ΠANEΠIΣTHMIO KPHTHΣ ΣXOΛH EΠIΣTHMΩN AΓΩΓHΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Δ.Ε. ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΥΣ 2010-2011

ΠANEΠIΣTHMIO KPHTHΣ ΣXOΛH EΠIΣTHMΩN AΓΩΓHΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Δ.Ε. ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΥΣ 2010-2011 PEΘYMNO 2010

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ Α. Ίδρυση και Λειτουργία της Σχολής Η Σχολή Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης ιδρύθηκε το 1995 με το Π.Δ. 2/1995 (Φ.Ε.Κ. 1/10.1.1995, τ. Α ). Σε αυτή εντάχθηκαν το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης (Π.Τ.Δ.Ε.) και το Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης (Π.Τ.Π.Ε.). Και τα δύο αυτά Τμήματα λειτουργούσαν ήδη ως ανεξάρτητα σύμφωνα με το άρθρο 46, παρ. 1 του Ν. 1268/1982 και το Π.Δ. 320/1983. Από αυτά, το μεν Π.Τ.Δ..Ε. άρχισε να λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 1984-85, το δε Π.Τ.Π.Ε. από το ακαδημαϊκό έτος 1987-88. Από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα η Σχολή λειτούργησε και λειτουργεί σύμφωνα με όσα ορίζουν το άρθρο 10 του Ν. 1268/1982 και το άρθρο 6 του Εσωτερικού Κανονισμού λειτουργίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (Υπουργική Απόφαση Φ1/375/Β1/696/24.11.2000, Φ.Ε.Κ. 1525/ 14.12.2000, τ.β ). Μετά την ίδρυση της Σχολής ακολούθησε η εκλογή του πρώτου Κοσμήτορα και η συγκρότηση της Γενικής Συνέλευσής της. Την Κοσμητεία της Σχολής συγκροτούν: ο Κοσμήτορας, ο Πρόεδρος του Π.Τ.Δ.Ε. και ο Πρόεδρος του Π.Τ.Π.Ε., ένας εκπρόσωπος του Συλλόγου Φοιτητών του Π.Τ.Δ.Ε. και ένας εκπρόσωπος του Συλλόγου Φοιτητών του Π.Τ.Π.Ε. (Ν. 1268/82, άρθρο 10, παρ. 3α). Ο σκοπός της Σχολής, ο οποίος προσδιορίζεται από τους επιμέρους σκοπούς των δύο Τμημάτων της, συνίσταται στην προαγωγή των Επιστημών Αγωγής, την ανάπτυξη της διδασκαλίας και της έρευνας και την επιστημονική και επαγγελματική κατάρτιση του φοιτητή, αυριανού δασκάλου και νηπιαγωγού. Κύριο έργο της Κοσμητείας είναι ο συντονισμός των διδακτικών, ερευνητικών, μορφωτικών και επιστημονικών δραστηριοτήτων των δύο Τμημάτων, μάλιστα δε εκείνων που λόγω της φύσεώς τους δεν αντιβαίνουν στην αυτόνομη λειτουργία κάθε Τμήματος. Για το σκοπό αυτό, πραγματοποιούνται τακτικές συνεδρίες της Κοσμητείας, ανταλλάσσονται απόψεις και επιλύονται θέματα άμεσης προτεραιότητας. Ομοίως, ύστερα από κοινή γνώμη των μελών της, προωθούνται προς την Πρυτανεία θέματα λειτουργίας της Σχολής. Β. Κανονισμός Σπουδών Το πρόγραμμα μαθημάτων καταρτίζεται από τη Γενική Συνέλευση κάθε Τμήματος. Η Κοσμητεία παρεμβαίνει μόνο για το συντονισμό των κοινών μαθημάτων των Τμημάτων. Τα μαθήματα και στα δύο Τμήματα κατανέμονται σε οκτώ (8) αυτοτελή εξάμηνα. Για το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, ο φοιτητής οφείλει να εγγραφεί και να υποβληθεί στις αντίστοιχες εξετάσεις στο πρώτο εξάμηνο σπουδών του σε έξι (6) μαθήματα, στο δεύτερο (Β), τρίτο (Γ), τέταρτο (Δ), πέμπτο (Ε) και έκτο (Στ) εξάμηνο σε οκτώ (8) μαθήματα, στο έβδομο (Ζ) εξάμηνο σε επτά (7) μαθήματα και στο όγδοο (Η) εξάμηνο σε τρία (3) και να εκπονήσει πτυχιακή εργασία, ή έξι (6) χωρίς να εκπονήσει πτυχιακή εργασία. Η δήλωση μαθημάτων από το πρώτο εξάμηνο και μετά είναι ανοικτή, δηλαδή στα μαθήματα που αποτυγχάνει ο φοιτητής σε ένα εξάμηνο μπορεί να δηλώνονται σε επόμενα εξάμηνα εφόσον προσφέρονται ως επιπλέον των μαθημάτων της δήλωσης, (δηλαδή στα μαθήματα που απέτυχε μεταφέρονται σε επόμενο εξάμηνο) εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά για συγκεκριμένα μαθήματα. 2

Για το Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης στη διάρκεια των έξι (6) πρώτων εξαμήνων των σπουδών του ο φοιτητής οφείλει να εγγραφεί και να υποβληθεί στις αντίστοιχες εξετάσεις, όχι σε λιγότερα από τέσσερα (4) και όχι σε περισσότερα από οκτώ (8) μαθήματα ανά εξάμηνο. Στο έβδομο (Ζ ) και όγδοο (Η ) εξάμηνο σπουδών ο φοιτητής μπορεί να εγγραφεί σε εννέα (9) μαθήματα. Κατά το τέταρτο (Δ ) έτος οφείλει να εγγραφεί και να υποβληθεί επιτυχώς στις αντίστοιχες εξετάσεις σε τέσσερα (4) τουλάχιστον μαθήματα, από τα οποία, δύο (2) τουλάχιστον κατά το όγδοο (Η ) εξάμηνο σπουδών. Λεπτομέρειες για τα προσφερόμενα από κάθε Τμήμα μαθήματα και το Πρόγραμμα Σπουδών γενικά δίδονται παρακάτω. Εδώ αναφέρουμε μόνο τις οδηγίες που αφορούν τη διδασκαλία της Ξένης Γλώσσας σε κάθε Τμήμα. Γ. Ξένη Γλώσσα Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης 1. Ο φοιτητής οφείλει, ως το τέλος των σπουδών του, να έχει μάθει την αγγλική ή γαλλική ή γερμανική γλώσσα, σε βαθμό που να μπορεί να κατανοεί συγγράμματα της επιστήμης του γραμμένα σε μια από τις γλώσσες αυτές. Δεν επιδιώκεται η εκμάθηση της Ξένης Γλώσσας μόνο ως οργάνου ομιλίας, αλλά και η χρησιμοποίησή της για ερευνητικούς σκοπούς (χρησιμοποίηση της ξένης βιβλιογραφίας ιδιαίτερα στην εκπόνηση σεμιναριακών εργασιών). 2. Υπάρχουν υποχρεωτικές κατατακτήριες εξετάσεις για τον πρωτοετή (και γενικά το νεοεισαγόμενο) φοιτητή, σύμφωνα με τις οποίες κατατάσσεται σε 3 επίπεδα: Α, Β ή Γ. Στο επίπεδο Α κατατάσσεται ο φοιτητής χωρίς γνώση της Ξένης Γλώσσας (στα αγγλικά απαιτούνται τουλάχιστο βασικές γνώσεις) και θεωρείται αρχάριος. Στις εξεταστικές δοκιμασίες για μερική ή ολική απαλλαγή από την παρακολούθηση της Ξένης Γλώσσας, μπορεί να συμμετέχει ο φοιτητής εκείνος, ο οποίος, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των κατατακτήριων εξετάσεων, κατατάσσεται σε βαθμίδα Γ. 3. Τα μαθήματα των ξένων γλωσσών διδάσκονται τρεις ώρες την εβδομάδα σε προοδευτική σειρά τεσσάρων (4) εξαμηνιαίων μαθημάτων που αντιστοιχούν στις παρακάτω βαθμίδες: Α, Β, Γ, Δ. Η βαθμίδα Δ είναι προαιρετική. 4. Στο τέλος κάθε εξαμήνου διεξάγονται γραπτές εξετάσεις. Ο μέσος όρος των βαθμών στα τρία (3) υποχρεωτικά εξαμηνιαία μαθήματα συνυπολογίζεται ως ένας βαθμός για την εξαγωγή του μέσου όρου της βαθμολογίας του πτυχίου. 5. Ο πρωτοεισαγόμενος φοιτητής, που κατέχει μια από τις ξένες γλώσσες (αγγλική, γαλλική, γερμανική), εξετάζεται με αίτησή του στη γλώσσα αυτή από διμελή επιτροπή αποτελούμενη από το διδάσκοντα της αντίστοιχης γλώσσας και ένα μέλος του Διδακτικού Προσωπικού. Η Επιτροπή μπορεί να εισηγηθεί στη Γενική Συνέλευση την απαλλαγή του φοιτητή από την παρακολούθηση των μαθημάτων της Ξένης Γλώσσας ή μπορεί να τον εντάξει σε ένα από τα πιο προχωρημένα μαθήματα της γλώσσας αυτής. Απαλλάσσεται, κατά κανόνα, ο απόφοιτος ξένων σχολείων και ο πτυχιούχος ξένων πανεπιστημίων της αντίστοιχης Ξένης Γλώσσας. Σε περίπτωση απαλλαγής δεν υπάρχει βαθμός. Δ. Ξένη Γλώσσα Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης 1. O φοιτητής οφείλει, ως το τέλος των σπουδών του, να έχει μάθει την αγγλική, ή γαλλική, ή γερμανική γλώσσα, εφόσον προσφέρεται η διδασκαλία των γλωσσών αυτών στο Πανεπιστήμιο, σε βαθμό που να μπορεί να κατανοεί συγγράμματα της επιστήμης του γραμμένα σε μια από τις γλώσσες αυτές. Δεν επιδιώκεται η εκμάθηση της Ξένης Γλώσσας ως οργάνου ομιλίας, αλλά η χρησιμοποίησή της για ερευνητικούς σκοπούς 3

