Πρόταση ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για το πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης της Σλοβενίας

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2013) 911 final 2013/0396 (NLE) Πρόταση ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για το πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης της Σλοβενίας EL EL

2 2013/0396 (NLE) Πρόταση ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για το πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης της Σλοβενίας 2

3 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 473/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου , σχετικά με κοινές διατάξεις για την παρακολούθηση και την εκτίμηση των σχεδίων δημοσιονομικών προγραμμάτων και τη διασφάλιση της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος των κρατών μελών στη ζώνη του ευρώ, και ιδίως το άρθρο 9 παράγραφος 4, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) έχει ως στόχο τη διασφάλιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας σε ολόκληρη την Ένωση και καθορίζει το πλαίσιο για την πρόληψη και τη διόρθωση των υπερβολικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Βασίζεται στον στόχο για υγιή δημόσια οικονομικά ως μέσο για την ενδυνάμωση των συνθηκών σταθερότητας των τιμών και για ισχυρή και διατηρήσιμη ανάπτυξη βασιζόμενη σε χρηματοπιστωτική σταθερότητα, υποστηρίζοντας με τον τρόπο αυτό την επίτευξη των στόχων της Ένωσης για διατηρήσιμη ανάπτυξη και απασχόληση. (2) Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 473/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2013, σχετικά με κοινές διατάξεις για την παρακολούθηση και την εκτίμηση των σχεδίων δημοσιονομικών προγραμμάτων και τη διασφάλιση της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος των κρατών μελών στη ζώνη του ευρώ προβλέπει διατάξεις με τις οποίες βελτιώνεται η παρακολούθηση των δημοσιονομικών πολιτικών στην ζώνη του ευρώ και διασφαλίζεται ότι οι εθνικοί προϋπολογισμοί είναι συμβατοί με τις κατευθύνσεις οικονομικής πολιτικής που εκδίδονται στο πλαίσιο του ΣΣΑ και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Δεδομένου ότι καθαρά δημοσιονομικά μέτρα ενδέχεται να μην αρκούν ώστε να διασφαλίζεται η διαρκής διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος, μπορεί να απαιτηθούν συμπληρωματικά μέτρα πολιτικής και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. (3) Το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 473/2013 καθορίζει τις λεπτομέρειες για τα προγράμματα οικονομικής εταιρικής σχέσης που πρέπει να υποβάλουν τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ τα οποία υπόκεινται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Στο πλαίσιο του καθορισμού ενός χάρτη πορείας με μέτρα που θα συμβάλουν στην αποτελεσματική και διαρκή διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος, το πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης θα πρέπει να αναφέρει λεπτομερώς ειδικότερα τις βασικές δημοσιονομικές-διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ιδίως εκείνες που αφορούν τη φορολογία, το συνταξιοδοτικό σύστημα και το σύστημα υγείας, καθώς και τα δημοσιονομικά πλαίσια, οι οποίες θα συμβάλουν στη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος κατά διαρκή τρόπο. (4) Στις 2 Δεκεμβρίου 2009, το Συμβούλιο εξέδωσε απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 6 της Συνθήκης, σύμφωνα με την οποία η Σλοβενία υπόκειται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Το Συμβούλιο εξέδωσε, στις 21 Ιουνίου 2013 αναθεωρημένη σύσταση, δυνάμει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της Συνθήκης, στο 1 ΕΕ L 140 της , σ

