Μάθημα Εναλλακτικά Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα

Μάθημα Εναλλακτικά Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα LTE-A & 5G Cognitive Radio ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τομέας Επικοινωνιών και Επεξεργασίας Σήματος Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

Κατηγορίες Ασυρμάτων Δικτύων Wireless PAN - Personal Area Networks Wireless LAN - Local Area Network Wireless MAN - Metropolitan Area Networks Wireless WAN- Wide Area Networks 2

Περίληψη προηγουμένου μαθήματος WPAN Bluetooth 2.4 GHz, ~2Mbps, 10m ZigBee 2.4 GHz, <250kbps WLAN WiFi (IEEE 802.11) 2.4/5 GHz, 54/600Mbps, 100m WMAN FSO >300GHz, 1.25 Gbps, 10km LMDS 28GHz, 50-155Mbps, 8km MMDS 2.5/3.5GHz, <10Mbps, 56km WiMAX 2-11GHz/10-66GHz, 70Mbps, 50km WWAN LTE 800/900/1800/2600MHz, 100Mbps 3

LTE Advanced (LTE-A) 4 Λόγοι εμφάνισης LTE-Advanced (Release 10): Παροχή υψηλότερων ρυθμών μετάδοσης Πλήρης ικανοποίηση των προδιαγραφών IMT-Advanced (4G) Αυξημένος ρυθμός μετάδοσης DL:3Gbps, UL:1.5Gbps Υψηλότερη φασματική απόδοση 30bps/Hz (DL), 15bps(UL) Αυξημένος αριθμός ταυτόχρονα ενεργών χρηστών Βελτίωση απόδοσης στις άκρες των κυψελών Υποστήριξη πιο πολύπλοκων τεχνικών πολλαπλών κεραιών Συμβατότητα με προηγούμενες εκδόσεις Νέες βασικές λειτουργίες LTE-Advanced Τεχνική συνάθροισης διαύλων (Carrier Aggregation, CA) Βελτιωμένες τεχνικές πολλαπλών κεραιών 8x8 (DL), 4x4 MIMO (UL) Υποστήριξη ετερογενών δικτύων Υποστήριξη κόμβων αναμεταδοτών (Relay Nodes) Συνύπαρξη macro/pico/femto-cells

Κατηγορίες τερματικών LTE-A 5

Τεχνική συνάθροισης διαύλων (I) (Carrier Aggregation) Μετάδοση σε πιο μεγάλο εύρος ζώνης Χρήση σε FDD/TDD Blocks συχνοτήτων: φέρον Component Carriers CCs (εύρος ζώνης: 1.4, 3, 5, 10, 15, 20 MHz) Μέγιστος αριθμός CC=5 Ικανοποίηση απαιτήσεων για μέγιστο ρυθμό μετάδοσης Συμβατότητα με LTE 6

Τεχνική συνάθροισης διαύλων (II) (Carrier Aggregation) υνατότητα διαφορετικού αριθμού CC στο DL, UL (#CCup<#CCdown) υνατότητα διαφορετικού εύρους ζώνης ανά CC 7

Τεχνική συνάθροισης διαύλων (Carrier Aggregation) (III) υνατότητες συνάθροισης: Intra-band, contiguous συνεχόμενο εύρος & στην ίδια ζώνη συχνοτήτων Intra-band, non contiguous μη συνεχόμενο εύρος, στην ίδια ζώνη συχνοτήτων Inter-band, non-contiguous μη συνεχόμενο εύρος & σε άλλη ζώνη συχνοτήτων 8

LTE Advanced - 4G Μέγιστος αριθμός CC=5 Μέγιστο εύρος CC=20MHz ιαμόρφωση:64qam Υποστήριξη 8x8 MIMO Ικανοποιεί τις προδιαγραφές IMT-Advanced ως προς τον ρυθμό μετάδοσης??? R tot =5 (CC) *100 (RBs/CC)*7 (symbols/subcarrier)*12*2 (subcarrier/ms)*6 (bits/symbol)*8 = 4Gbps >3Gbps 10

