ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΥΜΑΤΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ- ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ: ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Σχετικά έγγραφα
Παρουσίαση του έργου WAVEPLAM

Οικονομική Ανάλυση έργων ΑΠΕ ενεργειακών κοινοτήτων

Μελέτη για την αξιοποίηση υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο νησί της Νάξου

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΗΣ ΠΗΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ

Περίληψη Διδακτορικής Διατριβής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τμήμα Περιβάλλοντος. Ευστράτιος Γιαννούλης

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ

Οικονομική Ανάλυση Επενδύσεων Έργων Α.Π.Ε.

19/03/2013 «ΕΡΕΥΝΑ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Φ/Β & ΗΛΙΟΘΕΡΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ»

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2013 Ασκήσεις αξιολόγησης Αιολική Ενέργεια 2 η περίοδος Διδάσκων: Γιώργος Κάραλης

αµάζοντας τα κύµατα Μετατροπείς Κυµατικής Ενέργειας (ΜΚΕ): Βασική αρχή λειτουργίας, κύριες κατηγορίες και µερικά παραδείγµατα

Εκπόνηση Μελετών για τη Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης Θαλάσσιων Αιολικών Πάρκων

Εγγυημένη ισχύς Αιολικής Ενέργειας (Capacity credit) & Περικοπές Αιολικής Ενέργειας

αµάζοντας τα κύµατα Μετατροπείς Κυµατικής Ενέργειας (ΜΚΕ): Βασική αρχή λειτουργίας, κύριες κατηγορίες και µερικά παραδείγµατα

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Παν. Πειραιώς ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Στρατηγική, Δίκαιο & Οικονομία

Αντικείμενο της προς ανάθεση μελέτης είναι η ακτομηχανική διερεύνηση της εξέλιξης της ακτογραμμής στην παραλία Αφάντου, στη Ρόδο προκειμένου:

ΚΥΜΑΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ_

Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στο σχεδιασμό των παράκτιων έργων Πρόβλεψη και Αντιμετώπιση

Χαρτογράφηση Δείκτη Παράκτιας Τρωτότητας

Βύρων Μωραΐτης, Φυσικός MSc.

Πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις συστηµάτων αξιοποίησης Κυµατικής Ενέργειας

Σηµερινή Κατάσταση των ΑΠΕ στην Ελλάδα

Α Γ Γ Ε Λ Ι Ε Σ Γ Ι Α

Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών και θαλάσσιο αιολικό - κυματικό δυναμικό. Παρασκευή Δρακοπούλου, Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας, ΕΛΚΕΘΕ

Τεχνολογίες Υπεράκτιων Αιολικών Σταθμών και οι Προοπτικές τους

Εκτίμηση Των Επιπτώσεων Της Κλιματικής Αλλαγής Και Αναβάθμισης Λιμενικών Και Παράκτιων Κατασκευών. Παναγιώτης Πρίνος Θεοφάνης Καραμπάς Θεοχάρης Κόφτης

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Νίκος Μπουλαξής, Ειρήνη Παντέρη. Ομάδα ΜΔΝ Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας

ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ

Το κλίµα της Ανατολικής Μεσογείου και της Ελλάδος: παρελθόν, παρόν και µέλλον

H Επίδραση της Γεωγραφικής Διασποράς των Αιολικών στην Παροχή Εγγυημένης Ισχύος στο Ελληνικό Σύστημα Ηλεκτροπαραγωγής

Διαδικασία αδειοδότησης φωτοβολταϊκών συστημάτων στην Κύπρο. Ανθή Χαραλάμπους

ΝEODΟΜI CONSTRUCTION ENERGY REAL ESTATE

Υπεράκτιοι Αιολικοί Σταθμοί IENE 2009 Αθήνα

ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΣΤΕΡΕΟΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΚΤΩΝ

Αξιολόγηση Ενεργειακών Επενδύσεων Άσκηση 1

Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα στη Βόρεια Θάλασσα 6.000MW Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα στη Βαλτική Θάλασσα 1.500MW

«Ενεργειακός Σχεδιασμός Κρήτης Αναπτυξιακές Προοπτικές»

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΜΑΝΑΣΑΚΗ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

«ΠλωτήΠλωτή μονάδα αφαλάτωσης με χρήση ΑΠΕ»

Αξιολόγηση Επενδυτικών Σχεδίων

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΕΝ ΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΚΟ-Ε-5: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

ERASMUS Δημοτικό Σχολείο Αγίων Τριμιθιάς Χρίστος Τομάζος Στ 2

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΜΗΤΡΩΟ ΤΟΥ ΟΑΕΔ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011

Μιχάλης Παπαδόπουλος Ομ. Καθ. ΕΜΠ

ΠΕ4 : ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΤΡΩΤΟΤΗΤΑ ΣΕ ΚΑΤΑΚΛΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΒΡΩΣΗ

Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών

Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός ως εργαλείο για την ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος ΗΛΙΑΣ ΜΠΕΡΙΑΤΟΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Ανεμογενείς Κυματισμοί

Ο νησιωτικός τουρισμός και η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Προκλήσεις και Ευκαιρίες για τον Παράκτιο και Θαλάσσιο Τουρισμό στην ΕΕ».

Πάτρα Αρ. Πρωτ.: 410

ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

Επιχειρηματική Ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα: Είναι Δομικά Ελκυστική;

ΟΑΕΔ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΜΗΤΡΩΟ ΤΟΥ ΟΑΕΔ ΙΟΥΛΙΟΣ 2015

«Αποθήκευση Ενέργειας στο Ελληνικό Ενεργειακό Σύστημα και στα ΜΔΝ»

Πικέρμι, 21/10/2011. Αρ. Πρωτ.: 2284 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

ΟΑΕΔ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΜΗΤΡΩΟ ΤΟΥ ΟΑΕΔ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016

Α Γ Γ Ε Λ Ι Ε Σ Γ Ι Α

ΠΕ3 : ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΑΚΡΑΙΩΝ ΤΙΜΩΝ ΣΥΝΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ.

