ΑΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: «ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ Β ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ»

ΑΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: «ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ Β ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ» ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ : κα ΒΕΛΗΒΑΣΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΙΩΑΝΝΗΣ ΝΙΚ. ΧΑΝΙΩΤΑΚΗΣ (Α.Μ. : 6353) ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΙΟΥΝΙΟΣ 2007

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Περιεχόµενα..2-4 Πρόλογος.. 5 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 1 «Τ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α U N I O N» 1. Η καταλληλότητα του προγράµµατος.....6 2. Οδηγίες χρήσεως..6-7 3. Εγκατάσταση του προγράµµατος. 8-9 4. Μενού προγράµµατος..9 4.1. Κινήσεις......9 4.2. Οριστικές κινήσεις....9 4.3. Αρχεία... 9 4.4. Προβολές.....10 4.5. Εκτυπώσεις......10 4.6. Αξιόγραφα... 10 4.7. Καταστάσεις....10 4.8. Βοηθητικά... 10 4.9. ιάφορα.....10-11 4.10. Γενικά......11 2

Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 2 «Λ Ε Ι Τ Ο Υ Ρ Γ Ι Α Τ Ο Y Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α T O Σ U N I O N» 1. Εισαγωγή. 12-14 2. Καταχωρήσεις..14 3. Φύλαξη αρχείων - Back up...15 4. Οριστικοποίηση εγγράφων....15 5. Εκτυπώσεις..15-16 6. Φόρος Προστιθέµενης Αξίας.(Φ.Π.Α.). 16 7. Συγκεντρωτικές Καταστάσεις...16 8. Εκκαθαριστική Φ.Π.Α.16-17 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 3 1.«Κ Ω Ι Κ Α Σ Β Ι Β Λ Ι Ω Ν & Σ Τ Ο Ι Χ Ε Ι Ω Ν» 1.1. Άρθρο 1 «Αντικείµενο Κώδικα βιβλίων και στοιχείων»...18 1.2. Άρθρο 4 «Ένταξη επιτηδευµατιών σε κατηγορία τήρησης βιβλίων όρια ακαθάριστων εσόδων»....18 1.3. Άρθρο 5 «Βιβλία πρώτης κατηγορίας».....18-19 1.4. Άρθρο 6 «Βιβλία δεύτερης κατηγορίας».. 19-21 1.5. Άρθρο 7 «Βιβλία τρίτης κατηγορίας»... 21-23 1.6. Άρθρο 17 «Χρόνος ενηµέρωσης των βιβλίων»....24-26 3

1.7. Άρθρο 22 «Μηχανογράφηση Γενικά».....26 1.8. Άρθρο 23 «Υποχρεώσεις χρηστών. Τεχνικές προδιαγραφές λογισµικού» 27-28 1.9. Άρθρο 24 «Χρόνος και τρόπος µηχανογραφικής ενηµέρωσης των βιβλίων και έκδοση των στοιχείων»... 29-33 1.10. Άρθρο 25 «Ειδικές ιατάξεις».....33-35 1.11. Άρθρο 26 «ιαχειριστική περίοδος»....35-37 2. «ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.)» 2.1. Οι συντελεστές του Φ.Π.Α.37 2.2. ηλώσεις Φ.Π.Α...37-38 2.3. Έκπτωση Επιστροφή του φόρου 38-40 3.«ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ» 3.1. Συγκεντρωτική κατάσταση πελατών...40-41 3.2. Συγκεντρωτική κατάσταση προµηθευτών.42 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 4 1. Πρακτική Εφαρµογή. 43-75 2. Παράρτηµα.76 3. Συµπεράσµατα από τη χρήση του προγράµµατος...77 4. Επίλογος..78 5. Βιβλιογραφία......79 4

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Μηχανογραφική τήρηση βιβλίων Β κατηγορίας. Η εργασία αυτή χωρίζετε σε δύο µέρη. Το ένα µέρος είναι το θεωρητικό και το άλλο το πρακτικό. Στο θεωρητικό κοµµάτι κατέβαλα προσπάθεια να αναλύσω όσο το δυνατόν περισσότερο τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ.) µε τις διατάξεις Φορολογίας Εισοδήµατος, Φορολογίας Φόρου Προστιθέµενης Αξίας (Φ.Π.Α.). Επίσης στο µέρος αυτό αναφέρω την εγκατάσταση και την λειτουργία του προγράµµατος UNION, στο οποίο στηρίκτηκε η εργασία και ήρθε εις πέρας. Στο πρακτικό κοµµάτι είναι η εφαρµογή του προγράµµατος στην καταχώρηση τιµολογίων αγορών, δαπανών κτλπ. Για τα έξοδα τις επιχείρησης και η καταχώρηση λιανικών και χονδρικών πωλήσεων για τα έσοδα αντίστοιχα. Στην συνέχεια ακολουθεί η εκτύπωση των βιβλίων Εσόδων Εξόδων η οποία γίνετε κάθε µήνα, έπειτα υπολογίζω το Φ.Π.Α. κάθε τρεις (3) µήνες και τέλος βγάζω την εκκαθαριστική του έτους. 5

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 «ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ UNION» 1. ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το πρόγραµµα της UNION πληρεί όλες τις προϋποθέσεις, περιορισµούς και οδηγίες περί µηχανογράφησης του Υπουργείου Οικονοµικών. Αναλυτικότερα: 1) Όλες οι λογιστικές εγγραφές ανεξαρτήτως βιβλίου µε την οριστικοποίηση τους παίρνουν αυτόµατη προοδευτική αρίθµηση ξεχωριστά για κάθε βιβλίο εσόδων ή εξόδων. Η αρίθµηση αυτή δεν µπορεί να µεταβληθεί από τον χρήστη µε οποιοδήποτε τρόπο, ούτε το πρόγραµµα επιτρέπει την παρεµβολή εγγράφων. 2) Σε περίπτωση που χρειασθεί, το πρόγραµµα µπορεί να αναπαραγάγει τις λογιστικές εγγραφές έστω και αν το λογισµικό έχει τροποποιηθεί. 3) Γίνεται αυτόµατα η άθροιση των ποσών των ηµερολογίων, των λογαριασµών, και των ισοζυγίων. 4) Υπάρχει πλήρης αποκλεισµός της δυνατότητας για αναδροµική τροποποίηση ή παρεµβολή οποιασδήποτε εγγραφής, µετά την πάροδο της προθεσµίας ενηµέρωσης, όπως ορίζεται από τις παραγράφους 1&2 του άρθρου 17 του ΚΒΣ. 5) Επιτρέπεται η καταχώρηση Λογιστικών εγγραφών ενός µήνα µέχρι την 15 η του επόµενου µήνα. 2. Ο ΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΕΩΣ Για µέγιστη απόδοση και παραγωγικότητα παρότι το πρόγραµµα αυτό είναι σε περιβάλλον windows, έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να λειτουργεί πλήρως µε την χρήση του πληκτρολογίου. Υπάρχει παράλληλα και η 6

δυνατότητα της χρήσης του ποντικιού, για όσους θέλουν να το χρησιµοποιήσουν. Οι χρήστες που χρησιµοποιούν το πρόγραµµα DOS θα δουν ότι οι Βασικές λειτουργίες του προγράµµατος είναι ίδιες. Το πρόγραµµα λειτουργεί ουσιαστικά µε την χρήση 5 πλήκτρων : Το F10 για καταχωρήσεις F6, F7, F8, και enter. Με τα βέλη του πληκτρολογίου µπορούµε να µετακινούµαστε στα διάφορα µενού του προγράµµατος και να επιλέγουµε εργασία προς εκτέλεση. Αφού φωτίσουµε την εργασία που θέλουµε, πατάµε enter. Έτσι προχωράµε ένα βήµα βαθύτερα στο µενού µέχρι να φθάσουµε στην εργασία που θέλουµε να εκτελέσουµε. Σε αντίθεση, µε κάθε πάτηµα του πλήκτρου Εsc υποχωρούµε ένα βήµα πίσω (έξω) από εκεί που βρισκόµαστε. Αν θέλουµε να κάνουµε αναζήτηση π. χ ενός Λογαριασµού πατάµε «//» και τα πρώτα ψηφία του λογαριασµού και «enter» και επιλέγουµε στη συνέχεια από τη λίστα τον λογαριασµό που θέλουµε. Αν θέλουµε να αναζητήσουµε λογαριασµό µε περιγραφή γράφουµε «/» τα πρώτα γράµµατα της περιγραφής του λογαριασµού και πατώντας enter εµφανίζεται µια λίστα λογαριασµών κατ αλφαβητική σειρά. Φωτίζουµε τον λογαριασµό που θέλουµε και πατάµε enter. Όταν βρισκόµαστε σε µια κατάσταση προβολής κινήσεων ή κάποιου πίνακα µπορούµε να µετακινηθούµε προς τα πίσω µε το πλήκτρο page up και προς τα εµπρός µια σελίδα κάθε φορά µε το πλήκτρο page down. Στην γραµµή µηνυµάτων στο κάτω µέρος της οθόνης εµφανίζονται ανά πάσα στιγµή οι επιλογές για εργασίες και εντολές που είναι διαθέσιµες στη συγκεκριµένη θέση που βρίσκεται ο κέρσορας. Στην ίδια θέση εµφανίζονται και προειδοποιήσεις ή και µηνύµατα για λάθη που κάνουµε σε περίπτωση που δώσουµε εσφαλµένη εντολή ή προσπαθήσουµε να κάνουµε κάτι που δεν επιτρέπεται στη θέση που βρισκόµαστε. Όταν πατήσουµε κάποιο από τα πλήκτρα λειτουργίας «F» που εµφανίζονται στη γραµµή µηνυµάτων, θα εµφανιστεί παράθυρο µε 7