Ετερογενή δίκτυα (Heterogeneous network) Στόχος: Επίτευξη υψηλού ρυθμού μετάδοσης για χρήστες στην άκρη της κυψέλης Υποστήριξη ετερογενών δικτύων 1 macro κυψέλη Κόμβοι δικτύου χαμηλότερης ισχύος Καλύτερη κάλυψη & μεγαλύτερη χωρητικότητα Χαρακτηριστικά ετερογενών κόμβων Relay node: Outdoors, 1-5W Micro-cell: Outdoors, 1-5W Pico-cell: Outdoors/Indoors, 0.2-1W Femto-cell: Indoors, 0.1W 11 Τεχνική ανάπτυξης ετερογενών δικτύων LTE (Rel.8, 9) LTE-A παρέχει επιπλέον χαρακτηριστικά για βελτίωση της διαχείρισης παρεμβολής λόγω ετερογενών δικτύων

Αρχιτεκτονική ετερογενών δικτύων 12

Διασύνδεση κυψελών Συνδεσιμότητα μέσω οπτικής ίνας Χαμηλή καθυστέρηση Συνδεσιμότητα μέσω καλωδίου Μέτρια καθυστέρηση Συνδεσιμότητα μέσω εναέριας διεπαφής Μεγαλύτερη καθυστέρηση 13

Pico-Cells Στόχος: Βελτίωση χωρητικότητας για πολυσύχναστες περιοχές εν καλύπτουν ολόκληρη την περιοχή Περισσότερα pico-cells περισσότερη κίνηση εκφορτώνεται από την macro-cell Χρήση ίδιας συχνότητας από macro & pico κόμβους Απαίτηση τεχνικών ακύρωσης παρεμβολής / συγχρονισμού ανάμεσα στην macro-cell & την pico-cell 14

Femto-cells Στόχος: Βελτίωση κάλυψης για εσωτερικούς χώρους Τοποθέτηση από συνδρομητή ιαθέσιμα μόνο για συγκεκριμένα γκρουπ συνδρομητών (Closed Subscription Group) Περίπτωση παρεμβολής από pico-cells 15

Relay Nodes Τερματικό επικοινωνεί με το δίκτυο μέσω ενός κόμβουεπαναλήπτη (διαφανής επικοινωνία) Relay Nodes ΣΒ χαμηλής ισχύος για παροχή βελτιωμένης κάλυψης και χωρητικότητας στην άκρη των κυψελών Απλός τρόπος για βελτίωση κάλυψης 16

Relay Nodes Αναμεταδότες Ενίσχυσης & Προώθησης: Amplify & Forward Relays (AF) (repeaters) Ενισχύουν & προωθούν το σήμα Επαναλήπτες διαφανείς ως προς το τερματικό & το ΣΒ Χρήσιμοι για περιπτώσεις με υψηλό SNR Μειονέκτημα: δεν γίνεται διαχωρισμός του σήματος από το θόρυβο/παρεμβολή ενισχύεται το συνολικό σήμα Αναμεταδότες Αποκωδικοποίησης & Προώθησης: Decode & Forward Relays (DF) Αποκωδικοποιούν & επανα-κωδικοποιούν το σήμα πριν τη μετάδοση του δεν ενισχύουν θόρυβο/παρεμβολή Χρήσιμοι για περιπτώσεις με χαμηλό SNR Υψηλότερη καθυστέρηση σε σχέση με AF Χρήση από LTE-A 17

Relay Nodes Τρόποι αναμετάδοσης ανάμεσα σε ζεύξη πρόσβασης & ζεύξη κορμού Outband relaying η ζεύξη κορμού λειτουργεί σε διαφορετικές συχνότητες από τη ζεύξη πρόσβασης κατανάλωση μεγαλύτερου εύρους Inband relaying ηζεύξη κορμού και η ζεύξη πρόσβασης λειτουργούν στις ίδιες συχνότητες απαίτηση πρόσθετων μηχανισμών για αποφυγή παρεμβολής (διαχωρισμός στο πεδίο του χρόνου) 18

Coordinated multi-point transmission (CoMP) CoMP : Συντονισμένη μετάδοση σε πολλαπλά σημεία Πολλαπλοί enb συνεργάζονται για να καθορίσουν τις παραμέτρους μετάδοσης για ένα συγκεκριμένο τερματικό UE Στόχοι: Μείωση παρεμβολής για τους UEs στο δίκτυο που είναι κοντά σε πολλαπλούς enbs Βελτίωση ρυθμού μετάδοσης χρηστών στις άκρες των κυψελών Συντονισμός ανάμεσα στον εξυπηρετούμενο enb & τους enbs που παρεμβάλλουν 19

