοῦ 8 Τ Μύρωνος Κρήτης, Αἰμιλιανοῦ Κυζίκου, Τριανταφύλλου Ζαγ. 9 Π Ματθίου ἀποστόλου, Ἁγίων 10 μαρτύρων ἐν τῇ Χαλκῇ Πύλῃ 10 Π Λαυρεντίου ἀρχιδιακόνου, Ξύστου πάπα Ρώμης τοῦ ἐξ Ἀθηνῶν 11 Σ Εὔπλου δ. μεγαλομ., Νήφωνος ΚΠόλεως, Ἀναστασίου ἐκ Λέσβου 12 Κ Γ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Φωτίου & Ἀνικήτου, Παμφίλου & Καπίτωνος μ. 13 Δ Μαξίμου ὁμολογητοῦ, Δωροθέου καί Δοσιθέου ὁσίων 14 Τ Μιχαίου προφ., Συμεών τοῦ Τραπεζουντίου τοῦ Χρυσοχόου 15 Τ ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 16 Π Διομήδους μάρτ., Τιμοθέου Εὐρίπου, Σταματίου νεομ. ἐκ Πηλίου 17 Π Μύρωνος μάρτ., Παύλου & Ἰουλιανῆς μαρτύρων 18 Σ Φλώρου & Λαύρου, Λέοντος καί Ἕρμου μαρτύρων 19 Κ ΙΑ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἀνδρέου μεγαλομάρτυρος Στρατηλάτου 20 Δ Σαμουήλ προφ., Ἠλιοδώρου & Δοσᾶ μ., Ἀβραμίου ὁσ. (Ρῶσος) 21 Τ Θαδδαίου ἀποστόλου, Βάσσης καί τέκνων αὐτῆς 22 Τ Ἀγαθονίκου καί τῶν σύν αὐτῷ μαρτύρων 23 Π Ἀπόδοσις Κοιμήσεως Θεοτόκου, Εἰρηναίου Ἐπισκ. Λουγδούνων 24 Π Κοσμᾶ Ἐθνομ. τοῦ Αἰτωλοῦ, Εὐτυχοῦς ἱερομ. 25 Σ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΙΤΟΥ Α ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΡΗΤΗΣ 26 Κ ΙΒ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἀδριανοῦ & Ναταλίας μ., Ἰωάσαφ ὁσίου 27 Δ Φανουρίου Μεγαλομάρτυρος, Ποιμένος ὁσίου 28 Τ Μωϋσέως ὁσ. τοῦ Αἰθίοπος, Διομήδους, Λαυρεντίου μ. 29 Τ Μνήμη ἀποτομῆς τιμίας κεφαλῆς Ἰωάννου Βαπτιστοῦ 30 Π Ἀλεξάνδρου, Ἰωάννου, Παύλου Πατριαρχῶν ΚΠόλεως 31 Π Κατάθεσις τῆς Τιμίας Ζώνης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου - 48 -

AYΓΟΥΣΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 5 Α Κορ. γ 9-17 Ματθ. ιδ 22-34 πλ. δ Θ 6 Β Πέτρ. α 10-19 Ματθ. ιζ 1-9 Μεταμορφώσεως 12 Α Κορ. δ 9-16 Ματθ. ιζ 14-23 α Ι 15 Φιλιπ. β 5-11 Λουκ. ι 38-42, ια 27-29 Κοιμήσεως Θεοτόκου 19 Α Κορ. θ 2-12 Ματθ. ιη 23-35 β ΙΑ 23 Φιλιπ. β 5-11 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 Ἀποδόσ. Κοιμήσεως 24 Ἐφεσ. δ 7-13 Μάρκ. δ 1-9 Κοσμᾶ Αἰτωλοῦ 26 Α Κορ. ιε 1-11 Ματθ. ιθ 16-26 γ Α 29 Πράξ. ιγ 25-32 Μάρκ. στ 14-30 Ἀποτομῆς Προδρόμου ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ Σάβ. μετά τήν 6ην Aὐγούστου, Συνάξ. Εἰκ. Γαλακτοτροφούσης Ἱ. Μ. Ἀγκαράθου. 