Εφαρμογές Φωτισμού και Πολυμεσικές Εφαρμογές ΤΟΜΟΣ Α Στέλιος Ζερεφός Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου Εφαρμοσμένος Σχεδιασμός Φωτισμού
Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του υποέργου 2 με τίτλο «Ανάπτυξη έντυπου εκπαιδευτικού υλικού για τα νέα Προγράμματα Σπουδών» της Πράξης «Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο» η οποία έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» (ΕΠΕΔΒΜ) του ΕΣΠΑ (2007-2013), Άξονας Προτεραιότητας 7: «Ενίσχυση της Διά Βίου Εκπαίδευσης Ενηλίκων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» με κωδικό MIS 296121 και η οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υ.ΠΑΙ.Θ. Εφαρμοσμένος Σχεδιασμός Φωτισμού Σημείωση Το ΕΑΠ είναι υπεύθυνο για την επιμέλεια έκδοσης και την ανάπτυξη των κειμένων σύμφωνα με τη Μεθοδολογία της εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Για την επιστημονική αρτιότητα και πληρότητα των συγγραμμάτων την αποκλειστική ευθύνη φέρουν οι συγγραφείς, κριτικοί αναγνώστες και ακαδημαϊκοί υπεύθυνοι που ανέλαβαν το έργο αυτό.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών Πρόγραμμα Σπουδών ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΠΟΛΥΜΕΣΑ Θεματική Ενότητα ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Τόμος A Εφαρμοσμένος Σχεδιασμός Φωτισμού Συγγραφή ΣΤΕΛΙΟΣ ΖΕΡΕΦΟΣ Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου Κριτική Ανάγνωση ΧΑΡΑ ΣΙΓΑΛΑ Αρχιτέκτων Μηχανικός Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος για την ανάπτυξη του έντυπου διδακτικού υλικού του Π.Σ. ΙΑΚΩΒΟΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ Καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Συντονιστής για την ανάπτυξη του έντυπου διδακτικού υλικού της Θ.Ε. ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ ΤΟΠΑΛΗΣ Καθηγητής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Ειδικός στη Μεθοδολογία της Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης ΗΛΙΑΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ Γλωσσική Επιμέλεια ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΟΥΛΙΩΤΗ Καλλιτεχνική Επιμέλεια Σελιδοποίηση ΖΑΜΠΙΑ ΚΑΖΑΝΑ ISBN: 978-960-538-946-8 Κωδικός Έκδοσης: ΣΦΠ 61/Α Copyright 2014 για την Ελλάδα και όλο τον κόσμο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πάροδος Αριστοτέλους 18, 26335 Περιβόλα Πατρών Τηλ.: 2610 367300, Φαξ: 2610 367650 To παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις του Ελληνικού Νόμου (Ν. 2121/1993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται απολύτως η άνευ γραπτής αδείας του εκδότη, κατά οποιονδήποτε τρόπο ή μέσο, αντιγραφή, φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή, εκμίσθωση ή δανεισμός, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή (ηλεκτρονική, μηχανική κ.λπ.) και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών Πρόγραμμα Σπουδών ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΠΟΛΥΜΕΣΑ Θεματική Ενότητα ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Τόμος A Εφαρμοσμένος Σχεδιασμός Φωτισμού ΣΤΕΛΙΟΣ ΖΕΡΕΦΟΣ Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου ΠΑΤΡΑ 2014
Βιογραφικό Ο Στέλιος Χ. Ζερεφός είναι αρχιτέκτων μηχανικός και Αναπληρωτής Καθηγητής στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών του Ε.Α.Π. Ασκεί την αρχιτεκτονική από το 1999, έπειτα από σπουδές στα Πανεπιστήμια του Πλύμουθ (Ηνωμένο Βασίλειο), της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες (Η.Π.Α.) και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή. Έχει διδάξει στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π., στην ομάδα κτιριακού περιβάλλοντος του Ε.Κ.Π.Α. και στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών του Ε.Α.Π. Είναι μέλος διεθνών και εθνικών επιστημονικών οργανισμών και κριτής σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Το αρχιτεκτονικό του έργο έχει δημοσιευτεί σε περιοδικά του ειδικού τύπου και βραβευθεί σε διεθνείς και πανελλήνιους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, ενώ έχει δημοσιεύσει εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων με κριτές, πανεπιστημιακά συγγράμματα, καθώς και την απόδοση στα Ελληνικά των δέκα βιβλίων του Βιτρούβιου.
