1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
2 ΕΙΔΗΣΕΙΣ Εγχώριες εταιρίες στην πγδμ Οι επιχειρήσεις στην πγδμ υποχρεούνται να προβούν σε εκτίμηση των κινδύνων για κάθε θέση εργασίας Οι επιχειρήσεις στην πγδμ υποχρεούνται να προβούν σε εκτίμηση της επικινδυνότητας για κάθε θέση εργασίας και να συντάξουν επίσημο έγγραφο το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει μετρήσεις των φυσικών, χημικών και βιολογικών κινδύνων, να καθορίζει προστατευτική ενδυμασία, και να προβλέπει όλες οι πιθανές απειλές για τους εργαζομένους από τον χειρισμό των μηχανημάτων. Το κόστος για αυτούς τους ελέγχους διαφοροποιείται αναλόγως με τον αριθμό των εργαζομένων και το είδος της δραστηριότητάς τους. Στις επιχειρήσεις που δεν θα προβούν στην εν λόγω αξιολόγηση θα επιβληθούν πρόστιμα ύψους 5.000-8.000 ευρώ. Δυσκολεύονται να βρουν εργατικά χέρια οι επιχειρηματίες στο Στιπ Οι επιχειρηματίες στο Στιπ διαμαρτύρονται ότι δεν μπορούν να εξεύρουν εργαζόμενους κυρίως στους τομείς της κλωστοϋφαντουργίας και της βιομηχανίας δέρματος, καθώς πάνω από το 95% των νέων της πόλης έχουν εγγραφεί σε διάφορες σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μάλιστα, οι επιχειρηματίες έχουν υποβάλει σχετική διαμαρτυρία στο Υπουργείο Παιδείας της χώρας. Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Συνάντηση επιχειρηματιών πγδμ και Τουρκίας στα Σκόπια Ο Σύνδεσμος Εμπορικών Επιμελητηρίων και το Γραφείο του Υπουργού άνευ χαροφυλακίου Χάντι Νεζίρ διοργάνωσαν από κοινού εχθές συνάντηση επιχειρηματιών της πγδμ και της Τουρκίας στα Σκόπια, όπου οι συμμετέχοντες ζήτησαν να εντατικοποιηθούν οι διμερείς και επιχειρηματικές συνεργασίες και οι εμπορικές συναλλαγές τα επόμενα δύο χρόνια να φθάσουν το ένα εκατομμύριο δολάρια. Επίσης, κατά την εκδήλωση αυτή ανακοινώθηκαν νέες επενδύσεις από διάφορες τουρκικές εταιρείες. Όπως συγκεκριμένα δήλωσε ο κ. Νεζίρ μετά τη συνάντηση, η εταιρεία Sise Dzam συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις για επενδύσεις στη χώρα, οι οποίες είχαν σταματήσει λόγω της οικονομικής κρίσης. Επίσης, ανέφερε ότι υπάρχουν και άλλοι βασικοί επενδυτές, όπως η τσιμεντοβιομηχανία Cimsa που εξετάζει αυτήν την περίοδο τις επενδυτικές συνθήκες στην πγδμ όπου σχεδιάζει να επενδύσει πάνω από 200 εκατ. ευρώ. Πρόσθεσε δε ότι η κατασκευή του Ευρωπαϊκού Νοσοκομείου βρίσκεται σε εξέλιξη και τουρκικές εταιρείες είναι σε διαπραγματεύσεις για συνεργασία με άλλα δύο νοσοκομεία της πγδμ. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον μεταξύ των Τούρκων επιχειρηματιών κυρίως για τους τομείς της κλωστοϋφαντουργίας και της γεωργίας ενώ οι μεγαλύτερες επενδύσεις αναμένονται μέχρι το τέλος του χρόνου και στις αρχές του 2011. Σημειώνεται ότι οι εμπορικές συναλλαγές πγδμ Τουρκίας ανέρχονται σε 300 εκατ. δολάρια, ποσό που, όπως τόνισε ο κ. Νεζίρ, είναι ασήμαντο σε σύγκριση με το οικονομικό δυναμικό και το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Τουρκίας. Τέλος, ο επικεφαλής του Συνδέσμου Επιμελητηρίων δήλωσε από την πλευρά του ότι η Τουρκία, από οικονομική άποψη,
