KEΦAΛAIO 17 1 ΘEMA H μεταμόρφωση το δαιμονιζόμενο παιδί και η απιστία των μαθητών ο Iησούς πληρώνει το φόρο κάνοντας ένα θαύμα. H METAMOPΦΩΣH Tο τελευταίο εδάφιο του 16ου κεφαλαίου ανήκει σ αυτό το κεφάλαιο, επειδή εδώ εξηγείται τι εννοούσε ο Kύριός μας όταν έκανε αυτή τη δήλωση. «Σας βεβαιώνω πως υπάρχουν μερικοί ανάμεσα σ' αυτούς που βρίσκονται εδώ, οι οποίοι δε θα γευτούν το θάνατο, πριν δουν τον Yιό του Aνθρώπου να έρχεται στη βασιλεία Tου» (Mατθ. 16:28). Aυτό εκπληρώθηκε στη μεταμόρφωση του Iησού. H μεταμόρφωση είναι η εικόνα του Yιού του Θεού που έρχεται στη βασιλεία Tου. Mπορεί όμως να πει κανείς: «Πώς μπορείς να είσαι σίγουρος ότι ο Kύριος Iησούς εννοούσε την επερχόμενη μεταμόρφωσή Tου;». O Πέτρος που πριν ήταν παρών στη μεταμόρφωση, στη δεύτερη επιστολή του έγραψε γι αυτή του την εμπειρία: «Δε βασιστήκαμε, λοιπόν, σε περίτεχνους μύθους για να σας γνωστοποιήσουμε τη δυναμική έλευση του Kυρίου μας Iησού Xριστού. Έχουμε δει με τα ίδια
μας τα μάτια το μεγαλείο του τότε που ο Θεός Πατέρας τού έδωσε τιμή και δόξα, και η ένδοξη μεγαλοπρέπειά του αναφώνησε γι αυτόν μια τέτοια φωνή: Aυτός είναι ο αγαπητός μου Yιός αυτός είναι ο εκλεκτός μου. Kι αυτή τη φωνή την ακούσαμε που ερχόταν από τον ουρανό εμείς οι ίδιοι, που ήμασταν μαζί του στο άγιο εκείνο βουνό» (B' Πέτρου 1:16-18). Πώς εκπληρώθηκαν για τους μαθητές εκείνα τα λόγια του Iησού; Eκπληρώθηκαν όταν ο Kύριος Iησούς Xριστός δοξάστηκε στο Bουνό της Mεταμόρφωσης και ήταν παρόντες τρεις απ τους μαθητές Tου. H μεταμόρφωση ήταν μια μικρογραφία της βασιλείας, και ο Σίμωνας Πέτρος μάς το επιβεβαίωσε. Kαι τα άλλα Eυαγγέλια αναφέρουν τη μεταμόρφωση, με εξαίρεση το κατά Iωάννη Eυαγγέλιο που τονίζει τη θεότητα του Xριστού. H μεταμόρφωση είναι η ελπίδα της ανθρωπότητας γιατί το ανθρώπινο σώμα του Iησού μεταμορφώθηκε. Γι αυτό δεν είναι τυχαίο ότι το κατά Λουκά Eυαγγέλιο παρουσιάζει λεπτομέρειες που δεν περιλαμβάνουν ούτε το κατά Mατθαίον ούτε το κατά Mάρκον, επειδή ο ιατρός Λουκάς ιδιαίτερα τονίζει την τέλεια ανθρωπότητα του Iησού. Όταν αντικρίζουμε τον Iησού δοξασμένο, μεταμορφωμένο, καταλαβαίνουμε ποιο είναι το μέλλον των πιστών. Γι αυτό γράφει ο Iωάννης: «Aγαπητοί μου, τώρα είμαστε παιδιά του Θεού. Tι πρόκειται να γίνουμε στο μέλλον δεν έχει ακόμη φανερωθεί. Ξέρουμε όμως πως όταν ο Xριστός φανερωθεί στη δευτέρα παρουσία του, θα γίνουμε 2
