ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΤΥΠΙΚΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΩΝ Κατανάλωση ς Ορισμός της έννοιας της εμπεριεχόμενης ή ενσωματωμένης ς (embodied energy) «Η που χρησιμοποιείται στην παραγωγή των δομικών υλικών (από την εξαγωγή των πρώτων υλών από την φύση έως τη μεταφορά τους στο εργοτάξιο)» Μονάδα μέτρησης: kwh/kg ή MJ/kg (*προβληματική καθώς δε λαμβάνεται υπόψη η πυκνότητα των διαφορετικών υλικών) Δυσκολία αξιολόγησης και σύγκρισης Όσο πιο κοντά στην φυσική του κατάσταση είναι ένα υλικό, ήόσοαπλούστερηείναιη διαδικασία παραγωγής του, τόσο χαμηλότερη είναι και η εμπεριεχόμενη ενέργειά του 3 κατηγορίες οικοδομικών υλικών: Χαμηλής ς (μικρότερη από 1 kwh/kg), Μεσαίας ς (ανάμεσα σε 1 και 10 kwh/kg) Υψηλής ς (υψηλότερη από 10 kwh/kg) 1

(kwh / kg) οικοδομικών υλικών από διάφορους ερευνητές. πηγές: επιλογή Evangelinos (2004) (1 έως 4 και 7), Γεωργιάδου (1996) (5), Woolley, et al. (1997) (6), Μπίκας (2001) (8), Berge (2003) (9), Baird (1997) (10) και Hao (2005) (11). Υλικά (kwh/kg) από διάφορες πηγές 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Γαιώδη υλικά Άμμος και χαλίκι (θραυστά) - - - 0,01 0,05-0,028 - - 0,01 0,06 Αδρανή (φυσ. αποθέσεων) - - - - - - - - - 0,006 - Φυσικοί λίθοι Πλάκες / Κυβόλιθοι - 0,85 - - - 0,597-1,388 0,028 0,219 - Προϊόντα τσιμέντου Τσιμέντο 2,3 1,58-2,2 1 1,315 2 - - 2,167 2,535 Σκυρόδεμα - - 0,26 0,2 0,25-0,278 0,153 0,223 0,278 - Ελαφροσκυρόδεμα (περλίτης) - - - 0,5 - - - - 1,111 - - Κονιάματα Τσιμεντοκονίαμα - - - - - - 0,917 0,527 0,278 0,556 - Ασβεστο-τσιμεντοκονίαμα - - - - - - - 0,527 0,278 - - Πλάκες / Κυβόλιθοι - - - - 0,57 - - 0,278 0,834 0,333 - Κεραμικά προϊόντα Οπτόπλινθοι - - - - 0,45-1,251 0,833 0,694 0,566 Διακοσμητικοί οπτόπλινθοι - - - - - - - 1,111 - - - Κεραμίδια - - - - 0,55 1,75-0,916 0,833 0,694 - Πλακίδια - - - - 1,73 - - - 2,223 1,999 10,034 Προϊόντα ξύλου Σανίδες - - - - 0,3-0,834 0,886 0,834 0,694 - Αντικολλητή ξυλεία - 1,29 - - - 1,39 2,222 1,111 2,888 - Μοριοσανίδα - - - - 1,15-3,892 1,388 0,834 2,222 - Μεταλλικά προϊόντα Χάλυβας, από μετάλλευμα 13,2 6,6 12,07 10 8,5 8,055 11,954-6,389 8,889 8,743 Χάλυβας, 50% ανακ, - - - - - - - - 5 - - Χάλυβας, 100% ανακ. - - - - - 2,085-2,749 2,223 2,805 3,338 Χαλκός, από μετάλλευμα 20 19,08-16 15 19 25,02-28,751 19,611 - Χαλκός, 50% ανακ, - - - - - 16,667 - - 15,278 - - Χαλκός, 100% ανακ, - - - - - 2,778 - - - - - Αλουμίνιο, από μετάλλευμα 85 24,4 59,4 56 72,5 58,335 44,48 86,86 59,029 53,055 59,355 Αλουμίνιο, 50% ανακ, - - - - - - - - 26,389 - - Αλουμίνιο, 100% ανακ, - - - - - 3,889 - - 8,334 2,250 2,694 Ψευδάργυρος, από μετάλλευμα - 10,5-15 - 18,056 - - 18,612 14,167 - Μόλυβδος - 7,14-14 - 52,778 - - 6,112 9,749 - Μόλυβδος, ανακ, - - - - - 2,778 - - - - - Προϊόντα ασφάλτου Άσφαλτος - - - - - - 2,78 14,355 1,944 12,249 - Ασφαλτικό σκυρόδεμα - - - - - - - - - 0,944 - Ασφαλτική μεμβράνη - - - - - - - 13,88 - - - Πλαστικά προϊόντα Πολυαιθυλένιο - - - - 10,950 18,611 20,85-18,612 28,611 - Πολυπροπυλένιο - - - - 10,950 19,722 21,41-19,723 17,778 - PVC - - - - 8,200 19,45 22,24 14,16 19,445 19,445 - Συνθετικές βαφές Συνθ. βαφές - υδατοδιαλυτά - - - - - - 5,56 24,58-24,583 - Συνθ. βαφές - οργανικά - - - - - 6,945 27,8 27,249-27,249 - Γυαλί Γυαλί 7,2 - - 6 15,000-5,282 5,111 2,778 4,416 12,2 Γυαλί, 50% ανακ, - - - - - - - - 1,944 - - Θερμομονωτικά υλικά EPS / XPs - - - - 22,15 37,5 27,8 26,36 20,834 32,500 19,166 Πολυουρεθάνη - - - - - 37,5 19,46-28,890 20,556 - Υαλοβάμβακας - - - 3,9 8 6,818 8,34 11,861 5,556 8,416 - Δυνατότητα ανακύκλωσης Μέσος όρος τιμών εμπεριεχόμενης ς των κυριότερων μετάλλων. Μέταλλο (kwh/kg) Χάλυβας, από μετάλλευμα 9,440 Χάλυβας, ανοξείδωτος 4,097 Χάλυβας, 50% ανακ. 5,000 Χάλυβας, 100% ανακ. 2,640 Αλουμίνιο, από μετάλ. 59,856 Αλουμίνιο, 50% ανακ. 26,389 Αλουμίνιο, 100% ανακ. 4,292 Χαλκός, από μετάλλευμα 20,363 Χαλκός, 50% ανακ. 15,973 Χαλκός, 100% ανακ. 2,778 Ψευδάργυρος, από μετάλ. 15,267 Ψευδάργυρος, 50% ανακ. - Ψευδάργυρος, 100% ανακ. - Μόλυβδος 17,956 Μόλυβδος, ανακ. 2,778 2