7 Ὁσ. Ἰωσήφ ἐν Καψᾷ Σητείας. (1874) 8 Ἁγ. Μύρωνος Ἐπισκόπου Γορτύνης. (4ος αἰ.) 12 Ἁγ. 12 Μαρτύρων Στρατιωτῶν. 17 Ὁσ. Εὐτυχίου, Εὐτυχιανοῦ καί Κασσιανῆς ἐν τῇ Ἱ. Μ. Ὁδηγητρίας Μεσαρᾶς. (9ος αἰ.) 18 Ἁγ. Ματθαίου ἐκ Γερακαρίου Ἀμαρίου. (1697) 19 Τῶν ἐκ Mουλίων Γορτύνης Τριῶν Νεομ. (1867) 21 Ἀθανασίου Πατελάρου Πατριάρχου Κπόλεως, ἐξ Ἀξοῦ Mυλοποτάμου. (1654) 23 Ὁσ. Χαραλάμπους τοῦ ἐν Καλυβιανῇ. (1788) 25 Ἁγ. Ἀπ. Τίτου, Α Ἐπισκόπ. Κρήτης. (1ος αἰ.) A Kυριακή μετά τήν 25ην Αὐγούστου, τῆς Συνά ξεως τῶν Ἁγ. Ἀπ. Παύλου καί Τίτου. - 49 -

ΣΕΠΤΕΜΒPI OΣ 2012 1 Σ Ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου, Μελετίου ὁσ., Συμεών τοῦ Στυλίτου 2 Κ ΙΓ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Μάμαντος, Ἰωάννου Νηστευτοῦ πατρ. ΚΠόλεως 3 Δ Ἀνθίμου ἱερομάρτυρος, Θεοκτίστου ὁσίου 4 Τ Βαβύλα ἱερ., Μωϋσέως πρ., Ἑρμιόνης θυγ. ἀπ. Φιλίππου 5 Τ Ζαχαρίου προφήτου πατρός Προδρόμου, Ἀβδαίου ἱερομ. Περσίας 6 Π Ἀνάμν. τοῦ ἐν Χώναις θαύματος Ἀρχαγγέλ. Μιχαήλ, Καλοδότης μ. 7 Π Σώζοντος μάρτ., Κασσιανῆς τῆς ὑμνογράφου 8 Σ ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 9 Κ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ, Σύναξις Θεοπατόρων Ἰωακείμ & Ἄννης 10 Δ Μηνοδώρας, Μητροδώρας, Νυμφοδώρας μαρτύρων 11 Τ Θεοδώρας ὁσίας, Εὐφροσύνου ὁσίου μάγειρος Εὐανθίας μ. 12 Τ Αὐτονόμου, Κουρνούτου ἱερομ., Ἰουλιανοῦ πρεσβ. 13 Π Ἐγκαίνια τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, Ἀριστείδου τοῦ φιλοσόφου 14 Π ΥΨΩΣΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 15 Σ Νικήτα μεγαλομ., Φιλοθέου, Βησσαρίωνος Λαρίσης 16 Κ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ, Εὐφημίας μεγαλομάρτυρος, Μελιτινῆς μ. 17 Δ Σοφίας, Πίστεως, Ἐλπίδος καί Ἀγάπης μαρτύρων 18 Τ Εὐμενίου ἐπ. Γορτύνης, Ἀριάδνης μάρτ., Ρωμύλου ὁσ. 19 Τ Τροφίμου, Σαββατίου, Δορυμέδοντος μαρτύρων 20 Π Εὐσταθίου μεγαλομ. & τῆς συνοδείας, Ἱλαρίωνος νεομ. Κρητός 21 Π Κοδράτου ἀποστόλου, Ἰωνᾶ προφήτου, Ἰσαακίου Κύπρου 22 Σ Φωκᾶ ἱερομάρτυρος ἐπ. Σινώπης, Φωκᾶ τοῦ κηπουροῦ 23 Κ Α ΛΟΥΚΑ, Σύλληψις Τιμ. Προδρόμου, Ξανθίππης & Πολυξένης ὁσ. 24 Δ Παναγίας Μυρτιδ., Θέκλης πρωτομ. & ἰσαπ., Σιλουανοῦ Ἀθ. 25 Τ Εὐφροσύνης ὁσ., Παφνουτίου πατρός αὐτῆς 26 Τ Μετάστασις Ἰωάννου Θεολόγου, Γεδεών τοῦ Δικαίου 27 Π Καλλιστράτου μάρτ., Ἀριστάρχου, Ἀκυλίνης νεομ. ἐκ Ζαγκλιβερίου 28 Π Χαρίτωνος ὁμολογ., Αὐξεντίου ὁσίου τοῦ ἐν Κύπρῳ 29 Σ Κυριακοῦ ὁσ. Ἀναχωρητοῦ, Μαλαχία ν. ὁσιομ. ἐν Ρόδῳ 30 Κ Β ΛΟΥΚΑ, Γρηγορίου ἱερομ. ἐπισκ. Ἀρμενίας τοῦ Φωτιστοῦ - 50 -

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Α Τιμ. β 1-7 Λουκ. δ 16-22 Τῆς Ἰνδίκτου 2 Α Κορ. ιστ 13-24 Ματθ. κα 33-42 δ Β 8 Φιλιπ. β 5-11 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 Γενεσίου Θεοτόκου 9 Γαλ. στ 11-18 Ἰωάν. γ 13-17 πλ. α Γ 14 Α Κορ. α 18-24 Ἰωάν. ιθ 6-11, 13-20, Ύψώσεως Τιμίου Σταυροῦ 25-28, 30 16 Γαλ. β 16-20 Μάρκ. η 34 - θ 1 πλ. β Δ 23 Γαλ. δ 22-27 Λουκ. ε 1-11 βαρύς Ε 30 Β Κορ. στ 16-ζ 1 Λουκ. στ 31-36 πλ. δ ΣΤ ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 1 Ὁσ. Νικολάου τοῦ Κουρταλιώτου. (17ος αἰ.) 2 Ὁσ. Κοσμᾶ τοῦ Ἐρημίτου. (658) 4 Ὁσ. Ἀνθίμου τοῦ νέου Ἀσκητοῦ. (1781) 9 Ἁγ. Ἰκονίου Ἐπισκόπου Γορτύνης. (431) 11 Συνάξ. Εἰκ. Θεοτ., Μυριοκεφάλων Ρεθύμνης. 15 Ἁγ. Νεομ. Ἰωάννου τοῦ ἐκ Σφακίων. (1811) 16 Ἁγ. Βασιλείου, Ἐπισκόπου Γορτύνης. (760) 18 Ἁγ. Εὐμενίου, Ἐπισκόπου Γορτύνης. (7ος αἰ.) 20 Ὁσ. Ἰωάννου τοῦ Ξένου, ἐκ Σίβα Μεσαρᾶς. (1027) Ἁγ. Ὁσιομ. Ἱλαρίωνος, ἐξ Ἡρακλείου. (1804) 24 Συνάξ. Θεοτόκου Ἱ. Μ. Παληανῆς. 25 Εὑρέσεως Ἱ. Εἰκόνος Εὐαγγελιστρίας, ἐν Μοχῷ. 27 Ἁγ. Ἀποστ. Ἀριστάρχου καί Ζηνᾶ. (1ος αἰ.) 28 Τῶν ἐν τῇ Ἱ. Μονῇ Καλυβιανῆς Ἁγ. Πατέρων. - 51 -