Υ.Π.Ε.ΚΑ. Ειδική Γραμματεία Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων (Κ.Υ.Υ.) Ποιοτική Οργάνωση-Αρμοδιότητες-Δράσεις. περιβάλλοντος

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΟΑΕΔ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΜΗΤΡΩΟ ΤΟΥ ΟΑΕΔ

Αθήνα, 1 Φεβρουαρίου Αναδιάρθρωση των εγγυημένων τιμών για τα φωτοβολταϊκά:

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET14: ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

«Οι επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία της Ελλάδος»

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΜΑΚΡΑΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΞΗΡΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη

Η τιµολογιακή πολιτική στις ΑΠΕ και η επιδότηση των επενδύσεων

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στην Κύπρο

ΟΑΕΔ ΕΚΘΕΣΗ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2018 ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΩΝ ΑΝΕΡΓΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΟΑΕΔ ΕΚΘΕΣΗ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2017 ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΩΝ ΑΝΕΡΓΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΜΗΤΡΩΟ ΤΟΥ ΟΑΕΔ ΙΟΥΛΙΟΣ 2011

Η Διείσδυση των ΑΠΕ στο Ηλεκτρικό Δίκτυο και οι Εθνικοί Στόχοι για το 2020 Γιάννης Χατζηβασιλειάδης, ΓΓ ΙΕΝΕ

ΟΑΕΔ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΜΗΤΡΩΟ ΤΟΥ ΟΑΕΔ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

Περιοχές κυματικής ενέργειας για παραγωγή ηλεκτρισμού και η χωροθέτηση τους στο Αιγαίο. Εμμανουήλ Κ. Οικονόμου

Διάλεξη 11 η. Πρόγνωση κυματισμών, κλιματική αλλαγή

ΑΠΟΦΑΣΗ Ρ.Α.Ε. ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 328/2013

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΚΟ-Ε-3: ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα και προοπτικές ανάπτυξης.

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ III ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ»

Το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας

Χρόνος Διατήρησης: Βαθμός Ασφαλείας: ΚΟΙΝ.: Το αριθ /7151/ έγγραφο της Δ/νσης ΠΕ.ΧΩ.ΣΧ ΠΙΝ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Προοπτικές

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET18: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΞΙΑΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΔΙΩΝ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ

Παραδείγματα Λυμένες ασκήσεις Κεφαλαίου 5

Γεωλογία - Γεωγραφία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος:

Η τεχνική της Καθαρής Παρούσας Αξίας ( Net Present Value)

Ερωτήσεις Απαντήσεις στα Φωτοβολταϊκά (Φ/Β) Συστήματα 1

iv. Παράκτια Γεωμορφολογία

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΑΠΕ. I.Κ. Καλδέλλης, Δ.Π. Ζαφειράκης, Α. Κονδύλη*

Λιμάνι Πατρών: Ολοκληρωμένος πολυτροπικός διάδρομος στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών

Transcript:

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΥΜΑΤΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ- ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ: ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ Μιχαήλ Παναγιωτόπουλος 1, Dalton Gordon 2 1 Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), mpanag@cres.gr 2 University College Cork, Hydraulics and Maritime Research Centre (UCC-HMRC) Περίληψη Σκοπός της εργασίας είναι να δώσει μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα της κάλυψης μέρους των ενεργειακών αναγκών της χώρας με χρήση του διαθέσιμου θαλάσσιου κυματικού δυναμικού. Για το λόγο αυτό εκπονείται διερευνητική μελέτη σκοπιμότητας για την εγκατάσταση μιας παράκτιας (near shore) συστοιχίας κυματικής ενέργειας στη Δυτική ακτή της Πελοποννήσου, που είναι ανοικτή προς το Ιόνιο Πέλαγος. Αρχικά γίνεται μια γενική περιγραφή της παράκτιας περιοχής της Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου και της επικρατούσας κατάστασης κυματισμού, που αιτιολογεί την επιλογή της περιοχής σαν περιοχή εκπόνησης της προμελέτης. Στη συνέχεια περιγράφονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της υπό διερεύνησης θέσης, ακολουθώντας μια αλληλουχία θεμάτων όπως φυσικός πόρος, βαθυμετρία και μορφολογία βυθού, θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και αλληλεπίδρασης της εγκατάστασης με άλλους χρήστες του θαλάσσιου χώρου. Στο δεύτερο μέρος επιχειρείται η αξιολόγηση της οικονομικής βιωσιμότητας της εγκατάστασης, εξετάζοντας μια σειρά από παραμέτρους κλειδιά, όπως πίνακες συμβάντων κυματισμού, πίνακες ισχύος, που υπολογίστηκαν με τη θεώρηση χρήσης μια τυπικής μηχανής, ο ρυθμός του πληθωρισμού, το επιτόκιο δανεισμού, το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας και η ανάλυση κόστους οφέλους, που επιτυγχάνονται για διαφορετικά σενάρια για διάφορες διαμορφώσεις έργων και κυματικών συνθηκών. 1. Αντικείμενο Πολύς λόγος αναπτύσσεται για τη δυνατότητα κάλυψης σημαντικού μέρους της ηλεκτροπαραγωγής της χώρας με χρήση του θαλάσσιου κυματικού δυναμικού. Αντικείμενο της εργασίας είναι η παρουσίαση της προμελέτης σκοπιμότητας που εκπονήθηκε για την εγκατάσταση συστήματος αξιοποίησης του θαλάσσιου κυματισμού στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού έργου Wave Planning and Marketing WAVEPLAM. Στην πλήρη έκδοσή της η μελέτη αφορούσε μια αντίστοιχη διερεύνηση για την Ισπανία (Χώρα των Βάσκων), την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Δανία και μπορεί να αναζητηθεί στον ιστότοπο του έργου www.waveplam.eu. Για τον λόγο αυτό, στα διαγράμματα των οικονομικών αποτελεσμάτων που παρουσιάζονται, βρίσκονται και στοιχεία για τις χώρες που προαναφέρθηκαν. Για την εκπόνηση της προμελέτης ακολουθήθηκε η μεθοδολογία που αναπτύχθηκε στο έργο WAVEPLAM για την επιλογή θέσεων εγκατάστασης (Site Selection) συστημάτων κυματικής ενέργειας. Οι προμελέτες επιδιώκουν να αναλύσουν τη βιωσιμότητα των διαφόρων θεωρητικών έργων κυματικής ενέργειας, σε ορισμένες επιλεγμένες θέσεις σε Ευρωπαϊκές χώρες και να συγκρίνουν τα ευρήματα στις χώρες αυτές. Έτσι προσφέρουν μια ρεαλιστική θεώρηση της κατάστασης και των προβλημάτων και τα πλεονεκτήματα της κυματικής ενέργειας σε κάθε Ευρωπαϊκή χώρα. 2. Επιλογή Θέσης Η ακτογραμμή της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα πολυσχιδής. Το γεγονός αυτό και ο μεγάλος αριθμό νησιών στο Ιόνιο, αλλά ιδιαίτερα στο Αιγαίο πέλαγος, περιορίζει την ροή κυματικής ενέργειας. Έτσι η αναζήτηση περιοχών με αξιόλογο κυματικό δυναμικό πρέπει να γίνει με ιδιαίτερη προσοχή. Η περιοχή πρέπει να είναι εκτεθειμένη στην ανοικτή θάλασσα, ώστε να διαθέτει σημαντικό κυματικό δυναμικό και επίσης πρέπει να διατίθενται αξιόπιστα κυματικά δεδομένα. Η διερεύνηση στα ανατολικά της χώρας δείχνει ότι μια περιοχή, που είναι εκτεθειμένη στη ανοικτή θάλασσα του Αιγαίου και τα δεδομένα κύματος διατίθενται ελεύθερα, είναι η βορειοανατολική ακτή της νήσου Τήνου. Το κυματικό δυναμικό στα ανοικτά Βορειοανατολικά της Τήνου είναι από τα υψηλότερα στο Αιγαίο 4.49kW/m. Το νησί είναι συνδεδεμένο με υποβρύχιο καλώδιο με τη νήσο Άνδρο, η οποία με τη σειρά της συνδέεται με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό δίκτυο με υποβρύχιο καλώδιο. Για τους λόγους αυτούς η νήσος Τήνος είναι κατάλληλη επιλογή ως περιοχή προμελέτης σκοπιμότητας για την Ανατολική περιοχή της Ελλάδας.

