ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Απόφαση υπ αριθμ. 3715/2013

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Απόφαση υπ αριθμ. 3715/2013 2. Επειδή, με την έφεση αυτή ζητείται παραδεκτώς η εξαφάνιση της αποφάσεως /2003 του Διοικητικού Εφετείου, με την οποία απερρίφθη αίτηση ακυρώσεως του εκκαλούντος α) κατά της αποφάσεως /10.10.2001 της Διεύθυνσης Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος της Ν.Α., με την οποία ανακλήθηκε η οικοδομική άδεια /2000 της Διεύθυνσης Πολεοδομίας υπέρ του εκκαλούντος, και β) του εγγράφου /24.10.2002 της Περιφέρειας, με το οποίο γνωστοποιήθηκε στο εκκαλούντα η εκ μέρους του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας σιωπηρή απόρριψη της από 27.6.2012 προσφυγής του κατά της προηγούμενης πράξεως. 3. 4. Επειδή, το άρθρο 45 παράγρ. 2 του π.δ. 18/1989 (Α 8) ορίζει ότι: «2. Η αίτηση ακυρώσεως είναι απαράδεκτη αν στρέφεται κατά εκτελεστής πράξης, κατά της οποίας προβλέπεται από το νόμο ενδικοφανής προσφυγή, που ασκείται κατά νόμο μέσα σε ορισμένη προθεσμία ενώπιον του οργάνου που έχει εκδώσει την πράξη ή άλλου οργάνου και καθιστά δυνατή την επανεξέταση της υπόθεσης κατ ουσίαν. Στην περίπτωση αυτή η αίτηση ακυρώσεως επιτρέπεται μόνο κατά της πράξης που εκδίδεται επί της προσφυγής», το δε άρθρο 46 του ιδίου π.δ. ορίζει ότι «1. Η αίτηση ακυρώσεως ασκείται μέσα σε προθεσμία εξήντα ημερών που αρχίζει από την επομένη της κοινοποίησης της προσβαλλόμενης πράξης ή της δημοσίευσης της, αν την τελευταία επιβάλλει ο νόμος ή, διαφορετικά, από τότε που ο αιτών έλαβε πλήρη γνώση της πράξης 2. Κάθε διοικητική προσφυγή, εκτός από εκείνη που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 45 του παρόντος, καθώς και η απλή αίτηση θεραπείας δι αναφοράς στην αρχή που έχει εκδώσει την πράξη ή στην προϊσταμένη της αρχή, διακόπτει την προθεσμία της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου για το χρονικό διάστημα που ορίζεται για την έκδοση σχετικής πράξεως ή αν τέτοιο χρονικό διάστημα δεν ορίζεται, για 30 ημέρες ή έως την κοινοποίηση ή την πλήρη γνώση της απάντησης της Διοικήσεως εφόσον αυτές πραγματοποιήθηκαν πριν παρέλθουν οι προθεσμίες αυτές. 3». 5. Επειδή, εξ άλλου, το άρθρο 18 παρ. 12 του ν. 2218/1994 (Α 90) [άρθρο 69 του κωδ. π.δ. 30/1996 «Κώδικας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης» (Α 21)] ορίζει ότι «Κατά των αποφάσεων του Νομάρχη επιτρέπεται σε οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον, προσφυγή για παράβαση νόμου στο Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας. Η προσφυγή ασκείται μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από τη δημοσίευση ή αν η απόφαση δεν δημοσιεύεται από την κοινοποίηση ή διαφορετικά αφότου έλαβε γνώση Η προσφυγή κατατίθεται στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ή στο Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας με απόδειξη. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 8 του ν.3200/1955», το δε εν λόγω άρθρο 8 του ν. 3200/1955 (Α 97) ορίζει ότι «1, 2. Η προσφυγή κατατίθεται εις την Νομαρχίαν ή το αρμόδιον Υπουργείον επί 1