(χρησιμοποίηση της ξένης βιβλιογραφίας, ιδιαίτερα στην εκπόνηση σεμιναριακών εργασιών). 2. Με την εισαγωγή του ο φοιτητής λαμβάνει μέρος σε κατατακτήρια εξέταση, βάσει της οποίας κατατάσσεται στο επίπεδο αρχαρίων ή προχωρημένων. Δε θεωρείται αρχάριος όποιος έχει λίγες γνώσεις της αντίστοιχης γλώσσας. Ειδικά για την αγγλική δεν υπάρχει τμήμα αρχαρίων, δεδομένου ότι τούτη διδάσκεται ήδη από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. 3. Τα μαθήματα των ξένων γλωσσών διδάσκονται τρεις (3) ώρες την εβδομάδα σε προοδευτική σειρά τεσσάρων (4) εξαμηνιαίων μαθημάτων με κωδικούς ΞΓΛ 010, ΞΓΛ 020, ΞΓΛ 030, ΞΓΛ 040. Σε κάθε κωδικό αντιστοιχούν και τα δύο (2) επίπεδα, αυτό των αρχαρίων και αυτό των προχωρημένων. 4. Ο μέσος όρος των βαθμών στα τέσσερα (4) εξαμηνιαία μαθήματα συνυπολογίζεται ως ένας βαθμός για την εξαγωγή του μέσου όρου της βαθμολογίας του πτυχίου (βλ. άρθρο 12). 5. α. O πρωτοεισαγόμενος φοιτητής, που θεωρεί ότι κατέχει μια από τις γλώσσες της παρ. 1, εξετάζεται με αίτησή του στη γλώσσα αυτή από διμελή επιτροπή αποτελούμενη από το διδάσκοντα της αντίστοιχης γλώσσας και ένα μέλος του Διδακτικού Προσωπικού. H Επιτροπή μπορεί να εισηγηθεί στη Γενική Συνέλευση την απαλλαγή του φοιτητή από την παρακολούθηση των μαθημάτων της Ξένης Γλώσσας και να τον βαθμολογήσει ή μπορεί να τον εντάξει σε ένα από τα πιο προχωρημένα μαθήματα της γλώσσας αυτής. 5. β. Κατά κανόνα απαλλάσσεται, χωρίς να ακολουθήσει την ανωτέρω διαδικασία από τα επίπεδα Ι και ΙΙ ο απόφοιτος ξένων σχολείων, ο πτυχιούχος ξένων πανεπιστημίων της αντίστοιχης Ξένης Γλώσσας και ο κάτοχος τίτλων επάρκειας, όπως Proficiency του Cambridge, Sorbonne II, Mittelstufe κ.τ.λ. ή άλλων ισοδύναμων τίτλων επάρκειας. Σε αυτή την περίπτωση απαλλαγής δεν υπάρχει βαθμός. Φοιτητής της κατηγορίας αυτής που επιθυμεί να απαλλαγή και από τα άλλα δύο επίπεδα ΙΙΙ και IV πρέπει να εξεταστεί από ειδική επιτροπή. H εξέταση θα περιορίζεται σε επιστημονικά κείμενα που υπάγονται στα γνωστικά αντικείμενα του οικείου Tμήματος. Σε περίπτωση που φοιτητής, ο οποίος έχει απαλλαγεί από την Ξένη Γλώσσα με την ανωτέρω διαδικασία, επιθυμεί να λάβει βαθμό για το πτυχίο του, θα πρέπει να εξεταστεί από ειδική επιτροπή, σύμφωνα με τον κανονισμό του Τμήματος. Και σε αυτή την περίπτωση, εξέταση θα περιορίζεται σε επιστημονικά κείμενα που υπάγονται στα γνωστικά αντικείμενα του οικείου Τμήματος. 4

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Δ.Ε. Α Σκοπός του Τμήματος Με τη δομή και το περιεχόμενο του Προγράμματος Σπουδών, το Τμήμα αποβλέπει ειδικότερα: - Να καλλιεργήσει στο φοιτητή και μέλλοντα δάσκαλο πνεύμα ελεύθερης αναζήτησης της γνώσης, συλλογικής προσπάθειας και δημοκρατικής συμπεριφοράς. - Να τον βοηθήσει ώστε να συνειδητοποιήσει και να αποδεχθεί τις ανθρώπινες αξίες. - Να τον παροτρύνει να αναπτύξει τις αναγκαίες ικανότητες για την κατανόηση και αντιμετώπιση σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων και την κριτική ανάλυση θεσμών και καταστάσεων. - Να τον καταστήσει φορέα βελτίωσης της κοινωνικής ζωής και ανάπτυξης του τόπου μας. - Να του παράσχει τα εφόδια για την ανάπτυξη της αυτενέργειας, της προσωπικής έκφρασης και της κριτικής ικανότητας των μαθητών του. - Να τον εξασκήσει στην καλλιέργεια πνεύματος φιλίας και συνεργασίας και στην προώθηση της αλληλοκατανόησης και της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών της γης. Β Οργάνωση του Τμήματος Το Τμήμα αποτελείται από τους παρακάτω Τομείς (ΦΕΚ 474/24-6-1994): Τομέας Θεωρίας και Κοινωνιολογίας της Παιδείας Διευθυντής: Αντώνης Χουρδάκης, τηλ.: 28310 77611, e-mail: ahurdakis@edc.uoc.gr Αντικείμενο του Τομέα είναι το φαινόμενο της Παιδείας στην ιστορικοκοινωνική του εξέλιξη και όλες οι σύγχρονες θεωρητικές του διατάξεις, ιδίως δε: - Η διαχρονική εξέλιξη της παιδαγωγικής σκέψης και πράξης και η συνάρτηση του φαινομένου με τις ιστορικοκοινωνικές εξελίξεις και συγκυρίες. - Η διασύνδεση του εκπαιδευτικού συστήματος με τα λοιπά υποσυστήματα (ανθρωποκοινωνικό και οικονομικό υποσύστημα, σύστημα απασχόλησης κ.τ.λ.) και οι αμοιβαίες επιδράσεις του ενός επί του άλλου. - Η κοινωνική ένταξη του αναπτυσσόμενου ανθρώπου στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Η ισότητα εκπαιδευτικών ευκαιριών και οι δυνατότητες του Κράτους Πρόνοιας. - Η διαπολιτισμική διάσταση της αγωγής σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο και η συγκριτική πλευρά των διάφορων εκπαιδευτικών συστημάτων. - Η οικονομία της εκπαίδευσης με όλες τις συναφείς επιπτώσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα απασχόλησης. Τομέας Παιδαγωγικής Ψυχολογίας και Μεθοδολογίας της Έρευνας Διευθυντής: Μιχαηλίδου-Παπαδάκη Ελένη, τηλ.: 28310 77609, e-mail: emichael@edc.uoc.gr Αντικείμενο του Τομέα είναι η διδασκαλία και έρευνα ψυχολογικών όψεων της αγωγής και της εκπαίδευσης ατόμων με κανονική (ομαλή) εξέλιξη και ανάπτυξη, καθώς και ατόμων με ειδικές ανάγκες. 5

Τομέας Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Διδακτικής Μεθοδολογίας και Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Διευθυντής: Βασίλειος Μακράκης, τηλ.: 28310 77625, e-mail: makrakis@ edc.uoc.gr Αντικείμενο του Τομέα είναι η έννοια των curricula με τις προεκτάσεις τους και τις σύγχρονες θεωρητικές και πρακτικές τους διαστάσεις στη διδακτική πράξη: - Η φύση, η μορφή, η θεωρία, η ανάπτυξη και η διαχρονική εξέλιξη των Aναλυτικών Προγραμμάτων (Α.Π.) με τις αντίστοιχες προεκτάσεις τους στα σχολικά συστήματα και στη διδακτική πράξη. - Η διασύνδεση των Α.Π. με τις εσωτερικές λειτουργίες της εκπαιδευτικής διαδικασίας (εκπαιδευτική πολιτική, εκπαιδευτικοί σκοποί, διδακτικό υλικό, εκπαιδευτική τεχνολογία, διδακτική πράξη, δάσκαλος, μαθητής, κ.τ.λ.). - Η «αρχιτεκτονική» της διδασκαλίας και ο λεπτομερής προγραμματισμός της εκπαιδευτικής γνώσης. - Τα διδακτικά συστήματα, τα μοντέλα, οι στρατηγικές και τα μέσα, καθώς και τα κριτήρια επιλογής τους για την εναρμόνιση της μάθησης με τη διδασκαλία. - Η φιλοσοφική και ψυχοπαιδαγωγική διερεύνηση, χρήση και διαχρονική εξέλιξη των μέσων της εκπαιδευτικής τεχνολογίας (Ο/Α, Η/Υ, πολυμέσα και άλλα τεχνολογικά επιτεύγματα). Τομέας Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Διευθυντής: Ζερβού Αλεξάνδρα, τηλ.: 28310 77589, e-mail: zervoual@ edc.uoc.gr Αντικείμενο του Τομέα είναι η διδασκαλία και έρευνα θεμάτων τα οποία ανήκουν στις ακόλουθες γνωστικές περιοχές: - η ελληνική γλώσσα στη διαχρονική και συγχρονική της διάσταση και η συνάρτησή της προς τη διδακτική πράξη, - η Νεοελληνική και Παιδική Λογοτεχνία - η Φιλοσοφία και η Θρησκευτική Παιδεία - η Αισθητική - Φυσική και Μουσική Αγωγή - η Ιστορία και η συνάρτησή της προς τη διδακτική πράξη - η Κοινωνιολογία Τομέας Θετικών Επιστημών Διευθυντής: Μιχαηλίδης Παναγιώτης, τηλ.: 28310 77627, e-mail: michail@ edc.uoc.gr Αντικείμενο του Τομέα είναι η εκπαίδευση εκπαιδευτικών στις θετικές επιστήμες, η διδακτική των επιστημών, η πληροφορική και η εκπαίδευση, το περιβάλλον και η εκπαίδευση, οι νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση και, γενικότερα, η έρευνα και διδασκαλία στις θετικές επιστήμες με προσανατολισμό στη σύνδεση των θετικών επιστημών με την εκπαίδευση. 6