Προτεινόμενη περιοχή Εικόνα 1. Θέση του κυματικού ενεργειακού πάρκου στη Δυτική Πελοπόννησο Η Δυτική ακτή της Πελοποννήσου είναι μια μεγάλη περιοχή, επίσης εκτεθειμένη στο ανοικτό πέλαγος. Για το λόγο αυτό το κυματικό δυναμικό της είναι 5.45kW/m, που είναι ένα από τα υψηλότερα στην Ελλάδα. Αυτός είναι και ο λόγος που η περιοχή αυτή επιλέγεται για την προμελέτη σκοπιμότητας. Στην εικόνα 1 φαίνεται η θέση του υπό διερεύνηση κυματικού ενεργειακού πάρκου στη Δυτική Πελοπόννησο. Στην προσέγγισή μας δεν θα γίνει εκ των προτέρων ο ορισμός των χαρακτηριστικών του έργου. Καθώς ο σκοπός της μελέτης είναι η αξιολόγηση της βιωσιμότητας ενός έργου κυματικής ενέργειας σε μια περιοχή της Δυτικής Πελοποννήσου, θα εξετασθούν πολλές εναλλακτικές λύσεις με διαφορετική ισχύ και μέγεθος. 3. Ενεργειακό δυναμικό Σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης οι Ελληνικές θάλασσες έχουν το σχετικά χαμηλό κυματικό δυναμικό της Μεσογείου. Αυτό κυμαίνεται από 3kW/m (kw ανά μέτρο μετώπου κύματος) έως 7kW/m, όταν στη Βόρεια Θάλασσα και τον Ατλαντικό Ωκεανό φθάνει να είναι έως μια τάξη μεγέθους μεγαλύτερο. Στην εικόνα 2 φαίνεται το Παγκόσμιο και Ευρωπαϊκό κυματικό δυναμικό σε kw/m. Στην εικόνα 3 φαίνονται οι θέσεις για τις οποίες διατίθενται ελεύθερα κυματικά δεδομένα από τον Άτλαντα Ανέμου και Κύματος των Ελληνικών Θαλασσών Εικόνα 2. Παγκόσμιο και Ευρωπαϊκό κυματικό δυναμικό σε kw/m μετώπου κύματος

Εικόνα 3. Σημεία για τα οποία διατίθενται κυματικά δεδομένα από τον Άτλαντα Ανέμου και Κύματος των Ελληνικών Θαλασσών. (Μ) είναι τα σημεία κυματικών δεδομένων των μετρητικών πλωτήρων και (Η) τα σημεία κυματικών δεδομένων της αριθμητικής προσομοίωσης. Μέση Ετήσια Ισχύς Κυματισμού (kw/m) Σημεία Πλωτήρων M1 3.55 M2 2.22 M3 0.25 M4 4.49 M5 2.90 M6 3.57 Μέση Ετήσια Ισχύς Κυματισμού (kw/m) Σημεία Αριθμητικής Επεξεργασίας H1 3.08 H2 3.96 H3 3.52 H4 3.83 H5 4.59 H6 6.08 H7 6.46 H8 4.63 H9 6.92 H10 7.72 H11 5.45 H12 5.31 Πίνακας 1. Μέση ετήσια ισχύς κυματισμού σε kw/m των σημείων μέτρησης (Μ) και της αριθμητικής επεξεργασίας (Η) του Άτλαντα Ανέμου και Κύματος των Ελληνικών Θαλασσών. Οι θέσεις των σημείων (Μ) και (Η) φαίνονται στην εικόνα 3.

Εικόνα 4. Χωρική κατανομή της μέσης τιμής του σημαντικού ύψους κύματος Hs. (ΑΑΚΕΘ) Ο ενεργειακός κυματικός πόρος στα ανοικτά της δυτικής ακτής της Πελοποννήσου είναι γενικά μέσος. Στα ανοικτά, οι κυματικές συνθήκες θεωρούνται όμοιες με αυτές του σημείου (Η11) σύμφωνα με την εικόνα 3. Σύμφωνα με τον πίνακα 1 η μέση ετήσια ροή ισχύος είναι 5.45kW/m. Υπάρχει ισχυρή διαφοροποίηση που το χειμώνα είναι 10.18 kw/m ενώ το Καλοκαίρι είναι μόλις 1.91kW/m. Την Άνοιξη και το Φθινόπωρο είναι 5.37 kw/m και 4.74 kw/m αντίστοιχα. Το 40% του έτους η ισχύς κυματισμού είναι μικρότερη από 1kW/m με σημαντικά διαστήματα νηνεμίας. Η χωρική κατανομή της μέσης τιμής του σημαντικού ύψους κύματος Hs για τον Ελλαδικό χώρο φαίνεται στην εικόνα 4.

Εικόνα 5. Χωρική κατανομή κατευθυντικότητας κυματισμού (ΑΑΚΕΘ) Η κύρια κατευθυντικότητα του κυματισμού είναι: ΒΒΔ 30% NNΔ 15%. Η χωρική κατανομή κατευθυντικότητας κυματισμού φαίνεται στην εικόνα 5. 4. Βαθυμετρία και Μορφολογία Βυθού Η βαθυμετρία στα ανοικτά των ακτών της Δυτικής Πελοποννήσου χαρακτηρίζεται από στενή ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα και απότομα πρανή, που φθάνουν σε αρκετά μεγάλα βάθη αρκετά κοντά στην ακτή. Τα καλύτερα διαθέσιμα στοιχεία βαθυμετρίας για την περιοχή είναι οι ναυτικοί χάρτες, (εικόνα 6) που παρ ότι έχουν εκδοθεί πρόσφατα, το 1986, χρησιμοποιούν κυρίως στοιχεία του Βρετανικού Ναυαρχείου από τις τελευταίες δεκαετίες του 19 ου αιώνα. Νεότερα και ακριβέστερα στοιχεία βαθυμετρίας διατίθενται μόνο για το κόλπο της Πύλου και τους λιμένες Κυπαρισσίας και Κατακόλου.