Coordinated multi-point transmission (CoMP) υναμικός συντονισμός ανάμεσα σε διαχωρισμένους γεωγραφικά enbs Σχήμα κοινής επεξεργασίας (Joint Processing) Τα δεδομένα μεταδίδονται στον UE ταυτόχρονα από έναν αριθμό διαφορετικών enbs Βελτίωση της ποιότητας του λαμβανόμενου σήματος Μεγαλύτερες απαιτήσεις για το δίκτυο κορμού καθώς τα δεδομένα που θα μεταδοθούν πρέπει να μεταδοθούν πρώτα στους αντίστοιχους enbs 20 Συντονισμένος Χρονοπρογραμματισμός/ Beamforming (Coordinated Scheduling/Beamforming,CS/CB) Τα δεδομένα μεταδίδονται στον UE μόνο από ένα enb. Συντονίζονται μεταξύ των enbs οι αποφάσεις χρονοπρογραμματισμού και τα beams για μείωση της παρεμβολής

LTE-Advanced & WiMAX 2 LTE-Advanced WiMAX 2 Εύρος ζώνης καναλιού 100MHz 100MHz Μέγιστος Ρυθμός μετάδοσης (UL) Μέγιστος Ρυθμός μετάδοσης (DL) Καθυστέρηση Φυσικό στρώμα 500Mbps 1Gbps <5ms Handoff <50ms OFDMA (DL)/ SC-FDMA (UL) >200 Mbps >350Mbps ~10ms Handoff<30ms OFDMA Duplex mode FDD, TDD FDD, TDD Mobility 350km/h 350km/h 21

Ασύρματα Δίκτυα 5 ης γενιάς (5G) 22

Εξέλιξη απαιτήσεων προς δίκτυα 5G 23

Στόχοι Δικτύων 2G Χαμηλός ρυθμός μετάδοσης Χαμηλή φασματική απόδοση Υψηλή διαθεσιμότητα στην άκρη της κυψέλης 24

Στόχοι Δικτύων 3G 4G Υψηλότερος ρυθμός μετάδοσης Υψηλότερος ρυθμός μετάδοσης Χαμηλότερη καθυστέρηση Υψηλότερη φασματική απόδοση (&edge users) 25

Πιθανοί Στόχοι Δικτύων 5G Βάσει απαιτήσεων διαφορετικών υπηρεσιών Υψηλή απόδοση Χαμηλότερο κόστος Υψηλότερη ενεργειακή απόδοση 26

Ασύρματα Δίκτυα 5 ης γενιάς (5G) εν υπάρχει επίσημος ορισμός δικτύων 5 ης γενιάς Λόγοι για εμφάνιση 5 ης γενιάς: Ραγδαία αυξανόμενος αριθμός χρηστών (πρόβλεψη για 2017: 7 τρις συσκευές για 7 δις άτομα) Μεγαλύτερες απαιτήσεις για ποιότητα υπηρεσίας Απαιτήσεις δικτύων 5 ης γενιάς 1000x χωρητικότητα συστήματος 10x φασματική απόδοση 10x ρυθμός μετάδοσης 25x μέσο throughput κυψέλης Βασικές προκλήσεις Ύπαρξη περιορισμένων φασματικών πόρων Υψηλή κινητικότητα χρηστών Απαίτηση ενεργειακά αποδοτικών δικτύων 27

Ασύρματα Δίκτυα 5 ης γενιάς (5G) Ερευνητικά προγράμματα για 5G (B)4G Wireless Mobile Communications (http://www.ukchinab4g. ac.uk/ METIS 2020 (https://www.metis2020. com/) 28

Πιθανή αρχιτεκτονική δικτύων 5G 29

Προτεινόμενες Τεχνολογίες για 5G Massive MIMO Οι πομποδέκτες είναι εξοπλισμένοι με μεγάλο αριθμό κεραιών (δεκάδες/εκατοντάδες) Πλεονεκτήματα: σημαντική βελτίωση φασματικής & ενεργειακής απόδοσης Small Cells Ταυτόχρονη λειτουργία διαφορετικών κλάσεων ΣΒ (macro-, pico-, femto- BS) βελτίωση φασματικής απόδοσης Μείωση ακτίνας κυψέλης αύξηση φασματικής απόδοσης & μείωση ισχύος μετάδοσης mm-wave communications Μεγαλύτερο εύρος ζώνης καναλιού υψηλότερος ρυθμός μετάδοσης Υψηλή εξασθένιση λόγω συνθηκών διάδοσης 30

