Ποια από τις παρακάτω απαντήσεις είναι σωστή;

18 Κεφάλαιο 3 ο Ποια από τις παρακάτω απαντήσεις είναι σωστή; 1. Γιατί άργησε να γίνει αποδεκτή η θεωρία της εξέλιξης των ειδών, που διατυπώθηκε από τον Κάρολο Δαρβίνο; α. Γιατί δεν ήταν επαρκώς τεκμηριωμένη. β. Γιατί ήταν ακατανόητη. γ. Γιατί οι μεταβολές των οργανισμών είναι πολύ αργές και δε γίνονται εύκολα αντιληπτές. δ. Για κανέναν από τους παρακάτω λόγους. 2. Γιατί η θεωρία της εξέλιξης αποτελεί θεμελιώδη γενίκευση για την επιστήμη της Βιολογίας; α. Γιατί είναι μια θεωρία γενική, χωρίς λεπτομέρειες. β. Γιατί η επιστήμη της Βιολογίας βασίζεται αποκλειστικά σ αυτήν. γ. Γιατί συμπληρώνει την κυτταρική θεωρία. δ. Γιατί ισχύει σ όλη την έκταση των αντικειμένων που μελετά η Βιολογία. 3. Ποια από τα παρακάτω αποτελεί θεμελιώδη μονάδα κατάταξης; α. Ο πληθυσμός β. Το είδος γ. Το γένος δ. Η οικογένεια

Κεφάλαιο 1ο 19 4. Ποιο κριτήριο ισχύει πάντα στον ορισμό του είδους; α. Το μειξιολογικό κριτήριο β. Το τυπολογικό κριτήριο γ. Και τα δύο δ. Κανένα απ τα δύο 5. Οι οργανισμοί, πέρα από το είδος, ταξινομούνται σε ευρύτερες ταξινομικές βαθμίδες με την ακόλουθη σειρά: α. γένος, οικογένεια, τάξη, κλάση, φύλο β. γένος, τάξη, οικογένεια, φύλο γ. οικογένεια, γένος, τάξη, κλάση, φύλο δ. φύλο, οικογένεια, γένος, τάξη, κλάση 6. Δύο είδη μοιάζουν περισσότερο μεταξύ τους, όταν ανήκουν: α. στο ίδιο γένος β. στο ίδιο φύλο γ. στην ίδια οικογένεια δ. στην ίδια τάξη 7. Η θεωρία Λαμάρκ: α. διατυπώθηκε μετά τη θεωρία του Δαρβίνου. β. στηρίζεται στην αρχή της χρήσης και της αχρησίας και στην αρχή της κληρονομικής μεταβίβασης των επίκτητων χαρακτηριστικών. γ. στηρίζεται στη φυσική επιλογή και στην αρχή της κληρονομικής μεταβίβασης των επίκτητων χαρακτηριστικών. δ. είναι αποδεκτή σήμερα.

20 Κεφάλαιο 3 ο 8. Η νοητή φυσική επιλογή του Λαμάρκ ξεκινάει από: α. τις ατελείς μορφές ζωής β. την εσωτερική δύναμη για συνεχή βελτίωση γ. την άβια ύλη δ. τις αλλαγές στο περιβάλλον 9. Σύμφωνα με τη θεωρία του Δαρβίνου, οι πληθυσμοί των διάφορων ειδών: α. τείνουν να αυξάνονται από γενιά σε γενιά με ρυθμό γεωμετρικής προόδου. β. παραμένουν σχετικά σταθεροί σε μέγεθος. γ. είναι πεδία διεξαγωγής ενός αγώνα επιβίωσης μεταξύ των ατόμων που τους αποτελούν. δ. όλα τα παραπάνω. 10. Η διαδικασία με την οποία οι περισσότερο προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον οργανισμοί επικρατούν, δηλαδή επιβιώνουν και αναπαράγονται περισσότερο από τους λιγότερο προσαρμοσμένους οργανισμούς ονομάστηκε από το Δαρβίνο: α. αγώνας επιβίωσης β. αρχή χρήσης και αχρησίας γ. εξέλιξη δ. φυσική επιλογή 11. Η μικρότερη μονάδα που μπορεί να εξελιχθεί είναι: α. το είδος β. το άτομο γ. ο πληθυσμός δ. η οικογένεια

Κεφάλαιο 1ο 21 12. Ο λαιμός των καμηλοπαρδάλεων ψήλωσε γιατί: α. προϋπήρχαν άτομα με ψηλό λαιμό σε κάποιο προγονικό είδος. β. τα επίκτητα χαρακτηριστικά των γονέων κληροδοτούνται στους απογόνους τους. γ. προσπαθούσαν να φτάσουν τα ψηλά κλαδιά των δέντρων. δ. όλοι οι οργανισμοί έχουν μια έμφυτη τάση για συνεχή βελτίωση. 13*. Όταν διατύπωσε τη θεωρία της εξέλιξης των ειδών ο Δαρβίνος δε γνώριζε: α. την ποικιλομορφία β. τις περιβαλλοντικές αλλαγές γ. το μηχανισμό κληρονόμησης των χαρακτηριστικών δ. την αναπαραγωγή 14*. Ανάλογα με την οπτική γωνία με την οποία εξετάζει κάποιος την εξέλιξη μπορεί να της αποδώσει διαφορετικούς ορισμούς. Σε καμιά περίπτωση όμως η εξέλιξη δεν μπορεί να ορισθεί ως: α. κάθε αλλαγή στη συχνότητα ενός γονιδίου ενός πληθυσμού β. η διαδικασία που οδηγεί στο σχηματισμό νέων ειδών γ. το φαινόμενο ν αλλάζουν τα χαρακτηριστικά ενός συστήματος με την πάροδο του χρόνου δ. η διαδικασία που οδηγεί στην τελειοποίηση του είδους. 15*. Η εξέλιξη, αν και θεωρείται γεγονός, δεν αποτελεί νόμο της Βιολογίας. Αυτό σημαίνει ότι: α. δε συμβαίνει πάντα στους διπλοειδείς οργανισμούς β. δε συμβαίνει σε όλους τους οργανισμούς γ. αποτελεί εξαίρεση που προκαλείται από διατάραξη της ομαλής λειτουργί-