Εκπομπές αέριων ρύπων Διοξείδιο του άνθρακα (CO 2 ): Υπερθέρμανση του πλανήτη - Φαινόμενο του θερμοκηπίου Χλωροφθοράνθρακες (CFCs): Τρύπα του όζοντος Διοξείδιο του θείου (SO 2 ): Όξινη βροχή Οξείδια του αζώτου (ΝO x ): Φωτοχημικό νέφος και Ευτροφισμός των υδάτων Επίπεδο πλανήτη Περιφερειακό επίπεδο Τοπικό επίπεδο Συμβολή διάφορων οικοδομικών υλικών στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, την όξινη βροχή και το φωτοχημικό νέφος. πηγή: επιλογή από Berge (2003), ό.π., σ. 36-41 (1), Woolley, et al. (1997), ό.π., σ. 44, 58, 110, 143, 146, 156, 157, 201 (2) και Μπίκας (2001), ό.π., σ. 16 (3) GWP / kg υλικού) AP (g SO2/ kg υλικού) POCP (g NO x/ kg υλικού) (1) (2) (3) (1) (3) (1) Φυσικοί λίθοι Πλάκες / Κυβόλιθοι 8 (5305) 45 0-0 Προϊόντα τσιμέντου Τσιμέντο - 500 - - - - Σκυρόδεμα Πυκνό σκυρόδεμα 65-123 1 0,4 0,3 Ελαφροσκυρόδεμα (περλιτόδεμα) - - 445-1,33 - Κονιάματα Τσιμεντοκονίαμα 98 - - 0,8-11 Ασβεστο-τσιμεντοκ ονίαμα - - 271-0,66 - Πλάκες / Κυβόλιθοι 307-119 2 0,48 38 Κεραμικά προϊόντα Οπτόπλινθοι 190 - - 2-17 Διακοσμητικοί οπτόπλινθοι - - 300 - - - Κεραμίδια 190-329 2 1,09 17 Πλακίδια 571 - - 4-51 Προϊόντα ξύλου Σανίδες 116-274 1 1,55 1 Αντικολλητή ξυλεία - - 564-3,21 - Μοριοσανίδα - - 372-2,37 - Μεταλλικά προϊόντα Χάλυβας, από μετάλλευμα 2230 3000-10 - 840 Χάλυβας, 100% ανακ. 557 1600 474 3 1,79 4 Χαλκός, από μετάλλευμα 5234 7000-140 - 64 Αλουμίνιο, από μετάλλευμα 11102 26-37000 11815 60 94,83 119 Ψευδάργυρος, από μετάλλευμα 2230 6000-10 - 840 Μόλυβδος 1137 16000-10 - 63 Προϊόντα ασφάλτου Άσφαλτος 489-400 4 - - Ασφαλτικό σκυρόδεμα - - - - - - Ασφαλτική μεμβράνη - - 1038 6,41 - - Πλαστικά προϊόντα Πολυαιθυλένιο 751 - - 9-0,1 Πολυπροπυλένιο 900 - - 7-0,1 PVC 1400-2043 13 14,27 0,5 Γυαλί Γυαλί 569-1300 44-2 Θερμομονωτικά υλικά EPS 1650-1914 11 20,07 0,2 Πολυουρεθάνη 3900 - - 30-42 Υαλοβάμβακας 1210-2130 7 15,5 6 Ορυκτοβάμβακας - - 1042 6 4,22 5 3

