ΘΕΜΑ: Εξαίρεση από την ασφάλιση του ΙΚΑ των απασχολουμένων με σύμβαση μίσθωσης έργου σε φορείς του Δημοσίου Τομέα, σε επιχειρήσεις των ΟΤΑ, καθώς και σε ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς, για δράσεις που χρηματοδοτούνται ή συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και υπαγωγή τους στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ). Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 9 του Ν. 3050/02 (ΦΕΚ 214/Α/13.9.02), το άρθρο 51 του Ν. 1892/90, (ΦΕΚ 101/Α/31.7.90), καθώς και τα άρθρα 8 & 31 παρ. 1 του Ν. 1514/85 (ΦΕΚ 13/Α/8.2.85) και σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα: 1. ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΜΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΜΙΣΘΩΣΗΣ ΕΡΓΟΥ. Ως γνωστόν, με τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 3 του ΑΝ 1846/51, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το άρθρο τέταρτο του Ν. 1305/82 και το άρθρο 1 παρ. 3 του Ν. 1759/88 καθώς και την υπ'αριθμ. Β1/21/21/1334/83 Υπουργική Απόφαση, στην ασφάλιση του ΙΚΑ υπάγονται υποχρεωτικά και αυτοδίκαια οι παρέχοντες κατά κύριο ή συγκύριο επάγγελμα την προσωπική τους εργασία με σύμβαση μίσθωσης έργου σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου ή στο Δημόσιο & ΟΤΑ με συνθήκες από άποψη χρόνου, τρόπου και τόπου απασχόλησης παρόμοιες με αυτές που συναντώνται στις περιπτώσεις μίσθωσης εργασίας - εξαρτημένη εργασία (εγκ. 86/83). Πρόκειται για ιδιόμορφη σχέση εργασίας, η οποία δεν φέρει εμφανή τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της εξαρτημένης εργασίας. Προκειμένου να ασφαλιστούν τα πρόσωπα αυτά στο ΙΚΑ θα πρέπει να παρέχουν την προσωπική τους εργασία με συνθήκες από άποψης τρόπου, τόπου και χρόνου απασχόλησης παρόμοιες με αυτές που συναντώνται στις περιπτώσεις της μίσθωσης εργασίας (εξαρτημένη εργασία).
-2- Τα καλυπτόμενα από τις διατάξεις αυτές πρόσωπα ασφαλίζονται μόνον στους κλάδους του ΙΚΑ. Δεν ασφαλίζονται στους φορείς των οποίων τις εισφορές συνεισπράττει το ΙΚΑ (ΟΑΕΔ, ΟΕΚ, ΟΕΕ.). Τα ανωτέρω πρόσωπα δεν υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ, μόνον όταν η εργασία τους παρέχεται για λιγότερες από 5 ημέρες το μήνα. - Τέλος, τα ασφαλιστικά όργανα του ΙΚΑ δε δεσμεύονται στα «τεκμήρια» χαρακτηρισμού κάποιας σχέσης ως μη εξαρτημένης (γνήσια σύμβαση έργου), όπως π.χ. το άρθρο 6 παρ. 2 του Ν. 2527/97 (δημόσιος τομέας) ή το άρθρο 1 παρ. 1 του Ν. 2639/98 (ιδιωτικός τομέας), αλλά είναι υποχρεωμένα να ερευνούν τα πραγματικά στοιχεία της παρεχόμενης εργασίας, τα οποία αποτελούν καθοριστικά στοιχεία για την κρίση τους. 2. ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΟΥ ΙΚΑ 2.1. Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις καθορίζεται το ΤΕΒΕ ως ο φορέας υποχρεωτικής υπαγωγής από 13.9.02 (ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 3050/02) των απασχολουμένων με σύμβαση έργου σε : α) φορείς του Δημόσιου Τομέα, όπως αυτός έχει οριοθετηθεί με τις διατάξεις του άρθρου 51 ν. 1892/90 και ισχύει. β) επιχειρήσεις των ΟΤΑ γ) ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς του ν. 1514/1985 υπό την προϋπόθεση ότι τα πρόσωπα αυτά απασχολούνται σε δράσεις των παραπάνω φορέων, οι οποίες χρηματοδοτούνται η συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Με την ίδια διάταξη ορίζεται ότι δεν αναζητούνται οι ασφαλιστικές εισφορές, που έχουν καταβληθεί είτε στο ΤΈΒΕ είτε στο ΙΚΑ για την απασχόληση αυτή πριν από τις 13.9.02, θεωρούμενου ως ισχυρού του αντίστοιχου χρόνου ασφάλισης. Ρυθμίζεται επίσης και το θέμα της τυχόν παράλληλης ασφάλισης και ταυτόχρονης καταβολής εισφορών και στα δύο ταμεία (ΙΚΑ και ΤΕΒΕ) για απασχολήσεις πριν την 13.9.02. Στην περίπτωση αυτή προβλέπεται δυνατότητα αναζήτησης των προς το ΙΚΑ καταβληθεισών εισφορών (συμπεριλαμβανομένων και των προσθέτων τελών και λοιπών επιβαρύνσεων). Αιτήσεις επιστροφής εισφορών, παρά τη δίμηνη προθεσμία που τίθεται από το νόμο, θα γίνονται δεκτές από τις υπηρεσίες μας μέχρι 31/1/2003.. 2.2. Αναφορικά με τον τρόπο επιστροφής των προς το ΙΚΑ καταβληθεισών εισφορών, προσθέτων τελών και προσαυξήσεων για χρόνο ασφάλισης πριν την 13.9.02, σημειώνουμε ότι στον ασφαλισμένο θα επιστραφούν οι εργατικές εισφορές που του αντιστοιχούν, ενώ στον εργοδότη το ποσό των εισφορών που αναλογούν σ'αυτόν καθώς και τα τυχόν επιβληθέντα πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις. Διευκρινίζεται ότι, η παράλειψη αναφοράς του προσώπου του εργοδότη στη διάταξη του νόμου, σχετικά με την επιστροφή των αναλογουσών σ'αυτόν εισφορών και η παράταση της δίμηνης προθεσμίας, θα τακτοποιηθεί στο άμεσο μέλλον με σχετική νομοθετική ρύθμιση, ώστε να επιστρέφονται μέχρι τότε οι εισφορές.
