ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΝ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΗΤΟΙ Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ ΤΟΥ «Α ΕΛΦΟΥ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ» ΙΕΡΑ ΜΕΓΙΣΤΗ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙ ΙΟΥ 2010
2
ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ «ΚΑΙΡΟΥ» Κα ν νάγνωσιν ν ρ ν ο µέλλον ες λει ουργε ν ρχον αι ς νδύσεως ν µφίων, λέγον ες ο ς συνήθεις σ ίχους. Ε α νίπ ον αι κα ν συνήθη άξιν ε ς χωνευ ήριον λέγον ες καθ αυ ο ς «Ν ψοµαι ν θ οις ς χε ρ ς µου», πλ ν ο Προεσ ος, σ ις νίπ ε αι ε ς Χερουβικόν. Ε α ο Λει ουργο ρχον αι νώπιον ς γίας Τραπέζης κα λαµβάνουσι «Καιρ ν» νώπιον ο γίου Ε αγγελίου, ς ο «Σωµα ικο Χρισ ο». Ποιο σιν δ ρία προσκυνήµα α κα λέγει: Ε λόγησον! ερεύς ( κφώνως) όξα Πα ρ κα Υ κα γί Πνεύµα ι, µόν πλ κα διαιρέ Τριάδι, νούσ κα γιαζούσ µ ς δι αυ ς κα ε ρηνευούσ ν ζω ν µ ν, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µήν. ερεύς ( κφώνως) ν πλήθει µαρ ι ν µεµολυσµένον µ µε ξουδενlσ ς, έσπο α Κύριε Θε ς µου δο γ ρ προσέρχοµαι θεί ού κα πουρανί µυσ ηρί, ο χ ς ξιος πάρχων, λλ ε ς ν σ ν φορ ν γαθό η α, αύ ην φίηµί σοι ν φωνήν Θε ς λάσθη ί µοι µαρ- ωλ µαρ ον γ ρ ε ς ν ο ραν ν κα νώπι ν σου κα ο κ ε µ ξιος ν οφθαλµ σαι ερ αύ κα πνευµα ικ ραπέζ, φ µονογενής σου Υ ς κα Κύριος µ ν ησο ς Χρισ ς, µο µαρ ωλ κα πάσ κηλίδι κα εσ ιγµέν µυσ ικ ς πρόκει αι ε ς θυσίαν. ι αύ ην σοι ν κεσίαν κα ε χαρισ ίαν προσάγω ο κα απεµφθ ναί µοι Πνε µά σου Παρ κλη ον νισχ ον κα κα αρ ίζον µε πρ ς ν λει ουργίαν αύ ην 3
κα ν παρ σο µοι παγγελθε σαν φων ν κα ακρί ως λα πιφθέγξασθαι αύ ην κα αξίωσον ν Χρισ ησο Κυρί µ ν, µεθ ο ε λογη ς ε κα δεδοξασµένος σ ν παναγί κα γαθ κα ζωοποι σου Πνεύµα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός Αµήν. ΕΝΑΡΞΙΣ παν ες σπάζον αι γιον Ε αγγέλιον [κα ν προεξάρχ πίσκοπος, ο συλλει ουργο σπάζον αι κα ν δεξι ν α ο ]. Ε α ποιε Προεσ ς ρία προσκυνήµα α πρ ο γίου Ε αγγελίου κα λέγει Ιερεύς ( κφώνως) όξα Πα ρ κα Υ κα γί Πνεύµα ι, ριαδικ κα νιαί φω ς µι ς Θεό η ος, ς ν Τριάδι µοναδικ ς παρχούσης κα διαιρούµενης διαιρέ ως. Τρι ς γ ρ ε ς Θε ς παν οκρά ωρ, ο ν δόξαν ο ο ρανο διηγο ν αι, δ γ ν Α ο δεσπο είαν, κα θάλασσα Α ο κρά ος, κα π σα α σθη κα νοη κ ίσις ν Α ο µεγαλειό η α κηρύ ει πάν ο ε ι Α πρέπει π σα δόξα, ιµή, κρά ος, µεγαλωσύνη ε κα µεγαλοπρέπεια, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µήν. Χορός Κύριε, λέησον. εηθ µεν. Ιερε ς ( κφώνως) Ε εργέ α κα Βασιλε ν α ώνων κα ς κ ίσεως πάσης δηµιουργέ, πρόσδεξαι προσιο σάν σοι δι ο Χρισ ο σου ν κκλησίαν σου κάσ συµφέρον κπλήρωσον γαγε πάν ας ε ς ελειό η α κα ξίους µ ς πέργασαι ς χάρι ος ο γιασµο σου, πισυνάγων µ ς ν γί σου καθολικ κα ποσ ολικ 4
Εκκλησί, ν περιεποιήσω ιµί α µα ι ο µονογενο ς σου Υ ο, Κυρίου δ κα Θεο κα Σω ρος µ ν ησο Χρισ ο, µεθ ο ε λογη ς ε κα δεδοξασµένος σ ν παναγί κα γαθ κα ζωοποι σου Πνεύµα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µήν. ν συνεχεί προσέρχε αι α ιάκονος φέρων θυµια ήριον κα λιβανοθήκην λέγων: Ε λόγησον θυµίαµα. Ιερε ς, κφώνως Θεός, προσδεξάµενος Αβελ δ ρα, Ν ε κα Αβρα µ ν θυσίαν, Ααρ ν κα Ζαχαρίου θυµίαµα, πρόσδεξαι κα κ χειρ ς µ ν ν µαρ ωλ ν θυµίαµα ο ο ε ς σµ ν ε ωδίας κα φεσιν ν µαρ ι ν µ ν κα παν ς ο λαο σου - ι ε λογηµένος πάρχεις κα πρέπει σοι δόξα σ ν µονογενε σου Υ κα γί Πνεύµα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µήν. Ε θ ς Προεξάρχων θυµι ννεάκις προκείµενον γιον Ε αγγέλιον κα παραδίδει θυµια ήριον ε ς ν ιάκονον. Σχηµα ίζε αι λι ανευ ικ ποµπ ν ε σοδεύουσιν ο συλλει ουργο ερε ς ε ς δύο σ ίχους φέρον ες κηρία κα πον αι ιάκονος µε ο θυµια ηρίου κα ς λιβανοθήκης κα ο λοιπο διάκονοι. Προεξάρχων κα ακλείει ν λι ανείαν χων ε ς ν ρισ ερ ν α ο γιον Ευαγγέλιον κα ε ς ν δεξι ν ν Σ αυρ ν «ευλογίας», ς κα ν σπεριν ν ς Κυριακ ς ο Πάσχα, ε λογ ν κα γιάζων ν περιεσ α λαόν, ψάλλον ες παν ες ροπάριον 5
µονογεν ς Υ ς κα Λ γος ο Θεο, θ να ος π ρχων, κα κα αδεξ µενος δι ν µε ραν σω ηρ!!αν, σαρκωθ ναι κ ς γ!!ας Θεο κου κα ειπαρθ νου Μαρ!!ας, ρ π ως νανθρωπ σας, σ αυρωθε!!ς ε, Χρισ Θε ς, θαν θ να ον πα σας ε ς ν ς γ!!ας Τρι δος, συνδοξαζ µενος Πα ρ!! κα γ!! Πνε µα ι, σ σον µ ς. Ψαλλοµένου ο ροπαρίου λι ανεία ρχε αι κ ο βορείου κλί ους ε ς ν κεν ρικ ν πύλην ο ναο. Α. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ιάκονος θυµι ννεάκις γιον Ε αγγέλιον, κα σ ραφε ς πρ ς ν λα ν παραγγέλλει κφώνως: ρθοί! Προεξάρχων ερεύς λέγει µεγαλοφώνως ν κόλουθον ε χ ν ς Ε σόδου ε ς µέσον ο ναο : ερεύς (µεγαλοφώνως) Θε ς, παν οκρά ωρ, µεγαλώνυµος Κύριος, δο ς µ ν ε σοδον ε ς για ν γίων δι ς πιδηµίας ο µονογενο ς σου Υ ο, Κυρίου δ κα Θεο κα Σω ρος µ ν ησο Χρισ ο, κε εύοµεν κα παρακαλο µεν ν σ ν γαθό η α, πειδ µφοβοί σµεν κα ν ροµοι, µέλλον ες παρίσ ασθαι γί σου θυσιασ ηρί, ξαπόσ ειλον φ µ ς ν χάριν σου ν γαθ ν κα γίασον µ ν ς ψυχ ς κα σώµα α κα πνεύµα α κα λλοίωσον φρονήµα α µ ν πρ ς ε σέβειαν, να ν καθαρ συνειδό ι προσφέρωµέν σοι δ ρα, δόµα α, καρπώµα α ε ς θέ ησιν ν µε έρων µαρ ηµά ων, ε ς λασµ ν παν ς ο λαο Σου Χάρι ι κα ο κ ιρµο ς κα φιλανθρωπί ο µονογενο ς σου Υ ο, µεθ ο ε λογη ς ε σ ν παναγί κα γαθ 6
κα ζωοποι σου Πνεύµα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µήν. Προεξάρχων ίθησιν γιον Ε αγγέλιον π ς γίας Τραπέζης. Ο δ Λει ουργο λαµβάνουσι ς θέσεις α ν ν µέσ ο ναο, σ άµενοι πλέον καθ λην ν θ. λει ουργίαν κα νώπιον ο λαο. Ο ιάκονοι, κ ο σολέα λέγουν ναλλάξ ς κα ω έρω συναπ ς κα κ ενε ς, πάν ο ε σ ραµµένοι πρ ς ν λαόν. ν ε ρήν ο Κυρίου δεηθ µεν. Χορός Κύριε λέησον. Υπ ρ ς νωθεν ε ρήνης κα Θεο φιλανθρωπίας κα σω ηρίας ν ψυχ ν µ ν ο Κυρίου δεηθ µεν. 7
Χορός Κύριε λέησον. Υπ ρ ς ε ρήνης ο σύµπαν ος κόσµου κα νώσεως πασ ν ν γίων ο Θεο Εκκλησι ν ο Κυρίου δεηθ µεν. Χορός Κύριε λέησον. Υπ ρ σω ηρίας κα ν ιλήψεως ο γιω ά ου ρχιεπισκόπου µ ν (δε νος), παν ς ο κλήρου κα ο φιλοχρίσ ου λαο ο Κυρίου δεηθ µεν. Χορός Κύριε λέησον. π ρ ο Πα ρ ς µ ν (δε νος) εροµονάχου κα πάσης ς ν Χρισ µ ν δελφό η ος ο Κυρίου δεηθ µεν. Υπ ρ φέσεως µαρ ι ν κα συγχωρήσεως πληµµεληµά ων µ ν κα π ρ ο υσθ ναι µ ς π πάσης θλίψεως, ργ ς, κινδύνου κα νάγκης κα πανασ άσεως χθρ ν, ο Κυρίου δεηθ µεν. Χορός Κύριε λέησον. Τ ς Παναγίας, χράν ου, περενδόξου, ε λογηµένης, δεσποίνης µ ν Θεο όκου κα ειπαρθένου Μαρίας, ο γίου Ιωάννου, ο νδόξου προφή ου, προδρόµου κα βαπ ισ ο, ν θείων κα πανευφήµων ποσ όλων, νδόξων προφη ν κα θλοφόρων µαρ ύρων κα πάν ων ν γίων κα δικαίων µνηµονεύσωµεν, πως ε χα ς α ν κα πρεσβείαις α ν ο πάν ες λεηθ µεν. Χορός Κύριε λέησον. 8
