ADR mag. Εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης διαφορών ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΒΕΑ) ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ (ALTERNATIVE DISPUTE RESOLUTION ADR) ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2016 ΤΕΥΧΟΣ 10 FOR THE FIRST TIME IN EUROPE PON GLOBAL NEGOTIATION FOR EXECUTIVES
«Κάθε διαφορά που τυχόν θα προκύψει από την παρούσα σύμβαση και θα αναφέρεται στην εγκυρότητα, την ερμηνεία ή σε οποιοδήποτε στάδιο αυτής, θα επιλύεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 31/9.01.1979 (ΦΕΚ 9Α /22.01.1979) περί συστάσεως από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών μονίμου διαιτησίας για την επίλυση των εμπορικών διαφορών». Ρήτρα Διαιτησίας «Κάθε διαφορά που σχετίζεται με την παρούσα σύμβαση, σε περίπτωση, δε, που τα μέρη αδυνατούν να καταλήξουν σε συμφωνία, παραπέμπεται προς επίλυση μέσω διαμεσολάβησης στο Κέντρο Διαμεσολάβησης που λειτουργεί στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, σύμφωνα με τον Κανονισμό του». Ρήτρα Διαμεσολάβησης 2
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ Αγαπητοί φίλοι, Το παρόν τεύχος εκδίδεται μετά την επιτυχή πραγματοποίηση της Διεθνούς Εβδομάδας Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών που έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών. Στο πλαίσιο της εν λόγω εβδομάδας, τη Δευτέρα 28 και Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2016, είχαμε την εξαιρετική χαρά να φιλοξενήσουμε το Διεθνές Συνέδριο Διαμεσολάβησης και Διαιτησίας, με είσοδο ελεύθερη για το κοινό και με τη συμμετοχή εγνωσμένου κύρους ακαδημαϊκών, διακεκριμένων επιστημόνων και επαγγελματιών, που διοργανώθηκε από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ) και το Ινστιτούτο Διαιτησίας και Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ.). Σημαντική καινοτομία αποτέλεσε η δυνατότητα ζωντανής μετάδοσης των εισηγήσεων, της συζήτησης και των πορισμάτων της Διεθνούς Εβδομάδος μέσω πλατφόρμας, παρέχοντας τη δυνατότητα διαδικτυακής συμμετοχής και υποβολής ερωτήσεων στο κοινό. Εν συνεχεία, από 30 Νοεμβρίου έως 2 Δεκεμβρίου 2016, μέσω της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ του Προγράμματος Διαπραγματεύσεων της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Harvard και του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ., πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη, το καινοτόμο πρόγραμμα «PON Global Negotiation for Executives», με τη συμμετοχή επιχειρηματιών, στελεχών του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, νομικών και καταξιωμένων επαγγελματιών. Ακολούθως, από 7 έως 9 Δεκεμβρίου 2016, το «PON Global Negotiation for Executives» πραγματοποιήθηκε και στη Λευκωσία της Κύπρου, στο ξενοδοχείο Hilton Cyprus. Η σύμπραξη αυτή ελπίζουμε ότι θα είναι η απαρχή μιας μακράς και εποικοδομητικής συνεργασίας του ΙΔΕΜΕΔ, με τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Μιας συνεργασίας που θα βοηθήσει να διασφαλίσουμε για τα μέλη της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας, το ανώτερο επίπεδο της παρεχόμενης γνώσης στον τομέα των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών. Αναλάβαμε μια εξαιρετικά φιλόδοξη πρωτοβουλία, είμαστε ενθουσιασμένοι που πετύχαμε να διοργανώσουμε το πρώτο Διεθνές Συνέδριο Διαιτησίας και Διαμεσολάβησης στην Ελλάδα και να φέρουμε για πρώτη φορά στην Ευρώπη το καινοτόμο Πρόγραμμα «PON Global Negotiation for Executives». Συγχαίρω θερμά όλους τους συμμετέχοντες, με την ευχή η Διεθνής Εβδομάδα Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών να αποτέλεσε για όλους πηγή χρήσιμης γνώσης και εμπειρίας. Με φιλικούς χαιρετισμούς Ο Πρόεδρος Κωνσταντίνος Μίχαλος 3