κατάλογο εργασιών που είναι διαθέσιµες στη δεδοµένη θέση που βρίσκεται ο κέρσορας. 3. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η εγκατάσταση του προγράµµατος Έσοδα Έξοδα της UNION είναι πολύ απλή. Βάζουµε το CD που γράφει ΕΣΟ Α-ΕΞΟ Α στο CD ROM. Καλώς εχόντων των πραγµάτων θα φορτωθεί αυτόµατα το πρόγραµµα εγκατάστασης, το οποίο µας ζητάει να δώσουµε τον δίσκο στον οποίο θα γίνει η εγκατάσταση, συνήθως C ή F κλπ για περιπτώσεις δικτύου. Κατόπιν πατάµε enter και η εγκατάσταση θα τελειώσει σε λίγα δευτερόλεπτα. Εµφανίζεται σχετικό µήνυµα ότι «η εγκατάσταση έγινε µε επιτυχία». Έπειτα µπαίνουµε στο πρόγραµµα µε διπλοπάτηµα στο εικονίδιο UNION που δηµιουργήθηκε στην επιφάνεια εργασίας για να συνεχίσουµε την εγκατάσταση. Μπαίνοντας λοιπόν στο κεντρικό µενού µε τα προγράµµατα της UNION και στις άλλες εργασίες επιλέγουµε Νέες εκδόσεις µε enter και δίνουµε το όνοµα του οδηγού του CD ROM, συνήθως D. Το πρόγραµµα θα αναγνωρίσει ότι θα γίνει εγκατάσταση Εσόδων- Εξόδων. Εµείς πατάµε enter µέχρι να γίνει η εγκατάσταση. Εδώ πιθανόν να εµφανιστεί κάποιο µήνυµα στην Αγγλική Γλώσσα για την εγκατάσταση του βοηθητικού προγράµµατος Συµπίεσης και Αποσυµπίεσης, εµείς θα πρέπει να τσεκάρουµε στο σηµείο για να µην ξαναεµφανιστεί αυτό το µήνυµα, κατόπιν πατάµε στα κουµπιά continue και Acossiate. Mε το τέλος της εγκατάστασης θα εµφανιστεί µήνυµα ότι «έγινε αποσυµπίεση του αρχείου fesx.uzi, που σηµαίνει ότι ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση. Στη συνέχεια, επιλέγουµε Έσοδα-Έξοδα και πατάµε enter στην Γνωστοποίηση που εµφανίζεται «Εµφάνιση µηνυµάτων κατά την µετατροπή αρχείων» που µε επιλεγµένο το όχι σηµαίνει ότι δεν θα εµφανιστούν µηνύµατα που για εµάς δεν έχουν κανένα νόηµα. Κατά την διάρκεια της διαδικασίας αυτής πατάµε enter όσες φορές βγάλει κάποιο µήνυµα το πρόγραµµα οσοδήποτε περίεργο ή επικίνδυνο φαίνετε, το 8

πρόγραµµα θα κάνει κάποιες εργασίες αυτόµατα και θα τελειώσει σύντοµα ανάλογα και µε τις εταιρίες που έχουµε ανοίξει. Εµείς πατάµε enter σε όλες τις ερωτήσεις ώσπου να µας ζητηθεί ο κωδικός Ασφάλειας. Θα τηλεφωνήσουµε να µας δώσουν κωδικό και είµαστε έτοιµοι να εργαστούµε. Στο µέλλον τις αναβαθµίσεις που θα µας στείλουν θα τις εγκαθιστάµε από την επιλογή Νέες Εκδόσεις. 4. ΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Ακολουθεί µια σύντοµη αναφορά στο µενού του προγράµµατος : 4.1) Κινήσεις: α) Εισαγωγή β) Μεταβολή µε Ηµεροµηνία γ) Μεταβολή µε Α/Α Κίνησης δ) Μεταβολή µε Παραστατικό ε) ιαγραφή µε Ηµεροµηνία στ) ιαγραφή µε Α/Α Κίνησης ζ) ιαγραφή µε Παραστατικό η) Οριστικοποίηση Κινήσεων 4.2) Κινήσεις Οριστικές: α) Προβολή µε Ηµεροµηνία β) Προβολή µε Α/Α Κίνησης γ) Προβολή µε Παραστατικό 4.3) Αρχεία: α) Στηλών Λογαριασµών β) Βιβλίων γ) Παραστατικών δ) Υποκαταστηµάτων 9

4.4) Προβολές: α) Στηλών Λογαριασµών 4.5) Εκτυπώσεις: α) Λογιστικές Εκτυπώσεις β) ιάφορες Εκτυπώσεις γ) Ευρετήρια δ) Κατάσταση Εγγράφων 4.6) Αξιόγραφα: α) Κινήσεις β) Εκτυπώσεις 4.7) Καταστάσεις: α) Περιοδική ήλωση Φ.Π.Α. β) Εκκαθαριστική Φ.Π.Α. γ) Έντυπο Ε3 δ) Κέρδη µε Σ.Κ.Κ ε) Κατάσταση Εσόδων-Εξόδων 4.8) Βοηθητικά: α) Εργασίες Αρχείων β) Εργασίες Χρήσης Αρχή-Τέλος γ) Εργασίες Παραµέτρων δ) Συµφωνία Λογαριασµών-Κινήσεων ε) Μαζικές ιαγραφές 4.9) ιάφορα: α) Αλλαγή Χρήσης β) Αλλαγή Εταιρίας 10

γ) Εισαγωγή από Αρχ. Κείµενο δ) Ενηµέρωση από ΟΙΚΟ ΟΜΕΙΝ. ε) Εξαγωγές σε Αρχ.- Κείµενο στ) Εκτυπώσεις εντύπων για θεώρηση ζ) Εργασίες Απογραφής η) Εργασίες Παγίων 4.10) Γενικά: α) Ηµεροµηνία Εργασίας β) Επεξεργασία κειµένου γ) Οδηγίες Χρήσης δ) Calculator ε) Σηµειωµατάριο στ) Ηµερολόγιο ζ) Παραµ. Εκτυπωτών η) Κλειδώµατα 11

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 «ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ UNION» 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αφότου ανοίξουµε τον υπολογιστή κάνουµε διπλό κλίκ στο πρόγραµµα UNION, έπειτα επιλέγουµε το εικονίδιο Έσοδα-Έξοδα. Εµφανίζεται ο έλεγχος πρόσβασης ο οποίος βρίσκεται στο πλαίσιο Νο 4, πατώντας enter µας ζητάει το κλειδί για να µπορέσουµε να µπούµε µέσα στο πρόγραµµα. ίνουµε τον αριθµό κλειδί για ασφάλεια. Το σύστηµα µας ζητάει και Ηµεροµηνία την οποία την συµπληρώνουµε βάζοντας την σηµερινή. Στην συνέχεια στο πλαίσιο που εµφανίζεται επιλέγουµε την εργασία Νο 2 «ηµιουργία Εταιρίας», πατάµε enter, δίνουµε αριθµό στην Εταιρία και ξανά enter. Επιλέγουµε τον αριθµό της εταιρίας που θα δηµιουργήσουµε και τον οποίο θα πρέπει να θυµόµαστε σε κάθε µας είσοδο στο πρόγραµµα. Σε περίπτωση που έχουµε ξεχάσει τον αριθµό πατάµε F7 και µας εµφανίζει την Εταιρία. Στην συνέχεια πηγαίνουµε και κάνουµε επιλογή Εταιρίας, βάζουµε και τον αριθµό για επιβεβαίωση και πατάµε enter.έπειτα πηγαίνουµε στα βοηθητικά, πατάµε enter και επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 3 «Εργασίες Παραµέτρων» και πατάµε enter.μετά επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 4 «Στοιχεία Εταιρίας» και στην οθόνη εµφανίζεται µια φόρµα στην οποία θα συµπληρώσουµε τα στοιχεία της Εταιρίας.(Επωνυµία, Επάγγελµα, ιεύθυνση, ΑΦΜ, ΟΥ, κτλπ.)και πατάµε F10. Μετά επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 1 «Γενικές Παράµετροι» όπου εµφανίζεται ένας πίνακας που έχει: α) ηµεροµηνία και τελευταία ενηµέρωση: Αυτά συµπληρώνονται αυτόµατα από το σύστηµα. β) Τριµηνιαία Υποβολή ΦΠΑ:Βάζουµε κάθε πότε υποχρεούται η επιχείρηση να καταθέτει ΦΠΑ.(1=Τριµηνιαία Περιοδική, 2=Μηνιαία). Εµείς βάζουµε (1) γιατί η επιχείρηση µας τηρεί βιβλία Εσόδων-Εξόδων. 12

γ) Έναρξη ραστηριότητας: Πότε ξεκίνησε την δραστηριότητα η επιχείρηση. δ) Παύση ραστηριότητας: Αντίστοιχα. ε) Ανεύρεση Λογαριασµών µε ΑΦΜ: Βάζοντας το (Ν) έχουµε τη δυνατότητα να κάνουµε ανεύρεση ενός λογαριασµού µε ΑΦΜ πληκτρολογώντας κατευθείαν το ΑΦΜ του πελάτη ή του προµηθευτή. Ενώ η ανεύρεση µε επωνυµία στην προκείµενη περίπτωση θα γίνεται µε / επωνυµία ή η ανεύρεση µε κωδικό θα γίνεται µε // κωδικό. Εάν βάλουµε (Ο) τότε η ανεύρεση µε επωνυµία ή µε κωδικό θα γίνεται απευθείας χωρίς καθέτους, ενώ για ανεύρεση µε ΑΦΜ θα πρέπει να πληκτρολογούµε /// και τα πρώτα ψηφία του ΑΦΜ. στ) Πλήρης οθόνη: Αυτόµατα συµπληρώνεται η επιλογή (Ν) ώστε να βλέπουµε το πρόγραµµα σε πλήρη οθόνη. ζ) Ενδοκοινοτικές Συναλλαγές µε (Ο): Κατ αναλογία συµπληρώνουµε το πεδίο όταν έχουµε ενδοκοινοτικές. η) Κατηγορία Βιβλίων: Συµπληρώνουµε το ανάλογο νούµερο ανάλογα µε την κατηγορία των βιβλίων που έχει η επιχείρηση.(1=αγορών, 2=Εσόδων-Εξόδων, 3=Αγορών και Εσόδων-Εξόδων). Εµείς βάζουµε (2) γιατί η επιχείρηση τηρεί βιβλία Εσόδων-Εξόδων. θ) Τρόπος µερισµού Εξόδων για Ε3: Συµπληρώνουµε τον ανάλογο αριθµό ανάλογα µε το είδος της επιχείρησης.(1=εµπορία, 2=Παροχή Υπηρεσιών, 3=Ελ. Επαγγελµατίες, 4=Εµπορία και Παροχή Υπηρεσιών, 5=Εµπορία και Ελ. Επαγγελµατίας, 6=Παροχη Υπηρεσιών και Ελ. Επαγγελµατίες, 7=Εµπορία και Παροχή Υπηρεσιών και Ελ. Επαγγελµατίες). ι) Σύνολα σελ. στη Μηνιαία κίνηση: Απαντάµε ανάλογα για τη δική µας διευκόλυνση. Μετά από αυτές τις ενέργειες πατάµε F10. Έπειτα επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 3 «Περίοδοι Χρήσης»και πατάµε enter. Βάζουµε το τέλος της προηγούµενης χρήσης από αυτήν που θέλουµε να εργαστούµε και το 13