αποδείξει 3. Ο αρμόδιος Υπουργός οφείλει ν αποφασίση εντός εξήκοντα ημερών από της υποβολής της προσφυγής εις αυτόν. 4.». Με τις ανωτέρω διατάξεις του άρθρου 18 του ν. 2218/1994, όπως ίσχυαν κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, θεσπίζεται ειδική διοικητική προσφυγή για τον, εκ μέρους του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, έλεγχο νομιμότητας -και μόνον- των νομαρχιακών αποφάσεων εν γένει. Η εμπρόθεσμη άσκηση της εν λόγω προσφυγής, η οποία δεν αποτελεί ενδικοφανή προσφυγή του άρθρου 45 παρ. 2 του π.δ. 18/1989 (βλ. ΣΕ 308, 392, 763, 1190/2006, 3393/2005, 1062/ 2003, 2082/2001, 3642/1999 κ.ά.), κατά της νομαρχιακής αποφάσεως ενώπιον του Γενικού Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας, διακόπτει επί εξήντα ημέρες την προθεσμία ασκήσεως αιτήσεως ακυρώσεως κατά της νομαρχιακής αποφάσεως (βλ. ΣΕ 2644/2011, 4108/2009, 2411/2008, 2082/2001 3642/1999 κ.ά.). Η προθεσμία αυτή, όταν η προσφυγή ασκείται δια καταθέσεως στην αρμόδια (κρατική) Περιφέρεια, αρχίζει εκ νέου μετά την πάροδο της εξηκονθήμερης προθεσμίας που τάσσεται στον Γ. Γραμματέα ν αποφανθεί, εκτός αν ενωρίτερα εκδοθεί και κοινοποιηθεί στον ενδιαφερόμενο απορριπτική απόφαση του Γ. Γραμματέα επί της προσφυγής, ή εάν ο ενδιαφερόμενος λάβει γνώση της απορριπτικής αποφάσεως του Γ. Γραμματέα πριν από την πάροδο της προθεσμίας αυτής. Σε περίπτωση σιωπής του Γ. Γραμματέα, ή κοινοποιήσεως στον ενδιαφερόμενο, ή γνώσεως εκ μέρους του αποφάσεως του Γ. Γραμματέα, απορριπτικής της προσφυγής, σε χρόνο μεταγενέστερο της εξηκονθήμερης προθεσμίας, η προθεσμία για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά της σιωπηρής απορρίψεως της προσφυγής ή της απορριπτικής αυτής ρητής αποφάσεως, καθώς και κατά της νομαρχιακής αποφάσεως, αρχίζει από την επομένη της συμπληρώσεως της ανωτέρω εξηκονθήμερης προθεσμίας του άρθρου 8 του ν. 3200/1955 (βλ. ΣΕ 811/2011, 1649/2010, 840/2007, 308/2006, 3393/2005 κ.ά.) 6. Επειδή, τέλος, ο Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2690/1999 (Α 45), ορίζει στο άρθρο 24, με τίτλο «Αίτηση θεραπείας - Ιεραρχική προσφυγή» ότι: «1. Αν από τις σχετικές διατάξεις δεν προβλέπεται η δυνατότητα άσκησης της, κατά το επόμενο άρθρο, ειδικής διοικητικής, ή ενδικοφανούς, προσφυγής, ο ενδιαφερόμενος, για την αποκατάσταση υλικής ή ηθικής βλάβης των έννομων συμφερόντων του που προκαλείται από ατομική διοικητική πράξη μπορεί, για οποιονδήποτε λόγο, με αίτησή του, να ζητήσει, είτε από τη διοικητική αρχή η οποία εξέδωσε την πράξη, την ανάκληση ή την τροποποίησή της (αίτηση θεραπείας), είτε, από την αρχή η οποία προΐσταται εκείνης που εξέδωσε την πράξη, την ακύρωσή της (ιεραρχική προσφυγή). 