Φάκελος ασφάλειας κτιρίων οπλισµένου σκυροδέµατος: Πρόταση σύνταξης του Μητρώου Οικοδοµής Άνθιµος Σ. Αναστασιάδης ρ. Πολιτικός Μηχανικός, Τ.Παπαγεωργίου 10, 546.31,Θεσ/νικη, anastasiadisa@hol.gr Λέξεις κλειδιά: Αντισεισµική προστασία, υφιστάµενα κτίρια ο/σ, πράσινο κουτί, ταχύς οπτικός έλεγχος ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Είναι ευρέως γνωστό ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα σε σεισµική επικινδυνότητα στην ευρωασιατική ζώνη και έκτη στην παγκόσµια κατάταξη των χωρών µε το µεγαλύτερο βαθµό σεισµικής επικινδυνότητας. H χάραξη ενεργητικής πολιτικής αποτελεί επιτακτική ανάγκη τόσο για την προστασία των πολιτών όσο και για την ετοιµότητα του κρατικού µηχανισµού. Προς αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και η θεσµοθέτηση του Μητρώου Οικοδοµής το οποίο θα συνοδεύει το κτίριο σε όλη την διάρκεια της ζωής του. Οφέλη που προκύπτουν είναι η εκ των προτέρων πρόγνωση βλαβών, εύκολη και ορθότερη µετασεισµική εκτίµηση βλαβών κ.α. Με βάση την φιλοσοφία του προσεισµικού ελέγχου, στην εργασία, προτείνεται το περιεχόµενο και ο τρόπος σύνταξης του εν λόγω τεύχους. 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν από το Εθνικό Πρόγραµµα Αντισεισµικής Ενίσχυσης Υφιστάµενων Κατασκευών (ΕΠΑΝΤΥΚ), που διενήργησε το Τ.Ε.Ε., προέκυψε ότι η αντισεισµική θωράκιση της χώρας αποτελεί µείζον εθνικό θέµα τόσο από κοινωνικής όσο και από οικονοµικής άποψης. Τα αποτελέσµατα του εν λόγω προγράµµατος αποτελούν ένα πρώτο βήµα χάραξης ενεργητικής αντισεισµικής πολιτικής. Προς αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται η θεσµοθέτηση του Μητρώου Οικοδοµής ή εναλλακτικά το επονοµαζόµενο Πράσινο Κουτί, στο οποίο θα περιέχονται όλα τα στοιχεία του κτιρίου (σχέδια µελέτης, αρχείο συντήρησης, αποτελέσµατα περιοδικού έλεγχου, ο οποίος διενεργείται, ανά τακτά διαστήµατα µε βάση την φιλοσοφία του προσεισµικού ελέγχου) και γενικά οποιαδήποτε µεταβολή κατά την χρονική διάρκεια ζωής του κτιρίου. Γενικά υφίσταται ένα νοµοθετικό πλαίσιο το οποίο όµως είναι ανενεργό ή πιο συγκεκριµένα δεν τηρείται µε γνώµονα την δηµιουργία αντισεισµικής προστασίας. Στο Π.. 305/96 εισάγεται η έννοια του Φακέλου Ασφάλειας και Υγιεινής, ωστόσο δεν δίνονται διευκρινήσεις στο εν λόγω κείµενο µια και οι βασικές κατευθύνσεις αφορούν την ασφάλεια έναντι του εργατικού ατυχήµατος και έµµεσα καταγράφονται τα δοµοστατικά στοιχεία του κτιρίου. Ο φάκελος ασφάλειας και υγείας συντάσσεται για τις νεόδµητες οικοδοµές, τι γίνεται µε τα υφιστάµενα κτίρια που αποτελούν σηµαντικότατο τµήµα του δοµικού πλούτου της χώρας; Στον Ε.Κ.Ω.Σ. 2000, παρ. 22.2., αναφέρεται ότι πρέπει να διενεργούνται επιθεωρήσεις των κατοικιών ανά 10 έτη, χωρίς βέβαια να γίνεται κάτι αντίστοιχό. Παρόµοια διάταξη αναφέρεται και στον Κτιριοδοµικό κανονισµό, αρ.5, παρ.2.2.3. Από τα παραπάνω αποδεικνύεται ότι γενικό θεσµικό πλαίσιο υφίσταται αλλά υπολείπονται προτάσεις για την δηµιουργία κατάλληλων προδιαγραφών. Πρέπει να σηµειωθεί ότι, η υπάρχουσα νοµοθεσία αναφέρεται ενδεικτικά σε ελέγχους- επιθεωρήσεις. εν ορίζει και δεν προδιαγράφει κάποιο συγκεκριµένο µέτρο σχετικό µε την δηµιουργία µητρώου. Στο 2 ο Συνέδριο 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος, ΤΕΕ, ΕΤΕΚ, Αλεξανδρούπολη, 25-27 Οκτωβρίου., 2006 1