ΟΚΤΩΒPI OΣ 2012 1 Δ Ἀνανίου ἀπ. ἐκ τῶν Ο, Ρωμανοῦ Μελωδοῦ, Ἰωάννου Κουκουζέλη ὁσ. 2 Τ Κυπριανοῦ & Ἰουστίνης μαρτ., Θεοφίλου ὁσ. ὁμολογητοῦ 3 Τ Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου ἱερομ. πολ. Ἀθηνῶν, Δαμάρεως Ἀθηναίας 4 Π Ἱεροθέου Ἀθηνῶν, Δομινίνης, Βερνίκης & Προσδόκης μαρτ. 5 Π Χαριτίνης μάρτ, Μεθοδίας ὁσίας τῆς ἐν Κιμώλῳ 6 Σ Θωμᾶ Ἀποστόλου, Μακαρίου νέου ὁσιομ. ἐκ Κίου Βιθυνίας 7 Κ Γ ΛΟΥΚΑ, Σεργίου & Βάκχου μαρτ., ὁσ. Ἰωάννου & Λεοντίου 8 Δ Πελαγίας ὁσίας, Πελαγίας παρθένου, Ταϊσίας ὁσίας 9 Τ Ἰακώβου ἀπ. τοῦ Ἀλφαίου, Ἀνδρονίκου & Ἀθανασίας ὁσ. 10 Τ Εὐλαμπίου & Εὐλαμπίας μαρτ., Θεοφίλου ὁσίου ὁμολογ. 11 Π Φιλίππου τοῦ ἀποστόλου, Θεοφάνους ὁμολογ. τοῦ Γραπτοῦ Νικαίας 12 Π Πρόβου, Ταράχου, Ἀνδρονίκου μαρτ., Συμεών νέου Θεολόγου 13 Σ Κάρπου, Παπύλου μ., Βενιαμίν διακ. μ. Χρυσῆς νεομ. Μογλενῶν 14 Κ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ (Ζ Οικ. Σύνοδος), Γερβασίου, Κοσμᾶ Μελωδοῦ 15 Δ Λουκιανοῦ πρεσβ. Ἀντιοχείας, Σαββίνου ὁσ., Βάρσου ὁμ. Ἐδέσσης 16 Τ Λογγίνου Ἑκατοντάρχου, Μαλοῦ ὁσ. & Λεοντίου μάρτ. 17 Τ Ὠσηέ προφ., Ἀνδρέου ὁσιομ. τοῦ ἐν Κρίσει, Σύναξις Ἁγ. Ἀναργύρων 18 Π Λουκᾶ τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, Μαρίνου τοῦ γέροντος μάρτ. 19 Π Ἰωήλ προφήτου, Σαδώθ ἐπισκ. καί 120 σύν αὐτῷ μαρτ. ἐν Περσίδι 20 Σ Ἀρτεμίου μεγαλομ., Γερασ. Κεφαλ. ὁσ., Ματρώνης ὁσ. Χιοπολ. 21 Κ ΣΤ ΛΟΥΚΑ, Ἰλαρίωνος ὁσ. τοῦ Μεγάλου, Φιλοθέου ὁσίου 22 Δ Ἀβερκίου Ἱεραπόλεως, Ἀλεξάνδρου ἐπ. & τῶν σύν αὐτῷ μ. 23 Τ Ἰακώβου ἀποστ. τοῦ Ἀδελφοθέου, Ἰγνατίου ἀρχιεπ. ΚΠόλεως 24 Τ Ἀρέθα μεγαλομάρτυρος, Σεβαστιανῆς μάρτυρος 25 Π Μαρκιανοῦ & Μαρτυρίου τῶν Νοταρίων, Ταβιθᾶς ἐλεήμονος 26 Π Δημητρίου Μεγαλομάρτυρος τοῦ Μυροβλήτου 27 Σ Νέστορος μάρτυρος, Πρόκλης συζύγου τοῦ Πιλάτου 28 Κ Ζ ΛΟΥΚΑ, Ἁγ. Σκέπης Θεοτόκου, Στεφάνου ὁσ. τοῦ Σαββαΐτου 29 Δ Ἀναστασίας ὁσιομ. τῆς Ρωμαίας, Ἀβραμίου ὁσ. & Μαρίας ἀνηψ. αὐτοῦ 30 Τ Ζηνοβίου & Ζηνοβίας μαρτ., Κλέοπα & Ἀρτεμᾶ ἐκ τῶν Ο ἀπ. 31 Τ Στάχυος, Ἀπελλοῦ, Ἀριστοβούλου ἐκ τῶν Ο ἀπ., Νικολάου νεομ. - 52 -

OKTΩΒΡΙΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 3 Πράξ. ιζ 16-34 Ματθ. ιγ 44-54 Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου 9 Β Κορ. θ 6-11 Λουκ. ζ 11-16 α Ζ 16 Τίτ. γ 8-15 Λουκ. η 5-15 β Η 21 Γαλ. α 11-19 Λουκ. η 26-39 γ Θ 26 Β Τιμ. β 1-10 Ἰωάν. ιε 17 - ιστ 2 Ἁγίου Δημητρίου ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 3 Ἁγ. Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου. (1ος αἰ.) 7 Ἁγ. Παύλου Ἐπισκόπου Γορτύνης. (4ος αἰ.) Ὁσ. Ἰωάννου Ἐρημίτου καί 98 Πατέρων. (1632) 8 Ἁγ. Φιλίππου, Ἐπισκόπου Γορτύνης. (2ος αἰ.) 10 Ἁγ. Πινυτοῦ, Ἐπισκόπου Κνωσοῦ. (2ος αἰ.) 13 Ἁγ. Μελετίου Πηγᾶ, Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας. (1601) 14 Ἁγ. Ἠλία Ἐπισκόπου Γορτύνης, Ἰωάννου Ἐπισκόπου Ἀρκαδίας. (787) 17 Ὁσιομ. Ἀνδρέου τοῦ ἐν Κρίσει. (767) 18 Λουκᾶ Εὐαγγελιστοῦ. (1ος αἰ.) Ἰσιδώρου ἱερομ. καί τῶν τέκνων αὐτοῦ Γεωργίου καί Εἰρήνης, ἐν Βαλῇ. (17ος αἰ.) 20 Ὁσιομ. Γερασίμου τοῦ ἐν Κεφαλληνίᾳ. (1579) Ὁσιομ. Ἀνδρονίκου τοῦ Κρητός. (8ος αἰ.) 21 Ἁγ. Κρητῶν Πατέρων Οἰκ. Συνόδων. 28 Ἁγ. 4 Νεομαρτύρων τῶν ἐν Ρεθύμνῃ. (1824) 30 Ἁγ. Ἀποστ. Ἀρτεμᾶ. (1ος αἰ.) - 53 -

NOEMBPIOΣ 2012 1 Π Κοσμᾶ & Δαμιανοῦ Ἀναργ. καί Θεοδότης μητρός αὐτῶν 2 Π Ἀκινδύνου, Πηγασίου, Ἀφθονίου, Ἐλπιδοφόρου & Ἀνεμποδίστου μ. 3 Σ Ἀκεψιμᾶ, Ἰωσήφ μ., Ἀνακ. λειψ. Ἁγ. Γεωργίου & Ἀποστόλου νεομ. 4 Κ Ε ΛΟΥΚΑ, Ἰωαννικίου ὁσ., Νικάνδρου Μύρων, Ἑρμαίου ἱερομ. 5 Δ Γαλακτίωνος & Ἐπιστήμης μαρτ., Ἑρμᾶ & Λίνου ἐκ τῶν Ο ἀπ. 6 Τ Παύλου ἀρχιεπ. ΚΠόλεως, Λουκᾶ ὁσίου, Δημητριανοῦ Κύπρου 7 Τ Τῶν ἐν Μελιτινῇ 33 μαρτύρων, Λαζάρου ὁσ. τοῦ Γαλησιώτου 8 Π Σύν. Ἀρχιστρ. Μιχαήλ & Γαβριήλ & λοιπῶν Ἀσωμ. Δυνάμεων 9 Π Νεκταρίου Αἰγίνης, Θεοκτίστης τῆς Λεσβίας ὁσ., Ματρώνης ὁσ. 10 Σ Ὀρέστου μ., Ὀλυμπᾶ, Σωσιπάτρου, Ροδίωνος ἐκ τῶν Ο, Ἀρσενίου 11 Κ Η ΛΟΥΚΑ, Μηνᾶ μεγαλ., Πολ. Ἡρακλ., Βίκτωρος, Βικεντίου μ. 12 Δ Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος, Νείλου ὁσίου τοῦ Μυροβλήτου 13 Τ Ἰωάννου Χρυσοστόμου Κ/πόλεως & μητρός αυτοῦ, Ἀνθούσης 14 Τ Φιλίππου τοῦ Ἀποστόλου, Κωνσταντίνου νεομ. τοῦ Ὑδραίου 15 Π Γουρία, Σαμωνᾶ & Ἀβίβου μαρτύρων & ὁμολογητῶν 16 Π Ματθαίου Ἀποστόλου & Εὐαγγελιστοῦ 17 Σ Γρηγορίου Νεοκαισαρείας, Μαξίμου & Γενναδίου