Εικόνα 6. Απόσπασμα από Ναυτικό Χαρτη 22ΙΝΤ3418 Ιόνιο Πέλαγος Νότιο Τμήμα, (Ionian Sea Southern Part) της Υδρογραφικής Υπηρεσίας Πολεμικού Ναυτικού. 5. Κλιματικές συνθήκες και κατάσταση θάλασσας Όλες οι κατευθύνσεις του ανέμου έχουν σημαντικές πιθανότητες εμφάνισης, παρ ότι οι κατευθύνσεις με διακύμανση από ΒΔ προς τα ΝΑ είναι επικρατέστερες σε ποσοστό 70%. Στοιχεία παλίρροιας στην περιοχή διατίθενται μόνο για τον λιμένα του Κατακόλου όπου η μέση πλήμμη είναι 0.08m, η μέση ρηχία 0.07m ενώ η μέγιστη πλήμμη σημαντικά μεγαλύτερη είναι 0.55m 6. Γεωγραφία

Η γενική διαμόρφωση του εδάφους στην περιοχή διερεύνησης είναι επίπεδη. Η ακτογραμμή στο βόρειο μέρος μεταξύ Κατακόλου και Κυπαρισσίας χαρακτηρίζεται από την μεγάλη παραλία του Κυπαρισσιακού Κόλπου. Στο Νότιο τμήμα μεταξύ Κυπαρισσίας και Πύλου η ακτογραμμή είναι βραχώδης και υπάρχουν διάσπαρτες κάποιες αμμώδεις παραλίες. Νοτιότερα της περιοχής διερεύνησης μεταξύ Πύλου και Μεθώνης, που βρίσκεται στο άκρο της δυτικής ακτής της Μεσσηνιακής χερσονήσου, η ακτή είναι βραχώδης με κρημνούς, η περιοχή είναι ακατοίκητη, ενώ δεν υπάρχουν οδοί πρόσβασης. Η εθνική οδός Κατακόλου - Κυπαρισσίας - Πύλου βρίσκεται κατά μήκος της ακτής σε απόσταση δύο με πέντε χλμ. από αυτήν. Άλλοι δευτερεύοντες δρόμοι βρίσκονται πλησιέστερα στην ακτή. Οι δρόμοι είναι διάσπαρτοι με μικρούς οικισμούς και αγροτικές καλλιέργειες. Οι κυριότερες πόλεις και συγχρόνως λιμάνια είναι η Κυπαρισσία στα βόρεια και η Πύλος στα νότια. Υπάρχουν αρκετά ποτάμια που χύνονται στη θάλασσα με σημαντικότερο τον Αλφειό την Νέδα και το Ρέμα Καλονέρου. 7. Σύνδεση και χωρητικότητα ηλεκτρικού δικτύου Κατά μήκος της ακτής υπάρχει η γραμμή τω 150kV που συνδέει την Κυπαρισσία με την Πύλο και την Καλαμάτα όπως φαίνεται στην εικόνα 7. Η γραμμή βρίσκεται σε απόσταση 2-7km από την ακτή. Κατά μήκος της ακτής και κοντά σε αυτή βρίσκεται η γραμμή των 20kV. Νότια της εξεταζόμενης περιοχής, υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την εγκατάσταση αιολικών συστημάτων στο νοτιότερο μέρος της Μεσσηνιακής χερσονήσου. Για το λόγο αυτό υπάρχει σχέδιο επέκτασης του δικτύου υψηλής τάσης από την Πύλο προς νότο, όχι όμως κατά μήκος της ακτής όπου η πρόσβαση είναι δυσχερής. 8. Υποδομές και Βιομηχανία εφοδιασμού Τα πλησιέστερα λιμάνια στην περιοχή είναι της Κυπαρισσίας βόρεια σε απόσταση 8.4 ναυτικώνμικίων, του Κατακόλου επίσης βόρεια σε απόσταση 31 μιλίων και της Πύλου νότια σε απόσταση 12 ναυτικά μίλια με μικρές σχετικά υποδομές. Λιμάνι με μεγαλύτερες υποδομές είναι ο εμπορικός λιμένας της Καλαμάτας στα ανατολικά σε απόσταση 50μιλίων. Στα βόρεια σε απόσταση περίπου 200 ναυτικών μιλίων είναι ο λιμένας της Πάτρας που είναι ο τρίτος μεγαλύτερος της χώρας. Σημαντικές υποδομές ναυτικών κατασκευών υπάρχουν επίσης στους λιμένες της Καλαμάτας και της Πάτρας. Η βιομηχανική ζώνη της Πάτρας θα μπορούσε να υποστηρίξει την ανάπτυξη θαλάσσιων έργων στην περιοχή. Δεν υπάρχει επίσημα καμία στοχευμένη περιοχή για την ανάπτυξη και ειδικά για την υποστήριξη έργων θαλάσσιας ενέργειας στην περιοχή

Εικόνα 7. Κατά προσέγγιση θέση των ηλεκτρικών γραμμών διανομής ισχύος. http://www.desmie.gr/content/index.asp?parent_id=41&cat_id=1343&lang=1 Γραμμή 150kV απλού κυκλώματος Νέα σχεδιαζόμενη γραμμή για σύνδεση ΑΠΕ και ιδιαίτερα αιολικά πάρκα 9. Θέματα Περιβάλλοντος και Χωροθέτησης Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής είναι ο αρμόδιος φορέας για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Ο χάρτης στην εικόνα 8, δείχνει τις περιοχές προστασίας Natura 2000, οι οποίες χαρακτηρίζονται είτα ως Τόποι Κοινοτικής Προστασίας, Sites of Community Importance - SCI, είτε ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας Special Protection Areas SPA. Στην περιοχής του Κυπαρισιακού, η παράκτια ζώνη χαρακτηρίζεται ως Περιοχή SCI GR2330008, ενώ η εσωτερική ζώνη ως SCI GR2330005. Στην περιοχή της Πύλου η βορειότερη και νοτιότερη ζώνη χαρακτηρίζονται ως SCI GR 2550004, ενώ η μέση ζώνη ως SPA GR 2550008. Οι δύο περιοχές αλληλοκαλύπτονται σε μεγάλο βαθμό.