Αντισεισµικής Μηχανικής η πολιτεία ανακοίνωσε την θεσµοθέτηση του εν λόγω µητρώου αλλά µέχρι σήµερα δεν έχει γίνει κάτι ανάλογο (Τ.Ε.Ε. 2002). Στην εργασία σχολιάζεται η ανάπτυξη του Μητρώου Οικοδοµής ως µέσο διαχείρισης της αντισεισµικής προστασίας των πολιτών (µε άµεσα οφέλη την εκ των προτέρων πρόγνωση πιθανών βλαβών πριν από απρόβλεπτο σεισµικό γεγονός, κριτήριο αγοράς ακινήτων, έτοιµα στοιχεία µετά από ισχυρό σεισµό για γρήγορη εκτίµηση τρωτότητας από τα συνεργεία µετασεισµικού ελέγχου, κ.τ.λ.). Εν συνεχεία µε βάση την φιλοσοφία του προσεισµικού ελέγχου και σύµφωνα µε το πρώτο επίπεδο εκτίµησης του ταχέως οπτικού ελέγχου, προτείνεται το περιεχόµενο των φύλλων ελέγχου και ο τρόπος σύνταξης του τεύχους που αφορά το Μητρώου Οικοδοµής. 2. ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ Αναφορικά µε το κανονιστικό πλαίσιο διενέργειας προσεισµικού ελέγχου, για κτιριακές κατασκευές, διαπιστώνεται µια σειρά από κείµενα (κανονισµοί/προσχέδια-οδηγίες) τα οποία καλύπτουν όλο το φάσµα του προβλήµατος από την εκτίµηση της σεισµικής τρωτότητας έως και την τελική ενίσχυση του κτιρίου, Πίνακας 1. Γενικά οι οδηγίες που εκδόθηκαν από την FEMA θεωρείται ότι προσεγγίζουν πολυπαραµετρικά την αποτίµηση και ενίσχυση κτιριακών κατασκευών. Παράλληλα στις Η.Π.Α., ιδιαίτερα στην πολιτεία της Καλιφόρνια, έχουν αναπτυχθεί και εκδοθεί σειρά εγχειριδίων για την ενηµέρωση των ιδιοκτητών (αγοραστών πωλητών ακινήτων) σχετικά µε το θέµα προστασίας της ακίνητης περιουσίας (κατοικία, εµπορικά κτίρια) έναντι του σεισµικού κινδύνου (Homeowners Guide to earthquake safety, SSC 2005, FEMA 530, The commercial property guide to earthquake safety, SSC ). Συγκεκριµένα, στη Πολιτεία της Καλιφόρνια απαιτείται κατά την αγοροπωλησία κατοικίας ο πωλητής να συµπληρώνει ειδικό έντυπο εκτίµησης τρωτότητας της προς πώληση κατασκευής γνωστοποιώντας, κατ αυτόν τον τρόπο, για την αντισεισµική κατάσταση του ακινήτου τον αγοραστή. Το συµβόλαιο δεν είναι έγκυρο εάν δεν συνταχθεί η γνωστοποίηση αντισεισµικής τρωτότητας (California Code, sect. 8897.1-8897-5). Τα παραπάνω δεν ισχύουν για την πώληση εµπορικών χώρων, ωστόσο έχει εκδοθεί ανάλογο εγχειρίδιο που προτρέπει τους εν δυνάµει αγοραστές να ζητήσουν από τους ιδιοκτήτες έγγραφη γνωστοποίηση αντισεισµικής τρωτότητας, (The commercial property guide to earthquake safety, SSC). Επιπρόσθετα, σε περιοχές γειτνίασης κατοικιών µε γνωστά ρήγµατα ή µε πιθανότητα κατολισθήσεων, ρευστοποίησης εδάφους και πάλι ο ιδιοκτήτης πρέπει να γνωστοποιήσει στον αγοραστή για τους αντίστοιχους κινδύνους (Public Resources Code, sec. 2694, Business and Professions Code, sec. 10149). Αξιοσηµείωτο ότι ο έλεγχος δεν είναι υποχρεωτικό