22 Κεφάλαιο 3 ο ας των σταθεροποιητικών μηχανισμών που διαθέτουν οι οργανισμοί δ. οι μηχανισμοί της εξέλιξης δεν έχουν εξακριβωθεί πλήρως, ώστε να διατυπωθούν σε αναμφισβήτητους νόμους. 16*. Στην προσπάθεια για την επιβίωση μεταξύ των οργανισμών επιβιώνει: α. ο μεγαλύτερος σε ηλικία β. ο ισχυρότερος γ. ο βαρύτερος δ. ο καλύτερα προσαρμοσμένος. 17*. Ποιο είναι το χαρακτηριστικό των ατόμων μέσα σ ένα είδος: α. Μπορούν να παράγουν απογόνους. β. Οι βάσεις των νουκλεοτιδίων τους στο γενετικό υλικό τους διαφέρουν λιγότερο από 1%. γ. Ακόμα κι αν απομονώνονται γεωγραφικά στην πλειοψηφία τους παράγουν γόνιμους απογόνους. δ. Οι απόγονοι δύο ατόμων του είδους μετά την ενηλικίωσή τους μπορούν και παράγουν δικούς τους απογόνους. 18*. Η ιδέα-κλειδί στη φυσική επιλογή είναι ότι άτομα με καλύτερα προσαρμοσμένα κληρονομικά χαρακτηριστικά: α. επικρατούν εύκολα β. επιβιώνουν και αναπαράγονται γ. διατηρούν το περιβάλλον τους δ. υφίστανται νέες μεταλλάξεις.

Κεφάλαιο 1ο 23 19*. Η συλλογή γεγονότων, παρατηρήσεων και υποθέσεων για την ιστορία της ζωής πάνω στη Γη ονομάζεται: α. επιβίωση του καλύτερα προσαρμοσμένου β. προσαρμογή γ. εξελικτική θεωρία δ. τεχνητή επιλογή. 20*. Στην εποχή του Δαρβίνου οι περισσότεροι άνθρωποι πίστευαν ότι: α. η Γη άλλαζε σταθερά β. η Γη και οι οργανισμοί δεν άλλαζαν γ, η Γη είχε ηλικία μερικών εκατομμυρίων ετών δ. οι ζωντανοί οργανισμοί άλλαζαν σταδιακά. 21*. Οι κτηνοτρόφοι βελτιώνουν τα χαρακτηριστικά των ζώων και οι γεωργοί τα φυτά με: α. παροχή των απαραίτητων τροφών β. επιλεκτική διασταύρωση γ. επιβίωση του καταλληλότερου δ. φυσική επιλογή. 22*. Ο Δαρβίνος υποστήριξε ότι συμβαίνει η φυσική επιλογή γιατί: α. υπάρχει ποικιλομορφία β. υπάρχει ανταγωνισμός για την επιβίωση γ. επιβιώνει ο καλύτερα προσαρμοσμένος δ. ισχύουν όλα τα παραπάνω.

24 Κεφάλαιο 3 ο 23*. Σ ένα σκουρόχρωμο δάσος, η δράση της φυσικής επιλογής για τους διάφορους μηχανισμούς, που γίνονται τροφή για άλλους, θα έχει ως αποτέλεσμα να: α. μειωθεί η συχνότητα των γονιδίων που είναι υπεύθυνα για τα σκούρα χρώματα β. αυξηθεί η συχνότητα των γονιδίων που είναι υπεύθυνα για τα σκούρα χρώματα γ. παραμείνει σταθερή η συχνότητα των γονιδίων που είναι υπεύθυνα για τα σκούρα χρώματα δ. συμβαίνουν όσα αναφέρονται στα α, β και γ. Όσες ερωτήσεις έχουν δίπλα τους τον αστερίσκο (*) έχουν δημιουργηθεί από τη συγγραφική ομάδα του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (Κ.Ε.Ε.). Σημειώστε Χ στο Σωστό ή στο Λάθος, αν θεωρείτε ότι η αντίστοιχη πρόταση είναι σωστή ή λανθασμένη: 24. Ο Λαμάρκ διατύπωσε την ιδέα της εξέλιξης με επιστημονικούς όρους και υπέδειξε το μηχανισμό με τον οποίο συμβαίνει. 25. Σύμφωνα με τη θεωρία της εξέλιξης, όλα τα έμβια όντα αποτελούνται από κύτταρα και από προϊόντα κυττάρων, που προέρχονται από την εξέλιξη προγενέστερων οργανισμών. 26. Δύο οργανισμοί είναι εντελώς όμοιοι μόνο αν αποτελούν μονοζυγωτικά δίδυμα. 27. Το σύνολο των οργανισμών που βρίσκονται στην ίδια γεωγραφική περιοχή αποτελούν έναν πληθυσμό.

Κεφάλαιο 1ο 25 28. Η θεμελιώδης μονάδα κατάταξης των οργανισμών είναι το είδος. 29. Αν δύο οργανισμοί που αναπαράγονται μεταξύ τους δίνουν απογόνους, ανήκουν στο ίδιο γένος. 30. Η ταξινομική βαθμίδα-κλάση μπορεί να περιλαμβάνει πολλές τάξεις. 31. Δύο οργανισμοί που ανήκουν στην ίδια οικογένεια μοιάζουν περισσότερο από δύο οργανισμούς που ανήκουν στην ίδια τάξη. 32. Ο άνθρωπος και ο κροκόδειλος ανήκουν στο ίδιο φύλο. 33. Ο Λαμάρκ υποστήριζε ότι η άβια ύλη παρήγαγε ατελείς μορφές ζωής, που σταδιακά εξελίχθηκαν σε πιο σύνθετες. 34. Σύμφωνα με το Λαμάρκ, αν ένας πίθηκος μάθει να μιλάει, οι απόγονοί του επίσης θα ξέρουν να μιλάνε. 35. Με τη φυσική επιλογή τα μεγέθη των πληθυσμών παραμένουν σταθερά, παρά την τάση τους για αύξηση. 36. Σύμφωνα με το Δαρβίνο, εξέλιξη υπάρχει όταν σ ένα άτομο συσσωρεύονται πολλά νέα χαρακτηριστικά, που μπορούν να κληρονομούνται. 37*. Τα ζώα ή τα φυτά, που μπορούν να ζευγαρώσουν με επιτυχία, ανήκουν στο ίδιο είδος. 38*. Η εξέλιξη των οργανισμών διά μέσου της φυσικής επιλογής προϋποθέτει ένα φυλογενετικό δέντρο.

