ΙΔΕΟΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ: ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ

1 ΙΔΕΟΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ: ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ Κώστας Κύρος

2 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

3 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 Γίνε και εσύ ένας συγγραφέας! Γράψε τη δική σου μικρή ιστορία. Εκτύπωσέ την και δώσ την στους φίλους σου για να τη διαβάσουν. 1. Άνοιξε το λογισμικό «Ιδεοκατασκευές» 2. Δώσε τα στοιχεία σου: Μην τα ξεχάσεις! 3. Ακολούθησε με τη σειρά τα εικονίδια για να γράψεις την ιστορία σου. Πρώτα συμπλήρωσε τα βασικά: Πρέπει να αποφασίσεις για το είδος της ιστορίας σου, να δώσεις έναν τίτλο και να σκεφτείς από πόσα μέρη αποτελείται η ιστορία σου (αυτά που συζητήσατε πριν με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας σου). Μόλις συμπληρώσεις την καρτέλα αυτή είσαι έτοιμος να αρχίσεις! 4. Ξεκινάμε με την πρώτη φάση, την καταγραφή των ιδεών μας με εικόνες. Γράψε την ιδέα, ή τον ήρωα. Συμπλήρωσε με άλλες εικόνες αν θέλεις να θυμάσαι και άλλα γεγονότα ή αντικείμενα με αυτή την ιδέα Πάτα το σύμβολο όταν τελειώσεις την ιδέα σου 5. Αν τελείωσες με τις ιδέες σου συνέχισε παρακάτω! Συνέχισε στην επόμενη καρτέλα πατώντας «Επιστροφή» στο πάνω αριστερό μέρος του παραθύρου.

4 Βάλε τις ιδέες σου στη σειρά. Όποια θέλεις να της αλλάξεις την σειρά τοποθέτησέ την εδώ. 6. Συνέχισε στην επόμενη καρτέλα πατώντας «Επιστροφή» στο πάνω αριστερό μέρος του παραθύρου. Βλέπεις το σημειωματάριο. Είσαι τώρα έτοιμος να γράψεις με λόγια αυτά που σκέφτηκες. Γράψε για κάθε ιδέα σου ένα κείμενο. Όταν τελειώσεις όλες τις ιδέες σου συνέχισε στην επόμενη καρτέλα πατώντας «Επιστροφή» στο πάνω αριστερό μέρος του παραθύρου.

5 7. Τώρα θα ενώσεις όλες σου τις ιδέες σε μια λογική σειρά. Επέλεξε το εικονίδιο με τους κύβους. Σύγκρινε την έκθεσή σου με τις εικόνες που είχες διαλέξει. Υπάρχουν διαφορές; Θέλεις κάτι να αλλάξεις στη σειρά η στην ίδια την ιστορία. Κανένα πρόβλημα. Μπορείς όποτε θες να δεις όλα τα βήματα ξανά και να τα αλλάξεις! 8. Συνέχισε παρακάτω πατώντας «Επιστροφή». Ας δούμε όλα τα κομμάτια σαν ένα σύνολο. Πάτα εδώ. Βελτίωσε την κάθε ιδέα ξεχωριστά. Κάνε κλικ πάνω της και σκέψου πώς θα ήταν πιο καλή για αυτούς που θα την ακούσουν. Άλλαξε ότι δεν σου αρέσει. Συνέχισε στην επόμενη καρτέλα πατώντας «Επιστροφή» στο πάνω αριστερό μέρος του παραθύρου. 9. Τώρα ήρθε η ώρα να δεις την έκθεσή σου συνολικά. Πάτα το εικονίδιο με τους σωλήνες. Θα βελτιώσεις τη ροή της έκθεσής σου χρησιμοποιώντας τους συνδέσμους που σου προτείνει το πρόγραμμα αλλά και δικούς σου. Ο λόγος σου πρέπει να ρέει όπως το νερό στους σωλήνες.

6 10. Τελείωσες; Ώρα για διακόσμηση! Χρησιμοποίησε τα εργαλεία μορφοποίησης με προσοχή και χωρίς υπερβολές. Χρησιμοποίησε την στοίχιση και το διάστιχο που θέλεις. Κάνε δοκιμές, πειραματίσου, να θυμάσαι όμως ότι την τελική απόφαση θα την πάρει όλη η ομάδα μαζί. 11. Αν είστε έτοιμοι μπορείτε να την εκτυπώσετε. Περιμένουμε να σας ακούσουμε με αγωνία!

