ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2011 Γ ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤ/ΝΣΗΣ Μ. ΤΡΙΤΗ 19 ΑΠΡΙΛΙ ΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΦΥΣΙΚΗ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ : ΟΧΤΩ (8) ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις Α 1-Α 4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη φράση, η οποία τη συμπληρώνει σωστά. Α1. Το διάγραμμα που ακολουθεί παριστάνει τη μεταβολή της ταχύτητας ενός σώματος που εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση σε συνάρτηση με το χρόνο. υ Α Β Δ t Γ Το σημείο που αντιστοιχεί σε απομάκρυνση x=+a είναι: α. το σημείο Α β. το σημείο Β γ. το σημείο Γ δ. το σημείο Δ ΤΕΛΟΣ 1 ΗΣ ΑΠΟ 8 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A2. Κατά μήκος μίας ελαστικής χορδής που ταυτίζεται με τον άξονα xόx έχει δημιουργηθεί στάσιμο κύμα, ως αποτέλεσμα της συμβολής δύο αντίθετα διαδιδόμενων αρμονικών κυμάτων με το ίδιο πλάτος και την ίδια συχνότητα. Τα σημεία Α και Β της χορδής είναι διαδοχικά σημεία στα οποία εμφανίζονται κοιλίες σε συμφωνία φάσης. Μεταξύ των Α και Β υπάρχουν: α. δύο δεσμοί. β. ένας δεσμός. γ. τρείς δεσμοί. δ. ένας δεσμός και μία κοιλία Μονάδες 5 Α3. Μια ακίνητη πηγή ήχου εκπέμπει ήχο συχνότητας f s. Ένας παρατηρητής απομακρύνεται από την πηγή κινούμενος με σταθερή ταχύτητα. Η πηγή εκπέμπει Ν s μέγιστα ήχου σε χρονικό διάστημα Δt. Ο παρατηρητής σε χρονικό διάστημα Δt θα αντιλαμβάνεται μέγιστα ήχου N A για τα οποία ισχύει: α. N A = Ν s β. N A > Ν s γ. N A < Ν s Μονάδες 5 A4. Ροπή αδράνειας ενός στερεού σώματος ως προς κάποιον άξονα περιστροφής p ονομάζουμε: α. το άθροισμα των γινομένων των στοιχειωδών μαζών, από τις οποίες αποτελείται το σώμα, επί τις αποστάσεις τους από τον άξονα p. ΤΕΛΟΣ 2 ΗΣ ΑΠΟ 8 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ β. το γινόμενο της μάζας του σώματος επί το τετράγωνο της απόστασης του κέντρου μάζας από τον άξονα p. γ. το άθροισμα των γινομένων των στοιχειωδών μαζών από τις οποίες αποτελείται το σώμα, επί τα τετράγωνα των αποστάσεών τους από τον άξονα p. δ. το γινόμενο της μάζας του σώματος επί την απόσταση του κέντρου μάζας από τον άξονα p. Μονάδες 5 Α5. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό, για τη σωστή πρόταση, και τη λέξη Λάθος, για τη λανθασμένη. α. Η συχνότητα ταλάντωσης ενός ιδανικού κυκλώματος LC, εξαρτάται από την τιμή του συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου. β. Σε μια απλή αρμονική ταλάντωση η μέγιστη δυναμική ενέργεια είναι μεγαλύτερη από τη μέγιστη κινητική ενέργεια. γ. Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας αυξάνεται όταν, διέρχεται από οπτικά αραιότερο σε οπτικά πυκνότερο μέσο. δ. Όταν μια ηχητική πηγή πλησιάζει ακίνητο παρατηρητή, τότε η συχνότητα που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής είναι μεγαλύτερη από την συχνότητα του ήχου που εκπέμπει η πηγή. ε. Σε κάθε κρούση διατηρείται η ενέργεια του συστήματος των σωμάτων. Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 3 ΗΣ ΑΠΟ 8 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΘΕΜΑ Β ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β1. Ηλεκτρομαγνητικό κύμα διαδίδεται σε υλικό με ταχύτητα 2 10 8 m s. Ποιο από τα παρακάτω ζεύγη εξισώσεων μπορεί να περιγράφει το κύμα; α. E = 4 10 4 ημ2π(12 10 14 t 6 10 6 x) S. I. B = 4 10 12 ημ2π(12 10 14 t 6 10 6 x) S. I. β. E = 8 10 4 ημ2π(6 10 14 t 6 10 6 x) S. I. B = 4 10 12 ημ2π(6 10 14 t 6 10 6 x) S. I. γ. E = 8 10 4 ημπ(24 10 14 t 12 10 6 x) S. I. B = 4 10 12 ημπ(24 10 14 t 12 10 6 x) S. I. Να δικαιολογήσετε την απάντηση σας. Μονάδες 2 B2. Μία σφαίρα και ένας κύλινδρος με ίσες ακτίνες κυλούν χωρίς ολίσθηση σε οριζόντιο επίπεδο με ίσες ταχύτητες (κέντρων μάζας ). Τα δύο στερεά συναντούν στη πορεία τους κεκλιμένο επίπεδο στο οποίο συνεχίζουν να κυλούν χωρίς ολίσθηση. α. Σε μεγαλύτερο ύψος από το οριζόντιο επίπεδο φτάνει η σφαίρα. β. Σε μεγαλύτερο ύψος