2. Η διοικητική αρχή στην οποία υποβάλλεται η, κατά την προηγούμενη παράγραφο, αίτηση οφείλει να γνωστοποιήσει στον ενδιαφερόμενο την απόφασή της για την αίτηση αυτή το αργότερο μέσα σε τριάντα (30) ημέρες, εκτός αν από ειδικές διατάξεις προβλέπεται διαφορετική προθεσμία. 3. Αν αρμόδια για την ανάκληση ή τροποποίηση ή την ακύρωση είναι άλλη διοικητική αρχή, εκείνη στην οποία κατατέθηκε η αίτηση θεραπείας ή η ιεραρχική προσφυγή οφείλει να τη διαβιβάσει στην αρμόδια αρχή το αργότερο μέσα σε πέντε (5) ημέρες. Και στην περίπτωση αυτή, η γνωστοποίηση της απόφασης της αρμόδιας αρχής, στον ενδιαφερόμενο, πρέπει να γίνεται μέσα στην κατά την προηγούμενη παράγραφο προθεσμία. 4. Αν η πράξη ακυρωθεί, η υπόθεση επανέρχεται στην αρχή που εξέδωσε την πράξη, εκτός αν οι σχετικές διατάξεις προβλέπουν αρμοδιότητα της προϊστάμενης αρχής για την έκδοσή της». Στο δε άρθρο 25, με τίτλο «Ειδική διοικητική προσφυγή - 2

Ενδικοφανής προσφυγή», ορίζεται ότι «1. Όπου προβλέπεται από ειδικές διατάξεις, ο ενδιαφερόμενος, για την αποκατάσταση υλικής ή ηθικής βλάβης των έννομων συμφερόντων του που προκαλείται από διοικητική πράξη, μπορεί, με προσφυγή του, η οποία ασκείται ενώπιον του προβλεπόμενου από τις διατάξεις αυτές διοικητικού οργάνου και μέσα στην οριζόμενη από τις ίδιες προθεσμία, να ζητήσει, κατά περίπτωση, την ακύρωση ή την τροποποίηση της πράξης. 2. Το διοικητικό όργανο, ανάλογα με την πρόβλεψη των σχετικών διατάξεων, είτε εξετάζει μόνο τη νομιμότητα της πράξης, οπότε και μπορεί να την ακυρώσει εν όλω ή εν μέρει ή να απορρίψει την προσφυγή (ειδική διοικητική προσφυγή), είτε εξετάζει τόσο τη νομιμότητα της πράξης όσο και την ουσία της υπόθεσης, όποτε και μπορεί να ακυρώσει εν όλω ή εν μέρει ή να τροποποιήσει την πράξη ή να απορρίψει την προσφυγή (ενδικοφανής προσφυγή). Το αρμόδιο όργανο οφείλει να γνωστοποιήσει στον προσφεύγοντα την απόφασή του μέσα στην προθεσμία που τυχόν τάσσουν οι σχετικές διατάξεις, αλλιώς, στην περίπτωση μεν της ειδικής προσφυγής, το αργότερο μέσα σε τριάντα (30) ημέρες, στην περίπτωση δε της ενδικοφανούς προσφυγής, το αργότερο μέσα σε τρεις (3) μήνες. 3. Αν αρμόδιο να αποφανθεί για την ειδική διοικητική, ή την ενδικοφανή, προσφυγή είναι άλλο διοικητικό όργανο, εκείνο στο οποίο αυτή κατατέθηκε οφείλει να τη διαβιβάσει στο αρμόδιο όργανο το αργότερο μέσα σε πέντε (5) ημέρες. Και στην περίπτωση αυτή, η γνωστοποίηση της απόφασης του αρμόδιου διοικητικού οργάνου, στον ενδιαφερόμενο, πρέπει να γίνεται μέσα στις κατά την παρ. 2 προθεσμίες». 7. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από την εκκαλουμένη και τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με την οικοδομική άδεια /2000 της Διεύθυνσης Πολεοδομίας επετράπη στον εκκαλούντα η ανέγερση διώροφου κτιρίου κατοικιών με υπόγεια στον οικισμό. Κατόπιν καταγγελιών περιοίκων περί υπερβάσεων της άδειας, κυρίως ως προς την διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και το ύψος της οικοδομής, οι οικοδομικές εργασίες διεκόπησαν με το έγγραφο /11.7.2001 της Δ/νσης Πολεοδομίας. Με το έγγραφο /12.7.2001 της ίδιας υπηρεσίας επετράπη συνέχισή τους και εκλήθη ο εκκαλών να διαμορφώσει κατά προτεραιότητα τον περιβάλλοντα χώρο για να μην τίθεται ζήτημα υπερβάσεως ύψους, δεδομένου όμως ότι δεν συμμορφώθηκε προς την υπόδειξη αυτή, οι οικοδομικές εργασίες διεκόπησαν εκ νέου με το έγγραφο /4.9.2001 της Δ/νσης Πολεοδομίας. Με την από 2.10.2001 έκθεση ελέγχου της υπηρεσίας διαπιστώθηκε, μεταξύ άλλων, ότι το 2ο υπόγειο, που σύμφωνα με την οικοδομική άδεια προβλεπόταν αποκλειστικά ως χώρος στάθμευσης, δεν δεσμεύθηκε προς τον σκοπό αυτό με συμβολαιογραφικό έγγραφο, ότι στο κεντρικό τμήμα του κτιρίου υπάρχει υπέρβαση ύψους λόγω διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, με συνέπεια τμήμα του 3ου υπογείου να προσμετρείται στο συντελεστή δομήσεως, και ότι, συνεπώς, δεν είναι νόμιμη η κατασκευή δεύτερου ορόφου στην οικοδομή. Κατόπιν τούτου η οικοδομική άδεια ανακλήθηκε με την απόφαση /10.10.2001 του προϊσταμένου της Διεύθυνσης Πολεοδομίας για τους λόγους που αναφέρονται στην έκθεση ελέγχου. Με την από 17.10.2001 αίτησή του προς την Δ/νση Πολεοδομίας, η οποία συνοδευόταν από τοπογραφικό διάγραμμα, διάγραμμα διαμόρφωσης, διάγραμμα κάλυψης και κατόψεις υπογείων και ορόφου, ο εκκαλών ανέφερε ότι στον φάκελο της άδειας ευρίσκεται συμβολαιογραφική δήλωση για την δέσμευση των χώρων στάθμευσης, ότι σύμφωνα με σχετικό έγγραφο του Υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ επιτρέπεται η κατασκευή απεριόριστου αριθμού υπογείων για χρήση γκαράζ και ότι για τις υπόλοιπες παρατηρήσεις προτίθεται να προβεί σε «ενημέρωση» της άδειας σε συνεννόηση με την υπηρεσία, διότι οι διαπιστωθείσες 3

πλημμέλειες είναι επουσιώδεις, εν όψει δε τούτων ζήτησε την ανάκληση της ανακλητικής πράξεως, την οποία επίσης ζήτησε με την από 16.11.2001 αίτησή του προς την ίδια υπηρεσία. Όπως προκύπτει από το /18.4.2002 έγγραφο της Δ/νσης Πολεοδομίας προς το Σώμα Επιθεωρητών - Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης και το έγγραφο /18.4.2002 της ίδιας υπηρεσίας προς τον εκκαλούντα σχετικά με τις ενέργειές της επί της υποθέσεως, σε απάντηση των ανωτέρω, από 17.10.2001 και 16.11.2001 αιτήσεών του, τα υποβληθέντα σχέδια ελέγχθηκαν από την ΕΠΑΕ, η οποία έκρινε ότι πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω η νομιμότητα του κατασκευασθέντος τμήματος της οικοδομής, βάσει σχεδίων αποτύπωσης που έπρεπε να υποβάλει ο εκκαλών, και μόνο ακολούθως να ζητηθεί η ανάκληση της ανακλητικής πράξεως /10.10.2001, άλλως η οικοδομή πρέπει να χαρακτηρισθεί ως αυθαίρετη, πλην ο εκκαλών δεν δέχθηκε τη λύση αυτή, αλλά με αιτήσεις του ζήτησε τη συνέχιση των οικοδομικών εργασιών. Με την /31.5.2002 έκθεση αυτοψίας της Δ/νσης Πολεοδομίας η οικοδομή χαρακτηρίσθηκε αυθαίρετη και επιβλήθηκαν σχετικά πρόστιμα. Με την από 27.6.2002 «προσφυγή - αίτηση» προς τον Περιφερειάρχη που κατατέθηκε αυθημερόν στην Περιφέρεια, ο εκκαλών ζήτησε την ακύρωση της ανακλητικής πράξεως /10.10.2001 και της /31.5.2002 εκθέσεως αυτοψίας αυθαιρέτου, πλην η αίτηση αυτή απερρίφθη σιωπηρώς με την πάροδο εξηκονθημέρου από την κατάθεσή της, όπως προκύπτει από το έγγραφο /24.10.2002 της Περιφέρειας προς τον εκκαλούντα. Αίτηση ακυρώσεως κατά α) της /10.10.2001 ανακλητικής πράξεως, β) της /31.5.2002 εκθέσεως αυτοψίας αυθαιρέτου (από την οποία εχώρησε παραίτηση και υποβολή αυτοτελούς αιτήσεως ακυρώσεως ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου) και γ) του πληροφοριακού εγγράφου /24. 10.2002 της Περιφέρειας απερρίφθη με την εκκαλούμενη απόφαση ως εκπρόθεσμη τόσο ως προς την ανακλητική πράξη, όσο και ως την θεωρηθείσα ως προσβαλλόμενη καθ ερμηνεία του δικογράφου σιωπηρή απόρριψη από τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας της από 27.6.2002 προσφυγής του εκκαλούντος κατά της προηγούμενης πράξεως. 8. Επειδή, η από 17.10.2001 αίτηση του εκκαλούντος προς την Δ/νση Πολεοδομίας, ως εκ του οργάνου στο οποίο απευθύνεται και του περιεχομένου της, αποτελούσε αίτηση θεραπείας, κατά την έννοια του άρθ. 24 παράγρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (πρβλ. ΣΕ 259, 3259/2011, 1113/2008), και όχι ειδική διοικητική προσφυγή κατά τα άρθρα 25 παράγρ. 1 του ίδιου Κώδικα, 18 παρ. 12 του ν. 2218/1994 και 8 του ν. 3200/1955. Από το περιεχόμενο δε της εν λόγω αιτήσεως θεραπείας, με την οποία αντικρούονται οι αιτιάσεις της από 2.10.2001 εκθέσεως ελέγχου, στην οποία ερείδεται η ανακλητική πράξη, προκύπτει ότι στις 17.10.2001 ο εκκαλών είχε πλήρη γνώση της ανακλητικής πράξεως και της αιτιολογίας της. Επομένως, και υπό την εκδοχή ακόμη ότι η αίτηση αυτή διέκοψε την προθεσμία της αιτήσεως ακυρώσεως επί 30νθήμερο (δεδομένου ότι, όπως έχει κριθεί, η υποβολή αιτήσεως θεραπείας δεν διακόπτει την προθεσμία της αιτήσεως ακυρώσεως εφ όσον κατά της προσβαλλόμενης πράξεως προβλέπεται ειδική διοικητική προσφυγή - βλ. ΣΕ 3259/2011, 354/2003, 779/1996, 5095/1995, 5005/1988, 4176/1986), πάντως η διακοπή έληξε στις 16.11.2001, από την επομένη δε άρχισε να τρέχει η προθεσμία ασκήσεως αιτήσεως ακυρώσεως, η οποία εξέπνευσε μετά δίμηνο, δηλαδή πολύ πριν την κατάθεση της αιτήσεως (18.11.2002), η οποία επομένως ήταν εν πάση περιπτώσει απορριπτέα ως εκπρόθεσμη, όπως ορθώς έκρινε το Διοικητικό Εφετείο. Περαιτέρω, η από 27.6.2002 προσφυγή ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, η οποία κατατέθηκε στην Περιφέρεια, θεωρείται ότι απερρίφθη 4

