Περιεχόμενα. Follow us on twitter: ΚΕΕΛΠΝΟ_HCDCP. Όμορφες και καθαρές ελληνικές θαλάσσιες ακτές

Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων Αγράφων 3-5, Μαρούσι, 15123, 210 5212000, info@keelpno.gr, http://www.keelpno.gr Ιούλιος 2012 Αρ. 17 / Έτος 2ο ISSN 1792-9016 Περιεχόμενα Κυρίως θέμα: Ποιότητα υδάτων κολύμβησης στην Ελλάδα 2 Αγαπημένες ελληνικές παραλίες 8 Δεδομένα επιδημιολογικής επιτήρησης Ιουνίου 22 Δράσεις γραφείων 26 Επιδημίες στον κόσμο 27 Νέα από τη Διοίκηση του ΚΕΕΛΠΝΟ 28 Follow us on twitter: ΚΕΕΛΠΝΟ_HCDCP Όμορφες και καθαρές ελληνικές θαλάσσιες ακτές Στον ανεπτυγμένο κόσμο οι ψυχικοί (π.χ. άγχος/στρες) και κοινωνικοί (π.χ. οικονομικοί/ ανεργία κ.λπ.) προσδιοριστές της υγείας έχουν λάβει σημαντικές διαστάσεις στη διαμόρφωση του επιπέδου υγείας των πληθυσμών. Σε αυτό το πλαίσιο, η επαφή του σύγχρονου ανθρώπου με τη Φύση, με τις ομορφιές του καθαρού και ασφαλούς φυσικού περιβάλλοντος, παίζει σπουδαίο κρίσιμο θα λέγαμε ρόλο στη διατήρηση ενός καλού επιπέδου υγείας του ατόμου και του συνόλου γενικότερα. Η διαφυγή από τη ρουτίνα της καθημερινότητας, ο καθαρός αέρας της εξοχής, η κολύμβηση και το παιχνίδι στην καθαρή θάλασσα συμβάλλουν αποφασιστικά στην ηρεμία, στη χαλάρωση, στην ψυχική και σωματική «αποτοξίνωση» του ανθρώπου, άρα και στην ουσιαστική προστασία και βελτίωση της υγείας του. Αποφασίσαμε λοιπόν, να ξεφύγουμε μερικώς από τη συνήθη θεματολογία Δημόσιας Υγείας και να αφιερώσουμε το δεύτερο καλοκαιρινό τεύχος του Ενημερωτικού μας Δελτίου στις ομορφιές της ελληνικής φύσης και πιο συγκεκριμένα στις όμορφες και καθαρές ελληνικές ακτές, δίνοντας πιστεύουμε και ένα δροσιστικό τόνο στην εναλλαγή των θεμάτων μας. Η Ελλάδα είναι ένας ευλογημένος γεωκλιματικά και περιβαλλοντικά τόπος, συνεπώς δεν ήταν δύσκολο να προσφέρουμε στους αναγνώστες ένα σύντομο ταξίδι σε αγαπημένες θάλασσες και ακτές της Χώρας μας, όπως αυτές φωτογραφήθηκαν από μέλη της συντακτικής ομάδας του Δελτίου. Το ταξίδι στις πεντακάθαρες αμμουδιές και τα κρυστάλλινα νερά περνάει από το Ιόνιο, από Ιθάκη, Κεφαλονιά και Αντίπαξους, διασχίζει την ηπειρωτική Ελλάδα από τη Θεσπρωτία στη Χαλκιδική και το Πήλιο καταλήγοντας στη Φοινικούντα και τη Μάνη της Πελοποννήσου, μεταφέρεται στο Αιγαίο από την Εύβοια μέχρι τη Σάμο, τη Χίο και τη Νίσυρο για να τελειώσει στις Κυκλάδες (Αμοργό και Κουφονήσια), στα Κύθηρα και στην Κρήτη. Δεν παύει, ωστόσο, Δημόσια Υγεία να είναι η συλλογική δράση για αειφόρο ανάπτυξη της υγείας του πληθυσμού. Που σημαίνει ότι ο θησαυρός αυτός του φυσικού περιβάλλοντος που λέγεται ελληνικές ακτές χρειάζεται συνεχή έλεγχο, προστασία και οργανωμένες δράσεις και παρεμβάσεις για να διατηρεί τη μοναδική του αξία για την υγεία των ανθρώπων. Έτσι, η οργανωμένη Πολιτεία μέσω της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και του Δικτύου Εργαστηρίων Δημόσιας Υγείας του ΚΕΕΛΠΝΟ επαγρυπνά, με συνεχείς δειγματοληπτικούς ελέγχους ποιότητας των υδάτων κολύμβησης. Τα ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά για την καθαρότητα και την ασφάλεια των ελληνικών θαλάσσιων ακτών αποτελέσματα παρουσιάζονται στο τεύχος αυτό, μαζί με βασικά στοιχεία της Νομοθεσίας και Χάρτη που απεικονίζει την ποιοτική κατάσταση των ελληνικών ακτών για το 2011. Καλό καλοκαίρι σε όλους και καλή απόλαυση των ελληνικών θαλασσών με ασφάλεια και σεβασμό στους κανόνες παραμονής μέσα και έξω από το νερό. Φίλιππος Κουκουριτάκης ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΚΕΕΛΠΝΟ) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ

Κυρίως θέμα Κυρίως θέμα Ποιότητα υδάτων κολύμβησης στην Ελλάδα Η Ελλάδα από το 1990 παρακολουθεί συστηματικά την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης. Η εφαρμοζόμενη Οδηγία μέχρι το 2010 ήταν η Οδηγία 76/160/ΕΟΚ. Πλέον, ο έλεγχος της ποιότητας των νερών ακτών κολύμβησης στην Ελλάδα γίνεται με βάση τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2006/7/ΕΚ «σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης», όπως αυτή εναρμονίστηκε στην εθνική νομοθεσία με την ΚΥΑ 8600/416/Ε103/2009 (ΦΕΚ 356Β/26-02-2009). Η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης πραγματοποιείται: α) σε σχέση με κάθε τοποθεσία υδάτων κολύμβησης β) μετά το τέλος κάθε κολυμβητικής περιόδου και γ) με βάση το σύνολο ποιοτικών δεδομένων για την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης το οποίο συγκροτείται σε σχέση με την εν λόγω κολυμβητική περίοδο και τις τρεις προηγούμενες κολυμβητικές περιόδους. των οποίων 2041 (94,71%) χαρακτηρίστηκαν ως εξαιρετικής ποιότητας, 87 (4,04%) ως καλής ποιότητας, 16 (0,74%) ως επαρκούς ποιότητας και μόνο 5 (0,23%) ως ανεπαρκούς ποιότητας, όπως φαίνεται και στον παρακάτω χάρτη, γεγονός που συνέβαλε στην κατάταξη των υδάτων κολύμβησης της Ελλάδας μεταξύ των 2-3 καλύτερων στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, εντός του 2012 πρόκειται να ολοκληρωθεί το Μητρώο των Ταυτοτήτων των ακτών Κολύμβησης (Bathing Water Profiles), το οποίο έχει ξεκινήσει να υλοποιείται από τον Ιούνιο του 2011, υπό την επίβλεψη της ΕΓΥ, με απώτερο σκοπό μέχρι το τέλος του 2015 όλα τα ύδατα κολύμβησης να είναι τουλάχιστον «επαρκούς ποιότητας». Στα πλαίσια του ελέγχου της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης το ΚΕΔΥ από το 2008 έως και 11-6-2012 πραγματοποίησε ανάλυση 2748 δειγμάτων, εκ των οποίων 96,4% χαρακτηρίζονται ως «εξαιρετικής ποιότητας», 3,3% ως «καλής ποιότητας», και 0,3% ως «ανεπαρκούς ποιότητας», όπως φαίνεται στους πίνακες 1 και 2. Πίνακας 1: Κατανομή των δειγμάτων υδάτων κολύμβησης για το χρονικό διάστημα 2008-11/6/2012 Τα ποιοτικά δεδομένα που εξετάζονται ομαδοποιούνται σε δύο κατηγορίες: α) οπτικά παρακολουθούμενες παράμετροι: κατάλοιπα πίσσας, γυαλιά, πλαστικά, καουτσούκ ή οποιαδήποτε άλλα απορρίμματα. β) μικροβιολογικές παράμετροι: Κολοβακτηρίδια (E. coli) και Εντερόκοκκοι (Intestinal enterococci), οι οποίες χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση και ταξινόμηση των υδάτων κολύμβησης όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Αριθμός δειγμάτων Έτος 2008 2009 2010 2011 2012 2008-11/6/2012 610 480 568 721 369 2748 Παράμετρος Κολοβακτηρίδια (cfu/100 ml) Εντερόκοκκοι (cfu/100 ml) Εξαιρετική ποιότητα Καλή ποιότητα Επαρκής ποιότητα 250 (*) 500 (*) 500 (**) 100 (*) 200 (*) 185 (**) (*) Βάσει αξιολόγησης σύμφωνα με το 95 ο εκατοστημόριο. (**) Βάσει αξιολόγησης σύμφωνα με το 90 ο εκατοστημόριο. Μέθοδοι ανάλυσης αναφοράς ISO 9308-3 ή ISO 9308-2 ISO 7899-1 ή ISO 7899-2 Πίνακας 2: Αποτελέσματα αξιολόγησης των δειγμάτων υδάτων κολύμβησης ετών 2008-11/6/2012 Αριθμός δειγμάτων Ποιότητα Ποσοστό 2649 Εξαιρετική ποιότητα 96,4% 90 Καλή ποιότητα 3,3% 9 Ανεπαρκής ποιότητα 0,3% Ιωάννα Σπηλιοπούλου, Ιατρός Βιοπαθολόγος Τα ύδατα κολύμβησης ταξινομούνται ως ύδατα «εξαιρετικής, καλής και επαρκούς ποιότητας»: 1. εάν στο σύνολο των ποιοτικών δεδομένων για τα ύδατα κολύμβησης για την τελευταία περίοδο αξιολόγησης, οι τιμές εκατοστημορίου των μικροβιολογικών απαριθμήσεων είναι ίσες ή καλύτερες από τις αντίστοιχες τιμές του ανωτέρου πίνακα και 2. εάν τα ύδατα κολύμβησης υπόκεινται σε βραχυπρόθεσμα περιστατικά ρύπανσης, με την προϋπόθεση ότι: λαμβάνονται επαρκή διαχειριστικά μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν επιτήρηση, συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και παρακολούθησης, με σκοπό να προλαμβάνεται η έκθεση των λουομένων μέσω προειδοποίησης ή, όπου απαιτείται, απαγόρευσης της κολύμβησης, λαμβάνονται επαρκή διαχειριστικά μέτρα για την πρόληψη, μείωση ή εξάλειψη των αιτιών ρύπανσης και ο αριθμός των δειγμάτων που αγνοήθηκαν λόγω βραχυπρόθεσμης ρύπανσης κατά την τελευταία περίοδο αξιολόγησης δεν υπερβαίνει το 15% του συνολικού αριθμού δειγμάτων που προβλέπονται στο χρονοδιάγραμμα παρακολούθησης της περιόδου αυτής, ή ένα δείγμα ανά κολυμβητική περίοδο, αναλόγως με το ποιο είναι μεγαλύτερο. Κατά το έτος 2011 η ποιότητα των υδάτων κολύμβησης παρακολουθήθηκε και αξιολογήθηκε στο πλαίσιο του «Προγράμματος παρακολούθησης της ποιότητας των ακτών κολύμβησης στις ακτές της Ελλάδας» που εκπονείται με ευθύνη της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων (ΕΓΥ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). Συγκεκριμένα, κατά την κολυμβητική περίοδο του 2011 (1/6/2011-31/10/2011) παρακολουθήθηκαν 2149 παράκτια ύδατα εκ Tips Ορισμένοι κανόνες πρόληψης για ασφαλή παραμονή μέσα και έξω από το νερό, είναι: 1. Δεν κολυμπάμε μόνοι αλλά με παρέα και σε περιοχή με ναυαγοσώστη. 2. Δεν κολυμπάμε με γεμάτο στομάχι ή έχοντας καταναλώσει αλκοόλ. 3. Δεν απομακρυνόμαστε από την στεριά και την οριοθετημένη περιοχή των λουομένων, ούτε υπερεκτιμάμε τις δυνάμεις μας. 4. Επιβλέπουμε πάντα τα μικρά παιδιά κοντά στο νερό 5. Αν κάποιος κινδυνεύει καλούμε το 166 ή το 112 για βοήθεια. 6. Η σωστή προστασία από τον ήλιο προϋποθέτει αντηλιακό, καπέλο, σκιερό μέρος και άφθονους χυμούς ή νερό. 2 3