3 πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ο έκτος γείτονας της πγδμ μαζί με την Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο, τη Σερβία, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα. Η Ουγγαρία ενδιαφέρεται για επενδύσεις στην πγδμ Σε επιχειρηματικό συνέδριο που διοργάνωσε το Οικονομικό Επιμελητήριο της πγδμ στα Σκόπια, Ούγγροι επενδυτές εξέφρασαν το ενδιαφέρον να επενδύσουν στη χώρα, στους τομείς της τεχνολογίας της πληροφορικής, των ακινήτων, του τουρισμού, και της επεξεργασία των στερεών και υγρών αποβλήτων. Η Ουγγαρία έχει μέχρι σήμερα επενδύσει στην πγδμ πάνω από 400 εκατομμύρια ευρώ ενώ πέρυσι ο όγκος του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών ανήλθε στα 87 εκατομμύρια δολάρια, με τις εξαγωγές της πγδμ να φθάνουν μόνον στα 3,8 εκατομμύρια δολάρια. Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος Η ελληνική απεργία σιδηροδρόμων αναμένεται να δημιουργήσει προβλήματα στις μεταλλοβιομηχανίες της πγδμ Δημοσιεύματα στην πγδμ αναφέρονταν στις επαναλαμβανόμενες 24ωρες απεργίες που ανακοίνωσε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σιδηροδρομικών για τις 26, 27, 28 και 29 Οκτωβρίου και τη σχετική ανακοίνωση των Σιδηροδρόμων της πγδμ ότι μέχρι και τις 29 Οκτωβρίου θα σταματήσουν τα δρομολόγια από και προς την Ελλάδα και ότι δρομολόγια θα πραγματοποιούνται μόνο από και προς τη Γευγελή. Στα ανωτέρω δημοσιεύματα επισημαίνεται επίσης ότι οι εταιρείες της πγδμ που μεταφέρουν προϊόντα τους από και προς την Ελλάδα σιδηροδρομικώς αδυνατούσαν να πραγματοποιήσουν μεταφορές μέχρι τη λήξη της απεργίας ή υποχρεούνταν, εναλλακτικά, να χρησιμοποιήσουν φορτηγά. Εκτιμάται ότι τις σοβαρότερες επιπτώσεις από την απεργία στην Ελλάδα είχαν οι εταιρείες του κλάδου της μεταλλουργίας. Μάλιστα εκπρόσωποι των εν λόγω εταιρειών ζήτησαν από την κυβέρνηση την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής κατά μήκος του Διαδρόμου 8 (σύνδεση προς τη Βουλγαρία), προκειμένου να αποφευχθούν τα προβλήματα που εμφανίζονται πολύ συχνά στις μεταφορές μέσω του Διαδρόμου 10. Αίτημα του Οικονομικού Επιμελητηρίου της πγδμ για διευκόλυνση του εμπορίου με την Ελλάδα και το Κοσσυφοπέδιο Σύμφωνα με το Οικονομικό Επιμελητήριο της πγδμ, η χώρα δεν έχει συνάψει συμφωνίες για την αποφυγή της διπλής φορολογίας και την προστασία των ξένων επενδύσεων με την Ελλάδα και το Κοσσυφοπέδιο, παρ όλο που συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της πγδμ και, ειδικά η χώρα μας, στους μεγαλύτερους επενδυτές. Ο ίδιος φορέας ζήτησε από την κυβέρνηση να συνάψει μια σειρά ανάλογων συμφωνιών με σκοπό τη διευκόλυνση του εμπορίου, την ενίσχυση των εξαγωγών και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Ακόμη, σύμφωνα με την κα Λιούμπιτσα Νούρι, εκπροσώπου του Οικονομικού Επιμελητηρίου, η πγδμ δεν έχει συμφωνία αποφυγής της διπλής φορολογίας με τις ΗΠΑ που αποτελούν τον 14 ο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της χώρας, όπως επίσης δεν έχει συμφωνία για την προστασία των ξένων επενδύσεων με την Αγγλία παρά τις σημαντικές επενδύσεις που θα μπορούσαν να αναμένονται από εκεί. Προσθέτως επισημαίνεται ότι είναι σημαντικό να απελευθερωθεί το εμπόριο με τη
