ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΠΡΑΤΗΡΙΟΥΧΩΝ ΕΜΠΟΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ (ΠΟΠΕΚ) 1 Αρχιμήδους 29, 71306 Ηράκλειο- Κρήτη Τηλ. 2810 220885 Fax 2810 220881 Κιν. Προέδρου 6944276659 E mail : popek@sppi.gr Προς : Τις Διοικητικές Περιφέρειες της Ελλάδος (σύμφωνα με τον επισυναπτόμενο πίνακα αποδεκτών) ΥΠΟΜΝΗΜΑ Θέμα : «Η μη εφαρμογή του μέτρου της εκ περιτροπής υποχρεωτικής ημερήσιας και νυκτερινής λειτουργίας των Πρατηρίων Υγρών Καυσίμων». Κύριε Περιφερειάρχη, Αθήνα, 2 Ιουλίου 2012 Λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις περί απελευθέρωσης του ωραρίου λειτουργίας των πρατηρίων υγρών καυσίμων, σας γνωρίσουμε τα ακόλουθα : 1. Δυνάμει του άρθρου 22 του Ν 3054/2002, όπως αυτό αντικαταστάθηκε από το άρθρο 37 του Ν 4062/2012 (ΦΕΚ Α 70/30.3.2012), οι Διοικητικές Περιφέρειες οφείλουν να καταρτίσουν πίνακες με τους οποίους θα καθορίζονται : α) Τα πρατήρια καυσίμων που λειτουργούν εκ περιτροπής, κατά τις εργάσιμες ημέρες, υποχρεωτικά, εντός του χρονικού διαστήματος της νυκτερινής λειτουργίας, β) Τα πρατήρια καυσίμων, τα οποία λειτουργούν εκ περιτροπής, υποχρεωτικά, κατά τις Κυριακές και αργίες και γ) Τα πρατήρια καυσίμων, τα οποία λειτουργούν υποχρεωτικά, εκ περιτροπής, κατά τις Κυριακές και αργίες, εντός του χρονικού διαστήματος της νυκτερινής λειτουργίας, κατά τη 1 Δ/νση Αλληλογραφίας: Δικηγορικό Γραφείο Γεωργίου Ναπ. Ξανθούλη & Συνεργάτες, Αμερικής 10, Αθήνα ΤΚ.10671, Τηλ. : 210-3388520-2, Fax : 210-3388523, E-mail : info@xanthoulis.gr 1 / 5
θερινή (1 η Μαΐου έως και 30 Σεπτεμβρίου) και χειμερινή (1 η Οκτωβρίου έως και 30 Απριλίου) περίοδο. Το ποσοστό των υποχρεωτικώς εκ περιτροπής λειτουργούντων Πρατηρίων ορίζεται στην πρώτη (α) περίπτωση σε ποσοστό 10% του συνόλου των πρατηρίων της οικείας Περιφέρειας, στην δεύτερη (β) περίπτωση σε ποσοστό 25% του συνόλου των πρατηρίων της οικείας Περιφέρειας, και στην Τρίτη (γ) περίπτωση σε ποσοστό 10% ομοίως, του συνόλου των πρατηρίων της οικείας Περιφέρειας, υπό τη ρητή βέβαια προϋπόθεση του νόμου ότι η ρύθμιση επιβάλλεται «... εφόσον τα πρατήρια καυσίμων που έχουν εγκατεστημένους αυτόματους πωλητές δεν επαρκούν για την κάλυψη των αντίστοιχων ποσοστών στην οικεία Περιφέρεια». Επισημαίνουμε εξαρχής ότι, η Ομοσπονδία μας διαφωνεί με τη σκοπιμότητα και αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα της νομοθετικής αυτής ρύθμισης και της κανονιστικής διαδικασίας επιβολής της υποχρεωτικής εκ περιτροπής λειτουργίας των Πρατηρίων, λαμβανομένου υπόψη ότι πλέον, σύμφωνα με την πανηγυρική διατύπωση της παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν 3054/2002, το ωράριο των Πρατηρίων είναι ελεύθερο. Οι αντιρρήσεις μας αυτές συνοψίζονται