σύστηµα αυτόµατα ενηµερώνει τους µήνες. Τέλος πατάµε F10. Τώρα είµαστε έτοιµοι για να ξεκινήσουµε τις καταχωρήσεις. 2. ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Πηγαίνουµε στις κινήσεις, πατάµε enter και µετά επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 1 «Εισαγωγή» και ξανά enter.στο παραστατικό βάζουµε αναλόγως τι θέλουµε να καταχωρήσουµε. Π.χ Α) Αν αφορά Λιανικές πωλήσεις παραστατικό βάζουµε 09 και περνιέται στον 70.01. Β) Αν αφορά Χονδρικές πωλήσεις παραστατικό βάζουµε 70 και περνιέται στον 70.00. Γ) Αν αφορά Αγορά εµπορευµάτων παραστατικό βάζουµε 20. ) Αν αφορά Επιστροφή αγορών παραστατικό βάζουµε 25. Ε) Αν αφορά απάνες παραστατικό βάζουµε 60, 62, 64. Για να βρούµε αν ο πελάτης προµηθευτής µας είναι καταχωρηµένος στην εταιρεία πατάµε F7 και πληκτρολογούµε την επωνυµία. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει στην εταιρεία πατάµε F6 και εµφανίζεται ένα πλαίσιο όπου συµπληρώνουµε τα στοιχεία τους. Επίσης αν θέλουµε: Α) Να διορθώσουµε µια εγγραφή, πηγαίνουµε από τις κινήσεις, επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 2 «Μεταβολή µε Ηµεροµηνία»και enter. Βάζουµε την ηµεροµηνία που θέλουµε και µας εµφανίζει την εγγραφή. Β) Να διαγράψουµε µια εγγραφή, πηγαίνουµε από τις κινήσεις επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 5 «ιαγραφή µε Ηµεροµηνία»και enter.βάζουµε την ηµεροµηνία που θέλουµε και µας εµφανίζει την εγγραφή. Η ιαγραφή και η ιόρθωση µπορεί να γίνει µε την προϋπόθεση ότι δεν έχουµε οριστικοποιήσει και εκτυπώσει το µήνα. 14

3. ΦΥΛΑΞΗ ΑΡΧΕΙΩΝ- BACK UP BACK UP παίρνουµε µετά από κάθε καταχώρηση που κάνουµε στον υπολογιστή, που σε περίπτωση βλάβης, να έχουµε τις εγγραφές αποθηκευµένες σε δισκέτες. Αυτή η ενέργεια γίνεται από τα Βοηθητικά. Επιλέγω το πλαίσιο Νο 4 «Συµφωνία Λογαριασµών Κινήσεων» και πατάω enter, έπειτα εµφανίζεται το πλαίσιο Νο 1 «Έλεγχος Συµφωνίας» πατάω ξανά enter και το πρόγραµµα κάνει αυτόµατα τον έλεγχο. Μετά επιλέγουµε Βοηθητικά, πηγαίνουµε στο πλαίσιο Νο 1 «Εργασίες Αρχείων» και πατάµε enter, έπειτα επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 4 «Φύλαξη (BACK UP) Συµπιεσµένο». ίνουµε το όνοµα «drive» (Α ή Β) και πατάµε enter. Με αυτόν τον τρόπο έγινε η Συµπίεση των αρχείων. Μετά πατάµε ξανά enter και γίνεται η Φύλαξη (BACK UP) των αρχείων στην δισκέτα. 4. ΟΡΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΕΓΓΡΑΦΩΝ Πηγαίνουµε από τις κινήσεις, πατάµε enter και µετά επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 8 «Οριστικοποίηση κινήσεων» και πατάµε ξανά enter. Το σύστηµα µας ζητάει να του δώσουµε από ποια µέχρι ποια ηµεροµηνία θέλουµε να οριστικοποιήσουµε. Συµπληρώνουµε την ηµεροµηνία και πατάµε enter, το πρόγραµµα για επιβεβαίωση µας ρωτάει αν θέλουµε να γίνει οριστικοποίηση των κινήσεων. Εµείς απαντάµε ΝΑΙ και οριστικοποίηση ολοκληρώθηκε. Έπειτα για ασφάλεια πηγαίνουµε στις κινήσεις, πατάµε enter και επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 2 «Μεταβολή µε ηµεροµηνία». Βάζουµε την προηγούµενη ηµεροµηνία από αυτήν που κάναµε την οριστικοποίηση για να δούµε αν το πρόγραµµα έχει «πετάξει έξω» καµία εγγραφή. 5. ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ Πηγαίνουµε από τις εκτυπώσεις, πατάµε enter, επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 1 «Μηνιαίες Καταστάσεις» και πατάµε ξανά enter. Επιλέγουµε τον 15

Εκτυπωτή, βάζουµε τις ηµεροµηνίες που θέλουµε να κλείσουµε (ανά µήνα) και εκτυπώνουµε ξεχωριστά το βιβλίο των Εσόδων και των Εξόδων. Έπειτα δίνουµε την εντολή ώστε η εκτύπωση να είναι θεωρηµένη. Το πρόγραµµα για επιβεβαίωση µας ρωτάει αν θέλουµε θεωρηµένη εκτύπωση. Εµείς απαντάµε ΝΑΙ και η εκτύπωση αρχίζει. 6. ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.)_ Επειδή η εταιρεία τηρεί Β κατηγορίας βιβλία το Φ.Π.Α. της βγαίνει κάθε τρίµηνο. Για να βγάλουµε το Φ.Π.Α. πηγαίνουµε από τις καταστάσεις, πατάµε enter και επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 1 «Περιοδική ήλωση Φ.Π.Α.»και πατάµε ξανά enter. Έπειτα επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 1 «Εισαγωγή». Εδώ βάζουµε τους µήνες που θέλουµε και το πρόγραµµα αυτόµατα µας βγάζει το Φ.Π.Α. 7. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Πηγαίνουµε από τις εκτυπώσεις και πατάµε enter, έπειτα επιλέγουµε «Λογιστικές Εκτυπώσεις» και πατάµε ξανά enter. Στην συνέχεια επιλέγουµε «καταστάσεις ΚΕΠΥΟ» και δίνουµε εντολή στο πρόγραµµα να κάνει υπολογισµό. Εδώ µας ζητάει να δώσουµε ηµεροµηνία και το όριο καθαρής αξίας που θέλουµε να µας υπολογίσει. Μόλις το πρόγραµµα τελειώσει τους υπολογισµούς µετά πηγαίνουµε ξανά στις «καταστάσεις ΚΕΠΥΟ». Έπειτα επιλέγουµε να γίνει εκτύπωση Συγκεντρωτικών Καταστάσεων Πελατών και Προµηθευτών για να τις καταθέσουµε στον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (ΚΒΣ). 8. ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΗ Φ.Π.Α. Η εκκαθαριστική του Φ.Π.Α. γίνεται κάθε τέλος του χρόνου όπου εκεί εµφανίζονται συνολικά οι πωλήσεις, οι αγορές, και οι δαπάνες όλου του έτους. Για να βγάλουµε την εκκαθαριστική του Φ.Π.Α. πηγαίνουµε από τις καταστάσεις πατάµε enter και επιλέγουµε το πλαίσιο Νο. 2 16

«Εκκαθαριστική Φ.Π.Α.» και πατάµε ξανά enter. Έπειτα επιλέγουµε το πλαίσιο Νο 1 «Εισαγωγή». Το πρόγραµµα, µας βγάζει ένα µήνυµα και µας ρωτάει αν θέλουµε να γίνει υπολογισµός εκκαθαριστικής από τις Περιοδικές ηλώσεις. Εµείς πατάµε στο (Ν) µας εµφανίζεται η εκκαθαριστική Φ.Π.Α. του έτους. 17

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 1.«ΚΩ ΙΚΑΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ» 1.1 ΑΡΘΡΟ 1 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΩ ΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Με τις διατάξεις του Κώδικα αυτού ορίζονται οι υποχρεώσεις και τα δικαιώµατα των επιτηδευµατιών, σχετικά µε την τήρηση των βιβλίων και την έκδοση των στοιχείων για την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων. 1.2 ΑΡΘΡΟ 4 ΕΝΤΑΞΗ ΕΠΙΤΗ ΕΥΜΑΤΙΩΝ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΗΡΗΣΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΟΡΙΑ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΩΝ ΕΣΟ ΩΝ Ο επιτηδευµατίας εντάσσεται σε κατηγορία βιβλίων όπως ορίζεται στις παραγράφους 2 έως 6 του άρθρου αυτού ή απαλλάσσεται από την τήρηση βιβλίων όπως ορίζεται στην παράγραφο 5 του άρθρου 2 του Κώδικα αυτού από την έναρξη κάθε διαχειριστικής περιόδου. Κατηγορίες βιβλίων όρια ακαθαρίστων εσόδων Πρώτη µέχρι και Ευρώ 150.000 εύτερη µέχρι και Ευρώ 1.500.000 Τρίτη άνω των Ευρώ 1.500.000 1.3 ΑΡΘΡΟ 5 ΒΙΒΛΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Α) Ο επιτηδευµατίας της πρώτης κατηγορίας για την άσκηση του επαγγέλµατός του, τηρεί βιβλίο αγορών σε ξεχωριστές στήλες του οποίου καταχωρεί: 1) Το είδος του δικαιολογητικού, τον αύξοντα αριθµό και τη χρονολογία έκδοσης ή λήψης του και το ονοµατεπώνυµο ή την επωνυµία του εκδότη. 18

