ΟΜΙΛΙΑ Υφυπουργού κ. Στυλιανίδη στην εκδήλωση του ΕΒΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙ ΑΣ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ «ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ ΠΑΡΚΑ» ΕΝΟΤΗΤΑ: Το µέλλον της ενέργειας στην Ελλάδα και στην ΝΑ Ευρώπη (18 Απριλίου 2007) Κυρίες και Κύριοι, Η σύγχρονη οικονοµία απαιτεί ολοένα και περισσότερη ενέργεια και αυξανόµενη χρήση φυσικών πόρων, µε αποτέλεσµα την ανάγκη για συνεχή και απρόσκοπτη πρόσβαση σε ενεργειακές πηγές. Για τους λόγους αυτούς καθίσταται αναγκαία η διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών για την αποδοτική αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων, σε συνδυασµό µε την προστασία του περιβάλλοντος. Κεντρικό στόχο της ενεργειακής διπλωµατίας µας αποτελεί η µετεξέλιξη της Ελλάδας από χώρα κατανάλωσης σε χώρα παραγωγής και διαµετακόµισης ενέργειας. Με τον τρόπο αυτό, η Ελλάδα αναβαθµίζεται γεωστρατηγικά, θωρακίζεται αµυντικά και ενισχύεται οικονοµικά. Οι βασικές αρχές της πολιτικής µας είναι: εναλλακτικές µορφές ενέργειας, εναλλακτικές πηγές ενέργειας, εναλλακτικοί δρόµοι µεταφοράς ενέργειας. 1
Τις παραµέτρους άλλωστε της ενεργειακής ασφάλειας, της διαφοροποίησης των πηγών και της προστασίας του περιβάλλοντος ανέδειξε η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. τον Μάρτιο, που απέδειξε για µια ακόµη φορά το έντονο ενδιαφέρον των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων στον ευρύτερο ενεργειακό τοµέα. Η ανάγκη χάραξης κοινής ενεργειακής πολιτικής µε στόχο την από κοινού αντιµετώπιση των θεµάτων ενεργειακής ασφάλειας και εξεύρεσης νέων ενεργειακών διόδων έχει καταστεί, στους κόλπους της ΕΕ, προφανής και επιτακτική. Η Ελλάδα χαιρετίζει τη σηµασία που αποδίδει η γερµανική Προεδρία της Ε.Ε. στην προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και την αποφασιστικότητα της ΕΕ να χαράξει την ενεργειακή της πολιτική µε προτεραιότητα στην περιβαλλοντική διάσταση. Χαρακτηριστικός είναι ο στόχος µείωσης, έως το 2020, κατά 20% των εκπεµπόµενων ρύπων που συντελούν στο φαινόµενο του θερµοκηπίου, σε σύγκριση µε το 1990. Η προώθηση των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας ετέθη µέσα από συγκεκριµένους ποσοτικούς στόχους που όρισαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, οι οποίοι αποφάσισαν την αύξηση σε 20% του µεριδίου των ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ενέργειας έως το 2020 και τον καθορισµό, µε τον ίδιο χρονικό ορίζοντα, ενός ελάχιστου ορίου 10% για όλα τα κράτη µέλη ως προς τη χρήση βιοκαυσίµων. 2
