Μόνιμη Αποθήκευση Δεδομένων στον Η/Υ

ΕΠΑ.Λ. Άμφισσας Σχολικό Έτος: 2012-2013 Τάξη : B Τομέας : Πληροφορικής Μάθημα : ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Θεωρία Διδάσκων : Χρήστος Ρέτσας Η-τάξη : tiny.cc/retsas-ls1 Μόνιμη Αποθήκευση Δεδομένων στον Η/Υ Η διατήρηση/αποθήκευση των δεδομένων (πληροφοριών) στους Η/Υ γίνεται όχι με τυχαίο & άναρχο αλλά με οργανωμένο τρόπο Η οργάνωση αυτή υλοποιείται με την αποθήκευση των δεδομένων σε αρχεία (files). Τα αρχεία των Η/Υ διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: 1. αρχεία δεδομένων (data files) 2. αρχεία αρχείων ή φάκελοι (folders) ή κατάλογοι (directories) Αρχεία δεδομένων (data files) $ Πρόκειται για αρχεία τα οποία ως περιεχόμενό τους έχουν στοιχειώδη δεδομένα/πληροφορίες που επιθυμούμε να αποθηκευτούν. Κάθε στοιχειώδες δεδομένο/πληροφορία που περιέχεται σε ένα αρχείο δεδομένων μπορεί να είναι μίας από τις παρακάτω μορφές: - κείμενο (text) - ήχος (sound) - στατική εικόνα (φωτογραφία) (image) - κινούμενη εικόνα χωρίς ήχο (animated image ή animation) - κινούμενη εικόνα με ήχο (video) Η μορφή αυτή στην οποία μπορεί να είναι ένα στοιχειώδες δεδομένο/πληροφορία ονομάζεται τύπος δεδομένων (data type). Χρήστος Ρέτσας

Τύποι αρχείων δεδομένων Ένα αρχείο δεδομένων μπορεί να περιέχει - είτε δεδομένα ενός μόνο τύπου δεδομένων (π.χ. μόνο δεδομένα τύπου κειμένου ή μόνο δεδομένα τύπου ήχου), - είτε δεδομένα περισσότερων από έναν από τους παραπάνω τύπους (π.χ. δεδομένα τύπου κειμένου και τύπου κινούμενης εικόνας με ήχο - περίπτωση δεδομένων ). Αρχεία δεδομένων που περιέχουν μόνο δεδομένα τύπου κειμένου ονομάζονται αρχεία κειμένου (text files). Αρχεία δεδομένων που περιέχουν μόνο δεδομένα τύπου στατικής εικόνας ονομάζονται αρχεία στατικής εικόνας (image files). Αρχεία δεδομένων που περιέχουν μόνο δεδομένα τύπου κινούμενης εικόνας ονομάζονται αρχεία κινούμενης εικόνας (animation files). Αρχεία δεδομένων που περιέχουν μόνο δεδομένα τύπου κινούμενης εικόνας με ήχο ονομάζονται αρχεία video (video files). Αρχεία δεδομένων που περιέχουν δεδομένα περισσότερων από έναν τύπων δεδομένων ονομάζονται αρχεία πολυμέσων ή πολυμεσικά αρχεία (multimedia files). Αρχεία αρχείων ή φάκελοι (folders) ή κατάλογοι (directories) $ Πρόκειται για αρχεία τα οποία ως περιεχόμενό τους έχουν όχι στοιχειώδη δεδομένα (π.χ. κείμενο) αλλά αρχεία δηλ. άλλα αρχεία δεδομένων (φακέλους) ή/και αρχεία αρχείων. Η έννοια του φακέλου στους Η/Υ ταυτίζεται με την έννοια του φακέλου στον πραγματικό κόσμο. Ένας φάκελος μπορεί να περιέχει κανένα, ένα ή περισσότερα αρχεία (αρχεία δεδομένων ή/και φακέλους) δηλ. μπορεί να περιέχει ταυτόχρονα κανένα, ένα ή περισσότερα αρχεία δεδομένων και κανένα, ένα ή περισσότερα αρχεία αρχείων. Χρήστος Ρέτσας 2