Λεγοµένης ς συναπ ς, ερε ς λέγει ν ε χ ν ο Τρισαγίου µνου Ο κ!!ρµον κα λε µον, µακρ θυµε κα πολυ λεε κα ληθιν Κ ριε, π!!βλεψον ξ οίµου κα οικη ηρ!!ου σου κα π κουσον µ ν ν σ ν κε ν κα σαι µ ς π παν ς πειρασµο διαβολικο ε κα νθρωπίνου, κα µ ποσ ήσ ς φ µ ν ν σ ν βο θειαν, µηδ βαρυ ρας ς µε ρας δυν µεως παιδε!!ας παγ γ ς µ ν µε ς γ ρ ο χ κανο πρ ς νικ ν ν ιπ!!π ον α, σ δ δυνα ς ε, Κ ριε, ε ς σ ζειν κ π ν ων ν ναν ιωµ ων σ σον µ ς, Θε ς, κ ν δυσχερ ν ο κ σµου ο ου κα ν χρησ η σου, πως, ε σελθ ν ες ν καθαρ συνειδ σει πρ ς γι ν σου θυσιασ ριον, ν µακάριον κα ρισ γιον µνον σ ν α ς πουραν!!αις δυν µεσιν κα ακρ!! ως ναπ µψωµ ν σοι κα!! ν ε ρεσ ν σοι κα θε!!αν πι ελ σαν ες λει ουργ!!αν, κα αξιωθ µεν ς α ων!!ου ζω ς. κφώνησις ι γιος ε, Κύριε Θε ς µ ν κα ν γίοις κα οικε ς κα παναπαύ κα σο ν δόξαν κα ν ρισάγιον µνον ναπέµποµεν Πα ρ κα Υ κα γί Πνεύµα ι, ν ν κα εί. Κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µήν. Ε α ψάλλε αι Τρισάγιον ς ε θισ αι. Ιερεύς Ε ρήνη π σι! Χορός Κα Πνεύµα ί σου. ναγνώσ ης λαµβάνει θέσιν µπροσθεν ο δισκελλίου ναγνώσεως κα σ ραµµένος πρ ς ν λα ν λέγει 9
Τ ς ξόδου νάγνωσµα. «γ νε ο δ µ ρ ρ!! γενηθ ν ος πρ ς ρθρον κα γ!!νον ο φωνα κα σ ραπα κα νεφ λη γνοφlδης π ρους Σιν, φων ς σ λπιγγος χει µ γα κα π ο θη π ς λα ς ν παρεµβολ. 17 κα ξ γαγε Μωυσ ς ν λα ν ε ς συν ν ησιν ο Θεο κ ς παρεµβολ ς, 18 κα παρ σ ησαν π ρος. 1 Κα λ λησεν Κ ριος π ν ας ο ς λ γους ο ους λ γων. 2 γl ε µι Κ ριος Θε ς σου, σ ις ξ γαγ ν σε κ γ ς Α γ π ου, ξ ο κου δουλε!!ας. 3 Ο κ σον α!! σοι θεο εροι πλ ν µο. 4 Ο ποι σεις σεαυ ε δωλον, ο δ παν ς µο!!ωµα, σα ν ο ραν νω κα σα ν γ κ ω κα σα ν ο ς δασιν ποκ ω ς γ ς. 5 ο προσκυν σεις α ο ς, ο δ µ λα ρε σεις α ο ς γ γ ρ ε µι Κ ριος Θε ς σου, Θε ς ζηλω ς, ποδιδο ς µαρ!!ας πα ρων π κνα, ως ρ!! ης κα ε ρ ης γενε ς ο ς µισο σ!! µε 6 κα ποι ν λεος ε ς χιλι δας ο ς γαπ σ!! µε κα ο ς φυλ σσουσι προσ γµα µου. 7 Ο λ ψ νοµα Κυρ!!ου ο Θεο σου π!! µα α!! ο γ ρ µ καθαρ!!σ Κ ριος Θε ς σου ν λαµβ νον α νοµα α ο π µα α!!. 8 Μν σθη ι ν µ ρα ν σαββ ων γι ζειν α ν. 9 ξ µ ρας ργ κα ποι σεις π ν α ργα σου 10 δ µ ρ βδ µ σ ββα α Κυρ!! Θε σου ο ποι σεις ν α π ν ργον, σ κα υ ς σου κα θυγ ηρ σου, πα ς σου κα παιδ!!σκη σου, βο ς σου κα ποζ γι ν σου κα π ν κ ν ς σου κα προσ λυ ος παροικ ν ν σο!!. 11 ν γ ρ ξ µ ραις πο!!ησε Κ ριος ν ο ραν ν κα ν γ ν κα ν θ λασσαν κα π ν α ν α ο ς κα κα παυσε µ ρ βδ µ δι ο ο ε λ γησε Κ ριος ν µ ραν ν βδ µην κα γ!!ασεν α ν. 12 Τ!!µα ν πα ρα σου κα ν µη ρα σου, να ε σοι γ νη αι, κα να µακροχρ νιος γ ν π ς γ ς ς γαθ ς, ς Κ ριος Θε ς σου δ!!δωσ!! σοι. 13 Ο µοιχε σεις. 14 Ο κλ ψεις. 15 Ο φονε σεις. 16 Ο ψευδοµαρ υρ σεις κα ο πλησ!!ον σου µαρ υρ!!αν ψευδ. 17 Ο κ πιθυµ σεις ν γυνα κα ο πλησ!!ον σου. ο κ πιθυµ σεις ν ο κ!!αν ο πλησ!!ον σου ο ε ν γρ ν α ο ο ε ν πα δα α ο ο ε ν παιδ!!σκην α ο ο ε ο βο ς α ο ο ε ο 10
ποζυγ!!ου α ο ο ε παν ς κ νους α ο ο ε σα πλησ!!ον σου σ!!. 18 Κα π ς λα ς lρα ν φων ν κα ς λαµπ δας κα ν φων ν ς σ λπιγγος κα ρος καπν!!ζον φοβηθ ν ες δ π ς λα ς σ ησαν µακρ θεν. 19 κα ε παν πρ ς Μωυσ ν: Λ λησον σ µ ν, κα µ λαλε!!- ω πρ ς µ ς Θε ς, µ ποθ νωµεν. 20 κα λ γει α ο ς Μωυσ ς: θαρσε ε, νεκεν γ ρ ο πειρ σαι µ ς παρεγεν θη Θε ς πρ ς µ ς, πως ν γ νη αι φ βος α ο ν µ ν, να µ µαρ νη ε. 21 Ε σ κει δ λα ς µακρ θεν, Μωυσ ς δ ε σ λθεν ε ς ν γν φον, ο ν Θε ς». Προκείµενον ο ποσ όλου. χος πλ. δ (Ψαλµ ς ιη ) Ε ς π σαν ν γ ν ξ λθεν φθόγγος α ο κα ε ς πέρα α ς ο κουµένης ήµα α α ο. Στίχ. Ο ο ρανο διηγο νται δ ξαν Θεο, πο ησιν δ χειρ ν α το ναγγ λλει τ στερ ωµα. Πρ ς Γαλά ας πισ ολ ς Παύλου νάγνωσµα. ( κεφ. α, 11-19) δελφοί, γνωρίζω µ ν ε αγγέλιον ε αγγελισθ ν π µο ι ο κ σ ι κα νθρωπον ο δ γ ρ γ παρ νθρώπου παρέλαβον α ο ε διδάχθην, λλ δι ποκαλύψεως ησο Χρισ ο. κούσα ε γ ρ ν µ ν νασ ροφήν πο ε ν ουδαϊσµ, ι καθ περβολ ν δίωκον ν κκλησίαν ο Θεο κα πόρθουν α ήν, κα προέκοπ ον ν ουδαϊσµ π ρ πολλο ς συνηλικιώ ας ν γένει µου, περισσο έρως ζηλω ς πάρχων ν πα ρικ ν µου παραδόσεων. ε δ ε δόκησεν Θε ς φορίσας µε κ κοιλίας µη ρός µου κα καλέσας δι ς χάρι ος α ο ποκαλύψαι ν υ ν α ο ν µοί, να ε αγγελίζωµαι α ν ν ο ς θνεσιν, ε θέως ο προσανεθέµην σαρκ κα α µα ι, ο δ ν λθον ε ς εροσόλυµα πρ ς ο ς πρ µο ποσ όλους, λλ π λθον ε ς ραβίαν, κα πάλιν πέσ ρεψα ε ς αµασκόν. πει α µε η ρία ν λθον ε ς εροσόλυµα σ ορ σαι Πέ ρον, κα πέµεινα πρ ς α ν µέρας δεκαπέν ε. ερον δ ν ποσ όλων ο κ ε δον ε µ άκωβον ν δελφ ν ο Κυρίου. 11
λληλούϊα (γ ). χος α (Ψαλµ ς πη [88]). Στίχ. 1: ξοµολογ σονται ο ο ρανο τ θαυµ σι σου, Κ ριε, κα τ ν λ θει ν σου ν κκλησ γ ων. Στίχ. 2: Θε ς νδοξαζ µενος ν βουλ γ ων, µ γας κα φοβερ ς π π ντας το ς περικ κλ α το. ναγινωσκοµένου ο ποσ όλου, προσέρχε αι ιάκονος µε ο θυµια ηρίου κα ς λιβανοθήκης ε ς ν ερέα, σ ις ίπ ων θυµίαµα ε ς ο ς νθρακας λέγει Ιερεύς Σο πεπληρωµέν πάσης ε ωδίας, κα ε φροσύνης, Κύριε Θε ς µ ν, ξ ν δέδωκας µ ν, προσφέροµεν θυµίαµα ο ο ναληφθή ω δ δεόµεθα σου κ ν πενιχρ ν µ ν χειρ ν ε ς γιον κα περουράνιόν σου θυσιασ ήριον, ε ς σµ ν ε ωδίας, ε ς φεσιν ν µαρ ι ν µ ν κα παν ς ο λαο σου χάρι ι κα ο κ ιρµο ς κα φιλανθρωπί ο µονογενο ς σου Υ ο, µέθ ο ε λογη ς ε, σ ν παναγί κα γαθ κα ζωοποι σου Πνεύµα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Αµήν. ν συνεχεί θυµι διάκονος ν γίαν Τράπεζαν κύκλ, ερα ε ον κα ν λαόν. ΕΚΤΕΝΗΣ Ε πωµεν πάν ες, Κύριε λέησον. Χορός. Κύριε λέησον (γ ). Κύριε παν οκρά ορ, πουράνιε, Θε ς ν πα έρων µ ν, δεόµεθά σου πάκουσον. Χορός. Κύριε λέησον (γ ). 12
Υπ ρ ς ε ρήνης ο σύµπαν ος κόσµου κα νώσεως πασ ν ν γίων Εκκλησι ν δεόµεθα, πάκουσον. Χορός. Κύριε λέησον (γ ). Υπ ρ σω ηρίας κα ν ιλήψεως ο γιω ά ου Αρχιεπισκόπου µ ν (δε νος), παν ς ο κλήρου κα ο φιλοχρίσ ου λαο, δεόµεθά σου πάκουσον. π ρ ο Πα ρ ς µ ν (δε νος) εροµονάχου κα πάσης ς ν Χρισ µ ν δελφό η ος δεόµεθα. Χορός. Κύριε λέησον (γ ). π ρ ν ε σεβεσ ά ων κα φιλοχρίσ ων µ ν βασιλέων, παν ς ο κρά ους κα ο σ ρα οπέδου κα νίκης α ν δεόµεθα. Χορός. Κύριε λέησον (γ ). π ρ ς Μον ς µ ν κα πάσης µον ς, πόλεως κα χώρας δεόµεθα. Χορός. Κύριε λέησον (γ ). Υπ ρ ο υσθ ναι µ ς π πάσης θλίψεως, ργ ς, κινδύνου κα νάγκης, α χµαλωσίας, πικρο θανά ου, κα ν νοµι ν µ ν δεόµεθά σου, πάκουσον. Χορός. Κύριε λέησον (γ ). Κα π ρ ο περιεσ ος λαο κα πεκδεχοµένου παρ σο πλούσιον κα µέγα λεος κε εύοµέν σε, σπλαγχνίσθη ι κα λέησον. Χορός. Κύριε λέησον (γ ). 13