26 Κεφάλαιο 3 ο Όσες ερωτήσεις έχουν δίπλα τους τον αστερίσκο (*) έχουν δημιουργηθεί από τη συγγραφική ομάδα του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (Κ.Ε.Ε.). Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τις κατάλληλες λέξεις: 39. Η επιστήμη της Βιολογίας στηρίζεται σε δύο αρχές που ισχύουν σε όλη την έκταση των αντικειμένων που μελετά, οι οποίες ονομάζονται και είναι η και η της.. 40. Σύμφωνα με κριτήριο, δύο οργανισμοί ανήκουν στο ίδιο είδος, αν δίνουν.. απογόνους, όταν ζευγαρώνουν. Σύμφωνα με το. κριτήριο, δύο οργανισμοί ανήκουν στο ίδιο είδος, αν έχουν κοινά και.. χαρακτηριστικά. Αυτό το κριτήριο εφαρμόζεται, όταν οι οργανισμοί δεν αναπαράγονται με.., αλλά.. 41. Ο Λαμάρκ υποστήριζε ότι η.... ύλη παράγει μορφές ζωής, που εξελίσσονται σε πιο σύνθετες κατά μήκος μιας.., με τη βοήθεια μιας.. Διατύπωσε την..της. και της., σύμφωνα με την οποία αναπτύσσονται περισσότερο τα όργανα του οργανισμού που χρησιμοποιούνται περισσότερο στην προσπάθειά του να.στο περιβάλλον του, ενώ όσα δε χρησιμοποιούνται και. Αυτά τα χαρακτηριστικά πίστευε ότι. στους απογόνους. 42. Ο Δαρβίνος εξήγησε τη σταθερότητα των πληθυσμών, παρά την τάση τους για με τον μεταξύ των ατόμων κάθε πληθυσμού. Επίσης ονόμασε τη διαδικασία με την οποία επικρατούν οι περισσότερο..οργανισμοί στο περιβάλλον τους. Χρησιμοποίησε αυτό τον όρο σε αντιδιαστολή με την, που κάνει ο άνθρωπος ευνοώντας οργανισμούς με χαρακτηριστικά, που αυτός επιθυμεί.

Κεφάλαιο 1ο 27 43*. είναι το σύνολο των ατόμων του ίδιου είδους που ζουν σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Όσες ερωτήσεις έχουν δίπλα τους τον αστερίσκο (*) έχουν δημιουργηθεί από τη συγγραφική ομάδα του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (Κ.Ε.Ε.). 44. Να αντιστοιχίσετε την ταξινομική βαθμίδα (στήλη Α ) με τις βαθμίδες που περιλαμβάνονται (στήλη Β ). Α Β α. φύλο 1. φύλα β. είδος 2. είδη γ. οικογένεια 3. οικογένειες δ. κλάση 4. κλάσεις ε. γένος 5. γένη στ. τάξη 6. τάξεις 7. πληθυσμοί 45. Να αντιστοιχίσετε τα πρόσωπα (στήλη Α ) με τη θεωρία που διατύπωσαν ή υποστήριζαν (στήλη Β ): Α Β α. Ηράκλειτος 1. φυσική επιλογή β. Θαλής ο Μιλήσιος 2. επίκτητα χαρακτηριστικά γ. Αριστοτέλης 3. τυπολογικό κριτήριο δ. Πλάτωνας 4. σταθερότητα ε. Λινναίος 5. εξέλιξη στ. Λαμάρκ ζ. Δαρβίνος

28 Κεφάλαιο 3 ο 46. Εξηγήστε γιατί οι διαφορετικές ράτσες γατών κατατάσσονται το ίδιο είδος, αλλά οι γάτες και οι λύγκες αποτελούν διαφορετικά είδη. 47*. Πώς λειτουργεί η φυσική επιλογή; 48*. Ποιες συνθήκες ωθούν τη δημιουργία νέων ειδών; 49*. Τι σημαίνει ο όρος εξέλιξη; 50*. Να αναφέρετε τα βασικότερα σημεία στη θεωρία της φυσικής επιλογής που διατύπωσε ο Δαρβίνος. 51*. Ποιος είναι ο ρόλος της προσαρμογής για την επιβίωση των ειδών; 52*. Να συγκρίνετε την τεχνητή επιλογή με τη φυσική επιλογή. 53*. Η μεγάλη ποικιλομορφία είναι ένδειξη καλύτερης προσαρμογής; Να αιτολογήσετε την απάντησή σας. 54*. Υπάρχει η αντίληψη ότι η φράση η επιβίωση του καλύτερα προσαρμοσμένου σημαίνει ότι μόνο οι δυνατοί επιβιώνουν. Συμφωνείτε ή όχι με αυτή την ερμηνεία; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 55*. Πώς ερμηνεύετε το γεγονός ότι στα νησιά Γκαλαπάγκος παρατηρείται μεγάλη ποικιλία ειδών, ενώ ταυτόχρονα εμφανίζονται και νέα είδη; 56*. Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι η ποικιλομορφία στα είδη των κατοικίδιων ζώων είναι μεγαλύτερη από την ποικιλομορφία που παρατηρείται στα είδη, που βρίσκονται ελεύθερα στη φύση (π.χ. σκυλιά λύκοι); 57*. Σε πολλά είδη πτηνών οι πληθυσμοί, που ζουν σε μεγαλύτερο υψόμετρο, γεννούν περισσότερα αυγά σε σχέση με τους πληθυσμούς των πτηνών που ζουν χαμηλότερα; Θα περιμένατε κάποια σταδιακή μεταβολή σε βάρος των πληθυσμών που ζουν σε χαμηλότερο υψόμετρο; Ναι ή όχι; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Όσες ερωτήσεις έχουν δίπλα τους τον αστερίσκο (*) έχουν δημιουργηθεί από τη συγγραφική ομάδα του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (Κ.Ε.Ε.).