-3- Με απόφαση Διευθυντή του αρμόδιου Υποκ/τος του ΙΚΑ, αφού ακυρωθεί η ασφάλιση, επιστρέφονται οι εισφορές εντόκως προς 5% ετησίως από την καταβολή τους και μέχρι την ημερομηνία επιστροφής των εισφορών. Δεν επιστρέφονται οι εισφορές των κλάδων παροχών ασθενείας σε χρήμα και σε είδος, εκτός και αν δεν έχει εκδοθεί βιβλιάριο ασθενείας. 2.3. Το θέμα του καθορισμού των φορέων του δημοσίου τομέα, θεωρούμε ότι διευκρινίζεται από την ίδια τη διάταξη, η ρητή διατύπωση της οποίας στο σημείο αυτό οδηγεί με σαφήνεια στο συμπέρασμα ότι ως φορείς του δημοσίου τομέα ορίζονται εκείνοι που περιλαμβάνονται στο δημόσιο τομέα, μετά τις όποιες τροποποιήσεις έχουν επέλθει ή θα επέλθουν στις διατάξεις του άρθρου 51 του ν. 1892/1990. Επίσης, θεωρούμε ότι οι κοινοποιούμενες διατάξεις του Ν. 1514/85 προσδιορίζουν με σαφήνεια τους ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς. 2.4. Τα στοιχεία, που πρέπει να ζητούνται από τις Υπηρεσίες μας, προκειμένου να αποδεικνύεται ότι η απασχόληση εργαζομένου με σύμβαση μίσθωσης έργου λαμβάνει χώρα σε χρηματοδοτούμενο ή συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ενωση πρόγραμμα, είναι : α) βεβαίωση του φορέα υλοποίησης του προγράμματος και β) το πρόγραμμα, που με ευθύνη των ενδιαφερομένων πρέπει να καταθέσουν στις υπηρεσίες μας. Στη βεβαίωση του φορέα υλοποίησης του προγράμματος, θα περιλαμβάνονται τα στοιχεία των απασχολουμένων με σύμβαση μίσθωσης έργου, η χρονική περίοδος της απασχόλησης τους και το ποσό της αμοιβής για κάθε απασχολούμενο ξεχωριστά. Η κατάθεση του προγράμματος έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί κατ'αυτόν τον τρόπο θα ελέγχεται, αν το συνολικό ποσό της αμοιβής των απασχολουμένων σ'αυτό, που δηλώνεται με τη βεβαίωση του φορέα υλοποίησης, συμφωνεί με το συνολικό εγκριθέν ποσό προϋπολογισμού για αμοιβές των απασχολουμένων στο εν λόγω πρόγραμμα, ώστε να μη καταστρατηγηθεί η διάταξη. Σε περίπτωση, που παρουσιάζονται αμοιβές απασχολουμένων πέραν του ποσού αμοιβών του προγράμματος, τότε, για το επιπλέον ποσό θα υπολογίζονται ασφαλιστικές εισφορές στο ΙΚΑ με ασφαλισμένους τους τελευταίους κατά χρονολογική σειρά απασχολούμενους. 2.5. Τέλος, η διάταξη αυτή εφαρμόζεται και σε εκκρεμείς υποθέσεις σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας και αν βρίσκεται (ΤΔΕ, Διοικητικά Δικαστήρια). 3. ΥΠΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΟΥ ΙΚΑ Η ασφάλιση στο ΙΚΑ συνεχίζεται για όσα από τα ανωτέρω πρόσωπα απασχολούνται σε φορείς του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ, ΟΤΑ κλπ. σε περίπτωση που οι φορείς αυτοί δεν πραγματοποιούν προγράμματα που χρηματοδοτούνται ή συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, εφόσον, βέβαια, παρέχουν την προσωπική τους εργασία με σύμβαση μίσθωσης έργου με συνθήκες από άποψη χρόνου, τρόπου και τόπου απασχόλησης
-4- παρόμοιες με αυτές που συναντώνται στις περιπτώσεις μίσθωσης εργασίας (εξαρτημένη εργασία). Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζονται οι οδηγίες που έχουν δοθεί με την εγκ. 86/83, Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΧΡ. ΚΑΛΛΙΑΝΤΕΡΗΣ