σιωπηρώς μετά την άπρακτη πάροδο 60 ημερών από την επομένη της καταθέσεως (26.8.2002). Η 60νθήμερη προθεσμία ασκήσεως αιτήσεως ακυρώσεως, η οποία ανεστάλη κατά τη διάρκεια των δικαστικών διακοπών, άρχισε να τρέχει στις 16.9.2002 και έληξε την Πέμπτη 14.11.2002, και συνεπώς η αίτηση ακυρώσεως, που ασκήθηκε στις 18.11.2002, ήταν απορριπτέα προεχόντως ως εκπρόθεσμη, όπως ορθώς έκρινε το Διοικητικό Εφετείο. Τούτο δε ανεξαρτήτως του ότι η ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας από 27.6.2002 προσφυγή του εκκαλούντος κατά της ανακλητικής πράξεως /10.10.2001 ήταν προδήλως εκπρόθεσμη, αφού, όπως προαναφέρθηκε, ο εκκαλών είχε πλήρη γνώση της πράξεως αυτής στις 17.10.2001, και συνεπώς η προσφυγή ήταν οπωσδήποτε απορριπτέα εξ αυτού του λόγου. Επομένως όλοι οι λόγοι εφέσεως με τους οποίους προβάλλονται τα αντίθετα είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Τέλος, και αν ακόμη θεωρηθεί ότι η από 17.10.2001 αίτηση του αιτούντος ενείχε και αίτημα εκδόσεως εκτελεστής διοικητικής πράξεως βάσει των υποβληθέντων σχεδίων και διαγραμμάτων, όπως λ.χ. πράξεως προελέγχου ή νέας οικοδομικής άδειας, πάντως το αίτημα αυτό θεωρείται ότι απερρίφθη με την πάροδο τριμήνου από την επομένη της υποβολής (18.1.2002), η δε προθεσμία προσβολής της σχετικής σιωπηρής απορρίψεως με αίτηση ακυρώσεως έληξε μετά δίμηνο (19.3.2002). Αν δε ήθελε θεωρηθεί ότι η Διοίκηση απέρριψε την ανωτέρω από 17.10.2001 αίτηση, καθώς και την από 16.11.2001 αίτηση του εκκαλούντος, με το προαναφερθέν έγγραφο 5900/18.4.2002 (και όχι /18.4.2002, όπως εσφαλμένως υπολαμβάνει ο εκκαλών), και πάλι τόσο η από 27.6.2002 προσφυγή του εκκαλούντος ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, όσο η από 18.11.2002 αίτηση ακυρώσεως, θα ήταν εκπρόθεσμες και αν ακόμη ήθελαν ερμηνευθεί ότι στρέφονται και κατά του εγγράφου αυτού, δεδομένου ότι, όπως συνομολογεί ο εκκαλών (βλ. από 27.6.2002 προσφυγή ενώπιον του Γ.Γ.Π., σελ. 9, δικόγραφο της αιτήσεως ακυρώσεως, σελ. 9, και δικόγραφο της υπό κρίση εφέσεως, σελ. 7), αυτός είχε πλήρη γνώση του εν λόγω εγγράφου στις 24.4.2002, ημερομηνία κατά την οποία «σε συνέχεια και απάντηση» του εγγράφου αυτού κατέθεσε στην Δ/νση Πολεοδομίας επιστολή, με την οποία ζητούσε να πληροφορηθεί αν τέλεσε παρανομίες και ποιες κατά την ανέγερση της οικοδομής του, και προειδοποιούσε ότι, αν δεν ανακληθεί η ανάκληση της οικοδομικής άδειας, θα προβεί σε όλες τις νόμιμες ενέργειες και θα επιδιώξει αποζημίωση (βλ. από 24.4.2002 επιστολή). 