Τα Ψηφιακά Κόμικ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Εργαστήριο Προηγμένων Τεχνολογιών Μάθησης και Πολιτισμού CoSy-LLab Computer Supported Learning Engineering Lab [http://cosy.ds.unipi.gr] Επιμέλεια: Μ. Βασιλικοπούλου & Σ. Ρετάλης
Για να δούμε τι θα δούμε Ορισμοί Διάφορα είδη κόμικ Ιστορία των κόμικ Μορφή των κόμικ Τι είναι τα ψηφιακά κόμικ Χρήσιμοι σύνδεσμοι
Ορισμοί Οι γνωστοί θεωρητικοί και δημιουργοί κόμικ Will Eisner και Scott McCloud ορίζουν τα κόμικ ως "γραφικά ή άλλες εικόνες σε αντιπαραβολή με μια προμελετημένη σειρά με σκοπό να μεταφέρουν πληροφορίες, και/ή να προκαλέσουν μια αισθητική ανταπόκριση στον παρατηρητή". Ο ορισμός αυτός αφήνει ορθά έξω τις γελοιογραφίες που είναι μεμονωμένες εικόνες, αφού στα κόμικ υπάρχει σαφώς μια αφηγηματική αλληλουχία μεταξύ των εικόνων Τα κόμικ είναι τόσο για μικρούς αναγνώστες όσο και για ενήλικες. Θεωρείται ένα αναγνωρίσιμο και διαδεδομένο είδος αναγνώσματος, με ευρύτερο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον
Είδη κόμικ Τα κόμικ στριπ (comic strip) που υπάρχουν σε εφημερίδες και περιοδικά, είναι τα πιο συνηθισμένα είδη κόμικ Ένα κόμικ στριπ αφορά μια μικρή ιστορία η οποία ξετυλίγεται μέσα σε τρία ή τέσσερα καρέ Οι μεγαλύτερες ιστορίες σε ειδικά περιοδικά, σε εικονογραφημένες νουβέλες και σε άλμπουμ ονομάζονται απλά κόμικ ή βιβλία κόμικ (graphic novels) Τα βιβλία κόμικ έχουν είτε αυτοτελείς ιστορίες είτε ιστορίες σε συνέχειες
Ιστορία των κόμικ Τα κόμικ γνώρισαν μεγάλη ανάπτυξη στις πρώτες δεκαετίες του 20 ου αιώνα στην Αμερική. Πολύ γνωστά είναι τα κόμικ με τις ιστορίες με υπερήρωες των εταιριών όπως η DC Comics και η Marvel comics. Πρωτοπόροι στην Ευρώπη ήταν οι Βέλγοι με εκδόσεις όπως ο Τεντέν και το περιοδικό Σπιρού. Σήμερα εκδοτικοί οίκοι μεγάλου βεληνεκούς εκδίδουν βιβλία κόμικ και έχουν πληθύνει οι συγγραφείς κόμικ
Ιστορία των γραφικών νουβέλων Πρωτοπόρος δημιουργός γραφικών νουβέλων είναι ο Αμερικανός Will Eisner. Δημιούργησε πολύ γνωστές νουβέλες στα τέλη της δεκαετίας του 70 Η πρώτη του γραφική νουβέλα είχε τίτλο A Contract with God and Other Stories of Tenement Life η οποία δημοσιεύτηκε το1978 Οι γραφικές νουβέλες έγιναν πιο διάσημες τη δεκαετία του 80 με την κυκλοφορία τριών σημαντικών έργων: το έργο «Watchmen» (1986) του Αλαν Μουρ, το έργο «The Dark Knight Returns» (1986) του Φρανκ Μίλερ που είναι μια ιστορία Μπάτμαν και το έργο Maus (1987) του Αρτ Σπίγκελμαν. Το έργο αυτό είναι το μοναδικό έργο κόμικ που έχει κερδίσει Βραβείο Πούλιτζερ (1992).
Ταινίες από κόμικ Πολλές ταινίες βασίζονται σε ήρωες ή σε σενάρια κόμικ. Για παράδειγμα, οι ταινίες Superman, V For Vendetta, οι 300, το Sin City, το Percepolis και άλλες είναι μεταφορές διάσημων κόμικ στη μεγάλη οθόνη.