Κεφάλαιο 1ο 29 Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Α.1 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. γ 7. β 13. γ 19. γ 2. δ 8. γ 14. δ, γιατί η εξέλιξη μπορεί να οδηγήσει στην εξαφάνιση ενός είδους. 20. β 3. β 9. δ 15. δ 21. β 4. β 10. δ 16. δ 22. δ 5. α 11. γ 17. γ 23. β 6. α 12. α 18. β Α.2 Ερωτήσεις σωστού λάθους 24. Λ: Ο Δαρβίνος τα έκανε αυτά 25. Λ: Σύμφωνα με τη θεωρία της εξέλιξης όλα τα έμβια όντα προέρχονται από την εξέλιξη προγενέστερων οργανισμών. Ξεχωριστή θεωρία αποτελεί η κυτταρική θεωρία, σύμφωνα με την οποία όλα τα έμβια όντα αποτελούνται από κύτταρα και από προϊόντα κυττάρων. 26. Λ: Δύο οργανισμοί είναι εντελώς όμοιοι, όχι μόνο αν αποτελούν μονοζυγωτικά δίδυμα (δηλαδή προέρχονται από τη γονιμοποίηση ωαρίου από το ίδιο σπερματοζωάριο), αλλά κι αν είναι μικροοργανισμοί που ανήκουν στον ίδιο κλάδο (οπότε πολλαπλασιάζονται με άλλη διχοτόμηση).

30 Κεφάλαιο 3 ο 27. Λ: Έναν πληθυσμό αποτελούν οι οργανισμοί που βρίσκονται στην ίδια γεωγραφική περιοχή και που μπορούν να αναπαραχθούν μεταξύ τους. 28. Σ 29. Λ: Για να ανήκουν στο ίδιο είδος δύο οργανισμοί, πρέπει να δίνουν γόνιμους απογόνους, όταν αναπαράγονται μεταξύ τους. 30. Σ 31. Σ 32. Σ: Τα χορδωτά 33. Σ 34. Σ: Η εκμάθηση της ομιλίας είναι ένα επίκτητο χαρακτηριστικό, για τον πίθηκο, που συμβάλλει στην προσαρμογή του στο περιβάλλον. Σύμφωνα με το Λαμάρκ, τα επίκτητα χαρακτηριστικά κληροδοτούνται στους απογόνους, άρα και η γνώση της ομιλίας επίσης. 35. Λ: Αυτό συμβαίνει με τον αγώνα επιβίωσης, που διεξάγεται μεταξύ των ατόμων κάθε πληθυσμού. 36. Λ: Εξέλιξη υπάρχει όταν συσσωρεύονται πολλά νέα κληρονομικά χαρακτηριστικά, που έχουν εδραιωθεί στους πληθυσμούς διαδοχικών γενεών με τη δράση της φυσικής επιλογής. Επομένως, εξέλιξη μπορεί να συμβεί σ έναν πληθυσμό, όχι σ ένα άτομο. 37. Σ: Ζευγαρώνουν με επιτυχία, σημαίνει ότι δίνουν γόνιμους απογόνους. 38. Λ: Η εξέλιξη διαμέσου της φυσικής επιλογής δεν προϋποθέτει ένα φυλογενετικό δέντρο, αλλά απεικονίζεται μ αυτό.

Κεφάλαιο 1ο 31 Α.3 Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενών 39. θεμελιώδεις γενικεύσεις, κυτταρική θεωρία, θεωρία, εξέλιξης. 40. μειξιολογικό, γόνιμους, τυπολογικό, μορφολογικά, βιοχημικά, επαφή, μονογονικά 41. άβια, ατελείς, νοητής φυσικής κλίμακας, εσωτερικής δύναμης, αρχή, χρήσης, αχρησίας, προσαρμοστεί, ατροφούν, εξαφανίζονται, επίκτητα, κληροδοτούνται. 42. μεγεθών, αύξηση, αγώνα επιβίωσης, φυσική επιλογή, προσαρμοσμένοι, τεχνητή επιλογή. 43. πληθυσμός Α.4 Ερωτήσεις αντιστοίχισης 44. α-4 45. α-5 β-7 β-5 γ-5 γ-4 δ-6 δ-4 ε-2 ε-3 στ-3 στ-2 ζ-1

32 Κεφάλαιο 3 ο Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΤΥΠΟΥ 46. Σύμφωνα με το μειξιολογικό κριτήριο, είδος ονομάζεται το σύνολο των οργανισμών που μπορούν να αναπαραχθούν μεταξύ τους και να δώσουν γόνιμους απογόνους. Έτσι όλες οι ράτσες των γατών ανήκουν στο ίδιο είδος (Felis domesticus), γιατί παρά τις διαφορές τους, όταν αναπαράγονται μεταξύ τους μπορούν να δώσουν γόνιμους απογόνους. Οι λύγκες αποτελούν διαφορετικό είδος (Felis sylvestris) από τις γάτες, γιατί αναπαραχθούν μεταξύ τους μια γάτα και ένας λύγκας δε δίνουν απογόνους ή, αν δίνουν αυτοί είναι στείροι. 47. Η φυσική επιλογή λειτουργεί ευνοώντας στον αγώνα επιβίωσης τους περισσότερο προσαρμοσμένους στο περιβάλλον τους οργανισμούς. Αυτοί δηλαδή επιβιώνουν και αναπαράγονται περισσότερο από τους λιγότερο προσαρμοσμένους οργανισμούς. 48. Σ ένα συγκεκριμένο περιβάλλον μια συγκεκριμένη στιγμή ζουν οργανισμοί που έχουν προσαρμοστεί σ αυτό. Το περιβάλλον όμως αλλάζει από τόπο σε τόπο και από χρονική στιγμή σε χρονική στιγμή. Επομένως, η δημιουργία νέων ειδών ωθείται από τις μεταβολές στο περιβάλλον (κλιματικές, μορφολογικές, γεωφυσικές, κλπ.) που συμβαίνουν με την πάροδο του χρόνου. 49. Εξέλιξη σημαίνει ότι έχουν συσσωρευτεί πολλά νέα κληρονομήσιμα χαρακτηριστικά, τα οποία έχουν εδραιωθεί στους πληθυσμούς διαδοχικών γενεών με τη δράση της φυσικής επιλογής. Δηλαδή όταν το ποσοστό των ατόμων ε- νός είδους που φέρουν κληρονομήσιμα χαρακτηριστικά, υπεύθυνων για την καλή προσαρμογή τους στο περιβάλλον είναι αυξημένο, τότε το είδος έχει εξελιχθεί. 50. Οι πληθυσμοί των διάφορων ειδών έχουν σχεδόν σταθερό μέγεθος, παρά την τάση τους για αύξηση με ρυθμό γεωμετρικής προόδου. Αυτό σημαίνει ότι κάποια άτομα δεν επιβιώνουν ή δεν αναπαράγονται λόγω του αγώνα επιβίωσης που διεξάγεται μεταξύ των ατόμων κάθε πληθυσμού. Τα άτομα κάθε είδους δεν είναι όμοια, έχουν δηλαδή διαφορετικά φυσικά χαρακτηριστικά (ποικιλομορφία), τα περισσότερα από τα οποία κληρο-