7 2.ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

8 1 η ώρα: Μοιράζεται το φύλλο εργασίας 1. Σκοπός του είναι να προκαλέσει το ενδιαφέρον των μαθητών για συζήτηση και να βγει με φυσικό τρόπο η ασχολία των παιδιών με την εργασία. Επίσης να φανταστούν το περίγραμμα της ιστορίας, τα βασικά μέρη της, τα πρόσωπα και γενικά την πλοκή της σε συνεργασία με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Καλούνται οι μαθητές να εμπνευστούν μια ιστορία κοιτώντας τις εικόνες και να την καταγράψουν με μορφή γραπτού κειμένου. Στην ουσία πρόκειται να γράψουν μια έκθεση με ελεύθερο θέμα (το επιλέγουν οι ίδιες οι ομάδες). Οδηγούμαστε προς την επιλογή του θέματος παρατηρώντας τις εικόνες και ο κάθε μαθητής λέει ελεύθερα το περίγραμμα της ιστορίας που σκέφτηκε κοιτώντας τις εικόνες. Η διαδικασία προφορικής συζήτησης στη φάση αυτή είναι σημαντική. Τα μέλη της κάθε ομάδας αποφασίζουν από κοινού για την ιστορία που θα παρουσιάσουν και όταν έχουν έτοιμη την ιδέα περνούν στο λογισμικό. Είναι σημαντικό πριν περάσουν στο λογισμικό να έχουν το περίγραμμα της ιστορίας σχηματισμένο καθότι θα τους ζητηθούν τα βασικά μέρη της ιστορίας τους από το ίδιο το λογισμικό πριν ξεκινήσουν. Είναι γνωστό άλλωστε το πρόβλημα που παρατηρείται όπου οι μαθητές παρασύρονται από το λογισμικό και γράφουν κατευθείαν χωρίς να σκεφτούν πριν για το θέμα. Πρέπει να δώσουμε στους μαθητές να καταλάβουν ότι δεν γράφουμε τίποτα χωρίς να έχουμε σχεδιάσει στο μυαλό μας τουλάχιστον τον κορμό, ολόκληρη την ιδέα δηλαδή χωρίς λεπτομέρειες. 2 η και 3 η ώρα: Μοιράζεται το φύλλο εργασίας 2. Πρόκειται, στην ουσία, για έναν οδηγό χρήσης του λογισμικού. Η κάθε ομάδα πρέπει να δώσει έναν κωδικό και ένα όνομα (πρέπει να τα θυμούνται για να μπορούν να α- νοίγουν κάθε φορά το αρχείο τους για νέα επεξεργασία). Ανοίγει μια καινούργια εργασία συμπληρώνουν τον τύπο της έκθεσης και το θέμα, τον τίτλο δηλαδή που θα έ- χει η ιστορία που πρόκειται να αναπτύξουν (εργασίες 1, 2, 3). Ιδιαίτερα προσέχουμε στην καρτέλα με τα 5 κύρια σημεία που επιμένει το λογισμικό να αναφέρουν οι μαθητές. Όπως προείπαμε αυτό προϋποθέτει να έχουν συζητήσει το περίγραμμα της ι- στορίας και να ξέρουν πώς περίπου θα δομήσουν την ιστορία τους. Είναι μια αναγκαία συνθήκη του λογισμικού που διασφαλίζει με αυτό τον τρόπο ότι οι μαθητές δεν θα ξεκινήσουν να γράφουν χωρίς πρώτα να έχουν σκεφτεί τουλάχιστον τα βασικά

9 σημεία της ιστορίας τους. Για παράδειγμα θα μπορούσαν να χωρίσουν μια ιστορία σε χρονικά μέρη ή σε τοπικά ή ανάλογα με τη δράση κλπ Περνώντας στην εργασία 4 ξεκινάει η φάση της πρώτης καταγραφής των ιδεών της ομάδας. Αβίαστα τα μέλη προτείνουν ιδέες χρησιμοποιώντας ένα από τα εικονίδια της κεντρικής καρτέλας για να χαρακτηρίσουν την ιδέα τους και το ρόλο που έχει μέσα στην ιστορία. Μπορούν να διαλέξουν ένα εικονίδιο από την κεντρική καρτέλα ανάλογα με το πρόσωπο, το γεγονός ή το είδος και τη διάθεση. Εφόσον πρόκειται για πρώτη καταγραφή είναι σημαντικό να συμμετέχουν όλα τα μέλη και να καταγραφούν όλες οι ιδέες (αργότερα μπορούν να απορριφθούν όσες δεν χρησιμοποιηθούν). Χρησιμοποιούν και εικονίδια από την δεξιά καρτέλα αν σε κάθε ιδέα υπάρχουν και άλλα στοιχεία που πρέπει να θυμηθούν. Δείχνουμε εδώ στα παιδιά το μενού «Επιστροφή» που υπάρχει σε κάθε φάση του λογισμικού και μας οδηγεί πίσω στην κεντρική καρτέλα και το εικονίδιο «Εντάξει», τα πλήκτρα πλοήγησης και το πλήκτρο «νέα ιδέα» Κάθε φορά μπορούν να δουν τα βασικά μέρη, το θέμα, τη διάθεση της ιστορίας τους πατώντας το εικονίδιο στο κάτω μέρος το παραθύρου. Είναι μια ανατροφοδότηση της σκέψης τους που είναι απαραίτητο να γίνεται. Αυτό τον ρόλο εξυπηρετούν τα εικονίδια της περιοχής: Κύρια σημεία, βοήθεια, ακροατήριο, να θυμηθώ, έξοδος Αυτή η ανατροφοδότηση να τονιστεί ιδιαίτερα καθώς είναι γνωστή η τάση των μικρών μαθητών να ξεφεύγουν από το θέμα, να πλατειάζουν σε λεπτομέρειες με μικρή σημασία και να αλλάζουν διάθεση, πρόσωπα και ύφος χωρίς λογική. Σε κάθε καρτέλα του λογισμικού τα εικονίδια είναι διαθέσιμα και προσφέρουν μια εύκολη ματιά προς τα πίσω ή ακόμα και αλλαγή των αρχικών ιδεών και των προηγούμενων σταδίων και πρέπει οι μαθητές να το εκμεταλλεύονται και ο εκπ/κός συνεχώς να το υποδεικνύει (ιδιαίτερα όταν φαίνεται μια ομάδα να «κολλάει»). Περνώντας στην εργασία 5 αρχίζουν τη φάση της ταξινόμησης των ιδεών τους. Χρησιμοποιώντας το κενό πλαίσιο μπορούν να μετακινούν ιδέες έχοντας υπόψη την συγκεκριμένη σειρά περιγραφής ή αφήγησης που δήλωσαν στην αρχή. Σκοπός είναι

