ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΎ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ B ΤΡΙΜΗΝΟ 2015 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015 Συντάκτης: Περσεφόνη Αποστολέλλη
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Σύνοψη... 3 2. Εξέλιξη ευρυζωνικών γραμμών... 4 3. Πορεία σύγκλισης με τη υπόλοιπη Ευρώπη... 4 4. Ανάλυση με βάση τον τύπο πρόσβασης... 5 5. Εξέλιξη γραμμών VDSL... 8 6. Ανάλυση με βάση την ταχύτητα πρόσβασης... 9 7. Αδεσμοποίητη Πρόσβαση στον Τοπικό Βρόχο (ΑΠΤΒ)... 11 8. Κινητή Ευρυζωνικότητα... 12 Σελ. 2
1. Σύνοψη 1. Συνεχιζόμενη ανάπτυξη της ευρυζωνικής αγοράς. Οι ευρυζωνικές συνδέσεις τον Ιούλιο του 2015 έφτασαν τις 3.330.143 (διείσδυση 30,3% στον πληθυσμό), έναντι 3.156.071 τον Δεκέμβριο 2014 (διείσδυση 28,7%) σημειώνοντας αύξηση 174.072 γραμμές κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. 2. Σύγκλιση με Ευρώπη Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (Digital Agenda Scoreboard 2014), η Ελλάδα ήδη από τον Δεκέμβριο του 2014 βρίσκονταν στην 13η θέση κατάταξης ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. όσον αφορά την ευρυζωνική διείσδυση, εκτιμούμε δε, ότι με βάση τον ρυθμό ανάπτυξης της ευρυζωνικότητας κατά το 2015, η Ελλάδα ενδέχεται να έχει βελτιώσει περαιτέρω τη θέση της μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. 3. Συνεχιζόμενη ανάπτυξη της ΑΠΤΒ Η Αδεσμοποίητη Πρόσβαση στον Τοπικό Βρόχο (ΑΠΤΒ) έφτασε τον Ιούλιο 2015 τις 2.040.721 γραμμές, εκ των οποίων οι 1.878.916 xdsl είναι ευρυζωνικές και οι υπόλοιπες αφορούν αποκλειστικά σε τηλεφωνία. Η αύξηση κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2015 ήταν 24.781 γραμμές, χαμηλότερη σε σχέση με την αύξηση που είχε σημειωθεί κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014 (46.363 γραμμές). Το ποσοστό των ευρυζωνικών γραμμών μέσω ΑΠΤΒ επί του συνόλου των ευρυζωνικών γραμμών της χώρας ανήλθε σε 56,42%. Οι γραμμές του ΟΤΕ κατά τη διάρκεια του εξαμήνου παρουσίασαν αύξηση (1.418.877 τον Ιούλιο 2015 έναντι 1.357.878 τον Δεκέμβριο 2014). Το ποσοστό τους επί του συνόλου των ευρυζωνικών γραμμών διατηρήθηκε σταθερό (42,94% τον Δεκέμβριο 2014 έναντι 42,61% τον Ιούλιο 2015). Οι γραμμές ΑΡΥΣ (χονδρικής) σημείωσαν μικρή μείωση κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, φτάνοντας στο 0,62% (έναντι 0.84% τον Δεκέμβριο 2014) του συνόλου των ευρυζωνικών γραμμών. Οι γραμμές λοιπών τεχνολογιών παραμένουν σε χαμηλό ποσοστό (περί του 0,3% του συνόλου των ευρυζωνικών γραμμών). 4. Άνοδος αλλά ακόμη χαμηλή διείσδυση του VDSL Οι γραμμές VDSL έφτασαν τον Ιούλιο 2015 τις 137.714, έναντι 101.934 τον Δεκέμβριο 2014, σημειώνοντας αύξηση 35% κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. Η διείσδυση των γραμμών VDSL στον πληθυσμό παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα (1,25%) ενώ και το ποσοστό των γραμμών VDSL επί των ευρυζωνικών γραμμών παραμένει χαμηλό (4,14%). Σελ. 3