4 Ρωσική Ομοσπονδία, είτε σε ομοσπονδιακό είτε σε τοπικό επίπεδο, καθώς και με άλλους εταίρους με μεγάλες δυνατότητες, όπως το Ιράκ, η Λιβύη, το Ισραήλ, το Κατάρ, το Κουβέιτ και το Καζακστάν. Σύμφωνα με την κα Νούρι, το Κοσσυφοπέδιο, η Ελλάδα, το Βέλγιο, οι ΗΠΑ και οι λοιπές χώρες της CEFTA θα πρέπει να είναι στην κορυφή των προτεραιοτήτων αναφορικά με τη διευκόλυνση του εμπορίου προκειμένου επίσης να αυξηθούν οι επενδύσεις. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οικονομική κατάσταση στην πγδμ Γενικά Πτώση της βιομηχανικής παραγωγής στην πγδμ σε σύγκριση με πέρυσι Σύμφωνα με την Κρατική Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ, τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους η βιομηχανική παραγωγή στη χώρα ήταν κατά 11,9% χαμηλότερη σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2009. Κατά το πρώτο εννεάμηνο του τρέχοντος έτους επίσης, η βιομηχανική παραγωγή ήταν κατά 4,2% χαμηλότερη σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Τέλος, ήπια αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 1,6% παρατηρήθηκε το Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους σε σύγκριση με τον Αύγουστο. Για τρίτο συνεχή μήνα μεγαλύτερη εισροή φορολογικών εσόδων από τα προβλεπόμενα στον κρατικό προϋπολογισμό Τον περασμένο μήνα εισέρευσαν στον κρατικό προϋπολογισμό φορολογικά έσοδα αυξημένα κατά 1,6% σε σχέση με τα προβλεπόμενα, όπως επίσης και έσοδα από την είσπραξη του ΦΠΑ αυξημένα κατά 2,8%. Πρόκειται για τον τρίτο συνεχή μήνα, αρχής γενομένης από τον Αύγουστο, κατά τον οποίο τα φορολογικά έσοδα υπερέβησαν τα προβλεπόμενα. Επίσης, όπως δήλωσε ο Υπουργός Οικονομικών Zoran Stavreski, τους τρεις αυτούς μήνες και σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους, τα φορολογικά έσοδα είναι αυξημένα κατά 2,24%. Ο ίδιος ακόμη ανέφερε ότι κατά το πρώτο εννεάμηνο του τρέχοντος έτους το έλλειμμα του προϋπολογισμού ανήλθε στο 1,6% του ΑΕΠ, μέγεθος που βεβαιώνει ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού σε ετήσιο επίπεδο θα είναι σύμφωνο με τις προβλέψεις της κυβέρνησης, δηλαδή στο 2,5% του ΑΕΠ. Ο κ. υπουργός δήλωσε ακόμη ότι η κυβέρνηση δεν έχει καμία οφειλή προς τις εταιρείες σχετικά με την επιστροφή του ΦΠΑ και ότι όλες οι οικονομικές υποχρεώσεις της προς αυτές τακτοποιούνται εντός της νόμιμης προθεσμίας των 30 ημερών. Σημειώνεται ωστόσο ότι, σύμφωνα με καταγγελίες επιχειρήσεων, υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση στην επιστροφή του ΦΠΑ σε βαθμό που να προκαλείται πρόβλημα ρευστότητας αν όχι επιβίωσής τους. Αναθεώρηση των προβλέψεων της EBRD για το ΑΕΠ της πγδμ Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) αναθεώρησε τις προβλέψεις της αναφορικά με τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ της πγδμ για το 2010 από το 0,5% στο 0,8% και για το 2011 από το 2,3% στο 2,5%. Κατατάξεις της πγδμ σε διεθνές επίπεδο - Αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τον οίκο Fitch Στην αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της πγδμ, από αρνητική σε σταθερή, προχώρησε ο οίκος Fitch. Οι παράγοντες για την αναβάθμιση της πιστοληπτικής
