ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ,

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΛ 003: ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Ακαδηµαϊκό Έτος 2004-2005, Εαρινό Εξάµηνο ιδάσκων Καθ.: Νίκος Τσαπατσούλης ΕΞΕΤΑΣΗ ΗΜΙΕΞΑΜΗΝΟΥ Η εξέταση αποτελείται από δύο µέρη. Το πρώτο περιλαµβάνει ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και βαθµολογείται µε 70 µονάδες. Κάθε ερώτηση έχει µόνο µία ορθή απάντηση και οι ορθές απαντήσεις πρέπει να µεταφερθούν στον πίνακα που σας δίνεται. Το δεύτερο µέρος περιλαµβάνει ερωτήσεις τις οποίες πρέπει να απαντήσετε µε σαφήνεια και βαθµολογείται µε 30 µονάδες. ΙΑΡΚΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 65 λεπτά ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ! ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ: ΤΜΗΜΑ: ΜΕΡΟΣ Α ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΜΕΡΟΣ Β ΣΥΝΟΛΟ

2

ΜΕΡΟΣ Α: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Ερώτηση 1 Οι δύο βασικοί τύποι λογισµικού (software) είναι: (Α). Συστήµατος και εφαρµογών. (Β). Επεξεργαστές κειµένου και λογιστικά φύλλα. (Γ). Οδηγοί συσκευών και συστήµατα διαχείρισης βάσεων δεδοµένων. ( ). Λειτουργικό σύστηµα και πλοηγητές (browsers). Ερώτηση 2 Ποιο από τα παρακάτω περιγράφει καλύτερα τη σχέση αλγορίθµου και προγράµµατος Η/Υ? (Α). Τα προγράµµατα Η/Υ είναι η αναπαράσταση αλγορίθµων σε µορφή κατανοητή από τον υπολογιστή. (Β). Ένα πρόγραµµα Η/Υ περιλαµβάνει πάντοτε πολλούς αλγορίθµους. (Γ). Το πρόγραµµα Η/Υ είναι το σύνολο των κανόνων µέσω των οποίων κατασκευάζουµε αλγορίθµους. ( ). Είναι ισοδύναµα. Ερώτηση 3 Ποια από τις παρακάτω δυαδικές συµβολοσείρες αναπαριστά τον χαρακτήρα a στον κώδικα ASCII: (Α). 1000000. (Β). 0000001. (Γ). 01100001. ( ). 000000001. Ερώτηση 4 Ποια από τις παρακάτω ακολουθίες µεγεθών µνήµης είναι ταξινοµηµένη µε αύξουσα σειρά (µικρότερο προς µεγαλύτερο) χωρητικότητας: (Α). 2TB, 16MB, 128GB, 512KB. (Β). 512KB, 16MB, 128GB, 2TB. (Γ). 2TB, 128GB, 16MB, 512KB. ( ). 512KB, 128GB, 16MB, 2TB. Ερώτηση 5 Ποια από τις παρακάτω µονάδες ή είδη µνήµης χάνει τα δεδοµένα της µε τη διακοπή παροχής ηλεκτρικού ρεύµατος; (Α). Cache. (Β). ROM. (Γ). ισκέτα. ( ). Σκληρός δίσκος. Ερώτηση 6 Ο αριθµός 159 αναπαριστάται στο δυαδικό σύστηµα µε την παρακάτω συµβολοσειρά: (Α). 11111001. (Β). 1111001. (Γ). 1001111. ( ). 10011111. Ερώτηση 7 Ποια από τις ακόλουθες προτάσεις είναι ψευδής: (Α). Μεγάλο µέρος του BIOS είναι αποθηκευµένο στη ROM. (Β). Η λανθάνουσα (cache) µνήµη χρησιµοποιείται για τη µόνιµη αποθήκευση δεδοµένων. (Γ). Η ΚΜΕ (CPU) επικοινωνεί µε την κεντρική µνήµη µε την βοήθεια του διαύλου δεδοµένων. ( ). Η κύρια µνήµη περιέχει δεδοµένα και προγράµµατα. Ερώτηση 8 Ποιο από τα παρακάτω αναφέρεται σε µέθοδο προσπέλασης δεδοµένων: (Α). Γραµµική (Γ). υναµική (Β). Ταχεία ( ). Τυχαία 3