Δεκ-2010 Ιουν-2011 Δεκ-2011 Ιουν-2012 Δεκ-2012 Ιουν-2013 Δεκ-2013 Ιουν-2014 Δεκ-2014 Ιουν-2015 Αύξηση ευρυζωνικών γραμμών (χιλιάδες) 2.253 2.352 2.464 2.560 2.689 2.797 2.913 3.027 3.156 Αριθμός ευρυζωνικών γραμμών (χιλιάδες) 3.330 2. Εξέλιξη ευρυζωνικών γραμμών Οι ευρυζωνικές συνδέσεις τον Ιούλιο του 2015 έφτασαν τις 3.330.143, σημειώνοντας αύξηση 5,5% κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. Η ευρυζωνική διείσδυση στον πληθυσμό έφθασε το 30,3% έναντι 28,7% τον Δεκέμβριο του 2014. Διάγραμμα 1. Εξέλιξη ευρυζωνικών γραμμών Εξέλιξη ευρυζωνικών γραμμών 400 3.600 3.200 300 200 100 2.800 2.400 2.000 1.600 1.200 800 0 400 0 Αύξηση ευρυζωνικών γραμμών ανά εξάμηνο Ευρυζωνικές γραμμές (σύνολο) Πηγή: ΕΕΤΤ, βάσει στοιχείων των αδειοδοτημένων 3. Πορεία σύγκλισης με τη υπόλοιπη Ευρώπη Η ευρυζωνική διείσδυση στην Ελλάδα στα μέσα του 2015 έφθασε το 30,3% του πληθυσμού σημειώνοντας αύξηση κατά 1,6 γραμμές ανά 100 κατοίκους κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του έτους (28,7% τον Δεκέμβριο του 2014). Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (Digital Agenda Scoreboard 2014), η Ελλάδα ήδη από τα τέλη του 2014 βρίσκονταν στην 13η θέση ευρυζωνικής κατάταξης ανάμεσα στα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ε.Ε.. Με βάση τον ρυθμό ανάπτυξης κατά το 2015, εκτιμούμε ότι η χώρα μπορεί να έχει βελτιώσει περαιτέρω τη θέση αυτή, προσεγγίζοντας τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το Διάγραμμα 2 παρουσιάζει την ευρυζωνική διείσδυση στα κράτη μέλη της Ε.Ε., ως είχε την 31/12/2014 καθώς και την ευρυζωνική διείσδυση στην Ελλάδα ως είχε στις 30/06/2015. Σελ. 4
Διάγραμμα 2. Ευρυζωνική διείσδυση στα κράτη μέλη της Ε.Ε. την 31/12/2014 Ολλανδία Δανία Γαλλία Ην. Βασίλειο Γερμανία Βέλγιο Μάλτα Λουξεμβούργο Σουηδία Φινλανδία Ε.Ε.-28 Ελλάδα (30/6/2015) Λιθουανία Εσθονία Ελλάδα (31/12/2014) Τσεχία Κύπρος Σλοβενία Αυστρία Ιρλανδία Ισπανία Πορτογαλία Ουγγαρία Λετονία Ιταλία Κροατία Σλοβακία Βουλγαρία Ρουμανία Πολωνία 42,5% 42,3% 39,6% 36,8% 36,6% 35,8% 35,6% 34,0% 33,5% 32,3% 31,1% 30,3% 28,8% 29,3% 28,7% 28,4% 28,4% 27,7% 27,7% 27,7% 27,6% 27,4% 26,1% 25,0% 23,6% 22,4% 22,3% 20,5% 20,1% 18,4% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% (Πηγή: ΕΕΤΤ, βάσει στοιχείων Digital Agenda Scoreboard 2014) 4. Ανάλυση με βάση τον τύπο πρόσβασης Οι γραμμές xdsl μέσω ΑΠΤΒ στα μέσα του 2015 ανήλθαν σε 1.878.916, έναντι 1.767.466 το Δεκέμβριο του 2014. Η αύξηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα και την αύξηση του μεριδίου τους επί του συνόλου των ευρυζωνικών γραμμών ( 56,4% έναντι 56% το Δεκέμβριο του 2014). Σελ. 5
