Διερεύνηση των Ανισοτήτων στη Χρήση Υπηρεσιών Υγείας την Εποχή του Μνημονίου Δ. Ζάβρας, B.Sc., M.Sc., Ph.D. 13/12/2016 1
Παράγοντες που Επιδρούν στη Χρήση Υπηρεσιών Υγείας Η χρήση υπηρεσιών υγείας είναι συνάρτηση επιδημιολογικών, δημογραφικών, και κοινωνικοοικονομικών παραγόντων καθώς και παραγόντων δομής του συστήματος υγείας 13/12/2016 2
Σχέση Κοινωνικοοικονομικών Παραγόντων και Έκφρασης Αναγκών για Ιατρική Περίθαλψη Η επίδραση των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων στη χρήση των υπηρεσιών υγείας έχει ως αποτέλεσμα ένα ποσοστό αναγκών για ιατρική περίθαλψη να μην ικανοποιείται 13/12/2016 3
Ευρήματα Ερευνών Πιο συγκεκριμένα, άτομα χαμηλών εισοδημάτων και χαμηλής εκπαίδευσης, άνεργοι και ανασφάλιστοι είναι πιθανότερο να μην εκφράσουν την ανάγκη τους για ιατρική περίθαλψη εξαιτίας οικονομικών λόγων 13/12/2016 4
Ευρήματα Ερευνών Το έτος 2011 σε σχέση με το έτος 2006, ήταν πιθανότερο ένα ποσοστό αναγκών για ιατρική περίθαλψη να μην εκφραστεί εξαιτίας οικονομικών λόγων 13/12/2016 5
Σχέση Κοινωνικοοικονομικών Παραγόντων και Επιλογής Προμηθευτή Ιατρικής Περίθαλψης Η επίδραση των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων είναι πιο έντονη στην επιλογή προμηθευτή ιατρικής περίθαλψης 13/12/2016 6
Ανισότητες στη Χρήση Υπηρεσιών Υγείας; Ωστόσο, η επίδραση κοινωνικοοικονομικών παραγόντων τόσο στη χρήση, όσο και στην επιλογή προμηθευτή ιατρικής περίθαλψης, δεν συνεπάγεται αυτόματα την ύπαρξη ανισοτήτων 13/12/2016 7
Διερεύνηση Κοινωνικοοικονομικών Ανισοτήτων στη Χρήση Υπηρεσιών Υγείας Προκειμένου να διερευνηθεί η ύπαρξη κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων, τόσο στη χρήση υπηρεσιών υγείας, όσο και στην επιλογή προμηθευτή ιατρικής περίθαλψης, χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από έρευνα που υλοποιήθηκε το 2016 13/12/2016 8
Χαρακτηριστικά Δείγματος Το μέγεθος του τυχαίου στρωματοποιημένου δείγματος ήταν n=2003 Μεταβλητές στρωματοποίησης ήταν η ηλικία, το φύλο, η γεωγραφική περιφέρεια και ο βαθμός αστικότητας του τόπου μόνιμης διαμονής 13/12/2016 9
Χαρακτηριστικά Δείγματος Άνδρες (48.4%) Γυναίκες (51.6%) Μέση ηλικία (50.16 Έτη±17.19) Αστικές περιοχές (75.5%) Αγροτικές περιοχές (24.5%) 13/12/2016 10
Χαρακτηριστικά Δείγματος Ανατολική Μακεδονία-Θράκη (5.7%) Κεντρική Μακεδονία (17.3%) Δυτική Μακεδονία (2.6%) Ήπειρος (3.2%) Θεσσαλία (6.9%) Στερεά Ελλάδα (5%) Νησιά Ιονίου (2.1%) Δυτική Ελλάδα (6.4%) Πελοπόννησος (5.6%) Αττική (34.6%) Νησιά Βορείου Αιγαίου (1.8%) Νησιά Νοτίου Αιγαίου (2.9%) Κρήτη (5.7%) 13/12/2016 11
Μεθοδολογία Διερεύνησης των Κοινωνικοοικονομικών Ανισοτήτων στη Χρήση Υπηρεσιών Υγείας Υπό εξέταση μεταβλητές: Συνολική χρήση πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας Συνολική χρήση ιδιωτικών πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας Συνολική χρήση δημόσιων πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας Συνολική χρήση νοσοκομείων Συνολική χρήση ιδιωτικών νοσοκομείων/κλινικών Συνολική χρήση δημόσιων νοσοκομείων 13/12/2016 12
Οριζόντια Ισότητα Χρήση Υπηρεσιών Υγείας vs. Ανάγκη Οριζόντια Ισότητα: Άτομα σε ίση ανάγκη λαμβάνουν ίση φροντίδα υγείας 13/12/2016 13
Μεθοδολογία Διερεύνησης των Κοινωνικοοικονομικών Ανισοτήτων στη Χρήση Υπηρεσιών Υγείας HI=C(M)-C(N) C(M): Concentration Index (Παρατηρούμενη Χρήση) C(N): Concentration Index (Χρήση σε Ανάγκη) 13/12/2016 14
Υπολογισμός C(N) Για την πρωτοβάθμια περίθαλψη «έτρεξαν» Negative Binomial Regression Models με εξαρτημένες μεταβλητές τις υπό εξέταση μεταβλητές και ανεξάρτητες μεταβλητές Το αυτοαξιολογούμενο επίπεδο υγείας Τον αριθμό ημερών σε κακή σωματική υγεία (τον τελευταίο μήνα) Τον αριθμό ημερών σε κακή ψυχική υγεία (τον τελευταίο μήνα) Από τα μοντέλα υπολογίστηκε η χρήση σε ανάγκη (προβλέψεις) 13/12/2016 15
Υπολογισμός C(N) Για τη δευτεροβάθμια περίθαλψη «έτρεξαν» Negative Binomial Regression Models με εξαρτημένες μεταβλητές τις υπό εξέταση μεταβλητές και ανεξάρτητες μεταβλητές Το αυτοαξιολογούμενο επίπεδο υγείας Από τα μοντέλα υπολογίστηκε η χρήση σε ανάγκη (προβλέψεις) 13/12/2016 16
Κοινωνικοοικονομική Μεταβλητή Σε σχέση με το εισόδημα και τις υποχρεώσεις σας ποια φράση ανταποκρίνεται καλύτερα στην οικονομική σας κατάσταση; 1-6 1: Έχουμε πολύ σοβαρές οικονομικές δυσκολίες 6: Τα καταφέρνουμε πολύ καλά 13/12/2016 17
Γιατί Όχι το Εισόδημα; Σε σχέση με το εισόδημα και τις υποχρεώσεις σας ποια φράση ανταποκρίνεται καλύτερα στην οικονομική σας κατάσταση; (5 missing values: 0.25%) Εισόδημα (224 missing values: 11.2%) Το εισόδημα συνήθως υποεκτιμάται 13/12/2016 18
Σύγκριση των Ετών 2006 & 2016 Υπό εξέταση μεταβλητές: Συνολική χρήση πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας Συνολική χρήση νοσοκομειακών υπηρεσιών υγείας Ανεξάρτητες μεταβλητές: Ύπαρξη χρόνιου προβλήματος υγείας, αυτοαξιολογούμενο επίπεδο υγείας Οικονομική μεταβλητή: Εισόδημα 13/12/2016 19
0.5 1 Πρωτοβάθμια Περίθαλψη (2006) HI Συνολική Χρήση Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών Υγείας =-0.036 M (C = -.188) N (C = -.153) 0.5 1 0.5 1 Population Proportion (Ordered by Economic Variable) L(p) 95% CI 13/12/2016 20
0.5 1 Πρωτοβάθμια Περίθαλψη (2016) HI Συνολική Χρήση Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών Υγείας =-0.023 M (C = -.0587) N (C = -.0354) 0.5 1 0.5 1 Population Proportion (Ordered by Economic Variable) L(p) 95% CI 13/12/2016 21
0.5 1 Νοσοκομειακή Περίθαλψη (2006) HI Συνολική Χρήση Νοσοκομειακών Υπηρεσιών Υγείας =-0.021 M (C = -.179) N (C = -.158) 0.5 1 0.5 1 Population Proportion (Ordered by Economic Variable) L(p) 95% CI 13/12/2016 22
0.5 1 Νοσοκομειακή Περίθαλψη (2016) HI Συνολική Χρήση Νοσοκομειακών Υπηρεσιών Υγείας =0.141 M (C =.101) N (C = -.0401) 0.5 1 0.5 1 Population Proportion (Ordered by Economic Variable) L(p) 95% CI 13/12/2016 23
0.5 1 Συνολική Χρήση Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών Υγείας HI Συνολική Χρήση Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών Υγείας =0.038 M (C = -0.136) N (C = -0.171) 0.5 1 0.5 1 Population Proportion (Ordered by Economic Variable) L(p) 95% CI 13/12/2016 24
0.5 1 Συνολική Χρήση Ιδιωτικών Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών Υγείας HI Συνολική Χρήση Ιδιωτικών Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών Υγείας =0.053 M (C = -0.0912) N (C = -0.142) 0.5 1 0.5 1 Population Proportion (Ordered by Economic Variable) L(p) 95% CI 13/12/2016 25
0.5 1 Συνολική Χρήση Δημόσιων Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών Υγείας HI Συνολική Χρήση Δημόσιων Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών Υγείας =0.013 M (C = -0.225) N (C = -0.234) 0.5 1 0.5 1 Population Proportion (Ordered by Economic Variable) L(p) 95% CI 13/12/2016 26
0.5 1 Συνολική Χρήση Νοσοκομείων HI Συνολική Χρήση Νοσοκομείων =-0.007 M (C = -0.11) N (C = -0.102) 0.5 1 0.5 1 Population Proportion (Ordered by Economic Variable) L(p) 95% CI 13/12/2016 27
0.5 1 Συνολική Χρήση Ιδιωτικών Νοσοκομείων/Κλινικών HI Συνολική Χρήση Ιδιωτικών Νοσοκομείων/Κλινικών =0.17 M (C = 0.126) N (C = -0.0438) 0.5 1 0.5 1 Population Proportion (Ordered by Economic Variable) L(p) 95% CI 13/12/2016 28
0.5 1 Συνολική Χρήση Δημόσιων Νοσοκομείων HI Συνολική Χρήση Δημόσιων Νοσοκομείων =-0.052 M (C = -0.177) N (C = -0.125) 0.5 1 0.5 1 Population Proportion (Ordered by Economic Variable) L(p) 95% CI 13/12/2016 29
Συμπεράσματα Σύγκριση των Ετών 2006 & 2016 «Μετατόπιση» της χρήσης μεταξύ 2006 & 2016 προς ανώτερα εισοδηματικά στρώματα, τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη νοσοκομειακή περίθαλψη 13/12/2016 30
Συμπεράσματα Για το έτος 2016, παρατηρούνται μικρής έντασης ανισότητες στη χρήση πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας Για το έτος 2016, παρατηρούνται μικρής έντασης ανισότητες στη χρήση νοσοκομειακών υπηρεσιών υγείας. Λίγο μεγαλύτερη είναι η ανισότητα στη χρήση ιδιωτικών νοσοκομείων 13/12/2016 31