5 ικανότητας της πγδμ από τον συγκεκριμένο οίκο σχετίζονται με την αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, τη σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών, το χαμηλό δημόσιο χρέος, καθώς και το ικανοποιητικό επίπεδο των συναλλαγματικών αποθεμάτων της χώρας. Την ικανοποίηση του για την αναβάθμιση αυτή από την Fitch εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών της πγδμ, Ζόραν Στάβρεσκι. Ο κ. Στάβρεσκι σημείωσε ότι πρόκειται για ιδιαίτερα θετική εξέλιξη, με την οποία αναγνωρίζονται οι προσπάθειες της κυβέρνησης της πγδμ για την βελτίωση της οικονομικής κατάστασης. Ο υπουργός Οικονομικών πρόσθεσε ότι η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της πγδμ θα εκτιμηθεί θετικά από τους ξένους επενδυτές που παρακολουθούν την οικονομική πορεία της χώρας, ενώ επισήμανε ότι θα έχει επίσης θετικό αντίκτυπο αναφορικά με την μείωση του επιτοκίου των κρατικών ομολόγων. Η πγδμ κατετάγη στην 72 θέση σε σύνολο 110 χωρών σύμφωνα με τον δείκτη ευημερίας του διεθνούς ινστιτούτου Legatum, με βάση τον οποίο σκανδιναβικές χώρες κατατάσσονται στην κορυφή. Τέλος, η πγδμ κατάφερε να αναρριχηθεί κατά 9 θέσεις στην κατάταξη της Διεθνούς Διαφάνειας με βάση την αξιολόγηση για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Συγκεκριμένα, η χώρα πέρυσι κατετάγη στην 71 η θέση και εφέτος στην 62 η θέση. Ενέργεια Επένδυση της KFW σε σταθμούς αιολικής ενέργειας Τοπικά δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η γερμανική τράπεζα KFW πρόκειται να εγκρίνει πίστωση ύψους 33 εκατομμυρίων ευρώ για την υλοποίηση ενός προγράμματος κατασκευής σταθμών αιολικής ενέργειας στο Bogdanci της πγδμ. Ο υπουργός Οικονομικών Zoran Stavreski δήλωσε ότι πρόκειται για ένα αξιόλογο πρόγραμμα και ότι η κυβέρνηση θα βοηθήσει το συγκεκριμένο δήμο να λάβει τα κεφάλαια αυτά. Πίστωση από την EIB για το υδροσύστημα της Zletovica Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ) πρόκειται για να χορηγήσει πίστωση ύψους 55.500.000 για το δεύτερο και τρίτο στάδιο του προγράμματος που αφορά στο υδροσύστημα της Zletovica. Οικονομική κατάσταση Άλλο Οι πολίτες της πγδμ μειώνουν τις δαπάνες σε τρόφιμα προκειμένου να καλύψουν τα έξοδα των τρεχόντων λογαριασμών Σύμφωνα με οικονομική ανάλυση που αφορά στην κατάσταση στην πγδμ κατά τα τελευταία πέντε χρόνια, οι πολίτες της χώρας είναι αναγκασμένοι να μειώνουν τις δαπάνες τους για τρόφιμα προκειμένου να μπορούν να τακτοποιούν τους λογαριασμούς τους για την ηλεκτρική ενέργεια, το νερό και τη θέρμανση. Αξίζει να σημειωθεί ότι το «καλάθι του καταναλωτή» το 2005 ανερχόταν στα 9.553 δηνάρια (περίπου 156 ευρώ) ενώ το 2010 έφτασε στα 12.170 δηνάρια (198 ευρώ).