Εξάντληση φυσικών πόρων Υφιστάμενα αποθέματα φυσικών πόρων και πρώτων υλών. πηγή: επιλογή Ehrlich, Ehrlich (1972), ό.π., σ. 71, McHale (1971), ό.π., σ. 153, Γεωργιάδου (1996), ό.π., σ. 231 και Berge (2003), ό.π., σ. 4. Ορυκτά Ehrlich, Ehrlich (στοιχεία 1968) McHale (στοιχεία 1971) Γεωργιάδου (στοιχεία 1981) Berge (στοιχεία 1992) Απόθεμα σε Απόθεμα σε χρόνια Απόθεμα σε Απόθεμα σε χρόνια χρόνια χρόνια Αδρανή (άμμος, χαλίκια) - - - πολύ μεγάλο Ασβέστης - - - πολύ μεγάλο Βωξίτης 186 570 260 220 Γύψος - - - πολύ μεγάλο Κάδμιο - - 39 27 Κασσίτερος 28 35 40 28 Μόλυβδος 16 19 48 20 Νικέλιο 136-76 55 Περλίτης - - - πολύ μεγάλο Πέτρα - - - πολύ μεγάλο Πηλός - - - πολύ μεγάλο Πυρίτιο - - - πολύ μεγάλο Σίδηρος 386 250 410 119 Τιτάνιο - - 138 70 Χαλαζίας - - - πολύ μεγάλο Χαλκός 46 29 65 36 Χρώμιο 536-374 105 Χώμα - - - πολύ μεγάλο Ψευδάργυρος 20 23 41 21 Καύσιμα Απόθεμα σε Απόθεμα σε χρόνια Απόθεμα σε Απόθεμα σε χρόνια χρόνια χρόνια Άνθρακας 836 - - 390 Φυσικό αέριο 36 - - 60 Πετρέλαιο 61 - - 40 Κατανάλωση νερού Κατανάλωση νερού (lt/kg) κατά την παραγωγή οικοδομικών υλικών. πηγή: απόδοση Berge (2003), ό.π., σ. 20-23 Υλικό lt νερού / kg υλικού Φυσικοί λίθοι 10 Ασβέστης 50 Κυβόλιθοι τσιμέντου 190 Μη επεξεργασμένη ξυλεία 330 Κεραμικά πλακίδια 400 Κεραμικά τούβλα 520 Κεραμικά κεραμίδια 640 Γυαλί 680 Μοριοσανίδα 1000 Υαλοβάμβακας 1360 Μόλυβδος 1960 Χάλυβας 3400 Χαλκός 15900 Πολυουρεθάνη 18900 Αλουμίνιο 29000 4