(Διαγράμματα 3, 4 και 5). Από αυτές, οι 11.084 αφορούν γραμμές VDSL (έναντι 6.935 τον Δεκέμβρη του 2014) που παρέχονται από τους παρόχους. Οι ευρυζωνικές γραμμές xdsl λιανικής του ΟΤΕ έφθασαν τις 1.418.877, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 4,5% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2014 (1.357.878 γραμμές). Το μερίδιό τους επί του συνόλου των ευρυζωνικών γραμμών (42,6%) παρέμεινε σχεδόν σταθερό σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2014 (42,9%). Από τις γραμμές xdsl του ΟΤΕ, οι 121.748 (92.585 τον Δεκέμβριο του 2014) αφορούν γραμμές VDSL. Οι γραμμές ΑΡΥΣ χονδρικής (bitstream) μειώθηκαν σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2014 (20.811 έναντι 22.483). Το ποσοστό τους επί του συνόλου των ευρυζωνικών γραμμών σημείωσε περαιτέρω μείωση (0,62% έναντι 0,84% τον Δεκέμβριο του 2014). Από αυτές, οι 4.882 αφορούν χονδρική ευρυζωνική πρόσβαση μέσω γραμμών VDSL (2.414 τον Δεκέμβριο του 2014). Οι ευρυζωνικές γραμμές λοιπών τεχνολογιών εξακολουθούν να παραμένουν σε πολύ χαμηλό ποσοστό (0,35%). Διάγραμμα 3: Κατανομή ευρυζωνικών γραμμών ανά τύπο πρόσβασης 56,4% Γραμμές xdsl μέσω ΑΠΤΒ Γραμμές λοιπών τεχνολογιών 0,35% Γραμμές ΟΤΕ 42,6% Γραμμές ADSL ΟΤΕ Γραμμές Εναλλακτικών Παρόχων μέσω ΑΡΥΣ (bitstream) Γραμμές xdsl μέσω ΑΠΤΒ 0,6% Γραμμές bitstream Γραμμές λοιπών τεχνολογιών Πηγή: ΕΕΤΤ, βάσει στοιχείων των αδειοδοτημένων παρόχων Σελ. 6
Ευρυζωνικές γραμμές (χιλιάδες) Διάγραμμα 4: Εξέλιξη κατανομής ευρυζωνικών γραμμών ανά τύπο πρόσβασης Εξέλιξη ευρυζωνικών γραμμών ανά τεχνολογία 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Γραμμές λοιπών τεχνολογιών Γραμμές xdsl Εναλλακτικών Παρόχων μέσω ΑΡΥΣ Γραμμές xdsl ΟΤΕ Γραμμές xdsl Εναλλακτικών παρόχων μέσω ΑΠΤΒ 0% Δεκ-06 Ιουν-07 Δεκ-07 Ιουν-08 Δεκ-08 Ιουν-09 Δεκ-09 Ιουν-10 Δεκ-10 Ιουν-11 Δεκ-11 Ιουν-12 Δεκ-12 Ιουν-13 Δεκ-13 Ιουν-14 Δεκ-14 Ιουν-15 Γραμμές xdsl ΟΤΕ Γραμμές xdsl μέσω ΑΠΤΒ Γραμμές Εναλλακτικών Παρόχων μέσω ΑΡΥΣ Γραμμές λοιπών τεχνολογιών Πηγή: ΕΕΤΤ, βάσει στοιχείων των αδειοδοτημένων Διάγραμμα 5: Εξέλιξη αριθμού ευρυζωνικών γραμμών ανά τύπο πρόσβασης Εξέλιξη ευρυζωνικών γραμμών ανά τεχνολογία 1.800 1.500 1.200 900 600 300 0 Δεκ-09 Ιουν-10 Δεκ-10 Ιουν-11 Δεκ-11 Ιουν-12 Δεκ-12 Ιουν-13 Δεκ-13 Ιουν-14 Δεκ-14 Ιουν-15 Γραμμές xdsl ΟΤΕ Γραμμές Εναλλακτικών Παρόχων μέσω ΑΡΥΣ Γραμμές xdsl μέσω ΑΠΤΒ Γραμμές λοιπών τεχνολογιών Πηγή: ΕΕΤΤ, βάσει στοιχείων των αδειοδοτημένων Σελ. 7