Ερώτηση 9 Τι από τα παρακάτω δεν ισχύει: (Α). Ένα αρχείο δεδοµένων µπορεί να αποτελείται από πολλές εγγραφές. (Β). Κάθε εγγραφή αποτελείται από πολλά πεδία. (Γ). Στις περισσότερες περιπτώσεις ο αριθµός των εγγραφών είναι µεγαλύτερος από τον αριθµό των πεδίων. ( ). Ο αριθµός των πεδίων µπορεί να διαφέρει από εγγραφή σε εγγραφή. Ερώτηση 10 Στο παραπάνω σχήµα επιδεικνύεται η κατάσταση της κυρίας µνήµης κατά τη λειτουργία ενός υπολογιστικού συστήµατος. Η τεχνική διαχείρισης µνήµης που υποστηρίζεται είναι ιαµερισµένη Μνήµη (Partition Memory Management) µε τµήµατα µεταβλητού µεγέθους (dynamic partitions). Πόσο θα είναι το συνολικό µέγεθος της ελεύθερης µνήµης αν εφαρµοστεί η µέθοδος χειρότερου ταιριάσµατος για την εξυπηρέτηση του αιτήµατος µιας νέας διεργασίας η οποία απαιτεί 96 θέσεις µνήµης; (Α). 736 θέσεις µνήµης (Β). 224 θέσεις µνήµης (Γ). 192 θέσεις µνήµης ( ). 96 θέσεις µνήµης 4

Ερώτηση 11 Στη περίπτωση της ερώτησης 10 ποιο θα είναι το µέγεθος της µικρότερης κενής ενότητας µνήµης που θα προκύψει µε την τοποθέτηση της νέας διεργασίας στην κύρια µνήµη; (Α). 32 θέσεις µνήµης (Β). 96 θέσεις µνήµης (Γ). 128 θέσεις µνήµης ( ). 224 θέσεις µνήµης Ερώτηση 12 Στη περίπτωση της ερώτησης 10 η λογική διεύθυνση (logical address) 10 της διεργασίας # 2 αντιστοιχεί στη φυσική διεύθυνση (physical address) της κύριας µνήµης: (Α). 1033 (Β). 841 (Γ). 713 ( ). 393 Ερώτηση 13 Στη περίπτωση της ερώτησης 10, και µε βάση το αντίστοιχο σχήµα, το µέγιστο µέγεθος µνήµης που µπορεί να απαιτεί µια νέα διεργασία για να είναι δυνατή η τοποθέτηση της στη κύρια µνήµη είναι: (Α). 192 θέσεις µνήµης (Β). 320 θέσεις µνήµης (Γ). 736 θέσεις µνήµης ( ). 832 θέσεις µνήµης Ερώτηση 14 Στη περίπτωση της ερώτησης 10, αν η διεργασία #3 ολοκληρωθεί, πιο θα είναι το µέγιστο µέγεθος µνήµης που µπορεί να απαιτεί µια νέα διεργασία για να είναι δυνατή η τοποθέτηση της στη κύρια µνήµη; (Α). 1088 θέσεις µνήµης (Β). 768 θέσεις µνήµης (Γ). 576 θέσεις µνήµης ( ). 448 θέσεις µνήµης Ερώτηση 15 Η έννοια της εικονικής µνήµης (virtual memory) είναι συνυφασµένη µε τη τεχνική διαχείρισης µνήµης: (Α). Μοναδικής Ενότητας Συνεχούς Μνήµης (Single Contiguous Memory Management) (Β). ιαµερισµένης Μνήµης (Partition Memory Management) µε διαχωρισµό σε σταθερού µεγέθους τµήµατα (fixed partitions). (Γ). ιαµερισµένης Μνήµης (Partition Memory Management) µε τµήµατα µεταβλητού µεγέθους (dynamic partitions). ( ). Σελιδοποιηµένης Μνήµης (Paged Memory Management) Ερώτηση 16 Σε ένα υπολογιστή που η κύρια µνήµη έχει µέγεθος 4096 θέσεις µνήµης, το µέγεθος των διευθύνσεων µνήµης είναι: (Α). 12 bits. (Β). 12 bytes. (Γ). 4096 bits. ( ). 4096 bytes. Ερώτηση 17 Ο χρόνος προσπέλασης είναι µικρότερος: (Α). Στη λανθάνουσα µνήµη. (Β). Στους µαγνητικούς δίσκους (hard disk). (Γ). Στις µαγνητικές ταινίες (π.χ. DAT). ( ). Στους οπτικούς δίσκους (π.χ. CD-ROM). Ερώτηση 18 Η λανθάνουσα µνήµη L2 βρίσκεται: (Α). Στη ΚΜΕ (CPU). (Γ). Στη µνήµη RAM. (Β). Στη µητρική πλακέτα. ( ). Στο σκληρό δίσκο (hard disk). 5