Κυρίως θέμα Κυρίως θέμα 4 5

Κυρίως θέμα Κυρίως θέμα 6 7

Κύμη Ιθάκη/ Κεφαλλονιά Φωτογραφικό ενσταντανέ ακτής της Κύμης Ευβοίας-του εξώστη του Αιγαίου, όπως χαρακτηρίστηκε από το χαράκτη Γαλάνη-, ιδιαίτερης πατρίδας του Γεωργίου Ν. Παπανικολάου «Μr Pap test». Η Ιθάκη ήταν ο τελικός προορισμός του Οδυσσέα στο Αρχαίο Ελληνικό έπος «Οδύσσεια» του Ομήρου. H Κεφαλλονιά έχει πολλές πανέμορφες και καθαρές ακτές με κόκκινη ή ξανθή άμμο. Γαρυφαλιά Αντωνίου Ρεγγίνα Βώρου 8 9

Καβουρότρυπες, Χαλκιδική Φοινικούντα/ Κύθηρα/Αμοργός Τι πιο όμορφο να συνδυάζεται η τέχνη με τη θάλασσα!! Καλό Καλοκαίρι! Η Φοινικούντα έχει φιλοξενήσει όλα τα παιδικά μου καλοκαίρια... Η μυρωδιά του φασκόμηλου είναι χαρακτηριστική. Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε... κι αν τα βρούμε βουρ στη φατουράδα!! (ντόπιο ποτό) Δεν γυρίστηκε τυχαία εκεί η ταινία «απέραντο γαλάζιο». Όχι παραλία με τη συνήθη έννοια, οι πλάκες της Αμοργού αποζημιώνουν τον επισκέπτη που θα αποφασίσει να πάει στην άγονη γραμμή. Αθηνά Γαβαλά Ελένη Καραταμπάνη 10 11