Δεκ-2013 Μαρ-2014 Ιουν-2014 Σεπ-2014 Δεκ-2014 Μαρ-2015 Ιουν-2015 Σύνολο γραμμών VDSL(χιλιάδες) 1,68% 2,09% 2,54% 2,82% 3,23% 3,60% 4,14% Ποσοστό γραμμών VDSL επί των ευρυζωνικών γραμμών 5. Εξέλιξη γραμμών VDSL Οι γραμμές VDSL έφτασαν τον Ιούλιο 2015 τις 137.714, έναντι 101.934 τον Δεκέμβριο 2014, σημειώνοντας αύξηση 35% κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. Το ποσοστό των γραμμών VDSL επί των ευρυζωνικών γραμμών παραμένει χαμηλό (4,14%). Ο αριθμός των γραμμών VDSL του ΟΤΕ (λιανικής) ανήλθε τον Ιούνιο 2015 σε 121.748, σημειώνοντας αύξηση 31,5% σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2014 (92.585 γραμμές). Από τις γραμμές VDSL που παρείχαν οι εναλλακτικοί πάροχοι στο ίδιο χρονικό διάστημα, 4.882 παρέχονταν μέσω γραμμών ΑΡΥΣ (χονδρική ευρυζωνική πρόσβαση) και 11.084 παρέχονταν μέσω ΑΠΤΒ (παροχή απ ευθείας από το αστικό κέντρο). Διάγραμμα 6: Σύνολο γραμμών VDSL γραμμών και ποσοστό τους επί των ευρυζωνικών 150 Εξέλιξη γραμμών VDSL 8,00% 120 6,00% 90 60 4,00% 30 2,00% 0 0,00% Σύνολο γραμμών VDSL Ποσοστό γραμμών VDSL επι των ευρυζωνικών γραμμών Σελ. 8
6. Ανάλυση με βάση την ταχύτητα πρόσβασης Στο Διάγραμμα 8 παρουσιάζεται η κατανομή του συνόλου των ευρυζωνικών γραμμών ανά ταχύτητα πρόσβασης τον Ιούλιο του 2015. Η πλειονότητα των γραμμών (75,8%) αντιστοιχεί σε ονομαστικές ταχύτητες (download) άνω των 10 Mbps. Στις υπόλοιπες ταχύτητες (μέχρι 10 Mbps) (download) αντιστοιχεί ένα ποσοστό 19,9% όπου περί του 1/5 των γραμμών αυτών αφορούν σε πολύ χαμηλές ονομαστικές ταχύτητες (download) (2Mbps). Οι γραμμές υψηλών ταχυτήτων (30 Mbps και άνω), συνιστούν ποσοστό άνω του 4% των ευρυζωνικών γραμμών της χώρας. Η μέση ονομαστική ταχύτητα των γραμμών ΑΡΥΣ (χονδρικής και λιανικής) ξεπέρασε τα 18 Mbps (Διάγραμμα 9) ως αποτέλεσμα αφενός της μείωσης του αριθμού των γραμμών χαμηλών ταχυτήτων, αφετέρου της αύξησης των γραμμών VDSL. Η διαχρονική εξέλιξη όλων των ευρυζωνικών γραμμών ανά κατηγορία ταχύτητας πρόσβασης παρουσιάζεται στο διάγραμμα 10. Διάγραμμα 8: Κατανομή ευρυζωνικών γραμμών ανά ταχύτητα πρόσβασης Ποσοστιαία Κατανομή Ταχυτήτων Ευρυζωνικών Γραμμών, Ιούλιος 2015 4,2% 3,7% 16,2% 75,8% 2 Mbps 2-10 Mbps 10-30 Mbps >=30 Mbps Πηγή: ΕΕΤΤ (βάσει στοιχείων αδειοδοτημένων παρόχων) Σελ. 9