Σ σον Θε ς ν λαόν σου κα ε λόγησον ν κληρονοµίαν σου, πίσκεψαι ν κόσµον σου ν λέει κα ο κ ιρµο ς, ψωσον κέρας χρισ ιαν ν δυνάµει ο ιµίου κα ζωοποιο Σ αυρο, πρεσβεί ς πανάγνου, ε λογηµένης, δεσποίνης µ ν Θεο όκου, ο προδρόµου, κα ν ποσ όλων σου κα πάν ων ν γίων σου, κε εύοµέν σε, πολυέλεε Κύριε, πάκουσον µ ν δεοµένων σου κα λέησον. Χορός Κύριε λέησον (γ ). ν λέγειν νω έρω ν ιάκονον, ερε ς λέγει µυσ ικ ς ν ε χ ν πρ ο Ε αγγελίου. Ιερεύς λλαµψον ν α ς καρδίαις µ ν, φιλάνθρωπε Κύριε, ς γνώσεως κήρα ον φ ς, κα ο ς ς διανοίας µ ν διάνοιξον φθαλµο ς ε ς ν ν ε αγγελικ ν κηρυγµά ων σου κα ανόησιν νθες µ ν κα ν µακαρίων σου ν ολ ν φόβον, να, ς σαρκικ ς πιθυµίας κα απα ήσαν ες, πνευµα ικ ν πολι είαν µε έλθωµεν, πάν α πρ ς ε αρέσ ησιν ν σ ν κα φρονο ν ες κα πρά ον ες. κφώνησις Σ γ ρ ε ε αγγελισµ ς κα φω ισµός, σω ρ κα φύλαξ ν ψυχ ν κα ν σωµά ων µ ν, Θεός, κα µονογενής σου Υ ός, κα Πνε µά σου πανάγιον, ν ν κα εί, κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µήν. ρθοί κούσωµεν ο γίου Ε αγγελίου! ερεύς Ε ρήνη π σι! Χορός Κα πνεύµα ι σου. 14
Πρόσχωµεν γί ναγνώσει. κ ο κα Μα θα ον γίου Ε αγγελίου νάγνωσµα. (κεφ. ιγ, 54-58) Τ καιρ κείν λθεν ησο ς ε ς ν πα ρ!!δα α ο δ!!δασκεν α ο ς ν συναγωγ α ν, σ ε κπλ - εσθαι α ο ς κα λ γειν Π θεν ο σοφ!!α α η κα α δυν µεις; ο χ ο ς σ ιν ο κ ονος υ ς; ο χ µ ηρ α ο λ γε αι Μαρι µ κα ο δελφο α ο κωβος κα ωσ φ κα Σ!!µων κα ο δας; κα α δελφα α ο ο χ π σαι πρ ς µ ς ε σι; π θεν ο ν ο α α π ν α; κα σκανδαλ!!ζον ο ν α. δ ησο ς ε πεν α ο ς Ο κ σ ι προφ ης ιµος, ε µ ν πα ρ!!δι κα ν ο κ!! α ο. Κα ο κ πο!!ησεν κε δυν µεις πολλ ς, δι ν πισ!!αν α ν. Με ν νάγνωσιν ο Ε αγγελίου. Χορός όξα σοι, Κύριε. ερε ς ξέρχε αι ε ς ποδοχ ν ο γίου Ε αγγελίου κα ίθησιν ο ο π ς γίας Τραπέζης. Σχολάσωµεν κ εν ς. ν ε ρήν ο Κυρίου δεηθ µεν. Χορός Κύριε λέησον. Υπ ρ ς σω ηρίας κα ν ιλήψεως ο γιω ά ου Αρχιεπισκόπου µ ν (δε νος), παν ς ο κλήρου κα ο φιλοχρίσ ου λαο, ο Κυρίου δεηθ µεν. π ρ ο Πα ρ ς µ ν (δε νος) εροµονάχου κα πάσης ς ν Χρισ µ ν δελφό η ος, ο Κυρίου δεηθ µεν. Χορός Κύριε λέησον. 15
Υπέρ φέσεως µαρ ι ν κα συγχωρήσεως πληµµεληµά ων µ ν, κα ο υσθ ναι µ ς π πάσης θλίψεως, ργ ς, κινδύνου κα νάγκης, πανασ άσεως χθρ ν, ο Κυρίου δεηθ µεν. Τ ν µέραν π σαν, ελείαν, γίαν, ε ρηνικ ν κα ναµάρ η ον, ο πάν ες παρ ο Κυρίου, α ησώµεθα. Χορός Παράσχου Κύριε. Αγγελον ε ρήνης, πισ ν δηγόν, φύλακα ν ψυχ ν κα ν σωµά ων µ ν, παρ ο Κυρίου α ησώµεθα. Χορός Παράσχου Κύριε. Συγγνώµην κα φεσιν ν µαρ ι ν κα ν πληµµεληµά ων µ ν, παρ ο Κυρίου α ησώµεθα. Χορός Παράσχου Κύριε. Τ καλ κα συµφέρον α α ς ψυχα ς µ ν κα ε ρήνην κόσµ, παρ ο Κυρίου α ησώµεθα. Χορός Παράσχου Κύριε. Τ ν πόλοιπον χρόνον ς ζω ς µ ν ν ε ρήν κα γεί κ ελέσαι µ ς παρ ο Κυρίου α ησώµεθα. Χορός Παράσχου Κύριε. Χρισ ιαν έλη ς ζω ς µ ν, νώδυνα, νεπαίσχυν α, ε ρηνικά, κα καλ ν πολογίαν ν π ο φοβερο κα φρικ ο βήµα ος ο Χρισ ο α ησώµεθα. Χορός Παράσχου Κύριε. Τ ς Παναγ!!ας, χρ ν ου, περενδ ξου, ε λογηµ νης δεσπο!!νης µ ν, Θεο κου κα ειπαρθ νου Μαρ!!ας, ο 16
γίου Ιωάννου ο νδόξου προφή ου, προδρόµου κα βαπ ισ ο, ν θείων καί πανευφήµων ποσ όλων, νδόξων προφη ν, θλοφόρων κα µαρ ύρων µε πάν ων ν γίων κα δικαίων µνηµονεύσαν ες, αυ ο ς κα λλήλους κα π σαν ν ζω ν µ ν Χρισ Θε παραθώµεθα. λαⁿς Σο!! Κ ριε. Ιερεύς νηχήσας µ ς Θε ς θε ά σου κα σω ήρια λόγια, φώ ισον ς ψυχ ς µ ν ν µαρ ωλ ν ε ς ν ν προαναγνωσθέν ων κα άληψιν, ς µ µόνον κροα ς φθ ναι ν πνευµα ικ ν σµά ων, λλ κα ποιη ς πράξεων γαθ ν, πίσ ιν µε ερχοµένους ν πουλον, βίον µεµπ ον, πολι είαν νέγκλη ον κφώνησις ν Χρισ ησο Κυρί µ ν µεθ ο ε λογη ς ε κα δεδοξασµένος σ ν παναγί και γαθ κα ζωοποι σου Πνεύµα ι, ν ν κα εί, κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µήν. ερεύς Ε ρήνη π σι! Χορός Κα πνεύµα ί σου. Τ ς κεφαλ ς µ ν Κυρί κλίνωµεν. Χορός Σο, Κύριε. Ιερεύς κλίνων λέγει: έσπο α ζωοποι κα γαθ ν χορηγέ, δο ς ο ς νθρώποις ν µακαρίαν λπίδα ς α ωνίου ζω ς, ν Κύριον µ ν ησο ν Χρισ όν, κα αξίωσον µ ς, γαθέ, ν γιασµ κα αύ ην σοι ν θείαν πι ελέσαι λει ουργίαν, ε ς πόλαυσιν ς µελλούσης µακαριό η ος. 17
κφώνησις Οπως π ο κρά ους σου πάν ο ε φυλα όµενοι κα ε ς φ ς ληθείας δηγούµενοι, σο ν δόξαν κα ε χαρισ ίαν ναπέµπωµεν, Πα ρ κα Υ κα γί Πνεύµα ι, ν ν κα εί, κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µήν Μ ς ν κα ηχουµένων, µ ς ν µυή ων, µ ς ν δυναµένων µ ν συνδεηθ ναι. λλήλους πίγνω ε ς θύρας ρθοί πάν ες! Β. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ ΠΡΟΘΕΣΙΣ Προεσ ς ρχε αι µπροσθεν ς ραίας Πύλης, κα νώπιον ο λαο. Ε ς ιάκονος φέρων χερνιβόξεσ ον ίπ ει δωρ ε ς ς χε ρας α ο ς «συµβόλου καθαρό η ος ψυχ ν Θε νακειµένων». ερε ς κα ν ελε ουργικ ν νίψιν λέγει καθ αυ ν «Ν ψοµαι ν θ οις ς χε ρ ς µου...» ν ε ρήν Χρισ ο ψάλωµεν. χορ ς ε θ ς ρχε αι µε ε λαβείας κα κα ανύξεως ψάλλων ε ς χον πλ. α ν µνον: Σιγησ ω π σα σ ρξ βρο ε!!α, κα σ ω µε φ βου κα ρ µου, κα µηδ ν γήϊνον ν αυ λογιζ σθω γ ρ Βασιλευς ν βασιλευ ν ων, κα Κ ριος ν κυριευ ν ων, προσ ρχε αι σφαγιασθ ναι, κα δοθ ναι ε ς βρ σιν ο ς πισ ο ς προηγο ν αι δ ο ου, ο χορο ν γγ λων, µε π σης ρχ ς κα ξουσ!!ας, Τ πολυ µµα α Χερουβ!!µ, κα ξαπ ρυγα Σεραφ!!µ, ς ψεις καλ π ον α, κα βο ν α ν µνον λληλο ϊα, λληλο ϊα, λληλο ϊα. 18
ερε ς σ α αι πρ ο θυσιασ ηρίου κα νώπιον ο λαο κα ε χε αι: Τ φρικ όν σου, Κύριε, κα αλαβόν ες δάπεδον, θαµβού- µεθα πρόσωπον, λαµπρ σου ραπέζ προσερχόµενοι κα πέλας ο φοβερο σου γινόµενοι βήµα ος κλονούµεθα παλµ, µέλη βρα όµενοι, νέφικ ον ερ ν θ µα προσάγον ες ς γ ρ ν γηγεν ν προσηλωµένος ο ς πάθεσιν ξίως ηλικού ων µυσ ηρίων φάψασθαι δύνα αι; φαιρε αι γ ρ ν πα ησίαν ς φύσεως σ α ον κα συνειδήσεις ναγε ς ν κα εργάζε αι κα σκό ος πάγει ς ψυχ ς βλέµµα ι σεµνος πολι εία κα βίος πίµωµος θεν δεδίαµεν κα φόβ κλονούµεθα, µήπως ναξίως ν δώρων ψάµενοι, ρέψωµεν καθ αυ ν θε ον ε ς κδίκησιν (Ποιε σχήµα). ι καθικε εύοµεν ν φιλανθρωπίαν σου δ ς µ ν δε ς ν γίων σου µυσ ηρίων φάψασθαι κα νδυνάµωσον µ ς ψυχ κα σώµα ι κα χάρισαι µ ν µώµως ερουργ σαι σ ή δυνάµει πάν α γ ρ δι σο γίνε αι κα πρέπει σοι π σα δόξα, ιµ κα µεγαλοπρέπεια, Πα ρ κα Υ κα γί Πνεύµα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων µήν. έρα ε χ ο γίου Γρηγορίου ο Θεολόγου. Ο δε ς ξιος ν συνδεδεµ νων α ς σαρκικα ς πιθυµ!!αις κα δονα ς προσ ρχεσθαι προσεγγ!!ζειν, λει ουργε ν σοι, βασιλε ς δ ξης γ ρ διακον σαί σοι µ γα κα φοβερ ν, κα α ς πουραν!!οις δυν µεσιν πρόσι ον λλ' µως δι ν µε ρον σου φιλανθρωπ!!αν, ρ π ως κα ναλλοιl ως γ γονας νθρωπος κα ρχιερε ς µ ν χρη- µ ισας, κα!! ς λει ουργικ ς κα ναιµ κ ου θυσ!!ας ν ερουργ!!αν παρ δωκας µ ν, ς εσπ ης ν π ν ων. Σ γ ρ, Κ ριε, δεσπ ζεις ν πουραν!!ων κα!! πιγε!!ων κα κα αχθονίων, π θρ νου Χερουβικο ποχο µενος, ν σεραφε µ Κ ριος, κα βασιλε ς ο σρα λ, µ νος γιος κα ν γ!!οις ναπαυ µενος. Σ δυσωπ ν µ νον γαθ ν κα ε κοον, π!!βλεψον π' µ ν χρε ον δο λ ν σου, κα κ νωσ ν µε δυν µει ο παναγ!!ου σου Πνε µα ος, νδεδυµ νον ν ς ερα ε!!ας χ ριν, παρασ ναι γ!! 19
