Categories sintàctiques bàsiques de la llengua grega

Categories sintàctiques bàsiques de la llengua grega I. ORACIÓ SIMPLE. O.SIMP. I.1. Subjecte. S Ζεύς καὶ Ἀπόλλων περὶ τοξικῆς ἤριζον. Τὰ ζῷα τρέχει. I.2. Atribut. Atr. Ὁ µέγας ὄλβος οὐ µόνιµος. Ὁ Κῦρος ᾑρέθη βασιλεύς. Ἔξεστιν ὑµῖν γενέσθαι εὐδαίµασιν. Δέοµαι σου προθύµου εἶναι. Περιεῖδον αὐτοὺς γήρᾳ ἀδυνάτους γενοµένους. Ι.3. Complement predicatiu/predicatiu. Pred. Σωκράτης ἥσυχος ἀπέθανεν. Τὸν Κῦρον εἵλοντο βασιλέα. Ι.4. Complement directe/objecte directe. CD Αἰσχύνοµαι τὰς ἐµαυτοῦ συµφορὰς. Ι.5. Complement indirecte/objecte indirecte. CI Τῷ Ὑρκανίῳ ἴππον ἐδωρήσατο. Ι.6. Complement circumstancial. Ι.6.α. causa. CC CCc. Οἱ Χαλδαῖοι µισθοῦ στρατεύονται. Διὰ τοὺς θεοὺς ἐσῳζόµην. Ι.6.β. lloc. CCl. Σικελοὶ ἐξ Ἰταλίας διέβησαν ἐς Σικελίαν. 1

Ι.6.γ. temps. CCt. Ι.6.δ.... Προεῖπε εἰς τρίτην ἡµέραν παρεῖναι. Ι.7. Aposició al X. Ap. al Σεύθης πέµπει Ἀβροζέλµην τὸν ἑαυτοῦ ἑρµηνέα πρὸς Ξενοφῶντα. I.8.α. Complement del nom de X/Determinant nominal. CN de Παρὰ τῶν θεῶν τῶν ἀθανάτων γίγνεται τοῖς ἀνθρώποις τὰ τε καλὰ καὶ τὰ κακὰ. Ἐν τῇ ἐν Σαλαµίνι µάχῃ αἱ τῶν Ἑλλήνων νῆες ἐνίκησαν τὰς Περσικὰς ναῦς. I.8.β. Construccions de participi. α.1. atributiu. Co.P. PAtr. Ὁ γὰρ ἀνὴρ ὁ ὑβρίζων εἰς σὲ καὶ σὴν γυναῖκα ἐχθρὸς ἐστίν. Βίου δὲ τοῦ παρόντος οὐ µνείαν ἔχεις. α.2. substantivat. PAtr.subs. Πρὸς ταῦτα Κῦρος εἶπε τοῖς παροῦσι... Καὶ τοὺς φιλοσοφοῦντας ἀνάγκη ψεγέσθαι ὑπ' αὐτῶν. α.3. atributiu sense article. Ἐντεῦθεν διήλθου σατθµοὺς τέτταρας παρασάγγας εἴκουσι πρὸς πόλιν µεγάλην καὶ εὐδαίµονα καὶ οἰκουµένην ἣ ἐκαλεῖτο Γυµνιάς. Τῇ ὀγδοηκοστῇ δὲ ἄφνω καθορῶµεν νῆσον ὑψηλὴν καὶ δασεῖαν, οὐ τραχεῖ περιηχουµένην τῷ κύµατι. β.1. apositiu. PAp. Τοῖς Πέρσαις εῖς γῆν εἰσβαλοῦσιν οἱ Ἕλληνες ἠναντιώσαν. Οἱ στρατιῶται τὴν πόλιν καθελόντες εἰς τὸ στρατόπεδον ἀνεχωρήσαν. Εὐθὺς παῖδες ὄντες µανθάνουσιν ἄρχειν τε καὶ ἄρχεσθαι. Ἐς Δελφοὺς χρησόµενος τῷ χρηστερίῳ πορεύται. 2