Κρήτη Πέρδικα Θεσπρωτίας Το νερό σμίγει με τη Γη. Ο ουρανός παρακολουθεί μεγαλοπρεπής. Η αγριάδα είναι προσποιητή. Γιατί εκεί βασιλεύει το απόλυτα καθάριο, το αληθινά γαλήνιο. Στη Βόρεια και Νότια Κρήτη, κάποιαν εποχή, στις αρχές του 21ου αιώνα. Αγία Παρασκευή Πέρδικα Θεσπρωτίας Καραβοστάσι Πέρδικα Θεσπρωτίας Κασσιανή Μέλλου Φίλιππος Κουκουριτάκης 12 13

Σάμος Μάνη Στο δρόμο από το Καρλόβασι για το Βαθύ, λίγο μετά το Κοκκάρι, αφήσαμε το αυτοκίνητο και ακολουθώντας το μικρό μονοπάτι προς τη θάλασσα φθάσαμε στη ροδοζαχαρένια παραλία. Η Παναγιά το πέλαγο κρατούσε στην ποδιά της. Καταγάλανα, δροσερά νερά, απαλή άμμος και πολλές ανέσεις. Δημήτρης Παπαβέντσης Τάσος Πατουχέας 14 15

Μαύρα βόλια, Χίος Χιλιαδού, Εύβοια Δυο μαύρα βότσαλα μεγάλα να κρατούν τα φύλλα στο γαλάζιο παραθύρι όλα να δίνουν και ποτέ να μη ζητούν με τους αθάνατους να ζεις εκεί που ζουν και τα θαλασσινά λουλούδια στο ποτήρι Μάνος Ελευθερίου, (Μουσική: Παντελής Θαλασσινός) «Η παραλία Χιλιαδού είναι μια υπέροχη παραλία με βότσαλα. Η θάλασσα είναι βαθειά και τα νερά καταγάλανα!! Είναι το ιδανικό μέρος για ανέμελες διακοπές και πολλές βουτιές!! Καλό καλοκαίρι σε όλους!!! Φέτος μένουμε Ελλάδα!!!» Βάσια Ρουμελιώτη Ανδρούλα Παύλη 16 17

Παχιά Άμμος, Νίσυρος Μάνη, Πήλιο Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, κατά την Γιγαντομαχία, ο Ποσειδών, κυνηγώντας στο Αιγαίο πέλαγος τον Γίγαντα Πολυβώτη, απέκοψε με την τρίαινά του ένα κομμάτι από τη Νήσο Κω, το εκσφενδόνισε κατά του Πολυβώτη και τον καταπλάκωσε. Αυτό το κομμάτι της Κω, είναι η Νίσυρος. Εκεί που βρίσκεται το στόμα του Πολυβώτη, δημιουργήθηκε το ηφαίστειο, και όταν ο καταπλακωμένος Γίγαντας κινεί τους ώμους του και βρυχάται, η Νίσυρος σείεται από σεισμούς. Για να φτάσεις στην Παχιά Άμμο χρειάζεται να περπατήσεις για δέκα λεπτά σε ένα γραφικό μονοπάτι. Έχει παχιά, σκουρόχρωμη άμμο για την οποία υπεύθυνο είναι το ηφαίστειο. Παραλία Γνώσπη, Αγ. Νικόλαος στη Μάνη: Ανεπανάληπτες βουτιές στην ιδανική, γοητευτική, βραχώδη παραλία, με κρυστάλλινα νερά! Παραλία Πάου Πήλιο: Η απάνεμη παραλία στον Παγασητικό αποζημιώνει κάθε επισκέπτη. Βιβή Σμετή 18 19

Πήλιο Αγκίστρι Παραλία στον δρόμο προς Τρίκερη Πήλιο: Το βουνό των Κενταύρων μαγεύει με τα καθάρια, καταγάλανα νερά «Δεν είναι μακρινά εξωτικά μέρη, είναι οι δικές μας παραλίες στα Κουφονήσια και στο Αγκίστρι. Απολαύστε τις!!!» Μαρία Φωτεινέα Ελεονώρα Χατζηπασχάλη 20 21