Περιεχόμενα Εισαγωγή στη Θεματική Ενότητα... 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Σχεδιάζοντας με το φως Σκο πός, Προσ δο κώ μενα Αποτε λέ σματα, Έννοιες-Κλει διά, Εισαγωγικές Παρατηρήσεις...17 1.1 Το δίλημμα του «κανόνα»...19 1.2 Παράγοντες σχεδιασμού...24 1.2.1 Χαρακτήρας...25 1.2.2 Λειτουργία...26 1.2.3 Επικοινωνία...30 1.2.4 Πόροι...33 1.3 Ελεγχόμενα χαρακτηριστικά στο φωτισμό ενός χώρου...34 1.3.1 Ένταση...34 1.3.2 Χρώμα...37 1.3.3 Υφή...39 1.3.4 Μορφή...42 1.3.5 Θέση και στόχευση...44 1.3.6 Φυσικός φωτισμός...52 1.4 Στρώσεις φωτός...55 Σύνοψη...62 Λίστα Ελέγχου Γνώσεων...64 Βιβλιογραφία...65 Οδηγός για Περαιτέρω Μελέτη...66 Απαντήσεις σε Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης...67
8 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ Απαντήσεις Δραστηριοτήτων...70 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Επιδράσεις του φωτός στον άνθρωπο και στις δραστηριότητές του Σκο πός, Προσ δο κώ μενα Αποτε λέ σματα, Έννοιες-Κλει διά, Εισαγωγικές Παρατηρήσεις...75 2.1 Το φως ως ενέργεια...78 Σκοπός, Προσδοκώμενα Αποτελέσματα, Εισαγωγικές Παρατηρήσεις...78 2.1.1 Οι θερμικές ιδιότητες του φωτός και η μετάδοση θερμότητας..79 2.1.2 Η θερμική επίδραση του φωτός στον άνθρωπο...85 2.2 Φως και ανθρώπινη συμπεριφορά...89 Σκοπός, Προσδοκώμενα Αποτελέσματα, Εισαγωγικές Παρατηρήσεις...89 2.2.1 Προσανατολισμός...90 2.2.2 Χρονικός προσδιορισμός...93 2.2.3 Επικοινωνία με τον εξωτερικό χώρο...100 2.2.4 Οικειοποίηση και ιδιωτικότητα...108 2.2.5 Συνοχή φωτισμού και μορφής...110 2.3 Η επίδραση του φωτός στην υγεία...114 Σκοπός, Προσδοκώμενα Αποτελέσματα, Εισαγωγικές Παρατηρήσεις...114 2.3.1 Η επίδραση του φωτός μέσω της φυσιολογίας του ανθρώπινου οργανισμού...115 2.3.2 Η επίδραση του φωτός μέσω του οπτικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού...119 2.3.3 Η επίδραση του φωτός μέσω του κιρκάδιου ρυθμού του ανθρώπινου οργανισμού...121 2.3.4 Η επίδραση του φωτός μέσω ψυχολογικών παραγόντων...123 Σύνοψη...126 Λίστα Ελέγχου Γνώσεων...127
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 9 Βιβλιογραφία...128 Οδηγός για Περαιτέρω Μελέτη...130 Απαντήσεις σε Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης...131 Απαντήσεις Δραστηριοτήτων...133 Γλωσσάρι...134 Κατάλογος εικόνων...139