β.2. genitiu absolut. GAbs. Ὑποφαίνοντος τοῦ ἦρος Ἀγησίλαος κλινοπετὴς ἦν. Ἠϊόντα τὴν ἐπὶ Στρυµόνι Μήδων ἐχόντων πολιορκίᾳ εἶλον. β.3. acusatiu absolut. AAbs. Παρέχον τῆς Ἀσίης πάσης ἆρχειν εὐπετέως. Ἡµῖν ἐξὸν ζῆν µὴ καλῶς, καλῶς αἱρούµεθα µᾶλλον τελευτᾶν. γ. predicatiu. PPred. Ὁρῶ τὸν ἄνθρωπον τρέχοντα. Γιγνώσκω τοὺς ἀγῶνος τοὶς στρατιώταις ἀγαθοὺς ὄντας. Ἐµὲ καὶ πατέρα τὸν ἐµὸν ὑπήρξαν ἄδικα ποιεύοντες. Πάντας ἐλάνθανε δάκρυα λείβων. (Els complements i subjecte dels participis s indicaran amb les mateixes abreviacions però fent constar que depenen del participi mitjançant una fletxa o bé posant p. al costat; per exemple: CDp.) Ι.9.α. Complement de l'adjectiu. CAdj. Θορύβου πλήρης ἦν ἡ πόλις. Ι.9.β Segon terme de la comparació. 2Comp. Σοφώτερος ἐµοῦ. Σοφώτερος ἢ ἐγώ. / Φιλῶ γὰρ οὐ σὲ µᾶλλον ἢ δόµους ἐµούς. Ι.10. Complement de l'adverbi. CAdv. Ποῦ ποτ'εἶ φρενῶν; Ι.11. Complement de règim verbal/règim verbal. CRV Τοῦ λόγου ἤρχετο ὧδε. Ι.12. Subjecte pacient. Spac. 3

Ἡ ἐπιστολὴ ὑπὸ τοῦ διδασκάλου γράφεται. Ι.13. Complement agent. CAg. Οὐκ ἠξίουν οὗτοι ἡγεµονεύεσθαι ὑφ' ἡµῶν. Ἡµῖν γ' ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας ἀγωνιστέον. Ι.14.α. Doble acusatiu. DA. Δηµήτηρ ἐδίδαξε τοὺς ἀνθρώπους τὴν φυτείαν τοῦ σίτου. Ι.14.β. Acusatiu de relació. Arel. Ἥφαιστος τὼ πόδε χωλὸς ἦν. Ι.14.γ. Acusatiu d'extensió. Aext. Τέτταρα µὲν γὰρ καὶ δέκα ἔτη ἐνέµειναν αἱ τριακοντουτίδες σπονδαὶ αἳ ἐγένοντο µετ' Εὐβοίας ἅλωσιν. Ἀπέχει δὲ Πλάταια τῶν Θηβῶν σταδίους ἑβδοµήκοντα. Ι.15. Sintaxi de l'infinitiu: L'infinitiu = substantiu verbal. Com a substantiu pot actuar en qualsevol funció pròpia d'aquests; com a verb pot dur complements i subjecte (construcció d'infinitiu amb subjecte en acusatiu). Ι.15.α. L'infinitiu com a substantiu. α.1. Infinitiu sense article. Πόλεώς ἐστι θάνατος ἀνάστατον γενέσθαι. Εἶναι τιµὰς γονέων ἐγκόνοις καλὸς θησαυρός. Ἐγὼ νῦν παρακαλοῦµαι σοι µὴ ἀφίεσθαι Λάχητος. Τοὶς ξυµµάχοις κατὰ τάχος ἔφραζον ἰέναι ἐς τὸν Ἰσθµόν. α.2. Infinitiu amb article. Τὸ ἀποθνῄσκειν οὐδεὶς φοβεῖται. Ἡ δὲ ἀρετὴ πανταχοῦ πάρεστι διὰ τὸ εἶναι ἀθάνατος. Ἄνδρα δεινὸν καὶ περί τὸ λέγειν γεγυµνάσµενον. 4

Σωκράτης παρεκάλει ἐπιµελεῖσθαι τοῦ ὡς φρονιµώτατον εἶναι καὶ ὠφελιµώτατον. α.3. Infinitiu com a imperatiu. Θαρσῶν νῦν, Διοµήδες, ἐπὶ Τρώεσσι µάχεσθαι. Ὑµεῖς δ', ὅταν καλῶµεν, ὁρµᾶσθαι ταχεῖς. α.4. Infinitiu final. Μανθάνειν γὰρ ἥκοµεν ξένοι πρὸς ἀστῶν. Πέµπει µε σοὶ φέροντα τάσδ' ἐπιστολὰς Τεῦκρος φυλάσσειν. α.5. Inifnitiu determinatiu. Πρὸς αὐτῷ εἰµὶ τῷ δεινῷ λέγειν. Ἔστι δὲ ἀξιά ἡ χῶρα ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων ἐπαινεῖσθαι. Αὕτη ἑργασία µαθεῖν ῥᾴστη ἐδόκει. I.15.β. La construcció d'infinitiu. Νοµίζω ὑµᾶς ἐµοὶ εἶναι καὶ πατρίδα καὶ φίλους καὶ συµµάχους. Ἀστυάγης βουλόµενος τὸν παῖδα ὡς ἥδιστα δειπνεῖν προσῆγεν αὐτῷ παντοδαπὰ βρώµατα. Τὸν µὲν καλὸν κἀγαθὸν ἄνδρα εὐδαίµονα εἶναι φήµι. Οὐκ ἐβούλοντο αὐτοὺς κινδύνους παθεῖν. Στρατηγοὶ ἀπιέναι αὐτὸν ἐκέλευσαν. β.2. La construcció personal d'infinitiu. Πατρὸς ὁ Κῦρος λέγεται γενέσθαι Καµβῦσου. Ἀργεῖοι ἤκουον µουσικὴν εἶναι Ἑλλήνων πρώτοι. En una construcció d infinitiu (Co.I.), el subjecte i complements de l infinitiu s indicaran amb les mateixes abreviacions però fent constar que depenen de l infinitiu mitjançant una fletxa o bé posant i. al costat; per exemple: CDi. El mateix infinitiu que actua com a verb de la seva construcció s indicarà Vi; aquesta indicació es farà constar a més de la del propi infinitiu com a substantiu respecte del verb principal. 5

ΙΙ. ORACIÓ COMPOSTA/ COMPLEXA. O.CPLX. ΙΙ.1. Juxtaposició/Parataxi asindètica. Par.Asin. Ὁ Καµβῦσης τοῦ Περσειδῶν γένους ἦν οἱ Περσείδαι ἀπὸ Περσέων κληίζονται. ΙΙ.2. Coordinació/Parataxi sindètica. ΙΙ.2.α. copulativa. Par.Sin. Cop. Μὰ τὸν Δία τὸν µέγαν καὶ τοὺς θεοὺς. Πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε. ΙΙ.2.β. disjuntiva. Disj. Κρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήµατα. ΙΙ.2.γ. distributiva. Dist. Διέφθειραν Πλαταιῶν µὲν αὐτῶν οὐκ ἐλάσσους διακοσίων, Ἀθηναίων δὲ πέντε καὶ εἴκοσιν. ΙΙ.2.δ. adversativa. Advt. µε. Οὗτος γ' Ἀτρείδης οὗτος δ' Αἴας ἐστί. Τὰ µὲν καθ' ἡµὰς ἔµοιγε δοκεῖ καλῶς ἔχειν, ἀλλὰ τὰ πλάγια λυπεῖ ΙΙ.2.ε. causal-explicativa. Cau-Ex. Τὸν γὰρ κακὸν ἀεὶ δεῖ κολάζειν. ΙΙ.2. ζ. il lativa. Il. Νῦν οὖν ἐµοὶ τε καὶ ὑµῖν ταύτην δῶµεν χάριν. ΙΙ.3. Subordinació/Hipotaxi. Hip. ΙΙ.3.α. Completiva/Substantiva. Sub.Compl. 6

α.1. amb conjunció. Ὅτι ὁ ἄνθρωπος θνητός ἐστι, τοῦτο δῆλόν ἐστιν. Ἐδήλωσαν ὅτι οὐ πλαστὴν τὴν φιλίαν παρείχοντο. Ἐπεῖπεν ὡς δεινὸν εἴη, εἰ ὁ µὲν µεγαλόψυχος γένοιτο. Κελεύεις µε ἐπιµελεῖσθαι ὅπως ἄν µὴ παντάπασιν ἀληθῶς πένης γένοιο. Δείδω µὴ θήρεσσιν ἕλωρ καὶ κύρµα γένωµαι. α.2. interrogatives indirectes. Int.Ind. Κατάλεξον τίς πόθεν εἶς ἀνδρῶν, πόθι σοι πόλις ἠδὲ τοκήες, ὁπποίης τ' ἐπί νηὸς ἀφίκεο, πῶς δέ σε ναῦται ἤγαγον εἰς Ἰθάκην, τίνες ἔµµεναι εὐχετόωντο. Εἰπέ µοι, εἰ ἐς πατρίδα ἱκάνω. Σήµαιν', εἶτ' ἐκεῖ, εἶτ' ἂλλῃ κυρεῖ. α.3. optatiu oblic. Εἶπε Διογείτων ὅτι καταλίποι αὐτοῖς ὁ πατὴρ εἴκοσι µνᾶς ἀργυρίου καὶ τριάκοντα στατήρας. Λέγοντες ὡς οὐκ ἐπὶ τῷ κακῶς πάσχειν ἐκπεµφθεῖεν. II.3.β. Relativa/Adjectiva. Sub.Rel. Ἀνήρ, ὅς µάλα πολλὰ ἐπλάγχθη. Οὗτος ὁ ἀνὴρ, ὃν εἶδες, τὸ ῥόδον, ὃ εἶδες. Ἡ πόλις ἐν ᾗ Πεισίστρατος τύραννος ἦν. β.2. substantivada. Rel.subs....ὅταν λέγῃς, ἅ οὐδεὶς ἂν φήσειεν ἀνθρώπων. Ἦλον οἳ ἄριστοι ἦσαν. β.3. atracció del relatiu. Ἒν τε ταῖς ἄλλαις ἑορταῖς αἷσιν ἡµεῖς ἤγοµεν. Ἄγων ἀπὸ τῶν πόλεων ὧν ἔπεισε στρατίαν. Ἐκ τῶν παρόντων καὶ ὧν ὁρᾶτε. Σὺν τοῖς θησαυροῖς οἷς ὁ πατὴρ κατέλιπεν. II.3.γ. Circumstancial/Adverbial. Sub.Adv. 7

γ.1. final. Fi. Θείοµεν χρήµατα αὐτίκα νῦν, ἵνα τάδε σοι σόα µίµνῃ. Ἦ µὲν σ' εὐδοκέως ἀπεπέµποµεν, ὄφρ' ἀφίκοιτο πατρίδα σήν. Πὰρ δὲ οἱ αὐτὸς ἔστη, ὅπως θανάτοιο βαρεῖας κέρας ἀλάλκοι. Ἐδόκει αὐτοῖς ἀπιέναι, µή τις ἐπίθεσις γένοιτο τοῖς καταλελειµµένοις. γ.2. consecutiva. Cons. Ὀργῇ οὕτω χαλεπῇ ἐχρήτο ἐς πάντας ὁµοίως, ὥστε µηδένα δύνασθαι προσιέναι. Τοιούτος ὁ Στάσιππος ἦν, οἷος µὴ βούλεσθαι πολλοὺς ἀποκτιννύναι. Ἀριστῶ, ὅσα µήτε κενὸς µήτε ἄγαν πλήρες διηµερεύειν. γ.3. causal. Cau. Χαλεπὰ τὰ παρόντα, ὁπότε ἀνδρῶν στρατεγῶν τοιούτων στερόµεθα. Ἔγραψα δὲ αὐτὸ ὅτι τοῖς πρὸ ἑµοῦ ἅπασιν ἐκλιπὲς τοῦτο ἦν τὸ χωρίον. Αἰσχύνοµαι ἂν ἔγωγ', ἔφη, τοῦτο ὁµολογεῖν, ἐπεὶ πολλοὶ γέ φασι τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Κῦρος, ἅτε παῖς ὢν,... γ.4. temporal. Temp. Ἐπειδὴ γὰρ ἐκείνοι ἐδέθησαν, τότε καὶ ὁ Λύσανδρος εἰς τοὺς λιµένας τοὺς ὑµετέρους εἰσέπλευσε. Οἱ δὲ Αἰγυπτίοι, πρὶν µὲν (ἢ) Ψαµµήτιχον σφέων βασιλεύσαι, ἐνόµιζον ἑωυτοὺς πρώτους γενέσθαι πάντων ἀνθρώπων. Ἕως µὲν πόλεµος ἦν τοῖς Λακεδαιµονίοις πρὸς τοὺς Ἀθηναίους, παρέµενεν. Ἑν ῷ ὡπλίζοντο, ἧκον οἱ σκοποὶ. γ.5. comparativa. Comp. Ὥσπερ µ' ἀραίον ἔλαβε, ὧδε, ἄναξ, ἐρῶ. Ἐκ δὲ τῶν ἄλλων λόγων ποιεῖ µε τηλικούτον ὅσος οὐδεὶς πώποτε γέγονεν. γ.6. condicional. Cond. 8