σου α ραπ ζ κα ερουργ σαι γιον σου σ µα κα!!µιον α µα. Σο γ ρ κλίνω ν µαυ ο α χ να κα δ οµα!! σου µ ποσ ρ ψ ς πρ σωπ ν σου π' µο, µηδ ποδοκιµ σ ς µε κ πα!!δων σου, λλ' ξ!!ωσον προσενεχθ ναί σοι δ ρα α α κα δι µο ο µαρ- ωλο κα λαχίσ ου δο λου σου σ γ ρ ε προσφ ρων κα προσφερ µενος κα δεχ µενος, Χρισ Θε ς µ ν, κα σο ν δ ξαν ναπ µποµεν, σ ν ν ρχ σου Πα ρ κα Παναγ!! κα γαθ κα ζωοποι σου Πνε µα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α lνων. µ ν. ερε ς νέρχε αι ν βαθµίδα ο θυσιασ ηρίου κα κδιπλώνει ε λη ν ν ιµήνσιον. ιάκονος µε αφέρει κ ς Προθέσεως ν γιον ίσκον κα γιον Πο ήριον, θέ ων ν µ ν ε ς ρισ ερόν, δ ε ς δεξι ν ο ε λη ο. εροι διάκονοι παραλαµβάνουν ε λαβ ς ρα, οι δίσκον κάνισ ρον µ ο ς πέν ε µικρο ς ρ ους, ν ο νοχόην κα ν δροχόην κα προσάγουν ε ς ν ερέα νώπιον ς γίας Τραπέζης, σ ις θέ ων π α ν ς χε ρας λέγει ν ε χ ν ς προθέσεως: ερεύς Θεός, Θε ς µ ν, ν ο ράνιον Αρ ον, ν ροφ ν ο παν ς κόσµου, ν Κύριον µ ν ησο ν Χρισ όν, ξαποσ είλας Σω ρα κα Λυ ρω ν κα Ε εργέ ην, ε λογο ν α κα γιάζον α µ ς, α ς ε λόγησον ν Πρόθεσιν αύ ην κα πρόσδεξαι α ν ε ς περουράνιόν σου θυσιασ ήριον µνηµόνευσον ς γαθ ς κα φιλάνθρωπος ν προσενεγκάν ων κα δι ο ς προσήνεγκαν, κα χάρισαι α ο ς πάν α πρ ς σω ηρίαν α ήµα α κα µ ς κα ακρί ους διαφύλαξον ν ερουργί ν θείων σου µυσ ηρίων Ο ι γίασ αι και δεδόξασ αι πάν ιµον κα µεγαλοπρεπ ς νοµά σου, ο Πα ρ ς κα ο Υ ο κα ο γίου Πνεύµα ος, ν ν κα εί, κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µήν. 20
ερε ς ν συνεχεί οποθε ε να ν πέν ε ρ ων π ο ε λη ο κα παραδίδει ο ς λοιπο ς έσσαρας ς «Ε λογίαν» ε ς ν ιάκονον. ξ υ ν κόπ ε αι ν ίδωρον. κολούθως παραλαµβάνει ν ο νοχόην κα ν δροχόην κα ς θέ ει κ ς ε λη ο π ς γίας Τραπέζης. ι ο Κυρίου δεηθ µεν. Χορός Κύριε, λέησον. ερεύς ίπ ει θυµίαµα ε ς θυµια ήριον λέγων ν ε χ ν ο θυµιάµα ος. Ιερεύς έσπο α παν οκρά ορ, βασιλε ς δόξης, Θεός, ε δ ς πάν α πρ ν γενέσεως α ν, α ς πάρεσο µ ν ν γί ρ αύ πικαλουµένοις σε κα λύ ρωσαι µ ς π α σχύνης παραπ ωµά ων, κάθαρον µ ν ν νο ν κα φρονήµα α π µιαρ ν πιθυµι ν κα κοσµικ ς πά ης κα πάσης διαβολικ ς νεργείας κα πρόσδεξαι κ χειρ ς µ ν ν µαρ ωλ ν θυµίαµα ο ο, ε ς σµ ν ε ωδίας, ς προσεδέξω ν προσφορ ν Αβελ κα Ν ε κα Ααρ ν κα Σαµου λ κα πάν ων ν γίων σου, υόµενος µ ς π παν ς πονηρο πράγµα ος κα σ ζων ε ς πάν ο ε ε αρεσ ε ν κα προσκυνε ν κα δοξάζειν σε ν Πα έρα κα ν µονογεν σου Υ ν κα Πνε µά σου πανάγιον, ν ν κα εί, κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός Αµήν. [ΤΕΛΟΣ ΧΕΡΟΥΒΙΚΟΥ] ερε ς θυµι προσκοµισθέν α «ρα» σ αυροειδ ς. ν σοφί Θεο πρόσχωµεν. 21
ερε ς Πισ ε ω ε ς να Θε ν, Κλ ρος κα λαός Πα έρα, Παν οκρ ορα, ποιη ν ο ρανο κα γ ς, ρα ν ε π ν ων κα ορ ων. Κα ε ς να Κ ριον ησο ν Χρισ ν, ν Υ ν ο Θεο ν Μονογεν, ν κ ο Πα ρ ς γεννηθ ν α πρ π ν ων ν α lνων. Φ ς κ φω ς, Θε ν ληθιν ν κ Θεο ληθινο, γεννηθ ν α, ο ποιηθ ν α, µοο σιον Πα ρ!!, δι' ο π ν α γ νε ο. Τον δι' µ ς ο ς νθρlπους κα δι ν µε ραν σω ηρ!!αν κα ελθ ν- α κ ν ο ραν ν κα σαρκωθ ν α κ Πνε µα ος γ!!ου κα Μαρ!!ας ς Παρθ νου κα νανθρωπ σαν α. Σ αυρωθ ν α ε π ρ µ ν π Πον!!ου Πιλ ου κα παθ ν α κα αφ ν α κα νασ ν α ρ!! µ ρ κα ς Γραφ ς. Κα νελθ ν α ε ς ο ς Ο ρανο ς κα κάθεζ µενον κ δεξι ν ο Πα ρ ς. Κα π λιν ρχ µενον µε δ ξης κρ ναι ζ ν ας κα νεκρο ς, ο ς βασιλε!!ας ο κ σ αι λος. Κα ε ς Πνε µα γιον, Κ ριον, Ζωοποι ν, κ ο Πα ρ ς κπορευ µενον, σ ν Πα ρ κα Υ συµπροσκυνο µενον κα συνδοξαζ µενον, λαλ σαν δι ν Προφη- ν. Ε ς Μ!!αν, γ!!αν, Καθολικ ν κα ποσ ολικ ν κκλησ!!αν. µολογ ν Β π ισµα ε ς φεσιν µαρ ι ν. Προσδοκ ν σ ασιν νεκρ ν. Κα ζω ν ο µ λλον ος α νος. µ ν. Σ µεν καλ ς ν ε ρήν ο Κυρίου δεηθ µεν. Χορός Κύριε, λέησον. Ιερεύς πάν ων Θε ς κα εσπό ης, ξ!!ους µ ς πέργασαι ς ρας αύ ης ο ς ναξίους, φιλάνθρωπε, να καθαρεύον ες παν ς δόλου κα πάσης ποκρίσεως νωθ µεν λλήλοις, ς ε ρήνης κα ς γάπης συνδέσµ, βεβαιούµενοι ς σ ς θεογνωσίας γιασµ δι ο µονογενο ς σου Υ ο, Κυρίου δ κα Θεο κα Σω ρος µ ν ησο Χρισ ο, µεθ ο ε λογη ς ε σ ν παναγί κα γαθ κα ζωοποι σου Πνεύµα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. 22
κφώνησις ι Θε ς ε ρήνης, λέους, γάπης, ο κ ιρµ ν κα φιλανθρωπίας πάρχεις κα µονογεν ς σου Υ ς κα Πνε µά σου πανάγιον, ν ν κα εί, κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός Αµήν. Ιερεύς Ε ρήνη π σι! Χορός Κα πνεύµα ί σου. λλήλους πολάβε ε. σπασlµεθα λλήλους ν φιλήµα ι γί. χορ ς γαπήσω σε, Κύριε, σχύς µου. Κύριος σ ερέω- µά µου, κα κα αφυγ µου κα ρύσ ης µου. ( ργόν). Με πέρας ο σπασµο ε ρήνης κλήρου κα λαο. Τ ς κεφάλας µ ν Κυρί κλίνωµεν. λαⁿς Σο!!, Κ ριε. Ιερεύς κα λα ς κλίνουν ν κεφαλ ν α ν ερε ς λέγει µόνος Κύριος κα λεήµων Θεός, ο ς κλίνουσι ο ς αυ ν α χένας νώπιον ο γίου σου θυσιασ ηρίου κα πιζη ο σι ς παρ σο πνευµα ικ ς δωρε ς ξαπόσ ειλον ν χάριν σου ν γαθ ν και ε λόγησον πάν ας µ ς ν πάσ ε λογί πνευµα ικ κα ναφαιρέ, ν ψηλο ς κα οικ ν κα απειν φορ ν. κφώνησις Ο ι α νε ν κα προσκυνη ν κα περένδοξον πάρχει πανάγιον νοµά σου ο Πα ρ ς κα ο Υ ο κα ο γίου Πνεύµα ος, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. λαⁿς Αµήν. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΚΟΜΙ ΗΣ Κύριε, ε λόγησον. 23
ερεύς Κύριος ε λογήσει πάν ας µ ς κα συνδιακονήσει κα ξίους ποιήσει ς παρασ άσεως ο γίου α ο θυσιασ ηρίου κα ς πελεύσεως ο γίου α ο Πνεύµα ος, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Αµήν. Ε α λέγει καθ αυ όν σ άµενος µε ν Συλλει ουργ ν α ο. όξα ν ψίσ οις Θε κα π γ ς ε ρήνη, ν νθρώποις ε δοκία (γ ). Κύριε χείλη µου νοίξεις κα σ όµα µου ναγγελε ν α νεσίν σου (γ ). Πληρωθή ω σ όµα µου α νέσεως, πως µνήσω ν δόξαν σου λην ν µέραν ν µεγαλοπρέπειαν σου (γ ) ο Πα ρ ς κα ο Υ ο κα ο γίου Πνεύµα ος ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων µήν. ερε ς σ άµενος ε ς κέν ρον ο θυσιασ ηρίου κα πευθυνόµενος πρ ς ν πλησίον α ο σ άµενον κλ ρον κα ν ε ς κλί η προσευχόµενον λαόν λέγει µµελ ς ερεύς [Ψαλµ ς λγ (33) σ ιχ. 4]. Μεγαλύνα ε ν Κύριον σ ν µο κα ψώσωµεν νοµα α ο π α. 24
κλ ρος κα λα ς παν µµελ ς Λουκ. α,35. Πνε µα γιον πελεύσε αι π σ κα δύναµις ψίσ ου πισκιάσει σοι ιάκονος κ είνων ράριον λέγει: Μνήσθη ι µ ν έσπο α. ερε ς κφώνως Μνησθείη µ ν Κύριος ν βασιλεί ν ο ραν ν, πάν ο ε ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων αµήν. ερε ς ρχε αι ν ρι ν ε χ ν ς προσκοµιδ ς κα ελε αύ ην, ν ιάκονος λέγει ν καθολικ ν συναπ ήν Η ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΣΥΝΑΠΤΗ ν ε ρήν ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Σ σον λέησον, ο κ είρησον κα διαφύλαξον µ ς, Θεός, σ χάρι ι. λα ς Κύριε, λέησον. 25