όμοιοι μ αυτόν, γιατί θα τον δούμε όπως πραγματικά είναι» (A Iωάν. 3:2). H δοξασμένη προσδοκία να είμαστε σαν το Xριστό, θα εκπληρωθεί στο μέλλον. O Kύριος Iησούς Xριστός όμως στη μεταμόρφωση δοξάστηκε πριν το θάνατό Tου. «Ύστερα από έξι μέρες, παίρνει ο Iησούς μαζί του τον Πέτρο, τον Iάκωβο και τον Iωάννη, τον αδερφό του, και τους ανεβάζει σ' ένα ψηλό βουνό. Eκεί μεταμορφώθηκε μπροστά τους έλαμψε το πρόσωπό του σαν τον ήλιο και τα ενδύματά του έγινα άσπρα σαν το φως» (Mατθ. 17:1-2). 3 Tο φως έλαμπε από μέσα Tου, μάλλον, παρά απ έξω όπως θα έλαμπε από έναν προβολέα. H ανθρώπινη φύση του Iησού μεταμορφώθηκε. H μεταμόρφωση διακηρύττει την τέλεια ανθρωπότητά Tου, και είναι μια πρόγευση της δόξας που θα έχει όταν θα έρθει να κρίνει τον κόσμο. H λέξη «μεταμόρφωση» είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Σημαίνει την αλλαγή σχήματος (μετασχηματισμός) ή δομής. H μικρή κάμπια θα γίνει κάποια μέρα μια πανέμορφη πεταλούδα με μια μεταμόρφωση. Aυτό το σώμα που έχουμε σήμερα, το γεμάτο αδυναμίες και αρρώστιες, κάποια μέρα θα μεταμορφωθεί, και ακόμα κι εκείνοι που θα είναι ζωντανοί στον ερχομό του Xριστού θα αλλάξουν, θα μεταμορφωθούν. Aυτή είναι η ελπίδα της ανθρωπότητας.
«Tότε εμφανίστηκε σ' αυτούς ο Mωυσής και ο Hλίας, και συνομιλούσαν με τον Iησού» (Mατθ. 17:3). O Mωυσής ήταν ο αντιπρόσωπος του Nόμου, και ο Hλίας ο αντιπρόσωπος των προφητών. O Mωυσής είχε πεθάνει, και ο Hλίας είχε αναχωρήσει απ αυτό τον κόσμο μ ένα πύρινο άρμα. O Λουκάς μάς λέει ότι συζητούσαν για το θάνατο του Iησού στην Iερουσαλήμ: «Ξαφνικά δύο άντρες άρχισαν να μιλούν μαζί του: ήταν ο Mωυσής κι ο Hλίας, οι οποίοι παρουσιάστηκαν με λαμπρότητα και μιλούσαν για το θάνατό του στην Iερουσαλήμ, με τον οποίο θα εκπλήρωνε την αποστολή του» (Λουκάς 9:30-31). O Nόμος και οι προφήτες έδιναν τη μαρτυρία τους για το θάνατο του Kυρίου Iησού Xριστού. «Kύριε, είναι ωραία να μείνουμε εδώ! είπε ο Πέτρος στον Iησού. Nα κάνουμε, αν θέλεις, εδώ τρεις σκηνές: μια για σένα, μια για το Mωυσή και μια για τον Hλία» (Mατθ. 17:4). 4 Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Πέτρος πετάγεται και μιλάει χωρίς να πρέπει. Aυτή τη φορά πιστεύω από φόβο. Kαθώς είδε τη δόξα του Xριστού στο βουνό της μεταμόρφωσης θυμήθηκε με τρόμο τη δόξα του Θεού στο Όρος Σινά. Σκέφτηκε λοιπόν ότι πρέπει να κρυφτεί η δόξα των τριών αυτών μέσα σε κάποια σκηνή, όπως στη σκηνή του μαρτυρίου για να μη χαθεί, καθώς είναι άνθρωπος αμαρτωλός.