$ Ένας φάκελος που περιέχεται σε έναν άλλο φάκελο ονομάζεται υποφάκελος (subfolder). Στον ίδιο φάκελο τοποθετούμε αρχεία που συσχετίζονται λογικά μεταξύ τους. Για παράδειγμα όλα τα αρχεία της εργασίας (αρχεία κειμένου, αρχεία εικόνας) ενός μαθητή θα είναι τοποθετημένα στον ίδιο φάκελο. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνουμε την αποθήκευση/διατήρηση των δεδομένων μας με οργανωμένο τρόπο. Οργάνωση στην αποθήκευση fi ταχύτερη εύρεση κατά την αναζήτηση Χρήστος Ρέτσας 3

Μέσα μόνιμης αποθήκευσης δεδομένων στους Η/Υ Τα αρχεία των Η/Υ (αρχεία δεδομένων και φάκελοι) αποθηκεύονται μόνιμα 1 σε ειδικές συσκευές που αποκαλούνται μέσα αποθήκευσης ή αποθηκευτικά μέσα. Στα πιο συνηθισμένα μέσα αποθήκευσης αρχείων Η/Υ περιλαμβάνονται τα ακόλουθα: 1. δισκέτα 3,5 ιντσών 2. σκληρός δίσκος - εσωτερικός σταθερός - εσωτερικός αποσπώμενος - εξωτερικός με συνηθέστερες τεχνολογίες σύνδεσης με τον Η/Υ USB, Firewire, esata, Ethernet 3. οπτικός δίσκος - CD - DVD - BD (Blu-ray Disk) - HD DVD (High Definition DVD) συχνά χρησιμοποιούνται και mini οπτικοί δίσκοι (mini CD, mini DVD κλπ.) 4. Μνήμη flash - USB stick - κάρτα μνήμης 1 Ο όρος μόνιμη αποθήκευση δεδομένων αναφέρεται στην διατήρηση των αποθηκευμένων δεδομένων και μετά την διακοπή λειτουργίας του Η/Υ. Αντιθέτως, ο όρος προσωρινή αποθήκευση δεδομένων αναφέρεται στην διατήρηση των αποθηκευμένων δεδομένων μόνο καθόλη τη διάρκεια λειτουργίας του Η/Υ και την απώλεια τους μετά την διακοπή λειτουργίας του Η/Υ (π.χ. τερματισμός). Χρήστος Ρέτσας 4

Η και αρχείων σε καθένα από τα παραπάνω αποθηκευτικά μέσα γίνεται με ειδικές συσκευές του Η/Υ που αποκαλούνται συσκευές αποθήκευσης (storage devices) ή οδηγοί (drives). Π.χ. Δισκέτα οδηγός δισκέτας μέσο αποθήκευσης δισκέτας Οπτικός δίσκος (CD/DVD/BD/HD-DVD) οδηγός οπτικού δίσκου μέσο αποθήκευσης οπτικού δίσκου Μνήμη Flash τύπου κάρτας (κάρτα μνήμης) οδηγός κάρτας μνήμης μέσο αποθήκευσης κάρτας μνήμης Για μερικά αποθηκευτικά μέσα, ο οδηγός όσο και το μέσο αποθήκευσης είναι δύο ξεχωριστά αντικείμενα δηλ. το αποθηκευτικό μέσο αποσπάται από τον οδηγό του. Στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν τα μέσα αποθήκευσης 1. δισκέτας 2. οπτικού δίσκου 3. μνήμης flash τύπου κάρτας Χρήστος Ρέτσας 5