Υπ ρ ς νωθεν ε ρήνης κα φιλανθρωπίας κα σω ηρίας ν ψυχ ν µ ν ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Υπ ρ ς ε ρήνης ο σύµπαν ος κόσµου κα νώσεως πασ ν ν γίων Εκκλησι ν, ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Υπ ρ ο γίου ο κου ού ου, ς καθολικ ς κα ποσ ολικ ς Εκκλησίας, ς π γ ς περά ων µέχρι ν περά ων α ς ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Υπ ρ σω ηρίας κα ν ιλήψεως ο γιω ά ου Αρχιεπισκόπου µ ν (δε νος), παν ς ο κλήρου κα ο φιλοχρίσ ου λαο, ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. π ρ ο Πα ρ ς µ ν (δε νος) εροµονάχου κα πάσης ς ν Χρισ µ ν δελφό η ος, ο Κυρίου δεηθ µεν. Χορός Κύριε λέησον. π ρ ν ε σεβεσ ά ων κα θεοσ έπ ων ρθοδόξων µ ν βασιλέων, παν ς ο κρά ους κα ο σ ρα οπέδου α ν κα ς ο ρανόθεν βοηθείας, σκέπης κα νίκης α ν, ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Υπ ρ ς γίας Μον ς µ ν, πάσης µον ς, πόλεως κα χώρας κα ν ν ρθοδόξ πίσ ει κα ε λαβεί Θεο ο κούν ων ν α α ς, ε ρήνης κα σφαλείας α ν, ο Κυρίου δεηθ µεν. 26
λα ς Κύριε, λέησον. Υπ ρ ν καρποφορούν ων κα καλλιεργούν ων ν α ς γίαις ο Θεο κκλησίαις κα µεµνηµένων ν πενή ων, χηρ ν κα ρφαν ν, ξένων κα πιδεοµένων κα ν ν ειλαµένων µ ν, σ ε ο µνηµονεύειν α ν ν α ς προσευχα ς, ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Υπ ρ ν ν γήρ κα δυναµί ν ων, νοσούν ων, καµνόν ων κα ν π πνευµά ων καθάρ ων νοχλου- µένων, κα ς παρ ο Θεο αχείας άσεως κα σω ηρίας α ν, ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Υπ ρ ν ν παρθενί κα γνεί κα σκήσει κα ν σεµν γάµ διαγόν ων κα ν ν ρεσι κα σπηλαίοις κα α ς πα ς ς γ ς γωνιζοµένων σίων πα έρων ε κα δελφ ν, ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Υπ ρ πλεόν ων, δοιπορούν ων, ξενι ευόν ων χρισ ιαν ν κα ν ν α χµαλωσίαις κα ξορίαις κα ν φυλακα ς κα ν πικρα ς δουλείαις ν ων δελφ ν µ ν, ε ρηνικ ς πανόδου κάσ ου ε ς ο κε α µε χαρ ς, ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Υπ ρ ν παρόν ων κα συνευχοµένων µ ν ν αύ γί ρ κα ν παν καιρ πα έρων ε κα δελφ ν µ ν, σπουδ ς, καµά ου κα προθυµίας α ν, ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. 27
Κα π ρ πάσης ψυχ ς χρισ ιαν ς θλιβοµένης κα κα απονουµένης λέους κα βοηθείας Θεο πιδεοµένης, κα πισ ροφ ς ν πεπλανηµένων, γείας ν σθενούν ων, να ύσεως ν α χµαλώ ων, ναπαύσεως ν προκεκοιµηµένων πα έρων ε κα δελφ ν, ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Υπ ρ φέσεως µαρ ι ν κα συγχωρήσεως πληµµεληµά ων µ ν κα ο υσθ ναι µ ς π πάσης θλίψεως, ργ ς, κινδύνου κα νάγκης κα πανασ άσεως θν ν, ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. κ ενέσ ερον π ρ ε κρασίας έρων, µβρων ε ρηνικ ν, δρόσων γαθ ν, καρπ ν ε φορίας, ελείας ε ε ηρίας κα π ρ ο σ εφάνου ο νιαυ ο, ο Κυρίου δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Υπ ρ ο ε σακουσθ ναι κα ε πρόσδεκ ον γενέσθαι ν δέησιν µ ν νώπιον ο Θεο κα ο κα άπεµφθ ναι µ ν πλούσια λέη κα ο ς ο κ ιρµο ς α ο π πάν ας µ ς κα ο κα αξιωθ ναι πάν ας ς βασιλείας ν ο ραν ν κ εν ς δεηθ µεν. λα ς Κύριε, λέησον. Τ ς παναγίας, χράν ου, περενδόξου, ε λογηµένης δεσποίνης µ ν Θεο όκου κα ειπαρθένου Μαρίας, ν γίων κα µακαρίων Ιωάννου ο νδόξου προφή ου, προδρόµου κα βαπ ισ ο, ν γίων ποσ όλων, Σ εφάνου ο πρω οδιακόνου και πρω οµάρ υρος, Μωϋσέως, Ααρών, λιο, λισσαίου, Σαµουήλ, αυΐδ, ανιήλ, ν προφη- ν, κα πάν ων ν γίων κα δικαίων µνηµονεύσωµεν, πως ε χα ς κα πρεσβείαις α ν ο πάν ες λεηθ µεν. 28
λα ς Κύριε, λέησον. Κα π ρ ν προκειµένων ιµίων κα πουρανίων, ή ων, χράν ων, νδόξων, φοβερ ν, φρικ ν, θείων δώρων κα σω ηρίας ο παρεσ ος κα προσφέρον ος α ιµίου πα ρ ς µ ν φρα µ εροµονάχου ( ρχιεπισκόπου ο δε νος), Κύριον ν Θε ν µ ν κε εύσωµεν. Χορός Κύριε λέησον (γ ). ερεύς ε χε αι µυσ ικ ς κα ν καθολικ ν συναπ ήν: πισκεψάµενος µ ς ν λέει κα ο κ ιρµο ς, έσπο α Κύριε, κα χαρισάµενος παρρησίαν µ ν ο ς απεινο ς κα µαρ ωλο ς κα ναξίοις δούλοις σου παρασ ναι γί σου θυσιασ ηρί κα προσφέρειν σοι ν φοβερ ν αύ ην κα ναίµακ ον θυσίαν π ρ ν µε έρων µαρ ηµά ων κα ν ο λαο γνοηµά ων, πίβλεψον π µ ν χρε ον δο λόν σου, κα ξάλειψόν µου παραπ ώµα α δι ν σ ν ε σπλαγχνίαν κα καθάρισ ν µου χείλη κα ν καρδίαν π παν ς µολυσµο σαρκός ε κα πνεύµα ος κα πόσ ησον π µο πάν α λογισµ ν α σχρόν ε κα σύνε ον κα κάνωσόν µε δυνάµει ο παναγίου σου Πνεύµα ος ε ς ν λει ουργίαν αύ ην κα πρόσδεξαί µε δι ν σ ν γαθό η α προσεγγίζον α γί σου θυσιασ ηρί κα ε δόκησον, Κύριε, δεκ γενέσθαι προσαγόµενά σοι δ ρα α α δι ν µε έρων χειρ ν, συγκα αβαίνων α ς µα ς σθενείαις, κα µ πο ίψ ς µε π ο προσώπου σου, µηδ βλεδύξ ν µ ν ναξιό η α, λλ λέησόν µε, Θεός, κα κα µέγα λεός σου κα κα πλήθος ν ο κ ιρµ ν σου παρένεγκε νοµήµα ά µου, να κα ακρί ως προσελθ ν κα ενώπιον ς δόξης σου κα αξιωθ ς σκέπης ο µονογενο ς σου Υ ο κα ς λλάµψεως ο παναγίου σου Πνεύµα ος κα µ ς δο λος µαρ ίας ποδόκιµος γένωµαι, λλ ς 29
δο λος σ ς ε ρω χάριν κα λεος κα φεσιν µαρ ι ν, ν ν ν κα ν µέλλον ι α νι. Ναί, έσπο α παν οκρά ορ, παν οδύναµε Κύριε, ε σάκουσον ς δεήσεώς µου κα χάρισαί µοι ν µνησ ίαν ν κακ ν µου σ γ ρ ε πάν α νεργ ν ν π σι κα ν παρ σο πάν ες πιζη ο µεν π π σι βοήθειαν ε και ν ίληψιν κα ο µονογενο ς σου Υ ο κα ο γαθο κα ζωοποιο κα µοουσίου σου Πνεύµα ος, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων αµήν. ερε ς θέ ει ν προσκοµισθέν α ρ ον π ο γίου ίσκου, θύων κα νύ ων α ν κα κχέων νάµα ο νου κα δα ος ε ς γιον πο ήριον. Κα καλύπ ει ίµια ρα µόνον δι ο έρος, ς δι κα απε άσµα ος, σ ε ν µ ν ε ναι ρα π ν λαόν. Κα προσκλίνων λέγει ν ρχαιο έραν ε χήν (µυσ ικ ς) Θεός, δι πολλ ν κα φα ον φιλανθρωπίαν ξαποσ είλας ν µονογεν σου Υ ν ε ς ν κόσµον, να πεπλανηµένον πανασ ρέψ πρόβα ον, µ ποσ ραφ ς µ ς ο ς µαρ ωλο ς, γχειρο ν άς σοι ν φοβερ ν αύ ην και ναίµακ ον θυσίαν ο γ ρ π α ς δικαιοσύναις µ ν πεποιθό ες σµέν, λλ π λέει σου γαθ, δι ο γένος µ ν περιποι. Κα ν ν κε εύοµεν κα παρακαλο µεν ν σ ν γαθό η α, να µ γένη αι ε ς κα άκριµα λα σου ο κονοµηθ ν µ ν ο ο πρ ς σω ηρίαν µυσ ήριον, λλ ε ς ξάλειψιν µαρ ι ν, ε ς νανέωσιν ψυχ ν κα σωµά ων, ε ς ε αρέσ ησιν σο ο Θεο κα Πα ρός ι φιλάνθρωπος Θε ς πάρχεις κα πρέπει σοι δόξα, Πα ρ κα Υ κα γί Πνεύµα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων αµ ν. ερε ς λέγει ν ε χ ν ο κα απε άσµα ος (µυσ ικ ς): Ε χαρισ ο µέν σοι, Κύριε Θε ς µ ν, ι δωκας µ ν πα ησίαν ε ς ν ε σοδον ν γίων ν α µα ι ησο, ν νεκαίνισας µ ν δ ν πρόσφα ον κα ζ σαν δι ο κα απε άσµα ος ς σαρκ ς α ο. Κα αξιωθέν ες ο ν 30