Εύρος Ζώνης Κατοχή εύρους ζώνης με βάση τις τρέχουσες τεχνολογίες Ασύρματα δίκτυα (σε αδειοδοτημένες & μη αδειοδοτημένες ζώνες συχνοτήτων) μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου εύρους ζώνης 31

Τεχνολογία Γνωστικών Συστημάτων (Ι) (Cognitive Radio - CR) Λόγοι εμφάνισης CR: Περιορισμένοι φασματικοί πόροι Υπο-χρησιμοποίηση φασματικών πόρων η πραγματική χρησιμοποίηση του εύρους στις περισσότερες αδειοδοτημένες ζώνες συχνοτήτων <50% 32

Τεχνολογία Γνωστικών Συστημάτων (ΙΙ) (Cognitive Radio - CR) Λύση για μη αποδοτική χρήση του εύρους ζώνης ανάπτυξη τεχνικών δυναμικής πρόσβασης στο φάσμα τεχνολογία γνωστικών δικτύων Ορισμός γνωστικού συστήματος: ένα «έξυπνο» ραδιο-σύστημα που μπορεί να «διαισθάνεται» το περιβάλλον & να προσαρμόζει ανάλογα τις παραμέτρους μετάδοσης του (συχνότητα, εύρος ζώνης, ισχύς, σχήμα κωδικοποίησης κτλ.) σε πραγματικό χρόνο ιαφορά με συμβατικά ραδιοσυστήματα: Γνωστική ικανότητα υνατότητα επανασχεδιασμού & αλλαγής λειτουργικών παραμέτρων 33

Αρχιτεκτονική γνωστικών δικτύων ύο είδη χρηστών: Πρωτεύοντες χρήστες (Primary Users - PUs) ευτερεύοντες χρήστες (Secondary Users - SUs) Γνωστικό ίκτυο Πρωτεύον δίκτυο ευτερεύον δίκτυο Spectrum broker: κεντρική οντότητα δικτύου που συντονίζει τη χρήση του εύρους ζώνης των δευτερευόντων χρηστών 34

Βασικές λειτουργίες γνωστικών συστημάτων Ανίχνευση εύρους ζώνης (spectrum sensing) = υνατότητα γνωστικού συστήματος να παρακολουθεί τις φασματικές ζώνες & τα κανάλια και να ανιχνεύει την παρουσία πρωτευόντων χρηστών σε κάθε κανάλι Ανίχνευση μη χρησιμοποιούμενου εύρους ζώνης φασματικών τρυπών Βασική κατηγοριοποίηση Κατανεμημένη/ Κεντρικοποιημένη ανίχνευση Μη συνεργατική/ Συνεργατική ανίχνευση χρήση πληροφορίας από πολλούς δευτερεύοντες για ανίχνευση πρωτεύοντος χρήστη ιαχείριση εύρους ζώνης (spectrum management) εδομένου του συνόλου των διαθέσιμων καναλιών, λαμβάνεται απόφαση κατάληψης της καλύτερης φασματικής ευκαιρίας για μετάδοση 35

Βασικές λειτουργίες γνωστικών συστημάτων ιαμοιρασμός εύρους ζώνης (spectrum sharing) Αποδοτική χρήση και δίκαιος διαμοιρασμός του εύρους ζώνης μεταξύ πολλαπλών δευτερευόντων χρηστών για μείωση συγκρούσεων Κινητικότητα εύρους ζώνης (spectrum mobility)= υνατότητα μετάβασης χρήστη από μια συχνότητα σε μια άλλη Όταν ένα κανάλι που χρησιμοποιείται από ένα δευτερεύον σύστημα & αρχίζει να χρησιμοποιείται από ένα πρωτεύον σύστημα το δευτερεύον σύστημα πρέπει να εγκαταλείψει τη ζώνη αυτή διατηρώντας τη σύνδεση των δευτερευόντων χρηστών 36

Κύκλος Γνωστικών Λειτουργιών Ανίχνευση & ανάλυση εύρους ζώνης Επιλογή βέλτιστων φασματικών ζωνών Πρόσβαση στο φάσμα 37