2) Την αξία αγοράς αγαθών και λήψεις υπηρεσιών, τα έξοδα, το Φ.Π.Α. των πράξεων αυτών και τις επιστροφές και εκπτώσεις που γίνονται µε ιδιαίτερα στοιχεία, οι οποίες µπορεί να καταχωρούνται αφαιρετικά από τις αντίστοιχες στήλες. Β) Η αξία κάθε πράξης της προηγουµένης παραγράφου αναλύεται σε στήλες του τηρούµενου βιβλίου ή σε καταστάσεις, ανάλογα µε τις ανάγκες της φορολογίας εισοδήµατος και του Φ.Π.Α. Η ανάλυση αυτή µπορεί να γίνει το αργότερο µέχρι τη λήξη της προθεσµίας για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων. Γ) Σε ιδιαίτερες στήλες ή σε ιδιαίτερο χώρο του βιβλίου καταχωρείται η αξία αγοράς των παγίων στοιχείων, ο Φ.Π.Α. αυτών, καθώς και τα δάνεια που χορηγούνται ή λαµβάνονται. ) Τα ποσά των εξόδων µέχρι εκατό πενήντα (150) ευρώ έκαστο και ο Φ.Π.Α. που αντιστοιχεί σε αυτά µπορεί να καταχωρούνται καθηµερινά στις στήλες που αφορούν συγκεντρωτικά µε ένα ποσό, µε αναγραφή και του πλήθους των αντίστοιχων δικαιολογητικών. 1.4 ΑΡΘΡΟ 6 ΒΙΒΛΙΑ ΕΥΤΕΡΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Α) Ο επιτηδευµατίας της δεύτερης κατηγορίας για την άσκηση του επαγγέλµατός του, τηρεί βιβλίο εσόδων εξόδων σε ξεχωριστές στήλες του οποίου καταχωρεί: 1) Το είδος του δικαιολογητικού, τον αύξοντα αριθµό και τη χρονολογία έκδοσης ή λήψης του, καθώς και το ονοµατεπώνυµο ή την επωνυµία του εκδότη των στοιχείων αγορών και εξόδων. 2) Τα ακαθάριστα έσοδα από την πώληση εµπορευµάτων, προϊόντων, πρώτων υλών, από την παροχή υπηρεσιών και από λοιπές πράξεις. 3) Τις δαπάνες για αγορά αγαθών, διακεκριµένα και ανάλογα µε τον προορισµό τους για µεταπώληση ή παραγωγή προϊόντων, τις δαπάνες λήψης υπηρεσιών, τα γενικά έξοδα και λοιπές πράξεις. 19

4) Τις επιστροφές και τις εκπτώσεις που γίνονται µε ιδιαίτερο στοιχείο επί των πιο πάνω πράξεων, οι οποίες µπορεί να καταχωρούνται αφαιρετικά από τις αντίστοιχες στήλες. 5) Το Φ.Π.Α. που αντιστοιχεί στις πιο πάνω πράξεις. Β) Το ποσό κάθε πράξης της προηγούµενης παραγράφου αναλύεται σε ιδιαίτερες στήλες του τηρουµένου βιβλίου ή σε καταστάσεις, ανάλογα µε τις ανάγκες της φορολογίας εισοδήµατος και του Φ.Π.Α. Η ανάλυση αυτή µπορεί να γίνει το αργότερο µέχρι τη λήξη της προθεσµίας για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων. Γ) Τα ποσά των ακαθάριστων εσόδων και ο Φ.Π.Α. που αντιστοιχεί σ αυτά µπορεί να καταχωρούνται καθηµερινά στις στήλες που αφορούν, µε ένα ποσό, για κάθε ένα είδος και σειρά στοιχείων που εκδόθηκαν την ίδια ηµέρα µε αναγραφή που πρώτου και τελευταίου αριθµού. Σε περίπτωση χρήσης ταµειακής µηχανής αναγράφεται ο αριθµός του ηµερήσιου δελτίου «Ζ», όπως ορίζεται από τις εκάστοτε ισχύουσες αποφάσεις περί τεχνικών προδιαγραφών των φ.τ.µ. Παρέχεται η δυνατότητα καταχώρησης των ηµερήσιων δελτίων Ζ µε µία µηνιαία συγκεντρωτική εγγραφή µε βάση δελτίο µηνιαίας αναφοράς, που εκτυπώνεται από τη φ.τ.µ, και στο οποίο εµφανίζεται τα αντίστοιχα αθροίσµατα των επί µέρους ηµερήσιων δελτίων Ζ, µε αναγραφή στο βιβλίο εσόδων εξόδων της περιόδου που αφορά, καθώς και του πρώτου και του τελευταίου αριθµού του ηµερήσιου Ζ του αντίστοιχου µήνα. Τα ηµερήσια δελτία Ζ θα συνεχίσουν να εκδίδονται και να διαφυλάσσονται κατά τα οριζόµενα από τις εκάστοτε ισχύουσες αποφάσεις περί τεχνικών προδιαγραφών των φ.τ.µ. και των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 21 του Κώδικα αυτού. Στον ίδιο χρόνο διαφυλάσσονται και τα παραπάνω δελτία αναφοράς Η παράγραφος 4 του άρθρου 5 έχει ανάλογη εφαρµογή και επί των βιβλίων της δεύτερης κατηγορίας. ) Σε ιδιαίτερο χώρο του βιβλίου καταχωρούνται διακεκριµένα: 1) Τα έσοδα και τα έξοδα που πραγµατοποιούνται για λογαριασµό τρίτου. 20

2) Οι αυτοπαραδόσεις αγαθών ή η ιδιοχρησιµοποίηση υπηρεσιών. 3) Η αξία αγοράς και πώλησης των πάγιων στοιχείων, ο Φ.Π.Α. που αναλογεί σε αυτές, καθώς και οι αποσβέσεις τους, όταν εξάγεται λογιστικό αποτέλεσµα. 4) Οι καταθέσεις και οι αναλήψεις κεφαλαίων, τα δάνεια που χορηγούνται και λαµβάνονται, καθώς και οι εισπράξεις ή οι καταβολές που γίνονται για µερική ή ολική εξόφληση τους. Ε) Μέχρι τη λήξη της προθεσµίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος του οικείου οικονοµικού έτους στο βιβλίο εσόδων εξόδων καταχωρείται ανάλυση των ακαθάριστων εσόδων από πωλήσεις αγαθών και παροχή υπηρεσιών, µε διάκριση λιανικών χονδρικών πωλήσεων, καθώς και των εξόδων για αµοιβές προσωπικού και τρίτων, για ενοίκια, για τόκους και για λοιπά έξοδα. Η ανάλυση αυτή δεν απαιτείται εάν προκύπτει από τον τρόπο τήρησης του βιβλίου εσόδων εξόδων. ΣΤ) Ο επιτηδευµατίας της δεύτερης κατηγορίας τηρεί και βιβλίο απογραφών εµπορεύσιµων περιουσιακών στοιχείων, σύµφωνα µε τις διατάξεις των άρθρων 27 και 28 του παρόντος Κώδικα, εφόσον τα ετήσια ακαθάριστα έσοδά του από πώληση αγαθών υπερέβησαν το όριο τήρησης βιβλίων πρώτης κατηγορίας της παραγράφου 7 του άρθρου 4. Στο βιβλίο απογραφών η καταγραφή της απογραφής γίνεται κατά ποσότητα και αξία µέχρι την 20 η Φεβρουαρίου εκάστου έτους και όχι αργότερα από την ηµεροµηνία υποβολής εκκαθαριστικής δήλωσης Φ.Π.Α. ή δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος. 1.5 ΑΡΘΡΟ 7 ΒΙΒΛΙΑ ΤΡΙΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Α) Ο επιτηδευµατίας της τρίτης κατηγορίας, για την άσκηση του επαγγέλµατός του, τηρεί λογιστικά βιβλία κατά τη διπλογραφική µέθοδο µε οποιοδήποτε λογιστικό σύστηµα, σύµφωνα µε τις γενικά παραδεκτές αρχές της λογιστικής. 21

Β) Ο επιτηδευµατίας της τρίτης κατηγορίας βιβλίων εφαρµόζει υποχρεωτικά το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (π.δ. 1123/1980,ΦΕΚ Α 283), µόνος προς τη δοµή, την ονοµατολογία και το περιεχόµενο των πρωτοβάθµιων, δευτεροβάθµιων και των υπογραµµισµένων τριτοβάθµιων λογαριασµό, µε εξαίρεση τους λογαριασµού της οµάδας 9, οι οποίοι δεν τηρούνται. Η ανάπτυξη των δευτεροβάθµιων λογαριασµών, σε µη θεσµοθετηµένους από τις διατάξεις του Γενικού Λογιστικού Σχεδίου τριτοβάθµιους λογαριασµούς, καθώς και η ανάπτυξη των τριτοβάθµιων λογαριασµών σε επίπεδο τεταρτοβάθµιων, γίνεται σύµφωνα µε τις αρχές της λογιστικής και τις ανάγκες του επιτηδευµατία. Επίσης τηρεί και µητρώο παγίων περιουσιακών στοιχείων, κατά τα ειδικότερα οριζόµενα στην παράγραφο 2.2.103 του Γενικού Λογιστικού Σχεδίου. Τα έπιπλα και σκεύη µπορούν να παρακολουθούνται στο µητρώο παγίων ανά συντελεστή απόσβεσης. ιατάξεις που επιβάλλουν την τήρηση κλαδικών λογιστικών σχεδίων κατισχύουν των διατάξεων των προηγούµενων εδαφίων. Γ) Από τους λογαριασµούς του γενικού και των αναλυτικών καθολικών πρέπει να προκύπτουν συγκεντρωτικά και αναλυτικά στοιχεία των καταχωρήσεων, ώστε να είναι ευχερής η πληροφόρηση ή η επαλήθευση από το φορολογικό έλεγχο, για τις ανάγκες όλων των φορολογικών αντικειµένων. ) Η παράγραφος 4 του άρθρου 5, καθώς και το πρώτο και το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 6 έχουν ανάλογη εφαρµογή και επί τήρησης βιβλίων Γ κατηγορίας. Ε) Οι ανώνυµες εταιρείες τηρούν βιβλία πρακτικών γενικών συνελεύσεων των µετόχων και βιβλίο πρακτικών του διοικητικού συµβουλίου και βιβλίο µετόχων. Οι εταιρείες περιορισµένης ευθύνης τηρούν βιβλίο πρακτικών συνελεύσεων και βιβλίο πρακτικών διαχείρισης. ΣΤ) Ο επιτηδευµατίας που συντάσσει τις Ετήσιες Οικονοµικές του Καταστάσεις σύµφωνα µε τα ιεθνή Λογιστικά Πρότυπα (.Λ.Π.) τηρεί 22

τα λογιστικά του βιβλία ή µε βάση τις αρχές και τους κανόνες των.λ.π. ή µε βάση τις αρχές και τους κανόνες της ισχύουσας φορολογικής νοµοθεσίας. Ζ) Ο επιτηδευµατίας που τηρεί τα βιβλία του σύµφωνα µε τους κανόνες των.λ.π. υποχρεούται: 1) Να συντάσσει Πίνακα Συµφωνίας Λογιστικής Φορολογικής Βάσης (Π.Σ.Λ.Φ.Β). Στον Πίνακα αυτό καταχωρούνται σε χωριστές στήλες για κάθε πρωτοβάθµιο διαφοροποιηµένο λογαριασµό σε χρέωση ή πίστωση: ί) Η αξία όπως προκύπτει από τα τηρούµενα βιβλία ( Λογιστική βάση). ίί) Η αξία όπως προσδιορίζεται µε βάση τους κανόνες της φορολογικής νοµοθεσίας ( Φορολογική βάση). ίίί) Η διαφορά µεταξύ Λογιστικής και Φορολογικής βάσης. 2) Να τηρεί ιδιαίτερο Φορολογικό Μητρώο Πάγιων Περιουσιακών Στοιχείων, το οποίο µπορεί να είναι ενσωµατωµένο στο κύριο Μητρώο Πάγιων Περιουσιακών Στοιχείων της εταιρείας και χρησιµοποιείται ως βάση του ποσοτικού προσδιορισµού των αναγκαίων καταχωρήσεων στον Π.Σ.Γ.Φ.Β. και στον Πίνακα Φορολογικών Αποτελεσµάτων, στο βαθµό που, κατά την εφαρµογή των.λ.π, προκύπτουν διαφορές στην αποτίµηση πάγιων περιουσιακών στοιχείων είτε λόγω της διαφοροποίησης της προ των αποσβέσεων αξίας τους είτε λόγω της διαφοροποίησης των συσσωρευµένων αποσβέσεων. 3) Να συντάσσει Πίνακες Φορολογικών Αποτελεσµάτων Χρήσης, Σχηµατισµού Φορολογικών Αποθεµατικών και Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Φορολογικών Αποθεµάτων, των οποίων τα δεδοµένα προκύπτουν από λογαριασµούς που τηρούν µε τη διπλογραφική µέθοδο. 23

1.6 ΑΡΘΡΟ 17 ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ Α) Η ενηµέρωση των βιβλίων πρώτης και δεύτερης κατηγορίας γίνεται µέχρι τη δέκατη πέµπτη (15 η ) ηµέρα του επόµενου µήνα, από την έκδοση ή λήψη του κατά περίπτωση δικαιολογητικού. Β) Η ενηµέρωση των βιβλίων τρίτης κατηγορίας γίνεται: 1) Του ή των ηµερολογίων µέχρι τη δέκατη πέµπτη (15 η ) ηµέρα του επόµενου µήνα, από την έκδοση ή λήψη του κατά περίπτωση δικαιολογητικού και επί ταµειακών πράξεων από τη διενέργεια τους. 2) Του συγκεντρωτικού ηµερολογίου, όταν τηρείται, του γενικού καθολικού και των αναλυτικών καθολικών, εντός του επόµενου µήνα, και προκειµένου για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις το αργότερο µέχρι και την εικοστή (20 η ) του µεθεπόµενου µήνα. 3) Του βιβλίου αποθήκης ποσοτικά, εντός δέκα (10) ηµερών από την παραλαβή ή την παράδοση ή άλλου είδους διακίνηση του αγαθού. Η αξία συµπληρώνεται µέχρι τη δέκατη πέµπτη (15 η ) ηµέρα του επόµενου µήνα από την έκδοση ή λήψη του στοιχείου αξίας. 4) Του µητρώου παγίων περιουσιακών στοιχείων και του ιδιαίτερου Φορολογικού Μητρώου Παγίων Περιουσιακών Στοιχείων µέχρι την προθεσµία κλεισίµατος του ισολογισµού. Γ) Στην περίπτωση που κατά τη διάρκεια της χρήσης λαµβάνονται στοιχεία αγοράς αγαθών πριν από την παραλαβή τους, η ενηµέρωση των βιβλίων γίνεται κατά την παραλαβή των αγαθών. «Εφόσον στο τέλος της χρήσης λαµβάνονται στοιχεία αγοράς αγαθών που δεν έχουν ακόµη παραληφθεί, καταχωρούνται σχετικές εγγραφές σε ιδιαίτερες στήλες του βιβλίου αγορών και του βιβλίου εσόδων - εξόδων ή σε µεταβατικούς λογαριασµούς των βιβλίων τρίτης κατηγορίας, οι οποίοι τακτοποιούνται µε την παραλαβή των αγαθών». ) Tα βιβλία του Κώδικα αυτού, πλην των πρόσθετων βιβλίων παραγράφων 1 και 5 του άρθρου 10 και του βιβλίου τεχνικών 24

προδιαγραφών, όταν δεν ενηµερώνονται ή δεν εκτυπώνονται ή δεν εγγράφονται σε ηλεκτροµαγνητικά µέσα κατά περίπτωση µέχρι το τέλος της επόµενης διαχειριστικής περιόδου, είναι ως να µη τηρήθηκαν τη χρήση που αφορούν. Ε) Τα δεδοµένα των βιβλίων του υποκαταστήµατος µεταφέρονται στα βιβλία της έδρας: 1) Το αργότερο µέχρι τη δέκατη πέµπτη (15 η ) ηµέρα του µήνα υποβολής των κατά περίπτωση φορολογικών δηλώσεων, όταν σ αυτό τηρούνται βιβλία πρώτης και δεύτερης κατηγορίας. 2) Για τον υπόχρεο τήρησης βιβλίων τρίτης κατηγορίας όταν στο υποκατάστηµα τηρούνται βιβλία από τα οποία εξάγεται αυτοτελές λογιστικό αποτέλεσµα εντός της προθεσµίας σύνταξης του ισολογισµού, όταν στο υποκατάστηµα τηρούνται βιβλία από τα οποία δεν εξάγεται αυτοτελές λογιστικό αποτέλεσµα µέχρι τη δέκατη πέµπτη (15 η ) ηµέρα του επόµενου µήνα εκείνου που αφορούν οι πράξεις ή οι συναλλαγές. ΣΤ) Εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι, ο προϊστάµενος της.ο.υ. µπορεί µε έγκριση του να παρατείνει την προθεσµία ενηµέρωσης των βιβλίων που ορίζεται από τις παραγράφους 1, 2 περιπτώσεις α, β και γ και 5 του άρθρου αυτού µέχρι πενήντα (50) ηµέρες και όχι πέραν από την προθεσµία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος ή το χρόνο κλεισίµατος του ισολογισµού όταν τηρούνται βιβλία Γ κατηγορίας. Με σύµφωνη γνώµη του αρµόδιου επιθεωρητή και µε τις ίδιες προϋποθέσεις η ανωτέρω προθεσµία ενηµέρωσης των βιβλίων µπορεί να παραταθεί και πέραν των πενήντα ηµερών. Η παράταση αυτή δεν συνεπάγεται παράταση των προθεσµιών υποβολής των φορολογικών δηλώσεων ή καταστάσεων. Ζ) Η ποσοτική καταγραφή των αποθεµάτων, ιδίων και τρίτων, στο βιβλίο απογραφών ή σε καταστάσεις γίνεται µέχρι την εικοστή (20 η ) ηµέρα του µεθεπόµενου από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου µήνα. Επί νοµικών προσώπων του άρθρου 101 του ν. 2238/1994 που έχουν τεθεί σε 25

εκκαθάριση, η καταγραφή των αποθεµάτων γίνεται µέχρι το χρόνο υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος. Η) Οι πράξεις του ισολογισµού, καθώς και το κλείσιµο αυτού, περατούνται: 1) Εντός τριών (3) µηνών από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου για τις ατοµικές επιχειρήσεις, προσωπικές εταιρίες, εταιρείες περιορισµένης ευθύνης, κοινοπραξίες, κοινωνίες του Αστικού Κώδικα και αστικές εταιρείες. 2) Εντός τεσσάρων (4) µηνών από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου για τις ανώνυµες εταιρείες και τους συνεταίρους, καθώς και για τις δηµόσιες, δηµοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις. 3) Εντός έξι (6) µηνών από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, για τις αλλοδαπές επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις που εκµεταλλεύονται ποντόπορα πλοία. Οι παραπάνω προθεσµίες δεν µπορούν να υπερβούν την προθεσµία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος. 1.7 ΑΡΘΡΟ 22 ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΓΕΝΙΚΑ Ο επιτηδευµατίας, που χρησιµοποιεί ηλεκτρονικά µέσα για την τήρηση των βιβλίων ή και την έκδοση των στοιχείων, υπάγεται και στις διατάξεις των άρθρων 23 έως και 25, οι οποίες κατισχύουν των αντίστοιχων σχετικών διατάξεων του Κώδικα αυτού. Στις περιπτώσεις που εφαρµόζεται σύστηµα χειρόγραφο και µηχανογραφικό, ισχύουν οι αντίστοιχες διατάξεις. 26

1.8 ΑΡΘΡΟ 23 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΧΡΗΣΤΩΝ. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Α) Ο επιτηδευµατίας που χρησιµοποιεί ηλεκτρονικό υπολογιστή (Η/Υ) για την τήρηση των βιβλίων ή την έκδοση των στοιχείων υποχρεούται: 1) Να έχει αναλυτικό εγχειρίδιο οδηγιών χρήσης του λογισµικού στην ελληνική γλώσσα, που αναφέρεται τουλάχιστον στην εφαρµογή των διατάξεων του Κώδικα αυτού και το οποίο ενηµερώνεται αµέσως για κάθε µεταβολή που επέρχεται σ αυτό. 2) Να θέτει στη διάθεση του προϊσταµένου της.ο.υ., το κατάλληλο προσωπικό για τη χρήση του λογισµικού της επιχείρησης, για όσο χρόνο απαιτηθεί, κατά τη διάρκεια του ελέγχου και να επιτρέπει, σε συνεργείο ελέγχου που συµµετέχει και υπάλληλος µε ειδικότητα πληροφορικής, την απευθείας λήψη οποιουδήποτε στοιχείου ή πληροφορίας από τα αρχεία του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Τις υποχρεώσεις των περιπτώσεων 1 και 2 έχει και όποιος αναλαµβάνει τη µηχανογραφική τήρηση των βιβλίων επιτηδευµατιών. 3) Να διαφυλάσσει εκτός από τα βιβλία και στοιχεία που ορίζονται από την παράγραφο 2 του άρθρου 21 του Κώδικα αυτού, τα µηνιαία ισοζύγια του γενικού καθολικού, τις µηνιαίες καταστάσεις του βιβλίου αποθήκης, τα ηλεκτροµαγνητικά µέσα αποθήκευσης πληροφοριών, µέχρι την εκτύπωση των δεδοµένων τους, και το εγχειρίδιο οδηγιών χρήσης του λογισµικού. Β) Το λογισµικό πρέπει να ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις των διατάξεων του Κώδικα αυτού, όπως ισχύουν κάθε φορά, και επιπλέον πρέπει να έχει τις ακόλουθες δυνατότητες: 1) Ανάπτυξης κωδικών αριθµών και τίτλων λογαριασµών από τους επιτηδευµατίες που τηρούν βιβλία τρίτης κατηγορίας ανάλογης µε εκείνη του Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου, ή των κλαδικών λογιστικών σχεδίων, εφόσον προορίζεται για επιχειρήσεις που τα εφαρµόζουν. 27

Προκειµένου για επιτηδευµατίες που τηρούν βιβλία πρώτης και δεύτερης κατηγορίας τα πληροφοριακά στοιχεία που προβλέπονται από τα άρθρα 5 και 6 του Κώδικα αυτού πρέπει να προκύπτουν υποχρεωτικά από ανάπτυξη αντίστοιχων στηλών στα βιβλία αυτά, εφόσον δεν συντάσσονται οι αναλυτικές καταστάσεις που προβλέπονται από τις ίδιες διατάξεις. 2) Προσδιορισµού των χρησιµοποιούµενων µεταβλητών φορολογικών συντελεστών, εισφορών, τελών από τον ίδιο το χρήστη. 3) Αυτόµατης ετήσιας προοδευτικής αρίθµησης κάθε ηµερολογιακής εγγραφής, ξεχωριστά για κάθε ηµερολόγιο, η οποία δεν επιτρέπεται να µεταβάλλεται από το χρήστη. Η απλή εισαγωγή πληροφοριών ή άλλων ενδείξεων για µελλοντική έκδοση φορολογικών στοιχείων, δεν ασκεί οποιαδήποτε επίδραση στα λογιστικοποιηµένα οικονοµικά στοιχεία. 4) ιασφάλισης της ενηµέρωσης των βιβλίων του επιτηδευµατία µε το περιεχόµενο των στοιχείων που εκδίδονται µηχανογραφικά. 5) Ακύρωσης εγγραφής µε έκδοση ειδικού ακυρωτικού στοιχείου, σε περίπτωση λανθασµένης έκδοσης φορολογικών στοιχείων, εφόσον δεν έγινε χρήση αυτών. Η διόρθωση της λανθασµένης εγγραφής µπορεί να γίνεται µε αλγεβρική απεικόνιση, µε την προϋπόθεση ότι η ίδια µέθοδος θα εφαρµόζεται σε όλα τα επίπεδα λογαριασµών στους οποίους αφορά η διόρθωση. 6) ιαχωρισµού, καταχώρησης και εκτύπωσης των οικονοµικών πράξεων της νέας διαχειριστικής περιόδου, παράλληλα µε τις οικονοµικές πράξεις και τις τακτοποιητικές πράξεις της διαχειριστικής χρήσης που έληξε (σύνταξη ισολογισµού), καθώς και αυτόµατης µεταφοράς των υπολοίπων στους λογαριασµούς της νέας χρήσης. Κάθε υπόλοιπο που µεταφέρεται στη νέα χρήση πρέπει να είναι οριστικό και εκκαθαρισµένο. 7) ιαχωρισµού και χωριστής εκτύπωσης των πράξεων του τελευταίου µήνα της διαχειριστικής χρήσης που έληξε από τις τακτοποιητικές πράξεις της ίδιας χρήσης. 28

8) Μεταγενέστερης αναπαραγωγής των εγγράφων σε περίπτωση τροποποίησης του λογισµικού. 1.9 ΑΡΘΡΟ 24 ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚ ΟΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Α) Ο επιτηδευµατίας που τηρεί βιβλία τρίτης κατηγορίας: 1) Ενηµερώνει τα ηµερολόγιά του στις προθεσµίες που ορίζονται από την παράγραφο 2 του άρθρου 17. Η εκτύπωση αυτών γίνεται στο τέλος του επόµενου µήνα που αφορούν οι οικονοµικές πράξεις και του ηµερολογίου εγγραφών ισολογισµού στο χρόνο κλεισίµατος του ισολογισµού, µε δυνατότητα αποθήκευσης αυτών σε ηλεκτροµαγνητικά µέσα. 2) Εκτυπώνει µέχρι το τέλος του επόµενου µήνα εκείνου που αφορούν οι οικονοµικές πράξεις θεωρηµένο ισοζύγιο λογαριασµών «Γενικού Αναλυτικών καθολικών» στο οποίο εµφανίζονται τα προοδευτικά αθροίσµατα χρέωσης και πίστωσης των λογαριασµών όλων των βαθµίδων, καθώς και των υπολοίπων αυτών µέχρι το τέλος του προηγούµενου µήνα, τα σύνολα των κινήσεων του µήνα, τα συνολικά αθροίσµατα χρέωσης και πίστωσης των λογαριασµών, καθώς και τα υπόλοιπά τους, χρεωστικά και πιστωτικά, µέχρι το τέλος του µήνα που αφορούν. Παρέχεται η δυνατότητα εµφάνισης στο ισοζύγιο του προηγούµενου εδαφίου τουλάχιστον των πρωτοβάθµιων λογαριασµών, µε την προϋπόθεση ανάπτυξης του σε λογαριασµούς της κατώτερης βαθµίδας, εφαρµοζοµένων αναλόγως των τριών τελευταίων εδαφίων της παραγράφου 7 του άρθρου 24 του παρόντος. 3) Εκτυπώνει τα αναλυτικά καθολικά, το γενικό καθολικό και το µητρώο παγίων στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου και µέσα στην προθεσµία σύνταξης του ισολογισµού, µε δυνατότητα µη εκτύπωσης τους, εφόσον τα δεδοµένα τους φυλάσσονται σε ηλεκτροµαγνητικά µέσα αποθήκευσης. 29

Β) Ο επιτηδευµατίας που τηρεί βιβλίο αποθήκης ενηµερώνει αυτό στην προθεσµία που ορίζεται από την παράγραφο 2 του άρθρου 17 και αποθηκεύει µέχρι το τέλος του επόµενου µήνα εκείνου που αφορούν οι οικονοµικές πράξεις τα δεδοµένα αυτού µε επιπλέον αναγραφή για κάθε µήνα του αριθµού των µερίδων των κινηθέντων ειδών σε οπτικό δίσκο (CD ROM τεχνολογίας WORM) ο οποίος σηµαίνεται (θεωρείται) και προστατεύεται από επιπλέον προσπάθειες εγγραφής, ώστε να διασφαλίζονται οι πληροφορίες που περιέχονται σ αυτόν. Σε κάθε οπτικό δίσκο αποθηκεύονται τα δεδοµένα ενός µόνο µήνα και επί µη επιτυχηµένης εγγραφής του CD το κατεστραµµένο CD αρχειοθετείται και γίνεται νέα εγγραφή σε άλλο θεωρηµένο CD. Αντί της αποθήκευσης των δεδοµένων του βιβλίου αποθήκης ο επιτηδευµατίας µπορεί να αποθηκεύει για µεν τα είδη που κινήθηκαν κατά τη διάρκεια του µήνα, κατ είδος, ποσότητα και αξία τα προοδευτικά αθροίσµατα µέχρι το τέλος του προηγούµενου µήνα, τα σύνολα των κινήσεων του µήνα κατά ποσότητα και αξία και τα ποσοτικά υπόλοιπα, µε επιπλέον αναγραφή για κάθε µήνα του αριθµού των µερίδων των κινηθέντων ειδών που περιλαµβάνονται, για δε τα είδη που δεν κινήθηκαν το προοδευτικό σύνολο ποσό αξιών χρέωσης και πίστωσης όλων των ειδών µέχρι του προηγούµενου µήνα. Στην περίπτωση αυτή το βιβλίο αποθήκης εκτυπώνεται στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου και µέσα στην προθεσµία σύνταξης του ισολογισµού µε δυνατότητα µη εκτύπωσής του, εφόσον τα δεδοµένα του φυλάσσονται σε ηλεκτροµαγνητικά µέσα αποθήκευσης. Ο επιτηδευµατίας εκτυπώνει το βιβλίο τεχνικών προδιαγραφών εντός της προβλεπόµενης προθεσµίας ενηµέρωσης του και το βιβλίο παραγωγής κοστολογίου στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου και µέσα στην προθεσµία σύνταξης του ισολογισµού, µε δυνατότητα µη εκτύπωσης του, εφόσον τα δεδοµένα του φυλάσσονται σε ηλεκτροµαγνητικά µέσα αποθήκευσης. Με την ίδια προϋπόθεση παρέχεται η δυνατότητα µη 30

εκτύπωσης των δελτίων εσωτερικής διακίνησης της παραγράφου 2 του άρθρου 8 του Κώδικα αυτού. Γ) Ο επιτηδευµατίας που τηρεί βιβλία πρώτης ή δεύτερης κατηγορίας ενηµερώνει τα βιβλία της έδρας ή του υποκαταστήµατος του µέσα στις προθεσµίες που ορίζουν οι διατάξεις της παραγράφου 1 ου άρθρου 17 του Κώδικα αυτού. Στο τέλος του επόµενου µήνα εκείνου που αφορούν οι οικονοµικές πράξεις, εκτυπώνει: 1)Το βιβλίο αγορών ή εσόδων εξόδων µε δυνατότητα αποθήκευσης αυτών σε ηλεκτροµαγνητικά µέσα. 2) Μηνιαία κατάσταση στην οποία εµφανίζονται µόνο τα µηνιαία αθροίσµατα των αντιστοίχων στηλών του τηρούµενου βιβλίου αγορών και εσόδων εξόδων. ) Ο επιτηδευµατίας της τρίτης κατηγορίας για τις οικονοµικές πράξεις του υποκαταστήµατος του: 1) Εκτυπώνει το ηµερήσιο φύλλο συναλλαγών και αποστέλλει αυτό στην έδρα για την ενηµέρωση των βιβλίων εντός του πρώτου δεκαπενθηµέρου του επόµενου µήνα. 2) Ενηµερώνει το ηµερολόγιο ταµειακών και συµψηφιστικών πράξεων µέσα στην προθεσµία της παραγράφου 2 του άρθρου 17 του Κώδικα αυτού και εκτυπώνει αυτό ή το φύλλο ανάλυσης και ελέγχου εντός του πρώτου δεκαπενθηµέρου του επόµενου µήνα. Τα βιβλία των παραπάνω περιπτώσεων µπορούν να µην εκτυπώνονται και τα δεδοµένα τους να αποθηκεύονται σε ηλεκτροµαγνητικά µέσα αποθήκευσης. 3) Ενηµερώνει το βιβλίο αποθήκης και αποθηκεύει τα δεδοµένα του κατά τα οριζόµενα από τις διατάξεις του άρθρου αυτού. Ε) Σε περίπτωση που ο επιτηδευµατίας διαθέτει κεντρική µονάδα (Η/Υ), µε την οποία παρακολουθεί τα λογιστικά στοιχεία όλων των επαγγελµατικών εγκαταστάσεων, µπορεί, µετά από προηγούµενη 31

γνωστοποίηση στον προϊστάµενο της.ο.υ. της έδρας του, να εκτυπώνει µέχρι το τέλος του επόµενου µήνα στη µονάδα αυτή τα λογιστικά βιβλία και το βιβλίο αποθήκης κάθε επαγγελµατικής εγκατάστασης, όταν η µεταβίβαση των εγγράφων από τις επαγγελµατικές εγκαταστάσεις γίνεται είτε µε απευθείας σύνδεση, είτε µε άλλα ηλεκτρονικά µέσα, στις προβλεπόµενες προθεσµίες. Τα τυπωµένα βιβλία ή τα ηλεκτροµαγνητικά µέσα αποστέλλονται µέσα σε δέκα ηµέρες από τη λήξη του µήνα της εκτύπωσης στην επαγγελµατική εγκατάσταση την οποία αφορούν, όπου και φυλάσσονται. Τα θεωρηµένα και µη χρησιµοποιηµένα βιβλία ή οι θεωρηµένοι οπτικοί δίσκοι (CD ROM) µπορεί να φυλάσσονται στο χώρο της κεντρικής µονάδας του Η/Υ µέχρι τη χρησιµοποίηση τους. ΣΤ) Η εκτύπωση της ποσοτικής καταγραφής των αποθεµάτων, ιδίων και τρίτων, στο βιβλίο απογραφών γίνεται µέχρι τη λήξη της προθεσµίας της παραγράφου 7 του άρθρου 17 του Κώδικα αυτού. Ζ) Οι προθεσµίες που ορίζονται για την εκτύπωση των βιβλίων που προβλέπονται από τις παραγράφους του άρθρου αυτού, τελούν υπό την προϋπόθεση ότι, όταν ζητηθεί εγγράφως από τον προϊστάµενο της.ο.υ. ή από τον εξουσιοδοτηµένο από αυτόν υπάλληλο, είναι δυνατή η εκτύπωση σε αθεώρητο µηχανογραφικό χαρτί αµέσως των υπολοίπων όλων ή µερικών των λογαριασµών του γενικού καθολικού, του βιβλίου αποθήκης καθώς και του υπολοίπου ταµείου και εντός δύο ηµερών όλων ή µερικών των βιβλίων που τηρούνται µέχρι την ηµέρα, που σύµφωνα µε τις διατάξεις των παραγράφων 1και 2 του άρθρου 17 του Κώδικα αυτού, έπρεπε να έχει γίνει η εισαγωγή των στοιχείων στον Η/Υ. Εφόσον είναι αντικειµενικά αδύνατη η εκτύπωση αυτή µέσα στις παραπάνω προθεσµίες, ο προϊστάµενος της.ο.υ. ή ο εξουσιοδοτηµένος από αυτόν υπάλληλος µπορεί, µετά από αίτηση του επιτηδευµατία, να τις παρατείνει. 32

Οι προϋποθέσεις ενηµέρωσης και εκτύπωσης των βιβλίων µε τις τρέχουσες συναλλαγές παρατείνονται αυτοδίκαια για όσο χρόνο ορίζεται για τις παραπάνω εκτυπώσεις. 1.10 ΑΡΘΡΟ 25 ΕΙ ΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ Α) Η εκτύπωση των θεωρηµένων βιβλίων και καταστάσεων, µπορεί να γίνεται σε ενιαίο θεωρηµένο µηχανογραφικό χαρτί γενικής αρίθµησης, µε την προϋπόθεση ότι κατά την εκτύπωση αποτυπώνεται το είδος του βιβλίου ή της κατάστασης, δίδεται ενιαία εσωτερική αρίθµηση των σελίδων κάθε είδους βιβλίου ή κατάστασης και µε το σηµείωµα θεώρησης γνωστοποιείται στον προϊστάµενο της.ο.υ. το είδος των βιβλίων και των καταστάσεων που θα εκτυπωθούν από το ενιαίο έντυπο. Η επέκταση της δυνατότητας της εκτύπωσης και άλλου θεωρηµένου βιβλίου ή κατάστασης από το ίδιο θεωρηµένο µηχανογραφικό χαρτί επιτρέπεται, εφόσον πριν την εκτύπωση του νέου βιβλίου ή κατάστασης δηλωθεί αυτό εγγράφως στον προϊστάµενο της αρµόδιας.ο.υ. που θεώρησε το µηχανογραφικό χαρτί. Β) Επιτρέπεται η έκδοση των φορολογικών στοιχείων από το ίδιο θεωρηµένο στέλεχος µηχανογραφικού εντύπου πολλαπλής χρήσης, που φέρει ενιαία αρίθµηση, εφόσον µε το σηµείωµα θεώρησης γίνει γνωστοποίηση στον αρµόδιο προϊστάµενο.ο.υ. για το είδος και τις σειρές των στοιχείων που εκδίδονται από αυτό και µε την προϋπόθεση ότι κατά τη µηχανογραφική έκδοση αποτυπώνεται ο τίτλος και η σειρά του στοιχείου µε ενιαία εσωτερική αρίθµηση για κάθε είδος και σειρά στοιχείου. Η επέκταση της δυνατότητας έκδοσης και άλλου είδους ή άλλης σειράς στοιχείων από το ίδιο θεωρηµένο στέλεχος επιτρέπεται, εφόσον πριν από την έκδοση αυτή δηλωθεί τούτο εγγράφως στον προϊστάµενο της αρµόδιας.ο.υ. που θεώρησε τα στοιχεία αυτά. 33