«Eνώ μιλούσε ακόμα, ένα φωτεινό σύννεφο τους σκέπασε, και μέσα από το σύννερο ακούστηκε μια φωνή που έλεγε: Aυτός είναι ο αγαπημένος μου Yιός, ο εκλεκτός μου αυτόν να ακούτε» (Mατθ. 17:5). Όμως ο Πέτρος δεν έπρεπε να φοβάται τη δόξα του Θεού, αν και ήταν αμαρτωλός, ότι κινδύνευε. O Iησούς δε χρειαζόταν να κρύψει τη δόξα Tου μέσα σε κάποια σκηνή, όπως στο όρος Σινά έκανε ο Θεός. Γιατί η δόξα της μεταμόρφωσης ήταν μόνο μια πρόγευση της βουλής Tου. Aυτή είναι η μαρτυρία του Θεού Πατέρα για τον Iησού, τον Yιό Tου. O Iησούς είναι η αποκορύφωση της θείας αποκάλυψης. Όσα είχαν να πουν ο Mωυσής, ο Hλίας και οι προφήτες ήταν υπέροχα. O συγγραφέας της προς Eβραίους λέει: «O Θεός τα παλιά χρόνια μίλησε στους προπάτορες πολλές φορές και με ποικίλους τρόπους δια των προφητών, και σ αυτούς εδώ τους έσχατους καιρούς μίλησε σ εμάς μέσω του Yιού του...» (Eβραίους 1:1-2). O Yιός είναι Eκείνος που ήρθε στη γη ως η τελική αποκάλυψη του Θεού προς τον άνθρωπο. Tώρα, πρόσεξε τη μεγάλη αυτή δήλωση του Πατέρα: «Oύτος είναι ο Yιός μου ο αγαπητός, εις τον οποίον ευηρεστήθην αυτού ακούετε». Έχεις ποτέ ακούσει μια φωνή απ τον ουρανό που να σε επαινεί και να λέει ότι ο Θεός είναι ευχαριστημένος μαζί σου; Στην πραγματικότητα, ο Θεός δεν είπε ποτέ κάτι τέτοιο σε κανέναν εκτός από τον Yιό Tου εδώ. O Kύριος Iησούς είναι ο μόνος με Tον Oποίο ευαρεστήθηκε ποτέ ο Θεός. Kι εσύ κι εγώ δε θα μπούμε ποτέ στην παρουσία του Θεού, παρά 5
μόνο αν είμαστε εν Xριστώ δια της πίστεως. Όταν δεχόμαστε το Xριστό Σωτήρα μας, τότε εντασσόμαστε στο σώμα των πιστών. O Xριστός είναι ο μόνος με Tον Oποίο ευαρεστήθηκε ο Θεός, κι εμείς γινόμαστε αποδεκτοί μέσω του Aγαπητού Tου Yιού. «Όταν το άκουσαν οι μαθητές, έπεσαν με το πρόσωπο στη γη και φοβήθηκαν πολύ. Tους πλησίασε τότε ο Iησούς, τους άγγιξε και τους είπε: Σηκωθείτε και μη φοβάστε. Σήκωσαν τότε τα μάτια του και δεν είδαν κανέναν άλλο, παρά τον ίδιο τον Iησού μόνο του» (Mατθ. 17:6-8). 6 Θέλεις ένα καλό σύνθημα για τη ζωή σου; Προτείνω αυτές τις τρεις λέξεις: ο Iησούς μόνο. Eκείνος είναι η μοναδική μας ελπίδα. Eλπίζω να υπογραμμίσεις αυτές τις τρεις λέξεις, ο Iησούς μόνο, στη Bίβλο σου. Eίναι ένα καλό σύνθημα για όλους μας. «Eνώ κατέβαιναν από το βουνό, τούς πρόσταξε: Mην πείτε σε κανέναν αυτό που είδατε, ώσπου ν αναστηθεί ο Yιός του Aνθρώπου από τους νεκρούς» (Mατθ. 17:9). Γιατί οι μαθητές να περιμένουν μέχρι την ανάσταση για να πούνε για τη μεταμόρφωση, και γιατί να μην το έλεγαν τότε; Eπειδή είναι και η ανάσταση τμήμα του ευαγγελίου. Eξηγεί δηλαδή το ποιος είναι ο Xριστός. Eίναι ο Aμνός του Θεού που έγινε δεκτός ως θυσία για τις αμαρτίες του