Δεδομένα επιδημιολογικής επιτήρησης Πίνακας 1. Αριθμός δηλωθέντων κρουσμάτων στο σύστημα Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων (ΥΔΝ) στο σύνολο της χώρας με ημερομηνία δήλωσης 01/06/2012 30/06/2012 και διάμεση τιμή δηλωθέντων κρουσμάτων Ιουνίου 2004 2011 και εύρος τιμών. Δεδομένα επιδημιολογικής επιτήρησης Πίνακας 2. Αριθμός δηλωθέντων κρουσμάτων στο σύστημα Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων (ΥΔΝ) ανά περιφέρεια της χώρας* με ημερομηνία δήλωσης 01/06/2012 30/06/2012. Νόσημα Αριθμός δηλωθέντων κρουσμάτων Νόσημα Αριθμός δηλωθέντων κρουσμάτων Ιούνιος 2012 Διάμεση τιμή Ιούνιος 2004 2011 Εύρος τιμών Αλλαντίαση 0 0 0-1 Ανεμευλογιά με επιπλοκές 1 3 0-11 Άνθρακας 1 0 0-1 Βρουκέλλωση 11 21,5 6-59 Διφθερίτιδα 0 0 0 Εγκεφαλίτιδες από αρμπο-ιούς 0 0 0 Ελονοσία 11 2,5 1-5 Ερυθρά 0 0 0 Ευλογιά 0 0 0 Εχινοκοκκίαση 0 1,5 0-4 Ηπατίτιδα A 1 4,5 1-14 Ηπατίτιδα Β, οξεία & HBsAg(+) σε βρέφη < 12 μηνών 7 6 1-20 Ηπατίτιδα C, οξεία & επιβεβαιωμένο anti HCV θετικό (α διάγνωση) 1 2,5 0-8 Ιλαρά 1 0,5 0-52 Ιογενείς αιμορραγικοί πυρετοί 0 0 0-2 Κοκκύτης 5 2,5 0-12 Λεγιoνέλλωση 2 1,5 0-4 Λεϊσμανίαση 4 4,5 2-9 Λεπτοσπείρωση 1 0 0-2 Λιστερίωση 2 0 0-2 Λοίμωξη από εντεροαιμορραγικό κολοβακτηρίδιο (EHEC) 0 0 0-1 Λύσσα 0 0 0 Μελιοείδωση-Μάλη 0 0 0 Μηνιγγίτιδα άσηπτη 38 23,5 9-234 βακτηριακή (εκτός μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου) 13 18 6-28 αγνώστου αιτιολογίας 0 2 1-6 Μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος 2 5 0-14 Πανώλη 0 0 0 Παρωτίτιδα 1 1 0-6 Πολιομυελίτιδα 0 0 0 Πυρετός Q 0 0,5 0-2 Σαλμονέλλωση (μη τυφο παρατυφική) 24 73,5 23-138 Σιγκέλλωση 3 2 0-6 Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) 0 0 0 Συγγενής ερυθρά 0 0 0 Συγγενής σύφιλη 0 0 0-1 Συγγενής τοξοπλάσμωση 0 0 0-1 Συρροή κρουσμάτων τροφιμογενούς - υδατογενούς νοσήματος 0 5 2-8 Τέτανος / Τέτανος νεογνικός 1 0 0-1 Τουλαραιμία 0 0 0 Τριχίνωση 0 0 0-1 Τυφοειδής πυρετός / παράτυφος 0 0,5 0-1 Φυματίωση 47 68,5 41-92 Χολέρα 0 0 0 Περιφέρεια 22 23 Αν. Μακεδονίας και Θράκης Ανεμευλογιά με επιπλοκές 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Άνθρακας 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Βρουκέλλωση 0 0 0 1 2 0 2 1 3 2 0 0 0 0 Ελονοσία 0 0 0 1 0 0 0 1 5 4 0 0 0 0 Ηπατίτιδα Α 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 Ηπατίτιδα Β, οξεία & HBsAg(+) σε βρέφη < 12 μηνών 0 2 0 0 0 0 0 0 3 0 2 0 0 0 Ηπατίτιδα C, οξεία & επιβεβαιωμένο anti HCV θετικό(α διάγνωση 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 Ιλαρά 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Κοκκύτης 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 1 0 0 Λεγιονέλλωση 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 Λεϊσμανίαση 0 0 0 0 2 0 0 0 0 2 0 0 0 0 Λεπτοσπείρωση 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 Λιστερίωση 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 Μηνιγγίτιδα άσηπτη 5 14 0 0 1 0 6 5 3 0 0 0 4 0 βακτηριακή (εκτός μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου) 1 3 0 0 1 0 1 0 5 0 0 1 1 0 Μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 Παρωτίτιδα 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 Σαλμονέλλωση (μη τυφο-παρατυφική) 0 7 0 0 2 1 2 0 9 0 3 0 0 0 Σιγκέλλωση 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Τέτανος/Τέτανος νεογνικός 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Φυματίωση 1 11 0 2 5 3 5 2 13 1 1 0 2 1 * Η περιφέρεια ορίζεται με βάση τη διεύθυνση κατοικίας του κρούσματος Πίνακας 3. Αριθμός δηλωθέντων κρουσμάτων στο σύστημα Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων (ΥΔΝ) ανά φύλο* και ηλικιακή ομάδα, για το σύνολο της χώρας, με ημερομηνία δήλωσης 01/06/2012 30/06/2012. Νόσημα Αριθμός δηλωθέντων κρουσμάτων ανά ηλικιακή ομάδα και φύλο <1 1-4 5-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+ Άγν. Α Γ Α Γ Α Γ Α Γ Α Γ Α Γ Α Γ Α Γ Α Γ Α Γ Ανεμευλογιά με επιπλοκές 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Άνθρακας 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 Βρουκέλλωση 0 0 0 0 2 0 1 1 2 0 1 2 0 0 0 1 0 1 0 0 Ελονοσία 0 0 0 0 1 0 6 0 1 0 0 0 1 0 0 0 2 0 0 0 Ηπατίτιδα Α 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ηπατίτιδα Β, οξεία & HBsAg(+) σε βρέφη < 12 μηνών Ηπατίτιδα C, οξεία & 0 0 0 0 0 0 2 1 1 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 επιβεβαιωμένο anti HCV 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 θετικό (α διάγνωση) Ιλαρά 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Κοκκύτης 2 2 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Λεγιονέλλωση 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 Λεϊσμανίαση 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 Λεπτοσπείρωση 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 Λιστερίωση 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 Μηνιγγίτιδα άσηπτη 1 3 3 1 10 7 2 2 6 2 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 βακτηριακή (εκτός μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου) 0 1 0 0 0 0 2 0 0 0 1 0 1 1 1 1 3 2 0 0 Μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Παρωτίτιδα 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Σαλμονέλλωση (μη τυφοπαρατυφική) 3 3 4 1 2 3 0 1 1 2 0 0 0 2 0 0 0 2 0 0 Σιγκέλλωση 1 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Τέτανος/Τέτανος νεογνικός 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 Φυματίωση 1 1 0 0 0 0 5 0 4 2 3 1 1 0 7 1 11 10 0 0 * Α: άνδρας, Γ: γυναίκα Κεντρικής Μακεδονίας Δυτικής Μακεδονίας Ηπείρου Θεσσαλίας Ιονίων Νήσων Δυτικής Ελλάδας Στερεάς Ελλάδας Αττικής Πελοποννήσου Βορείου Αιγαίου Νοτίου Αιγαίου Κρήτης Άγνωστο

