Κεφάλαιο 1.4 Συσκευές εισόδου και εξόδου 1.4.1 Συσκευές εισόδου Πληκτρολόγιο Τα κλασσικά πληκτρολόγια, ονομάζονται «πληκτρολόγια Windws», έχουν συνήθως 105 πλήκτρα με προκαθορισμένες θέσεις και διαφέρουν ελάχιστα στη λειτουργία τους, ανάλογα με τη χώρα. Όταν χρησιμοποιούμε για πολύ μεγάλο διάστημα ένα πληκτρολόγιο, υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν τραυματισμοί στα χέρια. Για αυτό, υπάρχουν τα «εργονομικά πληκτρολόγια», όπου τα πλήκτρα τους είναι ομαδοποιημένα ανάλογα με τη λειτουργία τους και βρίσκονται σε διαφορετική απόσταση μεταξύ τους, σε σχέση με τα κλασσικά πληκτρολόγια, ώστε να είναι πιο ξεκούραστα στη χρήση. Επιπλέον τα περισσότερα διαθέτουν και υποστηρίγματα για τους καρπούς. Τέλος κυκλοφορούν και ασύρματα πληκτρολόγια, που δεν χρειάζονται καλώδιο για να συνδεθούν στον υπολογιστή. Ποντίκι Το ποντίκι χρησιμοποιείται για κατάδειξη και έλεγχο του δρομέα για να διευκολύνει την επικοινωνία χρήστη υπολογιστή. Τα παλιά ποντίκια διέθεταν μια μπίλια που όταν μετακινούταν, προκαλούσε και τη μετακίνηση του δρομέα. Σήμερα τα ποντίκια αυτά έχουν αντικατασταθεί από οπτικά ποντίκια ή laser, τα οποία χρησιμοποιούν μια δέσμη φωτός ή ακτίνα laser, για να καθορίζουν την κίνηση του δρομέα. Επίσης υπάρχουν και τα ασύρματα ποντίκια, που δεν χρειάζονται καλώδιο για να συνδεθούν στον υπολογιστή. Ιχνόσφαιρα Η ιχνόσφαιρα (trackball), είναι μια συσκευή, παρόμοια με το ποντίκι, που αποτελείται από μια μπίλια στο πάνω μέρος του και 2-3 πλήκτρα. Ο δρομέας μετακινείται, καθώς ο χρήστης περιστρέφει την μπίλια προς την κατεύθυνση που θέλει, χωρία να μετακινεί τη συσκευή. Χρησιμοποιείται σε desktp και φορητούς υπολογιστές, κυρίως όταν δεν έχουμε πολύ ελεύθερο χώρο, αφού δε χρειάζεται μετακίνηση της συσκευής. Χειριστήριο παιχνιδιών Jystick Αποτελείται από μια βάση, που έχει ένα μοχλό και διάφορα κουμπιά χειρισμού και είναι ιδανικό για παιχνίδια. Υπάρχουν και ειδικά jystick με ανάδραση (feedback), τα οποία δημιουργούν μια πολύ πιο ρεαλιστική εικονική πραγματικότητα. Σαρωτής Scanner Ο σαρωτής χρησιμοποιείται για την ψηφιοποίηση εικόνων και τη μεταφορά τους στον υπολογιστή. Η ποιότητα της σάρωσης καθορίζεται από την ανάλυση και το πλήθος χρωμάτων. Η ανάλυση μετριέται σε dpi (dts per inch κουκκίδες ανά ίντσα) και είναι ο αριθμός των κουκκίδων που «βλέπει» ο σαρωτής ανά ίντσα. Το πλήθος των χρωμάτων είναι το σύνολο των χρωμάτων που μπορεί να αναγνωρίσει ο σαρωτής. Πολλοί σαρωτές συνοδεύονται από λογισμικό OCR (Optical Character Recgnitin Οπτική Αναγνώριση Χαρακτήρων), για τη σάρωση κειμένου από μια σελίδα, που στην συνέχεια μπορεί να εισαχθεί σε ένα επεξεργαστή κειμένου, για την περαιτέρω επεξεργασία του. Πινακίδα αφής Tuch pad Είναι μια συσκευή, που έχει την ίδια χρησιμότητα με το ποντίκι, αλλά χρησιμοποιεί αισθητήρες, για την ανίχνευση της κίνησης του δάχτυλου του χρήστη ή μιας γραφίδας και μετακινεί ανάλογα το δρομέα. Χρησιμοποιείται κυρίως σε φορητούς υπολογιστές λόγω του περιορισμένου χώρου. Γραφίδα - Stylus Έχει και αυτή την ίδια χρησιμότητα με το ποντίκι και χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με πινακίδα αφής ή οθόνη αφής. Μπορούμε να μετακινούμε το δρομέα, να κρατάμε σημειώσεις, να επιλέγουμε φακέλους ή αρχεία, να εκτελούμε προγράμματα, κ.α., χωρίς να χρησιμοποιούμε το δάχτυλό μας.
Φωτογραφίδα Light pen Η φωτογραφίδα είναι ευαίσθητη στο φως και δείχνοντας με αυτή στην οθόνη ή στην ειδική πινακίδα που τη συνοδεύει, μπορούμε να επιλέξουμε στοιχεία, χωρίς να χρειάζεται να σύρουμε το ποντίκι. Στη συνέχεια η φωτογραφίδα, ανιχνεύει τη θέση του στοιχείου στην οθόνη και στέλνει τις απαραίτητες πληροφορίες στον υπολογιστή. Μικρόφωνο - micrphne Συνδέεται στην κάρτα ήχου και μπορούμε να εισάγουμε ήχο (ομιλία, κ.τ.λ.) στον υπολογιστή μας και να τον αποθηκεύσουμε σε αρχείο. Ψηφιακή φωτογραφική μηχανή Δεν χρησιμοποιεί φιλμ αλλά αποθηκεύει φωτογραφίες σε ψηφιακή μορφή, σε κάρτες μνήμης. Συνοδεύεται από ένα καλώδιο σύνδεσης με τον υπολογιστή για τη μεταφορά, την επεξεργασία και εκτύπωση των φωτογραφιών και λογισμικό για την επεξεργασία των φωτογραφιών. Οι φωτογραφίες που παίρνουμε, αποτελούνται από χιλιάδες εικονοστοιχεία (pixel). Η ανάλυση (reslutin) μιας φωτογραφίας είναι ο αριθμός των pixels που περιέχονται σε αυτή, που σημαίνει ότι όσο μεγαλύτερη είναι η ανάλυση, τόσο καλύτερη θα είναι η ποιότητα της φωτογραφίας αλλά και μεγαλύτερο το μέγεθος που θα καταλαμβάνει για την αποθήκευσή της. Οι περισσότερες σύγχρονες ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, παρέχουν τη δυνατότητα λήψης βίντεο και ήχου. Ιστοκάμερα Web camera Είναι μικρή κάμερα που μεταδίδει εικόνα μέσω του διαδικτύου, με εφαρμογές ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων ή τηλεδιασκέψεων. Επίσης μπορεί να ενημερώνει για την κίνηση των δρόμων, να «παρακολουθεί» σπίτια ή εταιρείες για λόγους ασφάλειας, να χρησιμοποιηθεί σε παιχνίδια, κ.α. Συσκευή ανάγνωσης ραβδοκωδίκων Bar cde readers Χρησιμοποιεί μια δέσμη laser για να αναγνωρίσει τους ραβδοκώδικες. Οι ραβδοκώδικες είναι μια σειρά από παράλληλες γραμμές, με διαφορετικό πάχος και απόσταση, μεταξύ τους. Χρησιμοποιούνται κυρίως για την αναγνώριση προϊόντων σε καταστήματα αλλά έχουν και πολλές άλλες εφαρμογές. 1.4.2 Εικόνες συσκευών εισόδου Πληκτρολόγιο Εργομετρικό πληκτρολόγιο Ποντίκι Ιχνόσφαιρα
Χειριστήριο παιχνιδιών Σαρωτής Πινακίδα αφής Γραφίδα Φωτογραφίδα Μικρόφωνο Ψηφιακή φωτογραφική μηχανή Ιστοκάμερα Συσκευή ανάγνωσης ραβδοκωδίκων
1.4.3 Συσκευές εξόδου Οθόνη - Mnitr Η οθόνη (VDU Visual Display Unit Μονάδα Οπτικής Απεικόνισης) αποτελεί την κύρια συσκευή εξόδου του υπολογιστή στην οποία η κάρτα γραφικών στέλνει τα περιεχόμενα της αρκετές φορές το δευτερόλεπτο. Η οθόνη αποτελείται από έναν πίνακα με κόκκινες, πράσινες και μπλε κουκίδες. Η πληροφορία, που στέλνει η κάρτα γραφικών, ελέγχει ποιες κουκίδες είναι φωτισμένες και πόσο, κάτι που προκαλεί την εικόνα που βλέπουμε. Αρχικά οι υπολογιστές χρησιμοποιούσαν τις κλασσικές οθόνες CRT - Cathde RayTube (οθόνες σωλήνα καθοδικών ακτίνων), ενώ σήμερα οι περισσότεροι υπολογιστές συνδέονται με επίπεδες οθόνες TFT Thin Film Transistr (τρανζίστορ λεπτής μεμβράνης). Οι TFT οθόνες χρησιμοποιούν σύγχρονες τεχνολογίες και για αυτό έχουν αντικαταστήσει τις CRT οθόνες. Επίσης κυκλοφορούν TFT οθόνες που είναι πιο πλατιές, οι ευρείες οθόνες (widescreen), που είναι κατάλληλες για παρακολούθηση ταινιών, επειδή παρουσιάζουν όλη την εικόνα, όπως ακριβώς και στον κινηματογράφο. Οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα της εικόνας της οθόνης είναι: Το μέγεθος της οθόνης, που καθορίζεται από τη διαγώνιό της και μετριέται σε ίντσες (1 ίντσα = 2,54 εκατοστά). Οι μεγαλύτερες οθόνες απεικονίζουν περισσότερα στοιχεία ταυτόχρονα αλλά κοστίζουν περισσότερο. Η ανάλυση (reslutin) της οθόνης, που δείχνει τον αριθμό των pixel, τα οποία μπορεί να απεικονίσει η οθόνη. Όσο μεγαλύτερη η ανάλυση της οθόνης τόσο καλύτερη είναι η ποιότητα της εικόνας. Η κάρτα γραφικών Το πλήθος των χρωμάτων. Όσο περισσότερα τόσο καλύτερη θα είναι η ποιότητα της εικόνας. Ο ρυθμός ανανέωσης (refresh rate) της οθόνης. Όσο μεγαλύτερος είναι τόσο καλύτερη θα είναι η ποιότητα της εικόνας. Κάρτα γραφικών Graphics adapter Η κάρτα γραφικών, τοποθετείται σε κάποια από τις υποδοχές επέκτασης της μητρικής πλακέτας του υπολογιστή αν και κάποιες μητρικές πλακέτες την έχουν ενσωματωμένη, για μείωση του κόστους. Η κάρτα γραφικών δέχεται εντολές και πληροφορίες από το πρόγραμμα που «τρέχει», τις μετατρέπει σε σήματα που μπορεί να αναγνωρίσει η οθόνη και τα στέλνει σε αυτή. Έχει επεξεργαστή γραφικών (GPU - Graphics Prcessing Unit) και μνήμη RAM. Η μνήμη αυτή αποθηκεύει προσωρινά τις εντολές και τις πληροφορίες, πριν σταλούν στην οθόνη. Οι σύγχρονες κάρτες γραφικών διαθέτουν 1-4 GB RAM. Γενικά όσο περισσότερη είναι η μνήμη μιας κάρτας γραφικών τόσο πιο γρήγορη είναι η κάρτα γραφικών. Εκτυπωτής - Printer Οι εκτυπωτές χωρίζονται στις ακόλουθες κατηγορίες: Εκτυπωτές μήτρας κουκκίδων (dt matrix) Τυπώνουν κουκκίδες από μελάνι στο χαρτί και είναι πιο οικονομικοί αλλά και πιο αργοί σε σχέση με τις άλλες κατηγορίες εκτυπωτών. Το μεγάλο τους πλεονέκτημα είναι ότι μπορούν να τυπώσουν πολλά αντίγραφα ταυτόχρονα σε αντίθεση με τους άλλους εκτυπωτές και για αυτό χρησιμοποιούνται για εκτυπώσεις τιμολογίων, εισιτηρίων, αποδείξεων κ.α. όπου απαιτείται η εκτύπωση πολλών αντιγράφων. Εκτυπωτές ψεκασμού (inkjet) Τυπώνουν, εκτοξεύοντας μικροσκοπικές σταγόνες μελανιού, τις οποίες απορροφάει το χαρτί εκτύπωσης. Όταν θέλουμε να εκτυπώσουμε φωτογραφίες, χρειάζεται ειδικό χαρτί που δεν μπορεί να «απλώσει» το μελάνι. Θεωρούνται οι πιο κατάλληλοι για έγχρωμες εκτυπώσεις μικρού όγκου όπως για σπίτι ή γραφείο.
Τα κύρια χαρακτηριστικά τους είναι: Καλή ποιότητα εκτύπωσης Δυνατότητα έγχρωμης εκτύπωσης Δυνατότητα εκτύπωσης φωτογραφιών Χαμηλό κόστος αγοράς Αθόρυβοι Υψηλή ανάλυση εκτύπωσης (4800x1200 dpi 9600x2400 dpi) Ταχύτητα εκτύπωσης 12-34 σελίδες το λεπτό Μειονέκτημά τους είναι το υψηλό κόστος αναλώσιμων και κυρίως του μελανιού. Εκτυπωτές λέιζερ (laser) Τυπώνουν κείμενα και εικόνα χρησιμοποιώντας μια ακτίνα laser και με τη βοήθεια ενός κατόπτρου, καθορίζουν τα σημεία στα οποία θα απορροφηθεί το τόνερ (γραφίτης σε μορφή σκόνης). Για να απορροφηθεί το τόνερ στο χαρτί, το χαρτί θερμαίνεται και για αυτό είναι ζεστό μετά την εκτύπωση. Οι κουκκίδες που εκτυπώνονται είναι πολύ μικρές και πολύ κοντά μεταξύ τους για αυτό και η εκτύπωση φαίνεται τέλεια. Αρχικά οι εκτυπωτές laser τύπωναν μόνο ασπρόμαυρα αλλά πλέον υπάρχουν και έγχρωμοι εκτυπωτές laser, που τυπώνουν σε ποιότητα φωτογραφίας αλλά το κόστος τους είναι υψηλό. Μια παραλλαγή των έγχρωμων εκτυπωτών laser είναι οι εκτυπωτές στερεάς μελάνης (slid ink), οι οποίοι χρησιμοποιούν μελάνι σε μορφή κύβων και σε θερμοκρασία δωματίου (και όχι σε υγρή μορφή). Αυτοί οι κύβοι μελανιού θερμαίνονται κατά την εκτύπωση ώστε να υγροποιηθούν και να αποτυπωθούν σε χαρτί. Τα κύρια χαρακτηριστικά των εκτυπωτών laser είναι: Υψηλή ταχύτητα εκτύπωσης (15-33 σελίδες το λεπτό) Αθόρυβοι Λειτουργούν περίπου όπως τα φωτοτυπικά μηχανήματα Υψηλή ανάλυση εκτύπωσης (600x600 dpi 2400x1200 dpi) Μειονέκτημά τους είναι το υψηλό κόστος αγοράς Φωτογραφικοί εκτυπωτές (pht printers) Είναι εκτυπωτές ψεκασμού με πρόσθετες δυνατότητες που εξασφαλίζουν καλύτερη ποιότητα εκτύπωσης σε φωτογραφίες. Παίρνουν περισσότερα μελάνια ώστε να χρησιμοποιούν περισσότερα βασικά χρώματα, με αποτέλεσμα πιο «ζωντανές» και ρεαλιστικές φωτογραφίες. Μπορούν επίσης να συνδεθούν απευθείας με μια ψηφιακή φωτογραφική μηχανή ή ένα κινητό τηλέφωνο και να τυπώσουν, χωρίς τη χρήση υπολογιστή. Για αυτό και διαθέτουν μια μικρή οθόνη και υποδοχές για κάρτες μνήμης. Η ανάλυση (reslutin) ενός εκτυπωτή καθορίζει την ποιότητα της εκτύπωσης και μετριέται σε dpi (dt per inch κουκκίδες ανά ίντσα). Όσο μεγαλύτερη είναι η ανάλυση του εκτυπωτή τόσο ευκρινέστερες είναι οι εικόνες που εκτυπώνονται. Η ταχύτητα του εκτυπωτή μπορεί να υπολογιστεί με δυο τρόπους: Με τον αριθμό των σελίδων που μπορεί να εκτυπώσει ο εκτυπωτής σε ένα λεπτό (pages per minute ppm) και αυτός ο τρόπος μέτρησης χρησιμοποιείται σε εκτυπωτές inkjet και laser. Με τον αριθμό των χαρακτήρων που μπορεί να εκτυπώσει ο εκτυπωτής σε ένα δευτερόλεπτο (characters per secnd cps) και αυτός ο τρόπος μέτρησης χρησιμοποιείται σε εκτυπωτές μήτρας κουκκίδων.
Ηχεία - Speakers Εξάγουν τον ήχο που λαμβάνουν από την κάρτα ήχου. Συνδέονται στο πίσω μέρος της κάρτας ήχου, στην υποδοχή σύνδεσης ηχείων, που υπάρχει ή βρίσκονται ενσωματωμένα στην οθόνη, για να μην καταλαμβάνουν χώρο. Η απόδοσή τους εξαρτάται από την ισχύ τους, που μετριέται σε Watt. Ακουστικά - Headphnes Εξάγουν τον ήχο που λαμβάνουν από την κάρτα ήχου. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ακουστικών όπως αυτά που στερεώνονται στο κεφάλι ή άλλα που τοποθετούνται στο εσωτερικό του αυτιού. Χρησιμεύουν στο να μην αφήνουν άλλα άτομα, εκτός από τον χρήστη να ακούνε τον ήχο είτε για λόγους μυστικότητας είτε για να μην ενοχλούνται. Σχεδιογράφος Pltter Χρησιμοποιεί πένες για να τυπώσει γραφικές παραστάσεις, λεπτομερή σχέδια και άλλα γραφικά που αποτελούνται από γραμμές και τα οποία έχουμε σχεδιάσει στον υπολογιστή μας. Χρησιμοποιούνται κυρίως από αρχιτέκτονες, μηχανολόγους και άλλους επαγγελματίες, που δημιουργούν και τυπώνουν γραμμικά σχέδια. Υπάρχουν δυο τύποι σχεδιογράφων: Οι επίπεδοι σχεδιογράφοι, που τοποθετούμε το χαρτί σε μια επίπεδη επιφάνεια. Το χαρτί παραμένει ακίνητο και οι γραφίδες κινούνται προς τις διάφορες κατευθύνσεις και δημιουργούν το σχέδιο. Οι σχεδιογράφοι με τύμπανο, που τοποθετούμε το χαρτί πάνω σε ένα κύλινδρο ο οποίος περιστρέφεται και οι γραφίδες μετακινούνται δεξιά και αριστερά. Με αυτό τον τρόπο, μπορούμε να τυπώνουμε σχέδια σε χαρτί που έχει τη μορφή ρολού. 1.4.4 Εικόνες συσκευών εξόδου Οθόνη CRT Οθόνη TFT Κάρτα γραφικών
Εκτυπωτής μήτρας κουκκίδων Εκτυπωτής ψεκασμού Εκτυπωτής λέιζερ Ηχεία Ακουστικά Σχεδιογράφος 1.4.5 Αμφίδρομες συσκευές (εισόδου και εξόδου ταυτόχρονα) Οθόνες αφής Tuch screens Επιτρέπουν ταυτόχρονα και την είσοδο και την έξοδο των δεδομένων, αγγίζοντας τα σημεία στα οποία εμφανίζονται τα διάφορα κουμπιά και μενού της οθόνης. Αυτές οι οθόνες αντικαθιστούν το ποντίκι και το πληκτρολόγιο και χρησιμοποιούνται σε ATM, αεροδρόμια, σιδηροδρομικούς σταθμούς, μεγάλα καταστήματα, κ.α. Ακουστικά με μικρόφωνο Συνδυάζει τα ακουστικά με το μικρόφωνο και είναι πολύ βολική συσκευή για επικοινωνία μέσω διαδικτύου. Πολυμηχανήματα Ένα πολυμηχάνημα (Multi Functin Printer/Prduct/Peripheral MFP), μπορεί να εκτελέσει περισσότερες λειτουργίες, όπου θα απαιτούνταν η χρήση περισσότερων διαφορετικών συσκευών. Έχει μέγεθος κανονικού εκτυπωτή, αλλά λειτουργεί και ως σαρωτής, φωτοτυπικό/φαξ και μπορεί να στέλνει ή να λαμβάνει μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Η τιμή τους είναι συμφέρουσα αλλά αν χαλάσει μια λειτουργία του (π.χ. σαρωτής) τότε μέχρι την αποκατάσταση της βλάβης, δεν θα έχουμε τη δυνατότητα χρήσης των υπόλοιπων λειτουργιών του (π.χ. εκτυπωτής).
1.4.6 Εικόνες αμφίδρομων συσκευών Οθόνη αφής Ακουστικά με μικρόφωνο Πολυμηχανήματα