Εικόνα 8. Οι περιοχές προστασίας στη δυτική ακτή της Πελοποννήσου http://natura2000.eea.europa.eu/ 10. Συγκρούσεις με άλλους χρήστες Άλλες δραστηριότητες στην περιοχή περιλαμβάνουν την αλιεία, τις θαλάσσιες μεταφορές και τον ελεύθερο χρόνο και ψυχαγωγία. Αλιεία. Η όποια συζήτηση με την κοινότητα των αλιέων θα προσδιορίσει όλη την παράκτια περιοχή ως περιοχή αλιείας και οι ψαράδες θα εναντιωθούν φυσικά σε οποιονδήποτε άλλο χρήστη της θάλασσας, που παραβιάζει την περιοχή τους. Παρ όλα αυτά οι πρόσθετες υποδομές και επενδύσεις στην τοπική περιοχή μπορούν να ωφελήσουν τις κοινότητες των ψαράδων. Θαλάσσιες Μεταφορές. Οποιαδήποτε εγκατάσταση κυματικής ενέργειας θέτει εμπόδια στην κίνηση των πλοίων, που θα πρέπει να την παρακάμψουν. Σε κάθε περίπτωση η εγκατάσταση δεν θα πρέπει να εμποδίζει την πρόσβαση στους λιμένες της περιοχής. Ελεύθερος Χρόνος και Ψυχαγωγία. Η δυτική ακτή της Πελοποννήσου προσελκύει πολλούς επισκέπτες ιδιαίτερα το καλοκαίρι στις αμμώδεις ακτές της Κυπαρισσίας. Η ακτή της προτεινόμενης περιοχή έχει εκτεταμένη ομαλή βραχώδη διαμόρφωση και δεν είναι δημοφιλής για κολύμβηση. 11. Εκτίμηση του ενεργειακού πόρου Ο χάρτης της εικόνας 4 δείχνει ότι όσο νοτιότερα αναπτυχθεί η εγκατάσταση, τόσο υψηλότερο θα είναι το κυματικό δυναμικό για τον υπολογισμό του οποίου χρησιμοποιείται το διάγραμμα διασποράς του πίνακα 2 Wave Period (Tp) (s) Wave Heigh (Hs) (m) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 total 0 0 2 42 102 23 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 171 0.5 0 0 30 201 165 35 15 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 448 1 0 0 0 16 71 33 61 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 186 1.5 0 0 0 0 22 12 41 14 0 0 0 0 0 0 0 0 0 89 2 0 0 0 0 5 8 21 18 1 0 0 0 0 0 0 0 0 53 2.5 0 0 0 0 0 2 10 11 2 0 0 0 0 0 0 0 0 25 3 0 0 0 0 0 0 5 7 2 0 0 0 0 0 0 0 0 14 3.5 0 0 0 0 0 0 2 4 2 0 0 0 0 0 0 0 0 8 4 0 0 0 0 0 0 0 2 1 0 0 0 0 0 0 0 0 3 4.5 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5.5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 total 0 2 72 319 286 91 156 64 8 0 0 0 0 0 0 0 0 998 Πίνακας 2. Ετήσιο Διάγραμμα Σημαντικού ύψους κύματος (Hs) Περιόδου (Tp) σημείου 11 Ιονίου Πελάγους (ΑΑΚΕΘ)

12. Προκαταρκτικά συμπεράσματα Η τοποθεσία προσφέρεται για την ανάπτυξη έργων κυματικής ενέργειας. Η τοπική υποδομή είναι κατάλληλη για προσαρμογή υποστήριξης τέτοιας ανάπτυξης, οι προστριβές με άλλες δραστηριότητες και τις τοπικές κοινότητες αναμένεται να είναι ελάχιστες και μάλιστα οι τοπικές κοινότητες θα ωφεληθούν από τέτοια ανάπτυξη. 13. Αξιολόγηση οικονομικής βιωσιμότητας Η αξιολόγηση της οικονομικής βιωσιμότητας διενεργήθηκε θεωρώντας διαφορετικού μεγέθους κυματικά πάρκα : 1MW, 5MW, 10MW, 20MW και 100MW. Θεωρήθηκε ότι αυτά τα πάρκα συγκροτούνται από συσκευές ισχύος 0.25MW, 0.5MW ή 1.0MW. Οι συσκευές είναι δύο κατηγοριών κανονικές συσκευές και συσκευές υψηλής απόδοσης. Οι μηχανές υψηλής απόδοσης είναι ιδανικές μηχανές, που έχουν σχεδιασθεί για να συντονίζονται στα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε θέσης. Η μέση ετήσια παραγωγή ενέργειας υπολογίστηκε με χρήση των στοιχείων του πίνακα 3 για κανονικές συσκευές και με τα στοιχεία του πίνακα 4 για συσκευές υψηλής απόδοσης. Ο πίνακας 3 δείχνει τα μητρώα ισχύος που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή ενέργειας διαφορετικών μηχανών. Το μητρώο του 1ΜW παρουσιάζει την τυπική ενεργειακή παραγωγή μιας μηχανής αυτής της ισχύος. Τα στοιχεία της χρησιμοποιήθηκαν ως μοντέλο για την διαμόρφωση των μητρώων των μηχανών των 500kW και 250kW. 1MW norm Wave Period (Tp) (s) Wave height (Hs) (m) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 10 26 49 65 71 67 59 50 42 35 29 17 0 0 0 0 1,5 0 0 0 0 24 62 113 152 165 156 137 116 97 81 68 54 42 35 29 21 2 0 0 0 0 57 112 200 249 263 251 232 205 171 144 120 100 84 70 58 44 2,5 0 0 0 0 0 175 292 372 398 380 343 296 256 223 186 156 130 109 91 71 3 0 0 0 0 0 258 408 496 514 483 435 395 353 302 258 223 187 157 130 104 3,5 0 0 0 0 0 0 526 634 650 601 534 491 441 380 336 290 246 213 178 149 4 0 0 0 0 0 0 648 766 773 732 647 575 510 452 418 363 308 268 225 190 4,5 0 0 0 0 0 0 0 875 849 814 749 669 586 518 483 441 375 324 270 223 5 0 0 0 0 0 0 0 991 990 922 857 782 689 603 533 490 434 391 337 293 5,5 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 932 865 794 694 610 539 503 442 406 371 6 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 923 852 794 688 607 537 511 450 420 6,5 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 996 911 830 784 674 599 524 495 430 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 976 882 801 763 655 592 552 502 7,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 997 952 846 756 710 647 606 554 8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 990 907 796 766 699 659 605 8,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 932 838 821 751 713 657 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 943 874 876 803 766 709 9,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 952 910 932 856 820 759 10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 962 938 971 908 877 826 10,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 972 955 989 960 938 913 11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 985 975 1000 997 987 982 11,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 12 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 0.5MW norm Wave Period (Tp) Wave height (Hs) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,5 0 0 0 0 1 3 5 5 5 4 4 3 2 2 0 0 0 0 0 0 1,0 0 0 0 2 14 31 48 55 52 46 38 31 26 21 8 6 5 4 3 2 1,5 0 0 0 6 35 68 103 114 110 98 84 69 57 46 38 31 25 19 15 9 2,0 0 0 0 0 65 117 170 189 182 163 139 119 99 82 67 55 45 35 25 15 2,5 0 0 0 0 0 177 247 261 246 220 200 175 145 125 104 85 70 54 40 25 3,0 0 0 0 0 0 241 329 355 330 285 257 222 197 169 139 122 103 85 70 55 3,5 0 0 0 0 0 0 407 398 385 347 306 260 238 221 186 155 127 100 75 50 4,0 0 0 0 0 0 0 491 492 454 418 370 323 272 255 217 199 168 138 120 100 4,5 0 0 0 0 0 0 0 497 480 464 414 381 327 295 248 236 208 180 155 130 5,0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 461 429 382 335 283 266 240 215 190 165 5,5 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 454 418 378 331 281 255 232 200 170 6,0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 493 441 400 361 320 293 268 245 220 6,5 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 487 409 392 352 325 300 275 250 7,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 430 426 384 356 331 305 280 7,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 443 458 415 388 362 345 325 8,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 455 491 447 419 393 363 333 8,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 468 495 476 460 446 430 415 9,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 483 498 500 496 491 485 480 9,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500 500 500 10,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500 500 10,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500 500 11,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500 500 11,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500 12,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500