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ.: 3 Χαιρετισμός Προέδρου ΕΒΕΑ Εκδότης: Κωνσταντίνος Μίχαλος, Πρόεδρος ΕΒΕΑ Επιμέλεια Έκδοσης: Γραφείο Τύπου ΕΒΕΑ Τμήμα Διαιτησιών ΕΒΕΑ Συντονιστής - Σύμβουλος Έκδοσης: Αλεξία Κ. Κουκκουλλή, Δικηγόρος Δ.Σ.Αθηνών και Κύπρου (Δ.Σ. Λευκωσίας), LL.M. (Athens) MPhil (University of London) IALS Arb (University of London), Διαιτητής στο Ε.Β.Ε.Α., Διαμεσολαβήτρια, Εκπαιδεύτρια Διαμεσολαβητών Συντακτική Ομάδα: Βαρδαλάς Σταύρος, Νομικός Σύμβουλος ΕΒΕΑ Μοσχίδου Σταυρούλα, Δικηγόρος, Διαιτητής, Διαμεσολαβήτρια, Εκπαιδεύτρια Διαμεσολαβητών Παναγόπουλος Χρήστος, Προϊστάμενος του Τμήματος Διαιτησιών του ΕΒΕΑ, Οικονομολόγος, Πολιτικός Επιστήμων Σταυριανάκης Βασίλειος, Δικηγόρος, Διαμεσολαβητης Βλασσερού Κυριακή, Νομικός, Τμήμα Διαιτησιών ΕΒΕΑ Σχεδιασμός Έκδοσης Ξένια Ροδοθεάτου Συντονισμός Έκδοσης Μάκης Παπαγεωργίου Εκτύπωση Λυχνία Επιμέλεια Έκδοσης Excess Σελ.: 5 Σελ.: 10 Σελ.: 14 Σελ.: 19 Η Διεθνής Εβδομάδα Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών του Ε.Β.Ε.Α. PON GLOBAL NEGOTIATION FOR EXECUTIVES ΕΠΙΣΗΜΟ ΔΕΙΠΝΟ στο Ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» ΙΔΕΜΕΔ Κύπρου ένα όραμα που γίνεται πράξη 4
ΡΕΠΟΡΤΑΖ Η Διεθνής Εβδομάδα Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών του Ε.Β.Ε.Α. Στο πλαίσιο της Διεθνούς Εβδομάδος Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (Ε.Β.Ε.Α.), είχε τη χαρά να υποδεχθεί διακεκριμένους ομιλητές, εξέχουσες προσωπικότητες και κορυφαίους φορείς σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο, για πέντε συνεχείς ημέρες, αφιερωμένες στους τρεις σύγχρονους πυλώνες στήριξης του επιχειρείν, τη Διαπραγμάτευση, τη Διαμεσολάβηση και τη Διαιτησία. Από τη Δευτέρα 28 Νοεμβρίου έως και την Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2016 πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Ε.Β.Ε.Α το Διεθνές Συνέδριο Διαμεσολάβησης, το Διεθνές Συνέδριο Διαιτησίας και έλαβε χώρα για πρώτη φορά στην Ευρώπη το κορυφαίο πρόγραμμα διαπραγματεύσεων στον κόσμο, PON Global at Harvard Law School Negotiation for Executives. Η Διεθνής Εβδομάδα Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών ξεκίνησε τη Δευτέρα 28 Νοεμβρίου με πάνελ διακεκριμένων ομιλητών, οι οποίοι ανέλυσαν φλέγοντα ζητήματα στον τομέα της διαμεσολάβησης, με συντονίστρια την κ. Σταυρούλα Μοσχίδου, Κωνσταντίνος Μίχαλος Πρόεδρος ΕΒΕΑ, Παναγιώτης Γιαννόπουλος Λέκτορας Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Ιωάννης Δρυλλεράκης Πρόεδρος ΣΔΕΕ, Δημήτρης Τσικρικάς Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, Χαρούλα Απαλαγάκη Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ Δικηγόρο, Διαιτητή, Διαμεσολαβήτρια, Εκπαιδεύτρια διαμεσολαβητών και Μέλος Δ.Σ. Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. Για πρώτη φορά οι εισηγήσεις, η συζήτηση και τα πορίσματα της Διεθνούς Εβδομάδος μεταδόθηκαν ζωντανά μέσω πλατφόρμας, παρέχοντας τη δυνατότητα ευρύτερης συμμετοχής στο κοινό ακόμη και χωρίς φυσική παρουσία, πράγμα το οποίο αποτελεί σημαντική καινοτομία. Οι εξέχοντες ομιλητές απηύθυναν εξαιρετικού ενδιαφέροντος εισηγήσεις στις ακόλουθες θεματικές ενότητες: Ο Δρ. Θεόδωρος Κουτσούμπας, Μεσολαβητής Τραπεζικών και Επενδυτικών Υπηρεσιών ως keynote speaker ανέπτυξε το θεσμό του Μεσολαβητή Τραπεζικών και Επενδυτικών Υπηρεσιών. Ο Μεσολαβητής Τραπεζικών και Επενδυτικών Υπηρεσιών εξετάζει κατά κύριο λόγο διαφορές που ανακύπτουν από την παροχή τραπεζικών και επεν- Δημήτρης Μπαμπινιώτης Λέκτορας Νομικής Σχολής ΔΠΘ, Αλεξία Κουκκουλλή Δικηγόρος, Γενική Γραμματέας ΙΔΕΜΕΔ, Κωνσταντίνος Καλαβρός Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ, Σταύρος Βαρδαλάς Νομικός Σύμβουλος ΕΒΕΑ, Ταμίας ΙΔΕΜΕΔ Θεόδωρος Κουτσούμπας, Νανά Παπαδογιωργάκη, Πολυξένη Τσιτσώνη, Σταυρούλα Μοσχίδου, Βασίλης Σταυρινάκης, Πέτρος Ζουρδούμης 5
