Βρυξέλλες, 9 Μαρτίου 2017 (OR. EN) Συμπεράσματα του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε το επισυναπτόμενο έγγραφο, το οποίο υποστήριξαν 27 μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εντούτοις δεν επιτεύχθηκε συναίνεση για λόγους που δεν συνδέονται με την ουσία του εγγράφου. Οι αναφορές στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο επισυναπτόμενο έγγραφο δεν πρέπει να ερμηνεύονται ως επίσημη έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως θεσμικό όργανο. 1
I. ΘΕΣΕΙΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 1. Οι μεταρρυθμίσεις που όρισε η ΕΕ και τα κράτη μέλη της στον απόηχο της κρίσης του 2008 έχουν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς. Η οικονομική μεγέθυνση έχει πλέον επιστρέψει και στα 28 κράτη μέλη και οι προοπτικές είναι ενθαρρυντικές, τόσο για την ευρωζώνη όσο και για την ΕΕ συνολικά. Η ανεργία, αν και παραμένει σε υπερβολικά υψηλό επίπεδο, βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της από το 2009, ενώ η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών βελτιώνεται και οι επενδύσεις, αν και παραμένουν υπερβολικά αναιμικές, αυξάνονται. 2. Ωστόσο εξακολουθεί να επικρατεί αβεβαιότητα και, ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα της ανάκαμψης. Προς τούτο, πρέπει να συνεχιστούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στον εκσυγχρονισμό των οικονομιών μας, να ενισχυθούν τα δημόσια οικονομικά και να προωθηθούν οι επενδύσεις, μεταξύ άλλων μέσω της ταχείας παράτασης και διεύρυνσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων, επίσης με σκοπό να καταβληθούν ειδικές προσπάθειες για την καταπολέμηση της ανεργίας στα κράτη μέλη στα οποία παρουσιάζει υψηλά επίπεδα. 3. Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει τη σημασία που έχει η εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς με τις τέσσερις ελευθερίες της για την απασχόληση, την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα. Η αποφασιστική δράση σε ό,τι αφορά το ψηφιακό θεματολόγιο θα επιτρέψει την αξιοποίηση των οφελών της ψηφιακής εποχής και θα ωφελήσει την καινοτομία. Οι αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί πρέπει να εφαρμοστούν αποτελεσματικά και τα υφιστάμενα κενά πρέπει να καλυφθούν μέσω ταχείας προόδου σε ό,τι αφορά τις νομοθετικές προτάσεις, σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου του 2016 και την κοινή δήλωση της 13ης Δεκεμβρίου 2016 σχετικά με τις νομοθετικές προτεραιότητες της ΕΕ για το 2017. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την απόφαση της Επιτροπής να αντιμετωπίσει το ζήτημα της διπλής ποιότητας των ειδών διατροφής στην εσωτερική αγορά στο φόρουμ υψηλού επιπέδου για τη βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. Απαιτούνται συγκεκριμένες ενέργειες εντός της ΕΕ για να εξασφαλιστεί μια ισχυρή και ανταγωνιστική βιομηχανική βάση, όπως ορίζεται στα συμπεράσματα του Δεκεμβρίου του 2016, μια πλήρως λειτουργική και διασυνδεδεμένη αγορά ενέργειας και ένας ακμάζων τομέας υπηρεσιών. Όλοι οι κλάδοι θα ωφεληθούν από μια ισχυρότερη ενιαία αγορά. Συνεπώς η ολοκλήρωση και υλοποίηση των διαφόρων στρατηγικών για την ενιαία αγορά μέχρι το 2018 παραμένει κοινός μας στόχος. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανεξετάσει την πρόοδο τον Ιούνιο. 2
4. Το εμπόριο παραμένει μια από τις ισχυρότερες ατμομηχανές της ανάπτυξης, στηρίζοντας εκατομμύρια θέσεων εργασίας και συμβάλλοντας στην ευημερία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για το θετικό αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη συνολική οικονομική και εμπορική συμφωνία (CETA) μεταξύ της ΕΕ και του Καναδά, προσβλέπει δε στην επικείμενη προσωρινή εφαρμογή της. Η έγκριση της συμφωνίας έστειλε ένα σαφές μήνυμα σε μια περίοδο κατά την οποία εμφανίζονται ξανά τάσεις προστατευτισμού. Η ΕΕ παραμένει σταθερά προσηλωμένη σε μια ισχυρή εμπορική πολιτική και σε ένα ανοικτό και βασιζόμενο σε κανόνες πολυμερές εμπορικό σύστημα, στο οποίο ο ΠΟΕ θα παίζει κεντρικό ρόλο. Ταυτόχρονα η ΕΕ πρέπει να εξοπλιστεί με εκσυγχρονισμένα εργαλεία, συμβατά με τον ΠΟΕ, για την αντιμετώπιση αθέμιτων εμπορικών πρακτικών και στρεβλώσεων της αγοράς. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί την ταχεία έγκριση των σχετικών προτάσεων στο πλαίσιο αυτό. Η ΕΕ θα συνεχίσει να συνεργάζεται ενεργά με τους διεθνείς εμπορικούς εταίρους της. Αυτό περιλαμβάνει την αποφασιστική προώθηση όλων των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων για φιλόδοξες και ισορροπημένες συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών, μεταξύ άλλων με την Mercosur και το Μεξικό οι διαπραγματεύσεις με την Ιαπωνία βρίσκονται κοντά στην ολοκλήρωσή τους. Οι εμπορικές σχέσεις με την Κίνα πρέπει να ενισχυθούν βάσει κοινής κατανόησης των αμοιβαίων οφελών. Η ΕΕ θα παραμείνει σε επαγρύπνηση ιδίως σε ό,τι αφορά την τήρηση και την προώθηση των βασικών προτύπων, καθώς και την αρχή της μη διάκρισης. 5. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαίο να ολοκληρωθεί η τραπεζική ένωση όσον αφορά τη μείωση και τον επιμερισμό των κινδύνων στον χρηματοπιστωτικό τομέα, με την κατάλληλη αλληλουχία, όπως ορίζεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2016. Υπενθυμίζει τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας για τον σχεδιασμό κοινών κανόνων προληπτικής εποπτείας και ελέγχου για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. 6. Είναι εξαιρετικά σημαντικό τα οφέλη της οικονομικής μεγέθυνσης να φτάσουν σε όλους τους πολίτες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένει με ενδιαφέρον τη Διάσκεψη κορυφής για κοινωνικά θέματα για τη δίκαιη απασχόληση και την ανάπτυξη, που θα πραγματοποιηθεί στο Γκέτεμποργκ στις 17 Νοεμβρίου 2017. 7. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εγκρίνει τους τομείς πολιτικής που έχουν προτεραιότητα στο πλαίσιο της ετήσιας επισκόπησης της ανάπτυξης και καλεί τα κράτη μέλη να τους αποτυπώσουν στα προσεχή εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων και τα προγράμματα σταθερότητας ή σύγκλισης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εγκρίνει επίσης το σχέδιο σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ. 3
II. ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ 8. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιθυμεί να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η δυναμική που αναπτύχθηκε με τα συμπεράσματα του Δεκεμβρίου 2016 σχετικά με την εξωτερική ασφάλεια και την άμυνα, σύμφωνα με τις παραμέτρους που ορίζονται σε αυτά. Στο παρόν διεθνές περιβάλλον, η Ευρώπη οφείλει να δραστηριοποιηθεί περισσότερο για να προστατεύσει τους πολίτες της και να συμβάλει στην ειρήνη και τη σταθερότητα στις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών, μεταξύ άλλων με τη δέσμευση επαρκών πρόσθετων πόρων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την κατάσταση στις επιμέρους χώρες και τις νομικές δεσμεύσεις. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για το έργο που πραγματοποίησε το Συμβούλιο στις 6 Μαρτίου, το οποίο παρέχει μια εκτενή επισκόπηση της τρέχουσας κατάστασης σε όλα τα ζητήματα (δομές διαχείρισης κρίσεων της ΚΠΑΑ, μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία, συντονισμένη ετήσια επανεξέταση στον τομέα της άμυνας, ανάπτυξη μη στρατιωτικών δυνατοτήτων) και φανερώνει πραγματική πρόοδο σε ορισμένους σημαντικούς τομείς. Υπενθυμίζει επίσης την ανάγκη να εφαρμοστεί η «κοινή δέσμη προτάσεων» για ενισχυμένη συνεργασία με το ΝΑΤΟ. Αξιοποιώντας αυτή τη δυναμική, πρέπει να συνεχισθεί το παραγόμενο έργο, με ακόμα μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και ταχύτητα. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για τη διεξαγωγή διάσκεψης υψηλού επιπέδου για την ασφάλεια και την άμυνα στην Πράγα, στις 9 Ιουνίου 2017. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα αυτό τον Ιούνιο του 2017 και θα παράσχει περαιτέρω στρατηγική καθοδήγηση. 9. Η ΕΕ διατηρεί αμέριστη τη δέσμευσή της να στηρίζει τα κράτη μέλη στην εξασφάλιση της εσωτερικής ασφάλειας και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Τα τελευταία χρόνια έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο στον τομέα αυτόν, αλλά συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε πρωτοφανείς προκλήσεις. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τους συννομοθέτες να συμφωνήσουν σχετικά με την πρόταση για το σύστημα εισόδου και εξόδου μέχρι τον Ιούνιο του 2017 και να επιταχύνουν τις εργασίες όσον αφορά την πρόταση για το σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου της ΕΕ. Η συνέχιση της εφαρμογής της ανανεωμένης στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2015-2020 έχει συνεπώς ζωτική σημασία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα παρακολουθεί συνεχώς το θέμα. Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης για τα θύματα της τρομοκρατίας στις 11 Μαρτίου υπενθυμίζει σε όλους μας για ποιον λόγο είναι τόσο σημαντικό το ζήτημα αυτό. 4
III. ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 10. Όπως δείχνει η έκθεση του Πρωθυπουργού της Μάλτας, έχει ξεκινήσει η διαδικασία εφαρμογής πολλών από τα επιχειρησιακά μέτρα που αποφασίστηκαν κατά την άτυπη σύνοδο στη Μάλτα στις 3 Φεβρουαρίου 2017. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι είναι αποφασισμένο να τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις της Διακήρυξης της Μάλτας και στηρίζει πλήρως το έργο της Προεδρίας του Συμβουλίου, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο. Επίσης στηρίζει τις ενέργειες που πραγματοποίησαν τα επιμέρους κράτη μέλη για να συμπαρασταθούν στις λιβυκές αρχές, καθώς και στις γειτονικές χώρες στη Βόρεια Αφρική και στα νότια, στις προσπάθειές τους να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της παράνομης μετανάστευσης. Η UNHCR και ο ΔΟΜ αποτελούν σημαντικούς εταίρους στο ζήτημα αυτό. Η ΕΕ θα συνεχίσει να παραμένει σε επαγρύπνηση σε όλες τις κύριες μεταναστευτικές οδούς, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί με ταχύτητα στις εξελίξεις. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με ένα ανανεωμένο σχέδιο δράσης για την επιστροφή, η έκδοση του οποίου ζητήθηκε στη Διακήρυξη της Μάλτας, καθώς και για τη σύσταση προς τα κράτη μέλη που το συνοδεύει, και καλεί το Συμβούλιο να τα εξετάσει χωρίς καθυστέρηση. Υπενθυμίζει την ανάγκη να συνεχιστούν οι εργασίες σε μια σειρά λειτουργικών ρυθμίσεων επανεισδοχής με τρίτες χώρες. 11. Όσον αφορά την εσωτερική διάσταση, η αποτελεσματική εφαρμογή των αρχών της ευθύνης και της αλληλεγγύης εξακολουθεί να αποτελεί κοινό στόχο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες ώστε να επιτευχθούν γρήγορα αποτελέσματα σε όλες τις πτυχές της συνολικής πολιτικής μετανάστευσης, προκειμένου να καταστεί ανθεκτική σε μελλοντικές κρίσεις, μεταξύ άλλων με στόχο να υπάρξει συναίνεση για την ενωσιακή πολιτική ασύλου στη διάρκεια της τρέχουσας Προεδρίας. 12. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανεξετάσει αυτά τα θέματα τον Ιούνιο του 2017. 5
IV. ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ 13. Υπό το πρίσμα των εσωτερικών και εξωτερικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η περιοχή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε σχετικά με την ευαίσθητη κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια, την οποία θα συνεχίσει να παρακολουθεί. Τονίζει τη σημασία της συνέχισης της πορείας μεταρρυθμίσεων, των καλών γειτονικών σχέσεων και των πρωτοβουλιών περιφερειακής συνεργασίας χωρίς αποκλεισμούς. Επιβεβαιώνει την αμέριστη στήριξή του στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. Εκφράζοντας ικανοποίηση για την πρόοδο που έχουν σημειώσει οι χώρες της περιοχής, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι η ΕΕ διατηρεί τις δεσμεύσεις της και δραστηριοποιείται σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να τις στηρίξει στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και έργων με ενωσιακό προσανατολισμό. V. ΑΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ Ευρωπαϊκή Εισαγγελία 14. Κατόπιν της παραπομπής εκ μέρους 17 κρατών μελών, σύμφωνα με το άρθρο 86 παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο της ΣΛΕΕ, του σχεδίου κανονισμού σχετικά με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε το σχέδιο και σημείωσε ότι πληρούται η προϋπόθεση που ορίζεται στην αρχή του άρθρου 86, παράγραφος 1, τρίτο εδάφιο, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την ενδεχόμενη καθιέρωση ενισχυμένης συνεργασίας, σύμφωνα με τις διατάξεις των Συνθηκών. Εκλογή του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 15. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανεξέλεξε τον κ. Donald TUSK στη θέση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την περίοδο από την 1η Ιουνίου 2017 έως την 30ή Νοεμβρίου 2019. 16. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έλαβε υπό σημείωση την απόφαση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων των συμβαλλόμενων μερών στη Συνθήκη για τη Σταθερότητα, τον Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση με νόμισμα το ευρώ να διορίσουν εκ νέου τον κ. Donald TUSK στη θέση του Προέδρου της συνόδου κορυφής για το ευρώ για την περίοδο από την 1η Ιουνίου 2017 έως την 30ή Νοεμβρίου 2019. 17. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να επανέλθει, εντός του έτους, στα θέματα της διαδικασίας, των κριτηρίων και των ισορροπιών που απαιτούνται για τους διορισμούς σε υψηλές θέσεις εν όψει του προσεχούς θεσμικού κύκλου. 6