0.25MW norm Wave Period (Tp) Wave height (Hs) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,5 0 0 0 1 3 6 8 8 6 5 4 3 2 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 5 16 29 40 39 34 28 22 18 14 10 8 6 3 0 0 0 1,5 0 0 0 15 38 63 84 83 72 59 51 42 33 27 22 17 12 8 5 2 2 0 0 0 0 65 98 127 123 108 96 82 69 56 45 37 28 23 15 10 8 2,5 0 0 0 0 0 145 184 174 148 131 110 95 81 67 57 47 41 31 22 9 3 0 0 0 0 0 182 226 213 188 164 141 125 107 90 78 64 57 41 29 19 3,5 0 0 0 0 0 0 249 243 222 201 173 149 129 115 100 86 79 65 40 24 4 0 0 0 0 0 0 250 250 249 223 212 185 154 133 122 108 104 102 100 98 4,5 0 0 0 0 0 0 0 250 250 241 232 210 184 154 139 124 118 110 98 88 5 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 248 220 191 174 157 142 134 112 100 90 5,5 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 224 201 195 177 161 153 143 133 123 6 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 231 215 215 197 181 173 158 145 130 6,5 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 235 227 236 216 200 192 180 168 156 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 240 235 245 236 227 222 217 212 206 7,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 247 245 250 249 248 246 244 242 240 8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 8,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 9,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 10,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 11,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 12 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 Πίνακας 3. Μητρώα Ισχύος για κανονικές συσκευές κυματικής ενέργειας 1MW high capacity Wave Period (Tp) Wave height (Hs) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0 0 0 0 0 10 26 49 65 71 67 59 50 42 35 29 17 0 0 0 0 0,5 0 0 0 0 24 62 113 152 165 156 137 116 97 81 68 54 42 35 29 21 1 0 0 0 0 57 112 200 249 263 251 232 205 171 144 120 100 84 70 58 44 1,5 0 0 0 5 89 175 292 372 398 380 343 296 256 223 186 156 130 109 91 71 2 0 0 0 0 162 258 408 496 514 483 435 395 353 302 258 223 187 157 130 104 2,5 0 0 0 0 0 347 526 634 650 601 534 491 441 380 336 290 246 213 178 149 3 0 0 0 0 0 0 648 766 773 732 647 575 510 452 418 363 308 268 225 190 3,5 0 0 0 0 0 0 790 875 849 814 749 669 586 518 483 441 375 324 270 223 4 0 0 0 0 0 0 0 991 990 922 857 782 689 603 533 490 434 391 337 293 4,5 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 932 865 794 694 610 539 503 442 406 371 5 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 923 852 794 688 607 537 511 450 420 5,5 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 996 911 830 784 674 599 524 495 430 6 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 976 882 801 763 655 592 552 502 6,5 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 997 952 846 756 710 647 606 554 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 990 907 796 766 699 659 605 7,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 1000 932 838 821 751 713 657 8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 1000 943 874 876 803 766 709 8,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 952 910 932 856 820 759 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 962 938 971 908 877 826 9,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 972 955 989 960 938 913 10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 985 975 1000 997 987 982 10,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 11,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 12 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 0.5MW high cap Wave Period (Tp) Wave height (Hs) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0 0 0 0 2 14 31 48 55 52 46 38 31 26 21 8 6 5 4 3 2 0,5 0 0 0 6 35 68 103 114 110 98 84 69 57 46 38 31 25 19 15 9 1 0 0 0 14 65 117 170 189 182 163 139 119 99 82 67 55 45 35 25 15 1,5 0 0 0 53 112 177 247 261 246 220 200 175 145 125 104 85 70 54 40 25 2 0 0 0 0 156 241 329 355 330 285 257 222 197 169 139 122 103 85 70 55 2,5 0 0 0 0 0 310 407 398 385 347 306 260 238 221 186 155 127 100 75 50 3 0 0 0 0 0 374 491 492 454 418 370 323 272 255 217 199 168 138 120 100 3,5 0 0 0 0 0 0 497 497 480 464 414 381 327 295 248 236 208 180 155 130 4 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 461 429 382 335 283 266 240 215 190 165 4,5 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 454 418 378 331 281 255 232 200 170 5 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 493 441 400 361 320 293 268 245 220 5,5 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 487 409 392 352 325 300 275 250 6 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 430 426 384 356 331 305 280 6,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 443 458 415 388 362 345 325 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 455 491 447 419 393 363 333 7,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 468 495 476 460 446 430 415 8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 483 498 500 496 491 485 480 8,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500 500 500 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500 500 500 9,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500 500 500 10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500 500 10,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500 500 11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 500 500 11,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 530 12 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500 500 500 500 500 500 500 530