άρχιεπ. ΚΠόλεως 18 Κ Θ ΛΟΥΚΑ, Πλάτωνος μ., Ἀναστασίου νεομ. Παραμυθίας Ἠπείρου 19 Δ Ἀβδιοῦ προφήτου, Ἠλιοδώρου & Ἀγαπίου μαρτύρων 20 Τ Γρηγορίου Δεκαπολίτου ὁσ., Πρόκλου πατρ. ΚΠόλεως 21 Τ ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 22 Π Φιλήμονος, Ἀρχίππου, Ὀνησίμου ἐκ τῶν Ο ἀποστ. 23 Π Ἀμφιλοχίου ἐπ. Ἰκονίου, Ἰσχυρίωνος ἐπ., Γρηγορίου Ἀκραγαντίνων 24 Σ Κλήμεντος Ρώμης, Πέτρου Ἀρχιεπ. Ἀλεξανδρείας 25 Κ ΙΓ ΛΟΥΚΑ, Αἰκατερίνης μεγαλ. & πανσόφου, Μερκουρίου μεγαλ. 26 Δ Στυλιανοῦ, Νίκωνος τοῦ «Μετανοεῖτε», Γεωργίου νεομ. Χίου 27 Τ Ἰακώβου μεγαλομ. τοῦ Πέρσου, Πινουφρίου, Ναθαναήλ ὁσ. 28 Τ Στεφάνου τοῦ Νέου ὁσ. ὁμ., Εἰρηνάρχου μάρτ. 29 Π Διονυσίου Κορίνθου ἱερομαρτ., Φαίδρου μάρτ., Μάρκου ὁσ. 30 Π Ἀνδρέου Ἀποστόλου τοῦ Πρωτοκλήτου, Φρουμεντίου Αἰθιοπ. - 54 -

NOEMBPIOΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Α Κορ. ιβ 27 - ιγ 8 Ματθ. ι 1, 5-8 Ἁγίων Ἀναργύρων 4 Γαλ. στ 11-18 Λουκ. ιστ 19-31 πλ. α ΙΑ 8 Ἑβρ. β 2-10 Λουκ. ι 16-21 Παμμεγ. Ταξιαρχῶν 11 Β Κορ. δ 6-15 Λουκ. ι 25-37 πλ. β Α 12 Β Κορ. θ 6-11 Λουκ. θ 37-43 Ἰωάννου Ἐλεήμονος 13 Ἑβρ. ζ 26-η 2 Ἰωάν. ι 9-16 Ἰωάννου Χρυσοστόμου 14 Α Κορ. δ 9-16 Ἰωάν. α 44-52 Ἀποστόλου Φιλίππου 16 Ρωμ. ι 11-ια 2 Ματθ. θ 9-13 Εὐαγγελ. Ματθαίου 18 Ἐφεσ. β 4-10 Λουκ. ιβ 16-21 βαρύς Β 21 Ἑβρ. θ 1-7 Λκ. ι 38-2, ια 27-28 Εἰσοδίων Θεοτόκου 25 Γαλ. γ 23-δ 5 Λουκ. ιη 18-27 πλ. δ Γ 30 Α Κορ. δ 9-16 Ἰωάν. α 35-52 Ἁγίου Ἀνδρέου ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 11 Ἁγ. Μεγαλ. Μηνᾶ, Πολιούχου Ἡρακλείου. (4ος αἰ.) 22 Ἁγ. Ἀνθίμου ὁμολογητοῦ, Προέδρου Κρήτης. (14ος αἰ.) 26 Ὁσ. Νίκωνος τοῦ «Μετανοεῖτε». (10ος αἰ.) 27 Ὁσ. Γρηγορίου τοῦ Σιναΐτου καί Γερασίμου Εὐβοέως. (13ος-14ος αἰ.) - 55 -

ΔEKEMBPI OΣ 2012 1 Σ Ναούμ Προφήτου, Φιλαρέτου ὁσίου τοῦ Ἐλεήμονος 2 Κ ΙΔ ΛΟΥΚΑ, Ἀββακούμ προφήτου, Μυρόπης μάρτ. τῆς ἐν Χίῳ 3 Δ Σοφονίου προφήτου, Ἀγγελῆ νεομ., Θεοδώρου Ἀλεξανδρείας 4 Τ Βαρβάρας μεγαλομ., Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ 5 Τ Σάββα ὁσ. τοῦ ἡγιασμένου, Διογένους