Μάνγκα Μάνγκα (Manga) στα Ιαπωνικά σημαίνει κόμικ. Εκτός Ιαπωνίας, ο όρος συνήθως αναφέρεται συγκεκριμένα στα ιαπωνικά κόμικ. Σε κατα λέξη μετάφραση μάνγκα σημαίνει "τυχαίες (ή παράξενες) εικόνες". Η λέξη μπήκε σε κοινή χρήση μετά τη δημοσίευση του Hokusai Manga (Χοκουσάι Μάνγκα) τον 19ο αιώνα. Τα Μάνγκα έχουν ιδιαίτερη τεχνοτροπία ζωγραφική και αισθητικής. Η αφήγηση και η τοποθέτηση των καρέ διαφέρουν από τα δυτικά κόμικ. Τα καρέ διαβάζονται από τα δεξιά προς τα αριστερά Τα Μάνγκα έφτασαν στη σημερινή τους μορφή λίγο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο
Τα Μάνγκα είναι δημοφιλή Στην Ιαπωνία τα Μάνγκα είναι πάρα πολύ διαδεδομένα. Υπάρχουν τα μάνγκα κίσσατεν (manga kissaten) όπου άνθρωποι πίνουν καφέ και διαβάζουν μάνγκα Η Κάντυ Κάντυ (Candy Candy) θεωρείται ένα από τα πιο επιτυχημένα παιδικά τηλεοπτικά προγράμματα διεθνώς. Βασίστηκε σε μια σειρά Μάνγκα και κινουμένων σχεδίων 115 επεισοδίων ιαπωνικής παραγωγής. Την υπόθεση για τη σειρά της Κάντυ Κάντυ έγραψε η Κυόκο Μιζούκι και τα σχέδια ήταν της Γιούμικο Ιγκαράσι Αξίζει να σημειώσουμε ότι το «Κεφάλαιο» του Καρλ Μαρξ κυκλοφορεί στην Ιαπωνία σε μορφή κόμικ μάνγκα
Η δομή των κόμικ Caption #1 Caption #2 Caption #4 Caption #3 Τα κόμικ περιέχουν πλαίσια (panels) ετικέτες What captions tell us about the experiences of a character?
Μορφή των κόμικ Τα κόμικ περιέχουν πανελάκια (panels) τα οποία μπορεί να έχουν πλαίσιο (border) και να απέχουν μεταξύ τους με κάποιο διάκενο (gutter). Υπάρχουν περιπτώσεις που δεν υπάρχουν πλαίσια στα πανελάκια και δεν είναι ευδιάκριτα τα όριά τους. Κάθε πάνελ περιέχει κάποια εικόνα ή σκίτσο υποβάθρου (background image) και τους χαρακτήρες (comic character). Σε ένα πάνελ μπορεί να έχουμε και ετικέτες (labels). Οι χαρακτήρες επικοινωνούν μεταξύ τους μέσα από μπαλονάκια διαλόγων. Υπάρχουν διάφορα μπαλονάκια, άλλα για να δείξουν ένταση φωνής, άλλο για ψίθυρο, άλλο για σκέψη και άλλα πολλά.
Ένα παράδειγμα από το MAUS Ετικέτα (label) Διάκενο (gutter)
Άλλα παραδείγματα τρόπου παρουσίασης ιστορίας σε κόμικ George Herriman, Krazy Kat (1913-1944) Mike Mignola s B.P.R.D., 2003 B. L, O'Malley. (2005). Scott Pilgrim vs. The World.
Μορφή των Ψηφιακών κόμικ Σήμερα τα κόμικ δημιουργούνται και διανέμονται σε ψηφιακή μορφή Ο πιο απλός τρόπος είναι να ψηφιοποιηθούν (scanning) και να ενσωματωθούν σε κάποιο ιστότοπο Πολλοί καλλιτέχνες προτιμούν να χρησιμοποιήσουν γνωστά εργαλεία επεξεργασίας γραφικών, π.χ. photoshop ώστε να ετοιμάσουν τις δημιουργίες τους σε ψηφιακή μορφή Άλλοι δημιουργοί κόμικ ασχολούνται με το να ενσωματώσουν κινούμενες εικόνες (annimation) στα ψηφιακά κόμικ Πρόσφατα έχουν κατασκευαστεί εργαλεία δημιουργίας ψηφιακών κόμικ. Απευθύνονται κυρίως σε δημιουργούς που δεν έχουν μεγάλο ταλέντο στο σκίτσο
Διαδικτυακοί τόποι με κόμικ κόμικ από τη Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org/wiki/κόμικ Manga από τη Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org/wiki/manga lollidope.gr http://www.lollidope.gr/index.html The Edwin and Terry Murray Comic Book Collection http://library.duke.edu/digitalcollections/rbmscl/murraycomics/i nv/ The Grand Comics Database Project, http://www.comics.org/ Comics Research, http://www.comicsresearch.org/
http://www.educomics.org http://www.webcomicbookcreator.com Ευχαριστίες Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης Δια Βίου Μάθηση Comenius. Ερευνητικό έργο EduComics: Using Web Comics in Education (www.educomics.org), ref num: 42424-LLP-1-2008-1-GR-COMENIUS-CMP