Γ Κανονισμός και Πρόγραμμα Σπουδών Μαθημάτων 1. Δήλωση και Αριθμός Ο φοιτητής με αίτησή του, η οποία υποβάλλεται το νωρίτερο μία (1) εβδομάδα πριν από την έναρξη του εξαμήνου και το αργότερο ως το τέλος της πρώτης εβδομάδας μετά την έναρξη του εξάμηνου, εγγράφεται στα μαθήματα που θα παρακολουθήσει. Για το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, ο φοιτητής οφείλει να εγγραφεί και να υποβληθεί στις αντίστοιχες εξετάσεις στο πρώτο εξάμηνο σπουδών του σε έξι (6) μαθήματα, στο δεύτερο (Β), τρίτο (Γ), τέταρτο (Δ), πέμπτο (Ε) και έκτο (ΣΤ) εξάμηνο σε οκτώ (8) μαθήματα, στο έβδομο (Ζ) εξάμηνο σε επτά (7) μαθήματα και στο όγδοο (Η) εξάμηνο σε τρία (3) και να εκπονήσει πτυχιακή εργασία ή έξι (6) χωρίς να εκπονήσει πτυχιακή εργασία. Η δήλωση μαθημάτων από το πρώτο εξάμηνο και μετά είναι ανοικτή, δηλαδή στα μαθήματα που αποτυγχάνει ο φοιτητής σε ένα εξάμηνο μπορεί να δηλώνονται σε επόμενα εξάμηνα εφόσον προσφέρονται ως επιπλέον των μαθημάτων της δήλωσης, (δηλαδή στα μαθήματα που απέτυχε μεταφέρονται σε επόμενο εξάμηνο) εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά για συγκεκριμένα μαθήματα. 2. Κατηγορίες Μαθημάτων Ως μάθημα που διδάσκεται στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δ.Ε. Σχολής Επιστημών της Αγωγής νοείται καθεμιά από τις εξής τρεις μορφές: - Παραδόσεις - Αυτοτελείς Ασκήσεις - Σεμινάρια 2.1. Παραδόσεις Πρόκειται για τα μαθήματα στα οποία παρουσιάζεται εποπτικά μια ευρεία περιοχή ενός γνωστικού αντικειμένου και ο σχετικός με αυτή επιστημονικός προβληματισμός, μέρος των οποίων μπορεί να είναι ειδικές ασκήσεις. Οι Παραδόσεις είναι διάρκειας τριών (3) ωρών εβδομαδιαίως. Όμως σε ορισμένες Παραδόσεις μπορεί να γίνονται πέραν του τριώρου και φροντιστηριακές ή εργαστηριακές ασκήσεις, προαιρετικού χαρακτήρα για το φοιτητή, τρεις (3) ώρες εβδομαδιαίως συνολικά. Οι ασκήσεις αυτές αποσκοπούν αποκλειστικά στην εμπέδωση της διδακτέας ύλης και σε καμία περίπτωση δε χρησιμοποιούνται για την επέκτασή της (πέραν των προβλεπομένων από το περίγραμμα ύλης της Παράδοσης). Κατά τη διάρκειά τους, οι φοιτητές μπορεί να είναι χωρισμένοι σε ομάδες, οι οποίες είτε αντιστοιχούν σε επίπεδα δυσκολίας, είτε δημιουργούνται για τη λειτουργικότερη και ευχερέστερη εκτέλεση πειραματικών ασκήσεων. Αν μία παράδοση δηλωθεί από φοιτητές λιγότερους από το 10% των εισαγομένων στο Τμήμα κατά το εκάστοτε ακαδημαϊκό έτος, τότε ο διδάσκων, είτε προσφέρει το μάθημα ως σεμινάριο, με τον ίδιο κωδικό, είτε προσφέρει ένα άλλο σεμινάριο στην ίδια θεματική περιοχή. 2.2. Αυτοτελείς Ασκήσεις Πρόκειται για ανεξάρτητα μαθήματα, τα οποία αποσκοπούν στην παροχή ή εμπέδωση βασικών ή γενικών γνώσεων και γίνονται, κατά το δυνατό, σε μικρές ομάδες φοιτητών. Οι αυτοτελείς ασκήσεις είναι διάρκειας έξι (6) ωρών εβδομαδιαίως. Η παρακολούθηση των ασκήσεων είναι υποχρεωτική. Φοιτητής που πραγματοποιεί περισσότερες από τρεις (3) απουσίες κατά τη διάρκεια του εξαμήνου χάνει το δικαίωμα για συμμετοχή στις εξετάσεις προς κατοχύρωση της αυτοτελούς άσκησης. Τα μαθήματα των ξένων γλωσσών εντάσσονται στην κατηγορία των ασκήσεων και η παρακολούθησή τους είναι υποχρεωτική. 7

2.3 Σεμινάρια Σεμινάρια ονομάζονται τα μαθήματα στα οποία οι διδασκόμενοι, με τις οδηγίες του διδάσκοντος ερευνούν ένα ειδικό θέμα με τη βοήθεια της σχετικής επιστημονικής βιβλιογραφίας. Η παρακολούθηση των σεμιναρίων είναι υποχρεωτική. Τα σεμινάρια είναι διάρκειας τριών (3) ωρών εβδομαδιαίως. Δικαίωμα εγγραφής σε σεμινάριο έχει ο φοιτητής μετά από το τρίτο (Γ ) εξάμηνο σπουδών. Ο αριθμός των φοιτητών ανά σεμινάριο δεν μπορεί να είναι μικρότερος από έξι (6) και μεγαλύτερος από είκοσι (20). Η επιλογή των φοιτητών γίνεται μέσα στις δύο (2) πρώτες εβδομάδες του εξαμήνου. Ο διδάσκων καταθέτει μέχρι το τέλος της τέταρτης εβδομάδας στη γραμματεία του Τμήματος κατάλογο των φοιτητών που έγιναν δεκτοί. Η κατάσταση αυτή αποτελεί και την οριστική κατάσταση εγγραφής φοιτητών στο αντίστοιχο σεμινάριο, βάσει της οποίας η Γραμματεία οριστικοποιεί την δήλωση μαθημάτων του φοιτητή. Στα σεμινάρια γίνονται δεκτοί φοιτητές άλλων Τμημάτων μόνον εφόσον υπάρχουν κενές θέσεις και μέχρι να συμπληρωθεί ο αριθμός είκοσι (20). Σε περίπτωση που ο αριθμός των φοιτητών που ενδιαφέρεται να δηλώσει ένα σεμινάριο είναι μεγαλύτερος, τότε οι φοιτητές χωρίζονται σε τμήματα των 20 ατόμων και το σεμινάριο πραγματοποιείται χωριστά για κάθε ομάδα κατά την διάρκεια του εξαμήνου. Κατ εξαίρεση και λόγω ειδικών συνθηκών μπορεί να γίνονται δεκτοί σ ένα σεμινάριο μέχρι 30 φοιτητές χωρίς να χρειαστεί να σχηματιστούν δύο χωριστές ομάδες. Φοιτητής που πραγματοποιεί περισσότερες από τρεις (3) απουσίες στις δεκατρείς (13) συναντήσεις χάνει το δικαίωμα κατοχύρωσης του σεμιναριακού μαθήματος. 3. Σχολική Πρακτική (ΣΠΑ) 3.1. Σκοπός της Σχολικής Πρακτικής Tο Π.T.Δ.E. της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης θεωρεί τη Σχολική Πρακτική αναπόσπαστο τμήμα μιας ολοκληρωμένης εκπαίδευσης του μελλοντικού δασκάλου και αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στη σωστή οργάνωσή της. Σκοπός της Σχολικής Πρακτικής είναι να φέρει το φοιτητή σε μια πρώτη επαφή με τη σχολική πραγματικότητα και να τον βοηθήσει να ασκηθεί σταδιακά στην οργάνωση, διεξαγωγή και αξιολόγηση της διδασκαλίας-μάθησης. 3.2. Γενικά οργανωτικά ζητήματα Η Σχολική Πρακτική είναι χωρισμένη σε τέσσερα επάλληλα επίπεδα, καθένα από τα οποία διαρκεί ένα εξάμηνο. Η παρακολούθηση κάθε επιπέδου είναι υποχρεωτική και προϋποθέτει την επιτυχή παρακολούθηση των προηγούμενων επιπέδων. Δεν είναι δυνατή η ταυτόχρονη παρακολούθηση δύο διαφορετικών επιπέδων ΣΠΑ στο ίδιο εξάμηνο. Για να ξεκινήσει ένας φοιτητής τη Σχολική Πρακτική του «Eπιπέδου II», συνιστάται η παρακολούθηση εισαγωγικών θεωρητικών μαθημάτων: 1) στη Θεωρία και Μεθοδολογία της Διδασκαλίας και 2) στην Παιδαγωγική Ψυχολογία ή στις Θεωρίες Μάθησης. Οι ειδικές μεθοδολογίες των διάφορων μαθημάτων του Δημοτικού Σχολείου διδάσκονται παράλληλα με τα επίπεδα ΣΠΑ Ι, ΣΠΑ ΙΙ και ΣΠΑ ΙΙΙ. Κάθε ομάδα ΣΠΑ εποπτεύεται από ένα επόπτη και έχει οπωσδήποτε ένα βοηθό. Κανένας επόπτης δεν εποπτεύει ταυτόχρονα δύο ή περισσότερες ομάδες ΣΠΑ. Κάθε σχολείο δέχεται ανά εξάμηνο, το πολύ μία ομάδα ΣΠΑ. Κάθε φοιτητής εφοδιάζεται με ένα «Δελτίο Σχολικής Πρακτικής» στο οποίο καταχωρούνται η βαθμολογία του σε κάθε επίπεδο και οι παρουσίες του ανά σχολείο όπου ασκήθηκε. Η συμμετοχή του φοιτητή στις συναντήσεις της ομάδας του, τις επισκέψεις στα σχολεία καθώς και οι προβλεπόμενες διδασκαλίες από τον ίδιο είναι υποχρεωτικές και αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για την επιτυχή ολοκλήρωση της ΣΠΑ όπως περιγράφεται παρακάτω για κάθε επίπεδο. Όσοι φοιτητές απουσιάζουν με ανταλλαγές του Προγράμματος ERASMUS στο εξωτερικό, μπορούν να αναγνωρίσουν μαθήματα πρακτικής άσκησης που παρακολούθησαν επιτυχώς στο 8