να διενεργείται από πολιτικό µηχανικό. Στην πολιτεία του San Jose το έντυπο προσεισµικού ελέγχου, το οποίο λειτουργεί και ως µητρώο οικοδοµής, συµπληρώνεται επίσης από τους ιδιοκτήτες. Η εκτεθείσα αντιµετώπιση της προσεισµικής πολιτικής έχει ως βάση την απόφάση του Clinton (1994) για την απαλλαγή του δηµοσίου από κάθε ευθύνη έναντι των πολιτών. Από την άλλη πλευρά σειρά ενηµερωτικών εγχειριδίων έχουν εκδοθεί για την πληροφόρηση των πολιτών έναντι του σεισµικού κινδύνου αλλά και για την λήψη µέτρων προστασίας (FEMA 526, 528, 366, 530). Πίνακας 1. Πλαίσιο κανονισµών προσεισµικού ελέγχου Χώρα προέλευσης Κανονισµός Περιγραφή FEMA 154, FEMA155 Προσεισµικός έλεγχος Η.Π.Α FEMA 178, FEMA 274, FEMA 310, FEMA 356 Σεισµική αποτίµηση και αποκατάσταση κτιρίων Ο.Α.Σ.Π / Α.Π.Θ. Έντυπο προσεισµικού ελέγχου ΕΛΛΑ Α ΚΑΝΕΠΕ (υπό θεσµοθέτηση) Αποτίµηση και αποκατάσταση υφιστάµενων κτιρίων 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος, ΤΕΕ, ΕΤΕΚ, Αλεξανδρούπολη, 25-27 Οκτωβρίου., 2006 2
Στην Ελλάδα, σε µια χώρα στην οποία εκλύεται το 2% της παγκόσµιας σεισµικής ενέργειας και βρίσκεται 6 η στην παγκόσµια κατάταξη των χωρών µε σεισµική δραστηριότητα δεν υφίσταται συγκεκριµένο νοµοθετικό πλαίσιο. Η θεσµοθέτηση του µητρώου οικοδοµής καθώς και µια σειρά από άλλα µέτρα θα βοηθήσουν (µητρώο βλαβέντων κτιρίων, κανονισµός ενισχύσεων, πιστοποίηση υλικών και εργατοτεχνιτών, κ.λ.π.) στην καλύτερη προετοιµασία των πολιτών αλλά και της πολιτείας έναντι της αβεβαιότητας που χαρακτηρίζει τα χτυπήµατα του Εγκέλαδου. Το πλαίσιο κανονισµών που είναι θεσµοθετηµένο χαρακτηρίζεται από εν γένει ασάφεια, στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν τηρείται και τέλος ο προσανατολισµός τους δεν εξυπηρετεί την ενηµέρωση των πολιτών ή/και της πολιτείας. Στον πίνακα 2 παρουσιάζονται τα τµήµατα της εν ισχύ νοµοθεσίας. Πίνακας 2. Υφιστάµενο νοµικό πλαίσιο σχετικό µε την ασφάλεια των κτιριακών έργων Κανονισµός Κτιριοδοµικός κανονισµός (1989) αρ. 5, παρ2 (ασφάλεια)(2.2.3) Π. 305 / 1996 αρ. 3, παρ. 11 Κ.Τ.Σ. 1997 αρ.15, παρ15.16 Ε.Κ.Ω.Σ 2000, αρ.22, παρ. Περιγραφή άρθρου Η συνεχής συντήρηση του κτιρίου ή δοµικού έργου η οποία είναι υποχρεωτική για τους ιδιοκτήτες Μετά την αποπεράτωση του έργου ο φάκελος ασφάλειας και υγείας συνοδεύει το έργο σε όλη την διάρκεια της ζωής του και φυλάσσεται µε ευθύνη του κυρίου του έργου. Σε περίπτωση µεταβίβασης. ο νέος ιδιοκτήτης µεριµνά ώστε να περιέχεται στην διάθεση του ακριβές αντίγραφο του φακ. ασφ. και υγείας Τα αποτελέσµατα των ελέγχων θα αποτελούν τα πιστοποιητικά αντοχής σκυροδέµατος του έργου. Ο αγοραστής έτοιµου διαµερίσµατος ή οικοδοµής είναι υποχρεωµένος να ελέγχει ότι τα προηγούµενα πιστοποιητικά συνοδεύουν τους τίτλους κυριότητας της οικοδοµής Προτείνεται περιοδική επιθεώρηση για κτιριακές κατασκευές ανά 10 έτη 3. ΜΗΤΡΩΟ ΟΙΚΟ ΟΜΗΣ Η σύνταξη των φύλλων του µητρώου οικοδοµής βασίζεται στην σύνθεση των κριτηρίων τρωτότητας από τα κείµενα οδηγίες του Ο.Α.Σ.