από το οριζόντιο επίπεδο φτάνει ο κύλινδρος. γ. Τα δύο στερεά φτάνουν στο ίδιο ύψος από το οριζόντιο επίπεδο. Για τη σφαίρα Ι cm = 2 5 MR2 και για τον κύλινδρο Ι cm = 1 2 MR2 ΤΕΛΟΣ 4 ΗΣ ΑΠΟ 8 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. Μονάδες 3 Β3. Ένα σώμα με μάζα m 1 κινούμενο με ταχύτητα υ 1 συγκρούεται κεντρικά με άλλο ακίνητο σώμα μάζας m 2. Μετά την κρούση το σώμα μάζας m 1 κινείται με ταχύτητα υ 1 = υ 1 και το σώμα 2 μάζας m 2 με ταχύτητα υ 2 = υ 1. Η σύγκρουση των σωμάτων 4 είναι: α. ελαστική β. ανελαστική Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. Μονάδες 2 ΘΕΜΑ Γ Δίνεται η γραφική παράσταση της φάσης ενός γραμμικού αρμονικού κύματος σε συνάρτηση με τη συντεταγμένη θέσης x τη χρονική στιγμή t=3s. φ(rad) 3π -6 Ο x(m) ΤΕΛΟΣ 5 ΗΣ ΑΠΟ 8 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 6ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Το κύμα διαδίδεται κατά την αρνητική φορά του άξονα x x και τη χρονική στιγμή t=0 το σημείο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του κινούμενο προς τη μέγιστη θετική του απομάκρυνση. Γ1. Να υπολογίσετε την περίοδο και το μήκος κύματος του κύματος. Μονάδες 4 Γ2. Το πλάτος της ταλάντωσης των σημείων του ελαστικού μέσου είναι Α=0,1m. α. Να υπολογίσετε την μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης των σημείων του ελαστικού μέσου. Μονάδες 3 β. Να γράψετε την εξίσωση του κύματος. Μονάδες 3 γ. Να σχεδιάσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t=3s. Μονάδες 4 Γ3. Σημείο Κ του ελαστικού μέσου βρίσκεται στη θέση x Κ =-5m. α. Να βρείτε τη χρονική στιγμή που το σημείο Κ ξεκινά την κίνηση του. Μονάδες 3 β. Να κάνετε την γραφική παράσταση της απομάκρυνσης του σημείου Κ σε συνάρτηση με το χρόνο σε σύστημα βαθμολογημένων αξόνων. Μονάδες 4 γ. Να βρείτε τη διαφορά φάσης του σημείου Κ από το σημείο Ο (x=0) Μονάδες 4 ΤΕΛΟΣ 6 ΗΣ ΑΠΟ 8 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΘΕΜΑ Δ ΑΡΧΗ 7ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Το σώμα Σ 1 μάζας m 1 =1Kg του παρακάτω σχήματος ισορροπεί σε λείο οριζόντιο επίπεδο δεμένο στα άκρα δύο οριζόντιων ιδανικών ελατηρίων με σταθερές k 1 και k 2. Τα άλλα άκρα των ελατηρίων είναι δεμένα σε ακλόνητα σημεία. Στη θέση ισορροπίας του Σ 1 τα δύο ελατήρια έχουν το φυσικό τους μήκος. Δεύτερο σώμα Σ 2 βρίσκεται στην κατακόρυφο που διέρχεται από το Σ 1 σε ύψος h=31,25cm πάνω από αυτό. Σ 2 k 2 Σ 1 h k 1 Μετακινούμε το σώμα Σ 1 κατά μήκος του άξονα των ελατηρίων έτσι ώστε το ελατήριο σταθεράς k 1 να συμπιεσθεί κατά d=20cm. Αφήνουμε ταυτόχρονα τα δύο σώματα ελεύθερα να κινηθούν. Τα δύο σώματα συγκρούονται την στιγμή που το Σ 1 περνά από τη θέση ισορροπίας του για πρώτη φορά. Η κρούση των δύο σωμάτων θεωρείται πλαστική. Δ1. Για την κίνηση των δύο σωμάτων μέχρι την κρούση τους α. Να αποδείξετε ότι το Σ 1 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση και να υπολογίσετε την περίοδο της. β. Να υπολογίσετε τις ταχύτητες με τις οποίες τα δύο σώματα συγκρούονται μεταξύ τους. Δ2. Το συσσωμάτωμα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του για πρώτη φορά μετά την κρούση μετά από χρόνο t=1s. α. Να υπολογίσετε το πλάτος της ταλάντωσης του συσσωματώματος. ΤΕΛΟΣ 7 ΗΣ ΑΠΟ 8 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 8ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Μονάδες 7 β. Να υπολογίσετε το μέτρο ρυθμού μεταβολής της ορμής του συσσωματώματος τη στιγμή που διέρχεται από τη θέση της μέγιστης απομάκρυνσης. Δίνεται g=10m/s 2 και π 2 10 ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Καμιά άλλη σημείωση δεν επιτρέπεται να γράψετε. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό διαρκείας και μόνον ανεξίτηλης μελάνης. 5. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 6. Να μη χρησιμοποιηθεί το μιλιμετρέ φύλλο του τετραδίου. 7. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 8. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 8 ΗΣ ΑΠΟ 8 ΣΕΛΙΔΕΣ