6 Οικονομική πολιτική στην πγδμ Γενικά Η κυβέρνηση της πγδμ πρόκειται να καταγράψει τα προβλήματα των επιχειρήσεων με επισκέψεις κυβερνητικών ομάδων σε αυτές Τα υψηλά εταιρικά έξοδα και τέλη, τα προβλήματα διοίκησης και ιδιοκτησίας, καθώς και η δύσκολη πρόσβαση στη χρηματοδότηση είναι τα βασικά προβλήματα που απασχολούν τις επιχειρήσεις της πγδμ και τα οποία ανέφεραν στις κυβερνητικές ομάδες που έχουν συσταθεί και αναλάβει τη συλλογή δεδομένων σχετικά με το επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας. Επίσης, τα προβλήματα αυτά των επιχειρήσεων καταγράφονται και στις έρευνες που διεξάγονται από συμβουλευτικούς οίκους του εξωτερικού, στα οποία ακόμη προστίθενται η διαφθορά, ο αθέμιτος ανταγωνισμός, τα προβλήματα υποδομών και της μη ισότητας ενώπιον των νόμων. Όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της πγδμ, κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου κυβερνητικές ομάδες υπό τους υπουργούς της κυβέρνησης που είναι αρμόδιοι για οικονομικά θέματα θα επισκεφθούν περίπου 200 επιχειρήσεις της χώρας, με σκοπό να διαπιστώσουν τις συνέπειες της παγκόσμιας κρίσης καθώς και κατά πόσο απαιτούνται νέα οικονομικά μέτρα. Όπως επίσης δήλωσε ο ίδιος, θεωρεί ότι η συναλλαγματική ισοτιμία του δηναρίου θα πρέπει να παραμείνει σταθερή και στο μέλλον, καθώς έχει εξασφαλίσει μέχρι στιγμής θετικά αποτελέσματα. Ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2011 Η κυβέρνηση της πγδμ, άρχισε την κατάρτιση του προϋπολογισμού για το 2011 ο οποίος, σύμφωνα με τις δηλώσεις του αντιπροέδρου της Vladimir Pesevski, πρόκειται να είναι αυξημένος ενώ επίσης θα προβλέπονται μεγαλύτερες δαπάνες για κεφαλαιακές επενδύσεις. Δεν υπάρχουν ακόμη ακριβείς πληροφορίες για το ύψος του προϋπολογισμού ωστόσο, όπως προκύπτει και από τις δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών και αντιπροέδρου της κυβέρνησης Zoran Stavreski, εικάζεται ότι θα ανέλθει περίπου στα 2,6 δισ. ευρώ, θα είναι δηλαδή αυξημένος κατά 6,8% σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό του τρέχοντος έτους. Τα έσοδα επίσης προβλέπονται αυξημένα κατά 2,4 δισ. ευρώ ή 6,6% σε σύγκριση με το 2010 ενώ οι τρέχουσες δαπάνες θα αυξηθούν κατά 3,9%. Ακόμη, ο κ. Stavreski δήλωσε ότι η κυβέρνηση προβλέπει για το επόμενο έτος αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,5% (προτάθηκε μάλιστα και η πρόβλεψη για 4%), έλλειμμα του προϋπολογισμού στο 2,5% του ΑΕΠ και πληθωρισμό στο 3%. Περαιτέρω, προβλέπεται αύξηση των εξαγωγών κατά 10,5% και των εισαγωγών κατά 9,5%. Επιπλέον, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι επενδύσεις κεφαλαίου θα είναι αυξημένες κατά περίπου 29% και θα δαπανηθούν περισσότερα χρήματα για επενδύσεις σε έργα υποδομών, ως απάντηση στα αιτήματα του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας που έχει κατ επανάληψιν ζητήσει έναν προϋπολογισμό περισσότερο αναπτυξιακό παρά κοινωνικό. Συγκεκριμένα, όσον αφορά στις κεφαλαιακές επενδύσεις, οι περισσότερες δαπάνες θα γίνουν για την υγεία, την εκπαίδευση, τη γεωργία και τις μεταφορές.