Π., FEMA 154 και FEMA 310. Συµπληρώνονται από διπλωµατούχο πολιτικό µηχανικό απαντώντας στα ερωτήµατα καταφατικά, αρνητικά ή κατά περίπτωση περιφραστικά. Στόχος των δελτίων είναι η συγκέντρωση στοιχείων που είναι πιθανό να επηρεάσουν την απόκριση του δοµήµατος σε σεισµική καταπόνηση καθώς και η καταγραφή της κατάστασης στην οποία βρίσκεται το κτίριο κατά την περίοδο του ελέγχου. Στην συνέχεια προτείνεται το περιεχόµενο του µητρώου: Α) Ταυτότητα κτιρίου. Περιλαµβάνει τα στοιχεία θέσης-τοποθεσίας του κτιρίου όπως επίσης και τα πλήρη δοµικά στοιχεία. Στον πίνακα 3 παρουσιάζεται το αντίστοιχο προτεινόµενο δελτίο. Β) Τεχνική έκθεση επιθεώρησης. Περιλαµβάνει τις διαπιστώσεις όσο αφορά γενικά στοιχεία του κτιρίου αλλά και ειδικές διαπιστώσεις όπως και προτάσεις για την αναβάθµιση του δοµικού και µη δοµικού συστήµατος. Ο τρόπος σύνταξης της εν λόγω έκθεσης χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, δεδοµένης της ποινικοποίησης του επαγγέλµατος, αποτελεί κείµενο ειδικής νοµικής µορφής. Η τεχνική έκθεση βασίζεται σε συγκεκριµένα γεγονότα, ενώ οι ειδικές παρατηρήσεις στους κανόνες της τέχνης και της επιστήµης. Η φυσική αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει την απόκριση του φορέα σε τυχαίο σεισµικό γεγονός δεν µπορεί να αποτελέσει δέσµευση του µηχανικού έναντι των ιδιοκτητών. Στον πίνακα 4 παρουσιάζεται το αντίστοιχο προτεινόµενο δελτίο. 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος, ΤΕΕ, ΕΤΕΚ, Αλεξανδρούπολη, 25-27 Οκτωβρίου., 2006 3
Γ) Φύλλα ελέγχού-επιθεώρησης. Καταγράφει µέσω των δελτίων την προδιάθεση του κτιρίου για βλάβη. Στον πίνακα 5 παρουσιάζεται το αντίστοιχο προτεινόµενο έντυπο. Προαιρετικά είναι δυνατό να συµπεριλαµβάνεται και βαθµονόµηση της τρωτότητας του κτιρίου (π.χ πρόταση Ο.Α.Σ.Π./Α.Π.Θ., Αναστασιάδης, Α 2003). ) Παράρτηµα. Περιλαµβάνονται οι ξυλότυποι της εκδοθείσας οικοδοµικής άδειας και οι τυχόν προσθήκες, διαρρυθµίσεις που έχουν γίνει στην διάρκεια του χρόνου. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει µελέτη ή δεν βρίσκονται τα σχέδια διενεργείται επί τόπου αποτύπωση. Επιπρόσθετα, συµπεριλαµβάνονται δελτία µετασεισµικής καταγραφής (π.χ. ΥΑΣΒΕ), φωτογραφίες σκαριφήµατα, κ.α. Πίνακας 3. Ταυτότητα κτιρίου Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΤΙΡΙΟΥ Α1. Στοιχεία ιδιοκτήτη / ιδιοκτητών: Αριθµός Οικοδοµικής Άδειας: Α2. Θέση κτιρίου Α2.1. ιεύθυνση: Α2.3. ήµος/ ηµ. ιαµέρισµα: Α2.4. Νοµός: Α2.5. Αστυνοµικό τµήµα περιοχής: Α2.6 Συγκρότηµα κτιρίων: Ναι Όχι Συνεχές Πανταχ. ελεύθερο Α2.7. Σύστηµα δόµησης Με πτέρυγες Μικτό Γοκ 85 Α2.8 Θέση στο οικοδοµικό τετράγωνο: Γωνιακό Μεσαίο ιαµπερές Α3. Τεχνικά στοιχεία κτιρίου Α3.1 οµικός τύπος φορέα: Πλαισιακός φ.ο Μικτός φ.ο Α3.2 Αριθµός ορόφων: Α3.3. Αριθµός υπογείων: Α3.4 Ύψος τυπικού ορόφου: Α3.5 Ύπαρξη Pilotis / καταστηµάτων: Ναι Όχι Α3.6 Ύπαρξη καταστηµάτων: Ναι Όχι Α3.7 Ύπαρξη µεσοπατώµατος: Ναι Όχι Α3.8 Συνολικό ύψος κτιρίου: Α3.9 Επιφάνεια κάτοψης: Α3.10 Συνολική δόµηση κτιρίου: Α3.11 Χρήση κτιρίου: Κατοικία Γραφεία Αποθήκη Συναθρ. κοινού Α3.12 Αριθµός διαµερισµάτων: Α3.13 Αριθµός ενοίκων: Α3.14 Έτος κατασκευής Α3.15 Κανονισµός που χρησιµοποιήθηκε για την µελέτη Α3.16 Είναι διαθέσιµή η µελέτη (τεύχος υπολογισµών, σχέδια ξυλοτύπων) Τεύχος υπολογισµών Ναι Όχι Σχέδια ξυλοτύπων Ναι Όχι 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος, ΤΕΕ, ΕΤΕΚ, Αλεξανδρούπολη, 25-27 Οκτωβρίου., 2006 4