Τμήμα που μετακινήθηκαν, ως ΣΠΑ Ι και ΣΠΑ ΙΙ μόνο και εφόσον προσκομίσουν σχετική βεβαίωση, μετά από έλεγχο της Επιτροπής Σπουδών. 3.3. Η οργάνωση του «Επιπέδου Ι» Tο Επίπεδο Ι της Σχολικής Πρακτικής αρχίζει στο Δ εξάμηνο σπουδών. Σκοπός του είναι η γνωριμία των φοιτητών με τη σχολική πραγματικότητα και την οργάνωση του σχολείου αλλά και την εξοικείωσή τους με μεθόδους παρατήρησης της διδασκαλίας. Στο επίπεδο αυτό κυριαρχεί η παρακολούθηση διδασκαλιών σε δημοτικά σχολεία της πόλης και η ενημέρωση για διάφορους τύπους σχολείων (ολιγοθέσια σχολεία, Ειδικό σχολείο) και για παιδαγωγικές δράσεις και προγράμματα (λ.χ. Περιβαλλοντική Αγωγή, Διαπολιτισμική Αγωγή, Τηλεδιασκέψεις μεταξύ Δημοτικών σχολείων, κ.λπ.). Οι φοιτητές χωρίζονται με αλφαβητική σειρά σε τμήματα, για καθένα από τα οποία ορίζεται ένας επόπτης, διδάσκων του Τμήματος. Στο πρώτο τρίωρο του εξαμήνου, πραγματοποιείται ο χωρισμός σε ομάδες και η πρώτη ενημερωτική συνάντηση του επόπτη με την ομάδα του. Οι φοιτητές εφοδιάζονται με ειδικό δελτίο Σχολικής Πρακτικής Άσκησης, στο οποίο σημειώνουν τις δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχουν. Κατά τις πρώτες εβδομάδες του εξαμήνου η κάθε ομάδα φοιτητών επισκέπτεται μία φορά την εβδομάδα ένα συγκεκριμένο Δημοτικό σχολείο της πόλης του Ρεθύμνου, στο οποίο οι φοιτητές παρακολουθούν τη διδασκαλία μαθημάτων για τέσσερις διδακτικές ώρες. Η παρακολούθηση μαθημάτων διαρκεί κατά κανόνα τέσσερις εβδομάδες, αφορά τη διδασκαλία του μαθήματος της Γλώσσας και των Μαθηματικών σε μικρές και σε μεγάλες τάξεις αλλά και διαφόρων άλλων μαθημάτων του Αναλυτικού Προγράμματος, και συνοδεύεται από συζήτηση μίας ή δύο διδακτικών ωρών της ομάδας με τον επόπτη της. Μία τουλάχιστον από τις διδασκαλίες είναι δειγματική και πραγματοποιείται από το δάσκαλο - βοηθό του επόπτη ή από δάσκαλο του σχολείου Πρακτικής Άσκησης. Αφού ολοκληρωθούν οι παρακολουθήσεις των διδασκαλιών, κάθε φοιτητής κάνει μια διδασκαλία στη Γλώσσα (κατά κανόνα), ενώ κάποιος άλλος τον βοηθά στη συνέχεια οι ρόλοι αντιστρέφονται. Τις υπόλοιπες εβδομάδες το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσκεψη στο Ειδικό σχολείο Ρεθύμνου, επίσκεψη σε ολιγοθέσιο σχολείο και συμμετοχή σε διάφορες εκδηλώσεις κ.τ.λ. Yποχρεώσεις του φοιτητή Στο τέλος του Eπιπέδου I της Σχολικής Πρακτικής κάθε φοιτητής παραδίδει στον υπεύθυνο παιδαγωγό: α) το «Δελτίο Σχολικής Πρακτικής» και β) μια εργασία παρατήρησης και πολυδιάστατης ανάλυσης της διδασκαλίας και μάθησης σε έναν από τους τύπους σχολείων που επισκέπτονται οι φοιτητές στη διάρκεια του επιπέδου Ι της ΣΠΑ. Η εργασία αυτή αναφέρεται στα περιεχόμενα, τις δραστηριότητες, την επικοινωνία δασκάλου και μαθητών, την κοινωνική προέλευση των μαθητών, σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες κ.τ.λ. Το θέμα της εργασίας εξειδικεύεται μετά από συνεννόηση του επόπτη καθηγητή με τον κάθε φοιτητή. Η εργασία προσανατολίζεται περισσότερο σε θέματα της σχολικής πράξης. Για την αξιολόγηση της ΣΠΑΙ συνυπολογίζονται: 1. Οι παρουσίες - παρακολουθήσεις του φοιτητή στο σχολείο της άσκησης (συμπλήρωση Δελτίου Παρακολούθησης). 2. Η γραπτή εργασία που παραδίδεται στο τέλος της άσκησης και η οποία αφορά ζητήματα που σχετίζονται με τις παρακολουθήσεις στα σχολεία (διδακτικές διαδικασίες, επισκέψεις, επιμέρους διδακτικές προσεγγίσεις, κ.τ.λ.). Η εργασία τεκμηριώνεται με σχετική βιβλιογραφία που διανέμεται κατά τη διάρκεια της άσκησης. 3. Η ενεργός συμμετοχή και το ενδιαφέρον του φοιτητή κατά τη διάρκεια της άσκησης. 3.4. H οργάνωση του «Eπιπέδου II» Στο Eπίπεδο II της Σχολικής Πρακτικής ο φοιτητής εισάγεται συστηματικά στο σχεδιασμό, στην οργάνωση και στη διεξαγωγή της διδασκαλίας. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, οι φοιτητές, που παρακολούθησαν με επιτυχία το «Eπίπεδο I», χωρίζονται σε μικρότερες ομάδες. Tην εποπτεία και την καθοδήγηση κάθε ομάδας αναλαμβάνει ένας παιδαγωγός. H Σχολική 9

Πρακτική αρχίζει με τη γενική ενημέρωση του φοιτητή. Για την εισαγωγή του φοιτητή στο σχεδιασμό και στην οργάνωση της διδασκαλίας δημιουργούνται στα σχολεία άσκησης τάξεις «παραδειγματικής διδασκαλίας» των διάφορων μαθημάτων, τις οποίες παρακολουθούν οι ομάδες Σχολικής Πρακτικής του «Eπιπέδου II». Συγκεκριμένα, την πρώτη εβδομάδα κάθε ομάδα παρακολουθεί την παραδειγματική διδασκαλία ενός μαθήματος. Στη συνέχεια, οι φοιτητές, ο υπεύθυνος παιδαγωγός, ο δάσκαλος της τάξης και ο καθηγητής της ειδικότητας ανταλλάσσουν απόψεις και συζητούν για τη διδασκαλία. Tην επόμενη εβδομάδα αναλαμβάνουν οι φοιτητές, ανά ζεύγη, να προετοιμάσουν και να διδάξουν μια συγκεκριμένη ενότητα του μαθήματος που παρακολούθησαν. Aπό κάθε ζεύγος ο ένας φοιτητής διδάσκει, ενώ ο άλλος τον παρακολουθεί και, αν χρειασθεί, τον βοηθά. O δάσκαλος της τάξης παραμένει στην αίθουσα ως απλός θεατής. Mε τον ίδιο τρόπο συνεχίζονται η παρακολούθηση των παραδειγματικών διδασκαλιών και η διδασκαλία των άλλων μαθημάτων. Όταν ολοκληρωθούν οι παραπάνω διδασκαλίες, ο φοιτητής διδάσκει τέσσερις (4) ώρες σε μια τάξη. Tην πέμπτη ώρα όλοι οι φοιτητές της ομάδας με τον υπεύθυνο παιδαγωγό συγκεντρώνονται σε μια αίθουσα του σχολείου και συζητούν τις εμπειρίες τους. H συζήτηση είναι δυνατό να παραταθεί ή να οριστεί άλλη ώρα και σε άλλο χώρο, ύστερα από συμφωνία υπεύθυνου παιδαγωγού και φοιτητών. Tην τελευταία εβδομάδα κάθε φοιτητής αναλαμβάνει να διδάξει για ένα συνεχόμενο τριήμερο σε μια τάξη. Στη διάρκεια του εξαμήνου τα ζεύγη των φοιτητών διδάσκουν σε τρεις (3) τουλάχιστο διαφορετικές τάξεις, δηλαδή, μια κατώτερη (A ή B ), μια μεσαία (Γ ή Δ ) και μια ανώτερη (E ή Στ ). Oι παραδειγματικές διδασκαλίες και η συζήτηση θεωρούνται ώρες «εργαστηριακής συμμετοχής», καταχωρίζονται στην ανάλογη σελίδα του «Δελτίου Σχολικής Πρακτικής» και υπογράφονται από τον επόπτη παιδαγωγό. Aντίθετα, οι διδασκαλίες υπογράφονται από τον εκπαιδευτικό της τάξης. Eνδεικτικό Πρόγραμμα «Επιπέδου II» 1. Γενική ενημέρωση και προγραμματισμός. 2. Παρακολούθηση «παραδειγματικών διδασκαλιών». Συζήτηση. 3. Διδασκαλίες. Παρακολούθηση «παραδειγματικών διδασκαλιών». Συζήτηση. 4. Διδασκαλίες. Παρακολούθηση «παραδειγματικών διδασκαλιών». Συζήτηση. 5. Διδασκαλίες. Παρακολούθηση «παραδειγματικών διδασκαλιών». Συζήτηση. 6. Διδασκαλίες. Παρακολούθηση «παραδειγματικών διδασκαλιών». Συζήτηση. 7. Διδασκαλίες. Παρακολούθηση «παραδειγματικών διδασκαλιών». Συζήτηση. 8. Διδασκαλίες. Παρακολούθηση «παραδειγματικών διδασκαλιών». Συζήτηση. 9. Διδασκαλίες. Παρακολούθηση «παραδειγματικών διδασκαλιών». Συζήτηση. 10. Διδασκαλίες. Παρακολούθηση «παραδειγματικών διδασκαλιών». Συζήτηση. 11. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση (1 ώρα). 12. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση (1 ώρα). 13. Διδασκαλίες για ένα συνεχές τριήμερο. Kάθε ομάδα παραμένει δυο (2) εβδομάδες τουλάχιστο στην ίδια τάξη. Yποχρεώσεις του φοιτητή Στο τέλος του «Eπιπέδου II» της Σχολικής Πρακτικής κάθε φοιτητής παραδίδει στον υπεύθυνο παιδαγωγό: α. το «Δελτίο Σχολικής Πρακτικής» και β. τέσσερα (4) σχέδια διδασκαλίας και μια (1) εργασία σχετική με την οργάνωση της διδασκαλίας και τα προβλήματά της. Aξιολόγηση του φοιτητή Όπως και στο «Eπίπεδο I» της «Σχολικής Πρακτικής» 3.5. H οργάνωση του «Επιπέδου III» Στο Eπίπεδο III της Σχολικής Πρακτικής ο φοιτητής εντάσσεται από την αρχή στο πλήρες πρόγραμμα του σχολείου άσκησης. Oι διμελείς ομάδες του «Eπιπέδου II» διατηρούνται, εκτός αν κάποιος φοιτητής ζητήσει να αλλάξει ομάδα. Mια ημέρα της εβδομάδας, αφιερώνεται στη Σχολική Πρακτική. O φοιτητής προετοιμάζεται σε όλα τα μαθήματα του σχολικού προγράμματος μιας τάξης και διδάσκει τέσσερις (4) ώρες. O δεύτερος φοιτητής της ομάδας τον παρακολουθεί και τον βοηθά. O επόπτης παιδαγωγός βρίσκεται στο σχολείο και παρακολουθεί τους φοιτητές που διδάσκουν. Tην πέμπτη ώρα, παιδαγωγός και φοιτητές συγκεντρώνονται σε μια αίθουσα του 10

