ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΠΟΦΑΣΗ Αρ. Β 884 ΑΙΤΟΥΣΑ ΤΟΝ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟ ΚΑΤΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Α / 5262 / 23.02.2017με θέμα ΜΟΥΡΟΥΝΕΛΑΙΟ MOLLER S ΗΜ/ΝΙΑ & ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΥ B / 883 / 17.03.2017 ΗΜ/ΝΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ 11.04.2017 ΗΜ/ΝΙΑ & ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Β / 884 / 13.04.2017 ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΡΟΝΤΕΣ ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ Γ. ΔΗΜΑΡΑΣ Β. ΑΝΤΩΝΙΟΥ Γ. ΒΑΚΟΝΔΙΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΛΕΩΝ Ν. ΜΠΙΛΙΡΗΣ Β. ΚΑΛΟΥΤΣΑΣ Β. ΚΩΣΤΗ Α. ΚΑΚΙΣΗΣ Α. ΛΑΛΑΚΟΣ Ε. ΚΛΗΜΕΝΤΙΔΟΥ Α. ΚΟΣΑΡΗΣ Ε. ΔΗΜΗΤΡΕΛΛΟΣ J. NASS ΕΔΕΕ ΣΔΕ ΕΣΡ ΕΙΗΕΑ ΣΔΕ ΕΔΕΕ ΕΙΤΗΣΕΕ ΕΔΕΕ ΕΙΙΡΑ MULLENLOWE ATHENS Η Δευτεροβάθμια Επιτροπή Ελέγχου Επικοινωνίας, όπως προβλέπεται από τον Ελληνικό Κώδικα Διαφήμισης Επικοινωνίας και τον Κανονισμό Λειτουργίας, εξέτασε την υπό έλεγχο επικοινωνία λαμβάνοντας υπ όψιν της την αίτηση επανελέγχου, τα στοιχεία που κατατέθηκαν σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία και τα επιχειρήματα που προφορικά αναπτύχθηκαν κατά τη συζήτηση και από τις δύο πλευρές. Καταρχάς η Επιτροπή επισημαίνει ότι αποτελεί πάγια θέση του Συμβουλίου Ελέγχου Επικοινωνίας και των Επιτροπών η επικοινωνία προϊόντων που συνδέεται με θέματα διατροφής και υγείας να αντιμετωπίζεται με εξαιρετική προσοχή, πέραν της καθιερωμένης
διαφημιστικής δεοντολογίας, δεδομένου ότι λόγω έλλειψης εξειδικευμένων γνώσεων, τυχόν ασαφείς, ελλιπείς ή υπερβολικοί ισχυρισμοί μπορούν εύκολα να παραπλανήσουν τους καταναλωτές. Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό, αναδεικνύεται αποτελεσματικά και ο ουσιαστικός και υπεύθυνος ρόλος που διαδραματίζει η διαφημιστική λειτουργία στην ενημέρωση της κοινής γνώμης. 1. Αναφορικά με τον ισχυρισμό «Μουρουνέλαιο Moller s, το καλύτερο», η Δευτεροβάθμια Επιτροπή έκρινε ότι αποτελεί ένα συγκριτικό, απόλυτο ισχυρισμό συνολικής υπεροχής, ο οποίος δεν τεκμηριώθηκε επαρκώς. Για το λόγο αυτό η Επιτροπή κατά πλειοψηφία αποφάσισε ότι ο εν λόγω ισχυρισμός προσκρούει στα άρθρα 5 και 8 του ΕΚΔ-Ε και πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως. 2. Ως προς το λεκτικό της τηλεοπτικής επικοινωνίας που έχει ως εξής: «Παππού πόσο χρονών είσαι; 98 παιδί μου. Και πως έζησες τόσα πολλά χρόνια; Με τη βοήθεια του Θεού και του μουρουνέλαιου. Πίνω κι εγώ μουρουνέλαιο παππού, θα ζήσω για πολλά χρόνια; Ωωω, Μουρουνέλαιο Moller s, (το καλύτερο). Εσύ θα ζήσεις 100 plus. 100 plus Μουρουνέλαιο Moller s», η Επιτροπή ομόφωνα έκρινε ότι στο πλαίσιο της συγκεκριμένης δημιουργικής προσέγγισης (διάλογος μεταξύ παππού και εγγονού) επικοινωνεί κατά κύριο λόγο μία παραίνεση για την κατανάλωση μουρουνέλαιου, με όρους βιωματικούς και συναισθηματικούς την προσωπική εμπειρία και το ενδιαφέρον του παππού προς τον εγγονό. Κατά την κρίση της Επιτροπής ο διάλογος αυτός δεν έχει στόχο και δεν είναι πιθανό να εκληφθεί κυριολεκτικά, ως υπόσχεση μακροζωίας, ενώ στη συνέχεια κατά την επίδειξη του συγκεκριμένου διαφημιζόμενου προϊόντος εκφράζει μία προφανή υπερβολή (100 plus χρόνια) που διαφημιστική αδεία κρίνεται θεμιτή. Για τους λόγους αυτούς η Επιτροπή ομόφωνα αποφάσισε ότι στο σημείο αυτό δεν εντοπίζεται παράβαση των διατάξεων του ΕΚΔ-Ε.