Α3.17 Υπήρχε πρόβλεψη ορόφου: Α.3.18 Έχει γίνει προσθήκη: Καθ ύψος Κατ επέκταση Στατικά ανεξάρτητη Α3.19 Εάν ναι ποιο έτος: Α3.20 Έχει επισκευασθεί / ενισχυθεί: Α3.21 Εάν ναι για ποια αιτία και πότε Α3.22 Έχει ελεγχθεί επιθεωρηθεί το κτίριο κατά την διάρκεια χρήσης: Α3.23 Εάν ναι για ποια αιτία και πότε: Α3.24 Ζώνη σεισµικής επικινδυνότητας κατά τον χρόνο µελέτης: Α3.25 Εδαφοτεχνικά στοιχεία που χρησιµοποιήθηκαν για την µελέτη: Α3.26 Κατηγορία εδάφους συµφ. µε τον Ε.Α.Κ. 2000 ή χάρτες ΙΓΜΕ Α.3.27 Πρόσθετες παρατηρήσεις *Σεισµικές επιβαρύνσεις Στην συνέχεια δίνονται συνοπτικά οι γενικές κατευθύνσεις για την καταγραφή των στοιχείων καθώς και ο τρόπος εργασίας για την σύνταξη του µητρώου οικοδοµής: α) Επιτόπου µακροσκοπικός έλεγχος δοµήµατος, καταγραφή της τρέχουσας κατάστασης α.1) ιενεργείται οπτικός έλεγχος της κατάστασης στην οποία βρίσκονται η θεµελίωση (εάν είναι δυνατό), περιµετρικών τοιχείων, υπογείου, ύπαρξη πιθανών καθιζήσεων ή ολίσθησης του συστήµατος θεµελίωσης. α.2) Οπτικός έλεγχος εξωτερικά του κτιρίου, τρέχουσα κατάσταση όψεων, φερόντων και µη δοµικών στοιχείων. α.3) Οπτικός έλεγχος εσωτερικά του κτιρίου. ιαπίστωση εφαρµογής µελέτης, εάν υπάρχει, εάν δεν υπάρχει συντάσσονται απλά σκαριφήµατα. Έλεγχος κατάστασης κλιµακοστασίου, χώρου ανελκυστήρα, δώµατος. Επίσκεψη σε κάθε διαµέρισµα. α.4) ιαπίστωση βλαβών από προηγούµενους σεισµούς που δεν έχουν επισκευασθεί. ιαπίστωση βλαβών-αστοχιών, µε βάση τον οπτικό έλεγχο, σε φέροντα ή µη δοµικά στοιχεία καθώς και στα οικοδοµικά στοιχεία του κελύφους του κτιρίου (π.χ. µόνωση δώµατος, υπογείου κ.λ.π.). α.5) Συζήτηση µε τους ενοίκους για τον τρόπο συµπεριφοράς του κτιρίου σε προηγούµενο σεισµό. Παράλληλα πληροφόρηση για τυχόν επισκευές, διαρρυθµίσεις που έχουν εκτελεστεί στο παρελθόν συνολικά στην οικοδοµή ή σε επιµέρους διαµερίσµατα. β) Συλλογή στοιχείων έργου β.1) Εύρεση της µελέτης που χρησιµοποιήθηκε για την κατασκευή του κτιρίου και ενδεικτικό έλεγχο στις παραδοχές φόρτισης, υλικά κατασκευής, σχέδια ξυλοτύπων, τεύχος υπολογισµού. β.2) Εύρεση στοιχείων για την συµπεριφορά του κτιρίου σε προηγούµενους σεισµούς (π.χ δελτίο ΥΑΣΒΕ, κ.λπ.) γ) Επεξεργασία στοιχείων γ.1) Συµπλήρωση Ταυτότητας έργου γ.2) Συµπλήρωση φύλλων ελέγχου γ.3) Συµπλήρωση τεχνικής έκθεσης, αξιολόγηση των παραγόντων επιρροής σεισµικής τρωτότητας του κτιρίου, προτάσεις αναβάθµισης του εν γένει δοµικού κελύφους. 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος, ΤΕΕ, ΕΤΕΚ, Αλεξανδρούπολη, 25-27 Οκτωβρίου., 2006 5