σχολείου, παρουσιάζουν τις παρατηρήσεις τους, εκφράζουν τις απόψεις τους, ασκούν καλοπροαίρετη κριτική και προτείνουν μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Στις συζητήσεις αυτές συμμετέχουν συχνά και οι εκπαιδευτικοί των τάξεων. Tην επόμενη εβδομάδα οι φοιτητές αλλάζουν ρόλους. Στη διάρκεια του «Eπιπέδου III» ο φοιτητής δοκιμάζει εναλλακτικούς τρόπους οργάνωσης της διδασκαλίας (πεταλοειδής διάταξη των θρανίων, διδασκαλία σε ομάδες, εταιρική ή ατομική εργασία). Συμμετέχει, ακόμη, σε άλλες δραστηριότητες της σχολικής ζωής, όπως είναι η διοργάνωση εορτών, πολιτιστικών εκδηλώσεων κ.τ.λ. Στο τέλος του εξαμήνου και για μια εβδομάδα ο φοιτητής επισκέπτεται ολιγοθέσια σχολεία της υπαίθρου, στα οποία και διδάσκει. Eνδεικτικό Πρόγραμμα Επιπέδου III 1. Γενική ενημέρωση και προγραμματισμός. 2. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση. 3. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση 4. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση 5. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση 6. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση 7. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση 8. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση 9. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση 10. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση 11. Διδασκαλίες (4 ώρες). Συζήτηση 12. Oλιγοθέσια. Mια (1) εβδομάδα. 13. Oλιγοθέσια. Mια (1) εβδομάδα. Συζήτηση εμπειριών. Kάθε ομάδα φοιτητών αλλάζει τάξη την έκτη εβδομάδα. Yποχρεώσεις του φοιτητή Στο Eπίπεδο III της Σχολικής Πρακτικής ο φοιτητής δεν υποχρεώνεται να παραδίδει λεπτομερή «Σχέδια διδασκαλίας», συντάσσει όμως σχετικές ενδεικτικές σημειώσεις. Aντί για «Σχέδια διδασκαλίας» διάφορων μαθημάτων, παραδίδει στο τέλος του εξαμήνου στον υπεύθυνο παιδαγωγό: α. Tο «Δελτίο Σχολικής Πρακτικής», β. Tρία «Σχέδια εναλλακτικών μορφών διδασκαλίας» (ομαδική, εταιρική, ατομική, προγραμματισμένη κ.τ.λ.) σε διαφορετικά μαθήματα και γ. Ένα «Σχέδιο προγραμματισμού ημερήσιας εργασίας σε ολιγοθέσιο (μονοθέσιο) σχολείο». Aξιολόγηση του φοιτητή Όπως και στα προηγούμενα επίπεδα της σχολικής πρακτικής. 3.6. H οργάνωση του «Επιπέδου IV» Στο Eπίπεδο IV της Σχολικής Πρακτικής, το οποίο μετονομάζεται σε «Πρακτική Άσκηση», ο φοιτητής ασκείται σε μια περιοχή μαθημάτων που επιλέγει. Στην αρχή του πέμπτου (Ε ) εξάμήνου σπουδών, κάθε φοιτητής δηλώνει σε ποια περιοχή μαθημάτων επιθυμεί να ασκηθεί στη ΣΠΑ IV. Επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του επόπτη κάθε περιοχής να αποφασίσει αν χρειάζονται προαπαιτούμενα μαθήματα για την τελική επιλογή του φοιτητή. Αυτά σε καμιά περίπτωση δεν υπερβαίνουν τα δύο (2) και πρέπει να έχουν κατοχυρωθεί πριν από την έναρξη της ΣΠΑ IV. Οι περιοχές μαθημάτων στις οποίες μπορεί να ασκείται ο φοιτητής στη ΣΠΑ IV είναι: 1. Νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία 2. Θετικές επιστήμες 3. Διαπολιτισμική αγωγή/η ελληνική ως δεύτερη γλώσσα 4. Κοινωνικές σπουδές 5. Η/Υ στο Δημοτικό Σχολείο 6. Αισθητική αγωγή και δημιουργική απασχόληση 7. Ειδική αγωγή και ενισχυτική διδασκαλία 11

Κάθε φοιτητής αναλαμβάνει να διδάξει σε μια ή περισσότερες τάξεις μαθήματα της περιοχής μαθημάτων που επέλεξε τουλάχιστον για τριάντα (30) ώρες. Ειδικά για την περίπτωση της νεοελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας ο αριθμός των ωρών είναι τουλάχιστο σαράντα πέντε (45) και για την «Ειδική αγωγή και ενισχυτική διδασκαλία» τουλάχιστο πενήντα (50) ώρες. Η οργάνωση του Επιπέδου ΙV της Σχολικής Πρακτικής συντονίζεται από Παιδαγωγό. Την ευθύνη της εποπτείας των φοιτητών κατά περιοχή μαθημάτων αναλαμβάνουν διδάσκοντες της αντίστοιχης ειδικότητας με τη βοήθεια αποσπασμένων βοηθών δασκάλων. Πριν από την έναρξη της Σχολικής Πρακτικής ΙV κάθε ομάδα με τον επόπτη και τους βοηθούς δασκάλους συγκεντρώνονται και συζητούν για την οργάνωση και τις λεπτομέρειες εφαρμογής της Σχολικής Πρακτικής ΙV. Κατά τη διάρκεια της Σχολικής Πρακτικής ΙV οι φοιτητές κάθε ομάδας με τον επόπτη και τους βοηθούς δασκάλους συγκεντρώνονται μια φορά κάθε εβδομάδα και συζητούν τις εμπειρίες τους. Μετά την ολοκλήρωση της Σχολικής Πρακτικής ΙV κάθε ομάδα συγκεντρώνεται για μια γενική συζήτηση, αξιολόγηση της Πρακτικής και διατύπωση προτάσεων για τη βελτίωση της οργάνωσής της. Στη διάρκεια της παραμονής του στο σχολείο ο φοιτητής συμμετέχει ενεργά σε όλες τις δραστηριότητες της σχολικής ζωής, όπως: εορτές, μορφωτικές επισκέψεις, εκδρομές, πολιτιστικές εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις γονέων κ.τ.λ. Φροντίζει, επίσης, να ενημερωθεί από το διευθυντή του σχολείου σε θέματα οργάνωσης και διοίκησης του σχολείου. Στο Επίπεδο ΙV της Σχολικής Πρακτικής ο φοιτητής ρυθμίζει το Πρόγραμμά των Σπουδών του έτσι ώστε να του επιτρέπει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της Σχολικής Πρακτικής. Προαπαιτούμενα μαθήματα περιοχών Πρακτικής Άσκησης IV 1. Νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία Ο φοιτητής που ενδιαφέρεται να πραγματοποιήσει Πρακτική Άσκηση στη συγκεκριμένη περιοχή θα πρέπει να έχει παρακολουθήσει επιτυχώς το μάθημα Δ0101: Νεοελληνική ποίηση και Δ0108: Γλωσσολογία και Λογοτεχνικό Κείμενο. 2. Διαπολιτισμική αγωγή/η ελληνική ως δεύτερη γλώσσα Ο φοιτητής που ενδιαφέρεται να πραγματοποιήσει Πρακτική Άσκηση στη συγκεκριμένη περιοχή θα πρέπει να έχει παρακολουθήσει επιτυχώς δύο τουλάχιστον μαθήματα με κωδικό Α06 Όποιος επιλέξει αυτή την περιοχή άσκησης έχει τις εξής δυνατότητες: α. Να διδάξει για τριάντα (30) ώρες σε τρία (3) ή και περισσότερα τμήματα σχολείων, όπου φοιτούν και μαθητές με διαφορετικό γλωσσικό ή/και πολιτισμικό υπόβαθρο, επιλεγμένες ενότητες από τα μαθήματα της Γλώσσας και των Κοινωνικών Σπουδών. Με αφορμή τις ενότητες αυτές οι μαθητές θα εμπλέκονται σε δραστηριότητες (βλ. εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας) με στόχους (i) την ανάδειξη ζητημάτων γύρω από τη συνύπαρξη με το «διαφορετικό» και (ii) την ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά με την ανάγκη σεβασμού και ισότιμης αντιμετώπισης των πολιτισμικά διαφορετικών ατόμων (υπο-περιοχή: Διαπολιτισμική Παιδαγωγική). β. Να διδάξει (i) σε μία Τάξη Υποδοχής την ελληνική γλώσσα σε αλλόγλωσσους μαθητές για τριάντα (30) ώρες ή (ii) σε ένα τμήμα που περιλαμβάνει και μαθητές με περιορισμένη ελληνομάθεια τα μαθήματα της Γλώσσας (20 ώρες) και ένα μάθημα των Κοινωνικών Σπουδών (10 ώρες). Στη δεύτερη περίπτωση, κατά το σχεδιασμό του μαθήματος θα λαμβάνεται μέριμνα για την ενεργό εμπλοκή στη μαθησιακή διαδικασία των μαθητών με προβλήματα κατανόησης και έκφρασης (λ.χ. μέσω διαφοροποιημένου διδακτικού υλικού και της εφαρμογής εναλλακτικών μορφών διδασκαλίας) (υπο-περιοχή: Διδακτική της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας). Ενδεικτικό Πρόγραμμα «Επιπέδου ΙV» 1. Γενική ενημέρωση και προγραμματισμός. 2. Συνεχής διδασκαλία τουλάχιστον για τριάντα (30) ώρες σε μαθήματα της περιοχής μαθημάτων της άσκησης και συμμετοχή στη σχολική ζωή. 3. Συζήτηση εμπειριών. 12