στη βάσιμη και νόμιμη αρχή της ανταγωνιστικής λειτουργίας της αγοράς και ουσιαστικά στην αυτορύθμιση αυτής, όπως διαμορφώνεται στις ελεύθερες οικονομίες, από τη δυναμική της προσφοράς και της ζήτησης, αποφεύγοντας παράλληλα να επιβαρύνουμε με επιπλέον λειτουργικά έξοδα τα πρατήρια, με την υποχρεωτική εκ περιτροπής λειτουργία τους, κυρίως την περίοδο αυτή της οικονομικής κρίσης που διανύουμε. Και πράγματι, αφ' ής στιγμής οι δραστηριοποιούμενοι στον οικείο κλάδο, δύνανται πλέον αυτοτελώς να καθορίζουν, κατά την ανέλεγκτη επιχειρηματική κρίση τους, την ανταγωνιστική τους δράση, λειτουργώντας τα πρατήρια τους ελεύθερα, δίχως διοικητικούς περιορισμούς που θα επιβάλλουν την υποχρεωτική διακοπή της λειτουργίας τους, είναι λογικώς ασύμβατο να υποχρεούνται ταυτόχρονα και παραλλήλως, να λειτουργούν και αναγκαστικά τις επιχειρήσεις τους, κατά συγκεκριμένες ώρες ή ημέρες. Αντιλαμβανόμαστε βεβαίως ότι η υιοθέτηση της ως άνω διάταξης υπαγορεύθηκε από λόγους δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενους στην «... διαρκή και ανεμπόδιστη προμήθεια των καταναλωτών με καύσιμα... 2», πλην όμως, καθίσταται σαφές ότι, η ίδια η απελευθέρωση του ωραρίου - ιδίως τις δύσκολες ημέρες που διανύουμε, όπου όλες οι επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με την ραγδαία πτώση των πωλήσεών τους και αναζητούν απελπισμένα τρόπους προσέλκυσης πελατείας - διασφαλίζει εκ προοιμίου την 2 βλ. Σχετικά άρθρο 22 Εισηγητικής Έκθεσης του Ν. 3054/2002 2 / 5
προστασία του καταναλωτή. Και τούτο διότι, σε καμία περίπτωση οι Πρατηριούχοι, με την παράλληλη ιδιότητά τους, εκείνη του επιχειρηματία, δεν πρόκειται να αφήσουν ανεκμετάλλευτη τη νομοθετική αυτή διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των επιχειρήσεών τους, προκειμένου ακριβώς να αυξήσουν την εισροή πελατών και άρα τις καταναλώσεις τους. Με άλλα λόγια, εφόσον υφίσταται ζήτηση (η οποία, κατά την κοινή πείρα και λογική είναι αυτή που διαμορφώνει και τις συνθήκες της προσφοράς), η ίδια η αγορά, αλλά και οι ανάγκες που θα δημιουργηθούν από τον τονωμένο πλέον ανταγωνισμό, θα προσδώσει και θα διαμορφώσει το επιχειρηματικό κίνητρο των πρατηρίων που θα λειτουργούν ακόμη και επί εικοσιτετράωρης βάσης, εφόσον οι επιχειρηματίες κρίνουν ότι υφίστανται οι ανάγκες και οι προϋποθέσεις προς κερδοφόρα δράση. Τούτο αυτόματα θα οδηγήσει και στον απρόσκοπτο και διαρκή εφοδιασμό του καταναλωτή. Για τον λόγο συνεπώς αυτό, η διοικητική επιβολή υποχρεωτικής εκ περιτροπής λειτουργία, όχι μόνον καθίσταται ουσιαστικά χωρίς ρυθμιστικό κανονιστικό νόημα προστασίας και ικανοποίησης των αναγκών του καταναλωτή, εφόσον την προϋπόθεση αυτή την ικανοποιεί η ίδια η λειτουργία της αγοράς αλλά αντίθετα, καταλήγει να επιβαρύνονται νομοτελειακά, με λειτουργικά έξοδα οι επιχειρήσεις των Πρατηριούχων, οι οποίες είναι βέβαιο ότι θα διανυκτερεύουν σωρεύοντας ζημίες. Εάν ο σκοπός της εφαρμογής του διοικητικού μέτρου της εκ περιτροπής υποχρεωτικής λειτουργίας των πρατηρίων αποσκοπεί στη τυφλή και χωρίς ουσιαστική κρίση και αξιολόγηση των αναγκών της αγοράς, τότε εύλογα συνάγεται το συμπέρασμα ότι, η άκριτη και αστάθμητη επιβολή του, έχει εισπρακτικό χαρακτήρα προστίμων, λόγω της εύλογης μη ανταπόκρισης των προδικασμένων σε ζημία Πρατηριούχων, οπότε το μέτρο αλλάζει σκοπό και χαρακτήρα. 2. Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως της παραπάνω θεμελιακής θέσης μας, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι, εφόσον η εφαρμογή του διοικητικού μέτρου, θα πρέπει να ικανοποιεί το σκοπό του, δηλαδή τις χωρίς διακρίσεις και επιλεκτικές, αυθαίρετες και παράνομες εξαιρέσεις πρατηρίων, ακριβώς για την διασφάλιση του καταναλωτή, θα πρέπει να γίνει απολύτως σαφές ότι, το «υποχρεωτικό» της «εκ περιτροπής» λειτουργίας θα πρέπει να εφαρμοστεί διασφαλίζοντας ομοιόμορφες συνθήκες ανταγωνισμού, με αδιάβλητο και αντικειμενικό τρόπο, όπως ο νόμος απαιτεί, ώστε : 3 / 5
α. Το ποσοστιαίο κριτήριο (10 % ή 25 %) να υπολογίζεται επί του συνόλου του αριθμού των πρατηρίων της οικείας Περιφέρειας, όπως απαιτεί ο νόμος ( «Τα ανωτέρω πρατήρια καλύπτουν ποσοστό... του συνόλου των πρατηρίων της οικείας Περιφέρειας...») 3. β. Η εκ περιτροπής υποχρεωτική λειτουργία, να έχει την ίδια ακριβώς ισόχρονη περιοδικότητα για όλα τα πρατήρια της Περιφέρειας (επί του συνόλου του αριθμού αυτών) και επί του συνόλου του πληθυσμού, όπως απαιτεί ο νόμος («λαμβάνοντας υπόψη την εξασφάλιση της πληθυσμιακής κάλυψης του συνόλου της κάθε Περιφέρειας...) 3. γ. Εξαιρέσεις κατά συνέπεια, σε συνέχεια υποβολής σχετικών αιτημάτων από πρατηριούχους ή αυθαίρετες ερμηνείες, τις οποίες σε καμία περίπτωση δεν επιδέχεται ο νόμος εφαρμογής, λειτουργούν σε βάρος άλλων συναδέλφων που επωμίζονται την αναγκαστική λειτουργία της επιχείρησής τους και στοχεύουν σε ικανοποίηση ατομικών πελατειακών συντεχνιακών ή άλλων συμφερόντων και σε κάθε περίπτωση είναι παράνομες. 3. Επισημαίνεται τέλος, ότι επειδή για την έκδοση των Περιφερειακών αποφάσεων υποχρεωτικής εκ περιτροπής λειτουργία, απαιτείται προηγούμενη «γνώμη» των Περιφερειακών επαγγελματικών Ενώσεων (όπως ορίζεται στο άρθρο 22 παρ. 2 και του Ν 3054/2002 κατά την ορθή ερμηνεία της διατύπωσης «... των οικείων αντιπροσωπευτικών τοπικών ενώσεων πρατηριούχων καυσίμων...»), η Ομοσπονδία μας αποσαφηνίζει, πλην όμως επικουρικά (λαμβάνοντας υπόψη την επί της αρχής άρνησή μας εφαρμογής του μέτρου), τα εξής : α. Κατά τις καθημερινές, το νυκτερινό ωράριο, το οποίο αρχίζει από τις 21.00 (χειμερινή περίοδος) και 10.30 (θερι νή περίοδος), θα εξαντλείται όχι πέραν της 11.00 και 12.30 αντιστοίχως. β. Κατά τις Κυριακές και Αργίες, το ωράριο, το οποίο επίσης αρχίζει από τις 21.00 (χειμερινή περίοδος) και 10.30 (θερινή περίοδος), θα εξαντλείται όχι πέραν της 11.00 και 12.30 αντιστοίχως. 3 «2. Με την επιφύλαξη των διατάξεων της περίπτωσης δ` με απόφαση του οικείου περιφερειάρχη καταρτίζονται πίνακες με τους οποίους καθορίζονται (.) Τα ανωτέρω πρατήρια καλύπτουν ποσοστό 10% του συνόλου των πρατηρίων της οικείας Περιφέρειας, λαμβάνοντας υπόψη την εξασφάλιση της πληθυσμιακής κάλυψης του συνόλου της κάθε Περιφέρειας. (...) 3. Οι αποφάσεις της παραγράφου 2, εφόσον απαιτούνται, εκδίδονται δύο φορές το χρόνο και ένα (1) μήνα πριν από την έναρξη της θερινής και χειμερινής περιόδου, μετά από γνώμη των οικείων αντιπροσωπευτικών τοπικών ενώσεων πρατηριούχων καυσίμων ή, αν αυτές ελλείπουν των οικείων εθνικών ενώσεων πρατηριούχων καυσίμων, η οποία υποβάλλεται στον οικείο Περιφερειάρχη, μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την έκδοση εκ μέρους του σχετικής πρόσκλησης». 4 / 5
γ. Σε κάθε περίπτωση, και επειδή η εξεύρεση των διημερευόντων και διανυκτερευόντων πρατηρίων θα προκύπτει μετά τον προσδιορισμό του ακριβή αριθμού των πρατηρίων των αυτομάτων πωλητών, ο οποίος συναθροιζόμενος με το υπόλοιπο του αναγκαίου αριθμού, μέχρι τη συμπλήρωση του προαπαιτούμενου ποσοστού λειτουργίας των πρατηρίων θα αποτελούν το σύνολο των διημερευόντων και διανυκτερευόντων, δ. Η ονομαστική γνωστοποίηση των μελών (πρατηρίων) από τις Ενώσεις, είναι άνευ αντικειμένου, εφόσον σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο νόμο, όπως εξάλλου και προαναφέραμε, το ποσοστό, προς υπολογισμό των διημερευόντων και διανυκτερευόντων πρατηρίων εφαρμόζεται, επί του συνόλου του αριθμού των πρατηρίων της Περιφέρειας ανεξαρτήτως, και η εκ περιτροπής λειτουργία, αφορά ισόχρονη μεταξύ των πρατηρίων περιοδικότητα και επί του συνόλου του αριθμού αυτών. Τέλος, σας ενημερώνουμε ότι οι Ενώσεις, κατά κανόνα, αγνοούν τον συνολικό αριθμό λειτουργίας των πρατηρίων της Νομαρχιακής τους Περιφέρειας, εφόσον τα μέλη τους δεν απαρτίζονται από το σύνολο των δραστηριοποιούμενων στην διοικητική τους ενότητα πρατήρια, καθώς και εκείνων που διαθέτουν αυτόματους πωλητές και κατά συνέπεια εναπόκειται στα τηρούμενα από τις υπηρεσίες σας αρχεία, προκειμένου να υπολογισθεί ο εκάστοτε ακριβής αριθμός πρατηρίων υπαγχθέντων στην εκ περιτροπής υποχρεωτική ημερήσια και νυκτερινή λειτουργία, υπολογισθέντος επί του συνόλου αυτών. Για το Διοικητικό Συμβούλιο Με εκτίμηση Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας Χαράλαμπος Μαυράκης Σπύρος Μελίδης 5 / 5