ΘΕΜΑ 1ο: Πολλαπλής Επιλογής (i) Ποιός απλός δεσμός C-C από αυτούς που δείχνονται με βέλος έχει το μικρότερο μήκος? (α) 3C (β) 3C C C (γ) 3C C C 2 (δ) C C C C(ε) 2 C C C C Το (δ) καθώς οι C είναι σε sp-sp υβριδισμό δηλαδή μεγαλύτερο s χαρακτήρα, μεγαλύτερη αλληλεπικάλυψη, ισχυρότερη έλξη, ισχυρότερος δεσμός, μικρότερο μήκος (ii) Θεωρείστε τις παρακάτω ενώσεις: C 2 C 2 C=CC 2 C 2 C 2 C 2 C 2 C 2 C 2 C=C 2 I II C 2 C=CC 2 C 2 C 2 C 2 =CC 2 C 2 C 2 C 2 C 2 III IV Ποιές δομές μπορούν να υπάρξουν και ως cis-trans ισομερή? (α) I και II (β) I and III (γ) I and IV (δ) II and III (ε) Καμία Το (β) καθώς οι διπλοί δεσμοί είναι σε εσωτερικούς άνθρακες και αυτοί οι άνθρακες έχουν από ένα υποκαταστάτη (αλκυλομάδα) μου μπορούν να διευθετυθούν είτε από την ίδια (cis) είτε από την αντίθετη πλευρά (trans) πλευρά. (iii) Ποιά αναμένεται να είναι η μοριακή γεωμετρία του όζοντος ( 3 ); (α) Γραμμική (β) Γωνιακή (γ) Επίπεδη τριγωνική (δ) Τριγωνική πυραμίδα (ε) Τετραεδρική Το (β) γωνιακή σύμφωνα με τη θεωρία VESPR καθώς το Ο είναι σε sp3 υβριδισμό και έχει 2 συζευγμένα και 2 ασύζευκτα ζεύγη ηλεκτρονίων.
(iv) Ποιό από τα παρακάτω μόρια περιμένετε να έχει μηδενική καθαρή διπολική ροπή (μ = 0 D); (α) CBr4 (β) cis -1,2 διβρωμοαιθένιο (γ) trans 1,2 διβρωμοαιθένιο (δ) 1,1 - διβρωμοαιθένιο (ε) Περισσότερα από ένα από τα παραπάνω Το (ε) καθώς τόσο στο (α) όσο και στο (γ) οι διπολικές ροπές αναιρούνται λόγω τις συμμετρίας των μορίων. (v) Οι ισχυρότερες από τις ενδομοριακές δυνάμεις είναι: (α) van der Waals (β) ιόντος - διπόλου (γ) διπόλου - διπόλου (δ) κατιόντος - ανιόντος (ε) δεσμών υδρογόνου Το (δ) καθώς έχουμε ανάπτυξη καθαρών ηλεκτροστατικών δυνάμεων
ΘΕΜΑ 2ο: Θεωρητικές ερωτήσεις σύντομων απαντήσεων (α) Γράψτε όλους τους πιθανούς αναλυτικούς συντακτικούς τύπους για την ένωση με μοριακό τύπο C 4 10 Ο 4 αλκοόλες και 3 αιθέρες (β) Γράψτε όλες τις πιθανές δομές συντονισμού για το παρακάτω μόριο και αναφέρετε ποια ή ποιές αναμένεται να συνεισφέρει περισσότερο στο υβρίδιο συντονισμού Η 1 η και η 2 η συμμετέχουν κυρίως στο υβρίδιο καθώς στην 3 η έχουμε ανάπτυξη θετικού φορτίου σε ηλεκτραρνητικό άτομο (Ν) (γ) Σχεδιάστε τη δομή Lewis του οξικού οξέος C 2 C C
(δ) Η αιθανόλη και ο διμεθυλαιθέρας, αν και ισομερή με μοριακό τύπο C 2 6 παρουσιάζουν διαφορετικό σημείο ζέσεως. Ποια ένωση πιστεύετε ότι έχει υψηλότερο σημείο ζέσεως και γιατί; Η αλκοόλη λόγω δεσμών υδρογόνου που συγκρατούν ισχυρά τα μόρια μεταξύ τους στην υγρή φάση. Στους αιθέρες δεν αναπτύσονται δεσμοί υδρογόνου λόγω έλλειψης ηλεκτροθετικού υδρογόνου. (ε) Εξηγείστε γιατί όλοι οι δεσμοί C-C στο βενζόλιο (C 6 6 ) έχουν το ίδιο μήκος Δύο δομές συντονισμού benzene Υβρίδιο represented συντονισμού Το υβρίδιο του βενζολίου αποτελείται από την ισοδύναμη συνεισφορά των δύο δομών συντονισμού. Κάθε δεσμός C-C έχει τάξη 1.5 με αποτέλεσμα η ισχύς όλων των δεσμών και το μήκος τους να είναι το ίδιο