Για μερικά αποθηκευτικά μέσα, τόσο ο οδηγός όσο και το μέσο αποθήκευσης είναι ενοποιημένα ως μία συσκευή δηλ. το αποθηκευτικό μέσο δεν αποσπάται από τον οδηγό του. Στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν τα μέσα αποθήκευσης 1. σκληρού δίσκου 2. USB flash μνήμης Σκληρός δίσκος μέσο αποθήκευσης σκληρού δίσκου οδηγός σκληρού δίσκου Flash μνήμη τύπου USB stick οδηγός flash μνήμης μέσο αποθήκευσης flash μνήμης Χρήστος Ρέτσας 6

Μέσο Μόνιμης Αποθήκευσης δισκέτα 3,5 ιντσών (floppy disk) σκληρός δίσκος CD (Compact Disk) DVD (Digital Versatile Disk) BD (Blue-ray Disk) HD-DVD (High Definition DVD) USB μνήμη flash Χωρητικότητα Οδηγός Μέσου Λειτουργίες Οδηγού Μέσου 720 ΚΒ,, Δισκέτας 1,44 MB επαν 10άδες GB - ΤΒ σκληρού δίσκου,, επαν 650 MB CD-ROM 2 700 MB CD-Recorder (CD-R), 800 MB,, CD-Rewritable (CD-RW) 900 MB επαν 4,7 GB (SS SL) DVD-ROM 2 8,5 GB (SS DL) DVD-Recordable (DVD-R), 9,4 GB (DS SL) DVD-Rewritable,, 17 GB (DS DL) (DVD-RW) επαν 25 GB (SL) BD-ROM 2 50 GB (DL) 100 GB (TL) BD-Recorder (BD-R), 128 GB (QL),, BD-Rewritable (BD-RE) επαν HD DVD-ROM 2 Ανάγνωση HD DVD-Recordable, (HD DVD-R) 10 GB (SL) HD DVD-Rewritable 30 GB (DL) (HD DVD-RW),, HD DVD- Random Access επαν Memory (HD DVD-RAM),, 512MB - 256GB USB μνήμης flash επαν 2 ROM: Read Only Memory Χρήστος Ρέτσας 7

Υπόμνημα - SL: single layer, μονής στρώσης - DL: dual layer, διπλής στρώσης - TL: triple layer, τριπλής στρώσης - QL: quadruple layer, τετραπλής στρώσης - SS: single sided, μονής όψης - DS: double sided, διπλής όψης Τύποι Οπτικών Δίσκων & Οδηγών Οπτικών Δίσκων Στην περίπτωση των οπτικών δίσκων (CD/DVD/BD/HD-DVD), οι λειτουργίες που υποστηρίζει ένας οδηγός για να εφαρμοστούν στο μέσο αποθήκευσης (οπτικό δίσκο) θα πρέπει το τελευταίο (οπτικός δίσκος) να τις υποστηρίζει. Αυτό καθορίζεται από τον τύπο του οπτικού δίσκου που μπορεί να είναι ένας από τους εξής: o οπτικός δίσκος μόνο ς ("-ROM", Read Only Memory disk): οι οπτικοί δίσκοι αυτοί (CD-ROM, DVD-ROM, BD-ROM HD-DVD ROM) επιτρέπουν μόνο τη λειτουργία ς από αντίστοιχο οδηγό. o οπτικός δίσκος ς ή εγγράψιμος ("-R", Recordable disk): οι οπτικοί δίσκοι αυτοί (CD-R, DVD-R, BD-R, HD DVD-R) επιτρέπουν λειτουργίες ς και ς από αντίστοιχο οδηγό. o οπτικός δίσκος επανς ή επανεγγράψιμος ("-RW", ReWritable disk ή "-RΕ", RΕwritable disk) ή μνήμης τυχαίας προσπέλασης ("-RΑΜ", Random Access Memory disk): οι οπτικοί δίσκοι αυτοί (CD-RW, DVD-RW, BD-RE, BD-RW, BD-RAM, HD DVD-RW, HD DVD-RAM) επιτρέπουν λειτουργίες ς, ς και επανς από αντίστοιχο οδηγό. Λειτουργίες Οδηγών Οπτικών Δίσκων (R - Recording) + δυνατότητα ς αρχείων: αποθήκευση αρχείων σε κενό μέσο αποθήκευσης (1η ) + δυνατότητα πολλαπλών εγγραφών αρχείων (multi-session recording): αποθήκευση αρχείων σε μέσο αποθήκευσης στο οποίο έχουν αποθηκευτεί στο παρελθόν αρχεία (όχι 1η ) Χρήστος Ρέτσας 8