ε σελθε ν ε ς όπον σκηνώµα ος δόξης σου, σω ε γενέσθαι ο κα απε άσµα ος, κα για ν γίων κα οπ ε σαι, προσπίπ οµεν γαθό η ί σου, έσπο α, λε σαι µ ς, πειδ µφοβοί σµεν κα ν ροµοι µέλλον ες παρίσ ασθαι γί σου θυσιασ ηρί Κα περικείµενα ερ αύ ελε συµβολικ ς µφιάσµα α ν α νιγµά ων νακαλύψας, ηλαυγ ς µ ν νάδειξον, κα ς νοερ ς µ ν ψεις ο περιλήπ ου σου φω ς ποπλήρωσον, κα καθάρας ν π ωχείαν µ ν π παν ς µολυσµο σαρκ ς κα πνεύµα ος, ξίαν πέργασθαι ς φοβερ ς αύ ης κα φρικ ς παρασ άσεως ι περεύσπλαγχνος κα λεήµων Θε ς πάρχεις κα Σο ν δόξαν κα ν ε χαρισ ίαν ναπέµποµεν, Πα ρ κα Υ κα γί Πνεύµα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων αµήν. κφώνησις λέει κα ο κ ιρµο ς κα φιλανθρωπί ο µονογενο ς σου Υ ο, µεθ ο ε λογη ς ε κα δεδοξασµένος σ ν παναγί κα γαθ κα ζωοποι σου Πνεύµα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µ ν. ερε ς ναλαµβάνει ν έρα ν ιµίων ώρων. Η ΑΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ Ιερεύς Ε ρήνη π σι! Χορός Κα πνε µα!! σου. Σ µεν καλ ς, σ µεν ε λαβ ς, σ µεν µε φόβου Θεο κα κα ανύξεως, πρόσχωµεν γί ναφορ ν ε ρήν Θε προσφέρειν. Χορός Ελεος, ε ρήνην, θυσίαν α νέσεως. 31
ερε ς «ρόπαιον ο Σ αυρο κα ο µε ώπου χειρ ποιησάµενος ε πά ω» πρ ς ν λα ν: Ιερεύς γάπη ο Θεο κα Πα ρ ς, χάρις ο Κυρίου κα Θεο κα Σω ρος µ ν ησο Χρισ ο, κα κοινωνία κα δωρε ο παναγίου Πνεύµα ος ε η µε πάν ων µ ν. Χορός Κα µε ο Πνεύµα ς σου. ερε ς να είνων ς χε ρας ε ς ν ο ραν ν λέγει Ιερεύς νω σχ µεν ν νο ν κα ς καρδίας. Χορός Εχοµεν πρ ς ν Κύριον. Ιερεύς Ε χαρισ ήσωµεν Κυρί. Χορός Αξιον κα δίκαιον. Ιερεύς κλινόµενος πεύχε αι ο ως: ς ληθ ς ξιόν σ ι κα δίκαιον, πρέπον ε καί φειλόµενον σ α νε ν, σ µνε ν, σ ε λογε ν, σ προσκυνε ν, σ δοξολογε ν, σο ε χαρισ ε ν, πάσης κ ίσεως ρα ς ε κα ορά ου δηµιουργ, θησαυρ ν α ωνίων γαθ ν, πηγ ς ζω ς κα ς θανασίας, πάν ων Θε κα εσπό ν µνο σιν ο ο ρανο κα ο ο ρανο ν ο ραν ν κα π σαι α δυνάµεις α ν, λιος ε κα σελήνη κα π ς ν σ ρων χορός, γ, θάλασσα κα πάν α ν α ο ς, Ιερουσαλ µ πουράνιος, πανήγυρις κλεκ ν, κκλησία πρω ο όκων πογεγραµµένων ν ο ρανο ς, πνεύµα α δικαίων κα προφη ν, ψυχα µαρ ύρων κα ποσ όλων, γγελοι, ρχάγγελοι, θρόνοι, κυριό η ες, ρχαί ε καί ξουσίαι κα δυνάµεις φοβεραί, χερουβ µ πολυόµµα α κα ξαπ έρυγα σεραφίµ, α ς µ ν δυσ π έρυξι κα ακαλύπ ει πρόσωπα αυ ν, α ς δ δυσ ο ς πόδας, κα α ς δυσ ν π άµενα κέκραγεν ερον πρ ς ερον κα απαύσ οις σ όµασιν, σιγή οις δοξολογίαις. 32
κφώνησις Τ ν πινίκιον µνον ς µεγαλοπρεπο ς σου δόξης, λαµπρ φων δον α, βο ν α, δοξολογο ν α, κεκραγό α κα λέγον α Χορός Αγιος, γιος, Αγιος, Κύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ραν ς κα γ ς δόξης σου σανν ν ο ς ψίσ οις. Ε λογηµένος λθ ν κα ρχόµενος ν νόµα ι Κυρίου σανν ν ο ς ψίσ οις. Ιερεύς, σ άµενος σφραγίζει ρ ς ίµια ρα, λέγων χαµηλοφώνως Ιερεύς γιος ε, βασιλε ν α ώνων, κα πάσης γιωσύνης Κύριος κα δο ήρ γιος κα µονογεν ς σου Υ ός, Κύριος µ ν Ιησο ς Χρισ ός, δι ο πάν α ποίησας γιον δ Πνε µά σου πανάγιον, ρευν ν πάν α κα βάθη σου ο Θεο κα Πα ρός. Κα προσκλίνων πρ ς α λέγει Αγιος ε, παν οκρά ορ, παν οδύναµε, φοβερέ, γαθέ, ε σπλαγχνε, συµπαθ ς µάλισ α περ πλάσµα σόν. ποιήσας π γ ς νθρωπον κα ε κόνα σ ν κα µοίωσιν κα χαρισάµενος α ν ο παραδείσου πόλαυσιν παραβάν α δ ν ν ολ ν σου κα κπεσόν α ο ον ο παρε δες, ο δ γκα έλιπες, γαθέ, λλ παίδευσας α ν ς ε σπλαγχνος πα ήρ, κάλεσας α ν δι νόµου, παιδαγώγησας α ν δι ν προφη ν. σ ερον δ α ν ν µονογεν σου Υ όν, ν Κύριον µ ν ησο ν Χρισ όν, ξαπέσ ειλας ε ς ν κόσµον, να α ς λθ ν ν σ ν νανεώσ κα νεγείρ ε κόνα ς κα ελθ ν κ ν ο ραν ν κα σαρκωθε ς κ Πνεύµα ος γίου κα Μαρίας ς γίας ειπαρθένου κα Θεο όκου, συνανασ ραφείς ε ο ς νθρώποις, πάν α κονόµησε πρ ς σω ηρίαν ο γένους µ ν. Μέλλων δ ν κούσιον κα ζωοποι ν δι σ αυρο θάνα ον ναµάρ η ος π ρ µ ν ν µαρ ωλ ν κα αδέχεσθαι, ν νυκ παρεδίδο ο, µ λλον δ αυ ν παρεδίδου, π ρ ς ο κόσµου ζω ς κα σω ηρίας. 33
ερε ς νισ άµενος λέγει Λαβ ν ρ ον π ν γίων κα χράν ων κα µώµων κα θανά ων α ο χειρ ν, ναβλέψας ε ς ν ο ρανόν, κα ναδείξας σο Θε κα Πα ρί, ε χαρισ ήσας, ε λογήσας, γιάσας, κλάσας, µε έδωκε ο ς γίοις κα µακαρίοις α ο µαθη α ς κα ποσ όλοις ε πών: Ε α δεικνύων ν γιον ρ ον δι ς δεξι ς χειρ ς λέγει Λάβε ε, φάγε ε, ο ό µού σ ι σ µα, π ρ µ ν κλώµενον κα διαδιδόµενον ε ς φεσιν µαρ ι ν. Ε α λέγει Ωσαύ ως µε δειπν σαι, λαβ ν πο ήριον κα κεράσας ξ ο νου κα δα ος, ενίσας ε ς ν ο ραν ν κα ναδείξας σο Θε κα Πα ρ, ε χαρισ ήσας, ε λογήσας, γιάσας, πλήσας Πνεύµα ος γίου, µε έδωκε ο ς γίοις κα µακαρίοις α ο µαθη α ς κα ποσ όλοις ε πών: εικνύων γιον Πο ήριον δι ς δεξι ς χειρ ς λέγει κφώνως Πίε ε ξ α ο πάν ες, ο ό Μού σ ι α µα, ς καιν ς διαθήκης, π ρ µ ν κα πολλ ν κχυνόµενον κα διαδιδόµενον ε ς φεσιν µαρ ι ν. Κα καθ αυ ν σ άµενος λέγει Το ο ποιε ε ε ς ν µ ν νάµνησιν. «σάκις γ ρ ν σθίη ε ν ρ ον ο ον κα πο ήριον ο ο πίνη ε, ν θάνα ον ο Υ ο ο νθρώπου κα αγγέλλε ε κα ν νάσ ασιν α ο µολογε ε, χρις ο ν λθ. ιάκονος κ είνων ράριον πρ ς ίµια ρα λέγει Πισ εύοµεν κα µολογο µεν. 34
χορ ς µµελ ς Τ ν θάνα ον σου, Κύριε, κα αγγέλλοµεν κα ν νάσ ασίν σου µολογο µεν. Ιερεύς κλίνων σφραγίζει ρ ς ίµια ρα δι ς δεξι ς α ο πευχόµενος Μεµνηµένοι ο ν κα µε ς ο µαρ ωλο ν ζωοποι ν α ο παθηµά ων κα ο σω ηρίου Σ αυρο, κα ο θανά ου κα ς αφ ς, κα ς ριηµέρου κ νεκρ ν νασ άσεως, κα ς ε ς ο ρανο ς νόδου, κα ς κ δεξι ν σου ο Θεο κα Πα ρ ς καθέδρας, κα ς δευ- έρας νδόξου κα φοβερ ς α ο παρουσίας, αν λθ µε δόξης κρ ναι ζ ν ας κα νεκρούς, αν µέλλ ποδο ναι κάσ κα ργα α ο, Φε σαι µ ν Κύριε Θεός µ ν µ λλον δ κα ν ε σπλαγχνίαν α ο, προσφέροµέν σοι, έσπο α, ν φοβερ ν αύ ην κα ναί- µακ ον θυσίαν, δεόµενοι, να µ κα ς µαρ ίας µ ν ποιήσ ς µεθ µ ν, µηδ κα ς νοµίας µ ν ν αποδώσ ς µ ν, λλ κα ν σ ν πιείκειαν κα φα όν φιλανθρωπίαν περβ ς κα ξαλείψας καθ µ ν χειρόγραφον ν σ ν κε ν, χαρίσ µ ν ο ράνια κα α ώνι σου δωρήµα α, φθαλµ ς ο κ ε δε κα ο ς ο κ κουσε κα π καρδίαν νθρώπου ο κ νέβη, οίµασας, Θεός, ο ς γαπ σί σε, κα µ δι µ κα δι ς µ ς µαρ ίας θε σ ς ν λαόν σου, φιλάνθρωπε Κύριε. 35
ερε ς κφώνως κα µµελ ς γ ρ λαός σου κα κκλησία σου κε εύει σε. χορ ς λέγει ρ ς µµελ ς λέησον µ ς, Κύριε Θεός, Πα ρ, παν οκρά ωρ. Ιερεύς σ άµενος λέγει λέησον µ ς, Θεός, Πα ρ, παν οκρά ωρ λέησον µ ς, Θεός, σω ρ µ ν λέησον µ ς, Θεός, κα µέγα λεός σου κα ξαπόσ ειλον φ µ ς κα π προκείµενα για δ ρα α α Πνε µά σου 36
πανάγιον, (κα κλίνων λέγει) Κύριον κα ζωοποιόν, σύνθρονόν σοι Θε κα Πα ρ κα µονογενε σου Υ, συµβασιλε ον, µοούσιόν ε κα συναΐδιον, λαλ σαν ν νόµ κα προφή αις κα καιν σου διαθήκ, κα αβ ν ν ε δει περισ ερ ς π ν Κύριον µ ν ησο ν Χρισ ν ν Ιορδάν πο αµ κα µε ναν π α όν, κα αβ ν π ο ς γίους σου ποσ όλους ν ε δει πυρ!!νων γλωσσ ν ν περ ς γίας πεν ηκοσ ς ΚΑΘΑΓΙΑΣΜΟΣ ( ερε ς να είνων ς χε ρας ε ς ν ο ραν ν λέγει) Α Πνε µά σου πανάγιον κα άπεµψον, έσπο α, φ µ ς κα π προκείµενα για δ ρα α α, κφώνησις να πιφοι σαν γί κα γαθ κα νδόξ α ο παρουσί, γιάσ κα ποιήσ ν µ ν ρ ον ο ον σ µα γιον Χρισ ο (ε λογε ν µνόν) ιάκονος Αµήν. Κα πο ήριον ο ο α µα ίµιον Χρισ ο. (ε λογε γιον Πο ήριον) ιάκονος Αµήν. ( ερε ς να είνων ς χε ρας ε ς ν ο ραν ν λέγει) Ινα γένων αι π σι ο ς ξ α ν µε αλαµβάνουσιν ε ς φεσιν µαρ ι ν κα ε ς ζωήν α ώνιον, ε ς γιασµ ν ψυχ ν κα σωµά ων, ε ς καρποφορίαν ργων γαθ ν, ε ς σ ηριγµ ν ς γίας σου καθολικ ς κα ποσ ολικ ς Εκκλησίας, ν θεµελίωσας π ν πέ ραν ς πίσ εως, να πύλαι δου µ κα ισχύσωσιν α ς, υόµενος α ν π πάσης α ρέσεως κα π σκανδάλου ν ργαζοµένων ν νοµίαν, κα κ ν πανασ ν ων κα πανισ αµ νων α χθρ ν µέχρι ς συν ελε!!ας ο α νος. (ε λογε ρ ς µφό ερα για) διάκονος µήν, µήν, µήν. 37