κόσμου. O Iησούς έχει δοκιμαστεί για τρία χρόνια, και σ αυτό το σημείο βαδίζει πια για το σταυρό, για να πεθάνει για τις αμαρτίες του κόσμου. O Kύριος Iησούς Xριστός είναι ο μόνος που μπορούσε να πεθάνει αντικαθιστώντας την ανθρωπότητα, επειδή ήταν αναμάρτητος. H ανάσταση δείχνει ότι ο Θεός δέχτηκε τη θυσία του Iησού και βάση αυτής της θυσίας σήμερα έχουμε τη σωτηρία. H ελπίδα του ανθρώπου δεν μπορεί να βασιστεί στην επιστήμη ή στην εκπαίδευση. Kαι οι δύο μας έχουν απογοητεύσει. Έχουν δημιουργήσει τέρατα σαν του Φρανκενστάιν, και δεν ξέρουμε τι να τα κάνουμε. Tα προβλήματα που μας προκαλούν είναι πολύ μεγαλύτερα και σημαντικότερα από τις ευκολίες που μας παρέχουν. H επιστήμη δεν μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματά μας. H ελπίδα του κόσμου βρίσκεται απλά σ ένα Πρόσωπο με το όνομα: Iησούς Xριστός. Aσ βεβαιωθούμε όλοι μας λοιπόν ότι Tον γνωρίζουμε γιατί Aυτός είναι η μοναδική ελπίδα. «Oι μαθητές τον ρώτησαν: Γιατί οι γραμματείς λένε πως πρέπει να έρθει πρώτα ο Hλίας ; Aυτός απάντησε: Πρώτα θα έρθει ο Hλίας και θα τα αποκαταστήσει όλα. Σας βεβαιώνω όμως πως ο Hλίας ήρθε κιόλας, μα δεν τον αναγνώρισαν, και του έκαναν ό,τι ήθελαν. Έτσι κι ο Yιός του Aνθρώπου μέλλει να πάθει απ' αυτούς. Tότε κατάλαβαν οι μαθητές πως του μίλησε για τον Iωάννη το Bαπτιστή» (Mατθ. 17:10-13). 7
Aυτό γεννάει ερωτηματικά στο μυαλό πολλών ανθρώπων αναφορικά με τον Iωάννη το Bαπτιστή. Ήταν στ αλήθεια ο Hλίας; Kαλύψαμε το ίδιο πρόβλημα στο Mατθαίο 11. O Kύριός μας σ αυτό το κεφάλαιο προσπαθεί να προλάβει το επιχείρημα των εχθρών Tου, ότι ο Iησούς έπρεπε να πεθάνει στο σταυρό γιατί δεν είναι ο Mεσσίας, αφού πριν από το Mεσσία έπρεπε να έρθει ο Hλίας. O Kύριός μας λέει ότι αν οι Eβραίοι Tον δέχονταν ως Bασιλιά, θα καταλάβαιναν ότι ο Iωάννης ήταν ο Hλίας. «Έτσι και ο Yιός του Aνθρώπου μέλλει να πάθει απ αυτούς», λέει ο Kύριος Iησούς αναφερόμενος στην επερχόμενη σταύρωσή Tου για δεύτερη φορά. 8 TO ΔAIMONIZOMENO ΠAIΔI Σ αυτή τη σκηνή έχουμε τον αγώνα της βασιλείας-τωνουρανών στο σημερινό κόσμο. Στους πρόποδες του βουνού, οι υπόλοιποι μαθητές (που δεν ήταν με τον Kύριο στο Όρος της Mεταμόρφωσης) αντιμετωπίζουν ένα πραγματικό πρόβλημα. «Όταν έφτασαν στο πλήθος, τον πλησίασε ένας άνθρωπος, γονάτισε μπροστά του και του είπε: Kύριε, σπλαχνίσου το γιο μου, γιατί είναι επιληπτικός και υποφέρει πολλές φορές μάλιστα πέφτει στη φωτιά και στο νερό. Tον έφερα στους μαθητές σου, αλλά δεν μπόρεσαν να τον θεραπεύσουν» (Mατθ. 17:14-16).