7 Η χρηματοδότηση του ελλείμματος θα καλυφθεί από ξένα πιστωτικά ιδρύματα, από την έκδοση ευρωομολόγου ή από τα χρήματα που προσφέρονται από το ΔΝΤ, επιλογή που θα γίνει τελικά από την κυβέρνηση. Σύμφωνα πάλι με τον κ. Stavreski, κατά το επόμενο έτος οι αυξήσεις των μισθών και των συντάξεων θα «παγώσουν» χάριν των επενδύσεων κεφαλαίου. Σχολιάζοντας τέλος τον προϋπολογισμό της κυβέρνησής του ο πρωθυπουργός κ. Gruevski δήλωσε ότι εμπεριέχει μία πολύ ισχυρή συνιστώσα ανάπτυξης. Ωστόσο, οικονομικοί αναλυτές εξέφρασαν την εκτίμηση ότι η οικονομία της χώρας, καθώς είναι σε κρίση, αδυνατεί να στηρίξει έναν τόσο ογκώδη προϋπολογισμό. Η Παγκόσμια Τράπεζα πρόκειται να προσφέρει χρηματοδοτική στήριξη στην πγδμ ύψους 200 εκατομμυρίων δολαρίων Η Παγκόσμια Τράπεζα αποφάσισε να συνάψει με την πγδμ "Νέα στρατηγική συνεργασία" για την περίοδο 2011-2014 και να στηρίξει οικονομικά τη χώρα με το ποσό των 200 εκατ. δολαρίων. Οι εκπρόσωποι του εν λόγω ιδρύματος ανακοίνωσαν ότι αυτή η χρηματοδοτική στήριξη αναμένεται να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της χώρας, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική προστασία. Επιπλέον, ένα μέρος της οικονομικής στήριξης προορίζεται για επενδύσεις σε πράσινη και καθαρή ενέργεια Επίσης, οι εκπρόσωποι της Παγκόσμιας Τράπεζας εξέφρασαν μεγάλη ικανοποίηση για την πρόοδο που έχει επιτύχει η πγδμ την τελευταία δεκαετία. Τέλος, αναμένεται ότι η Διεθνής Εταιρεία Ανάπτυξης (International Financial Cooperation - IFC) που λειτουργεί στο πλαίσιο της ΠΤ, θα ενισχύσει με το ποσό των 100 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2011-2014 τις ιδιωτικές εταιρείες στην πγδμ. Τραπεζικά Νομισματικά Η Komercijalna Banka πρόκειται να διατεθεί προς πώληση όταν λάβει καλή προσφορά Όπως δήλωσε ο Χάρι Κοστόφ, Διευθύνων Σύμβουλος της Komecijalna banka AD Skopje, η τράπεζα είναι ανοικτή στην προσέλκυση ξένου στρατηγικού εταίρου, ο οποίος όμως πρέπει να πληροί τρεις προϋποθέσεις: να αποτελεί τραπεζικό όμιλο, να καταβάλει μια τιμή που να αντιστοιχεί στην πραγματική αξία της τράπεζας και να έχει ένα σχέδιο για τη μελλοντική ανάπτυξή της. Σύμφωνα με τον κ. Κοστόφ, κατά τα τελευταία 6 χρόνια η τράπεζα κατέβαλε στους μετόχους μέρισμα ύψους 1,9 δισεκατομμυρίων δηναρίων (περίπου 31 εκατ. ευρώ), ενώ 3,4 δισεκατομμύρια δηνάρια (55 εκατ. ευρώ) έχουν κρατηθεί ως αποθεματικά της τράπεζας. Τέλος, ο κ. Κοστόφ ανέφερε ότι η τράπεζα πρόκειται να χρηματοδοτήσει όλα τα προγράμματα τα οποία θα αξιολογηθούν ως οικονομικά εφικτά και για τα οποία θα υπάρξουν αξιόπιστοι επενδυτές με καλό πιστωτικό ιστορικό. Ωστόσο, κατά τον ίδιο, δεν έχουν υπάρξει μέχρι στιγμής επενδυτές που να πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις.