Πανελλαδικές εξετάσεις 2017 Αρχαία Θεωρητικής Κατεύθυνσης
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
Διδαγμένο κείμενο Π λ ά τ ω ν ο ς, Π ρ ω τ α γ ό ρ α ς 322d-323c Οὕτω δή, ὦ Σώκρατες, καὶ διὰ ταῦτα οἵ τε ἄλλοι καὶ Ἀθηναῖοι, ὅταν μὲν περὶ ἀρετῆς τεκτονικῆς ᾖ λόγος ἢ ἄλλης τινὸς δημιουργικῆς, ὀλίγοις οἴονται μετεῖναι συμβουλῆς, καὶ ἐάν τις ἐκτὸς ὢν τῶν ὀλίγων συμβουλεύῃ, οὐκ ἀνέχονται, ὡς σὺ φῄς εἰκότως, ὡς ἐγώ φημι ὅταν δὲ εἰς συμβουλὴν πολιτικῆς ἀρετῆς ἴωσιν, ἣν δεῖ διὰ δικαιοσύνης πᾶσαν ἰέναι καὶ σωφροσύνης, εἰκότως ἅπαντος ἀνδρὸς ἀνέχονται, ὡς παντὶ προσῆκον ταύτης γε μετέχειν τῆς ἀρετῆς ἢ μὴ εἶναι πόλεις. Αὓτη, ὦ Σώκρατες, τούτου αἰτία. Ἵνα δὲ μὴ οἴῃ ἀπατᾶσθαι ὡς τῷ ὄντι ἡγοῦνται πάντες ἄνθρωποι πάντα ἄνδρα μετέχειν δικαιοσύνης τε καὶ τῆς ἄλλης πολιτικῆς ἀρετῆς, τόδε αὖ λαβὲ τεκμήριον.
Ἐν γὰρ ταῖς ἄλλαις ἀρεταῖς, ὥσπερ σὺ λέγεις, ἐάν τις φῇ ἀγαθὸς αὐλητὴς εἶναι, ἢ ἄλλην ἡντινοῦν τέχνην ἣν μή ἐστιν, ἢ καταγελῶσιν ἢ χαλεπαίνουσιν, καὶ οἱ οἰκεῖοι προσιόντες νουθετοῦσιν ὡς μαινόμενον ἐν δὲ δικαιοσύνῃ καὶ ἐν τῇ ἄλλῃ πολιτικῇ ἀρετῇ, ἐάν τινα καὶ εἰδῶσιν ὅτι ἄδικός ἐστιν, ἐὰν οὗτος αὐτὸς καθ αὑτοῦ τἀληθῆ λέγῃ ἐναντίον πολλῶν, ὃ ἐκεῖ σωφροσύνην ἡγοῦντο εἶναι, τἀληθῆ λέγειν, ἐνταῦθα μανίαν, καί φασιν πάντας δεῖν φάναι εἶναι δικαίους, ἐάντε ὦσιν ἐάντε μή, ἢ μαίνεσθαι τὸν μὴ προσποιούμενον [δικαιοσύνην] ὡς ἀναγκαῖον οὐδένα ὅντιν οὐχὶ ἁμῶς γέ πως μετέχειν αὐτῆς, ἢ μὴ εἶναι ἐν ἀνθρώποις.