Ερώτηση 19 Ο συσσωρευτής (accumulator) βρίσκεται : (Α). Στην Αριθµητική - Λογική Μονάδα. (Β). Στη µητρική πλακέτα. (Γ). Στη µνήµη RAM. ( ). Στη Μονάδα Ελέγχου. Ερώτηση 20 Ποια από τις παρακάτω µεταβάσεις δεν είναι επιτρεπτή για µια διεργασία (process): (Α). Μετάβαση από κατάσταση (state) Ready σε κατάσταση Running. (Β). Μετάβαση από Ready σε Terminated. (Γ). Μετάβαση από Running σε Ready. ( ). Μετάβαση από Running σε Waiting. Ερώτηση 21 Ένα υπολογιστικό σύστηµα έχει Λειτουργικό Σύστηµα οµαδικής επεξεργασίας. Σε κάποια χρονική στιγµή υπάρχει η ανάγκη εκτέλεσης τριών προγραµµάτων (µε αρχική σειρά "άφιξης" των προγραµµάτων Πρόγραµµα Α => Πρόγραµµα Β => Πρόγραµµα Γ) µε τις ακόλουθες απαιτήσεις (σε χρονικές µονάδες) όσον αφορά τη χρήση των πόρων του συστήµατος: KME Σκληρός ίσκος Εκτυπωτής Πρόγραµµα A 6 2 1 Πρόγραµµα B 4 3 1 Πρόγραµµα Γ 5 1 2 Το πρόγραµµα Β θα έχει ολοκληρωθεί σε: (Α). 8 χρονικές µονάδες. (Γ). 13 χρονικές µονάδες. ( ίνεται ο παρακάτω πίνακας για υποβοήθηση των υπολογισµών) KME Σκληρός ίσκος Εκτυπωτής Ερώτηση 22 (Β). 10 χρονικές µονάδες. ( ). 17 χρονικές µονάδες. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Στην περίπτωση της ερώτησης 21 για πόσες χρονικές µονάδες παραµένει ανενεργή η ΚΜΕ µέχρι να ολοκληρωθεί η εκτέλεση και των τριών προγραµµάτων; (Α). 3. (Β). 5. (Γ). 10. ( ). 15. Ερώτηση 23 Θεωρείστε ότι το υπολογιστικό σύστηµα της ερώτησης 21 έχει λειτουργικό σύστηµα πολυπρογραµ- µατισµού. Σε πόσες χρονικές στιγµές θα ολοκληρωθεί η εκτέλεση του προγράµµατος Β; (Α). 8. (Β). 11 (Γ). 12. ( ). 14. ( ίνεται ο παρακάτω πίνακας για υποβοήθηση των υπολογισµών) KME Σκληρός ίσκος Εκτυπωτής 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 6

Ερώτηση 24 Στην περίπτωση της ερώτησης 23 για πόσες χρονικές µονάδες παραµένει ανενεργή η ΚΜΕ µέχρι να ολοκληρωθεί η εκτέλεση και των τριών προγραµµάτων; (Α). 5. (Β). 4 (Γ). 3. ( ). 2. Ερώτηση 25 Θεωρείστε ότι το υπολογιστικό σύστηµα της ερώτησης 21 έχει λειτουργικό σύστηµα καταµερισµού χρόνου. Σε πόσες χρονικές στιγµές θα ολοκληρωθεί η εκτέλεση του προγράµµατος Β; (Α). 18. (Β). 15 (Γ). 14. ( ). 8. ( ίνεται ο παρακάτω πίνακας για υποβοήθηση των υπολογισµών) KME Σκληρός ίσκος Εκτυπωτής 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Ερώτηση 26 Στην περίπτωση της ερώτησης 25 για πόσες χρονικές µονάδες παραµένει ανενεργή η ΚΜΕ µέχρι να ολοκληρωθεί η εκτέλεση και των τριών προγραµµάτων; (Α). 2. (Β). 3 (Γ). 4. ( ). 5. Ερώτηση 27 Στην περίπτωση της ερώτησης 25 σε πόσες χρονικές µονάδες θα έχει ολοκληρωθεί η εκτέλεση του προγράµµατος Γ; (Α). 14. (Β). 15. (Γ). 17. ( ). 18. Ερώτηση 28 Ποια από τις παρακάτω δεν είναι βασική λειτουργία που µπορεί να επιτελεστεί σε ένα αρχείο δεδοµένων: (Α). Ανάκτηση πληροφοριών (Information Retrieval). (Β). Μεταγλώττιση (Compilation). (Γ). Ενηµέρωση (Updating). ( ). Ταξινόµηση εγγραφών (Record Sorting). Ερώτηση 29 Έστω ότι σε κάποια χρονική στιγµή οι κεφαλές του σκληρού δίσκου αιωρούνται πάνω από τον κύλινδρο 35. Τη δεδοµένη χρονική στιγµή υπάρχουν αιτήµατα για εξυπηρέτηση που αφορούν δεδοµένα στους κυλίνδρους 40, 12, 22, 66, 33. Υποθέτοντας ότι η κεφαλή του δίσκου για να διασχίσει ένα κύλινδρο χρειάζεται 1µs ο χρόνος εξυπηρέτησης των αιτηµάτων µε βάση την τεχνική χρονοπρογραµµατισµού δίσκου FCFS (First Come First Served) θα είναι: (Α). 91 µs (Β). 120 µs (Γ). 173 µs ( ). 208 µs Ερώτηση 30 Στη περίπτωση της ερώτησης 30 ο χρόνος εξυπηρέτησης των αιτηµάτων µε βάση την τεχνική χρονοπρογραµµατισµού δίσκου SSTF (Shortest Seek Time First) θα είναι: (Α). 85 µs (Β). 87 µs (Γ). 91 µs ( ). 173 µs 7