4 πλαίσιο διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος που κινήθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 473/2013. Στο πλαίσιο αυτό, ζητήθηκε από τη Σλοβενία να υποβάλει πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης μέχρι την 1η Οκτωβρίου 2013, καθορίζοντας τις δημοσιονομικές-διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν ως στόχο την εξασφάλιση της αποτελεσματικής και διαρκούς διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος. (5) Το πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης που υπέβαλε η Σλοβενία την 1η Οκτωβρίου περιλαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση της δημοσιονομικής στρατηγικής με στόχο τη διαρκή διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος (ειδική ανά χώρα σύσταση του Συμβουλίου (εφεξής ΕΧΣ) 1), τη στήριξη της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος και τη συγκράτηση των δαπανών που συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού (ΕΧΣ2), τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας (ΕΧΣ3), την αξιολόγηση της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού του τραπεζικού συστήματος (ΕΧΣ4), τη βελτίωση του κανονιστικού πλαισίου και των εποπτικών ικανοτήτων των τραπεζών (ΕΧΣ5), την μεταρρύθμιση των νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελμάτων (ΕΧΣ6), τη συντόμευση της διάρκειας των δικαστικών διαδικασιών (ΕΧΣ7), την ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης των δημόσιων επιχειρήσεων και την ιδιωτικοποίηση (ΕΧΣ8) και την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος (ΕΧΣ9). (6) Τα δημοσιονομικά-διαρθρωτικά μέτρα και οι μεταρρυθμίσεις που σκοπεύει να εφαρμόσει η Σλοβενία αφορούν τα εξής: (i) το φορολογικό σύστημα και τη φορολογική συμμόρφωση (ii) το δημοσιονομικό πλαίσιο (iii) το συνταξιοδοτικό σύστημα και (iv) τη μακροχρόνια περίθαλψη. Η δέσμη των μέτρων είναι εν μέρει κατάλληλη και θα μπορούσε να συμβάλει στην αποτελεσματική και διαρκή διόρθωση της κατάστασης υπερβολικού ελλείμματος. Ωστόσο, είναι αναγκαίες περαιτέρω προσπάθειες και επιτάχυνση της εφαρμογής σε ορισμένους τομείς. (7) Πρόσφατα διαρθρωτικά μέτρα για την αύξηση των εσόδων, ιδίως η αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ και νέοι φόροι ακίνητης περιουσίας, προβλέπεται ότι θα συμβάλουν σημαντικά (περίπου 1,3 % του ΑΕΠ) στην εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών. Οι εν λόγω δράσεις δεν συμπληρώνονται με διαρθρωτικά μέτρα όσον αφορά τις δαπάνες που είναι επίσης πολύ σημαντικά για την επίτευξη ισοσκελισμένης θέσης ή πλεονάσματος. Με βάση τις τρέχουσες πληροφορίες, είναι πρόωρο να αξιολογηθούν διάφορα διοικητικά μέτρα για την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης, ωστόσο εάν είναι αποτελεσματικά, θα ενισχύσουν περαιτέρω τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. (8) Οι αρχές ετοιμάζουν την αναμόρφωση της νομοθεσίας που διέπει το δημοσιονομικό πλαίσιο, σύμφωνα με τις επιταγές της Συνθήκης για τη Σταθερότητα, τον Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση στην ΟΝΕ (ΣΣΣΔ) και τις νομικές απαιτήσεις της ΕΕ. Ο κανόνας για το ισοζύγιο/πλεόνασμα του προϋπολογισμού που κατοχυρώνεται στο σύνταγμα και οι προβλεπόμενες νομικές πράξεις που προσδιορίζουν την εφαρμογή του, ιδίως ο νέος νόμος για τον δημοσιονομικό κανόνα και ο τροποποιημένος νόμος για τα δημόσια οικονομικά, αναμένεται να συμβάλουν στην εδραίωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στην εθνική νομοθεσία. (9) Χάρη στην εφαρμογή της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος του Δεκεμβρίου 2012, παρατηρείται μείωση του μηνιαίου ρυθμού αύξησης των νέων συνταξιούχων γήρατος. Ωστόσο, η αξιολόγηση της εφαρμογής της δεύτερης σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης 4