Α1. Από το παραπάνω κείμενο να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του αποσπάσματος: «Ἐν γὰρ ταῖς ἄλλαις ἀρεταῖς...ἢ μὴ εἶναι ἐν ἀνθρώποις». Μονάδες 10
Απάντηση Θέματος Α1 Δηλαδή σε ο τι αφορά τις άλλες αρετές, όπως ακριβώς εσύ λες, αν κάποιος υποστηρίζει ότι είναι ικανός αυλητής ή (ικανός) σε οποιαδήποτε άλλη τέχνη στην οποία, (όμως), δεν είναι καλός ή τον κοροϊδεύουν ή εξοργίζονται εναντίον του και οι συγγενείς πλησιάζοντάς τον τον συμβουλεύουν σαν να είναι τρελός στη δικαιοσύνη όμως και στην άλλη πολιτική αρετή και αν ακόμη γνωρίζουν κάποιον ότι είναι άδικος, εάν αυτός ο ίδιος λέει την αλήθεια εναντίον του εαυτού του μπροστά σε πολλούς άλλους, πράγμα το οποιο, στην πρώτη περίπτωση, θεωρούσαν ότι είναι σωφροσύνη, το να λέει δηλαδή την αλήθεια, στη δεύτερη περίπτωση (το θεωρούν ότι είναι τρέλα) και ισχυρίζονται ότι πρέπει όλοι να λένε ότι είναι δίκαιοι, είτε είναι είτε όχι, ειδεμή (λένε) πως είναι τρελός, αυτός που δεν προσποιείται (δικαιοσύνη) με τη σκέψη ότι είναι απαραίτητο ο καθένας χωρίς εξαίρεση να συμμετέχει σε αυτήν οπωσδήποτε διαφορετικά να μην υπάρχει ανάμεσα στους ανθρώπους.
Β1. Με βάση ποια αποδεικτικά στοιχεία ο Πρωταγόρας προσπαθεί στη β παράγραφο του διδαγμένου κειμένου να θεμελιώσει τη θέση του ότι «ἡγοῦνται πάντες ἄνθρωποι πάντα ἄνδρα μετέχειν δικαιοσύνης τε καὶ τῆς ἄλλης πολιτικῆς ἀρετῆς». Μονάδες 10
Απάντηση Θέματος Β1 «ἡγοῦνται πάντες ἄνθρωποι πάντα ἄνδρα μετέχειν δικαιοσύνης τε καὶ τῆς ἄλλης πολιτικῆς ἀρετῆς». Τα αποδεικτικά στοιχεία που χρησιμοποιεί ο Πλάτων για να αποδείξει ότι όλοι νομίζουν ότι κάθε πολίτης μετέχει της δικαιοσύνης και της άλλης πολιτικής αρετής είναι παρμένα από την καθημερινότητα και είναι τα ακόλουθα: 1. Οι άλλοι περιμένουν από αυτόν που ισχυρίζεται ότι γνωρίζει κάποια τέχνη να την γνωρίζει αποδεδειγμένα άλλως εξανίστανται εναντίον του και τον διακωμωδούν ενώ οι συγγενείς τον συμβουλεύουν σαν να είναι τρελός επειδή έχει εξαπατήσει αυτούς που περίμεναν να γνωρίζει αυτό το οποίο ισχυριζόταν ότι γνώριζε χωρίς όμως να το γνωριζει.
Απάντηση Θέματος Β1 «ἡγοῦνται πάντες ἄνθρωποι πάντα ἄνδρα μετέχειν δικαιοσύνης τε καὶ τῆς ἄλλης πολιτικῆς ἀρετῆς». Στην τέχνη η αρετή δεν έχει το ηθικό περιεχομενο που έχει στην πολιτική αντίθετα σημαίνει την εξειδικευμένη γνώση και την δεξιότητα Δεν μπορούν όλοι να είναι επί παντός επιστητοῦ και πρέπει να παραδέχονται την άγνοιά τους. 2. Σε ότι όμως αφορά τη δικαιοσύνη και την πολιτική αρετή που πρέπει να έχει ένας υπεύθυνος πολίτης που συμμετέχει στην Εκκλησία του Δήμου και που και με τις δικές του αποφάσεις δρομολογούνται σοβαρά ζητήματα, αυτή αποτελεί κοινό κτήμα και φυσική ιδιότητα όλων των πολιτών. Ωστόσο εδώ η ίδια ειλικρίνεια θεωρείται παραφροσύνη.
Απάντηση Θέματος Β1 «ἡγοῦνται πάντες ἄνθρωποι πάντα ἄνδρα μετέχειν δικαιοσύνης τε καὶ τῆς ἄλλης πολιτικῆς ἀρετῆς». 3. Αν λοιπόν κάποιος άδικος ισχυριστεί χωρίς να ψεύδεται και λέγοντας την αλήθεια ότι είναι άδικος κανείς δεν πρόκειται να τον πιστεύσει αφού επικρατεί η γενική άποψη ότι όλοι οι πολίτες πρέπει να είναι δίκαιοι γιατί όποιος δεν μετέχει της δικαιοσύνης, ή τουλάχιστον δεν προσποιείται ότι κατέχει την δικαιοσύνη, είναι τρελός και όχι μόνο δεν έχει δικαίωμα να συγκαταλέγεται ανάμεσα στους ανθρώπους αλλά δεν μπορεί ούτε να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων για σημαντικά ζητήματα που αφορούν την πόλη. Επομένως η κοινωνική συνύπαρξη εξαρτάται από το αίσθημα δικαίου των μελών μιας κοινωνίας.
Απάντηση Θέματος Β1 «ἡγοῦνται πάντες ἄνθρωποι πάντα ἄνδρα μετέχειν δικαιοσύνης τε καὶ τῆς ἄλλης πολιτικῆς ἀρετῆς». 4. Κατά συνέπεια, οι άνθρωποι θεωρούν παράφρονα και ανισόρροπο όχι μόνο εκείνον που ισχυρίζεται ότι κατέχει μια τέχνη χωρίς να την κατέχει αλλά και εκείνον που είναι άδικος και μόνος του το λέει και το παραδέχεται. Έτσι ενώ στην περιπτωση του μη ικανού αυλητή η παραδοχή της αλήθειας θεωρείται σωφροσύνη, στην περίπτωση του πολίτη που υποστηρίζει ότι είναι άδικος, η παραδοχή της αλήθειας εκλαμβάνεται ως τρέλα αφού η πολιτική αρετή είναι φυσική ιδιότητα όλων αδιακρίτως των ανθρώπων.
Β2. «ἐν δὲ δικαιοσύνῃ...ἐνταῦθα μανίαν»: Γιατί θεωρείται «τρελός», κατά τον Πρωταγόρα, όποιος δέχεται ότι δεν κατέχει τη δικαιοσύνη και την άλλη πολιτική αρετή; Μονάδες 10
Απάντηση Θέματος Β2 «ἐν δὲ δικαιοσύνῃ...ἐνταῦθα μανίαν»: Σύμφωνα με τον Πρωταγόρα θεωρείται «τρελός» όποιος δέχεται ότι δεν κατέχει τη δικαιοσύνη και την άλλη πολιτική αρετή επειδή: Η πολιτική αρετή είναι διδακτή μέσα από την οικογενειακή ανατροφή, την εκπαίδευση, τους νόμους της πολιτείας αλλά και τις ποινές που υποχρεώνουν τους πολίτες να συμμετέχουν στην αρετή. Η αρετή διδάσκεται επειδή μπορεί να διδαχτεί και στην ουσία είναι και αυτή γνώση. Άλλωστε και ο ίδιος ο Σωκράτης ο οποίος υποστηρίζει ότι η αρετή δεν διδάσκεται με τον ισχυρισμό ότι οὐδείς ἐκών κακός συμφωνεί έμμεσα με τον Πρωταγόρα ότι η άγνοια είναι πρόξενος αδικίας.
Απάντηση Θέματος Β2 «ἐν δὲ δικαιοσύνῃ...ἐνταῦθα μανίαν»: Προϋπόθεση για την αρμονική κοινωνική συμβίωση είναι η συμμετοχή στη δικαιοσύνη. Ακόμα και ένας άδικος μπορεί να διακρίνει το δίκαιο από το άδικο. Επομενως έχει δυναμει στοιχεία δικαιοσύνης που μπορούν να γίνουν ενεργεια μέσα από την πράξη. Άρα δεν θα είναι ειλικρινής αν πει πως είναι άδικος. Εξάλλου η αδικία τον απεντάσσει από την κοινωνία ενώ κινδυνεύει με τιμωρία. Όλοι οι άνθρωποι πρέπει να συμμετέχουν στην δικαιοσύνη και την οσιότητα.
Πανελλαδικές εξετάσεις στα Αρχαία Κατεύθυνσης 2016 Β3. Αφού μελετήσετε το απόσπασμα «Οὕτω δή, ὦ Σώκρατες, καὶ διὰ ταῦτα...τούτου αἰτία» και το παρακάτω μεταφρασμένο κείμενο, να απαντήσετε στο ερώτημα: πώς συσχετίζει την πολιτική αρετή ο Πρωταγόρας και πώς ο Σωκράτης με τις αντιλήψεις και τη συμπεριφορά των Αθηναίων στον δημόσιο βίο τους; Μονάδες 10
Πανελλαδικές εξετάσεις στα Αρχαία Κατεύθυνσης 2016 Μεταφρασμένο κείμενο Π λ ά τ ω ν ο ς, Π ρ ω τ α γ ό ρ α ς 319b d Εγώ [δηλ. ο Σωκράτης] λοιπόν θεωρώ, όπως και οι άλλοι Έλληνες, πως οι Αθηναίοι είναι σοφοί. Και βλέπω ότι, όποτε συγκεντρωνόμαστε στην εκκλησία του δήμου, όταν η πόλη πρόκειται να εκτελέσει κάποιο έργο οικοδομικό, καλούμε τους οικοδόμους ως συμβούλους στην οικοδομία, κι όταν πάλι πρόκειται για ναυπηγικό έργο, καλούμε τους ναυπηγούς, και με τον ίδιο τρόπο πράττουμε όταν πρόκειται για όλα τα αντίστοιχα έργα, για όσα δηλαδή θεωρείται πως είναι διδακτά και μπορεί κάποιος να τα μάθει με κατάλληλα μαθήματα. Εάν επιχειρήσει δε κάποιος άλλος να δώσει τη συμβουλή του στον δήμο, κάποιος που οι άνθρωποι δεν τον θεωρούν τεχνίτη σχετικό, η συνέλευση δεν τον αποδέχεται, ακόμα κι αν είναι και ωραίος και πλούσιος και από μεγάλη οικογένεια. 10
Πανελλαδικές εξετάσεις στα Αρχαία Κατεύθυνσης 2016 Αντίθετα τον κοροϊδεύουν και του φωνάζουν, μέχρι αυτός που τόλμησε να μιλήσει να φύγει μόνος του τρομοκρατημένος ή μέχρι να τον σύρουν οι τοξότες και να τον βγάλουν σηκωτό, με διαταγή των πρυτάνεων. Για τα θέματα λοιπόν που θεωρούν [οι Αθηναίοι] ότι εξαρτώνται από κάποια συγκεκριμένη τεχνογνωσία, έτσι ενεργούν. Όταν όμως πρέπει να αποφασιστεί κάποιο ζήτημα που αφορά τη διοίκηση της πόλεως, σηκώνεται και δίνει τις συμβουλές του γι αυτό εξίσου και ο οικοδόμος και ο σιδεράς και ο έμπορος ή ο ναυτικός και ο πλούσιος και ο φτωχός και αυτός που είναι από μεγάλο γένος και αυτός που δεν είναι από κάποια γενιά σπουδαία. Και κανένας δεν τους ψέγει γι αυτό, όπως τους προηγούμενους: γιατί εσύ, χωρίς να έχεις διδαχθεί από πουθενά αυτό το πράγμα και χωρίς να έχεις δάσκαλο σ αυτό το θέμα, θέλεις τώρα να δώσεις και συμβουλές. Άρα, είναι προφανές πως δεν θεωρούν ότι το πράγμα αυτό είναι κάτι που διδάσκεται. Μονά Μονάδες 10
Απάντηση Θέματος Β3 Σύμφωνα με τον Πρωταγόρα όταν προκυπτουν ειδικά θέματα που αφορούν σε τεχνικές ειδικότητες, οι Αθηναίοι δέχονται γνώμες και συμβουλές από τους επαΐοντες. Αν κάποιος δεν ανήκει σε αυτούς τους λίγους επαϊοντες και προσπαθεί να συμβουλεύσει εύλογα δεν τον ανέχονται καθώς δεν γνωρίζει. Όταν όμως η πόλη χρειάζεται τη συμμετοχή όλων των πολιτών, ανεξάρτητα από καταγωγή, οικονομική επιφάνεια και κοινωνική θέση για να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις, τότε ο καθενας μπορεί να συμμετάσχει καθώς η πολιτική αρετή έχει δοθεί εκ φύσεως και αδιακρίτως σε κάθε άνδρα. Επομένως η καθολικότητα είναι στενά συνυφασμένη και αναγκαία προϋπόθεση για την ύπαρξη και διατήρηση των πόλεων. Η τέχνη ανήκει σε λίγους ενώ η Αιδώς και η Δίκη σε όλους.
Απάντηση Θέματος Β3 Ο Σωκράτης συμφωνεί με τον Πρωταγόρα στο θέμα ότι οι επαΐοντες είναι εκείνοι που θα συμβουλεύσουν τους Αθηναίους με τις ειδικές γνώσεις τους όταν προκύπτουν ειδικά θέματα όπως είναι η ναυπηγική ή η οικοδομία. Όταν όμως η πόλη χρειάζεται τη συμμετοχή όλων των πολιτών, τοτε μπορεί εξίσου και ο οικοδόμος και ο σιδεράς και ο έμπορος και ο ναυτικός και ο πλούσιος και ο φτωχός να δώσουν τη γνώμη τους. Αυτοί όλοι δεν έχουν διδαχτεί την αρετή αλλά κανείς δεν τους ψέγει άμα εκφέρουν την γνώμη τους. Στην πραγματικότητα ούτε ο Σωκράτης πιστεύει το μη διδακτόν της αρετής. Απλά ο Σωκράτης προβάλλει το μη διδακτό ν της αρετής για να παρακινήσει τον Πρωταγόρα να κάνει το αντίθετο : να αποδείξει, δηλαδή ότι η αρετή διδάσκεται. Για μεν τον Σωκράτη πρέπει πρώτα να αποδειχτεί ότι η αρετή είναι διδακτή και μετά να διδάσκεται ενώ για τον Πρωταγόρα πρώτα αποδεικνύεται η αναγκαιότητα και η καθολικότητα της αρετής ώστε να προχωρήσει στην απόδειξη για το διδακτό αυτής πάντα με τη βοήθεια του μύθου.
Β4. Να γράψετε στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε καθεμία από τις παρακάτω θέσεις, τη λέξη Σωστό, αν είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν είναι λανθασμένη: α.τόσο οι σοφιστές όσο και ο Σωκράτης αμφισβητούν τις παραδοσιακές ιδέες της εποχής τους. β. Στον διάλογο «Πρωταγόρας» ο Σωκράτης δείχνει να σέβεται περισσότερο τον σοφιστή Πρωταγόρα από τον Γοργία. γ. Ο Σωκράτης δημιουργούσε αντιφατικά αισθήματα στους συμπολίτες του. δ. Από τον διάλογο «Πρωταγόρας» δεν μπορούμε να συναγάγουμε με ακρίβεια ποια είναι η πλατωνική αντίληψη για την αρετή. ε. Η σωκρατική επαγωγική μέθοδος είναι μια μετάβαση από το καθολικό και γενικό στο εμπειρικό και μερικό. Μονάδες 10
Απάντηση Θέματος Β4 α.τόσο οι σοφιστές όσο και ο Σωκράτης αμφισβητούν τις παραδοσιακές ιδέες της εποχής τους. Σ. β. Στον διάλογο «Πρωταγόρας», ο Σωκράτης δείχνει να σέβεται περισσότερο τον σοφιστή Πρωταγόρα από τον Γοργία. Σ. γ. Ο Σωκράτης δημιουργούσε αντιφατικά αισθήματα στους συμπολίτες του. Σ. δ. Από τον διάλογο «Πρωταγόρας» δεν μπορούμε να συναγάγουμε με ακρίβεια ποια είναι η πλατωνική αντίληψη για την αρετή. Σ. ε. Η σωκρατική επαγωγική μέθοδος είναι μια μετάβαση από το καθολικό και γενικό στο εμπειρικό και μερικό. Λ. Μονάδες 10