Δεδομένα επιδημιολογικής επιτήρησης Δεδομένα επιδημιολογικής επιτήρησης Τα δελτία δήλωσης και οι ορισμοί κρούσματος των παραπάνω νοσημάτων βρίσκονται στην ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ (www.keelpno.gr). Πρέπει να σημειωθεί ότι τα δεδομένα που παρουσιάζονται για τον Ιούνιο 2012 είναι προσωρινά, μπορεί δηλαδή να υποστούν μικρές τροποποιήσεις και ότι η ερμηνεία τους θα πρέπει να γίνεται με προσοχή, καθώς υπάρχουν ενδείξεις υποδήλωσης στο σύστημα. Το σύστημα ΥΔΝ βασίζεται στους γιατρούς που παρά το φόρτο εργασίας τους, αντιλαμβάνονται τη σημασία της συστηματικής δήλωσης των κρουσμάτων των λοιμωδών νοσημάτων και τους οποίους ευχαριστούμε θερμά για τη συνεργασία τους. Τμήμα επιδημιολογικής επιτήρησης και παρέμβασης Έξαρση κρουσμάτων ιογενούς μηνιγγίτιδας στη Βόρεια Ελλάδα, Μάιος Ιούλιος 2012 Στο διάστημα 23/5/2012 έως 23/7/2012 σημειώθηκε έξαρση κρουσμάτων ιογενούς μηνιγγίτιδας στη Βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα στις Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας και Δυτικής Μακεδονίας. Δηλώθηκαν μέσω του συστήματος υποχρεωτικής δήλωσης 47 κρούσματα ιογενούς μηνιγγίτιδας τα οποία νοσηλεύθηκαν σε 3 νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης (ΓΝ Παπαγεωργίου, ΓΝ Παπανικολάου και ΝΕΠΘ) και στα νομαρχιακά νοσοκομεία Αλεξανδρούπολης και Κοζάνης. Κατά την αντίστοιχη χρονική περίοδο είχαν δηλωθεί από τη Βόρεια Ελλάδα 1 κρούσμα ιογενούς μηνιγγίτιδας το έτος 2011 και 13 το έτος 2010. Τα κρούσματα (30 άρρενα και 17 θήλεα) παρουσίασαν στην πλειοψηφία τους ήπια κλινική εικόνα που χαρακτηριζόταν από χαμηλή πυρετική κίνηση (συνήθως <38,5 0C), έντονη κεφαλαλγία και οπισθοβολβικό άλγος, ενώ ορισμένοι ασθενείς παρουσίασαν επίσης εμέτους και διάρροιες. Η κλινική πορεία τους ήταν καλοήθης με ύφεση των συμπτωμάτων μέσα σε 24-36 ώρες από την εισαγωγή στο νοσοκομείο. Η ίωση είχε άριστη πρόγνωση με απλή υποστηρικτική αγωγή και όλοι οι ασθενείς έχουν ιαθεί και έχουν πάρει εξιτήριο από τα νοσοκομεία νοσηλείας. Δε σημειώθηκε κανένας θάνατος. Η ηλικιακή κατανομή των κρουσμάτων απεικονίζεται στο διάγραμμα 1, όπου φαίνεται ότι κυρίως νόσησαν παιδιά ηλικίας 5-14 ετών (61,7%). Όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε ΟΝΠ, όπου βρέθηκε σχετικά αυξημένος αριθμός κυττάρων (διάμεσος: 154/mm3, εύρος: 10-1150), φυσιολογικό λεύκωμα (διάμεσος: 45,5 mg/dl, εύρος:10-222) και φυσιολογικό σάκχαρο (διάμεσος: 60 mg/dl, εύρος:40-87). Συνολικά 19 δείγματα ΕΝΥ εστάλησαν στο Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Εντεροϊών Ελληνικό Ινστιτούτο Pasteur και στο Α Εργαστήριο Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. ενώ σε ορισμένους ασθενείς εστάλησαν και δείγματα κοπράνων. Από τη μοριακή ανάλυση με PCR, 13/19 (68%) βρέθηκαν θετικά για εντεροϊό στο ΕΝΥ, ενώ από τη περαιτέρω ανάλυση με Sequencing ταυτοποιήθηκε ότι πρόκειται για Echo30. Όλοι οι ασθενείς στους οποίους απομονώθηκε εντεροϊός ήταν ηλικίας μικρότερης των 14 ετών. Ορισμένα δείγματα ελέγχθηκαν και για λοίμωξη από τον Ιό του Δυτικού Νείλου. Κανένα δεν βρέθηκε θετικό. Συμπερασματικά, πρόκειται για έξαρση κρουσμάτων ιογενούς μηνιγγίτιδας στη Βόρεια Ελλάδα που οφείλεται στον εντεροϊό Echo30 και έχει καλοήθη πορεία και άριστη πρόγνωση. Το φαινόμενο είναι σε εξέλιξη και διερευνάται από το Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης. Γεωργακοπούλου Θεανώ, Πίπα Ευθαλία, Μαυραγάνης Παντελής, Πούφτα Σοφία, Βερναρδάκη Αλεξάνδρα, γραφείο νοσημάτων που προλαμβάνονται με εμβολιασμό, τμήμα επιδημιολογικής επιτήρησης και παρέμβασης 24 25