Πιθανές εφαρμογές γνωστικών δικτύων Χρήση στις συχνότητες τηλεόρασης (TV white spaces) ευτερεύοντες χρήστες χρησιμοποιούν οπορτουνιστικά το εύρος ζώνης χωρίς να παρεμβάλλουν με τους τηλεοπτικούς πομπούς (πρωτεύοντες χρήστες) Ασύρματα δίκτυα νέας γενιάς Ετερογενή δίκτυα: συνύπαρξη macro, pico-cell Τεχνικές δυναμικής πρόσβασης στο εύρος ζώνης για αύξηση της φασματικής απόδοσης Εφαρμογές γνωστικών δικτύων Στρατιωτικές επικοινωνίες Επικοινωνίες έκτακτης ανάγκης 38

Τεχνικές διαμοιρασμού φάσματος Κριτήριο Κατηγοριοποίησης Τύπος 1 Τύπος 2 Ζώνες συχνοτήτων που χρησιμοποιούν οι SUs Αρχιτεκτονική ικτύου Συμπεριφορά πρόσβασης Ελεύθερος διαμοιρασμός φάσματος: πρόσβαση μόνο σε μη αδειοδοτημένες φασματικές ζώνες Κεντρικοποιημένη: μια κεντρική οντότητα ελέγχει & συντονίζει την εκχώρηση εύρους ζώνης Συνεργατική: όλοι οι δευτερεύοντες χρήστες έχουν ένα κοινό στόχο Αδειοδοτημένος διαμοιρασμός φάσματος: πρόσβαση και σε αδειοδοτημένες φασματικές ζώνες Κατανεμημένη: κάθε χρήστης αποφασίζει μόνος του για την στρατηγική πρόσβασης στο εύρος ζώνης Μη συνεργατική: διαφορετικοί δευτερεύοντες χρήστες έχουν διαφορετικό στόχο 39

Interweave Προσέγγιση Αρχική προσέγγιση για cognitive radio Μη ταυτόχρονη μετάδοση πρωτευόντων & δευτερευόντων χρηστών Φασματικές τρύπες: ζώνες συχνοτήτων που δεν χρησιμοποιούνται από κάποιον πρωτεύον χρήστη Μετάδοση δευτερευόντων σε φασματικές τρύπες (white spaces) Απαραίτητη η ανίχνευση φάσματος (spectrum sensing) Μετρικές ανίχνευσης φάσματος Πιθανότητα σωστής ανίχνευσης (probability of correct detection) P{απόφαση = κατειλημμένο κατειλημμένο} Πιθανότητα λανθασμένου συναγερμού (probability of false alarm) P{απόφαση = κατειλημμένο ελεύθερο} 40

Underlay Προσέγγιση Ταυτόχρονη Μετάδοση πρωτευόντων & δευτερευόντων χρηστών Περιορισμός παρεμβολής σε πρωτεύων δέκτη (I SU κατώφλι) Μετρική παρεμβολής: Θερμοκρασία παρεμβολής Περιορίζει ισχύ μετάδοσης δευτερευόντων χρηστών Περιορίζει αριθμό δευτερευόντων χρηστών Χρήση κυρίως σε αδειοδοτημένες ζώνες εύρους ζώνης Παράδειγμα: UWB μετάδοση το σήμα απλώνεται σε ευρύ φάσμα έτσι ώστε να χρησιμοποιείται χαμηλής ισχύς 41

Overlay Προσέγγιση Περισσότερο πολύπλοκη προσέγγιση Γνώση μηνύματος πρωτεύοντος χρήστη από δευτερεύοντες χρήστες Ταυτόχρονη μετάδοση πρωτευόντων & δευτερευόντων χρηστών Αναμετάδοση πρωτεύοντος σήματος από δευτερεύοντες χρήστες ώστε να περιοριστεί η επίδραση της παρεμβολής που προκαλούν 42

Προσέγγιση για κατοχή εύρους ζώνης Μοντέλο κατοχής δικαιωμάτων εύρους ζώνης (property rights model) Τα τμήματα του εύρους ζώνης ανήκουν σε αδειοδοτημένους χρήστες υνατότητα διαπραγμάτευσης ανάμεσα σε αδειοδοτημένους & μη αδειοδοτημένους χρήστες για βελτίωση απόδοσης Έχει υιοθετηθεί μερικώς από την FCC (δημοπρασίες εύρους ζώνης) Μοντέλο κοινού αγαθού (spectrum commons model) Το εύρος ζώνης θεωρείται κοινό αγαθό ιαμοιράζεται από όλους τους χρήστες βάσει προκαθορισμένων κανόνων/προτύπων Γνωστικά δίκτυα υποστήριξη και των δύο μοντέλων 43