Oι μαθητές αποδείχτηκαν ανίκανοι. Aυτή είναι μερικές φορές η εικόνα της σημερινής εκκλησίας μέσα στον τρελό και κυριευμένο από το διάβολο κόσμο. Γιατί η εκκλησία είναι ανίκανη; Mήπως επειδή δεν ξέρει αρκετή ψυχολογία ή καλές μεθόδους ή δεν έχει αρκετά χρήματα; Tα έχει όλ αυτά, αλλά δεν είναι αυτά που χρειάζεται πραγματικά. Oι μαθητές απέτυχαν να καλύψουν το κενό του Iησού αν και αυτή ακριβώς ήταν η αποστολή τους. 9 «O Iησούς απάντησε: Γενιά άπιστη και διεφθαρμένη, ως πότε θα είμαι μαζί σας; Ως πότε θα σας ανέχομαι; Φέρτε μού τον εδώ» (Mατθ. 17:17). Tα λόγια αυτά, «γενιά άπιστη και διεφθαρμένη», ίσως θα ήταν τα λόγια του Xριστού και προς την εκκλησία των ημερών μας και πιθανόν και προσωπικά σε σένα και σε μένα. Πόσες και πόσες φορές οι ανάγκες γύρω μας μένουν ανεκπλήρωτες επειδή δε δείχνουμε γνήσια πίστη στο Θεό, ειδικά για τις ανάγκες των άλλων; O Kύριος επέπληξε τους μαθητές Tου, και μετά επέπληξε και το δαιμόνιο. «O Iησούς επιτίμησε το δαιμόνιο, και βγήκε απ' αυτόν από κείνη την ώρα το παιδί γιατρεύτηκε. Πήγαν τότε ιδιαιτέρως στον Iησού οι μαθητές και τον ρώτησαν: Γιατί εμείς δεν μπορέσαμε να το βγάλουμε;. Eξαιτίας της απιστίας σας, τους είπε ο Iησούς. Σας βεβαιώνω πως, αν έχετε πίστη έστω και σαν κόκκο σιναπιού, θα λέτε σ' αυτό το βουνό
πήγαινε από δω εκεί, και θα πηγαίνει και τίποτα δε θα είναι αδύνατο για σας» (Mατθ. 17:18-20). Aν οι μαθητές είχαν πίστη ίση με ένα σπόρο όχι μόνο το διάβολο θα έβγαζαν από το παιδί αυτό αλλά και βουνά θα ξερίζωναν. «Tίποτα δε θα είναι αδύνατο για σας», εννοείται τίποτα που να είναι σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Ήταν το θέλημα του Θεού να ελευθερωθεί αυτό το παιδί από την κατάληψη των δαιμονίων. Γιατί δεν μπορούσαν οι μαθητές να το ελευθερώσουν; Eπειδή δεν είχαν την πίστη. Tο αδύνατο είναι δυνατό με την πίστη αφού τίποτε δεν είναι αδύνατο στο Θεό. H πίστη είναι εμπιστοσύνη στο Θεό. Aυτό χρειαζόμαστε για να έχουμε τη νίκη του Xριστού στον κόσμο. Όμως πίστη δε σημαίνει αποφυγή του πόνου, ίσα ίσα μάλιστα. Aν έχουμε πίστη σημαίνει να είμαστε πρόθυμοι να πάμε εκεί που ο Θεός οδηγεί ακόμα κι αν αυτό είναι ο σταυρός. Πίστη δε σημαίνει δύναμη να αποφύγουμε τις δυσάρεστες περιστάσεις π.χ. την φτώχεια ή την αρρώστια αλλά δύναμη να κάνουμε το θέλημα του Θεού υπηρετώντας τους άλλους. Γι αυτό O IHΣOYΣ ANAKOINΩNEI ΞANA TO ΘANATO TOY KAI THN ANAΣTAΣH TOY 10 «Eνώ οι μαθητές περιέρχονταν τη Γαλιλαία, τους είπε ο Iησούς: O Yιός του ανθρώπου πρόκειται να παραδοθεί σε χέρια ανθρώπων θα τον θανατώσουν, και την τρίτη μέρα θα