Δράσεις γραφείων Επιδημίες στον κόσμο Μέτρα Πρόληψης Πνιγμών Σε όλο τον κόσμο, ένας άνθρωπος πνίγεται σχεδόν κάθε ένα λεπτό. Στην Ελλάδα τα περιστατικά πνιγμού είναι διπλάσια από τον μέσο όρο της Ευρώπης με σχεδόν ένα θανατηφόρο πνιγμό κάθε μέρα. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, η αναλογία ανδρών : γυναικών είναι περίπου 8:2, κάτι που μαρτυρά την αμέλεια, την υπερεκτίμηση των δυνάμεων και την ριψοκίνδυνη συμπεριφορά του ανδρικού πληθυσμού. Όπως επισημαίνει και το τηλεοπτικό κοινωνικό μήνυμα του ΚΕΕΛΠΝΟ, για να μην μετατραπεί κάποιος σε «στατιστικό στοιχείο», θα πρέπει πηγαίνοντας να κολυμπήσει να έχει υπ όψιν του τα ακόλουθα: Δεν κολυμπάμε μόνοι, αλλά με παρέα και σε περιοχή με ναυαγοσώστη Δεν κολυμπάμε με γεμάτο στομάχι ή έχοντας καταναλώσει αλκοόλ Δεν απομακρυνόμαστε από την στεριά και την οριοθετημένη περιοχή των λουομένων, ούτε υπερεκτιμάμε τις δυνάμεις μας Επιβλέπουμε πάντα τα μικρά παιδιά κοντά στο νερό Αν κάποιος κινδυνεύει καλούμε το 166 ή το 112 για βοήθεια Η σωστή προστασία από τον ήλιο προϋποθέτει αντηλιακό, καπέλο, σκιερό μέρος και άφθονα υγρά. Χολέρα (Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό) Επιδημίες στον κόσμο, Ιούλιος 2012 Στις 23 Ιουλίου 2012 η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) έχει αναφερθεί σε ξαφνική αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων χολέρας στην ένοπλη σύγκρουση στη περιοχή του North Kivu. Σύμφωνα με την αναφορά, από την 24 η (11-17 Ιουνίου) έως την 26 η επιδημιολογική εβδομάδα (25 Ιουνίου έως 1 Ιουλίου) είχαν δηλωθεί 368 νέα κρούσματα κυρίως στις περιοχές Birambizo, Goma, Karisimbi, Kiroshe, Mutwanga, Mweso και Rwanguba. Υπάρχει ανησυχία ότι η κατάσταση της ασφάλειας μπορεί να αυξήσει την δυσκολία πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και τις εγκαταστάσεις θα μπορούσαν να αυξήσουν τον αριθμό των σοβαρών και θανατηφόρων περιπτώσεων. Η σημερινή ένοπλη σύγκρουση στο Βόρειο Κίβου ενέχει επίσης κίνδυνο διεθνούς εξάπλωσης της νόσου σε γειτονικές χώρες, όπως το Μπουρούντι, τη Ρουάντα, το Νότιο Σουδάν και την Ουγκάντα. Σύμφωνα με την επιδημιολογική έρευνα που διεξάγεται από τις εθνικές αρχές και άλλους οργανισμούς όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, Merlin, και της Διεθνούς Επιτροπής Διάσωσης (IRC) η ανεπαρκής πρόσβαση σε ασφαλές νερό παραμένει η κύρια αιτία της επιδημίας στο Βόρειο Κίβου. Νόσος χειρών ποδών και στόματος (Hand Foot and Mouth Disease-HFMD) (Καμπότζη) Στις 13 Ιουλίου 2012 αναφέρθηκε από το Υπουργείο Υγείας της Καμπότζης ότι η αιτία της σοβαρής νόσου η οποία επηρέασε κυρίως τα πολύ μικρά παιδιά προκαλώντας και θανάτους, ήταν μια σοβαρή μορφή της νόσου χειρών ποδών και στόματος (HFMD). Εντοπίστηκαν συνολικά 78 περιπτώσεις. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι πρώτες 62 περιπτώσεις που αναφέρθηκαν από το νοσοκομείο Kantha Bopha, καθώς επίσης και περιπτώσεις που αναφέρθηκαν από άλλα νοσοκομεία. Τα κέντρα υγείας έχουν λάβει εντολή από το Υπουργείο Υγείας να αναφέρουν τα περιστατικά HFMD. Επιπλέον, το Υπουργείο Υγείας, με την υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), έχει αρχίσει ενισχυμένη επιτήρηση για το νευρο-αναπνευστικό σύνδρομο, το οποίο παρατηρείται μεταξύ των ασθενών με σοβαρή νόσο HFMD και προκαλείται από EV-71. Αναμένεται με την ενισχυμένη επιτήρηση να ανιχνευθούν νέα κρούσματα της σοβαρής αυτής νόσου στους επόμενους μήνες. Βιβλιογραφία: 1. World Health Organization (WHO). Στο: http://www.who.int/csr/don/2012_07_23/en/index.html [προσπέλαση 25 Ιουλίου 2012] Γραφείο ταξιδιωτικής ιατρικής, τμήμα παρεμβάσεων σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας Δρ Στάθης Αβραμίδης, ΚΕΔΥ 26 27