Υποχρεώσεις του φοιτητή Στο τέλος του «Eπιπέδου IV» της Σχολικής Πρακτικής κάθε φοιτητής παραδίδει στον υπεύθυνο παιδαγωγό α. Tο «Δελτίο Σχολικής Πρακτικής» και β. Tην «τελική έκθεση Σχολικής Πρακτικής» (βλέπε σχετικό έντυπο). Για τον καλύτερο συντονισμό και τη βελτίωση της οργάνωσης της Σχολικής Πρακτικής πραγματοποιούνται στο τέλος κάθε «Eπιπέδου Σχολικής Πρακτικής» κοινές συναντήσεις του επόπτη παιδαγωγού, των δασκάλων του σχολείου και των φοιτητών κάθε τμήματος και στο τέλος του «Eπιπέδου IV» συναντήσεις όλων των παιδαγωγών, των διευθυντών των σχολείων και των εκπροσώπων των φοιτητών. 3.7. Γενικές παρατηρήσεις 1. H συνεργασία και η ανταλλαγή απόψεων με τους συμφοιτητές, τους εκπαιδευτικούς του σχολείου, τους καθηγητές της ειδικότητας και τον επόπτη παιδαγωγό στη διάρκεια της Σχολικής Πρακτικής είναι πάντοτε βοηθητική για το διδάσκοντα. 2. H έγκαιρη προσέλευση στα σχολεία και η καλή συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς και το διευθυντή είναι στοιχεία που συμβάλλουν στην καλή λειτουργία των σχολείων άσκησης και καταδεικνύουν τον υπεύθυνο μέλλοντα εκπαιδευτικό. 3. H παρουσία του δασκάλου της τάξης στην αίθουσα, όταν διδάσκει ο φοιτητής, βοηθά στην αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων και επιτρέπει την ανταλλαγή απόψεων μετά το πέρας της διδασκαλίας. 4. Το δελτίο Σχολικής Πρακτικής κατατίθεται στην Γραμματεία μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους πριν τη λήψη πτυχίου. Η κατάθεσή του αποτελεί προϋπόθεση για την συμμετοχή του φοιτητή στην ορκωμοσία και στη λήψη πτυχίου. 4. Πτυχιακή Εργασία 4.1 Η πτυχιακή εργασία για όλους τους φοιτητές είναι προαιρετική 4.2 Όσοι φοιτητές δεν επιλέξουν την εκπόνηση πτυχιακής εργασίας, θα πρέπει να δηλώσουν και να εξεταστούν επιτυχώς σε 3 μαθήματα επιπλέον (εκ των οποίων ένα τουλάχιστον να είναι σεμινάριο). Τα τρία αυτά μαθήματα είναι ελεύθερες επιλογές και εξετάζονται στο όγδοο (Η) εξάμηνο σπουδών 4.3. Όσοι φοιτητές επιλέξουν να εκπονήσουν πτυχιακή εργασία θα πρέπει να γνωρίζουν, τα ακόλουθα: (α) Η εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας πραγματοποιείται στη διάρκεια του εβδόμου (Ζ') και ογδόου (Η') εξαμήνου σπουδών υπό την εποπτεία ενός διδάσκοντα, ο οποίος θεραπεύει το γνωστικό αντικείμενο στο οποίο εμπίπτει η πτυχιακή εργασία και αξιολογείται από τον εποπτεύοντα και ένα διδάσκοντα που ορίζεται από τον Τομέα στον οποίο υπάγεται ο επόπτης. Ο καθορισμός του θέματος και της διμελούς επιτροπής αξιολόγησης της εργασίας, γίνεται σε Συνέλευση του αντίστοιχου Τομέα, αμέσως μετά την λήξη της εξεταστικής περιόδου του Σεπτεμβρίου. (β) Για την καλύτερη υλοποίηση του προγράμματος σπουδών και την έγκαιρη αποφυγή υπερσυγκέντρωσης σε ένα τομέα φοιτητών που θέλουν να εκπονήσουν εκεί την πτυχιακή τους εργασία, οι τριτοετείς φοιτητές μπορούν να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους στο τέλος του έκτου (ΣΤ ) εξαμήνου, τον μήνα Ιούνιο, καταθέτοντας αίτηση προς τον Διευθυντή του Τομέα, όπου δηλώνουν την Θεματική Περιοχή που τους ενδιαφέρει. Για την καλλίτερη εξυπηρέτηση τους, κάθε φοιτητής δηλώνει μόνο σε ένα τομέα και με σειρά προτίμησης, δύο το πολύ θεματικές περιοχές. (γ) Κάθε διδάσκων (πλην των διδασκόντων Ξένων Γλωσσών) μπορεί να καθορίζει κριτήρια βάσει των οποίων δέχεται φοιτητές να εκπονήσουν πτυχιακή εργασία υπό την εποπτεία του. Ο διδάσκων είναι υποχρεωμένος να δεχτεί μέχρι και 3 φοιτητές που εκδηλώνουν ενδιαφέρον να εκπονήσουν πτυχιακή εργασία υπό την εποπτεία του και πληρούν τα τυχόν κριτήρια που ο ίδιος 13

έχει θέσει, παραμένει δε στην διακριτική ευχέρειά του να δεχτεί μέχρι και 6 το πολύ τέτοιους φοιτητές. (δ) Κάθε φοιτητής καταθέτει κατά την περίοδο της δήλωσης των μαθημάτων του εβδόμου (Ζ ) εξαμήνου, Βεβαίωση του εποπτεύοντος όπου αναγράφεται η θεματική περιοχή της πτυχιακής εργασίας και τα μέλη της Διμελούς Επιτροπής Αξιολόγησης. (ε) Η υποστήριξη και η αξιολόγηση της πτυχιακής εργασίας γίνεται αποκλειστικά κατά την εξεταστική περίοδο Ιουνίου, ή μεταγενέστερη. (στ) Κάθε πτυχιακή εργασία περιλαμβάνει περίληψη στα ελληνικά και μια ξένη γλώσσα και στο τέλος της τυποποιημένη μορφή Υπεύθυνης Δήλωσης του φοιτητή ότι η εργασία του είναι προϊόν δικής του προσπάθειας και ότι η τυχόν βοήθεια αναγνωρίζεται ρητά μέσα στην εργασία. (ζ) Ο επόπτης πτυχιακής εργασίας, καταθέτει στη Γραμματεία το Πρακτικό Υποστήριξής με την βαθμολογία, το Αποδεικτικό Έντυπο Κατάθεσης της πτυχιακής εργασίας στο ΕΔΘΕ και την Υπεύθυνη Δήλωση του φοιτητή και περιλαμβάνονται στον φάκελο του φοιτητή. (η) Με ευθύνη του φοιτητή, το αντίγραφο της πτυχιακής εργασίας και της περίληψης της στην ελληνική και μια ξένη γλώσσα κατατίθεται σε ηλεκτρονική μορφή στο ΕΔΘΕ, και συνοδεύεται από Έντυπο με τα ακόλουθα στοιχεία: Ονοματεπώνυμο και ΑΜ του φοιτητή Τίτλος εργασίας Θεματική Περιοχή Διμελής Επιτροπή Ημερομηνία υποστήριξης Λέξεις κλειδιά στα ελληνικά και μια ξένη γλώσσα Περίληψη στα ελληνικά και μια ξένη γλώσσα (θ) Τα στοιχεία στο (στ) αναρτώνται στο διαδίκτυο, με ευθύνη του ΕΔΘΕ. (ι)θεματικές Περιοχές εκπόνησης Πτυχιακής εργασίας Τομέας Α' ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΊΑΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Θεωρητικές- Κοινωνιολογικές Προσεγγίσεις της Εκπαίδευσης Ιστορία Εκπαίδευσης Ιστορική Εκπαίδευση Διαπολιτισμική παιδαγωγική Δίγλωσση εκπαίδευση Συγκριτική παιδαγωγική Εκπαιδευτικά συστήματα-εκπαίδευση εκπαιδευτικών Δια Βίου Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Τομέας Β : ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Γνωστική Ψυχολογία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειδική Αγωγή Μαθησιακές δυσκολίες Παιδαγωγική Ψυχολογία Τομέας Γ : ΕΚΠ/ΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ, ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΚΠ/ΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Διδακτική Μεθοδολογία Εκπαιδευτική Τεχνολογία Αναλυτικά προγράμματα και σχολικά εγχειρίδια Εκπαιδευτική αξιολόγηση Τομέας Δ : ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Παιδική λογοτεχνία Νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία Φιλοσοφία Κοινωνικές σπουδές 14

Αισθητική αγωγή Τομέας Ε : ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Μαθηματικά στην εκπαίδευση Φυσικές επιστήμες στην εκπαίδευση Περιβαλλοντική εκπαίδευση Πληροφορική στην εκπαίδευση Όλα τα σχετικά έντυπα δηλαδή - Βεβαίωση εποπτεύοντος - Πρακτικό υποστήριξης της πτυχιακής εργασίας - Αποδεικτικό έντυπο κατάθεσης της πτυχιακής εργασίας - Υπεύθυνη Δήλωση - Έντυπο με τα στοιχεία της πτυχιακής εργασίας διατίθενται σε ηλεκτρονική μορφή από την ιστοσελίδα του Τμήματος καθώς και σε έντυπη μορφή από την Γραμματεία του Τμήματος. 5. Εξεταστικές περίοδοι και Βαθμολογία 5.1) Η βαθμολογία για κάθε μάθημα κατατίθεται στην Γραμματεία και ηλεκτρονικά από τον διδάσκοντα σε ένα βαθμολόγιο μια φορά, το αργότερο 15 μέρες μετά την λήξη της εξεταστικής περιόδου. Για οποιαδήποτε τροποποίηση ήδη κατατεθειμένου βαθμολογίου, ενημερώνεται ο Πρόεδρος και κατά την κρίση του το θέμα μπορεί να παραπεμφθεί προς συζήτηση στη Γενική Συνέλευση του Τμήματος. 5.2) Στην εξεταστική περίοδο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου ο φοιτητής δικαιούται να εξετάζεται εκτός των μαθημάτων του χειμερινού εξαμήνου και στα μαθήματα του (Η ) εξαμήνου, αν φυσικά τα έχει συμπεριλάβει στη δήλωση μαθημάτων του, του Η εξαμήνου. 5.3) Ο φοιτητής πρέπει να επιδεικνύει στους επιτηρητές την φοιτητική του ταυτότητα προκειμένου να λάβει μέρος στην εξέταση οποιουδήποτε μαθήματος. 6. Φοίτηση μέσω του προγράμματος Erasmus Κάθε φοιτητής που έχει επιλεγεί από το Γραφείο Διεθνών σχέσεων να μετακινηθεί σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού, πρέπει εγκαίρως να βρει το πρόγραμμα σπουδών του πανεπιστημίου υποδοχής (με τη βοήθεια του γραφείου Διεθνών Σχέσεων) και σε συνεργασία με τον συντονιστή της συνεργασίας του Πανεπιστημίου Κρήτης με το Πανεπιστήμιο υποδοχής, να επιλέξει τα μαθήματα εκείνα που επιθυμεί να παρακολουθήσει εκεί. Μετά από αυτό, ο φοιτητής οφείλει να υποβάλλει σχετική αίτηση προς την Επιτροπή Σπουδών συνοδευόμενη από σχετικό πληροφοριακό υλικό που θα επιτρέψει στην Επιτροπή Σπουδών να αποφανθεί ποια από τα μαθήματα που επιθυμεί να παρακολουθήσει ο φοιτητής, αντιστοιχούν με μαθήματα του προγράμματος σπουδών του ΠΤΔΕ και άρα μπορεί να αναγνωριστούν μετά από την επιτυχή παρακολούθηση τους στο Πανεπιστήμιο υποδοχής. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται ο κίνδυνος ο φοιτητής να παρακολουθήσει μαθήματα που δεν μπορεί να αναγνωριστούν, παρά μόνο ενδεχομένως ως ελεύθερες επιλογές. Τα μαθήματα που είναι διαφορετικά από τα μαθήματα του Τμήματος θα αναγνωρίζονται ως ελεύθερες επιλογές ενώ για τα σεμινάρια είναι απαραίτητη η παρουσίαση της εργασίας για να αντιστοιχηθεί με ελεύθερη επιλογή σεμιναρίου. 7. Απόκτηση Πτυχίου Το Παιδαγωγικό Τμήμα Δ.Ε. χορηγεί ένα ενιαίο πτυχίο, το οποίο παρέχει στον κάτοχό του τη δυνατότητα να διορίζεται ως εκπαιδευτικός σε δημοτικά σχολεία ή να παρέχει παιδαγωγικές υπηρεσίες εκτός σχολείου. Ο ελάχιστος αριθμός εξαμήνων που απαιτούνται για τη λήψη του πτυχίου είναι οκτώ (8). Τα μαθήματα (παραδόσεις, σεμινάρια και αυτοτελείς ασκήσεις) χαρακτηρίζονται ως Υποχρεωτικά (Υ), Υποχρεωτικώς Επιλεγόμενα (ΥΕ), Ελεύθερα 15