Γ) Εφόσον από το υποκατάστηµα του επιτηδευµατία µεταβιβάζονται οι λογιστικές εγγραφές ή καταχωρήσεις µε απευθείας σύνδεση στην έδρα, µπορεί µετά από προηγούµενη γνωστοποίηση στον προϊστάµενο.ο.υ. της έδρας, να µην τηρεί βιβλία στην εγκατάσταση αυτή, µε εξαίρεση τα πρόσθετα βιβλία του άρθρου 10 και την κατάσταση απογραφής υποκαταστήµατος. Στην περίπτωση αυτήν οι αγορές, τα έσοδα και το ταµείο του κάθε υποκαταστήµατος παρακολουθούνται χωριστά στον Η/Υ, και τα δεδοµένα του βιβλίου αποθήκης ή το βιβλίο αποθήκης των υποκαταστηµάτων που βρίσκονται πάνω από 50 χλµ. ή σε άλλο νοµό ή νησί από την έδρα, µπορεί να καταγράφονται µόνο στον οπτικό δίσκο που τηρείται στην έδρα µε την προϋπόθεση ότι είναι δυνατή από το υποκατάστηµα άµεσα η ανάγνωση και η εκτύπωση του περιεχοµένου του οπτικού δίσκου µέχρι και το µήνα που είναι εγγεγραµµένος. ) Μηχανογραφικές καταστάσεις ή βεβαιώσεις, σε εγγραφή ή µαγνητική µορφή, οι οποίες εκδίδονται ή παράγονται από τράπεζες ή άλλους πιστωτικούς οργανισµούς και πιστοποιούν την πραγµατοποίηση από αυτές εισπράξεων ή πληρωµών για λογαριασµό του ηµοσίου, νοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίου ή ασφαλιστικών οργανισµών, επέχουν θέση παραστατικών εγγράφων των δοσοληψιών που αναφέρονται σ αυτές. Ε) Σε περίπτωση βλάβης µηχανήµατος ή γενικά µη λειτουργίας του λογισµικού: 1) Τα στοιχεία µπορεί να εκδίδονται από χειρόγραφα στελέχη ιδιαίτερης σειράς εντύπων ή τα δεδοµένα αυτών να αναγράφονται χειρόγραφα στα µηχανογραφικά έντυπα και η καταχώριση των δεδοµένων στα πρόσθετα ή ειδικά βιβλία γίνεται χειρόγραφα στα µηχανογραφικά έντυπα. 2) Υποβάλλεται σχετική γνωστοποίηση στον προϊστάµενο της.ο.υ. εντός της µεθεπόµενης εργάσιµης για τη.ο.υ. ηµέρας και παρατείνεται για δέκα (10) ηµέρες και όχι πέραν από την προθεσµία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος ή κλεισίµατος του ισολογισµού επί τήρησης βιβλίων Γ κατηγορίας : 34

ί) Η προθεσµία εκτύπωσης ή εγγραφής σε θεωρηµένο οπτικό δίσκο, η οποία ορίζεται από τις παραγράφους 1 περιπτώσεις α και β, 2 έως και 4 του άρθρου 24 του Κώδικα αυτού, καθώς και η προθεσµία εκτύπωσης των πρόσθετων και ειδικών βιβλίων που εκτυπώνονται ή εγγράφονται σε θεωρηµένο οπτικό δίσκο µέχρι το τέλος του επόµενου µήνα. ίί) Η προθεσµία ενηµέρωσης που ορίζεται από τις παραγράφους 1, 2περιπτώσεις α, β, και γ και 5 του άρθρου 17 του Κώδικα αυτού. Όταν τα αίτια της µη ενηµέρωσης συνεχίζονται και µετά από το χρόνο της παράτασης αυτής, οι πρωτογενείς εγγραφές µέχρι την αποκατάσταση της βλάβης γίνονται χειρόγραφα σε αθεώρητα έντυπα. Μετά τη λειτουργική αποκατάσταση του συστήµατος γίνεται αµέσως η µεταφορά των εγγράφων από τα χειρόγραφα βιβλία στον Η/Υ, καθώς και η εκτύπωση των βιβλίων ή καταστάσεων, εφόσον παρήλθε η προθεσµία εκτύπωσής τους. 1.11 ΑΡΘΡΟ 26 ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ Α) Η διαχειριστική περίοδος περιλαµβάνει δωδεκάµηνο χρονικό διάστηµα. Κατά την έναρξη, τη λήξη ή τη διακοπή των εργασιών της επιχείρησης η διαχειριστική περίοδος µπορεί να είναι µικρότερη του δωδεκάµηνου. Κατ εξαίρεση, για τον επιτηδευµατία που τηρεί βιβλία τρίτης κατηγορίας, η διαχειριστική περίοδος έναρξης µπορεί να περιλαµβάνει και µεγαλύτερο του δωδεκάµηνου χρονικό διάστηµα, όχι όµως και πλέον των εικοσιτεσσάρων µηνών. Ως διαχειριστική περίοδος έναρξης, για την εφαρµογή του άρθρου αυτού, θεωρείται και εκείνη κατά την οποία ο επιτηδευµατίας, λόγω ύψους ακαθαρίστων εσόδων, άρχισε να τηρεί βιβλία τρίτης κατηγορίας. Β) Ο επιτηδευµατίας που τηρεί βιβλία τρίτης κατηγορίας κλείνει διαχειριστική περίοδο την 30ή Ιουνίου ή την 31ή εκεµβρίου κάθε έτους. Κατ εξαίρεση µπορεί να κλείνει τη διαχείρισή του: 35

1) Το υποκατάστηµα, πρακτορείο ή άλλη εγκατάσταση στην Ελλάδα, αλλοδαπής επιχείρησης, κατά το χρόνο που κλείνει τη διαχείρισή του το κεντρικό κατάστηµα στην αλλοδαπή, 2) Η ηµεδαπή επιχείρηση στην οποία µετέχει αλλοδαπή επιχείρηση µε ποσοστό κεφαλαίου πενήντα τοις εκατό (50 %) τουλάχιστον, κατά το χρόνο που κλείνει τη διαχείρισή της η αλλοδαπή επιχείρηση και 3) Η ηµεδαπή επιχείρηση στο κεφάλαιο της οποίας µετέχει µε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50 %) άλλη ηµεδαπή επιχείρηση, στην οποία µετέχει αλλοδαπή επιχείρηση µε το ίδιο ή µεγαλύτερο ποσοστό, κατά το χρόνο που κλείνει τη διαχείρισή της η αλλοδαπή επιχείρηση, 4) Η ηµεδαπή επιχείρηση στο κεφάλαιο της οποίας µετέχει µε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50 %) άλλη ηµεδαπή επιχείρηση, κατά το χρόνο που κλείνει τη διαχείρισή της η συµµετέχουσα επιχείρηση. Επί αλλαγής του χρόνου λήξης της διαχειριστικής περιόδου της αλλοδαπής επιχείρησης ή της συµµετέχουσας, οι επιχειρήσεις των παραπάνω περιπτώσεων α, β, γ και δ µπορούν, χωρίς έγκριση του προϊσταµένου της δηµόσιας οικονοµικής υπηρεσίας, να προσαρµόζουν το χρόνο λήξης της διαχειριστικής περιόδου µε αυτόν της αλλοδαπής ή της συµµετέχουσας επιχείρησης. Γ) Αλλαγή του χρόνου λήξης της διαχειριστικής περιόδου µε σύντµηση ή επιµήκυνση αυτής επιτρέπεται, εφ όσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι που την επιβάλουν. Για την αλλαγή αυτή απαιτείται έγκριση του προϊσταµένου της ηµόσιας Οικονοµικής Υπηρεσίας, µετά από σχετική αίτηση του επιτηδευµατία, που υποβάλλεται το αργότερο ένα (1) µήνα µετά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου της οποίας ζητείται η επιµήκυνση ή ένα (1) µήνα πριν από την αιτούµενη λήξη της υπό σύντµηση διαχειριστικής περιόδου. Κατ εξαίρεση για την αλλαγή για πρώτη φορά του χρόνου λήξης της διαχειριστικής περιόδου δεν απαιτείται έγκριση του προϊσταµένου της.ο.υ., αλλά η υποβολή σχετικής γνωστοποίησης η οποία υποβάλλεται στις ανωτέρω οριζόµενες προθεσµίες. Η αίτηση ή η 36

γνωστοποίηση που υποβάλλεται εκπρόθεσµα θεωρείται ότι δεν έχει υποβληθεί. ) Η διαχειριστική περίοδος των νοµικών προσώπων που τίθενται σε εκκαθάριση, για οποιοδήποτε λόγο, αρχίζει από την ηµεροµηνία έναρξης της εκκαθάρισης και λήγει µε την ολοκλήρωση της. 2.«ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.)» 2.1 ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΟΥ Φ.Π.Α. Οι συντελεστές υπολογισµού του Φ.Π.Α. που ισχύουν σήµερα ορίζονται στον κανονικό (19%) επί της φορολογητέας αξίας. Εκτός από τους παραπάνω συντελεστές, εφαρµόζονται για τα νησιά των νοµών Λέσβου, Χίο, Σάµου, ωδεκανήσου, Κυκλάδων, καθώς και στα νησιά του Αιγαίου Θάσο, Σαµοθράκη, Βόρειες Σποράδες και Σκύρο, µειωµένοι συντελεστές Φ.Π.Α. κατά 30% έναντι των συντελεστών που ισχύουν στην υπόλοιπη Ελλάδα. 2.2 ΗΛΩΣΕΙΣ Φ.Π.Α. ΟΙ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟ ΙΚΩΝ ΗΛΩΣΕΩΝ Όταν η περιοδική δήλωση υποβάλλεται στην.ο.υ., τότε υποβάλλεται: Α) Κάθε µήνα: Για όσους τηρούν Γ κατηγορίας βιβλία Κ.Β.Σ. και το ηµόσιο. Β) Κάθε τρίµηνο: Για όσους τηρούν Β κατηγορίας βιβλία Κ.Β.Σ. Γ) Κάθε τρίµηνο: Για όσους τηρούν Α κατηγορίας βιβλία Κ.Β.Σ. 1) Μέχρι τις 20 του εποµένου µήνα που ακολουθεί το µήνα ή το τρίµηνο για αυτούς που το Α.Φ.Μ. λήγει στο ψηφίο 1, 2. 2) Μέχρι τις 21 του επόµενου µήνα που ακολουθεί το µήνα ή το τρίµηνο για αυτούς που το Α.Φ.Μ λήγει στο ψηφίο 3, 4. 37