Διάγραμμα 9: Εξέλιξη μέσης ταχύτητας πρόσβασης γραμμών ΑΡΥΣ 20.000 18.000 Εξέλιξη μέσης ταχύτητας πρόσβασης(kbps) 18.517 16.000 14.000 14.884 16.986 12.000 10.000 8.000 9.715 10.159 10.413 11.083 11.146 11.917 13.487 6.000 4.000 2.000 0 Δεκ-10 Ιουν-11 Δεκ-11 Ιουν-12 Δεκ-12 Ιουν-13 Δεκ-13 Ιουν-14 Δεκ-14 Ιουν-15 Πηγή: ΕΕΤΤ, βάσει στοιχείων των αδειοδοτημένων παρόχων Διάγραμμα 10: Κατανομή ευρυζωνικών γραμμών ανά ταχύτητα πρόσβασης Σελ. 10
Γραμμές ΑΠΤΒ (χιλιάδες) 7. Αδεσμοποίητη Πρόσβαση στον Τοπικό Βρόχο (ΑΠΤΒ) Οι γραμμές ΑΠΤΒ πλήρους πρόσβασης (full access LLU) τον Ιούλιο του 2015 ανήλθαν σε 2.034.531 έναντι 2.008.602 τον Δεκέμβριο του 2014, σημειώνοντας αύξηση 1,3% κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. Αντίθετα, οι γραμμές ΑΠΤΒ μεριζόμενης πρόσβασης μειώθηκαν εκ νέου (6.190 έναντι 7.338 τον Δεκέμβριο του 2014, ήτοι μείωση 15,6%). Ποσοστό 9,42% των γραμμών ΑΠΤΒ πλήρους πρόσβασης δεν χρησιμοποιείται για την παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών (π.χ. διατίθεται αποκλειστικά για την παροχή υπηρεσιών τηλεφωνίας) και κατά συνέπεια, δεν συνυπολογίζεται στις ευρυζωνικές συνδέσεις. Διάγραμμα 11: Εξέλιξη γραμμών ΑΠΤΒ (πλήρους και μεριζόμενης πρόσβασης) Εξέλιξη γραμμών ΑΠΤΒ Γραμμές πλήρους πρόσβασης Γραμμές μεριζόμενης πρόσβασης Σύνολο γραμμών 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 1.380 1.346 1.524 1.496 1.665 1.749 1.731 1.642 1.970 1.907 1.849 1.795 1.780 1.837 1.897 1.961 2.009 2.016 2.041 2.035 800 600 400 200 0 33 28 23 19 15 12 10 8 7 6 Πηγή: ΕΕΤΤ, βάσει στοιχείων των αδειοδοτημένων παρόχων Σελ. 11
Δεκ-13 Ιουν-14 Δεκ-14 Ιουν-15 8. Κινητή Ευρυζωνικότητα Το σύνολο των ενεργών συνδρομητών κινητών τηλεπικοινωνιών που έκαναν χρήση υπηρεσιών δεδομένων στο Διαδίκτυο τον Ιούνιο του 2015, ανέρχονταν σε σε 4.798.943 (Διάγραμμα 12). Από αυτούς, οι 590.289 έκαναν χρήση καρτών για πρόσβαση στο διαδίκτυο (datacards), οι 3.289.271 είτε προμηθεύτηκαν κάποιο πακέτο δεδομένων Διαδικτύου επιπρόσθετα σε κάποιο πακέτο κινητής τηλεφωνίας (add-on) είτε έκαναν χρήση υπηρεσιών δεδομένων Διαδικτύου μέσω προγραμμάτων κινητής που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο με ενιαία χρέωση (bundle) και τέλος οι υπόλοιποι 919.183 έκαναν χρήση υπηρεσιών δεδομένων Διαδικτύου μέσω προγραμμάτων κινητής που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο (με ανά μονάδα χρέωση). Διάγραμμα 12: Εξέλιξη ενεργών συνδρομητών κινητής ευρυζωνικότητας Χρήση διαδικτύου απο συνδρομητές κινητών τηλεπικοινωνιών 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% datacards add-on ή bundle (ενιαία χρέωση) Βασικό πρόγραμμα κινητής που περιλαμβάνει πρόσβαση στο Διαδίκτυο (χρέωση ανά μονάδα) Πηγή: ΕΕΤΤ (βάσει στοιχείων αδειοδοτημένων παρόχων) Σελ. 12