ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Τμήμα Αγροτικής Στατιστικής ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Στατιστική επεξεργασία και ανάλυση: Λεωνίδας Σπανέλλης, Στατιστικολόγος (Msc.) ΕΛΛΑΔΑΣ-ΣΥΡΙΑΣ 2005-2009 Το εμπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων της Ελλάδας με την Συρία είναι πλεονασματικό την περίοδο 2005-2009 με εξαίρεση το 2007 όταν κατέστη ελλειμματικό, χαρακτηρίζεται όμως από έντονες διακυμάνσεις. Πράγματι το εμπορικό πλεόνασμα το 2006 σε σχέση με το 2005 υπερδιπλασιάστηκε. Το 2007 δημιουργείται για πρώτη φορά εμπορικό έλλειμμα στο ισοζύγιο εξαιτίας της εξαιρετικά απότομης και πλήρους εξάλειψης των εξαγωγών μας στην κατηγορία της Ζάχαρης και των παρασκευασμάτων της και συγκεκριμένα σε άσπρη ζάχαρη, ενώ αντίθετα το 2008 επανεμφανίζεται το πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο, λόγω της ανάκαμψης των εξαγωγών μας στην κατηγορία Έλαια και Λίπη και συγκεκριμένα σε σογιέλαιο αλλά και λόγω του ταυτόχρονου περιορισμού γενικά των εισαγωγών μας από την Συρία. Η κυριολεκτικά αλματώδης αύξηση των εξαγωγών κατά τη διάρκεια της διετίας 2005-2006 είναι η αιτία για την τόσο θετική εξέλιξη στο εμπορικό πλεόνασμα των αγροτικών προϊόντων, σε συνδυασμό βέβαια με τη διατήρηση των εισαγωγών σε χαμηλά επίπεδα. Η εικόνα όμως την επόμενη διετία 2007-2008 ανατρέπεται πλήρως. Αναλυτικότερα, ενώ το 2006/2005 οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων σημείωσαν εντυπωσιακή πτώση της τάξεως του 62,2%, το 2007 αυξήθηκαν κατά 35% και το 2008 συρρικνώνονται εκ νέου επιστρέφοντας στα επίπεδα του 2006. Όμως το 2009 αυξάνονται και πάλι κατά 30,7%. Οι δε εξαγωγές σε αγροτικά προϊόντα υπερδιπλασιάστηκαν το 2006/2005. Την επόμενη χρονιά, το 2007, κυριολεκτικά βυθίζονται όπως προαναφέρθηκε ενώ το 2008, επανακάμπτουν με μία εντυπωσιακή αύξηση σε μέγεθος, πενταπλασιάστηκαν 1
σε αξία (εντυπωσιακή λόγω του πολύ χαμηλού επιπέδου στο οποίο βρίσκονταν το 2007). Το εξαγωγικό μας εμπόριο πλέον δεν στηρίζεται στην άσπρη ζάχαρη αλλά στο σογιέλαιο, που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συγκριθεί με τα υψηλή εξαγωγική δραστηριότητα που αναπτύχθηκε με την άσπρη ζάχαρη. Κάποιες θετικές ενδείξεις για αναστροφή της κατάστασης εμφανίζονται το 2009, όταν οι εξαγωγές μας βελτιώνονται κατά 66% και οι εξαγωγές σε άσπρη ζάχαρη αντικαθίστανται πλέον από τις μελάσες (όχι από ζαχαροκάλαμο). Κάτι άλλο που επίσης αξίζει ίσως να σημειωθεί, είναι η σημαντική θέση που κατέλαβαν το 2005-2006 οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων σε σχέση με τις συνολικές εξαγωγές μας προς Συρία. Συγκεκριμένα οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων το 2005, αποτέλεσαν το 10% των συνολικών εξαγωγών της χώρας μας προς τη Συρία και το 2006 το εν λόγω ποσοστό ανήλθε σε 20,6%. Την επόμενη διετία τα εν λόγω μεγέθη δυστυχώς υπέστησαν καθίζηση αλλά το 2009 επανήλθαν στα επίπεδα του 10%. Ως προς την εξέλιξη του πλεονάσματος στο γενικό εμπορικό ισοζύγιο με τη Συρία, δηλαδή για το σύνολο των προϊόντων, είναι αρνητική κατά την περίοδο 2005-2008. Ενώ ήταν ήδη σε υψηλά σχετικά επίπεδα το 2005, το εμπορικό μας πλεόνασμα το 2006 ενισχύθηκε περαιτέρω, έστω και ελαφρώς, κατά 3,2%, το 2007 συρρικνώθηκε δραματικά κατά 72% και το 2008, μετετράπη πλέον σε έλλειμμα και μάλιστα μεγαλύτερου μεγέθους από το πλεόνασμα του 2007. Καθοριστικός παράγοντας για αυτή τη δυσμενή εξέλιξη, ήταν ο ταυτόχρονος συνδυασμός συνεχούς κάμψης των εξαγωγών και σταθερής ενίσχυσης των εισαγωγών από Συρία. Όμως η εικόνα αλλάζει πλήρως το 2009 με πλήρη εξάλειψη του ελλείμματος και τη δημιουργία μάλιστα πλεονάσματος, εξέλιξη που οφείλεται όμως αποκλειστικά στη δραστική μείωση των εισαγωγών και όχι στην δυναμική ανάπτυξη των εξαγωγών μας. 2