Πίνακας 4. Τεχνική έκθεση επιθεώρησης O υπογεγραµµένος ιπλ. Πολιτικός Μηχανικός, αρ.µητρ. µετά από µακροσκοποικό έλεγχο στην οικοδοµή που βρίσκεται... διαπίστωσα ότι: Γενικές παρατηρήσεις: 1) Υπάρχει οικοδοµική άδεια: 2) Χρησιµοποιήθηκε αντισεισµικός κανονισµός στην µελέτη του κτιρίου:.. 3) Προηγούµενες σεισµικές επιβαρύνσεις:. 3) Ζώνη σεισµικής επικινδυνότητας: Κατά τον χρόνο µελέτης:. Εν ισχύ κανονισµό:.. 4.1) Γειτνίαση µε σεισµικό ρήγµα 4.2) Γειτνίαση µε απότοµες κλιτείς 5) Εφαρµόστηκε ο ξυλότυπος της εγκεκριµένης οικοδοµικής άδειας:. 6) Εάν όχι οι αλλαγές στον ξυλότυπο είναι: Τοπικές Γενικές. 7) Έγινε προσθήκη καθ ύψος ή / και κατ επέκταση: Υπήρχε πρόβλεψη ορόφου: Ειδικές παρατηρήσεις: Φέρον Οργανισµός:. Οργανισµός Πλήρωσης:... Οικοδοµικά στοιχεία:... Μετά από την διενέργεια του µακροσκοπικού ελέγχου καθώς και από τα στοιχεία που κατέγραψα, όπως αυτά παρουσιάζονται στο συνηµµένα φύλλα, προτείνω τα παρακάτω για την αναβάθµιση του κτιρίου: Φέρον Οργανισµός:. Οργανισµός Πλήρωσης:... Οικοδοµικά στοιχεία:.. 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος, ΤΕΕ, ΕΤΕΚ, Αλεξανδρούπολη, 25-27 Οκτωβρίου., 2006 6
Πίνακας 5. Φύλλα ελέγχου-επιθεώρησης Γ. ΤΡΩΤΟΤΗΤΑ ΦΕΡΟΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Γ.1 Φέρον οργανισµός Γ1.1 Γειτνίαση µε ενεργό σεισµικό ρήγµα: Γ1.2 Γειτνίαση µε απότοµες κλιτείς: Μεµονωµένα Πεδιλοδοκοί Γ1.3 Σύστηµα θεµελίωσης: πέδιλα µε ή χωρίς συνδ.δοκούς Γ1.4 Ανισόσταθµη θεµελίωση: Γ1.5 Ενδείξεις καθίζησης / ολίσθησης θεµελίωσης: Γ1.6 Ενδείξεις αποσύνθεσης στοιχείων θεµελίωσης: Γ1.7 Ενδείξεις αποσύνθεσης στοιχείων περιµετρικών τοιχείων: Γ1.8 Κίνδυνος κρούσης µε γειτονικά κτίρια: (Η απόσταση από τα γειτονικά κτίρια δεν υπερβαίνει το 4% του ύψους του κτιρίου) Γ1.9 Υπερστατικότητα: (Τουλάχιστον τρία ανοίγµατα για πλαισιακούς φορείς ή /και τοιχεία στις δύο κατευθύνσεις) Γ1.10 Συνέχεια στην διαδροµή των φορτίων προς την θεµελίωση: (Όλα τα κατακόρυφα στοιχεία καταλήγουν στην θεµελίωση). Γ1.11 Ύπαρξη φυτευτών υποστυλωµάτων Γ1.12 Ύπαρξη Pilotis Γ1.13 Ύπαρξη κοντών υποστυλωµάτων Γ1.14 Κανονικότητα καθ ύψος: (Η µεταβολή της δυσκαµψίας από όροφο σε όροφο δεν υπερβαίνει του 30%). (Η µεταβολή της µάζας από όροφο σε όροφο δεν υπερβαίνει του 50%). Γ1.15 Οριζόντια κανονικότητα: ( Η µεταβολή της κάτοψης τυπικού ορόφου δεν υπερβαίνει το 30% του υποκείµενου και υπερκείµενου ορόφου, εκτός τελευταίου ορόφου). Γ1.16 Στρέψη κτιρίου: (Η γεωµετρική απόσταση κεντρ. µάζας και ελαστικής στροφής δεν υπερβαίνει το 20%). Γ1.17 Ενδείξεις αποσύνθεσης στοιχείων φέροντος οργανισµού: Γ.2 Οργανισµός Πλήρωσης Γ2.1 Ενδείξεις αποσύνθεσης τοιχοποιίας: 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος, ΤΕΕ, ΕΤΕΚ, Αλεξανδρούπολη, 25-27 Οκτωβρίου., 2006 7