0.25MW high cap Wave Period (Tp) Wave height (Hs) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0 0 0 0 5 16 29 40 39 34 28 22 18 14 10 8 6 3 0 0 0 0,5 0 0 1 15 38 63 84 83 72 59 51 42 33 27 22 17 12 8 5 2 1 0 0 0 35 65 98 127 123 108 96 82 69 56 45 37 28 23 15 10 8 1,5 0 0 0 56 99 145 184 174 148 131 110 95 81 67 57 47 41 31 22 9 2 0 0 0 0 132 182 226 213 188 164 141 125 107 90 78 64 57 41 29 19 2,5 0 0 0 0 0 210 249 243 222 201 173 149 129 115 100 86 79 65 40 24 3 0 0 0 0 0 227 250 250 249 223 212 185 154 133 122 108 104 102 100 98 3,5 0 0 0 0 0 0 250 250 250 241 232 210 184 154 139 124 118 110 98 88 4 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 248 220 191 174 157 142 134 112 100 90 4,5 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 224 201 195 177 161 153 143 133 123 5 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 231 215 215 197 181 173 158 145 130 5,5 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 235 227 236 216 200 192 180 168 156 6 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 240 235 245 236 227 222 217 212 206 6,5 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 247 245 250 249 248 246 244 242 240 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 7,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 8,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 9,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 10,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 250 11,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 12 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 250 250 250 250 250 250 250 Πίνακας 4. Μητρώα Ισχύος για κανονικές συσκευές κυματικής ενέργειας υψηλής απόδοσης. Ο πίνακας 4 δείχνει τα μητρώα ισχύος που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή ενέργειας διαφορετικών μηχανών υψηλής απόδοσης. Τα μητρώα αυτά παρήχθησαν με διαμόρφωση των αντίστοιχων του πίνακα 3 με την απάλειψη των τιμών των δύο πρώτων σειρών και την μετακίνηση των υπολοίπων σειρών προς τα άνω κατά δύο θέσεις. Για την οικονομική αποτίμηση της προτεινόμενης επένδυσης κυματικής ενέργειας χρησιμοποιήθηκε μια σειρά δεδομένων εισόδου. Ο πίνακας 5 δείχνει τα περισσότερα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για όλες τις χώρες, ενώ ο πίνακας 6 τα δεδομένα για την Ελλάδα. Δεδομένα εισόδου για όλες τις χώρες μελέτης Αρχικό κόστος για μηχανή 1 MW 4.3M Αρχικό κόστος για μηχανή 0.5 MW 2.1M Αρχικό κόστος για μηχανή 0.25 MW 1.1M Ισχύς κυματικών πάρκων (MW) 1, 5, 20, 50 Απόσταση από την ακτή 10km Διάρκεια ζωής του έργου 15 έτη Συντελεστής ωρίμανσης τεχνολογίας ή καμπύλη εκμάθησης (learning curve) 0,9 Κόστος καλωδίων % του αρχικού κόστους (ΑΚ) 10% Κόστος αγκύρωσης % του ΑΚ 10% Κόστος εγκατάστασης μηχανών % του ΑΚ 33% Κόστος εγκατάστασης αγκύρωσης % του ΑΚ 33% Παράκτιο δίκτυο σύνδεσης και μεταφοράς % του ΑΚ 5% Ασφάλεια % του Ακ 3% Συντήρηση και λειτουργία % του ΑΚ 3% Ίδια κεφάλαια 50% Επιτόκιο Μέγεθος έργου σε MW προεξόφλησης 0 14,0% 6 12,0% 11 10,0% 21 8,0% 50 6,0% Πίνακας 5. Τεχνικά και οικονομικά δεδομένα εισόδου για όλες τις χώρες Δεδομένα εισόδου για την Ελλάδα Τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας ( /kwh) 0.10

Πληθωρισμός 3% Φορολογία 24% Επιτόκιο δανεισμού 6% Πίνακας 6. Οικονομικά δεδομένα εισόδου για την Ελλάδα Όπως δείχνει το γράφημα 1 η παραγωγή ενέργειας ενός κυματικού πάρκου 1.0MW είναι μεγαλύτερη όταν χρησιμοποιούνται μηχανές 0.25 MW παρά με χρήση μεγαλύτερων μηχανών αντίστοιχης ισχύος. Επίσης για μηχανές ίσης ισχύος η παραγωγή ενέργειας των μηχανών υψηλής απόδοσης είναι μεγαλύτερη σε σχέση με την παραγωγή των κανονικών μηχανών. Γράφημα 1. Ενεργειακή απόδοση κυματικού πάρκου 1MW με χρήση συσκευών διαφορετικής ισχύος Capacity or load or efficiency 60% 50% Capacity % 40% 30% 20% 10% 0% 1MWnorm 1MW-HC 0.5MWnorm 0.5MW-HC 0.25MWnorm 0.25MW-HC Γράφημα 2. Συντελεστής Λειτουργίας (Capacity factor) % για διαφορετικού μεγέθους μηχανές.

Το γράφημα 2 δείχνει την απόδοση διαφορετικού μεγέθους μηχανών, όπου φαίνεται ότι μικρότερες μηχανές έχουν υψηλότερο συντελεστή λειτουργίας (capacity factor). Επίσης οι μηχανές υψηλής απόδοσης έχουν υψηλότερο συντελεστή λειτουργίας από τις κανονικές. Σε αυτό οφείλονται και τα αποτελέσματα του γραφήματος 1. Κατά την αναζήτηση του αρχικού κόστους κατασκευής και εγκατάστασης του κυματικού πάρκου το Γράφημα 3 δείχνει ότι το κόστος σε /ΜW (Ευρώ ανά εγκατεστημένο MW) μειώνεται με τη χρήση μεγαλυτέρων μηχανών, ή την εγκατάσταση μεγαλύτερων πάρκων. Το κόστος αυτό κυμαίνεται από πάνω από 5M /MW για ένα πάρκο 1MW, που αποτελείται από μηχανές των 0.25MW και κατέρχεται σε λιγότερο από 2 M /MW, για ένα πάρκο 100MW, που συγκροτείται από εκατό μηχανές του 1MW. Στην περίπτωση αυτή έχει υποτεθεί ότι το κόστος της κατασκευής και εγκατάστασης μηχανών υψηλής απόδοσης είναι το ίδιο με τις κανονικές μηχανές. Initial cost - /MW 6,000,000 5,000,000 4,000,000 /MW 3,000,000 2,000,000 1MW 0.5MW 0.25MW 1,000,000 0 1 5 20 50 100 MW farm Γράφημα 3. Αρχικό κόστος της εγκατάστασης για διαφόρου μεγέθους κυματικά πάρκα και διαφορετικού μεγέθους μηχανές Η Καθαρή Παρούσα Αξία (ΚΠΑ), (Net Present Value, NPV) της εγκατάστασης αναλύεται θεωρώντας περίοδο λειτουργίας 15 ετών και έσοδα την εγγυημένη τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (feed in tariff). Για την Ελλάδα εγγυημένη τιμή για την κυματική ενέργεια, προς το παρόν δεν υπάρχει, οπότε χρησιμοποιείται η τιμή για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα 0.10 /kwh. Η τιμή των 0.10 /kwh χρησιμοποιείται για την προσομοίωση και συγκρίνεται με την τρέχουσα Ιρλανδική εγγυημένη τιμή που είναι 0.22 /kwh Το γράφημα 4 συγκρίνει την ΚΠΑ με χρήση της Ιρλανδικής (0.22 /kwh) και της Ελληνικής τιμής (τοπική 0.10 /kwh) για κυματικό πάρκο 100MW. H ΚΠΑ, με χρήση της τρέχουσας Ελληνικής τιμής για 15 έτη, είναι αρνητική για όλες της περιπτώσεις. Η ζημιές ανέρχονται στο ύψος των 800 M για 0.25MW κανονικές συσκευές και είναι μικρότερες γύρω στα 350M για συσκευές ισχύος 1ΜW υψηλής απόδοσης.