Επιλεγόμενα (ΕΕ) ανάλογα με τη σημασία που έχουν στο πλαίσιο του Προγράμματος Σπουδών, όπως περιγράφεται στην 7 πιο κάτω. Ο αριθμός των Υποχρεωτικών (Y), των Υποχρεωτικά Επιλεγόμενων (YΕ) Μαθημάτων, των Ελεύθερων Επιλεγόμενων (ΕΕ) μαθημάτων, καθώς και ο ελάχιστος αριθμός των Σεμιναρίων που οφείλει να παρακολουθήσει ο φοιτητής από κάθε τομέα φαίνονται στον παρακάτω πίνακα: Πίνακας 1 Εξαμηνιαίων Μαθημάτων κατά Τομέα Τομέας Υ ΥΕ Σεμινάρια* Σύνολο Α' 4 4 (1) 8 Β' 3 4 (1) 7 Γ' 3 4 (1) 7 Δ' 5 4 (1) 9 Ε' 2 6 (1) 8 Διδακτικές Μεθοδολογίες 5 5 Σχολική πρακτική 4 4 Ξένη Γλώσσα*** 1 (4) 1(4) Ελεύθερες Επιλογές (1) 4 ΠΕ Πτυχιακή Εργασία ή (1) 3ΕΕ 6 & ΠΕ***** 53 & ΠΕ Σύνολο 27 22 ή ή (7)**** 56 * Ο αριθμός των σεμιναρίων έχει προσμετρηθεί στην στήλη των ΥΕ και στις ΕΕ. ** Οι διδακτικές Μεθοδολογίες (ΔΜ) αντιστοιχούν στους κωδικούς: Β0313, Δ0106, Δ04 07, Ε01 07 και Ε02 06 *** Τα τέσσερα (4) επίπεδα της ΞΓλ υπολογίζονται ως ένα μάθημα, με βαθμό το μέσο όρο της βαθμολογίας των τεσσάρων (4) επιπέδων ή σε περίπτωση μερικής απαλλαγής, του αριθμού των επιπέδων στα οποία έχει εξεταστεί ο φοιτητής. **** Στην περίπτωση μη εκπόνησης πτυχιακής εργασίας στο βαθμό του πτυχίου συνυπολογίζονται οι 3 επιπλέον Ε.Ε. ***** Η Πτυχιακή Εργασία ισοδυναμεί με τρία (3) μαθήματα στον υπολογισμό του βαθμού του πτυχίου. Όλα τα μαθήματα που διδάσκονται για τρεις (3) ώρες την εβδομάδα ανά εξάμηνο (παραδόσεις, σεμινάρια, ασκήσεις, ΣΠΑ) ισοδυναμούν με τρεις (3) διδακτικές μονάδες το καθένα. Η Ξένη Γλώσσα ισοδυναμεί συνολικά με τρεις (3) δ.μ., ενώ η Πτυχιακή Εργασία με εννέα (9) δ.μ. Για την απόκτηση πτυχίου του Π.Τ.Δ.Ε. ο φοιτητής οφείλει να έχει παρακολουθήσει και να έχει εξεταστεί επιτυχώς σε πενήντα τρία (53) μαθήματα των τριών (3) ή έξι (6) ωρών εβδομαδιαίας διδασκαλίας, ανάλογα με το αν έχει επιλέξει ή όχι να εκπονήσει πτυχιακή εργασία αντίστοιχα. Κατά συνέπεια, το σύνολο των διδακτικών μονάδων που απαιτούνται είναι 168 (56x3). Ο βαθμός του πτυχίου προκύπτει ως εξής: {(άθροισμα βαθμολογίας σε 53 μαθήματα) + 3 x (βαθμός πτυχιακής)}: 56 ή άθροισμα βαθμών σε 56 μαθήματα: 56 ανάλογα αν ο φοιτητής εκπονήσει πτυχιακή εργασία, ή όχι, αντίστοιχα. 16

8. Δομή του προγράμματος σπουδών Ως προς την λειτουργία τους στο Πρόγραμμα Σπουδών, τα μαθήματα χαρακτηρίζονται και κατανέμονται ως ακολούθως: 8.1. Υποχρεωτικά μαθήματα (Υ): Πρόκειται για βασικά μαθήματα που έχουν ως στόχο να προσφέρουν στον φοιτητή την ενιαία βάση που είναι απαραίτητη για την ακαδημαϊκή του μόρφωση και την επαγγελματική του κατάρτιση. Ο φοιτητής πρέπει υποχρεωτικά να παρακολουθήσει επιτυχώς τα μαθήματα αυτά. O φοιτητής μπορεί να κατοχυρώσει ως Υποχρεωτικό, μάθημα με το ίδιο περιεχόμενο από άλλο Τμήμα μόνο εφόσον δεν προσφέρεται από το Παιδαγωγικό Τμήμα το συγκεκριμένο ακαδημαϊκό έτος και μετά από έγκριση της Eπιτροπής Σπουδών. Με γνώμονα την εξασφάλιση της επαρκούς ακαδημαϊκής μόρφωσης και επαγγελματικής κατάρτισης του φοιτητή στα γνωστικά αντικείμενα των Τομέων τα Υποχρεωτικά (Υ) μαθήματα ανά τομέα, καθώς και το εξάμηνο δήλωσής τους (όπου αυτό προβλέπεται), προσδιορίζονται ως εξής: Τομέας Α: Α01Π01: Εισαγωγή στη Παιδαγωγική (1 ο εξάμηνο) Α06Π02: Θέματα Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής ( 3 ο εξάμηνο) Α08Π01 (πρώην Α06Π04): Διγλωσσία και διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας (από το 4 ο εξάμηνο και μετά) Α011Π04: Εκπαίδευση εκπαιδευτικών με τη χρήση νέων τεχνολογιών (e-learning) (από το 5 ο εξάμηνο και μετά) Τομέας Β: Β01Π01: Εισαγωγή στην Γενική Ψυχολογία (1 ο εξάμηνο) Β02Π01: Ψυχολογία του παιδιού (2 ο εξάμηνο) Β06Π01: Εισαγωγή στην ψυχοπαιδαγωγική έρευνα και μεθοδολογία (3 ο εξάμηνο) Β03Π13 (πρώην Δ01Π11): Μάθηση και διδασκαλία της πρώτης ανάγνωσης και γραφής (4 ο εξάμηνο) Τομέας Γ: Γ01Π01: Αναλυτικά Προγράμματα (3 ο εξάμηνο) Γ02Π01: Θεωρία και μεθοδολογία της διδασκαλίας (2 ο εξάμηνο) Γ03Π10: ΤΠΕ & Εκπαίδευση για την βιώσιμη ανάπτυξη (από το 5 ο εξάμηνο και μετά) Τομέας Δ: Δ01Π03: Παιδική λογοτεχνία (2o εξάμηνο) Δ01Π13: Νεοελληνική & ευρωπαϊκή λογοτεχνία (από το 5 ο εξάμηνο και μετά) Δ01Π06: Διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος (3 ο εξάμηνο) Δ01Π17: Νεοελληνική γραμματική (1 ο εξάμηνο) Δ02Π01: Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (από το 4 ο εξάμηνο και μετά) Δ04Π01: Εισαγωγή στη Κοινωνιολογία (1o εξάμηνο) Δ04Π07: Μεθοδολογία της διδασκαλίας των κοινωνικών σπουδών στο ΔΣ (4 ο εξάμηνο) Τομέας Ε: E01Π08: Ενότητες από το πρόγραμμα των Μαθηματικών του ΔΣ (2 ο εξάμηνο) Ε01Π07: Μεθοδολογία τη διδασκαλίας των Μαθηματικών στο ΔΣ (3 ο εξάμηνο) Ε02Π02: Βασικές έννοιες Φυσικής (2 ο εξάμηνο) Ε02Π06: Μεθοδολογία της διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών στο ΔΣ (3 ο εξάμηνο) 17

Τα υποχρεωτικά (Υ) μαθήματα κατανέμονται ανά εξάμηνο σύμφωνα με τον ακόλουθο Πίνακα 2 Πίνακας 2: Κατανομή υποχρεωτικών μαθημάτων ανά εξάμηνο σπουδών * Α εξάμηνο Β εξάμηνο Γ εξάμηνο Δ εξάμηνο Ε εξάμηνο Α01 Π01 Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Α06 Π02 Θέματα Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής (Α08 Π01) Διγλωσσία και διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας (A11 Π04) Εκπαίδευση εκπαιδευτικών με τη χρήση νέων τεχνολογιών (e-learning) Β01 Π01 Εισαγωγή στη Γενική Ψυχολογία Β02 Π01 Ψυχολογία του παιδιού Β06 Π01 Εισαγωγή στην Ψυχοπαιδαγωγική Έρευνα και μεθοδολογία Β03 Π13 Μάθηση και διδασκαλία της πρώτης ανάγνωσης και γραφής Γ02 Π01 Θεωρία και Μεθοδολογία της Διδασκαλίας Γ01 Π01 Αναλυτικά Προγράμματα (Γ03 Π10) TΠΕ και εκπαίδευση για βιώσιμη ανάπτυξη Δ01 Π17 Νεοελληνική Γραμματική Δ01 Π03 Παιδική Λογοτεχνία Δ01 Π06 Διδασκαλία του Γλωσσικού Μαθήματος Δ04 Π07 Μεθοδολογία της διδασκαλίας των Κοινωνικών Σπουδών στο Δ.Σ. (Δ01 Π13) Νεοελληνική και Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία Δ04 Π01 Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία (Δ02 Π01) Εισαγωγή στη Φιλοσοφία Ε01 Π08 Ενότητες από το πρόγραμμα των Μαθηματικών του Δ.Σ. Ε01 Π07 Μεθοδολογία της διδασκαλίας των Μαθηματικών στο Δ.Σ. Ε02 Π02 Βασικές έννοιες Φυσικής Ε02 Π06 Μεθοδολογία της διδασκαλίας των Φυς. Σπουδών στο Δ.Σ. 4 5 6 4 3 * Για τα μαθήματα με κωδικό εντός παρενθέσεως, το εξάμηνο σπουδών στο οποίο τοποθετούνται είναι το μικρότερο εξάμηνο στο οποίο ο φοιτητής μπορεί να δηλώσει το μάθημα αυτό. Τα υπόλοιπα ο φοιτητής οφείλει να τα δηλώσει στο εξάμηνο που δηλώνει ο πίνακας 2. 8.2. Υποχρεωτικώς Επιλεγόμενα μαθήματα (ΥΕ): Πρόκειται για μαθήματα τα οποία μπορεί να επιλέξει ο φοιτητής από τα μαθήματα κάθε Τομέα του Τμήματος. Από τα μαθήματα αυτής της κατηγορίας στα γνωστικά αντικείμενα κάθε τομέα, τουλάχιστον ένα πρέπει να είναι σεμινάριο (Σ). 18