9. Επειδή, προβάλλεται, κατ επίκληση της αποφάσεως ΣΕ 2892/ 1993 Ολομ., ότι η Διοίκηση είχε υποχρέωση να ενημερώσει τον εκκαλούντα, είτε με την ανακλητική πράξη, είτε με άλλο έγγραφο, για την ύπαρξη, την προθεσμία και τις συνέπειες ασκήσεως διοικητικής προσφυγής κατά της ανακλητικής πράξεως και ότι, εφ όσον δεν το έπραξε, η αίτηση ακυρώσεως έπρεπε να θεωρηθεί εμπρόθεσμη. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι καμμία διάταξη νόμου δεν επιβάλλει στην Διοίκηση την υποχρέωση να ενημερώνει τους διοικουμένους για τη δυνατότητα που έχουν ν ασκήσουν κατά των νομαρχιακών πράξεων την διοικητική προσφυγή του άρθρου 18 παρ. 12 ν. 2218/1994 (άρθ. 69 π.δ. 30/ 1996) ενώπιον του Γ.Γ. Περιφέρειας ούτε και για τα ένδικα βοηθήματα που τους παρέχει κατ αυτών η έννομη τάξη. Εξ άλλου, η, κατά την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (βλ. ΣΕ 2892/1993 Ολ. κ.ά.), υποχρέωση ενημερώσεως των διοικουμένων, με την υποκειμένη στην προσφυγή πράξη ή με τυχόν διαβιβαστικό της έγγραφο, για την δυνατότητα ασκήσεως προσφυγής ενώπιον συγκεκριμένου οργάνου, την προβλεπόμενη σχετική προθεσμία καθώς και τις συνέπειες της μη ασκήσεως προσφυγής, αφορά την 5

άσκηση των προβλεπομένων από ειδική διάταξη νόμου ενδικοφανών προσφυγών, όχι δε και των διοικητικών προσφυγών νομιμότητας, όπως η προσφυγή του άρθρου 69 του κωδ. π.δ. 30/1996. Συνεπώς ουδεμία σχετική υποχρέωση ενημέρωσης του αιτούντος υπείχε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, αντιθέτως προς τα αβασίμως προβαλλόμενα, αφού η ανακλητική πράξη /10.10.2001 της Δ/νσεως Πολεοδομίας υπέκειτο σε απ ευθείας προσβολή στο Διοικητικό Εφετείο με αίτηση ακυρώσεως, η δε άσκηση αιτήσεως θεραπείας ή της διοικητικής προσφυγής νομιμότητας του άρθ. 69 π.δ. 30/1996 συνιστά ευχέρεια του ενδιαφερομένου και όχι απαραίτητη, κατά νόμον, τήρηση προδικασίας για την παροχή δικαστικής προστασίας, όπως συμβαίνει με τις ενδικοφανείς προσφυγές (ΣΕ 2644/2011). Περαιτέρω, δεν επιβάλλεται ούτε από τις αρχές τις χρηστής διοικήσεως ούτε κατά την έννοια των διατάξεων του Π.Δ. 18/1989 να γνωστοποιούνται στον διοικούμενο - επ ευκαιρία μάλιστα προσφυγής η οποία ασκείται από αυτόν κατά εκδοθείσας διοικητικής πράξεως - οι γενικοί δικονομικοί κανόνες που θεσπίζει το εν λόγω διάταγμα ως προς την προθεσμία για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά διοικητικών πράξεων και το χρόνο ενάρξεως αυτής, τους οποίους οφείλει να γνωρίζει ο διοικούμενος, καθόσον άγνοια νόμου, και μάλιστα βασικών, πάγιων και γενικών δικονομικών κανόνων, δεν συγχωρείται (ΣΕ 3393/ 2005). 