μάρτυρος 6 Π Νικολάου ἀρχιεπισκ. Μύρων τῆς Λυκίας τοῦ θαυματουργοῦ 7 Π Ἀμβροσίου Μεδιολάνων, Γερασίμου ἀσκ. ἐξ Εὐβοίας 8 Σ Σωσθένους, Ἀπολλώ, Κηφᾶ, Τυχικοῦ κλπ. Ο ἀπ., Παταπίου ὁσ. 9 Κ Ι ΛΟΥΚΑ, Σύλληψις Ἁγ. Ἄννης, Ἄννης πρ. (μητρ. πρ. Σαμουήλ) 10 Δ Μηνᾶ τοῦ Καλλικελάδου τοῦ Ἀθηναίου, Ἑρμογένους, Εὐγράφου μ. 11 Τ Δανιήλ & Λουκᾶ νέου τῶν Στυλιτῶν, Μείρακος μάρτ. 12 Τ Σπυρίδωνος Τριμυθοῦντος θαυματ., Ἰωάννου ὁσ. Ζιχνῶν 13 Π Εὐστρατίου, Αὐξεντίου, Εὐγενίου, Μαρδαρίου, Ὀρέστου μαρτ. 14 Π Θύρσου, Λευκίου, Καλλινίκου, Φιλήμονος, Ἀπολλωνίου μαρτ. 15 Σ Ἐλευθερίου ἱερομάρτυρος & τῆς μητρός αὐτοῦ Ἀνθίας 16 Κ ΙΑ ΛΟΥΚΑ, Ἁγ. Προπατόρων, Ἀγγαίου πρ., Θεοφανοῦς βασ. 17 Δ Διονυσίου ἐπ. Αἰγίνης θαυματ., Δανιήλ προφ. & Ἁγ. Τριῶν Παίδων 18 Τ Σεβαστιανοῦ & Ζωῆς κλπ. μαρτ., Φωκᾶ μάρτυρος 19 Τ Ἀγλαΐδος Ρωμ. & Βονιφατίου μ., Ἄρεως Εὐτυχίου & Θεσ/κης μ. 20 Π Ἰγνατίου ἱερομ. τοῦ Θεοφόρου, Φιλογονίου ὁσίου Ἀντιοχείας 21 Π Ἰουλιανῆς & τῶν σύν αὐτῇ 500 μαρτύρων, Θεμιστοκλέους μάρτ. 22 Σ Ἀναστασίας Φαρμακολυτρίας, Θεοδότης & 3 παίδων αὐτῆς μ. 23 Κ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Τῶν Ἁγ. Δέκα Μαρτ. Κρήτης 24 Δ Εὐγενίας ὁσιοπαρθενομάρτυρος, Φιλίππου μάρτ. πατρός αὐτῆς 25 Τ Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ 26 Τ Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου, Εὐθυμίου Σάρδεων ἱερομ. & ὁμολ. 27 Π Στεφάνου πρωτομάρτ. & Ἀρχιδιακ., Θεοδώρου τοῦ Γραπτοῦ 28 Π Τῶν ἁγ. Δισμυρίων μ. τῶν ἐν Νικομηδείᾳ καέντων, Δόμνης μάρτ. 29 Σ Τῶν ἁγίων 14.000 νηπίων ὑπό Ἡρώδου ἀναιρεθέντων 30 Κ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ, Ἀνυσίας ὁσ. ἐν Θεσ/νίκῃ, Γεδεών ἐν Τυρνάβῳ ὁσιομ. 31 Δ Μελάνης ὁσίας τῆς Ρωμαίας, Ζωτικοῦ τοῦ Ὀρφανοτρόφου - 56 -

ΔEKEMBPIOΥ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 2 Ἐφεσ. ε 8-19 Λουκ. ιη 35-43 α Δ 4 Γαλ. γ 23 - δ 5 Μάρκ. ε 24-34 Βαρβάρας μεγαλομ. 