10 να ξεχωρίσουν τα βασικά μέρη μιας έκθεσης που είναι ο πρόλογος, το κύριο θέμα και ο επίλογος. Αν δεν έχουν σκεφτεί πρόλογο ή επίλογο μπορούν να επιστρέψουν και να καταχωρήσουν τις ιδέες τους χρησιμοποιώντας τα εικονίδια της ανατροφοδότησης. Στην εργασία 6 αναλύουν τις ιδέες τους μία μία ξεχωριστά. Αναπτύσσουν τις σκέψεις τους για τις ιδέες τους και δίνουν την πρώτη μορφή στην ιστορία τους. Δουλεύουν στο κάθε κομμάτι ξεχωριστά και δίπλα τους υπάρχουν τα εικονίδια των ιδεών τους. Δεν ασχολούνται με τον τρόπο σύνδεσης των παραγράφων καθώς αυτό μπορούν να το κάνουν και παρακάτω. Εδώ ο εκπ/κος μπορεί να μιλήσει για την δομή της παραγράφου (κεντρική ιδέα, ανάλυση, παραδείγματα, σχετική πλοκή, χρονική σειρά, ίδιο πρόσωπο στα ρήματα, ίδιο χρόνο κλπ.). Στην εργασία 7 ì πορούν να συγκρίνουν την έκθεσή τους με το περίγραμμα που φαίνεται δεξιά με τα εικονίδια των ιδεών τους και να δουν έτσι αν αυτό που πρωτοσκεύτηκαν είναι ίδιο με αυτό που κατέγραψαν στον κειμενογράφο. Ευκαιρία για συζήτηση μεταξύ των μελών για τυχόν αλλαγές είτε στο κείμενο είτε στις πρώτες ιδέες τους. Στην εργασία 8 έχουν μια προεπισκόπηση της σειράς των παραγράφων όπως την σχεδίασαν στην εργασία 5 (ταξινόμηση) αλλά αυτή τη φορά ανεπτυγμένες. Μπορούν κάνοντας κλικ στην κάθε καρτέλα να αλλάξουν ή να διορθώσουν άμεσα το κείμενό τους με βάση τις παρατηρήσεις της ομάδας. Το σημαντικό εδώ είναι να διαπιστώσουν την «αξία» της ιστορίας τους, κατά πόσο τους ικανοποιεί σαν πλοκή και «αν θα αρέσει» στους συμμαθητές τους. Στην εργασία 9 υπάρχει πλέον η ιστορία στο σύνολό της σαν ένα ολόκληρο κείμενο. Θα πρέπει εδώ οι ομάδες να ελέγξουν την ροή της, την σύνδεση των παραγράφων μεταξύ τους. Χρησιμοποιούν τους συνδέσμους και τις άλλες λέξεις για να ομαλοποιήσουν τη ροή και να ενώσουν ότι φαίνεται ασύνδετο. Στην εργασία 10 μορφοποιούν το κείμενο με βάση τις υποδείξεις του εκπ/κου. Δεν αποκλείονται οι ιδέες των παιδιών αλλά σε κάθε μορφοποίηση συζητούν την χρησιμότητά της. Τέλος στην εργασία 11 εκτυπώνουν και διαβάζουν στις υπόλοιπες ομάδες την ιστορία τους. Συμπεράσματα και κρίσεις από τις υπόλοιπες ομάδες. Προτείνεται και μια ομαδική σελιδοποίηση, δημιουργία ενός μικρού βιβλίου ιστοριών ή και έκθεση των κειμένων σε χώρο του σχολείου.