Κεφάλαιο 1ο 33 νομούν στους απογόνους τους. Στον αγώνα επιβίωσης πετυχαίνουν περισσότερο (επιβιώνουν, δηλαδή και αναπαράγονται περισσότερο) τα άτομα που έχουν περισσότερο ευνοϊκά χαρακτηριστικά για την προσαρμογή τους στο περιβάλλον (φυσική επιλογή). Έτσι, τα ευνοϊκά για την επιβίωση χαρακτηριστικά μεταβιβάζονται στην επόμενη γενιά με μεγαλύτερη συχνότητα. Μ αυτό τον τρόπο, συσσωρεύονται όλο και περισσότερο ευνοϊκά χαρακτηριστικά σ έναν πληθυσμό με την πάροδο του χρόνου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση ενός νέου είδους (εξέλιξη). 51. Τα είδη επιβιώνουν, μόνο αν προσαρμοστούν στο περιβάλλον τους. Αυτό γίνεται με τη δράση της φυσικής επιλογής, η οποία ευνοεί στον αγώνα επιβίωσης τους περισσότερο προσαρμοσμένους στο περιβάλλον οργανισμούς. Αυτοί επιβιώνουν και αναπαράγονται περισσότερο κληρονομώντας στους απογόνους τους τα χαρακτηριστικά που τους επιτρέπουν να προσαρμόζονται καλύτερα στο περιβάλλον. Επομένως, ο ρόλος της προσαρμογής είναι να κάνει πιο εύκολη την επιβίωση των ειδών σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. 52. Η τεχνητή επιλογή γίνεται από τον άνθρωπο, ενώ η φυσική επιλογή είναι μια φυσική διαδικασία. Με την τεχνητή επιλογή, ο άνθρωπος επιλέγει τεχνητά (π.χ. με διασταυρώσεις) χαρακτηριστικά οργανισμών, ευνοεί δηλαδή την επιβίωση και την αναπαραγωγή οργανισμών, που φέρουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, ωφέλιμα ή με οικονομικό ενδιαφέρον γι αυτόν. Επομένως, η τεχνητή επιλογή οδηγεί στην επικράτηση ενός επιθυμητού χαρακτηριστικού σ έναν πληθυσμό πιο σύντομα από τη φυσική επιλογή που οδηγεί με πιο αργούς ρυθμούς στην επικράτηση ενός χαρακτηριστικού ευνοϊκού για την προσαρμογή των ατόμων ενός πληθυσμού στο περιβάλλον τους. Πάντως, και με τις δυο, φυσική και τεχνητή επιλογή, οι οργανισμοί που φέρουν συγκεκριμένα κληρονομικά χαρακτηριστικά (ευνοϊκά για την προσαρμογή τους ή επιθυμητά από τον άνθρωπο) επιβιώνουν και αναπαράγονται περισσότερο, ενώ οι οργανισμοί που δεν τα φέ-

34 Κεφάλαιο 3 ο ρουν λιγοστεύουν. 53. Όχι, η μεγάλη ποικιλομορφία δεν είναι ένδειξη καλύτερης προσαρμογής. Προσαρμόζονται καλύτερα σ ένα συγκεκριμένο περιβάλλον, επιβιώνουν δηλαδή και αναπαράγονται περισσότερο, τα άτομα που φέρουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, π.χ. από τις καμηλοπαρδάλεις με λαιμούς ποικίλου μήκους, προσαρμόστηκαν καλύτερα οι καμηλοπαρδάλεις με μακρύ λαιμό. Αν δηλαδή δεν υπήρχε ποικιλομορφία, θα μπορούσε ένα είδος να οδηγηθεί σε εξαφάνιση στην περίπτωση που δε θα διέθετε κάποιο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό, ευνοϊκό για την προσαρμογή του σε μια μεταβολή του περιβάλλοντος. Επομένως, η μεγάλη ποικιλομορφία δεν είναι ένδειξη καλής προσαρμογής, αλλά προϋπόθεση για την καλή προσαρμογή, για τη δράση δηλαδή, της φυσικής επιλογής και, κατά συνέπεια, για την εξέλιξη. 54. Όχι, γιατί ο καλύτερα προσαρμοσμένος δεν είναι απαραίτητα πιο δυνατός, με την έννοια του ισχυρού. Τότε, π.χ. δε θα επιβιώνουν μικροοργανισμοί ή έντομα. Επιβιώνει λοιπόν, ο καλύτερα προσαρμοσμένος, αυτός δηλαδή που φέρει χαρακτηριστικά συγκεκριμένα, που ευνοεί η φυσική επιλογή σε συγκεκριμένο περιβάλλον και χρόνο. Τα χαρακτηριστικά αυτά δεν αφορούν απαραίτητα τη δύναμη (ισχύ). 55. Η μεγάλη ποικιλία ειδών στα νησιά Γκαλαπάγκος οφείλεται στη μεγάλη ποικιλία συνθηκών. Εκεί δηλαδή συναντιούνται πολλά και διαφορετικά είδη. Π.χ. ο Δαρβίνος παρατήρησε 13 είδη σπίνων, τα οποία δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον κόσμο, ενώ διαφέρουν από νησί σε νησί. Οι οργανισμοί αυτοί μοιάζουν μεταξύ τους, αλλά και με είδη που υπάρχουν στην κοντινότερη ήπειρο (Νότια Αφρική). Καταλαβαίνουμε, επομένως, ότι είχαν κοινούς προγόνους, οι οποίοι είχαν φτάσει στα νησιά από την ηπειρωτική περιοχή, και στη συνέχεια κάθε είδος είχε προσαρμοστεί στις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε νησιού. Με τη δράση της φυσικής επιλογής δηλαδή εδραιώθηκαν διαφορετικά χαρακτηριστικά στους πληθυσμούς κάθε νησιού, τα οποία ευνοούσαν την προσαρμογή στις εκάστοτε συνθήκες. Έτσι, εμφανίζονται πολλά και διαφορετικά είδη στα νησιά Γκαλαπάγκος, πολλά από τα οποία είναι αυτόχθονα, δεν εμφανίζονται δηλαδή πουθενά αλλού στον κόσμο, λόγω της γεωγραφικής απομόνωσης των νησιών. 56. Η ποικιλομορφία στα είδη των κατοικίδιων ζώων (π.χ. σκυλιά) είναι μεγαλύτερη από την ποικιλομορφία σε παραπλήσια είδη (π.χ. λύκους), που βρίσκο-