100MW farm - FIT (Irish and Local) 1MW 0.5MW 0.25MW 0 norm high cap norm high cap norm high cap - 100-200 NPV ( M) - 300-400 - 500-600 FIT 0.22/kWh FIT 0.10 /kwh - 700-800 - 900 Γράφημα 4. Σύγκριση της ΚΠΑ με χρήση της Ιρλανδικής και Ισπανικής τιμής εγγυημένης τιμής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για κυματικό πάρκο 100MW Το γράφημα 5 δείχνει την ΚΠΑ μετά 15 έτη με χρήση της τρέχουσας Ιρλανδικής για κυματικά πάρκα μεγέθους από 1MW έως 100MW με χρήση μηχανών υψηλής απόδοσης και κανονικών με ισχύ που κυμαίνεται από 0.25MW έως 1MW. NPV using Irish tariff 0.22/kWh MW farm 1 5 20 50 100 0 norm high cap norm high cap norm high cap norm high cap norm high cap - 100 NPV ( M) - 200-300 - 400-500 1MW 0.5MW 0.25MW - 600-700 Γράφημα 5. Εκτιμώμενη ΚΠΑ για περίοδο 15 ετών για όλα τα σενάρια με χρήση της τρέχουσας εγγυημένης τιμής αγοράς της Ιρλανδίας 0.22 /kwh. Η ΚΠΑ είναι αρνητική με χρήση της εγγυημένης τιμής αγοράς της Ιρλανδίας 0.22 /kwh για τη θέση Δυτική Πελοπόννησος για όλα τα σενάρια. Για όλα τα σενάρια των κυματικών πάρκων οι απώλειες είναι μεγαλύτερες για τις κανονικές μηχανές σε σχέση με τις μηχανές υψηλής απόδοσης και η ΚΠΑ είναι πιο αρνητική όσο μεγαλύτερο είναι το κυματικό πάρκο. Το τελευταίο γράφημα 6 δείχνει την τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτείται στη θέση Δυτική Πελοπόννησος για να επιτευχθεί 10% Εσωτερικός Βαθμός Απόδοσης (ΕΒΑ) (Internal Rate of Return, ΙRR) σε 15 έτη με χρήση διαφορετικών σεναρίων.

100MW 10% IRR 2.00 1.80 FIT required ( /kwh) 1.60 1.40 1.20 1.00 0.80 0.60 0.40 0.20 0.00 norm high cap norm high cap norm high cap 1MW 0.5MW 0.25MW Γράφημα 6. Απαιτούμενη εγγυημένη τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (FIT) για τη επίτευξη ΕΒΑ (IRR) 10% σε 25 έτη για κυματικό πάρκο 100MW Η απαιτούμενη εγγυημένη τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για ένα κυματικό πάρκο 100MW για την επίτευξη ΕΒΑ 10% σε 15 έτη είναι πολύ υψηλότερη με χρήση κανονικών μηχανών παρά με τις αντίστοιχες υψηλής απόδοσης και είναι επίσης υψηλότερες για μηχανές μικρής ισχύος παρά για μηχανές μεγάλης ισχύος. Η εγγυημένη τιμή αγοράς είναι 0.83 /kwh για υψηλής απόδοσης μηχανές 1 MW και 1.76 /kwh για κανονικές μηχανές 1MW. Για ένα κυματικό πάρκο των 0.5ΜW με κανονικές μηχανές θα είναι 1.4 /kwh και για υψηλής απόδοσης 0.71 /kwh. Για μηχανές ισχύος 0.25MW απαιτείται εγγυημένη τιμή αγοράς 0.60 /kwh και 1.14 /kwh αντίστοιχα. Έτσι μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι η απαιτούμενη εγγυημένη τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για την επίτευξη ΕΒΑ 10% σε 15 έτη στην Δυτική Πελοπόννησο είναι γύρω στα 60c /kwh για συσκευές υψηλής απόδοσης και ισχύος 0.250MW και είναι σημαντικά υψηλότερες για μηχανές μεγαλύτερης ισχύος. 7. Συμπεράσματα Ο φυσικός διαθέσιμος κυματικός ενεργειακός πόρος των Ελληνικών θαλασσών είναι μικρός και σε συνδυασμό με τη μη ύπαρξη ιδιαίτερου μηχανισμού υποστήριξης, με το σημερινό θεωρούμενο κόστος εγκατάστασης, καθιστούν τις Ελληνικές θάλασσες προς το παρόν περιοχή μη ελκυστική για ανάπτυξη τέτοιων εγκαταστάσεων. Αναφορές Arup and Partners (2010). Preliminary navigation risk assessment. Report by Ove Arup and Partners Ireland. http://www.seai.ie/renewables/ocean_energy/amets/appendix%204%20- %20Preliminary%20Navigation%20Risk%20Assessment.pdf Άτλαντας Ανέμου και Κύματος των Ελληνικών Θαλασσών, Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, Σεπτέμβριος 2007, Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, Σύστημα Ποσειδών, http://poseidon.hcmr.gr/ Υδρογραφική Υπηρεσία Πολεμικού Ναυτικού, http://www.hnhs.gr/portal/page/portal/hnhs/news11 Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, http://www.ypeka.gr/default.aspx?tabid=37&locale=en- US&language=el-GR Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας http://www.admie.gr/ Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων, http://www.ekby.gr/ekby/en/ekby_profile_en.html