3. Ως προς τους υπό έλεγχο ισχυρισμούς υγείας, η Επιτροπή έλαβε υπ όψιν της το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο για την επικοινωνία των προϊόντων που ανήκουν στην κατηγορία των συμπληρωμάτων διατροφής, όπως αυτό αναλυτικά αναφέρεται στην Απόφαση Α 5262 της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής. Επιπλέον, έλαβε υπ όψιν της ότι σύμφωνα με το ίδιο ρυθμιστικό πλαίσιο ο εκάστοτε εγκεκριμένος ισχυρισμός υγείας θα πρέπει να αποδίδεται με σαφήνεια στο συστατικό για το οποίο έχει εγκριθεί και όχι στο προϊόν, καθώς επίσης και ότι η διατύπωση των ισχυρισμών υγείας που χρησιμοποιούνται στην επικοινωνία οφείλει να έχει την ίδια ή με το ίδιο νόημα διατύπωση του εγκεκριμένου ισχυρισμού και επομένως άλλες γενικεύσεις, αναγωγές ή / και συμπερασματικές δηλώσεις δεν είναι επιτρεπτές. Με βάση τα παραπάνω καταρχάς η Επιτροπή ομόφωνα έκρινε ότι ο χαρακτηρισμός του προϊόντος ως «ευεργετικό» σε σύνδεση με συγκεκριμένα όργανα / λειτουργίες δεν είναι επιτρεπτός, επειδή η διατύπωση των εκάστοτε εγκεκριμένων ισχυρισμών υγείας είναι είτε «συμβάλλει στη (διατήρηση της) φυσιολογική λειτουργία», ή «συμβάλλει στην προστασία», ή «παίζει ρόλο στη», ενώ η λέξη «ευεργετικό» έχει διαφορετική σημασία, δημιουργεί άλλες εντυπώσεις και μπορεί να οδηγήσει σε παραπλάνηση τον καταναλωτή ως προς τη δράση του προϊόντος ή / και των συστατικών του. Στη συνέχεια, η Επιτροπή ομόφωνα έκρινε ότι ο ισχυρισμός: «(ευεργετικό) για τις αρθρώσεις», δεν μπορεί να χρησιμοποιείται αφ ενός διότι αποδίδεται εσφαλμένα στο προϊόν και όχι στη βιταμίνη D και αφ ετέρου επειδή διαφέρει ουσιωδώς από την εγκεκριμένη διατύπωση «Η βιταμίνη D συμβάλλει στη διατήρηση της φυσιολογικής κατάστασης των οστών, στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και παίζει ρόλο στη διαδικασία της κυτταρικής διαίρεσης», «(ευεργετικό) για ολόκληρο τον οργανισμό», δεν μπορεί να χρησιμοποιείται γιατί αποτελεί μη επιτρεπτή γενίκευση,
«ωμέγα 3-λιπαρά οξέα Εξαιρετικά ωφέλιμα για τις καρδιοαγγειακές παθήσεις», δεν μπορεί να χρησιμοποιείται διότι διαφέρει ουσιωδώς από την εγκεκριμένη διατύπωση «το ΕΡΑ και το DHA συμβάλλουν στη φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς», «βιταμίνη D Εξαιρετικής σημασίας για την αποτροπή κυτταρικών ανωμαλιών», δεν μπορεί να χρησιμοποιείται διότι διαφέρει ουσιωδώς από την εγκεκριμένη διατύπωση «Η βιταμίνη D παίζει ρόλο στη διαδικασία της κυτταρικής διαίρεσης», «βιταμίνη Α Σημαντική για την εύρυθμη λειτουργία των οργάνων», δεν μπορεί να χρησιμοποιείται γιατί αποτελεί μη επιτρεπτή γενίκευση και διότι διαφέρει ουσιωδώς από την εγκεκριμένη διατύπωση «Η βιταμίνη Α συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και στη διατήρηση της φυσιολογικής όρασης», «Με τα ζελεδάκια Moller s θα υποστηρίξει την καλή νοητική του ανάπτυξη και την προστασία του από τα πολυπληθή μικρόβια», δεν μπορεί να χρησιμοποιείται αφ ενός διότι αποδίδεται στο προϊόν και όχι στα συστατικά που φέρουν εγκεκριμένους ισχυρισμούς, αφ ετέρου διότι η εν λόγω διατύπωση διαφέρει ουσιωδώς από την εγκεκριμένη «Το DHA συμβάλλει στη διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας του εγκεφάλου» και «Η βιταμίνη Α & D συμβάλλουν στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος». Κατά συνέπεια η Επιτροπή έκρινε ότι οι προαναφερθέντες ισχυρισμοί υγείας δεν είναι επιτρεπτοί σύμφωνα με το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο και ομόφωνα αποφάσισε ότι η επικοινωνία του προϊόντος Moller s σε όποιο μέσο / υλικό περιλαμβάνει τους ισχυρισμούς αυτούς προσκρούει στο άρθρο 1 του ΕΚΔ-Ε και πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως. Διευκρινίζεται ότι οι Αποφάσεις των Επιτροπών ισχύουν και πρέπει να εφαρμόζονται σε όλα τα μέσα που αναπτύσσεται η εκάστοτε υπό έλεγχο επικοινωνία, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών καθώς και των owned channel στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ανεξάρτητα από το εάν αυτά αναφέρονται στη σχετική αίτηση επανελέγχου.
Υπενθυμίζεται σύσταση του Δ.Σ. του ΣΕΕ προς τα εμπλεκόμενα μέρη να μη χρησιμοποιούν ή κάνουν αποσπασματικές αναφορές σε Αποφάσεις των Επιτροπών για σκοπούς δημοσιότητας ή προβολής, προκειμένου να αποφεύγονται παρερμηνείες. Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση μη πλήρους εφαρμογής της Απόφασης, το ΣΕΕ δύναται να προβεί στις προβλεπόμενες από τον Κανονισμό κυρώσεις.