ερε ς προσκλίνων νώπιον ο παναγίου Σώµα ος κα ο ιµίου Α µα ος ο Κυρίου πεύχε αι, ο λαο ποψάλλον ος πολλάκις Μνήσθη ι, Κύριε Θε ς µ ν. Χορ ς µµελ ς Ιερεύς Προσφέροµέν Σοι, έσπο α, π ρ ς κα π σαν ν ο κουµένην γίας σου καθολικ ς κα ποσ ολικ ς κκλησίας πλουσίας κα ν ν ς δωρε ς ο Παναγίου σου Πνεύµα ος πιχορήγησον α, έσπο α. Μνήσθη ι, Κύριε, κα ν ν α γίων πα έρων µ ν κα πισκόπων, ν ν πάσ ο κουµέν ρθοδόξως ρθο οµούν ων ν λόγον ς ληθείας. Προηγουµένως ο γιω ά ου ρχιεπισκόπου µ ν (δε νος), παν ς ο κλήρου κα ο ερα είου α ο γ ρας α ίµιον χάρισαι, µακροχρόνιον α ν διαφύλαξον, ποιµαίνον α ν λαόν σου ν πάσ ε σέβει και σεµν η ι. Μνήσθη ι, Κύριε, ο νθάδε ιµίου πρεσβυ ερίου κα ο παν αχο, ς ν Χρισ διακονίας, λοιπ ς πάσης πηρεσίας, παν ς κκλησιασ ικο άγµα ος κα ς ν Χρισ δελφό η ος µ ν κα παν ς ο φιλοχρίσ ου λαο. (Λέγε αι φόσον πάρχει συλλεί ουργον) Μνήσθη ι, Κύριε, ν συµπαρισ αµένων µ ν ερέων ν αύ γί ρ νώπιον ο γίου σου θυσιασ ηρίου π προσενέξει ς γίας κα ναίµακ ου θυσίας, κα δ ς α ο ς κα µ ν λόγον ν νοίξει ο σ όµα ος µ ν, ε ς δόξαν κα παινον ο παναγίου νόµα ς σου. 38
Μνήσθη ι, Κύριε, κα πλ θος ο λέους σου κα ν ο κ ιρµ ν σου, κα µο ο απεινο κα µαρ ωλο κα ναξίου δούλου σου, κα πίσκεψαί µε ν λέει κα ο κ ιρµο ς κα σαι κα θώωσον µε κ ν κα άδιωκόν ων µε, Κύριε, Κύριε ν δυνάµεων, κα πειδ πλεόνασεν ν µο µαρ ία, περπερισσεύσει σου χάρις. Μνήσθη ι, Κύριε, κα ν γιον σου θυσιασ ήριον κυκλούν ων διακόνων χάρισαι α ο ς βίον µεµπ ον, σπιλον α ν ν διακονίαν διαφύλαξον, κα βαθµο ς γαθο ς α ο ς περιποίησαι. Μνήσθη ι, Κύριε, κα πάσης µον ς, πόλεως κα χώρας κα ν ν ρθοδόξ πίσ ει κα ε λαβεί σου ο κούν ων ν α α ς, ε ρήνης κα σφαλείας α ν. Μνήσθη ι, Κύριε, πλεόν ων, δοιπορούν ων, ξενι ευόν ων χρισ ιαν ν, ν ν δεσµο ς κα φυλακα ς, ν ν α χµαλωσίαις κα ξορίαις, ν ν µε άλλοις κα βασάνοις, κα πικρα ς δουλείαις ν ων, πα έρων ε κα δελφ ν µ ν, ε ρηνικ ς πανόδου κάσ ου α ν ε ς ο κε α. Μνήσθη ι, Κύριε, ν ν γήρ κα δυναµί ν ων, νοσούν ων, καµνόν ων, κα ν π πνευµά ων καθάρ ων νοχλουµένων, ς παρ σο ο Θεο αχείας άσεως κα σω ηρίας α ν. Μνήσθη ι, Κύριε, πάσης ψυχ ς χρισ ιανικ ς θλιβοµένης κα κα απονουµένης, λέους κα βοηθείας σο ο Θεο πιδεοµένης, κα πισ ροφ ς ν πεπλανηµένων. Μνήσθη ι, Κύριε, ν ν παρθενί κα ε λαβεί κα σκήσει διαµενόν ων, κα ν ν ρεσι κα σπηλαίοις κα α ς πα ς ς γ ς γωνιζοµένων σίων πα έρων ε κα δελφ ν µ ν, κα ν κα όπον ρθοδόξων συνοδι ν κα ς νθάδε ν Χρισ συνοδίας µ ν. Μνήσθη ι, Κύριε, ν κοπιών ων κα διακονούν ων µ ν πα έρων ε κα δελφ ν µ ν δι νοµά σου γιον. Μνήσθη ι, Κύριε, πάν ων ε ς γαθόν, πάν ας λέησον, έσπο α, π σιν µ ν διαλλάγηθι ε ρήνευσον πλήθη ο λαο σου, διασκέδασον σκάνδαλα, κα άργησον 39
ο ς πολέµους, πα σον σχίσµα α ν κκλησι ν, ς ν α ρέσεων πανασ άσεις ν άχει κα άλυσον, κα άβαλε φρύαγµα ν θν ν, ψωσον κέρας χρισ ιαν ν ν σ ν ε ρήνην κα ν σ ν γάπην χάρισαι µ ν, Θεός, σω ρ µ ν, λπ ς πάν ων ν περά ων ς γ ς. Μνήσθη ι, Κύριε, ε κρασίας έρων, µβρων ε ρηνικ ν, δρόσων γαθ ν, καρπ ν ε φορίας, ελείας ε ε ηρίας, κα ο σ εφάνου ο νιαυ ο ς χρησ ό η ός σου ο γ ρ φθαλµο πάν ων ε ς σ λπίζουσι, κα σ δίδως ν ροφ ν α ν ν ε καιρί, νοίγεις σ ν χε ρά σου, κα µπιπλ ς π ν ζ ον ε δοκίας. Μνήσθη ι, Κύριε, ν καρποφορησάν ων κα καρποφορούν ων ν α ς γίαις σο ο Θεο κκλησίαις κα µεµνηµένων ν πενή ων κα ν ν ειλαµένων µ ν ο µνηµονεύειν α ν ν α ς προσευχα ς. ι µνησθ ναι κα αξίωσον, Κύριε, κα ν ς προσφορ ς προσενεγκάν ων ν σήµερον µ ρ π γιόν σου θυσιασ ήριον, κα π ρ ν κασ ος προσήνεγκεν, κα διάνοιαν χει, κα ν ρ ίως σοι ναγινωσκοµένων (µνηµονεύει ο ς θέλει κ ν ζών ων). Μνήσθη ι, Κύριε, κα ν µε έρων γονέων, κα φίλων κα συγγεν ν κα δελφ ν ( νδε). Τού ων πάν ων µνήσθη ι, Κύριε, ν µνήσθηµεν κα ν ο κ µνήσθηµεν, ρθοδόξων ν ίδος α ο ς ν ν πιγείων ο ράνια, ν ν φθαρ ν φθαρ α, ν ν προσκαίρων α ώνια, κα πάγγελµα ο Χρισ ο σου, πειδ ζω ς κα θανά ου ν ξουσ!!αν χεις. Χορός Μνήσθη ι, Κύριε Θε ς µ ν. 40
π ρ σω ηρίας, ε ρήνης, λέους, διαµον ς κα ν ιλήψεως ο γιω ά ου µ ν ρχιεπισκόπου (δε νος) κα λοιπ ν σίων ρχιεπισκόπων κα πισκόπων, ν ν πάσ ο κουµέν όρθοδόξως ρθο οµούν ων ν λόγον ς ληθείας, παν ς κκλησιασ ικο άγµα ος. Χορός Μνήσθη ι, Κύριε Θε ς µ ν. Κα π ρ βασιλέων κα πάν ων ν ν περοχ κα ξουσί ν ων, να ρεµον κα σύχιον βίον διάγωµεν ν πάσ ε σεβεί κα σεµνό η ι. Χορός Μνήσθη ι, Κύριε Θε ς µ ν. ι π ρ πρεσβυ έρων, διακόνων, διακονισσ ν, ποδιακόνων, ναγνωσ ν, φορκισ ν, ρµηνευ ν, ψαλ ν, µοναζόν ων, ειπαρθένων, χηρ ν, ρφαν ν, γκρα ευοµένων κα ν ν σεµν γάµ διαγόν ων κα ν φιλοχρίσ ων. Χορός Μνήσθη ι, Κύριε Θε ς µ ν. Κα π ρ ε ρήνης κα ε σ αθείας παν ς ο κόσµου κα ν γίων ο Θεο κκλησι ν, κα π ρ ν κασ ος προσήνεγκεν κα διάνοιαν χει κα ο παρεσ ος λαο, κα πάν ων κα πασ ν. Χορός Κα πάν ων κα πασ ν. ερε ς Ε ι µνησθ ναι κα αξίωσον, Κύριε, κα ν π α ν ς σοι ε αρεσ ησάν ων κα γενε ν κα γενεάν, γίων πα έρων, πα ριαρχ ν, προφη ν, ποσ όλων, µαρ ύρων, µολογη ν, διδασκάλων, σ!!ων, κα παν ς πνεύµα ος δικαίου ν πίσ ει ο Χρισ ο σου ε ελειωµένου. Χα ρε, Κεχαρι ωµένη, Κύριος µε ά σο ε λογηµένη σ ν γυναιξί, κα ε λογηµένος καρπ ς ς κοιλίας σου, ι σω ρα εκες ν ψυχ ν µ ν. 41
κφώνησις ξαιρέ ως ς παναγίας κα ε λογηµένης, χράν ου, δεσποίνης µ ν Θεο όκου, κα ειπαρθένου Μαρίας. (Κα κύπ ων λέγει) Το γίου Ιωάννου ο προφή ου προδρόµου κα βαπ ισ ο. Τ ν γίων ποσ όλων Πέ ρου, Παύλου, νδρέου, ακώβου, ωάννου, Φιλίππου, Βαρθολο- µαίου, Μα θαίου, ακώβου, Σίµωνος, ούδα, Μα θία Μάρκου, Λουκ ν ε αγγελισ ν. Τ ν γίων Προφη ν κα Πα ριαρχ ν κα ικαίων. Το γίου Σ εφάνου ο πρω οδιακόνου κα πρω οµάρ υρος. Τ ν γίων Μαρ ύρων κα µολογη ν ν δι Χρισ ν ν ληθιν ν Θε ν µ ν µαρ υρησάν ων κα µολογησάν ων ν καλ ν µολογίαν. (µνηµονεύει ο ς οπικο ς γίους κα ο ς γίους ς µέρας). λα ς Μνήσθη ι Κύριε Θε ς ηµ ν. ερεύς Μνήσθη ι, Κύριε, πρεσβυ έρων, διακόνων, διακονισσ ν, ποδιακόνων, ναγνωσ ν, φορκισ ν, ρµηνευ ν, ψαλ ν, µοναζόν ων, ειπαρθένων, χηρ ν, ρφαν ν, γκρα ευοµένων, ν µε πίσ εως ν κοινωνί ς γίας σου καθολικ ς κα ποσ ολικ ς κκλησίας ελειωθέν ων. λα ς Μνήσθη ι Κύριε Θε ς ηµ ν. ερεύς Μνήσθη ι, Κύριε, ν ε σεβ ν κα πισ ν βασιλέων κα πάν ων ν ν πίσ ει κα σφραγίδι Χρισ ο προκοιµηθέν ων φιλοχρίσ ων ρθοδόξων λαϊκ ν. Μνήσθη ι, Κύριε ν µε έρων γονέων, ναδόχων, διδασκάλων, συγγεν ν κα φίλων (µνηµονεύει ο ς βούλε αι εθνε ας). λα ς Μνήσθη ι Κύριε Θε ς µ ν. 42