Ερώτηση 31 Στη περίπτωση της ερώτησης 30 ο χρόνος εξυπηρέτησης των αιτηµάτων µε βάση την τεχνική χρονοπρογραµµατισµού δίσκου SCAN Disk θα είναι: (Α). 85 µs (Β). 91 µs (Γ). 120 µs ( ). 173 µs Ερώτηση 32 ίνεται η παραπάνω δοµή αρχείων σε ένα λειτουργικό σύστηµα Unix. Θεωρήστε ότι ο τρέχων κατάλογος εργασίας είναι ο epl003. Για να µεταφερθούµε στον κατάλογο personal θα πρέπει να ακολουθήσουµε τη διαδροµή: (Α).. /.. /personal (Β) courses/.. /personal (Γ) /groups /faculty/chris/personal ( ) /groups/faculty/cs/chris/courses/epl003/courses/chris/personal Ερώτηση 33 Στο λειτουργικό σύστηµα Unix κάθε αρχείο έχει ένα σύνολο δικαιωµάτων προσπέλασης (access rights) που προσδιορίζουν / ελέγχουν ποιος έχει πρόσβαση στο αρχείο αυτό. Υπάρχουν τρία βασικά δικαιώµατα. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι βασικό δικαίωµα για αρχείο: (Α). Ανάγνωση (read ή εν συντοµία r) (Β). Αναζήτηση (search ή εν συντοµία s) (Γ). Γράψιµο ή τροποποίηση (write ή εν συντοµία w) ( ). Εκτέλεση (execute ή εν συντοµία x) 8

Ερώτηση 34 Έστω ότι το πρόγραµµα που αντιστοιχεί στο ανωτέρω διάγραµµα ροής δέχεται ως είσοδο τους αριθµούς 10, 10 τι θα εκτυπωθεί στην έξοδο; (Α). EXIT. (Β). 100. (Γ). 0. ( ). 10. Ερώτηση 35 Έστω ότι το πρόγραµµα του παραπάνω λογικού διαγράµµατος διαβάζει τα στοιχεία υπαλλήλου µε µισθό 2100. Ποιο από τα παρακάτω µηνύµατα θα εκτυπωθεί; (Α). Employee is classified to A1 salary scale. (Β). Employee is classified to A2 salary scale. (Γ). Employee is classified to A3 salary scale. ( ). Employee is classified to A4 salary scale. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 9

ΜΕΡΟΣ Β: ΣΧΕ ΙΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Στο πληροφοριακό σύστηµα µιας ασφαλιστικής εταιρείας τηρείται το αρχείο InsuredClients.dat το οποίο περιέχει εγγραφές της µορφής: rec.clientname rec.id rec.accidents rec.bonus Κατωτέρω δίνεται το παράδειγµα δύο εγγραφών: Αγγελίδης Ιωσήφ 655108 2 6 Ελευθερίου Ελένη 835311 0 5 Μιχαήλ Βιργινία 581004 1 4 Χριστοφίδης Πολύκαρπος 709310 2 8 Στο τέλος κάθε έτους η ασφαλιστική εταιρεία επιθυµεί να ενηµερώνει το πεδίο Bonus των εγγραφών αυξάνοντας το κατά ένα (+1) στην περίπτωση που ο ασφαλισµένος δεν έχει εµπλακεί σε ατυχήµατα και µειώνοντας το κατά ένα (-1) στην περίπτωση που έχει εµπλακεί (Accidents>0). Επιπλέον, για στατιστικούς λόγους, επιθυµεί να υπολογίζει και να εκτυπώνει τον αριθµό των ασφαλισµένων που έχουν εµπλακεί σε ατυχήµατα καθώς και τον αριθµό αυτών που δεν έχουν εµπλακεί. Να σχεδιαστεί ο αλγόριθµος για την επίλυση του παραπάνω προβλήµατος µε τη µορφή διαγράµµατος ροής. Υπόδειξη: Θεωρήστε ότι κάθε εγγραφή διαβάζεται σε ένα βήµα ανάγνωσης (όλα τα πεδία). 10