Η χώρα µας, ειδικότερα, έχει αναγάγει τα τελευταία χρόνια τον τοµέα των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) σε σηµαντική συνιστώσα της ενεργειακής της πολιτικής. Σε αυτό το πλαίσιο προωθούνται κίνητρα, προκειµένου η χώρα µας να επεκτείνει τη χρήση των ΑΠΕ και να επιτύχει µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Αποτελεί, επίσης, πάγια επιδίωξη κατά τις επισκέψεις µου στο εξωτερικό µε την ευκαιρία διµερών διαβουλεύσεων και επιχειρηµατικών αποστολών να συνοδεύοµαι από εκπροσώπους θεσµικών φορέων και επιχειρήσεων από τον τοµέα των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας, όπως είναι το ΚΑΠΕ και ο Σύνδεσµος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών. Η προσπάθεια αυτή έχει αποφέρει καρπούς καθώς σε αρκετές περιπτώσεις έχουν συναφθεί Μνηµόνια Συνεργασίας για την ανάληψη, από κοινού, προγραµµάτων και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να επισηµάνω ότι οι ελληνικές εταιρίες θεωρούνται ιδιαίτερα ανταγωνιστικές στον τοµέα των ΑΠΕ, έχοντας να επιδείξουν σηµαντικό έργο. Ενδεικτικά αναφέρω τον τοµέα παραγωγής µονωτικών υλικών, στον οποίο οι ελληνικές εταιρίες, χάρη στη χρήση υψηλής τεχνολογίας, έχουν προωθήσει φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες παραγωγής. 3
Η ελληνική Κυβέρνηση αποδίδει µεγάλη σηµασία στον εκσυγχρονισµό των διακρατικών ηλεκτρικών δικτύων, στην κατασκευή µεγάλων αιολικών πάρκων, στην προώθηση των βιοκαλλιεργειών και στη χρήση φωτοβολταϊκών συστηµάτων. Χαρακτηριστικό της σηµασίας έργων στους τοµείς αυτούς είναι ότι το µεγαλύτερο ενοποιηµένο αιολικό πάρκο της Ελλάδος, που βρίσκεται στη Θράκη, έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες σε ηλεκτρισµό µιας πόλης περίπου 60.000 κατοίκων. Κυρίες και Κύριοι, Η αρχιτεκτονική των ενεργειακών δικτύων προσδίδει στην ευρύτερη περιοχή µας προεξάρχοντα ρόλο, εξασφαλίζοντας όχι µόνο τον ενεργειακό εφοδιασµό της Ευρώπης, αλλά εν τέλει και την ίδια την οικονοµική πρόοδο της περιοχής της Ν.Α. Ευρώπης. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η υλοποίηση κοινών προγραµµάτων µε τις γειτονικές χώρες όχι µόνο εξυπηρετεί τις ενεργειακές µας ανάγκες αλλά ταυτόχρονα συµβάλει ενεργά στην ανάπτυξη. Ορόσηµο στην προσπάθεια δηµιουργίας µιας ολοκληρωµένης περιφερειακής αγοράς ενέργειας αποτελεί η Συνθήκη για την Ενεργειακή Κοινότητα των Χωρών της Ν.Α. Ευρώπης, µε στόχο την εγκαθίδρυση µίας και µοναδικής ρυθµιστικής αρχής ενέργειας στους τοµείς του ηλεκτρισµού και του φυσικού αερίου. 4
Πρωτοβουλία που οδηγεί στην ενεργειακή ενσωµάτωση της Ν.Α. Ευρώπης στην Ευρώπη. Η υπογραφή της συµφωνίας για την κατασκευή του αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, στην Αθήνα, τον περασµένο Μάρτιο, από την Ελλάδα, τη Ρωσία και τη Βουλγαρία, όχι µόνο ξεπέρασε ένα πολιτικό αδιέξοδο 13 ετών, αλλά επεσφράγισε την επιθυµία των τριών χωρών να προχωρήσουν άµεσα στην υλοποίηση του έργου. Ο π/α Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης, συνολικού µήκους 280χλµ., αποτελεί την προσφορότερη εναλλακτική ενεργειακή οδό για τη µεταφορά πετρελαίου από τη Ρωσία και άλλες χώρες της Κασπίας προς τις διεθνείς αγορές, συµβάλλοντας στην αποσυµφόρηση των βεβαρηµένων Στενών του Βοσπόρου. Ταυτόχρονα είναι έργο που σέβεται το περιβάλλον, τηρεί τις σχετικές επιταγές της Ε.Ε., ενώ αναµένεται να βοηθήσει και στην ανάπτυξη της ακριτικής περιοχής της Θράκης. Στον τοµέα του φυσικού αερίου, η ολοκλήρωση της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου Τουρκίας-Ελλάδος- Ιταλίας (TGI-Interconnector) θα επιτρέψει τη µεταφορά, ετησίως, περί των 11,6 δις κυβ. µέτρων φυσικού αερίου από το Αζερµπαϊτζάν και άλλες χώρες της Κασπίας, προς την Ευρώπη. 5
