Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 23 Μαΐου 2017 (OR. en) 9650/17 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες Θέμα: Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2017: ECOFIN 459 UEM 176 SOC 436 EMPL 340 Συμπεράσματα του Συμβουλίου ECOFIN για τις εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις και την εφαρμογή των συστάσεων ανά χώρα για το 2016 (23 Μαΐου 2017) Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για τις εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις και την εφαρμογή των συστάσεων ανά χώρα για το 2016, που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο (ECOFIN) κατά την 3543η σύνοδό του που πραγματοποιήθηκε στις 23 Μαΐου 2017 στις Βρυξέλλες. 9650/17 ΧΜΑ/νκ 1
Συμπεράσματα του Συμβουλίου ECOFIN για τις εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις και την εφαρμογή των συστάσεων ανά χώρα για το 2016 Το Συμβούλιο (ECOFIN): 1. ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ για την έγκαιρη δημοσίευση των εκθέσεων ανά χώρα της Επιτροπής, στις οποίες αναλύεται η οικονομική πολιτική για κάθε κράτος μέλος και οι οποίες περιλαμβάνουν τις εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις στο πλαίσιο της Διαδικασίας Μακροοικονομικών Ανισορροπιών (ΔΜΑ), την παρακολούθηση της εφαρμογής των συστάσεων ανά χώρα (ΣΑΧ) για το 2016, καθώς και τη συνοδευτική ανακοίνωση στην οποία συνοψίζονται τα κύρια αποτελέσματα των εμπεριστατωμένων επισκοπήσεων. ΕΠΙΚΡΟΤΕΙ την ολοκληρωμένη ανάλυση και ΤΟΝΙΖΕΙ την ανάγκη να διατηρήσει η ανάλυση των εμπεριστατωμένων επισκοπήσεων τον σαφώς αναγνωρίσιμο και διαφανή χαρακτήρα της στο πλαίσιο των εκθέσεων ανά χώρα. 2. ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ να λάβει υπόψη αυτά τα στοιχεία, καθώς και τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων, τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης και τη σύσταση σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ, της 10ης Μαρτίου 2017, κατά την έγκριση των συστάσεων ανά χώρα για το 2017. I. ΕΜΠΕΡΙΣΤΑΤΩΜΕΝΕΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΕΙΣ 3. ΘΕΩΡΕΙ ότι οι εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις παρέχουν διεξοδική και ώριμη ανάλυση της θέσης της χώρας για καθένα από τα υπό εξέταση κράτη μέλη, προσφέροντας ως εκ τούτου τη βάση για πολυμερή εποπτεία, ενισχυμένη εγχώρια ευθύνη για τις μεταρρυθμίσεις και αποτελεσματικά μέτρα πολιτικής. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι έχουν επίσης εφαρμοστεί κατάλληλα εργαλεία ανάλυσης, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει κάθε οικονομία, τα οποία συμπληρώνονται με ουσιαστικές ποιοτικές αναλύσεις. 4. ΣΥΜΦΩΝΕΙ ότι 12 από τα εξετασθέντα κράτη μέλη (Βουλγαρία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Ιταλία, Κύπρος, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Σλοβενία και Σουηδία) αντιμετωπίζουν μακροοικονομικές ανισορροπίες που διαφέρουν ως προς τη φύση και τον βαθμό σοβαρότητας στο πλαίσιο της ΔΜΑ, και ότι η Φινλανδία δεν αντιμετωπίζει πλέον μακροοικονομικές ανισορροπίες κατά την έννοια της ΔΜΑ. 9650/17 ΧΜΑ/νκ 2
5. ΣΥΜΦΩΝΕΙ με την άποψη της Επιτροπής ότι υπάρχουν υπερβολικές ανισορροπίες σε 6 κράτη μέλη (Βουλγαρία, Γαλλία, Κροατία, Ιταλία, Κύπρος και Πορτογαλία). ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ την πρόθεση της Επιτροπής να επανεξετάσει τον Μάιο την αξιολόγησή της για τρεις χώρες στις οποίες έχουν εντοπιστεί υπερβολικές ανισορροπίες (Ιταλία, Κύπρος και Πορτογαλία), υπό το πρίσμα των διαρθρωτικών προκλήσεων που προκύπτουν από την ανάλυση των εμπεριστατωμένων επισκοπήσεων, λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο φιλοδοξίας του εθνικού τους προγράμματος μεταρρυθμίσεων. ΣΥΜΦΩΝΕΙ να εξετάσει προσεκτικά κάθε περαιτέρω αξιολόγηση της Επιτροπής, προκειμένου να προσδιοριστεί αν απαιτούνται περαιτέρω μέτρα. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι η ΔΜΑ θα πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο, με το διορθωτικό σκέλος να εφαρμόζεται όπου ενδείκνυται. 6. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ τη διαρκή ανάγκη για μέτρα πολιτικής και ισχυρή προσήλωση στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε όλα τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων, όταν αντιμετωπίζουν μακροοικονομικές ανισορροπίες που επηρεάζουν την εύρυθμη λειτουργία της ΟΝΕ. Οι ανισορροπίες πρέπει να αντιμετωπιστούν με λύσεις διαρκείας, που δίνουν έμφαση σε βασικές προκλήσεις, μειώνουν τους κινδύνους, διευκολύνουν την επανεξισορρόπηση των οικονομιών της ΕΕ και δημιουργούν συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης και απασχόλησης. 7. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ την πρόοδο που έχουν σημειώσει πολλά κράτη μέλη όσον αφορά τη διόρθωση των εξωτερικών και εσωτερικών τους ανισορροπιών, συμβάλλοντας, έτσι, στην επανεξισορρόπηση εντός της ζώνης του ευρώ και στο επίπεδο της ΕΕ. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι, παρά τις βελτιώσεις, οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι δεν έχουν σε γενικές γραμμές μεταβληθεί, και ότι χρειάζεται να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά τα μέτρα πολιτικής για να αντιμετωπιστούν οι ανισορροπίες, και ιδίως τα υψηλά επίπεδα χρέους, σε ένα πλαίσιο όπου καταγράφεται μείωση της δυνητικής μεγέθυνσης της παραγωγής και της παραγωγικότητας, ενώ τα ποσοστά ανεργίας παραμένουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Συγχρόνως, τα υψηλά πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σε ορισμένα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ με σχετικά περιορισμένες ανάγκες απομόχλευσης εξακολουθούν να υφίστανται και θα μπορούσαν υπό ορισμένες συνθήκες να υποδηλώνουν μεγάλες ανισορροπίες στις αποταμιεύσεις και τις επενδύσεις, για τις οποίες επιβάλλεται να αναληφθούν περαιτέρω δράσεις πολιτικής. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι η επανεξισορρόπηση των ελλειμμάτων σε πλεονασματικές θέσεις σε πολλές χώρες της ζώνης του ευρώ, σε συνδυασμό με εμμένοντα και υψηλά πλεονάσματα σε ορισμένες άλλες, είχε ως αποτέλεσμα μια ασύμμετρη προσαρμογή που οδήγησε σε μεγάλη και αυξανόμενη πλεονασματική θέση συνολικά στη ζώνη του ευρώ, με συνέπειες που χρήζουν περαιτέρω προσοχής. 9650/17 ΧΜΑ/νκ 3
II. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΧΩΡΑ (ΣΑΧ) 8. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ την επιτευχθείσα πρόοδο ως προς την αντιμετώπιση των συστάσεων ανά χώρα του 2016, αλλά ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΥΠΟΨΗ ότι η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων ήταν ανομοιογενής σε διάφορους τομείς πολιτικής και διάφορες χώρες και ότι μόνο σε λίγες περιπτώσεις σημειώθηκε ουσιαστική πρόοδος όσον αφορά την αντιμετώπιση των ΣΑΧ. 9. ΕΠΙΚΡΟΤΕΙ τη νέα πολυετή αξιολόγηση της εφαρμογής των ΣΑΧ από την Επιτροπή και το γεγονός ότι έχει επιτευχθεί ικανοποιητική πρόοδος ως προς τη συντριπτική πλειονότητα των συστάσεων που έχουν διατυπωθεί, αλλά ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι η πρόοδος αυτή ήταν ανομοιογενής μεταξύ των τομέων πολιτικής, των χωρών και σε βάθος χρόνου. ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι από την πολυετή αξιολόγηση της Επιτροπής προκύπτει ότι ορισμένες συστάσεις ανά χώρα αφορούν μακροπρόθεσμα διαρθρωτικά θέματα η αντιμετώπιση των οποίων απαιτεί χρόνο και ότι ενδέχεται να αργήσουν να αποφέρουν απτά αποτελέσματα. 10. ΤΟΝΙΖΕΙ ότι στο σημερινό σχετικά ευνοϊκό μακροοικονομικό περιβάλλον πρέπει να συνεχιστεί και να επιταχυνθεί η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων για να αντιμετωπισθούν οι προκλήσεις πολιτικής που περιγράφονται κατωτέρω, ώστε να παρασχεθεί προστασία έναντι της μεταρρυθμιστικής κόπωσης και να ξεπεραστούν οι πολιτικές προκλήσεις της οικονομίας. 11. ΕΠΙΚΡΟΤΕΙ την αναμενόμενη μείωση των ελλειμμάτων της γενικής κυβέρνησης και των δεικτών του χρέους σε πολλά κράτη μέλη, αλλά ΤΟΝΙΖΕΙ ότι η διασφάλιση μακροπρόθεσμης δημοσιονομικής βιωσιμότητας, συμπεριλαμβανομένης της βιωσιμότητας των συνταξιοδοτικών συστημάτων, εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση. 12. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε περαιτέρω διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές υπηρεσιών και προϊόντων, προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική ανάκαμψη, να διορθωθούν οι επιβλαβείς ανισορροπίες, να βελτιωθούν οι συνθήκες για επενδύσεις και να ενισχυθεί η ενιαία αγορά. Θα μπορούσε να επιτευχθεί μεγαλύτερη πρόοδος ως προς τη δημιουργία ενός κανονιστικού περιβάλλοντος φιλικού προς τις επιχειρήσεις και την απασχόληση, τη μείωση της γραφειοκρατίας, την ενίσχυση της διοικητικής αποτελεσματικότητας και της ποιότητας του κανονιστικού πλαισίου, καθώς και την εξάλειψη των αδικαιολόγητων περιορισμών στον τομέα των υπηρεσιών, ιδίως με την αισθητή διευκόλυνση των δραστηριοτήτων των παρόχων υπηρεσιών σε διασυνοριακό επίπεδο. 9650/17 ΧΜΑ/νκ 4
13. ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ για τη σημασία που δίδεται στην ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και ΤΟΝΙΖΕΙ ότι η προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης και της αύξησης της απασχόλησης, της ενίσχυσης των επενδύσεων, και των μεταρρυθμίσεων για την αύξηση της παραγωγικότητας και της προσφοράς εργατικού δυναμικού αποτελούν αναγκαία στοιχεία για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων. Τα υγιή δημόσια οικονομικά και η υλοποίηση φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. 14. ΣΥΜΦΩΝΕΙ ότι εξακολουθεί να επείγει η βελτίωση των επενδυτικών συνθηκών για την προσέλκυση περισσότερων ιδιωτικών επενδύσεων στην πραγματική οικονομία και για την εξασφάλιση δημόσιων επενδύσεων και υποδομών υψηλής ποιότητας. Η πρόοδος των μεταρρυθμίσεων ήταν αργή όσον αφορά την αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με την ειδική τομεακή νομοθεσία και άλλων εμποδίων για τις επενδύσεις, καθώς και όσον αφορά τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, των δικαστικών συστημάτων, των πλαισίων αφερεγγυότητας και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στη χρηματοδότηση. Μολονότι έχει σημειωθεί ορισμένη πρόοδος, σε πολλά κράτη μέλη εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια για επενδύσεις σε ορισμένους βασικούς τομείς. 15. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει πρόκληση σε ό,τι αφορά την παραγωγικότητα, η αύξηση της οποίας είναι υποτονική και παρουσιάζει υστέρηση σε σχέση με τους ρυθμούς ανάπτυξης άλλων ανεπτυγμένων οικονομιών. Σε αυτό το πλαίσιο, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ τη σημασία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την υποστήριξη της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης, τη διευκόλυνση της διάδοσης νέων τεχνολογιών, τη δημιουργία επιχειρηματικού περιβάλλοντος όπου μπορούν να επιτύχουν οι πλέον παραγωγικές επιχειρήσεις, και τη μείωση της κακής κατανομής των πόρων και της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων. Η πρόκληση αυτή επιτείνεται, μεταξύ άλλων, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Αναμένεται μείωση του ποσοστού των ατόμων σε ηλικία εργασίας επί του συνολικού πληθυσμού ανά την Ευρώπη, που θα είναι ιδιαίτερα αισθητή σε ορισμένες οικονομίες. 16. ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τη μεταρρύθμιση των αγορών εργασίας, εντούτοις, σημειώνει ότι εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές προκλήσεις και κενά στην υλοποίηση. Υπάρχουν ακόμη δυνατότητες διεύρυνσης των φορολογικών βάσεων και μείωσης των φορολογικών επιβαρύνσεων στην εργασία, και θα μπορούσε να επιτευχθεί περαιτέρω πρόοδος για την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας. Σε ορισμένα κράτη μέλη απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για να μειωθεί η ανεργία των νέων και η μακροχρόνια ανεργία. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτεί και η επιτυχής ενσωμάτωση ιδίως των μεταναστών και των προσφύγων. 9650/17 ΧΜΑ/νκ 5