Κεφάλαιο 1ο 35 νται ελεύθερα στη φύση εξαιτίας της τεχνητής επιλογής που γίνεται από τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι δηλαδή επιλέγουν ορισμένα χαρακτηριστικά, π.χ. των σκυλιών, ανάλογα με τις ανάγκες ή τις επιθυμίες τους και με διασταυρώσεις ευνοούν την επιβίωση και την αναπαραγωγή σκυλιών που τα έ- χουν. Έτσι, επικρατούν αυτά τα χαρακτηριστικά με τρόπο τεχνητό και οι άνθρωποι δημιουργούν ράτσες ζώων που καλύπτουν τις ανάγκες τους κάθε φορά. Επιπλέον, οι άνθρωποι φροντίζοντας ιδιαίτερα τα κατοικίδια ζώα, παρενέβαιναν στη φυσική διαδικασία της επιλογής, γιατί κάποια απ αυτά μπορεί να μην επιβίωναν μόνα τους στη φύση ή να εξελίσσονταν πιο αργά και πολύ διαφορετικά. 57. Γενικά, δε θα περιμέναμε κάποια σταδιακή μεταβολή σε βάρος των πληθυσμών των πτηνών που ζουν σε χαμηλότερο υψόμετρο, γιατί τα πτηνά που ζουν σε μεγαλύτερο υψόμετρο, αν και γεννούν περισσότερα αυγά, δεν αυξάνονται πολύ, γιατί αντιμετωπίζουν πιο αντίξοες συνθήκες (χαμηλότερες θερμοκρασίες, δυσκολότερη εξεύρεση τροφής, κλπ). Αν όμως οι συνθήκες είναι ευνοϊκές και όλα τα αυγά δίνουν απογόνους, τότε οι πληθυσμοί των πτηνών που ζουν σε μεγαλύτερο υψόμετρο, θα πλεονεκτούν έναντι αυτών που ζουν σε χαμηλότερο υψόμετρο. Αν επιπλέον, αυτά τα πτηνά μετακινούνται προς χαμηλότερα υψόμετρα, τότε οι εκεί πληθυσμοί των πτηνών θα κινδύνευαν να περιθωριοποιηθούν.

36 Κεφάλαιο 3 ο 1. Πολλοί από τους μελετητές της ιστορίας της Βιολογίας ισχυρίζονται ότι χωρίς τη θεωρία της φυσικής επιλογής η Βιολογία θα ήταν μια στείρα περιγραφή φυτικών και ζωικών οργανισμών. Συμφωνείτε με την άποψη αυτή; Αν ναι, να αναφέρετε διεξοδικά τα επιχειρήματα σας. 2. Ένας συμμαθητής σας παρομοίωσε την εξέλιξη των οργανισμών με ένα ποδήλατο το οποίο, για να ισορροπεί, πρέπει να βρίσκεται σε συνεχή κίνηση (μεταβολή). Είναι βάσιμη αυτή η αναλογία; Να αναπτύξετε τις απόψεις σας. 3. Να αναφέρετε παραδείγματα από την καθημερινή κουβέντα στα οποία φαίνεται να επιβιώνει η θεωρία του Λαμάρκ. 4. Ποια είναι η μονάδα επί της οποίας δρα η εξέλιξη; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. 6. Είναι πιθανόν ένας οργανισμός να προσαρμοστεί τόσο πολύ στο περιβάλλον του, ώστε να μην εξελίσσεται πλέον; 7. Να συγκρίνετε τη θεωρία του Λαμάρκ με αυτήν του Δαρβίνου. Πώς θα εξηγούσατε το παράδειγμα του βιομηχανικού μελανισμού με τη μία και πως με την άλλη θεωρία; 9. Πώς είναι προτιμότερο κατά την άποψή σας να προχωρεί η εξέλιξη, με πολλές μικρές μεταβολές στους υπάρχοντες οργανισμούς ή με λίγες μεγάλες; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 11. Έχει διαπιστωθεί ότι πολλά έντομα έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα στα εντομοκτόνα όπως το DDT. Να εξηγήσετε το μηχανισμό απόκτησης αυτής της ανθεκτικότητας σύμφωνα με τη θεωρία του Λαμάρκ και του Δαρβίνου.

Κεφάλαιο 1ο 37 1. Η θεωρία της εξέλιξης με βάση τη φυσική επιλογή σήμερα είναι αποδεκτή από το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας και έχει επηρεάσει ίσως περισσότερο από κάθε άλλη σύγχρονη επιστημονική θεωρία το δυτικό πολιτισμό. Η θεωρία αυτή ερμηνεύει την ύπαρξη ζωντανών οργανισμών στον πλανήτη μας με την επιστημονική μέθοδο. Σύμφωνα μ αυτήν όλα τα έμβια όντα προέρχονται από την εξέλιξη προγενέστερων οργανισμών. Γι αυτό πράγματι, χωρίς τη θεωρία της εξέλιξης, η Βιολογία θα ήταν μια στείρα περιγραφή φυτικών και ζωικών οργανισμών γιατί δε θα μπορούσε να βρει σχέσεις μεταξύ τους. Θα έλειπε δηλαδή ο μίτος που τους συνδέει. Με τη θεωρία της φυσικής επιλογής: α) Μπορούμε να βρούμε με ποιους οργανισμούς συγγενεύει ένας οργανισμός σε βάθος χρόνου. Έτσι, μπορούμε να ταξινομούμε τους οργανισμούς με βάση τον τρόπο που εξελίχθηκαν σε διάφορες βαθμίδες: είδη, γένη, οικογένειες, τάξεις, κλάσεις, φύλα. β) Επίσης, μπορούμε να εξηγήσουμε τα χαρακτηριστικά κάποιου οργανισμού (π.χ. χρώμα, μορφολογία οργάνων, κλπ) με τη δράση της φυσικής επιλογής, α- φού χάρη σ αυτά ο οργανισμός μπόρεσε να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα να επιβιώσει και να αναπαραχθεί περισσότερο. γ) Ακόμη, μπορούμε να εξηγήσουμε την ποικιλία των ειδών στη Γη. Σε διάφορες περιοχές επικρατούν διαφορετικές συνθήκες και ευκαιρίες επιβίωσης. Επομένως, σε κάθε περιοχή, επιλέγονται (φυσική επιλογή) διαφορετικοί οργανισμοί: οι πιο προσαρμοσμένοι στο συγκεκριμένο περιβάλλον τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. 2. Ένα ποδήλατο πρέπει συνεχώς να κινείται, να μεταβάλλει δηλαδή συνεχώς τη θέση του, για να ισορροπεί. Το περιβάλλον επίσης συνεχώς μεταβάλλεται. Οι συνθήκες διαφέρουν από τόπο σε τόπο και από χρονική στιγμή σε χρονική στιγμή. Έτσι, και οι οργανισμοί διαρκώς μεταβάλλονται, προκειμένου να επιβιώσουν. Μεταβάλλουν δηλαδή τα χαρακτηριστικά που ευνοούν την προσαρμογή τους σε μια συγκεκριμένη περιοχή και