Παράδειγμα υπολογισμού εμπεριεχόμενης ς Υλικό k g /m 3 Χώμα και αδρανή Αργιλώ δες χώ μα, στεγνό 1600 Αργιλώ δες χώ μα, υγρό 2000 Φυσικά πετρώματα Μαλακός ασβεστόλιθος 1600 Ασβεστόλιθος 2200 Σκληρός ασβεστόλιθος 2600 Τσιμέντο Σκυρόδεμα 2400 Κισσηρόδεμα 800 Περλιτόδεμα 600 Πηλός Εμφανή τούβλα 1700 Κεραμικά πλακίδια 2000 Ξύλο Μαλακή ξυλεία (κωνοφόρα) 500 Σκληρή ξυλεία (οξυά/ δρυς) 700 Σκληρή τροπική ξυλεία 1040 Μέταλλα Αλουμίνιο 2700 Χάλυβας 7800 Πετροχημικές πρώτες ύλες Άσφαλτος 2110 Γυαλί 2480 Νερό 1000 Θερμομονω τικά υλικά Διογκωμένη πολυστερίνη 28 Εξηλασμένη πολυστερίνη 25 Πολυουρεθάνη 50 Ορυκτο/ υαλο-βάμβακας 90 Φελλός 120 5

Δομικό στοιχείο Δώμα Υλικό Πάχος d (m) (kg/m 3 ) Ε.Ε. (kwh/kg) Χαλίκια 0,10 1800 0,032 Γεωύφασμα 0,001 Θερμομόνωση (XPS) 0,05 23 27,857 Υγρομόνωση (Ασφαλτικήμεμβράνη) 0,005 1100 13,88 Ελαφροσκυρόδεμα 0,10 600 0,806 Οπλισμένο σκυρόδεμα 0,20 2400 0,694 Κονίαμα 0,015 1800 0,403 Ε.Ε. x (kwh/m 3 ) 57,6 640,7 15268 483,6 1665,6 724,5 Ε.Ε. x x d (kwh/m 2 ) 5,76-32,04 76,34 48,36 333,12 10,87 Συνολική εμπεριεχόμενη (kwh/m 2 ) 0,471 506,49 Υλικό Πάχος d (m) (kg/m 3 ) Ε.Ε. (kwh/kg) Πέτρα 0,60 2200 0,028 Ε.Ε. x (kwh/m 3 ) Ε.Ε. x x d (kwh/m 2 ) 61,6 40,656 6

Παράδειγμα υπολογισμού εκπομπών CO 2 Δομικό στοιχείο Δώμα Υλικό Πάχος d (m) (kg/m 3 ) GWP /kg) GWP x / /m 3 ) GWP x x d / /m 2 ) Χαλίκια 0,10 1800 45 Γεωύφασμα 0,001 Θερμομόνωση (XPS) 0,05 23 1650 Υγρομόνωση (Ασφαλτικήμεμβράνη) 0,005 1100 1039 Ελαφροσκυρόδεμα 0,10 600 445 Οπλισμένο σκυρόδεμα 0,20 2400 579? Κονίαμα 0,015 1800 271 81000 37950 1142900 267000 1389600 487800 8100-1897,5 5714,5 26700 277920 7317 Συνολική εμπεριεχόμενη (Kg CO 2 /m 2 ) 0,471 327,65 7

Υλικό Πάχος d (m) (kg/m 3 ) GWP /kg) GWP x / /m 3 ) GWP x / /m 3 ) Πέτρα 0,60 2200 8 17600 10560 8