ντας απρόσκοπτα στην εκτέλεση επιχειρηματικών σχεδίων και αποφάσεων. Ο απόρρητος χαρακτήρας της διαδικασίας της διαμεσολάβησης, εξυπηρετεί πλήρως την ανάγκη προστασίας της φήμης και των εμπορικών μυστικών της επιχείρησης. Η Νανά Παπαδογιωργάκη, Δικηγόρος LL.M Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ & UK, Εκπαιδεύτρια Διαμεσολαβητών αναφέρθηκε με ξεχωριστό τρόπο στη διαμεσολάβηση στο χώρο εργασίας. Πέτρος Ζουρδούμης δυτικών υπηρεσιών συμπεριλαμβανομένων καταθέσεων, δανείων, μετοχών αμοιβαίων κεφαλαίων, ομολόγων που συμμετέχουν ή συνεργάζονται με τον θεσμό και είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα. Ο Πέτρος Ζουρδούμης, Γενικός Διευθυντής ADR Point ανέπτυξε το θέμα της Ηλεκτρονικής Επίλυσης διαφορών με τον ευρηματικότατο τίτλο: κάνουμε «κλικ» στο μέλλον. Νανά Παπαδογιωργάκη, Πολυξένη Τσιτσώνη, Σταυρούλα Μοσχίδου, Πέτρος Ζουρδούμης Οι συγκρούσεις στον εργασιακό χώρο έχουν άμεσες επιπτώσεις στα πρόσωπα που εμπλέκονται σε αυτές αλλά και το ευρύτερο εργασιακό περιβάλλον, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την πρόοδο των εργασιών, το πνεύμα της ομαδικότητας ενώ, παράλληλα, αυξάνουν το άγχος, επιβαρύνοντας πολλές φορές και την υγεία. Πολυξένη Τσιτσώνη H Ηλεκτρονική Επίλυση Διαφορών ή Online Dispute Resolution, αφορά στην ανάπτυξη και διάδοση τεχνολογικών εφαρμογών σχετικών με την εξωδικαστική επίλυση διαφορών, οι οποίες ανακύπτουν μεταξύ καταναλωτών και εμπόρων, δυνάμει συμβάσεων πώλησης ή παροχής υπηρεσιών. Ο Βασίλης Σταυριανάκης, Δικηγόρος και Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής επιχείρησε μια συνολικότερη αξιολόγηση της πορείας του θεσμού της Διαμεσολάβησης ως εναλλακτική μέθοδος επίλυσης διαφορών, η θέση που κατέχει μέχρι αυτή τη στιγμή στην ελληνική έννομη τάξη καθώς και τα αποτελέσματα εφαρμογής της. Η Πολυξένη Τσιτσώνη, Δικηγόρος, Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ, Εκπαιδευμένη στις επιχειρησιακές και Εργατικές Διαφορές CMAP FR ανέπτυξε το ζήτημα της διαμεσολάβησης, ως ένα σημαντικό εργαλείο για τις επιχειρήσεις. Τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης στο χώρο εργασίας είναι πλείστα. Οι επιχειρηματίες έχουν δυνατότητα άμεσης επίλυσης της διαφοράς και ομαλοποίησης της εμπορικής τους σχέσης, προχωρώ- Βασίλης Σταυριανάκης 6
ΡΕΠΟΡΤΑΖ Ο Στυλιανός Μαγουλάς, Οικονομολόγος, Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής Υ.Δ.Δ.Α.Δ.& Διπλωματούχος Ο.Π.Α. ανέπτυξε το ρόλο της διαπραγμάτευσης στη διαμεσολάβηση. Μάρθα Λογοθέτου Τη δεύτερη ημέρα το Διεθνές Συνέδριο Διαμεσολάβησης με συντονίστρια την κ. Μάρθα Λογοθέτου, Διευθύντρια Ενημερωτικών Εκπομπών Star Channel και Δημοσιογράφο, εκκίνησε με keynote speaker τον Samuel Dinnar, Instructor του PON Global at Harvard Law School με θέμα International approach to mediation practice. Η διεθνής συμμετοχή του κ. Samuel Dinnar εισηγητού του PON Global της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ήταν ιδιαίτερα σημαντική καθώς ανέπτυξε το ζήτημα της διεθνούς διαμεσολάβησης. Ακολούθως, οι ομιλητές αναφέρθηκαν στις κάτωθι εξαιρετικώς ενδιαφέρουσες θεματικές: Ο Σπύρος Λιβαδόπουλος, Δικηγόρος Διαμεσολαβητής, Εκπαιδευτής Διαμεσολαβητών, αναφέρθηκε στη διαμεσολάβηση στον ευαίσθητο θεσμό της οικογένειας με τίτλο Διαμεσολάβηση στην