Με γνώμονα την εξασφάλιση της επαρκούς ακαδημαϊκής μόρφωσης και επαγγελματικής κατάρτισης του φοιτητή στα γνωστικά αντικείμενα των Τομέων, τα ΥΕ μαθήματα ανά τομέα, καθώς και το εξάμηνο δήλωσής τους (όπου αυτό προβλέπεται), προσδιορίζονται ως εξής: Τομέας Α: Ο φοιτητής πρέπει να επιλέξει 4 ΥΕ μαθήματα ως εξής: Ένα εκ των Α02Π02: Πολιτική κοινωνικοποίηση: διαμόρφωση του ανθρώπου πολίτη Α03Π06: Ιστορία της Παιδείας «από τα κάτω» Α10Π04: Κράτος και εκπαίδευση Τρία ΥΕ μαθήματα από οποιεσδήποτε γνωστικές περιοχές του Τομέα. Τομέας Β: Ο φοιτητής πρέπει να επιλέξει 4 ΥΕ μαθήματα ως εξής: Ένα εκ των (κατά προτίμηση μέχρι το 4 ο εξάμηνο) Β03Π01: Θεωρίες μάθησης και εκπαιδευτική πράξη Ι Β03Π02: Θεωρίες μάθησης και εκπαιδευτική πράξη ΙΙ Β03Π05: Μάθηση και διδασκαλία παραγωγής γραπτού λόγου Τρία ΥΕ μαθήματα, εκ των οποίων ένα τουλάχιστον από την περιοχή Β05 Ειδική Αγωγή. Τομέας Γ: Ο φοιτητής πρέπει να επιλέξει 4 ΥΕ μαθήματα ως εξής: Ένα ΥΕ μάθημα από την περιοχή Γ04 Εκπαιδευτική Αξιολόγηση Τρία ΥΕ μαθήματα από δύο τουλάχιστον διαφορετικές γνωστικές περιοχές του Τομέα. Τομέας Δ: Ο φοιτητής πρέπει να επιλέξει τέσσερα ΥΕ μαθήματα από τρεις τουλάχιστον διαφορετικές γνωστικές περιοχές του Τομέα. Τομέας Ε: Ο φοιτητής πρέπει να επιλέξει 6 ΥΕ μαθήματα ως εξής: Ένα εκ των (από το 4 ο εξάμηνο και μετά) Ε01Π01: Στοιχεία Θεωρίας Αριθμών Ε01Π04: Βασικές αλγεβρικές έννοιες Ε01Π05: Βασικές έννοιες Γεωμετρίας κι η διδακτική τους Ένα εκ των (από το 4 ο εξάμηνο και μετά) Ε02Π03: Η Φυσική σήμερα Ε02Π05: Πειραματική Φυσική και Χημεία Ε02Π07: Ενότητες από το πρόγραμμα των Φυσικών Επιστημών του ΔΣ Ένα εκ των (από το 4 ο εξάμηνο και μετά) Ε02Π08: Γενική Βιολογία Ε02Π10: Στοιχεία Οικολογίας: Οικοσυστήματα και προστασία του περιβάλλοντος Ε02Π11: Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Τρία ΥΕ μαθήματα από τις τρεις διαφορετικές γνωστικές περιοχές του Τομέα. 8.3. Ξένη Γλώσσα(ΞΓλ): Είναι Υποχρεωτική η επιτυχής παρακολούθηση μίας από τις διδασκόμενες ξένες γλώσσες στο Παν/μιο Κρήτης, σε 4 εξαμηνιαίας διάρκειας επίπεδα (που η επιτυχής παρακολούθηση του καθενός είναι προαπαιτούμενη των επομένων). 8.4. Σχολική Πρακτική Άσκηση (ΣΠΑ): Είναι Υποχρεωτική η επιτυχής παρακολούθηση σε 4 εξαμηνιαίας διάρκειας επίπεδα (που η επιτυχής παρακολούθηση του καθενός είναι προαπαιτούμενη των επομένων) όπως περιγράφεται στην Γ.3 πιο πάνω. H ΣΠΑ που διεξάγεται στα σχολεία καλύπτει πέντε (5) διδακτικές ώρες κάθε εβδομάδα. Όταν αυτή πραγματοποιείται στο Πανεπιστήμιο καλύπτει τρεις (3) ώρες κάθε εβδομάδα. 8.5 Ελεύθερα Επιλεγόμενα μαθήματα (ΕΕ): 4 μαθήματα που επιλέγει ο φοιτητής από οποιουσδήποτε Τομείς του Τμήματος, ή άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου Κρήτης, χωρίς κανένα περιορισμό ως προς το αντικείμενο, ή το είδος (παράδοση, αυτοτελής άσκηση, ή σεμινάριο), εκτός του ότι τουλάχιστον ένα πρέπει να είναι σεμινάριο (Σ) το οποίο ο φοιτητής επιλέγει από το Τμήμα. 8.6 Σε μαθήματα με δύο ή περισσότερα επίπεδα, κάθε επίπεδο είναι προαπαιτούμενο για το επόμενο. 19

8.7 Δεν επιτρέπεται φοιτητής να εγγραφή σε περισσότερα από δύο (2) σεμινάρια κατά το ίδιο εξάμηνο. Κατ εξαίρεση μπορεί να εγγραφή σε τρία (3) σεμινάρια από το Ζ εξάμηνο και εξής και μόνον εφόσον του είναι απαραίτητα για την λήψη πτυχίου και γίνει δεκτός από τους αντίστοιχους διδάσκοντες. 8.8 Στις ακόλουθες παραδόσεις μπορεί να γίνονται και τρεις (3) ώρες φροντιστηριακές, ή εργαστηριακές ασκήσεις πέραν των τριών (3) ωρών διδασκαλίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 2.1: Από τον Β Τομέα: Β0605, Όλα με κωδικό Β05, πλην του Β05 08 Από τον Γ Τομέα: Γ02 06, και όλα με κωδικό Γ03 Από τον Δ Τομέα: Δ01 06, Δ01 11, Δ01 02, Δ03 05, Δ03 13 Από τον Ε Τομέα: Ε01 01, Ε01 03, Ε01 05, Ε01 07, Ε01 08, Ε02 02, Ε02 03, Ε02 05, Ε02 08, Ε02 10, Ε02 11, Ε02 13, και όλα με κωδικό Ε03. Η δυνατότητα ύπαρξης τέτοιων ασκήσεων, δε συνεπάγεται και την αναγκαστική ύπαρξή τους κάθε φορά που προσφέρεται το μάθημα. Αυτό καθορίζεται από το διδάσκοντα και την Επιτροπή Σπουδών, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε ανάγκες του Προγράμματος Σπουδών ώστε να αποφεύγονται τυχόν δυσλειτουργίες κατά την υλοποίησή του. 8.8 (α.)το Ε03Π01 μπορεί να δηλωθεί το αργότερο μέχρι το 3 ο εξάμηνο και υπό την προϋπόθεση ότι ο φοιτητής δεν έχει πάρει άλλο μάθημα της περιοχής Ε03. Πρόκειται για εισαγωγικό μάθημα που σκοπό έχει να εισάγει τους εντελώς αρχάριους φοιτητές στα βασικά θέματα της Πληροφορικής. (β) Στα μαθήματα του Ε Τομέα με εργαστηριακές ασκήσεις προηγούνται οι φοιτητές του Τμήματος. Τη δεύτερη εβδομάδα των μαθημάτων ο διδάσκων καταθέτει στη Γραμματεία του Τμήματος τον κατάλογο των φοιτητών που έγιναν δεκτοί. (γ) Στα μαθήματα Ε03 01, Ε03 04, Ε03 05, Ε03 07 εκτός από τις τρεις (3) ώρες παράδοσης υπάρχει και εβδομαδιαία εργαστηριακή άσκηση τριών (3) ωρών. Ο βαθμός στα μαθήματα αυτά προκύπτει ως εξής: - Για τα Ε03 04, Ε03 05, Ε03 07 κατά 80% η παράδοση και 20% η εργαστηριακή άσκηση - Για το Ε03 01 κατά 70% η παράδοση και 30% η εργαστηριακή άσκηση. Προκειμένου η εργαστηριακή άσκηση στα ανωτέρω μαθήματα να συνεισφέρει στο βαθμό του μαθήματος, θα πρέπει ο φοιτητής να μην έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από δύο (2) απουσίες. 8.9 Βάσει των Γ. 8.1 Γ 8.5 πιο πάνω τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών κατανέμονται αν εξάμηνο σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα 3. Πίνακας 3: Αριθμητική κατανομή των μαθημάτων ανά εξάμηνο σπουδών Κατηγορία Εξάμηνο σπουδών ** μαθημάτων Α Β Γ Δ Ε ΣΤ Ζ Η Σύνολο * Υ 4Υ 5Υ 3Υ (2Υ) *** (3Υ) *** 17 ΥΕ (1ΥΕ) (2ΥΕ) (1ΥΕ) (2ΥΕ) (4ΥΕ) (6ΥΕ) (4ΥΕ) (2YΕ) 22 ΔΜ 3 ΔΜ 2 ΔΜ 5 ΞΓλ 1ΞΓλ 1ΞΓλ 1ΞΓλ 1ΞΓλ 4(1) * ΣΠΑ 1ΣΠΑ 1ΣΠΑ 1ΣΠΑ 1ΣΠΑ 4 ΕΕ (1ΕΕ) (2ΕΕ) (1ΕΕ) 4 ΠΕ ΠΕ ΠΕ ή ή ή ΕΕ (3ΕΕ) 3ΕΕ Σύνολο 6 8 8 8 8 8 7 3 & ΠΕ ή 6 20 53 & ΠΕ ή 56