10. Επειδή, τέλος, με το δικόγραφο της εφέσεως, όπως αναπτύσσεται με το από 13.12.2001 υπόμνημα, το οποίο κατατέθηκε εντός της προθεσμίας που χορήγησε η Πρόεδρος, προβάλλεται ότι, εν όψει του εκτεθέντος ιστορικού και των αρχών της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και της συνεπούς συμπεριφοράς της Διοίκησης, μη νομίμως το Διοικητικό Εφετείο θεώρησε ότι η προθεσμία προσβολής της σιωπηρής απορριπτικής πράξεως του Γ.Γ.Π. αρχίζει από την εκπνοή του εξηκονθημέρου από την κατάθεση της προσφυγής, διότι ως αφετηρία έπρεπε να θεωρηθεί η έκδοση του εγγράφου /24.10.2002 της Περιφέρειας, με το οποίο ο εκκαλών έλαβε γνώση της απορρίψεως της προσφυγής του. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι ο κατά τον ανωτέρω τρόπο (βλ. σκ. 5) υπολογισμός της προθεσμίας ασκήσεως της αιτήσεως ακυρώσεως και, ειδικότερα, η έναρξη της προθεσμίας αυτής όχι από την τυχόν μεταγενέστερη του εξηκονθημέρου κοινοποίηση στον προσφεύγοντα της απορριπτικής της προσφυγής του αποφάσεως, εάν και όταν αυτή γίνει, αλλά από την πάροδο του εξηκονθημέρου αυτού, χωρίς να έχει κοινοποιηθεί η τυχόν εκδοθείσα εντός του εξηκονθημέρου απόφαση, αποβλέπει στην ύπαρξη σταθερών και ευχερώς μετρήσιμων χρονικών σημείων υπολογισμού της προθεσμίας, μη συναρτωμένων με αβέβαια περιστατικά, και τούτο για την διευκόλυνση της παροχής εννόμου προστασίας. Συνεπώς, ο τρόπος αυτός υπολογισμού δεν παραβιάζει καμμία διάταξη ή αρχή υπέρτερης τυπικής ισχύος, δεδομένου ότι δεν καθιστά ιδιαιτέρως δυσχερή για τον αιτούντα την εμπρόθεσμη άσκηση της αιτήσεως ακυρώσεως, εφ όσον η έναρξη της προθεσμίας συνδέεται με τις δικές του επιλογές και ενέργειες, δηλαδή την άσκηση της διοικητικής προσφυγής και την κατάθεσή της απευθείας στον Γ. Γραμματέα Περιφέρειας, η δε εκ μέρους του τήρηση της προθεσμίας είναι ευχερής εφ όσον αυτή απόκειται αποκλειστικώς στον ίδιο, ο οποίος οφείλει να γνωρίζει τις κατά νόμο συνέπειες των διαδικαστικών ενεργειών του (βλ. ΣΕ 308/2006, 2192/2005). Τέλος, το γεγονός ότι στο ανωτέρω έγγραφο 16663/24.10.2002 υπάρχει μνεία ότι κατά της απορριπτικής πράξεως του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας «επιτρέπεται προσφυγή ενώπιον των αρμοδίων Διοικητικών Δικαστηρίων μέσα σε αποκλειστική προθεσμία 30 ημερών» δεν 6

ασκεί επιρροή από της εξεταζόμενης απόψεως, διότι η περιέλευση του εγγράφου αυτού στον εκκαλούντα μετά την πάροδο της προθεσμίας για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως στην προκειμένη περίπτωση δεν είχε ως συνέπεια την αναβίωση της εν λόγω προθεσμίας, τη λήξη της οποίας, υπολογιζομένης με βάση τον περιεχόμενο στο άρθρο 46 παρ. 2 του π.δ. 18/1989 γενικό δικονομικό κανόνα, γνώριζε ή εν πάση περιπτώσει όφειλε να γνωρίζει ο ήδη εκκαλών, εν όψει και των ανωτέρω εκτεθέντων (βλ. ΣΕ 3393/2005). Συνεπώς τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα είναι απορριπτέα, καθώς και η έφεση στο σύνολό της. Δ ι ά τ α ύ τ α Απορρίπτει την έφεση 7