Β5.α.Να αντιστοιχίσετε στο τετράδιό σας τις αρχαίες ελληνικές λέξεις της στήλης Α με τις ετυμολογικά συγγενείς νεοελληνικές λέξεις της στήλης Β. (μονάδες 4) Στήλη Α ἴωσιν δεῖ ἀνέχονται εἰδῶσι στήλη Β ἕξη συνείδηση ἔνδεια είσιτήριο
Απάντηση Θέματος Β5α Στήλη Α στήλη Β 1.ἴωσιν α. ἕξη 2.δεῖ β. συνείδηση 3.ἀνέχονται γ. ἔνδεια 4. εἰδῶσι δ. είσιτήριο 1 δ, 2 γ, 3 α, 4 β
Β5.β.Για καθεμία από τις τρεις παρακάτω υπογραμμισμένες λέξεις να γράψετε μία πρόταση στα νέα ελληνικά, όπου η ίδια λέξη (σε οποιαδήποτε πτώση, αριθμό ή γένος) θα χρησιμοποιείται με διαφορετική σημασία από αυτήν που έχει στο αρχαίο κείμενο: «ὅταν μὲν περὶ ἀρετῆς τεκτονικῆς ᾖ λόγος ἢ ἄλλης τινὸς δημιουργικῆς, ὀλίγοις οἴονται μετεῖναι συμβουλῆς». (μονάδες 6) Μονάδες 10
Απάντηση Θέματος Β5α Αρετή (ηθική σημασία) : Η χριστιανική διδασκαλία προτρέπει στην επιδίωξη της αρετής. Λόγος (αιτία) : Ο λόγος της άρνησής του να συμμετάσχει ήταν ψυχολογικός. Δημιουργικής (παραγωγικής): Διδάσκονται μαθήματα δημιουργικής γραφής στο Σύγχρονο Λαϊκό Πανεπιστήμιο.
Αδίδακτο κείμενο Ισοκράτους, Φίλιππος, 26-27 (έκδ. Τeubner) Στο κείμενο που ακολουθεί γίνεται αναφορά στο πότε ο ρητορικός λόγος χάνει την αποτελεσματικότητά του. Ἐπειδὰν γὰρ ὁ λόγος ἀποστερηθῇ τῆς τε δόξης τῆς τοῦ λέγοντος καὶ τῆς φωνῆς καὶ τῶν μεταβολῶν τῶν ἐν ταῖς ῥητορείαις γιγνομένων, ἔτι δὲ τῶν καιρῶν καὶ τῆς σπουδῆς τῆς περὶ τὴν πρᾶξιν, καὶ μηδὲν ᾖ τὸ συναγωνιζόμενον καὶ συμπεῖθον, ἀλλὰ τῶν μὲν προειρημένων ἁπάντων ἔρημος γένηται καὶ γυμνός, ἀναγιγνώσκῃ δέ τις αὐτὸν ἀπιθάνως καὶ μηδὲν ἦθος ἐνσημαινόμενος ἀλλ ὥσπερ ἀπαριθμῶν, εἰκότως, οἶμαι, φαῦλος εἶναι δοκεῖ τοῖς ἀκούουσιν. Ἅπερ καὶ τὸν νῦν ἐπιδεικνύμενον μάλιστ ἂν βλάψειε καὶ φαυλότερον φαίνεσθαι ποιήσειεν.
Γ1. Να γράψετε στο τετράδιο σας τη μετάφραση του κειμένου.
Απάντηση Θέματος Γ1 Και όταν ο λόγος στερηθεί και την φήμη του ρήτορα και την χροιά της φωνής και τις μεταβολές που επισυμβαίνουν πάντα στους ρητορικούς λόγους, και όταν ακόμα η επικαιρικότητα και η σπουδή να γίνει πράξη, και όταν δεν υπάρχει τίποτα που να συναγωνίζεται μαζί του και να του εξασφαλίζει πειστικότητα, αλλά όταν μένει γυμνός και έρημος από όλα όσα έχουν λεχθεί, και όταν τα διαβάζει κάποιος απρόσεκτα και χωρίς να επιδεικνύει κάποιο ήθος, αλλά σαν να αραδιάζει αριθμούς, εύλογα νομίζω δίνουν την εντύπωση σε όσους ακούνε ότι είναι εντελώς ασήμαντα. Αυτά ακριβώς θα μπορούσαν να βλάψουν πάρα πολύ το λόγο που τώρα εκφωνείται και θα τον έκαναν να φαίνεται κατώτερος.