5 Γαλάτ. ε 22 - στ 2 Ματθ. ια 27-30 Σάββα Ἡγιασμένου 6 Ἑβρ. ιγ 17-21 Λουκ. στ 17-23 Ἁγίου Νικολάου 9 Γαλ. δ 22-27 Λουκ. ιγ 10-17 β Ε 12 Ἐφεσ. ε 8-19 Ἰωάν. ι 9-16 Ἁγίου Σπυρίδωνος 15 Β Τιμ. α 8-18 Μάρκ. β 23 - γ 5 Ἁγίου Ἐλευθερίου 16 Κολοσ. γ 4-11 Λουκ. ιδ 16-24, γ ΣΤ Ματθ. κβ 14 23 Ἑβρ. ια 9-10, 32-40 Ματθ. α 1-25 δ Ζ 25 Γαλ. δ 4-7 Ματθ. β 1-12 Χριστουγέννων 26 Ἑβρ. β 11-18 Ματθ. β 13-23 Β Χριστουγέννων 27 Πράξ. στ 8 - ζ 5, 47-60 Ματθ. κα 34-42 Στεφάνου πρωτομ. 30 Γαλ. α 11-19 Ματθ. β 13-23 πλ. α Η ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 8 Ἁγ. Ἀποστόλου Ἀπολλώ. (1ος αἰ.) 11 Ἁγ. Νικηφόρου τοῦ Φωκᾶ. (966) 23 Τῶν Ἁγ. Δέκα Μαρτύρων, ἐν Γορτύνῃ. (250) 30 Ἁγ. Γεδεών Νεομ. τοῦ Καρακαλληνοῦ. (1818) - 57 -

H EKKΛHΣIA KPHTHΣ Ἡ ἐν Κρήτῃ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἀπαρτιζομένη ἐκ τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς καί ὀκτώ Ἱ. Μητροπό λεων, εἶναι ἡμιαυτόνομος, ἔχουσα τήν κανονικήν ἐξάρτησιν αὐτῆς ἐκ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Ἀνωτάτη ἐν αὐτῇ Διοικητική Ἀρχή εἶναι ἡ ἐν Ἡρακλείῳ Ἱ. Ἐπαρχιακή Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, συγκειμένη ἐκ τε τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης, ὡς Προέδρου, καί τῶν Σεβ. Μητροπολιτῶν τῆς Νήσου, ὡς Μελῶν. Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδος Ἐκκλησίας Κρήτης Πρόεδρος Ὁ Κρήτης Ε ἰ ρ η ν α ῖ ο ς Μέλη Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μ α κ ά ρ ι ο ς Ὁ Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου Ε ὐ γ έ ν ι ο ς Ὁ Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου Δ α μ α σ κ η ν ό ς Ὁ Λάμπης, Συβρίτου καί Σφακίων Ε ἰ ρ η ν α ῖ ο ς Ὁ Ἱεραπύτνης καί Σητείας Ε ὐ γ έ ν ι ο ς Ὁ Πέτρας καί Χερρονήσου Ν ε κ τ ά ρ ι ο ς Ὁ Κισάμου καί Σελίνου Ἀ μ φ ι λ ό χ ι ο ς Ὁ Ἀρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου Ἀν δ ρ έ α ς Ἀρχιγραμματεύς: Ἀρχιμ. Κύριλλος Διαμαντάκης Ὑπογραμματεύς: Διακ. Πρόδρομος Ξενάκης Κωδικογράφος: Ἀρχιμ. Νήφων Βασιλάκης ΕΔΡΑ: ΗΡΑΚΛEION KPHTHΣ Ἁγίου Μηνᾶ 25, 712 01 Ἡράκλειο Ιστοσελ. http://www.iak.gr/1302086134/index.html Tηλ. & Fax Ἀρχιγραμματείας Ἱερᾶς Συνόδου: 2810 288658-58 -