Γ2.2 Κανονική τοποθέτηση τοιχοποιίας: (Συµµετρία ανοιγµάτων, περιµετρικό ποσοστό ανοιγµάτων < 30%, θέση ανοιγµάτων) Γ2.3 Τοιχοπλήρωση ορόφου που δεν προβλέπονταν στην µελέτη:. ΤΡΩΤΟΤΗΤΑ ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ.1 Ηλεκτρικές εγκαταστάσεις.1.1 Κίνδυνος ηλεκτροπληξίας µετά από σεισµό:.1.2 Κίνδυνος πυρκαγιάς µετά από σεισµό:.2 Θερµουδραυλικές εγκαταστάσεις.2.1 Κίνδυνος έκρηξης από διαρροή φυσικού αερίου:.2.2 Κίνδυνος αστοχίας σωληνώσεων παροχής νερού µετά από σεισµό:.3 Οικοδοµικά στοιχεία.3.1 Κίνδυνος πτώσης στέγης / κεραµιδιών:.3.2 Κίνδυνος πτώσης επενδύσεων:.3.3 Κίνδυνος πτώσης στηθαίωνκιγκλιδωµάτων:.3.4 Υγροθερµοµόνωση δώµατος: ( ιαρροές, κακοτεχνίες, γήρανση υλικών).3.4 Υγροµόνωση υπογείου: ( ιαρροές, κακοτεχνίες, γήρανση υλικών) 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Χρησιµοποιώντας την εν γένει φιλοσοφία του ταχέως οπτικού ελέγχου προτάθηκε η σύνταξη του Μητρώου Οικοδοµής, αναγκαίο ιδιαίτερα για τις υφιστάµενές οικοδοµές, στο οποίο καταγράφεται, κατά την διάρκεια του χρόνου, η δοµική ιστορία του κτιρίου. Η έννοια του ταχέως οπτικού έλεγχου είναι δυνατό να ταυτιστεί µε την περιοδική επιθεώρηση των οικοδοµών. Τα οφέλη που θα προκύψουν από την θέσπιση του ίσως δεν είναι άµεσα ορατά αλλά θα έλθουν µετά από κάποια σεισµική δόνηση, από την οποία θα προκληθούν βλάβες στον πολεοδοµικό ιστό. Τα στοιχεία του µητρώου θα βοηθήσουν τα συνεργεία καταγραφής αστοχιών, θα είναι δυνατή η εξαγωγή ορθότερων συµπερασµάτων αναφορικά µε την απόκριση του φορέα δεδοµένου ότι η περιοδική επιθεώρηση-έλεγχος λειτουργεί ως µη ενόργανη παρακολούθηση του κτιρίου. Παράλληλα ενηµερώνονται οι ιδιοκτήτες για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η οικοδοµή τους, µπορούν να προγραµµατίσουν επισκευές / ενισχύσεις σε βραχυπρόθεσµό ή µακροπρόθεσµο χρονικό ορίζοντα ή και σταδιακή αναβάθµιση της ιδιοκτησίας τους. Το Μητρώο Οικοδοµής µπορεί να βοηθήσει τον πιθανό αγοραστή στην διαπίστωση της ποιότητας κατασκευής (στην περίπτωση νεόδµητων κατασκευών) ή για την σεισµική επικινδυνότητα που παρουσιάζει ένα υφιστάµενο κτίριο. Επιπρόσθετα, είναι δυνατό να χρησιµοποιηθεί από ασφαλιστικές εταιρείες ή τράπεζες ως στοιχείο καθορισµού ασφάλισης ή δανειοδότησης αγοράς ακινήτου. Από την άλλη πλευρά, η πολιτεία έχοντας στην διάθεση της τα µητρώα οικοδοµών διαθέτει τα κατάλληλα στοιχεία για την χάραξη αντισεισµικής πολιτικής, την δηµιουργία σχεδίων έκτακτης ανάγκης, προϋπολογισµό κόστους ανασυγκρότησης µετά από ισχυρό σεισµό. 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος, ΤΕΕ, ΕΤΕΚ, Αλεξανδρούπολη, 25-27 Οκτωβρίου., 2006 8
Προτείνεται η σύνταξη του µητρώου οικοδοµής, από διπλ. πολιτικό µηχανικό, σε 3 αντίτυπα, το πρώτο θα παραµένει στην οικοδοµή (τοποθετείται στο δώµα σε ειδικό µεταλλικό κουτί) και θα περιλαµβάνει εκτός των δοµικών στοιχείων και ένα φύλλο ενηµέρωσης των ενοίκων για µέσα διάσωσης τους σε ισχυρό σεισµό, το δεύτερο στον οικείο ήµο ή Κοινότητα έτσι ώστε σε επίπεδο Οργανισµού τοπικής αυτοδιοίκησης να είναι δυνατή η λήψη αποφάσεων και το τρίτο στην αρµόδια υπηρεσία του κράτους για την διαχείριση κινδύνων (π.χ. ΥΑΣΒΕ κ.λ.