Νέα από τη διοίκηση του ΚΕΕΛΠΝΟ Πρόγραμμα σε Κατασκηνώσεις «Υγιεινή, Ασφάλεια και Διάσωση στο Νερό» Το ΚΕΕΛΠΝΟ, στα πλαίσια της προληπτικής στρατηγικής του για την προάσπιση της δημόσιας υγείας, πραγματοποιεί όλο το καλοκαίρι εκπαιδευτικές παρουσιάσεις σε κατασκηνώσεις με θέμα την υγιεινή, ασφάλεια και διάσωση στο νερό. Ως τώρα, περίπου 3000 κατασκηνωτές και στελέχη έχουν παρακολουθήσει το δημοφιλές και ψυχαγωγικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει μέτρα υγιεινής και προστασίας του νερού, κανόνες ασφαλείας, τεχνικές διάσωσης/ αυτο-διάσωσης και παιχνίδι ερωτήσεων-απαντήσεων με τη λήψη βεβαίωσης παρακολούθησης. Οι κατασκηνώσεις που έχουν μέχρι στιγμής παρακολουθήσει το πρόγραμμα είναι οι εξής: 29.6.2012: Ξένοιαστο Μελίσσι (950 άτομα) 2.7.2012: Ευαγγελική Κατασκήνωση (160 άτομα) 6.7.2012: Ουρανούπολη (120 άτομα) 10.7.2012: Ευαγγελική Κατασκήνωση (80 άτομα) 18.7.2012: Ουρανούπολη (125 άτομα) 20.7.012: Χριστιανούπολη (200 άτομα) 23.7.2012: Η Φωλιά του Παιδιού (350 άτομα) 24.7.2012: Ευαγγελική Κατασκήνωση (90 άτομα) 25.7.2012: Ξένοιαστο Μελίσσι (600 άτομα) 27.7.2012: Ζ Παιδική Εξοχή Κερατέας (240 άτομα) 28 Δρ Στάθης Αβραμίδης, ΚΕΔΥ Επιστημονικός Υπεύθυνος Έκδοσης: Χ. Χατζηχριστοδούλου Επιστημονική Επιτροπή: Ν. Βακάλης Ε. Βογιατζάκης Π. Γαργαλιάνος- Κακολύρης Μ. Δαιμονάκου- Βατοπούλου Ι. Λεκάκης Χ. Λιονής Α. Πανταζοπούλου Β. Παπαευαγγέλου Γ. Σαρόγλου Α. Τσακρής Υπεύθυνοι έκδοσης: Τ. Κουρέα- Κρεμαστινού Πρόεδρος ΚΕΕΛΠΝΟ Θ. Παπαδημητρίου Διευθυντής ΚΕΕΛΠΝΟ Συντακτική ομάδα: Ρ. Βώρου Α. Γαβαλά Ε. Καραταμπάνη Φ. Κουκουριτάκης Κ. Μέλλου Τ. Πατουχέας Β. Ρουμελιώτη Β. Σμέτη Μ. Φωτεινέα Ε. Χατζηπασχάλη Επιμέλεια: Ε. Λαζανά Γ. Μελιγκώνης Δ. Παπαβέντσης