Πρόκειται για έργο στρατηγικής σηµασίας, τόσο για τη χώρα µας όσο και για την Ε.Ε. γενικότερα, καθώς δηµιουργεί τον πρώτο ενεργειακό διάδροµο φυσικού αερίου που θα συνδέει τις πλούσιες σε παραγωγή χώρες της Κασπίας µε τα καταναλωτικά δυτικοευρωπαϊκά κέντρα, µετατρέποντας ταυτόχρονα την Ελλάδα σε σηµαντικό διαµετακοµιστικό κέντρο. Παράλληλα, η συνεργασία της χώρας µας µε την Τουρκία τόσο στο θέµα του αγωγού TGI όσο και στη σύνδεση του δικτύου ηλεκτρισµού των δύο χωρών, πέραν της ευρύτερης οικονοµικής και επενδυτικής συνεργασίας, αποτελεί έναν ακόµα θετικό παράγοντα στις διµερείς µας σχέσεις. Εντονη κινητικότητα, µε στόχο την εξασφάλιση της πρόσβασης σε ενεργειακές πηγές επιδεικνύουν όλες σχεδόν οι χώρες της Ν.Α Ευρώπης, καθώς µε αυτόν τον τρόπο πιστεύουν ότι ισχυροποιούν την γεωστρατηγική τους θέση. Χώρες της Ν.Α. Ευρώπης προωθούν συνεργασίες για την υλοποίηση ενεργειακών σχεδίων άλλοτε συµπληρωµατικών και άλλοτε ανταγωνιστικών προς τις ελληνικές προτεραιότητες (αγωγός πετρελαίου AMBO- Αλβανία, FYROM, Βουλγαρία,- φυσικού αερίου NABUCCO και µόλις πρόσφατα η υπογραφή διακήρυξης για την κατασκευή του αγωγού πετρελαίου PEOP- Pan European Oil Pipe Line που θα καταλήγει στην Τεργέστη). Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η αποδοτική λειτουργία ενός αγωγού 6
διασφαλίζεται από την απαραίτητη ποσότητα πετρελαίου ή φυσικού αερίου προκειµένου να υπάρχει συνεχής και απρόσκοπτος εφοδιασµός. Κυρίες και Κύριοι, Η δηµιουργία µιας νέας γεωοικονοµικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή της Ν.Α. Ευρώπης, η πρόσφατη ένταξη Βουλγαρίας και Ρουµανίας σε συνδυασµό µε την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και των υτικών Βαλκανίων προς την Ευρωπαϊκή οικογένεια, δηµιουργεί τις προϋποθέσεις για τη µετεξέλιξη ολόκληρης της περιοχής σε µεγάλο περιφερειακό ενεργειακό κέντρο. Η Ελλάδα, πρωταγωνιστεί σήµερα στα ενεργειακά ζητήµατα της ευρύτερης περιοχής, διαµορφώνοντας την ενεργειακή της στρατηγική σε µακροχρόνια βάση. Σε µια εποχή µάλιστα που το φαινόµενο του θερµοκηπίου καθιστά τις περιβαλλοντολογικές παραµέτρους ιδιαιτέρως κρίσιµες, η στροφή της χώρας µας προς την αξιοποίηση των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας, αποτελεί πλέον ζήτηµα πρώτης προτεραιότητας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω και να συγχαρώ τους διοργανωτές της σηµερινής εκδήλωσης για την επιλογή ενός τόσο επίκαιρου θέµατος. Εκδηλώσεις όπως η σηµερινή αποτελούν τον καλύτερο τρόπο για την ανάδειξη πλεονεκτηµάτων της χώρας µας και τη συµβολή στην προστασία του περιβάλλοντος. 7