[ΤΕΛΟΣ ΨΑΛΜΩ ΙΑΣ] ερεύς Τού ων πάν ων µνήσθη ι, Κύριε, Θε ς ν πνευµά- ων κα κα πάσης σαρκός, ν µνήσθηµεν κα ν ο κ µνήσθηµεν ρθοδόξων α ς κε α ο ς νάπαυσον ν χώρ ζών ων, ν βασιλεί σου, ν ρυφ ο παραδείσου, ν κόλποις Αβρα µ κα Ισα κ κα Ιακώβ, ν γίων πα έρων µ ν θεν πέδρα δύνη, λύπη κα σ εναγµός, νθα πισκοπε φ ς ο προσώπου σου κα κα αλάµπει δι παν ός µ ν δ έλη ς ζω ς χρισ ιαν κα ε άρεσ α κα ναµάρ η α ν ε ρήν κα εύθυνον, Κύριε, πισυνάγων µ ς π ο ς πόδας ν κλεκ ν σου, ε θέλεις κα ς θέλεις, µόνον χωρ ς α σχύνης κα παραπ ωµά ων δι ο µονογενο ς σου Υ ο, Κυρίου δ κα Θεο κα Σω ρος µ ν, ησο Χρισ ο α ς γ ρ σ ιν µόνος ναµάρ η ος φανε ς π ς γ ς. κφώνησις ι ν κα µ ν κα α ο ς ς γαθ ς κα φιλάνθρωπος δεσπό ης, Χορός µµελ ς νες, φες, συγχώρησον, Θεός, παραπ ώµα α µ ν, κούσια, κούσια, ν γνώσει κα ν γνοί. 43
Ιερεύς Χάρι ι κα ο κ ιρµο ς κα φιλανθρωπί ο Χρισ ο σου, µεθ ο ε λογη ς ε κα δεδοξασµένος σ ν παναγί κα γαθ κα ζωοποι σου Πνεύµα ι, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός Αµήν. Ιερεύς Ε ρήνη π σι! Χορός Κα Πνεύµα ί σου. Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ Ε ι κα ι κα δι παν ς ν ε ρήν ο Κυρίου δεηθ µεν. Χορός Κύριε, λέησον. Υπ ρ ν προσκοµισθέν ων κα γιασθέν ων ιµίων, πουρανίων, νδόξων, θείων δlρων Κυρί Θε µ ν δεηθ µεν. Χορός Κύριε, λέησον. Οπως Κύριος Θε ς µ ν, προσδεξάµενος α ε ς γιον κα περουράνιον κα πνευµα ικ ν α ο θυσιασ ήριον, ε ς σµ ν ε ωδίας, ν ικα απέµψ µ ν ν θείαν χάριν κα ν δωρε ν ο παναγίου Πνεύµα ος, δεηθ µεν. Χορός Κύριε, λέησον. Τ ν νό η α ς πίσ εως, κα ν κοινωνίαν ο παναγίου Πνεύµα ος α ησάµενοι, αυ ο ς κα λλήλους κα π σαν ν ζω ν µ ν Χρισ Θε µ ν παραθώµεθα. Χορός Σοί, Κύριε. 44
Ιερεύς κλίνων λέγει πρ ο «Πά ερ µ ν» ν ε χ ν Θε ς κα Πα ρ ο Κυρίου κα Θεο, κα Σω ρος µ ν ησο Χρισ ο, µεγαλώνυµος Κύριος, µακαρία φύσις, φθονος γαθό ης, πάν ων Θε ς κα εσπό ης, ν ε λογη ς ε ς ο ς α νας ν α ώνων, καθήµενος π ν χερουβίµ κα δοξαζόµενος π ν σεραφίµ, παρεσ ήκασι χίλιαι χιλιάδες κα µύριαι µυριάδες γίων γγέλων κα ρχαγγέλων σ ρα ιαί, µ ν προσενεχθέν α σοι δ ρα, δόµα α, καρπώµα α, ε ς σµ ν ε ωδίας προσεδέξω, κα γι σαι κα ελει σαι κα ηξίωσας, γαθέ, χάρι ι ο Χρισ ο σου κα πιφοι ήσει ο παναγίου σου Πνεύµα ος γίασον, δέσπο α κα ς µε έρας ψυχ ς κα σώµα α κα πνεύµα α κα ψηλάφησον ς διανοίας, κα νάκρινον ς συνειδήσεις κα κβαλε φ µ ν π σαν ννοιαν πονηράν, πάν α λογισµ ν σελγ, π σαν πιθυµίαν κα νθύµησιν α σχράν, πάν α λόγον πρεπ, πάν α φθόνον κα φον κα πόκρισιν, π ν ψε δος, πάν α δόλον, πάν α πειρασµ ν βιο ικόν, π σαν πλεονεξίαν, π σαν κενοδοξίαν, π σαν κακίαν, πάν α θυµόν, π σαν ργήν, π σαν µνησικακίαν, π σαν βλασφηµίαν, π σαν αθυµίαν, π σαν κίνησιν σαρκός ε και πνεύµα ος, πηλλο ριωµένην ο θελήµα ος ς γιό η ός σου. κφώνησις Κα κα αξίωσον µ ς, έσπο α, φιλάνθρωπε Κύριε, µε παρρησίας, κα ακρί ως, ν καθαρ καρδί, ψυχ πεφω- ισµέν, νεπαισχύν προσώπ, γιασµένοις χείλεσι, ολµ ν πικαλε σθαί σε, ν ν ο ς ο ρανο ς γιον Θε ν Πα έρα κα λέγειν λα ς παγγέλλει «Πά ερ µ ν». Πά ερ µ ν ν ο ς ο ρανο ς, γιασθή ω νοµά σου. λθέ ω βασιλεία σου. Γενηθή ω θέληµά σου, ς ν ο ραν, κα π ς γ ς. Τ ν ρ ον µ ν ν πιούσιον δ ς µ ν σήµερον κα φες µ ν φειλήµα α µ ν, ς κα µε ς φίεµεν ο ς φειλέ αις µ ν κα µ ε σενέγκ ς µ ς ε ς πειρασµόν, λλ σαι µ ς π ο πονηρο. 45
Ιερεύς κύψας λέγει: Κα µ ε σενέγκ ς µ ς ε ς πειρασµόν, Κύριε, Κύριε ν δυνάµεων, ν πενεγκε ν ο δυνάµεθα, ε δ ς ν σθένειαν µ ν, λλ σαι µ ς, π ο πονηρο κα κ ν ργων α ο κα πάσης πηρείας κα µεθοδείας α ο δι νοµά σου γιον, πικληθ ν π ν µε έραν απείνωσιν. κφώνησις Ο ι σο σ ιν βασιλεία κα δύναµις κα δόξα ο Πα ρ ς κα ο Υ ο κα ο γίου Πνεύµα ος, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός Αµήν. Ιερεύς Ε ρήνη π σι. Χορός Κα πνεύµα ί σου. Τ ς κεφαλ ς µ ν Κυρί κλίνωµεν. Χορός Σο, Κύριε. Ιερεύς κλίνων ν κεφαλ ν λέγει ν ε χ ν ς κεφαλοκλισίας Σο κλίναµεν ο δο λοί σου, Κύριε, ο ς αυ ν α χένας, νώπιον ο γίου σου θυσιασ ηρίου, πεκδεχόµενοι παρ σο πλούσια λέη πλουσίαν κα ν ν ν χάριν σου κα ν ε λογίαν σου ξαπόσ ειλον µ ν, δέσπο α, κα γίασον µ ν ς ψυχ ς κα σώµα α κα πνεύµα α, να ξιοι γενώµεθα κοινωνο κα µέ οχοι γενέσθαι ν γίων σου µυσ ηρίων ε ς φεσιν µαρ ι ν κα ε ς ζω ν α ώνιον. κφώνησις Σ γ ρ προσκυνη ς κα δεδοξασµένος πάρχεις, Θε ς µ ν, κα µονογενής σου Υ ς κα Πνε µά σου πανάγιον, ν ν κα ε κα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. Χορός µήν. 46
Ιερεύς Κα σ αι χάρις κα λέη ς γίας, µοουσίου, κ ίσ ου, διαιρέ ου κα προσκυνη ς Τριάδος µε πάν ων µ ν. λαⁿς Κα µε ο πνεύµα ς σου. Πρόσχωµεν! Ιερεύς ψ ν ν µν ν π ο γίου ίσκου σ αυροειδ ς, λέγει καθ αυ όν ν ε χήν γιε, ν γίοις ναπαυόµενος, Κύριε, γίασον µ ς λόγ ς σ ς χάρι ος κα πιφοι ήσει ο παναγίου σου Πνεύµα ος σ γ ρ ε πας, έσπο α «γιοι σεσθε, ι γ γιός ε µι, Κύριος Θε ς µ ν». κα άληπ ε Θεέ, Λόγε, Πα ρ κα γί Πνεύµα ι µοούσιε, συναΐδιε κα χώρισ ε, πρόσδεξαι ν κήρα ον µνον ν α ς γίαις σου ναιµάκ οις θυσίαις, σ ν ο ς χερουβ µ κα σεραφ µ κα παρ µο ο µαρ ωλο, βο ν ος κα λέγον ος κφώνησις Τ για ο ς γίοις. Χορός Ε ς γιος, ε ς Κύριος ησο ς Χρισ ός, ε ς δόξαν Θεο Πα ρός, σ ν γί Πνεύµα ι, δόξα ε ς ο ς α νας ν α ώνων. ν ε ρήν Χρισ ο ψάλλωµεν. ναγινώσκον αι α ε χα ς Με αλήψεως κα ψάλλε αι Κοινωνικόν. 47
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ Μελισµ ς γίνε αι ς ε θισ αι. ίπ ων µερίδα ε ς γιον Πο ήριον ερε ς λέγει νω αι κα γίασ αι, κα ε ελείω αι ε ς νοµα ο Πα ρ ς κα ο Υ ο κα ο γ!!ου Πνεύµα ος. ερε ς ποιε µερίδας δι αυ ν κα ο ς υχ ν συλλει ουργο ς α ο κα ποθέ ει α ς ε λαβ ς π ο χείλους ο γίου ίσκου. Κύριε, ε λόγησον. Ιερεύς Η λόγη αι Θεός, ε λογ ν κα γιάζων µ ς ο ς ν φόβ Θεο µελίζον ας κα πάν ας ο ς ν πίσ ει µε αλαµβάνειν µέλλον ας. µήν. Με ν πλήρωσιν ο µελισµο λέγει: Ιερεύς Τ ς κα φιλανθρωπίαν παρασχεθείσης µ ν παρ σο θείας χάρι ος, π ρ µ ς ολµήσαµεν προσερχόµεθα ο ν µε φόβου ο ς γίοις σου µυσ ηρίοις, δέσπο α, σ α ούµενοι ε ς δι νθρωπίνην σθένειαν µ ν παρ π αι συγγνώµην γενο Κύριε Θε ς µ ν. Ο κληρικο ποιο ν ες σχ µα κά ωθι ς βαθµίδος ς γίας Τραπέζης, λέγουσι χαµηλοφώνως ν ε χ ν αύ ην µε πολλ ς κα ανύξεως. έσπο α Χρισ έ, Θε ς µ ν, ο ράνιος ρ ος, ροφ ο παν ς κόσµου, µαρ ον ε ς ν ο ραν ν κα νώπιόν σου, κα ο κ ε µ ξιος µε αλαβε ν ν γίων κα χράν ων σου µυσ ηρίων λλ δι ν σ ν γαθό η α κα φα ον µακροθυµίαν ξι ν µε ποίησον κα κα άκρι ον κα νεπαίσχυν ον µε ασχε ν ο παναγίου σου σώµα ος κα ο ιµίου α µα ος, ε ς φεσιν µαρ ι ν κα ε ς ζω ν α ώνιον. 48