οικογένεια, ευκαιρίες κα προκλήσεις. Τι μας δείχνει η εμπειρία. Η διαμεσολάβηση στην οικογένεια, είτε πρόκειται για τις σχέσεις μεταξύ ζευγαριών είτε μεταξύ γονέων και τέκνων, έχει ως στόχο της ειρηνική επίλυση οικογενειακών διαφορών σε ένα περιβάλλον που διακρίνεται για τις λεπτές ισορροπίες στις σχέσεις των μερών. Η Διαμεσολάβηση ως εναλλακτική μέθοδος επίλυσης διαφορών η οποία οδηγεί τα μέρη μέσω μιας επιλεγμένης από τα ίδια διαδικασίας σε αμοιβαίως αποδεκτή επίλυση της υφιστάμενης διαφοράς ενέχει σαφώς το στοιχείο της διαπραγμάτευσης, ως ενεργητικής διαδικασίας ανταλλαγής πληροφοριών διευκολύνοντας την επίτευξη της αμοιβαίως επωφελούς συμφωνίας Σπύρος Λιβαδόπουλος Η Δρ. Έλενα Κολτσάκη, Δικηγόρος, Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια, Εκπαιδεύτρια Διαμεσολαβητών Υ.Δ.Δ.Α.Δ., UK, USA έθιξε το θέμα της διαμεσολάβησης ως λύση στις συγκρούσεις μέσα στο σχολικό περιβάλλον. Η σημασία της σχολικής διαμεσολάβησης ως μέθοδος και πρακτική ειρηνικής επίλυσης συγκρούσεων και διαφορών έχει ενισχυθεί λόγω των συνεχώς αυξανόμενων κρουσμάτων ενδοσχολικης βίας με ολέθριες συνέπειες. Η σχολική διαμεσολάβηση μπορεί να αποτελέσει ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο στο ευρύτερο πλαίσιο πλαίσιο περιστολής της βίας σε οποιαδήποτε έκφανσή της μέσα στο σχολικό περιβάλλον. Samuel Dinnar Instructor Harvard Negotiation Institute Αλεξία Κουκκουλλή, Μάρθα Λογοθέτου 7
Κωνσταντίνος Καλαβρός Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ Το Διεθνές Συνέδριο Διαιτησίας έλαβε χώρα τις αυτές ημέρες από τις 17.00 έως και τις 20.00 ακολούθως του Συνεδρίου Διαμεσολάβησης, με πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις από εξαίρετους ομιλητές. Την Δευτέρα 28 Νοεμβρίου με προεδρεύοντα τον Καθηγητή Δ.Π.Θ και Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. κ. Κωνσταντίνο Καλαβρό, οι θεματικές ενότητες που αναπτύχθηκαν είναι οι ακόλουθες: O Δημήτρης Μπαμπινιώτης, Λέκτορας Δ.Π.Θ ανέλυσε το εξαιρετικού ενδιαφέροντος ζήτημα σχετικά με τη διαιτητική συμφωνία ως προϋπόθεση κύρους της διαιτησίας. Σταύρος Βαρδαλάς Νομικός Σύμβουλος ΕΒΕΑ, Ταμίας ΙΔΕΜΕΔ Ο Σταύρος Βαρδαλάς, Δικηγόρος και Νομικός Σύμβουλος του Ε.Β.Ε.Α. και η Αλεξία Κουκκουλλή, Δικηγόρος και Γενική Γραμματέας του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ αναφέρθηκαν στο πολύ ενδιαφέρον ζήτημα της Θεσμικής Διαιτησίας Ε.Β.Ε.Α. μέσα και από πληθώρα υποθέσεων. Στην Ελλάδα το Διαιτητικό Δικαστήριο του Ε.Β.Ε.Α. έχει διεκπεραιώσει πλήθος υποθέσεων και έχει εκδώσει μεγάλο αριθμό διαιτητικών αποφάσεων από το 1979 έως σήμερα. Η Θεσμική Διαιτησία του Ε.Β.Ε.Α., η οποία διέπεται από το Προεδρικό Διάταγμα 31/1979, έχει ως συγκριτικό πλεονέκτημα την αμερόληπτη και αντικειμενική εκδίκαση της εμπορικής διαφοράς, βάσει των διατάξεων του ΠΔ 31/1979 και του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας καθώς η συνήθως φιλική διευθέτηση της μέσω της οδού του συμβιβασμού στην έκδοση της διαιτητικής απόφασης έχει καταστήσει τη Διαιτησία του Ε.Β.Ε.Α. ένα σημαντικό εργαλείο διευθέτησης εμπορικών διαφορών. Η δεύτερη ημέρα του Διεθνούς Συνεδρίου Διαιτησίας, περιελάμβανε εξίσου ενδιαφέρουσες εισηγήσεις. Το συντονισμό της συζήτησης καθώς και τα πορίσματα τα οποία αποτέλεσαν τον ακρογωνιαίο λίθο του Συνεδρίου, είχε η κ. Χαρούλα Απαλαγάκη, Καθηγήτρια Α.Π.Θ., η οποία είναι και Αντιπρόεδρος του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. Δημήτρης Μπαμπινιώτης Λέκτορας Νομικής Σχολής ΔΠΘ Η φύση της συμφωνίας περί διαιτησίας και ειδικότερα η αλληλεπίδρασή της με την κύρια σύμβαση, στην επίλυση της διαφοράς αποτελεί θεμελιώδες ερώτημα στο δίκαιο της διαιτησίας, εσωτερικής και διεθνούς. Η αρχή της αυτοτέλειας της συμφωνίας διαιτησίας αναγνωρίζεται τόσο στην εσωτερική έννομη σχέση όσο και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Παναγιώτης Γιαννόπουλος Λέκτορας Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Ιωάννης Δρυλλεράκης Πρόεδρος ΣΔΕΕ, Δημήτρης Τσικρικάς Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, Χαρούλα Απαλαγάκη Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ 8