γ.6.a. real. Cond.R. Εἰ ἔστι θεός, σοφός ἐστι. Εἰ αὕτη ἡ πόλις ληφθήσεται, ἔχεται καὶ ἡ πᾶσα Σικελία. Εἰ µὴ βοηθήσετε, οὺ περιέσται τἆκει. Τῇ στρατιᾷ οὐκ ἔστι τὰ ἐπιτήδεια, εἰ µὴ ληψόµεθα τὸ χωρίον. γ.6.b. eventual. Cond.E. Ἥξω παρὰ σὲ αὒριον, ἐὰν θεὸς ἐθέλῃ. Ἢν µὲν πόλεµον αἱρήσθε, µήκετι ἥκετε δεῦρο ἄνευ ὅπλων. Ἢν θάνῃς σύ, παῖς ὅδ' ἐκφεύγει µόρον. Καὶ χάριν γε εἴσοµαι, ἐὰν ἀκούητε. γ.6.c. potencial. Cond.P. Εἰ δ' ἀναγκαῖον εἲη ἀδικεῖν ἢ ἀδικεῖσθαι, ἑλοίµεν ἂν µᾶλλον ἀδικεῖσθαι ἤ ἀδικεῖν. Λέγοις ἂν, εἰ µὴ γλώσσαν ἐγκλήσοι φόβος. Εἰ τις τοὺς κρατοῦντας τοῦ πλῆθους ἐπ' ἀρετὴν προτρέψειεν, ἀµφοτέρους ἂν ὀνήσειη. Δόρυ Μηριόνῃ ἥρωι πορώµεν, εἰ σύ γε σῷ θυµῷ ἐθέλοις. γ.6.d. irreal. γ.6.d.1 de present. Cond.I. Cond.I.Pres. Εἰ µὴ πατὴρ ἦσθ', εἶπον ἂν σ' οὐκ εὖ φρονεῖν. Περὶ ὧν ἡδέως ἂν ἀπελογησάµην, εἰ καιρὸν εἶχον. Δῆλα γὰρ δὴ ὅτι, εἰ µὴ αὐταὶ ἐβούλοντο, οὐκ ἂν ἡρπάζοντο. Εἰ µὴ Ἀλέξανδρος ἢµην, Διογένης ἂν ἢµην. γ.6.d.2 de passat. Cond.I.Pas. Εἰ τοίνυν ὁ Φίλιππος τότε ταύτην ἔσχε τὴν γνώµην, οὐδὲν ἂν ὧν νυνί πεποίηκεν ἔπραξεν. Μάρτυρες δ' εἰ µὲν πολλοὶ παρεγένοντο, πολλοὺς ἂν παρεσχόµεθα. Πάλαι ἂν ἦµεν παρ' ὑµῖν, εἰ µὴ Ξενοφῶν ἡµᾶς δεῦρο πείσας ἀπήγαγεν. Εἰ τότε ἐβοηθήσαµεν αὐτοὶ, ῥᾴονι νυν ἂν ἐχρώµεθα τῷ Φιλίππῷ. γ.7. concessiva. Conc. 9

Πόλιν µέν, εἰ καὶ µὴ βλέπεις, φρονεῖς δ' ὅµως, οἵᾳ νόσῳ. Τὰ µὲν τὰ δίκαια πάντες, ἐὰν καὶ µὴ βούλωνται, αἰσχύνονται µὴ πράττειν. Συµβουλεύω καίπερ νεώτερος ὤν. Κλέωνος καίπερ µανιώδης οὖσα ἡ ὑποσχεσις ἀπέβη. 10