π.χ. 1η αρχείων, μετέπειτα 2η αρχείων - προσθήκη νέων αρχείων στο μέσο αποθήκευσης με τα ήδη εγγεγραμμένα αρχεία να μένουν ανέπαφα - δεν υπάρχει δυνατότητα διαγραφής ήδη εγγεγραμμένων αρχείων επαν (RW - ReWrite) + δυνατότητα ς αρχείων: αποθήκευση αρχείων σε κενό μέσο αποθήκευσης (1η ) + δυνατότητα πολλαπλών εγγραφών αρχείων (multi-session recording): αποθήκευση αρχείων σε μέσο αποθήκευσης στο οποίο έχουν αποθηκευτεί στο παρελθόν αρχεία (όχι 1η ) π.χ. 1η αρχείων, μετέπειτα 2η αρχείων - προσθήκη νέων αρχείων στο μέσο αποθήκευσης με τα ήδη εγγεγραμμένα αρχεία να μένουν ανέπαφα + δυνατότητα τροποποίησης ήδη εγγεγραμμένων αρχείων: διαγραφή και εκ νέου Επισημάνσεις Σε κάθε Η/Υ υπάρχει τουλάχιστον ένας σκληρός δίσκος. Τα αποθηκευτικά μέσα που διαθέτει ένας Η/Υ είναι προσπελάσιμα μέσα από το εικονίδιο Ο υπολογιστής μου της επιφάνειας εργασίας. Κάθε οδηγός αποθηκευτικού μέσου που διαθέτει ο Η/Υ ονομάζεται με ένα γράμμα του λατινικού αλφαβήτου συνοδευόμενο από : (άνω-κάτω τελεία) π.χ. C: για πρώτο οδηγό σκληρού δίσκου D: για δεύτερο οδηγό σκληρού δίσκου F: για οδηγό DVD-ROM W: για οδηγό DVD-RW G: για οδηγό συσκευής USB (π.χ. USB flash μνήμης, εξωτ. σκληρό δίσκο) A: για οδηγό δισκέτας 3,5 ιντσών. Χρήστος Ρέτσας 9

Μέσο αποθήκευσης DVD Μονής στρώσης (single layer SL) Διπλής στρώσης (dual/double layer DL) Όνομα Χωρητικότητα Όνομα Χωρητικότητα Μονής όψης (single sided SS) DVD-5 4,7 GB DVD-9 8,5 GB DVD-10 9,4 GB DVD-18 17 GB Διπλής όψης (double sided DS) DVD-14 13,24 GB DVD-14 : Double Sided/Mixed Layer (DS/ML) ή Double Sided/Dual Layer/Single Layer (DS/DL/SL), μονή στρώση στην μία πλευρά, διπλή στην άλλη. Χρήστος Ρέτσας 10

Λειτουργίες Οδηγών Οπτικών Δίσκων ανά τύπο Οπτικών Δίσκων Οπτικός δίσκος CD-ROM CD-R CD-RW DVD-ROM DVD-R DVD-RW BD-ROM BD-RE BD-RE Οδηγός Οπτικού Δίσκου CD-ROM - - - - - CD-R CD-RW επαν - - - - - - - - - - DVD-ROM - - DVD-R - - DVD-RW επαν επαν - - BD-ROM BD-R BD-RE επαν επαν επαν επαν επαν επαν επαν Χρήστος Ρέτσας 11