38 Κεφάλαιο 3 ο σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Έτσι, οι οργανισμοί διαρκώς εξελίσσονται. Επομένως, η αναλογία είναι βάσιμη από την άποψη της συνεχούς μεταβολής. 3. Η θεωρία του Λαμάρκ φαίνεται να επιβιώνει και δημιουργεί αρκετές παρανοήσεις στην καθημερινότητά μας. Συχνά εκφραζόμαστε σαν οι οργανισμοί, προκειμένου να προσαρμοστούν καλύτερα στο περιβάλλον τους, να αναπτύσσουν (από πρόθεση) νέα χαρακτηριστικά όπου δεν προϋπήρχαν, επίκτητα δηλαδή, τα οποία κληρονομούν στους απογόνους τους. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τη θεωρία του Δαρβίνου, ήδη υπάρχοντα χαρακτηριστικά που ευνοούν την προσαρμογή κληρονομούνται με μεγαλύτερη συχνότητα με αποτέλεσμα να επικρατούν. Παραδείγματα: Το αρσενικό παγώνι έχει εντυπωσιακή ουρά για να προσελκύει τα θηλυκά για αναπαραγωγή (Λαμάρκ: εσωτερική δύναμη για βελτίωση). Στην πραγματικότητα το αρσενικό παγώνι προσελκύει τα θηλυκά, γιατί έχει ε- ντυπωσιακή ουρά. Δεν έχουμε ουρά, όπως οι πίθηκοι από τους οποίους καταγόμαστε, γιατί δε μας χρειάζονταν για να επιβιώσουμε, οπότε σταδιακά εξαφανίστηκε (Λαμάρκ: αρχή της αχρησίας). Οι άνθρωποι σύντομα θα αποκτήσουν μακρύ αντίχειρα, γιατί άρχισαν να τον χρησιμοποιούν περισσότερο στα κινητά τηλέφωνα (Λαμάρκ: αρχή της χρήσης). Τα ανοιχτόχρωμα έντομα έγιναν λόγω της βιομηχανικής ρύπανσης σταδιακά σκουρόχρωμα (Λαμάρκ: αρχή της κληρονομικής μεταβίβασης επίκτητων χαρακτηριστικών). Στην πραγματικότητα προϋπήρχαν λίγα σκουρόχρωμα έντομα, που επικράτησαν σταδιακά, γιατί το σκούρο χρώμα τους ήταν περισσότερο ευνοϊκό για την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες που διαμόρφωσε η βιομηχανική ρύπανση. 4. Η μονάδα επί της οποίας δρα η εξέλιξη είναι ο πληθυσμός, γιατί εξέλιξη υ- πάρχει όταν συσσωρεύονται πολλά νέα χαρακτηριστικά, που μπορούν να κληρονομούνται (να μην είναι δηλαδή επίκτητα) και που εδραιώνονται, κληροδοτούνται δηλαδή με μεγάλη συχνότητα, έτσι ώστε να επικρατήσουν. Αυτό συμβαίνει μόνο σε πληθυσμούς διαδοχικών γενεών με τη δράση της φυσικής επιλογής και όχι σε μεμονωμένα άτομα, τα οποία παρουσιάζουν ελάχιστες μεταβολές είτε λόγω μετα-

Κεφάλαιο 1ο 39 βολής του γενετικού τους υλικού (μετάλλαξη) είτε λόγω της επίδρασης του περιβάλλοντος (επίκτητο χαρακτηριστικό). 6. Δεν είναι πιθανόν ένας οργανισμός να προσαρμοστεί τόσο πολύ στο περιβάλλον του, ώστε να μην εξελίσσεται πλέον, γιατί κάτι τέτοιο προϋποθέτει ότι το περιβάλλον είναι σταθερό. Το περιβάλλον όμως συνεχώς μεταβάλλεται (βλ. ερώτηση 2), άρα τα χαρακτηριστικά των οργανισμών επίσης μεταβάλλονται με τη δράση της φυσικής επιλογής, επικρατούν δηλαδή εκείνα που ευνοούν την προσαρμογή τους στις συνθήκες του περιβάλλοντος κάθε στιγμή. Επομένως, η εξέλιξη είναι μια συνεχής διαδικασία χωρίς τέλος. 7. Βιομηχανικός μελανισμός ονομάζεται το φαινόμενο της επικράτησης ατόμων με μαύρο χρώμα λόγω της βιομηχανικής ρύπανσης. Στο παράδειγμα της πεταλούδας Biston betularia, το φαινόμενο του βιομηχανικού μελανισμού εξηγείται από τις θεωρίες του Λαμάρκ και του Δαρβίνου, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΜΑΡΚ Οι ανοιχτόχρωμες πεταλούδες με σκούρες κηλίδες στις πτέρυγες δημιουργήθηκαν από οργανισμούς κατώτερων βαθμίδων διαμέσου της φυσικής κλίμακας. Μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση οι κορμοί των δέντρων, πάνω στους οποίους αναπτύσσονται τη μέρα οι πεταλούδες, μαύρισαν λόγω της βιομηχανικής ρύπανσης. Έτσι, οι α- νοιχτόχρωμες πεταλούδες ήταν πια ευδιάκριτες πάνω στους σκούρους κορμούς. Έπρεπε λοιπόν να βρουν ένα τρόπο, ώστε να διακρίνονται δυσκολότερα από τους θηρευτές τους (τα εντομοφάγα πτηνά). Έπρεπε δηλαδή ν αλλάξει το χρώμα τους. Ορισμένες πεταλούδες άρχισαν σταδιακά να σκουραίνουν χάρη σε μια εσωτερική δύναμη για συνεχή ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΒΙΝΟΥ Στο φυλογενετικό δέντρο των πεταλούδων υπήρχαν ανοιχτόχρωμες και μαύρες πεταλούδες σε κάποιο προγονικό είδος. Οι πληθυσμοί των πεταλούδων αυξάνονταν με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου, με αποτέλεσμα το περιβάλλον να μη μπορεί να τις θρέψει όλες. Μεταξύ δηλαδή των πεταλούδων του ίδιου πληθυσμού διεξάγονταν ένας αγώνας ε- πιβίωσης, αφού δεν μπορούσαν να ε- πιβιώσουν όλες. Έτσι τελικά, το μέγεθος του πληθυσμού σταθεροποιήθηκε. Η φυσική επιλογή ευνόησε τις μαύρες πεταλούδες, γιατί αυτές μπορούσαν να αποφύγουν περισσότερο τους θηρευτές