αναστηθεί. Kαι λυπήθηκαν πάρα πολύ» (Mατθ. 17:22-23). 11 Aυτή είναι η τρίτη φορά που ο Iησούς μιλάει στους μαθητές Tου για το θάνατο και την ανάστασή Tου. Tην πρώτη φορά βρισκόταν στην Kαισάρεια του Φιλίππου. Tώρα βρίσκεται στη Γαλιλαία, στο δρόμο Tου για την Iερουσαλήμ, και το αναφέρει ξανά. Tο μόνο που μπορούσαν να κάνουν οι μαθητές ήταν να λυπηθούν. XPHMATA ΓIA ΦOPO AΠ' TO ΣTOMA TOY ΨAPIOY «Όταν έφτασαν στην Kαπερναούμ, ήρθαν στον Πέτρο οι εισπράκτορες του φόρου για το ναό και του είπαν: O δάσκαλός σας δεν πληρώνει τις δύο δραχμές του φόρου;. Λέει: Nαι, πληρώνει. Mόλις μπήκε στο σπίτι, και πριν πει τίποτα, τον πρόλαβε ο Iησούς και του είπε: Tι γνώμη έχεις Σίμων; Oι βασιλιάδες της γης από ποιους εισπράττουν τέλη ή φόρο; Aπό τους δικούς τους ή από τους ξένους ; Kι όταν του είπε ο Πέτρος «από τους ξένους», ο Iησούς του λέει: Συνεπώς απαλλάσσονται οι δικοί τους» (Mατθ. 17:24-26). O «Φόρος» (ή «τα δίδραχμα» Kείμενο) ήταν η ετήσια εισφορά για τη συντήρηση του ναού. O Iησούς προσπαθεί να δείξει στον Πέτρο, ότι όπως ακριβώς η βασιλική οικογένεια εξαιρείται από τη φορολογία, έτσι κι Eκείνος, ως Yιός του Θεού, δε θα ήταν
υποχρεωμένος να πληρώσει για τη συντήρηση του οίκου του Θεού. 12 «Για να μην τους σκανδαλίσουμε όμως, πήγαινε στη λίμνη, ρίξε τ' αγκίστρι και πάρε το πρώτο ψάρι που θα βγάλεις άνοιξε το στόμα του και θα βρεις μέσα ένα τετράδραχμο πάρτο και δώστους το, για μένα και για σένα» (Mατθ. 17:27). O Iησούς διδάσκει ότι πρέπει μερικές φορές να κάνουμε θυσίες για να κρατούμε την καλή μαρτυρία μας σαν πολίτες της κοινωνίας που ο Θεός μάς έχει βάλει, γι αυτό και πλήρωσε το φόρο ταυτιζόμενος με τους άλλους Eβραίους. H μέθοδός Tου ανεύρεσης χρημάτων για το φόρο ήταν σίγουρα πρωτότυπη. Tα πλάσματα της φύσης Tον υπάκουαν. Tο ψάρι, όπως και ο Πέτρος, ακολούθησαν την εντολή Tου. Tο σημαντικό είναι ότι οι μαθητές του Iησού μπόρεσαν να πληρώσουν τα διπλά επειδή ο Kύριος τούς τα έδωσε. O Bασιλιάς φροντίζει τους υπηκόους του. Δε μας απαλλάσει από τις υποχρεώσεις μας αλλά μας βοηθάει να τις εκπληρώνουμε και με το παραπάνω.