ΘΕΜΑ 3ο: Πολλαπλής επιλογής (i) Ποιό από τα παρακάτω αλκάνια αναμένεται να έχει το υψηλότερο σημείο τήξεως; C CC 2 C α) C 2 C 2 (β) (γ) (δ) C3 C 2 C 2 C 2 (ε) Σε μη πολικές ενώσεις το σημείο ζέσεως/τήξεως των οργανικών ενώσεων επηρεάζεται κυρίως από τη μοριακή γεωμετρία. Μόρια με μεγαλύτερη συμμετρία διευθετούνται καλύτερα στη στερεή και υγρή κατάσταση και έχουν υψηλότερο σημείο ζέσεως/τήξεως σε σύγκριση με ασύμμετρα μόρια. Κατά συνέπεια το (ε) που είναι η ένωση με τη μεγαλύτερη συμμετρία αναμένουμε να έχει το υψηλότερο σημείο τήξεως (ii) Ποιά από τις παρακάτω ενώσεις είναι δευτεροταγή αλκοόλη; CC 2 CC 2 C (α) (β) (γ) (δ) C3 C 2 C 2 C 2 (ε) C 2 C 2 Το (α) γιατί ο C που φέρει την υδροξυλομάδα συνδέεται με δύο αλκυλομάδες (iii) Ποιά από τις παρακάτω αντιδράσεις δεν είναι αντίδραση οξέως - βάσεως κατά Bronsted- Lowry; (α) Li + C 2 5 (β) 2 S 4 + C 2 Na (γ) BF 3 + N 3 (δ) 3 + + N - (ε) δύο από τις προηγούμενες Η (γ) γιατί δεν υπάρχει πρωτονιοδότης (iv) Ποιό από τα παρακάτω οξέα θα έχει την ισχυρότερη συζυγή βάση; (α) C 2 pk a = 18 (β) C 2 pk a = 4.75 (γ) ClC 2 C 2 pk a = 2.81 (δ) Cl 2 CC 2 pk a =
1.29 (ε) Cl 3 CC 2 pk a = 0.66 Ισχυρότερη συζυγής βάση απαιτεί ασθενές οξύ. Μεγάλη pka σημαίνει ασθενές οξύ. Το ασθενέστερο οξύ είναι το (α) (v) Εάν ένα διάλυμα ασθενούς οξέος συγκέντρωσης 0.01 M έχει p=4.0 η pka του οξέος είναι: α) 10.0 (β) 8.0 (γ) 6.0 (δ) 4.0 (ε) 2.0 Η σωστή απάντηση είναι η (γ) Ka=(10-4 ) 2 /(10-2 )=10-6 pka=6 Σημείωση: Αιτιολογείστε με συντομία τη κάθε επιλογή σας. Σε περίπτωση μη αιτιολόγησης η απάντηση δε βαθμολογείται
ΘΕΜΑ 4ο: Θεωρητικές ερωτήσεις σύντομων απαντήσεων (α) Το χλωριούχο νάτριο το οποίο είναι ιδιαιτέρως διαλυτό στο νερό δεν διαλύεται στο εξάνιο. Γιατί; Τα όμοια διαλύουν όμοια. Το νερό ως πολικός δ/της θα διαλύσει την πολική ένωση NaCl ενώ το εξάνιο ως μη πολικός όχι. (β) Δώστε τους ορισμούς οξέων - βάσεων κατά Lewis και κατά Bronsted-Lowry Οξύ κατά Lewis: Δέκτης ζεύγους ηλεκτρονίων Βάση κατά Lewis: Δότης ζεύγους ηλεκτρονίων Οξύ κατά B-L: Δότης πρωτονίου Βάση κατά B-L: Δέκτης πρωτονίου (γ) Εξηγείστε γιατί η οξύτητα του οξικού οξέος ( C) είναι μεγαλύτερη από αυτήν της αιθανόλης (C 2 5 ). Το Η στο οξικό οξύ λόγω επαγωγικού φαινομένου καθίσταται περισσότερο ηλεκτροθετικό σε σχέση με το Η της αλκοόλης με αποτέλεσμα να απομακρύνεται ευκολότερα. Επιπλέον, λόγω συντονισμού το ανιόν του καρβοξυλίου σταθεροποιείται σε μεγαλύτερο βαθμό από αυτό της αιθανόλης. (δ) Γράψτε τον μηχανισμό της αντίδρασης της αιθανόλης C 2 5 με το μεθυλ-λίθιο Li. Σημειώστε ποιό είναι το οξύ - βάση, συζυγές οξύ και συζυγή βάση και χρησιμοποιείστε τους συμβολισμούς καμπύλου τόξου για να δείξετε πως προχωράει η αντίδραση. + Li + : : Li + + C 4 (ε) Στους 25 ο C η μεταβολή της ενθαλπίας ΔΗ o για τον ιονισμό του τριχλώρο-οξικού οξέος είναι +6.3 kj/mol και η μεταβολή της εντροπίας ΔS o +0.0084 kj/(mol*k). Ποιά είναι η pka του τριχλώρο-οξικού οξέος