ΡΕΠΟΡΤΑΖ επίπεδο αναγνώρισης και εκτέλεσης αυτής όσο και αναφορικά με τη δυνατότητα ακύρωσης της διαιτητικής απόφασης από τα τακτικά δικαστήρια. Οι εργασίες του Συνεδρίου ολοκληρώθηκαν με την εξαγωγή των Πορισμάτων από την κ. Χαρούλα Απαλαγάκη. Ιωάννης Δρυλλεράκης Πρόεδρος ΣΔΕΕ Ο Ιωάννης Δρυλλεράκης, Δικηγόρος ανέπτυξε το εξαιρετικά ενδιαφέρον και επίκαιρο ζήτημα των Διαιτησιών Επενδυτικών Νόμων. Η Διεθνής Εβδομάδα Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε με αξιοσημείωτη επιτυχία, καθώς στις εγκαταστάσεις του Ε.Β.Ε.Α. έλαβε χώρα το PON GLΟBAL Negotiation for Executives, δυνάμει της στρατηγικής συνεργασίας που επετεύχθη μεταξύ του Program on Negotiation της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Harvard και του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ., αφήνοντας σε όλους τους συμμετέχοντες τις καλύτερες εντυπώσεις. Οι διαιτησίες επενδυτικών νόμων αποτελούν τρόπο επίλυσης των διεθνών επενδυτικών διαφορών, ο οποίος στηρίζεται σε ουσιαστικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου και σε δικονομικούς κανόνες διαιτητικών κέντρων. Ο Δημήτρης Τσικρικάς, Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α και ο Παναγιώτης Γιαννόπουλος, Λέκτορας Νομικής Σχολής Α.Π.Θ. ανέπτυξαν το πολύ σημαντικό θέμα του Δικαστικού Ελέγχου της Διαιτητικής Απόφασης. Ο δικαστικός έλεγχος διαιτητικής απόφασης, ήτοι η δυνατότητα που προβλέπεται δυνάμει διατάξεων αναγκαστικού δικαίου (κανόνων δημοσίου συμφέροντος) είναι από τα πλέον ενδιαφέροντα ζητήματα της σύγχρονης δικαστηριακής πρακτικής, τόσο σε Αλεξία Κουκκουλή Δικηγόρος, Γενική Γραμματέας ΙΔΕΜΕΔ, James Kerwin Assistant Director PON at Harvard Law School Έλενα Κολτσάκη, Αλεξία Κουκκουλλή και Μάρθα Λογοθέτου Ο Διευθυντής του ΙΔΕΜΕΔ Χρήστος Παναγόπουλος και η Γραμματεία του Συνεδρίου 9
PON GLOBAL NEGOTIATION FOR EXECUTIVES Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα PON GLΟBAL NEGOTIATION FOR EXECUTIVES, που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του ΕΒΕΑ από 30.11.2016 έως και 2.12.2016, και στην Κύπρο στο ξενοδοχείο Hilton Cyprus από τις 7 έως και τις 9 Δεκεμβρίου 2016, μέσω της στρατηγικής συνεργασίας που επετεύχθη μεταξύ του Program on Negotiation της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Harvard και του Ινστιτούτου Διαιτησίας και Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ). Το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. ηγήθηκε της πρωτοβουλίας και κατάφερε να φέρει για πρώτη φορά στην Ευρώπη το καινοτόμο πρόγραμμα «PON Global Negotiation for Executives» το οποίο βασίζεται στη ναυαρχίδα των προγραμμάτων που διδάσκεται επί 30 χρόνια από το κορυφαίο πανεπιστήμιο στον κόσμο, το Πανεπιστήμιο του Harvard. O Κωνσταντίνος Μίχαλος προλογίζει το PON Global Negotiation for Executives Οι συμμετέχοντες στο καινοτόμο πρόγραμμα PON GLΟBAL Negotiation for Executives, επιχειρηματίες, στελέχη του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, σύμβουλοι επιχειρήσεων, νομικοί και καταξιωμένοι επαγγελματίες, είχαν την ευκαιρία να λάβουν μέρος σε μοναδικά σχεδιασμένες διαδραστικές εκπαιδευτικές ασκήσεις, να διδαχθούν από τους παγκοσμίου φήμης καθηγητές του Πανεπιστημίου Harvard στον τομέα της Διαπραγμάτευσης και μακρά εμπειρία σε διαπραγματεύσεις, και εν γένει να εκπαιδευθούν μέσω των πλέον εξελιγμένων τεχνολογικά μεθόδων, με σύγχρονο και άρτιο οπτικοακουστικό εκπαιδευτικό υλικό και τηλεδιασκέψεις. Πρόκειται για ένα παγκοσμίως εξαιρετικά δημοφιλές Πρόγραμμα, με δεδομένο άλλωστε ότι τα μαθήματα παραδίδονται από διεθνούς φήμης και κύρους διαπραγματευτές, μεταξύ των οποίων και ο Καθηγητής Robert Mnookin, σύμβουλος εθνικών κυβερνήσεων, διεθνών οργανισμών, πολυεθνικών και των μεγαλύτερων δικηγορικών εταιρειών. 10
ΡΕΠΟΡΤΑΖ PON Global Negotiation for Executives Athens Class 2016 Κατά την τελετή απονομής των πιστοποιητικών ολοκλήρωσης της παρακολούθησης του Προγράμματος, ο Πρόεδρος του ΕΒΕΑ, της ΚΕΕΕ και του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος δήλωσε: «Ήταν μια δράση που υλοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη. Μια πρωτοβουλία ιδιαίτερα φιλόδοξη, που γνώρισε επιτυχία χάρη στη δική σας συμμετοχή. Ελπίζω ότι η εκπαίδευση αυτή ήταν μια χρήσιμη εμπειρία για όλους. Ότι θα αποτελέσει ένα θετικό ορόσημο στην επιχειρηματική σας δραστηριότητα, στην επαγγελματική σας εξέλιξη και σταδιοδρομία. Εμείς, ως ΙΔΕΜΕΔ, θα συνεχίσουμε να αναδεικνύουμε τις δυνατότητες των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών. Θα συνεχίσουμε να καλλιεργούμε τη γνώση γύρω από την αξιοποίησή τους, στο- O Samuel Dinnar Instructor Harvard Negotiation Institute 11
Χαράλαμπος Τσιανάκας Δικηγόρος, Σήλια Στασινοπούλου Δικηγόρος Η Χαρά Κουλούρη και η Εύα Τριήρη συνέβαλαν τα μέγιστα στη διεξαγωγή του PON Global Negotiation for Executives χεύοντας πάντα στο άριστο, ως προς το επιστημονικό κύρος και την ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχουμε.» Η Γενική Γραμματέας του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. κα Αλεξία Κουκκουλλή σημειώνει χαρακτηριστικά: «Η ευόδωση της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ του Program on Negotiation της Νομικής Σχολής του Harvard και του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. και η επιλογή της Ελλάδας και της Κύπρου για τη διεξαγωγή του προγράμματος PON Global Negotiation for Executives μας έκανε υπερήφανους. Η επιτυχής ολοκλήρω- PON Global Negotiation for Executives Nicosia Class 2016 12
ΡΕΠΟΡΤΑΖ James Kerwin Assistant Director PON at Harvard Law School, Αλεξία Κουκκουλή Δικηγόρος, Γενική Γραμματέας ΙΔΕΜΕΔ, Κωνσταντίνος Μίχαλος Πρόεδρος ΕΒΕΑ, Samuel Dinnar Instructor Harvard Negotiation Institute ση του Προγράμματος τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, επισφραγίζει αυτή τη συνεργασία και τη σπουδαιότητα των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών, καθώς και τη δυναμική εξέλιξη του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ.. Η προσήλωσή μας στις εναλλακτικές μεθόδους επίλυσης διαφορών, δηλαδή τη Διαιτησία, τη Διαμεσολάβηση και τη Διαπραγμάτευση, αλλά και το όραμά μας για την προαγωγή και περαιτέρω ανάπτυξη του θεσμού, δίνει στις δράσεις του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ ξεχωριστή αξία και μας κατατάσσει στους φορείς εκείνους που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και την επαγγελματική καταξίωση.» 13
ΕΠΙΣΗΜΟ ΔΕΙΠΝΟ στο Ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» ΔΙΑΛΕΞΗ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ HARVARD Την Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2016, ο Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (Ε.Β.Ε.Α.) και του Ινστιτούτου Διαιτησίας και Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ.) κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος, παρέθεσε επίσημο δείπνο στο Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία, με αφορμή τη συνεργασία-ορόσημο του Program On Negotiation at Harvard Law School με το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. Στο πλαίσιο του δείπνου, έλαβε χώρα διάλεξη του Καθηγητού της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Harvard και Προέδρου του Program on Negotiation κ. Robert H. Mnookin, με τίτλο Bargaining with the Devil: when to negotiate, when to fight, σε απευθείας σύνδεση με τη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Harvard. Ο καθηγητής Robert H. Mnookin, αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα της εκτίμησης των ιδιαίτερων συνθηκών υπό τις οποίες αντιμετωπίζει ο καθένας την πρόκληση και δίνει απάντηση στο ερώτημα πότε να διαπραγματευόμαστε και πότε όχι, χρησιμοποιώντας παραδείγματα από την ιστορία αλλά και από την πολυετή επαγγελματική του εμπειρία, παρουσιάζοντας ένα μοντέλο που έχει εφαρμογή τόσο στις καθημερινές μας διαφωνίες, στις επαγγελματικές μας συγκρούσεις αλλά ακόμα και σε αντιδικίες διακρατικού επιπέδου. Με το πέρας της διάλεξης, την οποία οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν και με παράλληλη μετάφραση από την αγγλική στην ελληνική γλώσσα, ο κ. Mnookin δέχθηκε εξαιρετικά ενδιαφέρουσες ερωτήσεις. Το δείπνο και η διάλεξη του καθηγητού κ. Robert Η. Mnookin, έλαβαν χώρα σε συνδυασμό με τη διεξαγωγή του κορυφαίου προγράμματος διαπραγματεύσεων «PON Global Negotiation for Executives» που πραγματοποιήθηκε μέσω της στρατηγικής συνεργασίας του PON at Harvard Law School με το Ινστιτούτο Διαιτησίας και Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ.), και διενεργήθηκε για πρώτη φορά επί Ευρωπαϊκού εδάφους (στην Αθήνα, στις εγκαταστάσεις του ΕΒΕΑ από τις 30 Νοεμβρίου έως και τις 2 Δεκεμβρίου και στην Κύπρο από 7 έως 9 Δεκεμβρίου στο Ξενοδοχείο Hilton Cyprus). Κωνσταντίνος Μίχαλος Πρόεδρος ΕΒΕΑ 14
ΡΕΠΟΡΤΑΖ Ο καθηγητής Robert. H Mnookin σε απευθείας σύνδεση από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Harvard 15
Κωνσταντίνος Μίχαλος Πρόεδρος ΕΒΕΑ, Παύλος Θωμόγλου Β Αντιπρόεδρος ΕΒΕΑ, Γιάννης Συγγελίδης, Α Αντιπρόεδρος ΕΒΕΑ Αλεξία Κουκκουλλή, κ. Θεοδώρα Συγγελίδη Αλεξία Κουκκουλή Δικηγόρος, Γενική Γραμματέας ΙΔΕΜΕΔ, Χαρούλα Απαλαγάκη Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Αντιπρόεδρος Δ.Σ ΙΔΕΜΕΔ Στο δείπνο παρευρέθηκαν εξέχουσες προσωπικότητες του επιχειρηματικού κόσμου, διακεκριμένοι νομικοί, έγκριτοι ακαδημαϊκοί, δικαστές, εκπαιδευτές του PON at Harvard Law School και φυσικά οι συμμετέχοντες στο PON Global Negotiation for Executives. Ως εκ τούτου η μοναδική αυτή ευκαιρία των παρευρισκομένων να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους στον τομέα της Διαπραγμάτευσης συνδυάστηκε με μια εξαιρετική δυνατότητα δικτύωσης και ανταλλαγής απόψεων. O Samuel Dinnar, Instructor Harvard Negotiation Institute με τις συμμετέχουσες του PON Global Negotiation for Executives Αναστασία Πετσινάρη Υπ/ντρια Νομικών Υπηρεσιών της Alpha Bank και Δώρα Ζάχου Δ/ντρια Νομικών Υπηρεσιών της Nike Hellas. Από δεξιά: Ανδρέας Μυλωνάς Δικηγόρος, Ανδρέας Χατζηπέτρου Managing Director Columbia Shipmanagement Ltd. Αλεξία Κουκκουλή Δικηγόρος, Γενική Γραμματέας ΙΔΕΜΕΔ, Ιωάννης Δρυλλεράκης τ. Πρόεδρος ΣΔΕΕ 16
ΡΕΠΟΡΤΑΖ Κωνσταντίνος Μίχαλος Πρόεδρος ΕΒΕΑ, Samuel Dinnar Instructor Harvard Negotiation Institute, Αλεξία Κουκκουλλή Δικηγόρος, Γεν. Γραμματέας ΙΔΕΜΕΔ, Tal Dinnar Αλεξία Κουκκουλλή, Πολυχρόνης Συγγελίδης 17