5 βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος θα ήταν πρόωρη. Μια ομάδα εργασίας αποτελούμενη από μέλη που προέρχονται από τον πανεπιστημιακό χώρο και τη δημόσια διοίκηση αξιολογεί τις συνέπειες της μεταρρύθμισης. Με βάση τα συμπεράσματά της, η κυβέρνηση προτίθεται να παρουσιάσει προτάσεις για περαιτέρω προσαρμογές του συνταξιοδοτικού συστήματος προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του μετά το (10) Για την περαιτέρω αντιμετώπιση των αυξανόμενων δαπανών λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, η κυβέρνηση ενέκρινε σχέδιο στρατηγικής για έναν νόμο σχετικά με τη μακροχρόνια περίθαλψη και την προσωπική βοήθεια με τον οποίο θεσπίζεται ένα νέο σύστημα βασισμένο στην ασφάλιση. Την ψήφιση του νέου νόμου προβλέπεται το πρώτο εξάμηνο του Η χρηματοδότηση του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης, θα πρέπει να αποσαφηνισθεί, αλλά είναι πιθανό να βασίζεται σε υποχρεωτικές εισφορές του ενεργού και μη ενεργού πληθυσμού και δεν αναμένεται να αυξήσει το συνολικό ποσοστό των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης. (11) Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών η Σλοβενία έχει επιταχύνει το ρυθμό των μη δημοσιονομικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για την προσαρμογή των μακροοικονομικών ανισορροπιών. Σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί στον τραπεζικό τομέα. Εντούτοις, οι βασικές μεταρρυθμίσεις που στηρίζουν την προσαρμογή και την ανάπτυξη εξακολουθούν να βρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας και έχουν καθυστερήσει σημαντικά, ιδίως όσον αφορά την εξωδικαστική αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων και την έγκριση της ταξινόμησης των κρατικών περιουσιακών στοιχείων. (12) Η εφαρμογή μέτρων για τη σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα είναι σε εξέλιξη, και ιδίως οι εμπεριστατωμένοι έλεγχοι της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού και οι προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων που διενεργούνται επί του παρόντος καλύπτουν σχεδόν το 70 % του τραπεζικού τομέα και αναμένεται να ολοκληρωθούν πριν από το τέλος του Μετά την εκτίμηση αυτή αναμένεται να ακολουθήσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την αναδιάρθρωση, την εξυγίανση και την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα, η οποία θα περιλαμβάνει επίσης πρόγραμμα για την αποεπένδυση άμεσων και έμμεσων συμμετοχών του δημοσίου τομέα σε εγχώριες τράπεζες. Η εν λόγω αποεπένδυση αναμένεται να μειώσει σημαντικά τους κινδύνους για επανεμφάνιση ενδεχόμενων υποχρεώσεων κατά τα προσεχή έτη. (13) Εάν η μεταρρύθμιση του νόμου για την σλοβενική εταιρεία διαχείρισης κρατικών συμμετοχών που συζητείται επί του παρόντος, σχεδιαστεί σωστά και εφαρμοστεί πλήρως, σε συνδυασμό με ταχεία πρόοδο όσον αφορά την ιδιωτικοποίηση ορισμένων κρατικών επιχειρήσεων, θα μπορούσε, αφενός, να αποφέρει έσοδα και να μειώσει τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις της γενικής κυβέρνησης και, αφετέρου, να συμβάλλει στην καλύτερη και αποτελεσματικότερη στρατηγική διαχείρισης των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, ιδίως σε ό,τι αφορά τις δυνατότητες για την προσέλκυση ξένων επενδυτών, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΓΝΩΜΗ: Το πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης της Σλοβενίας που υποβλήθηκε στην Επιτροπή και το Συμβούλιο την 1η Οκτωβρίου 2013 περιλαμβάνει μια σειρά δημοσιονομικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων οι οποίες επαρκούν εν μέρει για τη στήριξη μιας αποτελεσματικής και διαρκούς διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος και θα πρέπει να 5

6 εφαρμοστούν σωστά και ολοκληρωμένα ώστε να επιτευχθούν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης περιλαμβάνει ορισμένα βήματα προόδου όσον αφορά την εκπλήρωση των δεσμεύσεων της Σλοβενίας που αναλήφθηκαν στο πρόγραμμα σταθερότητας και στο εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, σχετικά με τη φορολογική μεταρρύθμιση, την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης και τη δημοσιονομική διακυβέρνηση καθώς και την αποκατάσταση της ορθής λειτουργίας του τραπεζικού τομέα. Η αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα και του τομέα των επιχειρήσεων και η στρατηγική εξυγίανσης μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού και της προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για τις τράπεζες έχουν καθοριστική σημασία για την εξασφάλιση της εμπιστοσύνης και την προσέλκυση ξένων επενδυτών στη Σλοβενία, μεταξύ άλλων όσον αφορά την αγορά κρατικών ομολόγων. Οι εργασίες για τις πιθανές περαιτέρω προσαρμογές του συνταξιοδοτικού συστήματος έχουν αρχίσει μόλις πρόσφατα και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τα προβλεπόμενα συγκεκριμένα μέτρα και την έγκαιρη εφαρμογή τους. Σε γενικές γραμμές, σχεδόν όλες οι μεταρρυθμίσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, γεγονός που προσδίδει καθοριστική σημασία στην ταχεία θέσπιση και την πλήρη εφαρμογή τους. Η Σλοβενία καλείται επομένως να αναλύσει περαιτέρω τις λεπτομέρειες και να δώσει πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις προγραμματιζόμενες μεταρρυθμίσεις στο προσεχές εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και στο πρόγραμμα σταθερότητας, η πλήρης αξιολόγηση των οποίων θα πραγματοποιηθεί από την Επιτροπή και το Συμβούλιο στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος 6