Σχετικά πρότυπα IEEE IEEE 802.22 (πρότυπο για Wireless Regional Area Networks, WRANs): Πρώτη προσπάθεια προτυποποίησης σχετική με γνωστικά συστήματα Επαναχρησιμοποίηση του εύρους ζώνης της TV χωρίς να προκαλείται παρεμβολή στους τηλεοπτικούς παρόχους Χρήση τεχνικών γνωστικών συστημάτων για διαμοιρασμό φάσματος Ανίχνευση εύρους ζώνης Μέσω γεωγραφικών βάσεων δεδομένων 44 Μέσω διαδικασιών ανίχνευσης εύρους ζώνης ΙΕΕΕ 1900: σειρά προτύπων τα οποία εστιάζουν στα ασύρματα δίκτυα νέας γενιάς και στη διαχείριση του εύρους ζώνης ΙΕΕΕ 802.19 group: συνύπαρξη μη αδειοδοτημένων ασύρματων δικτύων που βασίζονται στα πρότυπα IEEE 802 ΙΕΕΕ 802.11af (White-Fi, Super Wi-Fi) λειτουργία WLAN στα TV white spaces (TVWS) με χρήση τεχνολογίας γνωστικών συστημάτων

Υιοθέτηση «γνωστικού» μοντέλου Συσκευές Bluetooth: συνύπαρξη με συσκευές που μεταδίδουν στην μη αδειοδοτημένη ζώνη των 2.4 GHz & χρήση τεχνικής adaptive frequency hopping (AFH) IEEE 802.11h για επίλυση θεμάτων παρεμβολής συσκευών που βασίζονται στο ΙΕΕΕ 802.11a με άλλες τεχνολογίες (κυρίως στρατιωτικά συστήματα ραντάρ) 45

Άσκηση - Παράδειγμα Έστω το 80% της μπάντα 650-700MHz χρησιμοποιείται συνεχώς για μετάδοση τηλεοπτικού σήματος, ενώτουπόλοιποχρησιμοποιείταιμεπιθανότηταp=0.7. Ένας SU, οοποίοςαπαιτείγιαναλειτουργήσειsnr στο δέκτη 30dB, μπορεί να ανιχνεύσει επιτυχώς την παρουσία των τηλεοπτικών σημάτων. i. Πόσος είναι ο μέγιστος ρυθμός δεδομένων (R SU ) του SU, δεδομένου ότι το φάσμα μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο από ένα σύστημα (interweave πρόσβαση); ii. iii. Αν η πιθανότητα ανίχνευσης της παρουσίας τηλεοπτικών σημάτων είναι a=0.6 και η πιθανότητα ανίχνευσης απουσία τους είναι b=0.7, πόσο είναι το R SU ; Aν o SU μεταδίδει με πολύ χαμηλότερη ισχύ έτσι ώστε η παρεμβολή στο τηλεοπτικό σύστημα να είναι χαμηλή (undelay πρόσβαση) και ο SNR στο δέκτη του SU είναι 10dB, πόσο είναι το R SU ; Απάντηση: i.r SU =29.9Mbps, ii. R SU =20.93Mbps, iii. R SU =172.97Mbps 46

Σύγκριση LTE- WiMAX 3GPP-LTE WiMAX Προηγούμενη γενιά GSM/GPRS/ EDGE/UMTS/ HSPA IEEE 802.16 a έως d ίκτυο Κορμού UTRAN moving towards All-IP Evolved-UTRA (E-UTRA) core network WiMAX forum All-IP network Τεχνολογία Πρόσβασης OFDMA (DL) SC-FDMA (UL) OFDMA (DL/UL) Συχνότητα Λειτουργίας Existing (800, 900, 1800, 1900 MHz) and new frequency bands (Range 800 MHz 2.62 GHz) NLOS: 2-11 GHz Μέγιστος Ρυθμός Μετάδοσης 100 to 326.4Mbps (DL) 50 to 86.4 Mbps (UL) 75 Mbps (DL) 25 Mbps (UL) Εμβέλεια κυψέλης 5 Km ~20.7 km for 3.5 or 7MHz BW ~8.4 km for 5 or 10 MHz BW Χωρητικότητα κυψέλης >200 users @ 5MHz >400 users for larger BW 100-200 users 48 Κινητικότητα χρηστών Up to 350 Km/h Up to 120 Km/h