κ. Θεοδώρα Συγγελίδη, Αλεξία Κουκκουλλή, Διονύσης Κούτρας Χρήστος Μπάρλας, Δ/ντης Real fm, Αλεξία Κουκκουλλή, Κωνσταντίνος Μίχαλος 18
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΙΔΕΜΕΔ Κύπρου ένα όραμα που γίνεται πράξη Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας που απορρέει από ένα ολοένα και περισσότερο διεθνοποιημένο περιβάλλον, η ανάγκη για εξεύρεση εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών για τον επιχειρηματικό κόσμο καθίσταται περισσότερο από αναγκαία. Με γνώμονα το κοινό αυτό όραμα της προαγωγής των θεσμών των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών, το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. Ελλάδος ιδρύει το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. Κύπρου, προκείμενου να συμβάλλει στη διάδοση των αρχών του αλλά και τη μεταλαμπάδευση της τεχνογνωσίας του. Το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ Κύπρου έχει σκοπό κυρίως την προαγωγή των θεσμών των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών, με στόχο την ανάδειξη, διάδοση και την προώθησή τους στους πολίτες, στις επιχειρήσεις και εν γένει στο κοινωνικό σύνολο. Ειδικότερα, το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. Κύπρου θα προχωρήσει στην ενύλωση του σκοπού αυτού μέσω μεταξύ άλλων - της παροχής εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών υπηρεσιών σχετικές με τη Διαιτησία και τις Εναλλακτικές Μεθόδους Επίλυσης Διαφορών, καθώς και τις συναφείς με αυτές τεχνικές, όπως και μέσω της διοργάνωσης και διεξαγωγής σχετικών επιστημονικών εκδηλώσεων, συνεδρίων, ημερίδων και διαλέξεων. Περαιτέρω, η ίδρυση του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. Κύπρου από το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. Ελλάδος αποσκοπεί στην έτι ουσιαστικότερη συνεργασία και διασύνδεση Ελλάδος και Κύπρου, μέσω ισχυρών δεσμών επιχειρηματικής και εμπορικής φύσεως. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομία της Κύπρου βρίσκεται σε ανοδική τροχιά, το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. Κύπρου μπορεί να αποτελέσει φορέα ο οποίος θα συμβάλει από τη μεριά του στην επιχειρηματικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την εν γένει βελτίωση του οικονομικού κλίματος της χώρας, καθώς είναι κοινός τόπος ότι η διαιτησία και οι εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης διαφορών οδηγούν μέσω της ταχύτερης διευθέτησης αυτών σε περαιτέρω σταθεροποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, συνεπώς σε προσέλκυση επενδυτών. Η πρωτοβουλία για επέκταση των δραστηριοτήτων του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. στην Κύπρο επισφραγίζεται από τη σύναψη μίας σημαντικής συνεργασίας, καθώς το Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ έχει συνάψει Πρωτόκολλο Συνεργασίας με το ΚΕΒΕ (Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο). Υψίστης σημασίας έναυσμα αποτελεί η συνεργασία του Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ. Ελλάδος με το κορυφαίο παγκοσμίως ακαδημαϊκό ίδρυμα, αυτό του Χάρβαρντ και ειδικότερα με το Program on Negotiation at Harvard Law School δυνάμει της οποίας πραγματοποιήθηκε με εξαιρετική επιτυχία στην Αθήνα και τη Λευκωσία το διεθνούς φήμης πρόγραμμα PON Global Negotiation for Executives, βασισμένο στη ναυαρχίδα των προγραμμάτων Negotiation and Leadership. Το όραμα και οι δράσεις του ΙΔΕΜΕΔ Κύπρου, ακολουθώντας την επιτυχημένη πορεία των δράσεων του ιδρυτικού του εταίρου, θα οδηγήσουν αναπόδραστα στην εγκαθίδρυση του ως κορυφαίου φορέα στον τομέα της Διαιτησίας και των Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών. 19