Αναλυτικότερα ως προς τις εισαγωγές κατά προϊόν από Συρία, οι κυριότερες αφορούν στα Φρούτα και Λαχανικά, στην κατηγορία Καφές-κακάο-τσάι κτλ. και στις Φυσικές υφαντικές ίνες. Στην πρώτη κατηγορία όπου οι εισαγωγές το 2008 και το 2009 συρρικνώνονται διαρκώς και δραστικά, εισάγονται κυρίως κουκιά και λαθούρια, φιστίκια, αμύγδαλα χωρίς κέλυφος και λεμόνια. Στη δεύτερη κατηγορία οι εισαγωγές σημείωσαν επίσης σοβαρή κάμψη το 2008 αλλά ανέκαμψαν ελαφρώς το 2009, εισάγονται σπόροι γλυκάνισου και κύμινου. Τέλος στις Φυσικές υφαντικές ίνες, οι εισαγωγές είχαν αυξητική τάση μέχρι το 2008, αλλά το 2009 κατέγραψαν κατακόρυφη πτώση, το κύριο προϊόν εισαγωγής είναι το βαμβάκι (μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο). Σε ό,τι αφορά στις εξαγωγές κατά προϊόν, οι κυριότερες από πλευράς μεγέθους αξίας κατηγορίες προϊόντων είναι τα Έλαια και λίπη και οι Ακατέργαστες ζωικές και φυτικές ύλες.. Στην κατηγορία της Ζάχαρης και των παρασκευασμάτων της, οι εξαγωγές ειδικά σε άσπρη ζάχαρη, πάνω στις οποίες στηριζόταν ουσιαστικά το εμπορικό πλεόνασμα του ισοζυγίου αγροτικών προϊόντων, εξαλείφθηκαν κυριολεκτικά το 2007 και το 2008, όμως το 2009 οι εξαγωγές στην εν λόγω κατηγορία αντικαθίστανται από τις μελάσες (όχι από ζαχαροκάλαμο). Στα Έλαια και Λίπη οι εξαγωγές, μετά το μηδενισμό τους το 2007, επανέρχονται αρκετά δυναμικά το 2008 και αυξάνονται περαιτέρω κατά 52% το 2009. Κύριο εξαγώγιμο προϊόν της κατηγορίας είναι το σογιέλαιο. Τέλος στην κατηγορία των Ακατέργαστων ζωικών και φυτικών υλών, οι εξαγωγές είχαν αυξητική τάση το 2007 και το 2008, αλλά το 2009 κατέγραψαν κάμψη της τάξεως του 44,3%. Βασικά εξαγώγιμα προϊόντα είναι η μαστίχα Χίου και οι σπόροι λαχανικών. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν από το 2008 και έπειτα οι εξαγωγές σε Φρούτα και Λαχανικά και συγκεκριμένα σε κονσέρβες ροδάκινων, σε γλυκά κουταλιού, ζελέδες, μαρμελάδες και λοιπά παρασκευάσματα, καθώς και σε ακτινίδια. ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΙΝΑΚΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ 3
4
2005, ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 25.262 1,24% 67.065 0,43% 41.803 05 Φρούτα & Λαχανικά 369.709 18,13% 11.687 0,07% -358.022 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 21.179 1,04% 14.092.448 89,58% 14.071.269 171.373 8,40% 0 0,00% -171.373 08 Ζωοτροφές 09 Προϊόντα διατροφής & 9.039 0,44% 2.369 0,02% -6.670 11 Ποτά 2.570 0,13% 0 0,00% -2.570 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 0 0,00% 365.931 2,33% 365.931 80.220 3,93% 0 0,00% -80.220 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 921 0,05% 0 0,00% -921 261-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 1.335.735 65,49% 0 0,00% -1.335.735 23.583 1,16% 211.763 1,35% 188.180 4 Έλαια & λίπη 0 0,00% 981.195 6,24% 981.195 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 2.039.591 10,41% 15.732.458 9,99% 13.692.867 19.598.098 100% 157.522.215 100% 137.924.117 5
2006, ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 1.787 0,23% 1 0,00% -1.786 05 Φρούτα & Λαχανικά 308.925 40,05% 22.659 0,07% -286.266 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 26.068 3,38% 32.366.939 97,59% 32.340.871 243.783 31,61% 0 0,00% -243.783 08 Ζωοτροφές 09 Προϊόντα διατροφής & 19.379 2,51% 4.290 0,01% -15.089 11 Ποτά 5.760 0,75% 24.490 0,07% 18.730 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 0 0,00% 46.171 0,14% 46.171 46.532 6,03% 0 0,00% -46.532 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 861 0,11% 0 0,00% -861 261-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 77.738 10,08% 0 0,00% -77.738 40.489 5,25% 13.232 0,04% -27.257 4 Έλαια & λίπη 0 0,00% 689.324 2,08% 689.324 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 771.322 4,07% 33.167.106 20,57% 32.395.784 18.945.986 100% 161.261.906 100% 142.315.920 6
2007, ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 13.261 1,27% 28 0,01% -13.233 05 Φρούτα & Λαχανικά 356.940 34,25% 35.225 7,92% -321.715 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 25.539 2,45% 0 0,00% -25.539 317.610 30,47% 6.415 1,44% -311.195 08 Ζωοτροφές 142 0,01% 0 0,00% -142 09 Προϊόντα διατροφής & 28.687 2,75% 0 0,00% -28.687 11 Ποτά 6.037 0,58% 658 0,15% -5.379 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 0 0,00% 32.719 7,36% 32.719 32.407 3,11% 0 0,00% -32.407 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 2.564 0,25% 0 0,00% -2.564 261-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 259.067 24,86% 0 0,00% -259.067 0 0,00% 369.603 83,12% 369.603 4 Έλαια & λίπη 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 1.042.254 4,07% 444.648 0,68% -597.606 25.580.347 100% 65.700.072 100% 40.119.725 7
2008, ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 13.554 1,86% 22 0,00% -13.532 05 Φρούτα & Λαχανικά 154.050 21,12% 108.509 4,36% -45.541 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 30.610 4,20% 0 0,00% -30.610 115.407 15,82% 10.839 0,44% -104.568 08 Ζωοτροφές 09 Προϊόντα διατροφής & 10.185 1,40% 5.160 0,21% -5.025 11 Ποτά 0 0,00% 37.082 1,49% 37.082 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 25.255 3,46% 2.148 0,09% -23.107 49.964 6,85% 0 0,00% -49.964 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 13.578 1,86% 0 0,00% -13.578 261-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 315.803 43,30% 0 0,00% -315.803 877 0,12% 384.416 15,46% 383.539 4 Έλαια & λίπη 0 0,00% 1.938.844 77,96% 1.938.844 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 729.283 0,87% 2.487.020 5,91% 1.757.737 84.174.389 100% 42.060.234 100% -42.114.155 8
2009, ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 2.821 0,30% 0 0,00% -2.821 05 Φρούτα & Λαχανικά 87.505 9,18% 138.581 3,36% 51.076 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 41.254 4,33% 492.039 11,92% 450.785 176.741 18,55% 15.088 0,37% -161.653 08 Ζωοτροφές 0 0,00% 192.254 4,66% 192.254 09 Προϊόντα διατροφής & 5.020 0,53% 19.968 0,48% 14.948 11 Ποτά 0 0,00% 578 0,01% 578 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 320.058 33,59% 277 0,01% -319.781 0 0,00% 97.704 2,37% 97.704 21.447 2,25% 0 0,00% -21.447 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 9.549 1,00% 0 0,00% -9.549 261-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 14.383 1,51% 0 0,00% -14.383 4.369 0,46% 214.874 5,21% 210.505 4 Έλαια & λίπη 269.746 28,31% 2.955.793 71,62% 2.686.047 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 952.893 3,09% 4.127.156 9,86% 3.174.263 30.869.312 100% 41.868.200 100% 10.998.888 9
10