40 Κεφάλαιο 3 ο βελτίωση. Έτσι, σιγά σιγά έγιναν μαύρες, απέκτησαν δηλαδή ένα ε- πίκτητο χαρακτηριστικό. Με αυτό τον τρόπο προσαρμόστηκαν, χωρίς να εξαφανιστούν. Σύμφωνα με την αρχή της κληρονομικής μεταβίβασης των επίκτητων χαρακτηριστικών, το μαύρο χρώμα κληροδοτήθηκε στους απογόνους και αποτέλεσε ένα νέο χαρακτηριστικό του είδους (των πεταλούδων). τους. Έτσι, οι μαύρες πεταλούδες επιβίωναν περισσότερο, ενώ οι ανοιχτόχρωμες σταδιακά λιγόστευαν. Επομένως, η φυσική επιλογή ευνόησε ένα ήδη υπάρχον χαρακτηριστικό, το μαύρο χρώμα. Αφού οι μαύρες πεταλούδες επιβίωναν περισσότερο, άφηναν περισσότερους απογόνους. Επομένως, το μαύρο χρώμα κληροδοτούνταν στους απογόνους με μεγαλύτερη συχνότητα και τελικά αποτέλεσε ένα κύριο χαρακτηριστικό του είδους (των πεταλούδων). 9. Αν η εξέλιξη προχωρά με πολλές μικρές μεταβολές στους υπάρχοντες οργανισμούς, τότε θα δημιουργείται σταδιακά μια ποικιλομορφία, η οποία με τη δράση της φυσικής επιλογής, οδηγεί σε προσαρμογή κάποιους οργανισμούς (άρα και επικράτηση) και κάποιους άλλους λιγότερο προσαρμοστικούς (λόγω των χαρακτηριστικών που φέρουν) σε εξαφάνιση. Αν η εξέλιξη προχωρά με λίγες μεγάλες μεταβολές στους υπάρχοντες οργανισμούς, τότε πιθανόν κανένας οργανισμός να μη μπορεί να προσαρμοστεί σ αυτές, γιατί μπορεί κανείς να μη διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά που απαιτούν οι νέες συνθήκες. Δηλαδή κάθε οργανισμός μπορεί να διαθέτει κάποια ευνοϊκά χαρακτηριστικά, όχι όμως αρκετά για να επιβιώσει. Έτσι, μπορεί ένα είδος να οδηγηθεί σε εξαφάνιση. Επομένως, η εξέλιξη είναι προτιμότερο να προχωρά με πολλές μικρές μεταβολές, γιατί οι οργανισμοί μπορούν να προσαρμοστούν πιο γρήγορα σ αυτές και γιατί οδηγούν σε ποικιλομορφία. 11. Ο μηχανισμός απόκτησης της ανθεκτικότητας των εντόμων στα εντομοκτόνα ε- ξηγείται ως εξής: Σύμφωνα με τη θεωρία του Λαμάρκ, όταν άρχισαν να χρησιμοποιούνται τα ε- ντομοκτόνα, τα έντομα, που δεν ήταν από πριν ανθεκτικά έπρεπε με κάποιον τρόπο ν αναπτύξουν ανθεκτικότητα. Έτσι, με τη βοήθεια μιας εσωτερικής δύναμης άρχισαν σταδιακά να γίνονται ανθεκτικά στα εντομοκτόνα. Κατάφεραν δηλαδή να προσαρμοστούν, χωρίς να εξαφανιστούν, χάρη σ ένα επίκτητο χαρακτηριστικό (ανθεκτικότητα στα εντομοκτόνα). Σύμφωνα με την αρχή της κληρονο-

Κεφάλαιο 1ο 41 μικής μεταβίβασης των επίκτητων χαρακτηριστικών, η ανθεκτικότητα αυτή κληροδοτήθηκε στους απογόνους και σιγά σιγά αποτέλεσε ένα νέο χαρακτηριστικό των εντόμων. Σύμφωνα με τη θεωρία του Δαρβίνου, υπήρχαν ήδη, πριν τη χρήση εντομοκτόνων, έντομα με ανθεκτικότητα σ αυτά. Όταν άρχισαν να χρησιμοποιούνται εντομοκτόνα, τα έντομα που είχαν ήδη ανθεκτικότητα σ αυτά επιβίωναν, δηλαδή η φυσική επιλογή τα ευνόησε, ενώ τα υπόλοιπα σταδιακά πέθαιναν, λιγόστευαν δηλαδή και τελικά εξαφανίστηκαν. Αφού τα ανθεκτικά στα εντομοκτόνα έντομα ε- πιβίωναν περισσότερο, άφηναν περισσότερους απογόνους. Επομένως, η ανθεκτικότητα στα εντομοκτόνα κληροδοτούνταν στους απογόνους με μεγαλύτερη συχνότητα και τελικά αποτέλεσε ένα κύριο χαρακτηριστικό των εντόμων.