Γ2.α.Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: ἀναγιγνώσκῃ : το δεύτερο πρόσωπο ενικού αριθμού προστακτικής αορίστου β ἀπαριθμῶν : το τρίτο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού ευκτικής ενεστώτα τοῖς ἀκούουσιν : το απαρέμφατο μέλλοντα μάλιστ : τον θετικό βαθμό φαίνεσθαι : το δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού υποτακτικής παθητικού αορίστου β (μονάδες 5)
Απάντηση Θέματος Γ2 ἀναγιγνώσκῃ : το δεύτερο πρόσωπο ενικού αριθμού προστακτικής αορίστου β, ἀνάγνωθι. ἀπαριθμῶν : το τρίτο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού ευκτικής ενεστώτα, ἀπαριθμοῖεν/ἀπαριθμοίησαν τοῖς ἀκούουσιν : το απαρέμφατο μέλλοντα, ἀκούσεσθαι. μάλιστ : τον θετικό βαθμό, μάλα. φαίνεσθαι : το δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού υποτακτικής παθητικού αορίστου β, φανῆτε. (μονάδες 5)
Γ2.β.«τῶν μὲν προειρημένων ἁπάντων ἔρημος γένηται»: Να μεταφέρετε όλους τους κλιτούς τύπους της πρότασης στον άλλον αριθμό. Μονάδες 10
Απάντηση Θέματος Γ2β «τῶν μὲν προειρημένων ἁπάντων ἔρημος γένηται»: τοῦ μέν προειρημένου ἅπαντος ἕρημοι γένωνται
Γ3. α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: τῶν μεταβολῶν, τῶν προειρημένων, γυμνός, εἰκότως, τοῖς ἀκούουσιν. (μονάδες 5)
Απάντηση Θέματος Γ3. α. τῶν μεταβολῶν : αντικείμενο στο ἀποστερηθῇ τῶν προειρημένων : επιθετική μετοχή, γενική αντικειμενική στο ἔρημος και γυμνός γυμνός : κατηγορούμενο στο εννοούμενο λόγος, από το συνδετικό γένηται. εἰκότως : επιρρηματικός προσδιορισμός τρόπου στο δοκεῖ. τοῖς ἀκούουσιν : επιθετική μετοχή, δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου από το δοκεῖ. (μονάδες 5)
Γ3.β. «Ἅπερ καὶ τὸν [...] ἐπιδεικνύμενον μάλιστ ἂν βλάψειε καὶ φαυλότερον φαίνεσθαι ποιήσειεν»: Να αναγνωρίσετε το είδος της πρώτης πρότασης (μονάδα 1) και να κάνετε συντακτική αναγνώριση των υπογραμμισμένων όρων. (μονάδες 5)
Απάντηση Θέματος Γ3β «Ἅπερ καὶ τὸν [...] ἐπιδεικνύμενον μάλιστ ἂν βλάψειε καὶ φαυλότερον φαίνεσθαι ποιήσειεν»: Κύρια πρόταση κρίσεως η οποία εισάγεται με αναφορική αντωνυμία που αναφέρεται στα προηγούμενα και επέχει θέση δεικτικής επειδή προηγείται τελεία. Η δυνητική ευκτική δηλώνει το δυνατό στο παρόν και το μέλλον. ἅπερ : υποκείμενο στο βλάψειεν ἄν (αττική σύνταξη) τον επιδεικνύμενον : επιθετική μετοχή, αντικείμενο στο βλάψειεν ἄν φαυλότερον : κατηγορούμενο στο ἐπιδεικνύμενον από το συνδετικό φαίνεσθαι. φαίνεσθαι : τελικό απαρέμφατο ως αντικείμενο στο ποιήσειεν ή κατ άλλους, απαρέμφατο του σκοπού ή του αποτελέσματος.