ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 27/4/2016 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Μηχανισμό ειδικής άμυνας αποτελούν: Α. οι ιντερφερόνες Β. τα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα Γ. το συμπλήρωμα Δ. τα μονοκύτταρα Α2. Ως αντιγόνο σε έναν οργανισμό μπορεί να δράσουν/-ει: Α. τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας των μακροφάγων του Β. το συμπλήρωμα Γ. συστατικά του ορού του αίματός του Δ. συστατικά του ορού του αίματος άλλου οργανισμού Α3. Στη δομή του HIV δεν περιλαμβάνεται/-ονται: Α. το έλυτρο Β. ένζυμα Γ. DNA Δ. RNA ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Α4. Το φαινόμενο της βιοσυσσώρευσης μπορεί να προκληθεί από: Α. τα φωσφορικά και αζωτούχα λιπάσματα Β. τους χλωροφθοράνθρακες Γ. τα παρασιτοκτόνα και εντομοκτόνα Δ. την υπεριώδη ακτινοβολία Α5. Η φυσική επιλογή -ως μηχανισμός της εξέλιξης των ειδών- δρα: Α. στα μεμονωμένα άτομα Β. στον πληθυσμό Γ. στο είδος Δ. στις οικογένειες ΜΟΝΑΔΕΣ 25 ΘΕΜΑ Β Β1. Να αναφέρετε (ονομαστικά) τα μικρόβια που μπορεί να μολύνουν το αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου. Β2. Φαγοκύτταρα: ΜΟΝΑΔΕΣ 4 i. Να αναφέρετε σε ποια κατηγορία κυττάρων του οργανισμού ανήκουν τα φαγοκύτταρα και σε ποιες κατηγορίες υποδιαιρούνται. ii. Να γράψετε με ποιο τρόπο τα φαγοκύτταρα ενεργοποιούνται στην περίπτωση τραύματος και φλεγμονής. iii. Να περιγράψετε τον ρόλο των φαγοκυττάρων στην ανοσοβιολογική απόκριση. ΜΟΝΑΔΕΣ 10 (3+3+4) Β3. Μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε ένα οικοσύστημα έδειξαν ότι η συγκέντρωση DDT στους ιστούς των καταναλωτών 1 ης τάξης ήταν 0,2mg/Kg. Να εξηγήσετε ποια θα είναι η αναμενόμενη συγκέντρωση DDT στους ιστούς των καταναλωτών 3 ης τάξης και στους παραγωγούς αυτού του οικοσυστήματος. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 6
Αριθμός αντισωμάτων ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β4. Να εξηγήσετε πώς η ποικιλότητα ενός οικοσυστήματος καθορίζει τη σταθερότητά του. ΘΕΜΑ Γ ΜΟΝΑΔΕΣ 5 Γ1. Ο ιδρώτας εκκρίνεται στο δέρμα και συμβάλλει στη διατήρηση της ομοιόστασης και της υγείας του οργανισμού. Να περιγράψετε δύο ρόλους του ιδρώτα στον ανθρώπινο οργανισμό. Γ2. i. Να περιγράψετε τον κύκλο του νερού σε ένα χερσαίο οικοσύστημα. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 ii. Να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους το νερό αποτελεί ζωτικό συστατικό για τις λειτουργίες των φυτικών οργανισμών. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 (4+4) Γ3. Στο διάγραμμα που ακολουθεί απεικονίζεται η μεταβολή της συγκέντρωσης των αντισωμάτων στο αίμα ενός ατόμου το οποίο μολύνθηκε από τον ιό του κίτρινου πυρετού, για τον οποίο είχε στο παρελθόν εμβολιαστεί. Την ίδια χρονική στιγμή (t=0) στο άτομο χορηγήθηκε ορός αντισωμάτων κατά του μικροβίου του τετάνου. α β 0 4 8 12 Χρόνος (ημέρες) i. Να γράψετε 2 διαφορές των εμβολίων και των ορών αντισωμάτων. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ii. iii. Να εξηγήσετε ποια καμπύλη (α, β) αντιστοιχεί στα αντισώματα κατά του τετάνου και ποια στα αντισώματα κατά του ιού του κίτρινου πυρετού στον οργανισμό αυτού του ατόμου. Να γράψετε ποιες κατηγορίες Τ λεμφοκυττάρων έδρασαν στο διάστημα αυτό κατά του ιού του κίτρινου πυρετού. ΜΟΝΑΔΕΣ 9 (4+2+3) ΘΕΜΑ Δ Δ1. Να γράψετε τρεις διαφορές της θεωρίας του Λαμάρκ από τη θεωρία του Δαρβίνου. ΜΟΝΑΔΕΣ 6 Δ2. Σε ένα οικοσύστημα παρατηρείται το τροφικό πλέγμα: αλεπού φίδι βάτραχος ποντικός μύγα πεταλούδα βελανιδιά βατομουριά ποώδη φυτά i. Να ονομάσετε τους παραγωγούς και τους καταναλωτές 3 ης τάξης του πλέγματος. ii. Να γράψετε ποιος από τους πληθυσμούς των ειδών που αναφέρονται στην αλυσίδα έχει τη μικρότερη βιομάζα και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. iii. Ένα σμήνος μεταναστευτικών πτηνών κατανάλωσε μεγάλο αριθμό βατράχων της αλυσίδας και ο πληθυσμός τους μειώθηκε σημαντικά. Να εξηγήσετε τι θα συμβεί στον πληθυσμό των ποντικών και των φιδιών. iv. Εάν οι πληθυσμοί της μύγας και της πεταλούδας έχουν συνολική βιομάζα 10 Kg, να υπολογίσετε πόσοι βάτραχοι είναι δυνατό να υπάρχουν στο οικοσύστημα, δεδομένου ότι η μέση βιομάζα ενός βατράχου είναι 20 γραμμάρια. ΜΟΝΑΔΕΣ 10 (2+4+2+2) ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ3. Να αναφέρετε τα φαινόμενα ατμοσφαιρικής ρύπανσης που προκαλούνται από τη δράση των οξειδίων του αζώτου και να εξηγήσετε τις συνέπειες στην υγεία του ανθρώπου από την παρουσία των οξειδίων αυτών στην ατμόσφαιρα. ΜΟΝΑΔΕΣ 9 ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους) 1. Στο εξώφυλλο του τετραδίου να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνωπάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μην γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. Μολύβι επιτρέπεται, μόνο αν το ζητάει η εκφώνηση, και ΜΟΝΟ για πίνακες, διαγράμματα κλπ.. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10:30 KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