π.). Στην περίπτωση νεόδµητων κτιρίων το µητρώο οικοδοµής θα περιλαµβάνει συµπληρωµατικά πιστοποιητικά ποιότητας του σκυροδέµατος, του χάλυβα, ως υλικά και της ενσωµάτωσης αυτών στο κτίριο (πιστοποιητικό σκυροδέτησης, διαµόρφωσης-τοποθέτησης οπλισµού). Η συµπλήρωση του µητρώου θα αποτελεί απαραίτητο στοιχείο έκδοσης οικοδοµικής άδειας (τέσσερα αντίτυπα, τρία ως ανωτέρω και ένα στο αρχείο της πολεοδοµίας). Η θεσµοθέτηση του µητρώου οικοδοµής καθώς και παράπλευρων µέτρων εξαρτάται άµεσα από την στάση της πολιτείας αναφορικά µε την αντιµετώπιση του σεισµικού κινδύνου. Το ερώτηµα που γεννάται είναι: η πολιτεία θα αποτελεί τον µοναδικό αρωγό ανασυγκρότησης µετά από ισχυρό σεισµό ή θα είναι ο επικουρικός χορηγός παράλληλα µε τους ιδιοκτήτες ακινήτων, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες; Σε κάθε περίπτωση η δηµιουργία του µητρώου θα αποτελέσει οδηγό τόσο των πολιτών όσο και του κρατικού µηχανισµού προς την ανάπτυξη συγκεκριµένου σχεδίου διαχείρισης του σεισµικού κινδύνου. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΑ ΚΤΙΡΙΑ Μητρώο Οικοδοµής Περιοδική επιθεώρηση Προσεισµικός Έλεγχος ( ιενεργείται ανά δεκαετία) Περιλαµβάνει: 1)Ταυτότητα Έργου 2)Τεχνική έκθεση επιθεώρησης 3)Φύλλα ελέγχου-επιθεώρησης 4)Παράρτηµα Σχέδια ξυλότυπων οικοδοµικής άδειας Σκαριφήµατα ελτίο µετασεισµικού ελέγχου Φωτογραφίες *Ενηµερωτικό φύλλο διάσωσης 3 αντίτυπα: Οικοδοµή, ήµος ή Κοινότητα Κρατική αρχή διαχείρισης κινδύνου ΝΕΟ ΜΗΤΑ ΚΤΙΡΙΑ Μητρώο Οικοδοµής Συντάσσεται κατά την έκδοση της οικοδοµικής άδειας. Εν συνεχεία µετά το πέρας δεκαετίας διενεργείται περιοδική επιθεώρηση προσεισµικός έλεγχος. εν πραγµατεύεται στην εργασία 4 αντίτυπα: Πολεοδοµία, Οικοδοµή, ήµος ή Κοινότητα Κρατική αρχή διαχείρισης κινδύνου 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος, ΤΕΕ, ΕΤΕΚ, Αλεξανδρούπολη, 25-27 Οκτωβρίου., 2006 9
ΑΝΑΦΟΡΕΣ Αντισεισµική Ενίσχυση Υφισταµένων Κτιρίων, Τ.Ε.Ε. 2001. 1 η Φάση Ερευνητικού Έργου (Επιστ. Συντονιστής Θ.Τάσιος). Ενηµωρωτικό ελτίο Τ.Ε.Ε., 2002. Αφιέρωµα: 2 ο Τεχνικής Σεισµολογίας. Τέχος 2181, 4-19. Συνέδριο Αντισεισµικής Μηχανικής και FEMA 154, 1988. Rapid visual screening of buildings for potential seismic hazard: A Handbook. Fedral Emergency Management Agency, Washington DC, USA. FEMA 310, 1988. Handbook for the seismic evaluation of buildings- A prestandard. Fedral Emergency Management Agency, Washington DC, USA. Homeowners Guide to Earthquake Safety, 2005. California Seismic Safety Commision, SSC No 05-01, State of California. The Apartment Owners Guide to Earthquake Safety, 1998. H Handbook for owners to Identify seismic hazards in low rise apartment buildings. City of San Jose, Residential Seismic Safety Program. ΥΠΕΧΩ Ε-ΟΑΣΠ. 2000. Προσεισµικός έλεγχος δηµόσιων κτιρίων. Σχέδιο. (Επιστ. Συντονιστής Γ.Πενέλης). Αναστασιάδης, Α. 2003. Αντισεισµική ασφάλιση κτιρίων οπλισµένου σκυροδέµατος: Πρακτική µεθοδολογία εκτίµησης σεισµικής τρωτότητας. 14 ο Συνέδριο Σκυροδέµατος, 10-13 Οκτωβρίου Κώς, Eργασία Νο 6, CD ( Τόµος Γ, 149-160). 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος, ΤΕΕ, ΕΤΕΚ, Αλεξανδρούπολη, 25-27 Οκτωβρίου., 2006 10